3 Vreugde overstemde weemoed
l over gevelde glorie
I
;tert
ASPRO/
Sociale sanering alleen
vast omlijnd plan
met
an der Kwaak: Er staat inheiden
heel veel on het spel
dank z'»'l
ASPRO
beschermt
Burgemeester
spraken bij
en de directeur
het noenmaal
Onmaatschappelijkheid komt in
alle wijken voor
Ds. Vermet (emer.) legt
in Leiden neer
werk
«iTEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1956
Leidse Waag vanmiddag heropend
f\M HALF EEN VANMIDDAG bood de architect van de stad Leiden, ir.
erst/ Koch, de burgemeester, jhr. mr. Van Kinschot, een sleutel op een
Spr.fidse kaas aan, waarmee de grote voordeur van de gerestaureerde Waag
ijze|oest worden geopend. Dat betekende dan officieel de afsluiting van een
ibejfondige vernieuwing, die in vergelijking met de bouwkosten van de waag
derjerkelijk exorbitante afmetingen heeft aangenomen, en de intree in een
isjeuwe eeuw. Met ontzag keken de vele genodigden tegen het herrezen
,fgntbouw op, waar hun blik even werd gevangen door de herleefde creatie
ivehln Rombout Verhulst. En toen de twee oude kaasbrikken voorreden met
st^®eidse en Goudse kazen die op de smeedijzeren balansen gewogen moesten
Hijiorden, wenste ieder, dat dit element van de oude tijd blijvend kon
Hi overgezet in de tegenwoordige, omdat zo'n tafereeltje het oog streelt
pre-i we in de rage van het utiliteitsstreven nog best een stukje verzachtende
^rtjmantiek kunnen gebruiken. Maar men heeft het gisteren kunnen lezen:
del doelmatigheid en de techniek eisten ook in de Leidse waag het volle
a^-ind en daarom worden dingen van vroeger alleen nog gebruikt bij bijzon-
jnt^tre gelegenheden en als het moderne mechanisme geheel onverwacht zijn
>ga-jibaarheid bewijst.
ïcht!
'an-pe historie rond de waag is vanmorgen
nen( vanmiddag uiteraard in allerlei toon-
lnrden bezongen. Mocht er weemoed zijn
*^peest over vergane romantiek
"Ide glorie, dan is deze kloekmoedig
lezeferstemd door de blijdschap
nitéoor eeuwen behouden waag. Als de
be-lag het tot deze dag drie eeuwen heeft
e^'pnen uithouden, dan zou zijn bestaan
HjjJor vijf nieuwe eeuwen verzekerd zijn,
Br men ons verklaarde, zó hecht moet
er nu bij staan. Men moet bij de
jweiratie hebben ontdekt, dat de uitvoer-
Jgb het driehonderd jaar geleden niet
in erg nauw hebben genomen met de so-
geJteit van hun werk. Hoe het zij,
saalgeen onderdeel van het gebouw niet
(nden van de restaurateurs geweest.
ft dit betreft zijn de 325.000 gulden
fd besteed!
n' Welkom
De burgemeester kon vanmorgen
kT*|f 12 in de burgerzaal van het stadhuis
(e genodigden welkom heten. Da;
f afgevaardigden van de provincie
fd-Holland.
I wijs, kunsten en wetenschappen, de
dse raad, het instituut van hoofden
l dienst van de gemeente Leiden, de
:sdienst voor de Monumentenzorg, de
nd,dse zelfkazers, de Vebo en de zuivel-
deze organisatie, de Drie-
ober-Vereeniging, de Kamer van Koop-
lC11~(idel en Fabrieken voor Rijnland, het
tsni. Zuivelbureau, het Instituut
ids-teuren van het marktwezen in Neder-
totK de Leidse Middenstands-Centrale, de
ygjl'eniging voor Vreemdelingenverkeer te
j den, het hoogheemraadschap Rijnland,
vereniging Oud-Leiden, de Goudse
smakers en de directie van het rijks-
relstation te Leiden. Ook waren er
^"scheidene rijkszuivelconsulenten en
ishandelaren.
fijkt Terug tot 800
^je heer Van der Kwaak, wethouder van
-vjpj^nciën, vertelde in de burgerzaal iets
i ;jdr de markt- en havendienst. Hij ging
jelajrbij terug tot het jaar 800, toen in het
dezeiied van het tegenwoordige Leiden drie
wor1uchten lagen, die samen Leithen ge-
tmd werden. Liggende aan Rijn en
bleek dat gebied de aangewezen
het
v~rdSymphonie Fantastique" van
™dr|erlioz. (N.C.R.V. 21.20 uur)
componist Hec-
Hilf 1830 kwam de Fr,
dSjBerlioz tot het plan eens een ontzag-
symfonie in een geheel nieuw genre
hrxjvenwaarin volledig gebroken
met het abstract muzikaal formalis-
de klassissitische epigonen. Hij wil-
beschrijvende muziek in de sym-
H\j ging zijn eigen leven, zijn eigen
ntische kunstenaarsziel, zijn eigen
liefde voor de zangeres
iet Smithson beschrijven. Hij ging een
sche symfonie maken, samen
viel i
vijf tableai
n „Episode de la vie d'un artiste",
episode uit het leven van een kunste-
Men zou het werk een instrumen-
drama kunnen noemen, waarin Ber
de vijf tableaux heeft verbonden door
^leidende gedachte, de zgn. „idee fixe",
Actihoofdthema van het eerste deel, welk
elk deel optreedt. De delen heb-
de volgende titels: „Dromerijen en
drufytochten", Een bal", „Tafereel op het
„Mars naar het schavot" en Hek-
befabbath". Het is de muzikale verbeel-
ver het leven van een jonge kun-
die voor de eerste maal een
ziet, die alle charme van het ideale
rdeifen zijner verbeelding in zich verenigt,
ionge kunstenaar ontmoet zijn geliefde
bal (een verrukkelijke wals) en
later, om tot rust te komen, het
lie land op (pastoraal spel van
•n hobo). Maar de „idéé fixe"
beeld van de geliefde) verschijnt toch
(gesymboliseerd door bewogen pas-
de bassen) en de programmatoe-
eersl,n® voorspelt al duistere voorgevoe-
Het 4e deel brengt de melodramatiek
t. De kunstenaar tracht zich te
maar krijgt hevige nachtmer-
hjj droomt zijn geliefde te hebben
naar het schavot te wor-
gebracht. Als ten slotte de„idée fixe"
k optreedt als een „laatste liefdesge-
l hte" wordt deze bij het schavot abrupt
is tébroken door de ..coup fatal". In zijn
•nge+mtoestand ziet de kunstenaar zich in
zenlSe deel geplaatst in een heksensabbath.
'neHrbö de „idéé fixe" ordinair is gewor-
[3 (banaal dansmelodietje door c-klari-
Flarden van Dies Irae en Requiem
peen door en het slot is een apotheose
izurd satanische uitspattingen. De uitvoe-
f geschiedt door het Radio Filharmo-
|h Orkest o.l.v. Willem van Otterloo.
plaats te zijn voor een markt voor het
westelijke kustgebied.
In een keur van 1583 had de wethouder
gelezen, dat een markt voor koebeesten
zou worden gehouden op het terrein van
het voormalige klooster Schagen aan de
Janvossensteeg. In 1616 werd de koebees
tenmarkt verplaatst naar de Beesten
markt en zij is daar tot 1935 gehandhaafd.
Toen werd ze verplaatst naar de huidige
omgeving, nadat eerst een vergroting had
plaats gevonden door demping van dc
IJzerengracht (Nieuwe Beestenmarkt) er
later door demping van de Korte Lange-
gracht (Lammermarkt). Het schoonhouden
van de markten was in die dagen geen
probleem, want de bewoners van
Cathrijnen-gasthuis zorgden hiervoor.
Veel handel is in de loop van de tijd
van de straat verdwenen. Soms trachtten
de vroede vaderen door middel var
palingen het bezoek te stimulerèn. Zo
trof de heer Van der Kwaak de volgende
passage aan om de voor- en najaarsmark-
ten te stimuleren: „Zij die deze markten
bezoeken en handel drijven, mogen
dagen vóór en vier dagen na de markt
niet gearresteerd worden voor schulden
welke zij gemaakt hebben."
Enige takken van handel hebben de
eeuwen doorstaan. Bloeiend zijn altijd ge
weest de veemarkt en de zaterdagse wa
renmarkt, om niet te spreken van de
kaasmarkt, kippenmarkt, bloemen-
groenten- en fruitmarkt en de Sint-Ni-
colaas- en kerstbomenmarkt. In 1886 no
teerde men op één marktdag 15.616 lam
meren. Het hoogste aantal schapen werd
aangevoerd in 1908: 73.024. Op de landelij
ke ranglijst neemt onze stad thans ns
's-Hertogenbosch, Rotterdam, Leeuwar
den, Zwolle en Utrecht een eervolle zes
de plaats in. De Leidse schapenmarkt is
nog de grootste van west-Europa. In to
taal werden in 1955 185.239 dieren verhan
deld.
AGENDA VOOR LEIDEN
Donderdag
In den vergulden Turk, half 3 en 8.15 u.
modeshow Albert de Vries - De Groot -
J. P. van der Blom.
Wijkgebouw Levendaal, 7 uur: opc
bazaar Bartimeüs door D. van der Kwaak.
ïterskerk, 8 uur: 3 October-veri
ging, repetitie koraalmuziek.
Het Centrum (ingang Moriaansteeg), 8
ar: Herv. Bond voor inwendige-zending,
spreker ds. P. Bouw van Ridderkerk.
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: K. en O.,
kleurenfilm „Hongarije's ongerepte na
tuurreservaten", toegelicht door dr. M. J.
Adriani.
Kantine Smit (Herengracht 34), 8 uur:
Leidse smalfilmliga, bezoek van Gooise
amateurs.
Barti-
Pieterskerk, 8 uur: 3 October-vereeni-
ging, repetitie koraalmuziek.
Schouwburg, 8 uur: K. en O., Ned.
Comedie met „Van de brug af gezien"
door Arthur Miller.
Nieuw-Minerva, 8 uur: ledenvergade
ring Leids Kunst-Centrum.
Gerecht 10, 8 uur: Leidse tuiniers- en
bloemistenvereniging Door Eendracht
Verbonden, dahlia-avond.
p, 7.45 uur: gemeenteraad,
p, Dorpshuis, 8 uur: film
„Wit Wint" (t.b.c.-bestrijding).
Zaterdag
Wijkgebouw Levendaal: bazaar Barti-
Rehoboth, 3 uur: Prot. Chr, Onderwij
zersvereniging, P. Brouwer de Koning uit
Den Haag over handenarbeid.
Stadsgehoorzaal. 8 uur: Stichting Amu-
:ment „De Sleutelstad", cabaretavond
eerste lustrum.
t, Oud-Poelgeest, 5 uur:
conferentie „De Ontmoeting van Kerk en
Kunst" van de Prof. Dr. G. van der
Leeuw-stichting.
Irene 8 uur, filmavond
Cefa.
Zondag
Pieterskerk, 10 uur: afscheid Leo J
Mens als organist-cantor (voorganger ds
Kloek); 11.15—11.45 uur. kort orgel-
programma m.m.v. Jaap Stotijn (hobo);
gelegenheid tot afscheidnemen.
ir: „Van klei tot pot" (tot 1 oktober).
Lakenhal, 105 uur: „Wie was Rem
brandt?" (tot 8 oktober).
Boerhaavezalen, 25 en 7—10 uur: Wer-
:n van Miep de Leeuwe, Jos Mertens en
Dick Loef.
Nachtdienst apotheken
Doeza-apotheek, Doezastraat 31, tel.
21313, apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn
18, tel. 20523, en apotheek Oegstgeest,
Wi 1 helminapark 8, tel. 26274.
Instanties en publiek hebben steeds
met het marktwezen meegeleefd.
Dreigde een tak van handel te ver
dwijnen, dan werden scherpe adres
sen aan de gemeenteraad gericht. In
de komende jaren staat er voor onze
gemeente heel veel op het spel, aldus
de wethouder. Het verkeer eist de
tegenwoordige terreinen van de vee
markt op. Wat zal het worden? Laten
wij het adres van de Hollandsche
Maatschappij van Landbouw, in 1882
gericht aan de gemeenteraad, trachten
te realiseren: een overdekte veemarkt
is verre te verkiezen boven een open
markt. Het profetische geluid van 1882
schijnt nu werkelijkheid te worden.
Eerste brug: 1293
De wethouder stond vervolgens stil bij
de geschiedenis van de havendienst. In
1293 werd de eerste brug in onze gemeen
te van hout gebouwd, namelijk de Vis-
brug. Vierentwintig ambachten van Rijn
land droegen bij in de kosten. Toen ir
1532 de brug vernieuwd moest worden,
waren van de 57 dorpen, die waren
geschreven om een contributie te betalen,
er 40 bereid aan het verzoek gehoor te
geven (zonder gemeenschappelijke rege
ling). In de 14e en 15e eeuw is het
de bruggenbouw snel gegaan; de wethou
der las ergens, dat omstreeks 1550 de Ita
liaanse reiziger Guicciardini in Leiden
31 eilandjes en 145 bruggen had geteld.
Het probleem van brugwachters speel
de toen geen rol. Nog in de vorige eeuw
werden er brugophalers aangesteld, ondei
wie drie vrouwen. Er wordt verteld, dat
één van hen met haar ouders de Marc-
brug en Janvossenbrug 77 jaar hebben
bediend yoor f 50 per jaar gratificatie
plus het te ontvangen bruggengeld. De
schippers waren verplicht door roepen de
ophalers in hun woningen te waarschu
wen. En wie van de oude Leidenaars
kent niet de geschiedenis van onze ha
ven? Een nabuurgemeente zit om een
haven te gillen en sedert 1575 is Leiden
er een rijk. Weet men nog van de boten
„De Volharding" en „Karsjes"?
Vroeger hebben verscheidene houtzage
rijen zich om deze haven gegroepeerd.
Streng waren de bepalingen om de Leid
se wateren binnen te varen en des avonds
werd de toegang tot de stad afgesloten
met een drijfboom.
Pijler
Het Leidse gebied heeft de eeuwen
door voor wijde omgeving veel bete
kend. Dit gebied, thans 1242 ha groot,
vervult nog steeds een centrumfunc
tie. Van deze 1242 is rond 100 ha wa
ter met een gemiddelde diepte van
2 m. De inwoner van Leiden moet
dus, op Den Haag na, met de kleinste
oppervlakte grond genoegen nemen,
namelijk 110 m2, en heeft 20.000 liter
water tot zijn beschikking.
De heer Van der Kwaak besloot zijn
rede als volgt: „De burgemeester consta
teerde enkele jaren geleden drie pijlers,
die belangrijk zijn voor onze gemeente,
te weten: universiteit, handel en industri
en het marktwezen. Ik durf niet bewerei
welke van deze 'drie de belangrijkste i
Wel weet ik met zekerheid vast te ste!
len. dat Leiden geen Leiden is zónder één
van deze drie. Welnu, laten zij, die direct
met de markt- en havendienst belast zijn,
met dezelfde ijver als in de afgelopen
jaren aan de dag gelegd, doorwerken
naar het volgende jubileum."
De opening
Omstreeks half 1 begonnen de genodig
den naar de waag te wandelen. De burge
meester heeft daar met een sleutel, dit
hem op een Leidse kaas werd aangebo
den, het gebouw heropend. Er waren twee
wagens met Leidse en Goudse kazen voor
gereden. De kazen werden gewogen zoals
dat vroeger gebeurde.
Na de weging verenigden de gasten zich
aan een noenmaal in het boterhuis, de
grootste ruimte in het waaggebouw. Het
gebouw was eenvoudig versierd; een uit
bundige versiering werd niet wenselijk
geacht, omdat de gasten niet gehinderd
mochten worden in hun beoordeling van
en bewondering voor het resultaat van
de restauratie. Wél was er veel belang
stelling voor de zelfgemaakte kazen van
de eerste tien prijswinnaars van de vorige
week gehouden Vebo-tentoonstelling.
In de waag hebben onder anderen de
burgemeester en de heer Weima, direc-
van de markt- en havendienst, het
woord gevoerd. Voor een verslag van hun
toespraken verwijzen wij naar elders in
dit blad.
Succes voor politieman
De wachtmeester eerste klas der rijks-
olitie te Leiden. W. H. de Leeuwerk,
heeft deelgenomen aan de herfstrit van
de Amsterdamse politie-gymnastiek- en
-sportvereniging. In de wedstrijd behaal
de hij de vierde prijs, in de behendigheids-
proef solo-motoren de eerste prijs.
Dank zij 'ASPRO' heb ik vandaag mijn
lessen toch kunnen geven. Gisteravond
voelde ik een verkoudheid opkomen en
teen 2 'ASPRO' tabletten
Vanmorgen was ik weer fit.
'ASPRO' is inderdaad het ideale middel
erkoudheid of griep te bestrijden.
Ook nu wil men met vasthoudendheid
contrasten onder ogen zien
"T\E BURGEMEESTER heeft vanmiddag na de opening van het waagge
ld bouw een toespraak gehouden, waarin hij in het kort de geschiedenis
van de waag en de langdurige restauratie van deze jaren beschreef en dank
bracht aan verscheidene personen en instanties. Hij dankte in het bijzonder
de adjunct-directeur van de markt- en havendienst, de heer D. R. Kooiman,
die zich, zoals wij gisteren al meldden, de laatste jaren beijverd heeft om
de geschiedenis van de dienst zoveel mogelijk na te gaan. Het resultaat van
dit uitgebreide onderzoek zal de genodigden binnenkort in de vorm
een gedenkboek worden aangeboden.
Sprekende over de restauratie herinner-
de burgemeester eraan, dat aanvanke-
k een kleine inwendige verbouwing er
de aanleg van een centrale verwarmings-
natallatie werden voorgesteld. De kosten
zouden f 32.700 bedragen. De comn
de dienst kon zich wel met het plan
ligen, maar gaf een enigszins uitg<
breide restauratie van de waag in overwi
ging. Later bleek, dat, als aan de wense
deze commisssie werd tegemoetgeko-
het herstel f74.700 zou gaan kosten,
ii W. vroegen de minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen toen eer
subsidie. De minister verklaarde zich be-
;id, alsmede de provincie.
Bedroevend
Toen de restauratie was begonnen, bleek
al spoedig, dat het bouwwerk vele ge
breken vertoonde, waaraan niet kon
den voorbijgegaan. De toestand var
gebouw was bedroevend. Monumentenzorg
van oordeel, dat de staat zo slecht
dat alleen een grote restauratie
bevredigend resultaat zou kunnen lei
den. Om tot een verantwoord herstel
komen, was nog een bedrag van f 150.000
nodig.
Maar steeds weer nieuwe gebreken kwa-
Buurtenonderzoek in Leiden
ZOALS WIJ KORTGELEDEN reeds aankondigden heeft de instelling
voor sociografisch onderzoek te Leiden een boekje doen verschijnen,
geschreven door de socioloog H. Ph. Milikowski en getiteld „Van woning
nood tot sociale sanering". Dit werkje bevat praktische richtlijnen naar aan
leiding van een sociografisch buurtenonderzoek in Leiden. Het is van be
lang voor het gemeentelijk huisvestingsbeleid, omdat in het verleden, ook
te Leiden, wel is gebleken dat men onmogelijk de bewoners van te saneren
stadsdelen zonder meer gezamenlijk naar een ander stadsdeel kan over
plaatsen, omdat dan allerlei factoren de nieuwe woonwijk onherroepelijk
het stempel zullen geven van „onmaatschappelijke buurt".
rk bestaat uit twee delen. In het
eerste deel worden de krotvorming
onmaatschappelijkheid behandeld, in het
tweede deel de sociale sanering. In zijn
oord zegt de schrijver, dat de be
doeling van het in de jaren 1952 tot en met
1954 ingestelde onderzoek is geweest door
wetenschappelijke analyse de sociale
structuur te leren kennen van de bevol
king in een typische Leidse krottenbuurt.
resultaten van het onderzoek zijn
•gelegd in een aantal voorlopige rap
porten, die voor publikatie worden be
werkt. Onderzocht werden onder meei
de beroepsstructuur, economische omstan.
digheden, woonmUieu, migratie- en woon-
gedrag, levensbeschouwing en criminal!-
Door de omstandigheid, dat in deze
buurt met de stedebouwkundige sanering
begin is gemaakt, is de vraag gerezen
liet nu reeds het sociale onderzoek
anwijzingen zou kunnen
schaffen betreffende de sociafle aspecten
der sanering. Daatbij doen zich verschei-
problemen voor: Woont in een krot
tenbuurt een onmaatschappelijke bevol
king? Wat heeft men te verstaan onder
chappeüjkheid?" Mag men
bevolking naar een buurt met goede of
woningen overbrengen? Is het
ijk. en ook mogelijk, gezinnen die
iet geschikt acht voor een „nor
male" buurt, tot een in dit opzicht meer
aanvaardbaar gedrag te brengen? Ver
dient spreiding van de bevolking van de
krottenbuurt over de stad voorkeur
boven groepsgewijze verplaatsing? Op
welke wijze, in welke volgorde, kan men
het best te werk gaan bij verplaatsing
ran de gezinnen?
Zoals men ziet allemaal vragen, waar-
lan een groot belang niet kan worden ont-
W oningnood
Men staat er vaak niet bij stil, dat de
woningnood een lange geschiedenis heeft.
In vooroorlogse jaren stonden vele huizen
étages leeg, maar de overvloed aan
nngen was slechts schijn en een ge-
van de economische nood, waarin
brede lagen van de bevolking waren ge
raakt. De huidige acute vorm van wo
ningnood is een na-oorlogs verschijnsel.
Het mag waar zijn. zo zegt de heer Mili
kowski, dait de bevoflking van krotten-
buurten vaak zwakheden vertoont, soms
ook defecten in sociaal, psychisch, econo
misch, moreel opzicht. Toch verblijft de
ze bevolking niet in de eerste plaats om
haar zwakheden en defecten in krotten
Zij is genoodzaakt in krotten te leven bij
gebrek aan voldoende betere woningen.
Het zal menigmaal zelfs geoorloofd zijn
een samenhang tussen slechte huisvesting
en sociale zwakheden in omgekeerde volg
orde te veronderstellen.
In Leiden
De omstandigheden, die in andere
den woningnood en krotvorming In de
hand hebben gewerkt, deden dit son
versterkte mate in Leiden. Deze stad is
ook vesting geweest en was tevens ai
vroeg een stad van handel en industrie.
Zij heeft tijden van Moei cn van achteruit
gang gekend. In haar bloeiperiode trok zij
de arbeiders van heinde en verre. De in
nood gebouwde woningen hebben een
lange levensduur, omdat geen eigenaar
eraan denkt ze af te breken zolang zij
geld opleveren. Verplichting tot afbraak
bestond niet vóór de woningwet van 1901.
Zelfs vele sloppen en poorten rekten hun
bestaan tot diep in onze eeuw
De publikatie treedt dan in détails over
de huiveringwekkende voorbeelden van
krotwoningen, in de onderzochte Leidse
wijk gevonden, en geeft een levendige be
schrijving van het stempel van „sociaal
achterlijk", dat de bewoners krijgen opge
drukt.
Onmaatschappelijkheid
De schrijver houdt zich verder bezig
et de wetenschappelijke inhoud van de
benaming „onmaatschappelijkheid", waar
bij hij tot de conclusie komt, dat deze
niet mag worden gebruikt zolang
een bepaald verschijnsel niet kan
worden aangetoond dat het vijandig is aan
de sociale bestaansvorm van de mens, dat
het sociaal-onhygiënisch is in een of ander
•ht. Onmaatschappelijkheid is een
verschijnsel, dat per individu of per groep
kan optreden en waarvan kan worden
aangetoond met wetenschappelijk verant
woorde methoden, dat het op een bepaal
de wijze en in een bepaald opzicht vijan
dig is aan de sociale bestaansvorm van d<
mens in een bepaalde fase van de geschle-
Dit verschijnsefl heeft zich het eerst
aangetoond als huisvestingsprobleem.
Het is echter, een veelzijdig gespreid, ge
differentieerd complex van problemen
waarin het huisvestingsprobleem een fun
damentele rol speelt.
Planmatig
De Leidse socioloog breekt een lans
voor een sociale sanering-volgens-plan,
waarbij hij aandacht schenkt aan d
dusver opgedane ervaringen. Hij komt
daarbij tot de uitspraak dat krotopruiming
en bestrijding der onmaatschappelijkheid
niet zijn te scheiden. „Sociaal saneren kost
veel, niet saneren kost meer". Hierbij
dient het huisvestingsbeleid uitgangspunt
te zijn.
Men zal daarbij ongetwijfeld deskundige
voorlichting moeten hebben en adviezer
behoeven van sociologische en psychia
trische consulenten en van psyehiatrisch-
sociaai werksters.
Het zou, aldus de heer Milikowski
taak van de afdeling Huisvesting on
melijk verzwaren als zij zich zou inlaten
met de onmaatschappelijke gezinnen in
volle omvang. Well zou de mogelijkheid
open moeten blijven voor andere instan
ties, bijvoorbeeld een commissie voor de
sociale sanering, om bij hun taak in de
bestrijding der onmaatschappelijkheid de
-dewerking in te roepen van het Huis
vestingsbureau. De samenwerking van al
le, zowel overheids als particuliere instan-
09k organisatorisch, zal bevorderlijk
voor sociale sanering-volgens-plan.
men aan het licht. Zelfs het tweede krediet
was niet voldoende om deze te verhelpen
en aan de wensen van Monumentenzorg
voldoen. Op 6 februari van dit jaar stelde
de raad nog eens f 95.600 beschikbaar. De
restauratie kost dan ook in totaal f 325.000.
Het rijk draagt voor ruim f 120 000 bij.
terwijl de provfheie ongeveer f 45.000 geeft.
Een plan van ruim f 30.000 werd er ee;
van ruim f300.000.
De burgemeester deelde mee. dat
er, nu het gebouw is aangepast aan de
eisen van de tijd, behalve voor het
wegen van kaas cn voor de huisves
ting van de markt- en havendienst ge
legenheid zal zijn het te gebruiken
voor andere doeleinden, die verband
houden met het markt- en haven
wezen. Ondanks de huisvestingsmoei
lijkheden van de laatste jaren heeft de
dienst normaal gefunctioneerd. De
burgemeester bracht de directeur en
zijn personeel hiervoor de dank van
het gemeentebestuur. Ook noemde hij
ir. Koch en zijn staf en de ambtenaren
van Monumentenzorg, die de laatste
twee jaar voortdurend met dit gebouw
te maken hebben gehad.
Contrasten
De heer Weima begon met dank te
brengen aan instanties en personen
dankte het personeel voor het feit, dat het
de narigheid van de laatste twcc-en-half
jaar zonder te veeQ gemopper heeft willen
dragen.
De diireoteur wees erop, dat, toen de
eerste steen voor het waaggebouw werd
gelegd, Rembrandt van Rijn vijftig jaar
was. De heer Weima had enkele merk
waardige overeenkomsten ontwaard.
Rembrandts leven was een leven vol
contrasten. Zijn oeuvre is de symboliek
van eigen groot geluk en eigen bitter leed.
En is de geschiedenis van de waag and'
geweest; weergave van het geluk en 1
leed van de stad Leiden? Rembrandts le-
n was een leven van vastberadenheid,
n licht en donker. De waag was een
iddelpunt van handel, een handed die
door duizenden kleine zelfstandigen werd
gedreven; zij hebben met vastberadenheid
geworsteld tot eigen behoud en tot de
grootheid der stad.
Dit alles is verleden tijd. „Het is onze
plicht, ziende naar het verleden, op deze
gedenkdag uit te spreken, dat in dit
gebouw en bij deze dienst gewerkt mag
worden door mannen, die bezield zijn met
dezelfde gedachte, de scherpe contrasten
et vastberadenheid onder ogen te zien".
Rembrandt liet ons de donkerheid
van het mensenleven zien, maar hij
overgoot alles met het'Hemelse licht.
„Moge het zo zijn of worden, dat
deze dienst in al zijn eenvoud zijn
Chr. kweekschool
verloor van u.l.o.
De voetbalwedstrijd tussen de Chr.
kweekschool en u.l.o. Leidse Hout, die
maandag werd gestaakt, is gistermiddag
overgespeeld. Hoewel de spanning bijkans
nog groter was dan maandag, werd de
wedstrijd nu in een sportiever verstand
houding gespeeld.
U.l.o. Leidse Hout nam vrij spoedig de
leiding door Groeneveld. maar Janssen
wist uit een goede aanval gelijk te maken:
11. Opnieuw kwam de u.l.o. aan een
voorsprong, nu door een fout in de kweek
schoolachterhoede, doch nog voor de rust
wist Spiering de stand op 22 te brengen.
Na de thee was het vooral de kweek
school die de toon aangaf. Guyt bezorgde
haar na ongeveer een kwartier spelen de
leiding: 32. Luid aangemoedigd door de
vele supporters kwam de u.l.o. echter
en via 33 door Pluimgraaff werd
het 34 door Ouwehand.
wisselbeker kwam dus voor de eerste
maal in bezit van u.l.o. Leidse Hout.
Bewonder het enige huls ter wereld,
geheel van plastic, met talrijke
ideeën, ook voor U en U zult
erover meepraten 1
28 september t/m 9 oktober
Geopend: 13-17 en 19-23 uur
(zondags gesloten)
Eerste vergadering van
Ar jos Leiden
De eerste Leidse Arjos-vergadering in
et nieuwe seizoen was vrij behoorlijk be
zocht, hoewel de op een eerste vergade-
Ing bijna traditionele huishoudelijke be
slommeringen als eerste punt op de agen
da stonden. Voorzitter A. Smadlenbroek
fleidde voor het laatst, want hij werd ver-
■angen door de heer P. van Loo. Tot secre
taresse werd gekozen mejuffrouw H. Ver-
duyn, tot penningmeesteresse mejuffrouw
N. J. Vahrmeyer en tot bestuurslid de
heer W den Heeten.
Mejuffrouw C. Ravestein verzorgde het
politieke maandoverzicht. Allereerst werd
de schrijnende gang. van zaken bij de ka
binetsformatie behandeld. Ook de Suez-
perikelen werd onder de loep genomen.
Verder werd gewezen op de grote voor
uitgang van het communisme in Tibet.
Onder leiding van de heer Smallenbroek
erd de politieke kennis getest.
werk, het omgaan met mensen, men-
in verstand en boosheid, mag
verrichten onder het Licht van Bo
ven" De directeur eindigde met vier
regels van een uit 1597 daterend
danklied: „Ter ere ons Heren wilt al
dagen dit wonder bijzonder ge
denken toch. Maakt u, o mens, voor
God steeds wel te dragen, doet ieder
recht en wacht u voor bedrog".
Per 1 januari aanstaande
Heeft verscheidene jaren in Hervormde
Gemeente hulpdiensten verricht
heeft ds. D. M.
Aspecten
De sociafle aspecten van het w
•orden vervolgens uitvoerig onder de loep
genomen. De schrijver geeft een voor
lopige typering van arbeiderswijken, be
handelt de criteria van woonbeschaving
tijl en staat stil bij de uitrusting van
stedelijke buurten en wijken. Hij verwacht
veel goede invloeden van een buurt-maat-
schappelijk werkster en behandelt d«
•elerlei gezinstypen, die wel en die niel
opvoedbaar zijn. Voor opvoeding van so-
iaal-zwakke gezinnen beveelt hij de in-
:hakeiling van buurtteams aan, bestaan-
e uit een administrateur, cultureel lei
der, clubleider, maatschappelijk werkster,
gezinsverzorgster, alles onder leiding van
buurtleider. Het werkteam zou met
vrijwilligers kunnen worden aangevuld.
heer Milikowski beantwoordt de vraag,
of dit alles op levensbeschouwelijke
grondslag moet worden verricht. ont
kennend.
Tot slot geeft de schrijver een beschou
wing over de zijns inziens noodzakelijke
isdocumentatie, waaruit men de fou
ten. bij de opvoeding begaan, als ook de
vorderingen zal kunnen aflezen.
Naar w(j
Vermet, emerituspredikant van c
mde Gemeente vnor het ziek
werk, om gezondheidsredenen met
van 1 januari aanstaande ontslag aange
vraagd.
Zoals bekend is het al geruime tijd de
bedoeling, in Leiden een Hervormde
kenhuispredikant te beroepen, die in
classicaal ver
band werkzaam
ou zijn. Er is
hierin enige
■rtraging ont-
e financiële
zijde van deze
uitbreiding van
werk nog
voldoende
vorden ge-
igeld. Ds Ver
met heeft in
Leiden enige
en op ver
schillende
plaatsen hulp
diensten verricht. Hij werd in 1881 ge
boren, studeerde in Groningen en deed
in 1909 intrede in zijn eerste Gemeente:
Herwijnen. Vervolgens stond hij te Klaas
waal (1920), Balk (1925), Oosterbierum
(1929) en Leidschendam (1934). Per 1 mei
1947 ging hij met emeritaat.
Na zijn emeritaat heeft hij de Leidse
wijkgemeenten Staalwijk en Pniël enige
tijd als hulpprediker gediend. Staalwijk
tot de komst van ds Kloek en Pniël tot
die van ds Groot. Zijn werkzaamheden
voor de zieken concentreerden zich in
het academisch ziekenhuis, waar hij in
de loop der jaren zeer vele patiënten
bemoediging en vertroosting heeft ge
bracht.
Ook de .filatelisten
startten weer
Gisteren kwamen de leden van „De
Leidse Vereniging van Postzegelverzame
laars" in „De Kleine Burcht" bijeen om
het nieuwe seizoen te openen. De heer A.
J. M. Anncgarn uit Den Haag hield een
g over „De Projuventute en Bunr'es-
feierzegels van Zwitserland".
ze zegels, die sedert 1913 bijna onaf
gebroken zijn verschenen, kunnen worden
•ergeleken met onze kindertegels. Vooral
de Projuventute zegel vertoont een typ4-
?he overeenkomst met onze toeslagzegel,
«aarbij een extra bedrag wordt gerekend
oor één of ander liefdadig doel
De veiling leverde ditmaal niet veel
op. Voorzitter D. J. Meiboom deelde nog
dat de ruilbeurs, die sinds enkele
maanden door de leden onderling wordt
georganiseerd, binnenkort ook zal worden
opengesteld voor niet-leden.
