Meuuw £riïiscl)c (fouranl
Nederlandse expeditie van
70 man naar Nieuw-Guinea
Rusland wordt tot akkoord
met Westen gedwongen
r
Formele opzegging was
„niet nodig"
tl
Goud aan bovenloop van
de Digoel-rivier?
Rebellie in India bijna de
kop ingedrukt
Pools vissersschip kapseisde
vannacht op Doggersbank
VRIJDAG 5 OKTOBER 1956
BUREAUS: Steenstraat 37.
ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal;
2.35 per maand; 0.55 per week.
Postrekening 58936
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Familieberichten 0.18 per millimeter
Directie. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel 31441
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„(tsntvastlclj li ghebfevea
tnya hert la tcgljenspoct
Zevenendertigste jaargang No 10772
Loonsverhoging verder
dan economische pols
stok lang is
ZIE PACIS'A 7
Naar Papoea's in het stenen tijdperk
Mening van Indonesië:
Schulden aan derden zijn nog
niet geschrapt....
DE WOORDVOERDER van de In
donesische diplomatieke verte'
genwoordiging te 's-Gravenhage
heeft een verklaring uitgegeven naar
aanleiding van de brief der Neder-
landse regering aan de secretaris
generaal van de Verenigde Naties
over de eenzijdige schrapping der In
donesische schulden aan Nederland,
welke Indonesië vrijwillig op zich had
i genomen op de Ronde-Tafel-Confe-
rentie.
j Hij vertelde, dat de besprekingen, welke
laan deze overeenkomsten waren voorafge-
gaan, de betrekkingen tussen Nederland
jen Indonesië naet op een nieuwe grondslag
hadden gesteld, in het bijzonder wat be
treft de principiële punten Nieuw-Gudnea
en de financiële betrekkingen. Voorts ver
klaarde de woordvoerder, dat de verbre
king der R.T C.-overeenkomsten door In
donesië voorafgegaan waren door een een
zijdige daad van Nederland, waaraoor hel
„betwiste gebied van West-Irian" werd
opgenomen in de Indonesische Grondwet
Bij de onderhandelingen op de R.T C. had
jlndonesië voorgesteld de schulden te rege
len na de overdracht der soevereiniteit.
Indien noddg onder toeziicht van de V N
pit voorstel werd kortweg door Nederland
van de hand gewezen, zodat Indonesië ge-
Dwongen was de eisen van de schulden-
commissde te aanvaarden zonder voldoende
kennis van het juiste bedrag en de reke
ningen van deze inwendige schulden tot
een bedrag van meer dan drie miljard
gulden.
„Na een uitgebreid onderzoek Is de In
donesische regering tot de slotsom geko
men, dat b(jna alle schulden, die aan In
donesië zijn opgelegd, in feite uitgaven
waren ter dekking van de kosten van de
koloniale oorlog", aldus de woordvoerder.
Sie verder vertelt, dat Indonesië andere
landen niet het slachtoffer zou willen
i worden van het langdurige geschil
:n Indonesië en Nederland cn bcslo-
eou hebben alle uitwendige schulden
t betalen, hoewel het deze als een grote
ist beschouwt.
De Indonesische regering vond het niet
-Morgen in het
TJ HEBT ongetwijfeld wel eens die
sportvliegtuigen geziendie hoog
in de lucht de één of andere re-
clameslagzin achter zich aan sleep-
ten. Over deze bijzondere tak van
de vliegerij schreven wij in het
zondagsblad van morgen. Eveneens
op de voorpagina vindt u een ver
haal over „Macedonië", een onbe
kend land".
Jan van Straten schreef voor
ons een kort verhaal, dat speelt in
de kringen van de Parijse clochards.
Op bladzij 2 staan ook de Volkswijk,
de radiorubriek en een bijlage van
onze weerkundige medewerker.
Blad Zij brengt uitvoerig het
verhaal van Mieke Verhoeff. die zich
als handweefser bezig is een bijzon-
dere plaats te veroveren en in het
i Cultureel Venster wordt speciale
aandacht besteed aan vier nieuwe
boeken, die over Rembrandt ver-
Ook de rubriek „Via naai
plaat" is weer aanwezig en ove
boek dat Erika Mann over
vader Thomas Mann schreef, u
eveneens een beschouwing gegi
De pagin
het i
Geestelijk Leven be-
artikelen, dat ds. H. J. Teuscher
voor ons schreef over Nieuw-
Guinea onder de titel „De andere
Papoea". Wij bevelen deze reeks
in uw belangstelling aan.
nodig Nederland formeel in kennis te stel
len met de opzegging der schulden, daar
dit een der logische gevolgen zou 7-ijn van
de opzegging der R.T.C.-overeenkomsten".
(De schulden werden vastgesteld nadat
een commissie van Indonesiërs, Neder
landers en vertegenwoordigers van de
V.N. hadden berekend, welke schulden
waren aangegaan in verband met d<
krijgsverrichtingen tegen de Indonesi
sche opstandelingen. Dat gedeelte ten
bedrage van f 2 miljard, werd door
i Nederland kwijtgescholden. De in-
dige schulden van Indonesië zijn na
tot een derde verminderd door deva
luatie. Nederland nam Nederlands
Nieuw-Guinea in de Grondwet op. nadat
Indonesië eenzijdig Nieuw-Guinea tot
Indonesisch gebied had verklaard. - Red.)
Slag in Zuid-Algerië
woedt voort
Bij gevechten, die thans in de bergen
van Zuid-Algerië worden gevoerd zijn
39 Fransen gedood en 30 gewond, terwijl
de verliezen van de opstandelingen ge
raamd worden op 100 doden. In de buurt
■van Tobossa, aan de Algerijns-Tunesische
grens is 'ook een gevecht gaande.
Maandag uitspraak in
proces te Poznan
Het proces tegen de drie Poolse jonge-
lannen, die beschuldigd worden van
toord op een korporaal van de veilig
heidspolitie te Poznan is gisteren geëin
digd. Maandag zal de rechtbank uitspraak
Elk van de beschuldigden
verdedigers, van wie een hoofdza
kelijk aandacht besteedde aan de poli
tieke achtergrond van het gebeurde e:
dc ander trachtte, dc verantwoordelijk
heid van zijn cliënt zoveel mogelijk te
Enerzijds stelde men, dat de beklaag-
ïn mensen van geringe ontwikke-
ng en beperkte geestelijke vermogens
sterk waren beïnvloed door een massa
psychose, anderzijds werd er de nadruk
opgelegd dat zij het slachtoffer slechts
één of twee slagen hadden toegebracht
dat het dodelijk effect van deze sla-
niet was bewezen.
iok in het tweede proces, dat tegen
negen jonge Polen, die terecht staan we
gens het stelen van wapens en het aan-
■allen van het hoofdkwartier van de
veiligheidspolitie te Poznan, werd gezegd
sprake is geweest van massapsv-
chose. Dit proces is tot maandag ver-
Vandaag begint een nieuw proces tegen
tien Polen, die worden beschuldigd van
verschillende vergrijpen tijdens de op
stand, die aan meer dan vijftig mensen
het leven heeft gekost.
(Van onze speciale verslaggever.)
A AN DE BOVENLOOP van de Digoelrivier, vlak tegen de Australische
grens van Nieuw-Guinea, vertonen de landkaarten van dit stuk Neder
lands grondgebied witte vlekken; het is terra incognita, en als de loop van
een bergrug en een rivier al ingetekend is, berusten die plaatsbepalingen
op vermoedens. De enige gegevens over het honderden en honderden kilo
meters lange en brede land van het Sterrengebergte put men uit een serie
luchtfoto's, die Amerikanen na de oorlog maakten. Voorlopig wel want
als de zeventig man tellende expeditie, die in januari 1958 in Tanah Merah
start met vliegtuigen en helikopters, radiozenders en een Geigerteller, om
dit gebied te gaan ontdekken, zal er een begin gemaakt worden met kleuren
en lijnen in te vullen op die witte stukken in de kaart.
Ook andere vragen zullen dan worden opgelost; is er goud in de bergen,
waar de Digoel ontspringt? Zijn er ertsen in de bodem, groeien er bomen,
waarvan het hout van waarde is? Verkeren de paoea's, die er wonen, nog in
het stenen tijdperk, eten zij hun vijanden op?
Grootste expeditie,
ooit uitgezonden
Naar Papoeas in het stenen tijdperk
De expeditie, die in januari 1958 ondei
leiding van dr. L. D. Brongersma en kap.-
ltz. G. F. Venema de bergen zal binm
dringen, is de grootste, die ooit in
isch gebied is uitgezonden. Tien v
chappelijke stafleden met ieder één
assistent, mariniers, politie, een arts,
idministrateur. een bestuursambten:
echnische helpers, vijftig Nederlandi
:n daarenboven nog twintig papoea's
dragers en helpers. En de technische
lage zal bestaan uit vliegtuigen, he
likopters. foto- en filmcamera's.
Het is niet de eerste expeditie
ieuw-Guinca: in de jaren 1903, 1907/1909,
19091912, 1920, 1935 cn 1939 nam men hel
zelfde initiatief, en de laatste expcditii
die van Lcroux in 1939, staat nog bekend
als de „goud-expeditie".
Voorbereidingen
De voorbereidingen voor deze grootse
expeditie begonnen eigenlijk al, toen
prof. dr. ir. Vening Meinesz na de oorlog
het idee aanhangig maakte. Als voorzit-
an de Ned. Mij. voor natuurweten
schappelijk onderzoek van Oost en West
(de vroegere Treubmaatschappij)
hij contact op met het Kon. Ned.
Aardrijkskundig genootschap en uit sa
menwerking tussen die twee maatschap
pijen werd in mei van dit jaar ter ver
dere afwikkeling van de voorbereidingen
de „Stichting Expeditie Nieuw-Guiena" in
het leven geroepen.
En deze stichting maakt tot vaste plan-
en, wat tot nu toe maar vage voorne-
lens waren. Van regeringszijde heeft men
grote instemming met het plan, de we
tenschappelijke wereld van Nederland
achter de tien mannen iiit haar
midden, die een witte vlek op de kaart
gaan wegwerken. Het bedrijfsleven zegde
medewerking toe, en de materiële gang
van zaken is: de expeditie kost ongeveer
acht ton, één ton is reeds aanwezig, een
regeringssubsidie plus bijdragen uit het
bedrijfsleven zijn toegezegd.
Het gaat om een gebied van onge
veer 150 bij 40 kilometer dicht tegen
de oostgrens van het Australische
deel. Er leven daar wellicht vele pa
poea's in onbekende omstandigheden,
waarschijnlijk in een stenen tijdperk,
zonder kennis van metalen, aarde
werk en vele andere zaken, die voor
ons zo heel gèwoon zijn.
(ZIE VERVOLG OP PAG. 5)
Door interne moeilijkheden
HET KAN WEL EENS ZIJN, dat de Russische leiders, gedwongen
door interne moeilijkheden, zich genoodzaak zullen zien een j jg dodcil ID VCl'tcCl*
akkoord met het westen te sluiten volgens de stelregel „leven en laten
leven". Deze visie van de Amerikaanse regering op de recente ontwik
kelingen in de Sowjetunie heeft de Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken, Robert Murphy, gisteren gegeven in een rede.
welke hij in West-Berlijn hield.
„U zult zich herinneren", zo zei Murphy,
„dat Churchill in een van de werkwaar-
dige fasen van de oorlog, een zeker punt
in de tweede oorlog beschreef als niet
het einde, evenmin als het begin va
einde, maar als het einde van het begin.
meer wij vernemen over de gisting i:
Rusland en de satellietstaten, des te mee
Geen kans meer
op „Nagaland
Legerkringen in Delhi hebben medege
deeld. dat het belangrijkste verzet van de
opstandige Naga's in het noordoosten van
India is gebroken.
De Indische militairen hebben de laatste
dagen 900 jachtgeweren, 228 legergeweren
vee machinepistolen van de koppen
snellende Naga's ontvangen. De activiteit
de opstandelingen is thans beperkt
tot enkele overvallen en het optreden van
sluipschutters.
De Naga's wilden door middel van een
gewapende opstand de Indische regering
dwingen een onafhankelijk „Nagaland" te
erkennen. Deze eisen werden door minis
ter-president Nehroe van de hand ge-
Vorige maand deelden leden van een
afvaardiging van de Naga's mee, dat pre
mier Nehroe had gezegd, dat de regering
bestuurshervormingen in het gebied zou
overwegen, zodra de vrede in het door
de Nagastammen bewoonde gebied, zou
zijn hersteld.
De opstandelingen onder de 200.000 Na
ga's zijn twee jaar actief geweest. Er zijn
tot nu toe 400 gesneuvelden. Daartegen
over werden 68 Indische soldaten gedood.
Rijswijks drieling, de meisjes Ver
boom van de Haagweg 19, wordt
morgen één jaar. Het vrolijke trio
ging daarom op het plaatje: op de
schaal Yvonne, links daarachter
Astrid en rechts Ingrid.
Grootscheepse speuractie
Oud-kantonrechter na
wandeling vermist
Militairen en jachtopzieners hebben
de laatste dagen in samenwerking met de
politie te Zeist de bossen rond deze ge
meente doorzocht op zoek naar de 81-
jarige mr. J. A. van der Mersch, die sinds
maandag wordt vermist. Vermoed wordt,
dat de heer Mersch. die overigens goed
gezond is, door een geheugenstoornis de
weg is kwijt geraakt bij een boswande
ling en daarna aan het dwalen is geraakt.
Mr. Van der Mersch is kantonrechter
geweest te Wijk bij Duurstede en waar
nemend kantonrechter te Utrecht.
schijnt het mij toe, dat wij misschien op
een dergelijk punt in de betrekkingen
tussen de vrije wereld en het Russische
blok staan".
Volgens de Amerikaanse onderminister
hebben de Russen besloten minder de
nadruk te leggen op geweld in hun buiten
landse politiek en enige verdraagzaam
heid in het binnenland toe te st
De Russische politiek beweegt zich tus
sen twee uitersten, het uiterste
gevaarlijke gedragslijn, die oorlog ten- der A.
gevolge heeft en het uiterste van een vrij
volk en een vrije regering. Het alternatief
is een vreedzaam naast elkaar bestaan, wat
ook met zich brengt de bevordering van
de internationale belangen van Rusland.
Het moeilijke voor de Russische leiders
is de juiste middenweg te vinden en uit
de moeilijkheden te komen door de tegen
stellingen waarmee het communisme nu
te kannen heeft, aldus Murphy.
In volle vaart is gisteren de 21-jarige
monteur E. P. Epping uit Gieten
zijn motor door een vrachtauto met
hangwagen aangereden. Hij was op slag
dood. De vrachtwagen moest uitwijken
voor een geparkeerde auto en kwam
daarbij op de linkerhelft van de weg.
Te Panndmgen is gistermiddag de
75-jarige G. Ebisch. die per fiets uit de
'richting Helden naar Beringen reed. .bij
het oversteken van de provinciale weg
door een auto gegrepen. Hij overleed tei
Op de Zuiderzeestraatweg in Weze;
botste gieteravond de 22-jarige motorrij-
pitzen uit Heino bij het
passeren van e enstiletaande vrachtauto
tegen een hem tegemoetkomende vracht
wagen. Hij overleed ter plaatse.
K.S.G. Ministerraad te Luxemburg
werd het niet eens over reorganisatie
schrootmarkl i.v.m. Frans en Duits
zet; bestaande regeling gehandhaafd
tot 31/1.
Prof. Zijlstra heden
geraadpleegd
De Quay vice-preinier
(Van onze parlementsredactie)
Nu behalve prof. De Gaay Fortman ook
en andere anti-revolutionaire hoogleraar,
irof. mr. A. M. Donner, om persoonlijke
edenen voor het ministerschap van o%'er-
verzeese rijksdelen heeft bedankt, zien
de informateur mr. Burger en de toekom
stige formateur dr. Drees zich voor een
bijzondere moeilijke situatie geplaatst. De
vraag, die hen thans bezig houdt, is deze:
heeft het nog zin andere a.r.-kandidaten
te polsen of moet na twee bedankjes aan
genomen worden, dat men in a.r.-kring
niet bereid is een onvolwaardig departe
ment als overzeese rijksdelen te gaan be
heren. Vandaag zou een van hen hierover
n oriënterend gesprek hebben met de
:-fraetieleider van de a.r., prof. Zijlstra,
die gisteren met minister Algera in
Luxemburg een bijeenkomst van de
Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal heeft bijgewoond.
Het probleem, welke K.V.P.-er be-
Gevreesd moet worden, dat achtIboven bleef drijven, zich een luchtbel ge-' re'd za^ z'in vice-premier, minister van
opvarenden van hel Poolse vissers-Ivormd had >vaarln achl mensen kon- binnenlandse zaken, p.b o. en bezitzvor-
vaartuig Cyranka omgekomen zijn nafweMite''XnkSTar
toen hun schip ten oosten van Schot- er nog andere overlevenden zijn
Een Noors bergingsvaartuig heeft
de eerste radioberichten van het Poolse 1
moederschip der vissersvloot, de Marska-
wola, koers gezet naar de plaats
ramp. De Engelse kustwacht, die radio-
de vissersvloot onderhoudt.
Acht man verdronken
De Middachter Allee hcrudt
weldra op te bestaan en daarom
sterft dit herfstbeeld van deze
legendarische Nederlandse laan
tot weemoed. Maar de majes
tueuze bomen, die de leeftijd
der zeer sterken al ver achter
de rug hebben, lijden aan ver
val van krachten en kunnen
nu de hakbijl niet meer ontlo
pen. Voor de laatste maal in
hun lange bestaan, dat in 1780
begon, laten deze koningen on
der de bomen hun bladerlast
vallen en voor de laatste maal
ruimen deze oude lieden, die de
Allee nog in zijn volle glorie
hebben gekend, het gemorste
blad. Zo beleeft een koninklijke
laan zijn laatste herfststemming
Schot
land in de Noordzee is gezonken. De
Cyranka kapseisde bij slecht weer op
de Doggersbank.
Zes man wisten van boord te komen
werden opgepikt door andere
schepen. Acht man verdwenen echter met
het schip in de golven. Lang nog heeft
klopsignalen gehoord. Men vermoed
de. dat er in de Cyranka. die onderste-
Vijf Israëliërs in
hinderlaag
Vijf Israëliërs zijn gisteren om het
leven gekomen en één gewond toen
twee auto's, die op een woestijnweg
reden, in een hinderlaag vielen.
De Israëlisch-Jordaanse bestands
commissie heeft Israël veroordeeld
wegens het opblazen van het politie
bureau te Hoessan in de nacht van 25
op 26 september waarbij veertig Jor-
daniërs werden gedood. De Israëli
sche aanval werd een flagrante daad
van agressie genoemd.
deelde mede. dat de toestand hopeloos is.
Razzia op Cyprus
Brits soldaat in eigen
hinderlaag gedood
By de grootscheepse jacht op leden van
de Eoka in de bergen van noord-Cyprus
gisteren twee Britse militairen in
door eigen troepen gelegde hinder
laag gevallen. Eén van hen werd gedood,
de ander gewond.
De Franse troepen op Cyprus, driedui-
:end parachutisten en duizend man van
de luchtmacht, zullen tot volgend jaar
april op het eiland biyven. Er worden
thans voorbereidingen getroffen voor de
er van de noodzakeiyke voorraden,
officieel in Nicosia bekend gemaakt.
ming te worden, nadert thans zyn oplos
sing. Naar verluidt zou de commissaris
de Koningin in Noordbrabant, prof.
dr. J. E. Da Quay, niet afwijzend staan
tegenover een eventueel aanbod.
Dwangarbeid voor
Zweedse spion
De 46-jarige Zweedse instrumentmaker,
Anatole Ericsson, is vandaag te Stock
holm tot twaalf jaar dwangarbeid veroor
deeld wegens spionnage voor de Sowjet-
Hij werd schuldig bevonden aan hot
verschaffen van inlichtingen over ge
heime radarapparatuur aan Russische
agenten.
Buiig en koud
it-
Buiig en koud weer. Matige
tot krachtige, aan de kust
tydeiyk harde wind tussen
west en noord.
(Opgemaakt te lt.15 uur).
ZON EN MAAN
Zon: 6.51—18.08 uur 9.46—18.56 uur.
Maan: Op 11 oktober eerete kwartier.