CHRISTFLIJK
AMBTELIJKE ARBEID ONDER
DE SCHIPPERS
verstopping
coors
Belgische evangelische pioniersarbeid
vraagt zeer veel geduld
2
NI
Synode Chr. Gerei. Kerken
(Van
verslaggevers.)
OP hur laatste vergaderdag van deze
week heeft de synode van de Chr.
Geref. Kerken te Apeldoorn behandeld
het rapport van deputaten voor de amb
telijke bearbeiding van Chr. Geref. schip
pers.
De discussie ging met name over twee
voorstellen: dat van deputaten, waarbij
de synode de wenselijkheid uitspreekt,
dat verschillende aan vaarwater gelegen
kerken uit haar schippers leden een
ouderling benoemen en dat van de com
missie tot bestudering van het deputa-
tenrapport, ten gevolge waarvan alle aan
vaarwater gelegen gemeenten een of twee
ouderlingen, bij voorkeur ex-schippers,
zouden kiezen met de opdracht om onder
de schippers te werken.
De zaak werd na langdurige bespre
king naar de commissies terug verwe
zen. Deze zal later aan de synode op
nieuw rapport uitbrengen over de te
volgen weg. Ook werd naar de commis-
Boek
VAN DE D.4G
..Bescherming van vleermuizen in
Nederland." door J. W. Sluiter, P.
F. van Heerdt en J. Th. de Smidt.
Uitg. Mij. W. de Haan, Utrecht.
Vleermuizen zijn impopulair en onbe
kend, omrind door bijgeloof en baker
verhaaltjes. Het is daarom goed, dat er
een studie verschenen is die ondanks
haar wetenschappelijk karakter ook
voor de leek veel aardige bijzonderhe
den bevat. De vleermuizen drinken geen
mensenbloed, men weet nog niet eens
scherming. Waarom vindt
soms niet op verlaten vlieringen in het
donker en wel op een lichte moderne
druk bezochte droogzolder? Toch is er
blijkens de lectuurlijst reeds een grote
reeks boeken over hen in Nederland
versohenen en uit dit boekje kan men
veel te weten komen. Wie wist dat er
zo veel soorten in Nederland zijn? Dat
zij zich oriënteren met behulp van ge-
luidstrillingen. dat zij strenge koude
kunnen doorstaan bij een lichaamstem
peratuur van nul graden en vijf maan
den kunnen vasten? Het valt aan te ne
men. dat zij in Nederland thans een
moeilijke tijd doormaken. Oude gebou
wen, verlaten forten, holle bomen en
grotten verdwijnen of worden voor nieuw
gebruik bestemd. De samenstellers stel
len daarom een reeks van beschermings
maatregelen voor. De uitgave geschied
de onder auspiciën van het ministerie
van O., K. en W.
ian het college van deputaten toe te
gen. De commissie had dienaangaande
naar analogie van haar bovengenoemd
voorstel geadviseerd, drie ouderlingen
uit aan vaarwater gelegen gemeenten aan
het college toe te voegen.
De synode besloot het beleid van de
putaten goed te keuren. Tevens werden
deputaten gemachtigd, contact te zoeken
met een plaatselijke kerk teneinde te
komen tot het beroepen van een schip-
perspredikant. Het werk onder de schip
pers wordt nu al verricht door ds. L.
Kleisen te Utrecht, maar sinds deze zijn
ambt als legerpredikant beëindigde, is
zijn positie nimmer officieel geregeld.
Gisteren is de synode tot dit laatste over
gegaan. Zij vergaderde hierover in comi
té. Aanvaard werd tenslotte een „instruc
tie voor een schipperspredikant".
Prof. dr. J. Boeke
overleden
In Bandung is overleden prof. dr. T
Boeke, oud-hoogleraar aan de rijksuni
versiteit te Utrecht in de histologie er
de embryologie. Hij bereikte de leef
tijd
i 81
Prof. Boeke was lid van tal van
tenschappelijke instellingen en drager
van tal van wetenschappelijke en ande
re onderscheidingen. Hij was onder mïer
commandeur in de orde van Oranje Nas
sau en ridder in de orde van de Ne
derlandse Leeuw.
Advertentie
Geef de strijd niet op tegen
HIT IS rt» maris, mm
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Oud-Beijerland, C. Vos
te Westmaas, die echter reeds een be
roep naar Bennekom aannam en dus
Dor dit beroep bedankte.
Beroepen: Te Ouderkerk a. d. IJssel,
J. Hovius te Dordrecht; te Rh^nen
(toez., vak.-H. v. d. Linden), J. N. de
Ruiter te Leiden.
Aangenomen: Naar Oosterhout-Slijk-
Ewijk, A. C. Honders te Sas van Gent.
GEREF. KERKEN
Aangenomen. Naar Goënga c.a. kand.
C. E. van den Broek te Baam, die be
dankte voor Mildam.
Bedankt: Voor Workum, B. van Oeve-
>n te Vries (Dr.).
Tweetal te Amsterdam (vak. P. Veen-
huizen): K. M. R. v. d. Beek te Arnhem
J. Bijleveld te Rijnsburg.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: Voor Lethbridge (Canada i,
G. Zwerus te Sunnside (U.S.A.), voor
heen te Middelharnis.
Rabbijn Soetendorp spreekt
voor zondagsschoolleiders
Op de regionale Najaarscónferentie
van de Nederland sehï Zondagsschol 1
Veieeniging zal rabbijn J. Soetendorp
van Amsterdam voor de Zendags-
sehoolleiders(sters) soreken over „Pro
feten in hun eigen omgeving".
De heer Soetendoro houdt zich
reeds sinds jaren bezig met het ver
teller. van de bijbel.se geschiedenis,
gaf hierin les in Israël en studeert
thans theologie.
Voor allen, die aan het kind uit dp
bijbel mogen vertellen, zal deze t-
z rg ongetwijfeld zeer interessant zijn
en hoewel de N.Z.V. uiteraard aller
eerst haar leden-zondagsscboolleider.
(sters) samenbrengt kan men cok ?'s
n et lid een introductie aanvragen.
Het programma omvat voorts een
bespreking van vier vragen met be-
trc-kkine tot de vertelling van het
Kerstevangelie, de liturgie op het
Kerstfeest en een proefvertelling van
een z.g. vrij kerstverhaal „De zanger
van Berlikon" met gekleurde film
strip..
De conferentie wordt gehouden za
terdag 29 sept. a.s., des nam. 3 uur.
in de Schotse kerk, Schied. Vest 119
te Rotterdam.
kracht regelm
Zó helpen Cai
van hardlijvigheid af. u
mocht u 1
toch nog L_.
paar Carters pllletjea voldoende om u vlug
weer op gang te helpen. Vraag naar CARTERS
LEVERPiLLETJES t 1.20 per flacon.
Melodie en woord
der Ethergolven
ZONDA 616 SEPTEMBER
sum I, «02 m. VARA: 8.00 Nws
-al; 18.05 Sportjov_JBP
19.00 Spontane reacties: 19.35 Cabaret. AVRO:
20.00 Nws; 20.05 Amus muz; 20.35 De zesde
mogelijkheid, hoorsp: 21.10 West-Indisch ork:
31.30 Aan de zelfkant van het koninkrijk,
caus; 21.40 Miniaturen: 22.00 Lichte muz: 22.20
Journ 22.30 Gram; 23.00 Nws; 23A5 Act of
gram; 23.25 -24.00 Gram.
Hilversum II 298 m. NCRV 8 00 Nws en
weerber, 8.15 Orgelconc: 8.30 Morgenwijding:
915 Gram; KRO: 9.30 Nws: 9 45 Gram;
9 55 Hoogmis; 11.30 Gram; 11.50 Planoreci
tal; 12 30 Apologie; 12 40 Lichte muz; 12.55
uur: 15.30 Gram;
Marcel Thlelemane
pers IKOR 17.00 I
17.35 Hoe leeft
lei; 18 40 Radloschippencatechlsatle .NCRV
19.00 Nws uit de kerken: 19 05 Boekbespr.:
19.15 Vocaal ens; 19 30 Het Evangelie in
een draaikolk, caus. KRO: 19.45 Nws; 20.00
De gewone man; 20 05 Lichte muz; 20.25 Act;
30.35 U bent toch ook van de partij?, caus;
MAANDAG 17 SEPTEMBE .1
7.10 Gym., 7.20 Gram.,
9.10 v.d.vrouw., 9j15
Puzzel mee
"1
ITT?
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 2 Zanghulde. 7 zouteloos,
8 vloeistof. 9 rivier in Italië. 10 onder
wijs. 11 voegwoord, 12 verstand. 14 vo
gel. 16 bomvrij gewelf. 19 rondhout, 20
toestand van razernij, 22 rivier. 24 arkti-
sche vogel, 25 voorzetsel. 26 werpanker-
tje, 2fi kuisheid. 29 vroeger.
Vertikaal; 1 Ferm, 2 vervelend, 3 ma
kelaar. 4 reeds, 5 aanw. voorn.woord, 6
gwemvogel. 9 staatsman, 13 insekt. 15
wijnmaat, 17 gramschap. 18 kleed, 21 af
standsmaat. 23 oppervlaktemaat, 27 bij-
Oplossing puzzel no. 16
Horizontaal: 1 Blokfluit, 2 roer. uil, re;
3 oor. achter; 4. Staphorst, 5. al, last, ets;
6. bespieden, 7 te, naald, ra; 8. snars, no
ta; 9. sar, tenger.
Vertikaal: 1 Bros. abt, S.S.,; 2. loot, lee,
na; 3. Oeral, snar, 4. krap, apart, 5 fuch
sia. S.E.; 6. li; hotel. N.N., 7. ut. tred,
dog; 8 Ir., ester, te; 9. terts, naar.
wijding 1000 Gra
en Broadway, eau
Zang en
Nw«.. 1®15 Orgelspel.. 18.30 Liet
19.00 Hawaiianmuz19.15 Pianovoo.„.
Regeringsuitz Landb.rubr,. 20.00 Nws.', 2U06
Tosca, opera 22.00 Joum. 22.10 Lichte muz
GrarnNWS" 2315 Koersen en ,ct- 23.25—24.00
HUversun, H. 298 m.NCRV: 7.00 Nws. en
o.U.b.-ber 7.10 Gewijde muz., 7.30 gram
7-45 Een woord Voor de dag.. 9.00 Nws en'
weerber. 8.15 Sportuitsl. 8.25 Gram., 9.00 V.
d.zieken., 9.30 V.d.huisvr 9.35 Voordr. 10.00
harm órk03<e M^rgenw^din8 -. 1100 Radiophil-
11.55 Lichte muz. 12.25 Voor 1 'boe'r
tuinder12.30 Land- en tuinb.meded. 12.35
Zang.. 12.55 Gt
16.30 Vocaal ens.. 16
ters 17.15 Lichte muz.,
17.45 Regeringsuitz.; De B.B.
buiter
i of act.. 13.00 Nws.. 1315
35 Gram., 14.05 Schoolra-
4.45 V.d.vrouw., 15 15 Gram
16 00 Bijbeloverdenking.
i blnne
rsber.
lichting Stichting B< ■ü^^l
Bevolking vraagt de aandacht van de Neder^
landse Noodwacht., 18.00 Koorzang., 1820
Sportpraatje 18.30 Metropole-ork 19.00 Nw
en weerber, 19 10 Orgelconc. 19 30 Pari comn
19 45 Gram, 20.00 Radiokrant. 20.20 Meisjei
koor, 20 40 Kapitein Bullroar. hoorsp, 21.30
Kamerork en sol; 22.10 Komgrondengebleden
in het land van de grote rivieren, caus, 22.25
Kamerork 22 45 Avondoverdenking.
23.15—24 00 Gram.
Maandag 17 september van 18—1
2. Ouverture „Le Rol d'Ys". L'Orchestre
des Concerts, Lamoureux olv. Jean Fournet.
III. Pau^ Dukas: L'Apprenti Sorcier. L'Or-
Orchestre National de la Radlodlffusion fran-
Caise olv. Hem. Bussen VI Hem-. Rabaud
La Procession Nocturne op. 6 Philharmonic
Symphony Orchestra, New York. olv. Dimitri
tifijjj -
Mitropoulo
Henri Buss
:ège. Meni
VII Claude Dc
Petite Suite. En
"allet. Orches
diodiffuslon frangaise, olv He....
VIII. Maruice Ravel. 1. Berceuse
nom de Gabriel Fcuré, 2 Pièce en
ie Habanera Johanna Martzy, viool,
Intonietti. piano 3. Tzigane. Arthur
iux viool L'Orchestra des Concerts
reux olv. Jean Fournet.
iz: 17 00 V d kind- 17.55
20 .T-an: 21 m Nw:' 21.15 St Joan^ri^
r d kind; l«oo
13.15 Gram; 14 o
lernrk'^konr^n^ïi-f-0?! on
onr>; 21.15 Gram; '1 90 r.ram; 22.00 Nw
Vervreemding
Als de liefde gaat verkoelen
komt de vervreemding. Dat zien
we in het huiselijk samenleven
en dat zien we ook in de kerk.
Van de kerk is men maar niet
zo opeens vervreemd. Dat is een
proces, dat bij de een korter, bij
de ander langer duurt. En wordt
dat proces niet gestuit dan zijn
de gevolgen fataal.
Paulus waarschuwt de gemeen
te Eféze, dat zij
niet mag wande-
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
len als de heide
nen. Die heidenen
zijn vervreemd
van het leven
Gods. (4 18).
Dat kan ook 't
lot worden van
mensen, die in
de kerkelijke re- v
gisters staan ingeschreven. Zij le
zen niet meer in de bijbel, hun
plaats in de kerk blijft onbezet,
•aan gebed hebben zij geen be
hoefte. Zij horen Gods stem niet
meer. God wordt voor hen hoe
langer hoe meer een vréémde.
Voor dat vreselijk gevaar heb
ben we altijd op onze hoede moe
ten zijn. David bidt in Psalm 27:
Tk zoek Uw aangezicht, Here; ver
berg Uw aangezicht niet voor mij.
De oorzaak van vervreemding
ligt nooit bij God, maar altijd bij
ons. Hij, die voor ons Zijn Zoon
gaf, is altijd Dezelfde, in liefde,
in barmhartigheid, in schuldver
geving.
Als in uw leven de" kilte der
vervreemding gekomen is, vang
dan weer aan met het gebed, be
gin weer met het lezen van uw
bijbel. En denk er om: op zondag
staan de kerkdeuren open. Daar
wil de Here ons ontmoeten. Ook
het afgedwaalde kind. Begin er
morgen mee!
RADIOFONISCH ORATORIUM ..JOB"
PRIX DAT ALIA GEWONNEN
DOOR TON DE LEEUW
Eerste uitzending
door de N.C.R.V.
lia, die door de Europese
Radio-Unie jaarlijks wordt toe
gekend heeft ditmaal succes voor
Nederland opgeleverd. In de af
deling muziek werd de inzending
van de Nederlandse Radio-Unie:
het radiofonisch oratorium „Job",
gecomponeerd door de Utrechtse
componist Ton de Leeuw, met de
Prix d'Italia bekroond. De prijs
die ligt tussen f 12.000 en f 18.000,
is gisteravond aan de componist
uitgereikt. Ton de Leeuw even
aart daarmee het succes, dat ir.
H. Badings enkele jaren geleden
met zijn radiofonische opera
..Orestes" boekte.
De toekenning van de hoogste onder
scheiding betekent niet alleen een groot
succes voor de componist, maar ook
voor de uitvoerenden van de Neder
landse Radio Unie, niet i-n het minst
de technische dienst, die in het werk
•talrijke radiofonische effecten ver-
Het werk „Job", waarvan de tekst
ontleend werd aan de Bijbel, is uit
gevoerd door het Omroep-Kamerorkest,
het koor van de Nederlandse Radio
Unie, een Close Harmony kwartet, twee
spreekstemmen en de bas Guus Hoek
man. onder leiding van de dirigent
Maurits van den Berg.
Eenzelfde opname als in Italië
succes oogstte, is gisteravond om
half tien als extra programma door
de N.C.R.V. uitgezonden. Daaraan
vooraf ging een interview van de
Ut* 4 moderne winkelinierhurs
f}f
Liberale welwillendheid had meer kunnen zijn
(Van een onzer redacteuren) Te WejlUg COlltaCt
KNOKKE, 12 sept.
lager onderwijs betreft). raai sijn. De liberalen
TERWIJL de meer Onze moeite werd maai
dan driehonderd matig beloond^ de jongens-
samenleving. Bij de „uit
gang" (de trap) van de
„kerk" (de overloop) kon
den we het laatste num-
mer van De Kruisbanier
ook wel de socialisten in kopen, het algemene evan-
dichters uit wel 37 lan- ties gesloten en
den zich opmaakten tot opnieuw op weg,
de gemeentelijke meisjes-
voortzetting van hun schoolt waar we te laat ei
tweejaarlijks congres hijgend^de ^bovenste
'togen sche „chrlstelijken". Deze leeuwse predikant ds. H.
Hegger thans eindredacteur
is. Ds. Hegger snijdt het
kerkdien- probleem aan en noemt als
hotels zijn de grootste
Knokke, en als die eenmaal
de evangelische
sten aankondigen, du:
oorzaak allereerst het feit,
in Knokke en terwijl SiS. En
loop van het trappenhuis de kleinere hotels, hoewel dat kleine gemeenten te
idie in r.k. handen zijn, niet contact met elkaar
eerste Belgische gelist Schutte's vèrdragen- te weigeren.
(zon) dagj esmensen
stem en hét harmoniu
Ja, die liberalen. Evan-
zijn dochter het gelist Schutte vertelde
j- afscheiding
het betere genre zich psalmgezang
naar Hp mondainp bad- twintig gemeenteleden leid- België „raac
-v den, zochten wij een beetje het protestantisme gevoerd b
plaats spoedden om zien beschaamd een stoel op iSi omdat het Hollandse im-
hebben en daardoor teveel
in isolement staan en te
weinig de gemeenschap der
heiligen in groter verband
kunnen beleven. Daarnaast
ge-
door een waterige na-
Van de dienst zelf valt pórt zou zijn -
met veel merkwaardigs te de dwingelandij
jaarszon nog even te vertellen: het was een heel men zich ontwc
laten koesteren, tracht
ten wij zondag de evan
gelische kerk van Knok
ke te vinden.
sobere kerkdienst,
zoals die elke zondag in ,v.v
Nederland gehouden wordt, Vlaams
Wij wisten, dat
gemeenteschool
Schoolstraat
nodigde or
zj7n der gemeente,
deze gebruik in kleine
zich ontworsteld had
diezelfde tijd valt ook
het terugdringen
Vlaams ten gunste
Waals). Tege
van de vorige
vooral van liberale zijde
gen deze verdrukking
SCHUTTE dc protestanten
Wij zijn nu eenmaal be-
het zig met pionierswerk. Dat
het is aldjd moeilijk en zwaar,
het einde 1° Brazilië hebben ze ook
wel vijftig jaar op deze
manier gearbeid. Pas daar-
von na kwam de grote door-
opgeko- braak. Deze doorbraak
Als het evangelisch chrls-
het Evangelie zal ook
Vlaanderen komen, mi
als het gaat zoals in E
onvind-
gemeente- k°tt'e-
i België staan.
baar, omdat ei
lijke slimmerd
kant van de straat het
bordje „Schoolstraat" had
doen ophangen, maar aan
de kant waar wij zochten Allereerst is daar natuui
ter verduidelijking het op- 'ijl1 de tegenwerking
schrift .Onderwiisstraat" rjoms-kal—
had laten aanbrengen. Rij- Wanneer
kelijk laat waren we waar de hotels
we dachten te moeten zijn: kaarten
de gemeentelijke school
het buitenland, op de tendom toen zijn kansen ge- zilië, dan hebben
protestanten sche bevolking onder
het Evangelie ben i
gekomen:
verder dan toen: wel wil
lendheid.
de badplaats gische
plaats en tijd kringen de laatste tijd nog-
de kerkdiensten ver- al bezig
25 jaar pioniers
voor de boeg. Wan-
wij grijze haren heb-
;n uitgepraat zijn, zal
n jongere garde ko
men aanrukken, die Vlaan
deren stormenderhand voor
het Evangelie zal verove-
ren. Dan komt de grote be-
evangelische weging. Dan zullen de beke-
tste tijd nog- ringen iets massaals krij-
het feit. dat gen zoals nu in Brazilië.
j weinig invloed- stantse kerken uit de grond
de Belgische rijzen.
heer E. Bomli, programma-directeur
van de Nederlandse Radio-Unie, met
de bekroonde componist, die zijn
vakantie in Zuid-Frankrijk onderbrak
de Prix d'Italia
Chr. bedrijfsgroep
chemische industrie
Vrijdag 14 september vond, onder
leiding van de heer C. van Baren Jr.
voorzitter van de Christelijke bedrijfs
groepen-Centrale. te Driebergen eer
landelijke bedrijfsgroepenconferents
van de bedrijfsgroep: Chemische
dustrie en aardolie plaats.
In deze vergadering, die zeer druk
bezocht was, gaf de hoofdbestuurder
de heer J. van de Herik een uiteen
zetting van de huidige stand van za
ken in deze bedrijfstakken.
Tal van sprekers voerden 'net woord.
Daarbij werd met grote klem aange
drongen. dat gestroeft zal worden om
de zondagsarbeid zo sterk mogelijk
te beperken..
Veel aandacht werd ook geschonken
aan de tendens, die in de industriële
sector valt waar te nemen, om te ko
men tot een voortschrijdende auto
matisering.
Ten opzichte van de P.B.O. werd
teleurstelling uitgesproken over
feit, dat in deze industriële sector, de
P.B.O. nog niet die ontwikkeling heeft,
als mocht worden verwacht.
Daarnevens werd vastgesteld, dat
nog in tal van ondernemingen nog
geen sprake is van ondernemingspen
sioen. Het hoofdbestuur werd opge
dragen daarnaar met kracht te stre
ven. Voorts werd ook bepleit dat ir
het bedrijfsleven bevordert zal worden
het systeem van winstdeling en
premieerde spaarregeling.
Een bedrijfsgroepsbestuur werd
kozen, waarna als leden van de
enigingsraad werden benoemd: de he
ren. P. van Baren te Amsterdam, C.
H. Beumer te Rotterdam: B. Orsel te
Oosterbeek: J. Verheii te Rotterdam
en K. Zijnstra te Drachten.
Thcol. school van
oud-Herv. gemeenten
Voorlopig in Den
Haag gevestigd
De heer A. van der Marei te Vlaar-
dmgen schrijft ons:
Hiermede brenger, wij ter uwer kennis,
dat op maandag 10 sept. jl. te 's-Graven-
hage tot stand is gekomen de kerkelijke
gemeenschap der Oud-Hervormde Ge
meenten, waarbij een ambtelijke bedie
ning des Woords is ingesteld.
Deze bediening zal profetisch-priester-
lijk zijn; de aard van de prediking
schriftuurlijk-profetisch, zoals het de
Here naar de rechtzinnige leer der Her
vormers en godvrezende Oudvaders en
naar de profetische verwachtingsleer,
onder de invloed en voorlichting des
Goddelijken Geestes, de predikers geven
Hunne prediking zal omvatten de al-
ïde, beproefde leer der door Christus
aangebrachte Gerechtigheid en lijdelijke
en dadelijke gehoorzaamheid als alge-
noegzaam tot zaligheid, alsmede de aan
kondiging van het aanstaande oordeel,
rechterlijk over de wereld, vernietigend
over de pauselijke antichrist en vader-
lijk-richterlijk over de Kerk onder de
uitgieting van de zevende fiool onder
neenwijzing naar het herstel van de Kerk
tot haar heerlijker staat (bruilotstaat) op
De uitwendige opbouw dezer kerke
lijke gemeenschap is landelijk. Hare uit
bouw zal o.a. geschieden middels een
onderzoek van personen, die zich melden
voor het ambtelijk dienstwerk, buiten de
bestaande kerkgenootschappen. Hare
theologische school is voorlopig gevestigd
te 's-Gravenhage. Zij wordt geleid door
vier ambtelijke personen, die als predi
ker uitgaan en wier spreekbeurten
rayonsgewijs zijn geregeld. Het financieel
beheer is ondergebracht in een behoor
lijk geldelijk fonds.
Ondenvijsbenoemingen
Ireneschool. Zil-
mdt te St. Phi-
ran Stolbergschool t
de heer O. Cle\
123.
Voor Bader was er bovendien nog het nodige
papierwerk in zijn bureau te doen, maar dat
lapte hij aan z'n laars. Holden zat een middag
bij hem toen een sergeant een stapel papieren
in het bakje ..Binnengekomen Post" legde. Bader
snauwde: „Wat moet dat. sergeant?"
„Correspondentie, die u moet afdoen, overste"-
„Goed, dan zal ik die meteen afdoen" en hij
smeet de hele zaak in de prullemand.
Maar wel vond hij tijd om aan een kleine jon
gen te schrijven, aan de zevenjarige Norman
Rowley, uit een mijnwerkersdorp in Yorkshire,
wien beide benen waren afgezet, toen hij door
een autobus was overreden Bader schreef hem
dat hij zich er niets van moest aantrekken,
want dat hij best vlieger kon worden als hij er
erg z'n best voor deed (Daarmee hielp hij de
jongen meer dan iemand anders. Hij was er trots
op de vriend van wing commander Bader te
zijn).
In zeker opzicht dreef Bader zijn persoonlijke
leiding te ver; hij leidde niemand op om zo
nodig zijn plaats in te nemen. Hij zou niet altijd
de wihg kunnen aanvoeren en een ieder begreep
dat het ontbreken van een plaatsvervanger een
grote handicap kon betekenen. Maar het scheen
zo volkomen onwezenlijk dat hij niet mee zou
vliegen en bovendien begreep een ieder dat hij
een bekwamer aanvoerder was dan elk ander.
Wanneer er geen sweeps waren (wat zelden
voorkwam), dan hield hij ervan met zijn Spit
fire te stunten. Dan verscheen zijn massieve
gestalte in de deurnn°ning "an Hnlden's kamer.
„Ken! Aerobatiek!"
„O.K., overste. Ik kom zo meteen bij u."
„Wat mankeer je, kerel? Heb je geen zin?"
DAN
PAUL BRICKHILL
MAAR ZO!
„Jawel, overste, maar ik moet dit dienstsche-
ma even afmaken."
„Ben je razend Vooruit, kom mee!"
En het eerstvolgende uur tolden Holden, Tur
ner en Burton met hun commandant door de
lucht, volgden ze hem in formatie in loops, rols,
vrilles en de rest van het repertoire. Het was
streng verboden dat boven het vliegveld te doen,
maar Bader trok zich daar niets van aan. Toer
hij uit een formatie-loop kwam, zag hij dat an
dere Spitfires boven het vliegveld hetzelfde de
den en hij riep door zijn radio: „Hier Dogs
body Hou op met dat gehannes boven het
vliegveld!" Later, nadat hij de schuldigen hef
tig de mantel had uitgeveegd, zei Holden tegen
hem: „Dat was wel 'n beetje erg scherp, over
ste. 't Is toch eigenlijk niet fair dat u ze zo
afblaft, terwijl u 't zelf ook dc-et."
Hartelijk lachend antwoordde Bader: „Ja,
maar dat is heel wat anders, Ken."
Maar dat was alleen maar om zich groot te
houden, en niet ernstig bedoeld. Gewoonlijk zei
hij tegen vliegers, di de voorschriften betref
fende het stunten overtraden: „Doe dat niet
meer! Ik heb er mijn benen mee verspeeld en
mensen met meer ervaring dan jullie heeft 't
het leven gekost. Als je dood wilt, laat
door een vijandelijke kogel gebeuren, maar niet
door slecht vliegen. Wanneer je eenmaal wing
commander bent, ga dan je gang maar. Voor
je zo ver bent hou je je aan de voorschriften."
De ergste overtreding was het stunten na een
eevecht. Hij had nooit de foto uit de Eerste
Wereldoorlog vergeten, die in een hanga:
Cranwell hing met het onderschrift „De Laatste
Loop", en waarop de staart van een vliegtuig
brak, dat tijdens een gevecht beschadigd was
Zelf maakte hij nimmer een „overwinningsrol
en hij dreigde een ieder die dat wel deed met
de strengste straf: „Nog één keer en ik laat
je overplaatsen."
Wanneer het op belangrijke dingen aankwaï
was hij uitermate punctueel Er werd wel ee
gezegd dat hij „veel te bazig" was, maar a
dynamische leiders worden nu eenmaal zo; trou
wens, negentig procen* van zijn mensen hadden
alleen maar adoratie voor hem. Zelfs na het in
vallen van de duisternis, wann?er ze niet langer
klaar hoefden te staan had Bader nog niet ge
noeg en hij probeerde altijd Tom Pike, de com
mandant van het squadron nachtjagers, te be
wegen hem in een Beaufighter mee te nemen als
hij achter de nachtbommenwergers aanging. Zijn
argument was dan: „Ik zou zo graag zo'n ding
in vlammen naar beneden zien komen, 's Nachts
is dat een veel mooier gezicht." Maar Pike kon
hem niet meenemen omdat er niet genoeg
ruimte in een Beaufighter was. Er bestond een
merkwaardige vriendschap tussen deze twee
mannen. Pike was een lange, schrale man, met
een gevoelig gezicht en en rustige manier van
doen.
Op 12 juli, toen ze boven Hazebrouck zaten,
liet Bader 616 omlaag duiken op vijftien 109's.
WUKD'l VEKVULODi 1
Een openhartig en
eerlijk rapport
fAPNIEUW is een rapport verschenen
van de parlementaire enquête
commissie en opnieuw mag de com
missie aanspraak maken op onze
hulde voor haar arbeid, even gedegen
als omvangrijk.
Ditmaal zullen de voorwerpen van
haar onderzoek In zeer brede kring
de aandacht hebben. Er waren im
mers tcvelen bij betrokken. Wij den
ken aan de mannen van de marine en
van de Prinses Irene-brigade. Wij
denken aan al diegenen, die tijdens
de Japanse bezetting van Indië onzeg
baar leed te dragen hadden. Wij den
ken aan diegenen, die na de Japanse
nederlaag zo gaarne het hunne wilden
bijdragen om in Indië de heilloze
revolutie te keer te gaan. Wij denken
vooral aan hen, die in al deze gebeur
tenissen verwanten hebben verloren.
Ieder zal van ganser harte instem
men met de woorden van eerbiedige
dank, door de commissie neergeschre
ven jegens hen, die in de strijd voor
vrijheid en voor recht het hoogste
hebben gegeven wat zij te geven
hadden: hun leven.
J-JULDE dus bij dit nieuwe rapport
van de parlementaire commissie.
Zij is de problemen niet uit de weg
gegaan. Zij geeft na nauwgezet onder
zoek haar oordeel onbevangen en
openhartig-
Is het alles wijsheid achteraf? Is het
een geschiedverhaal, ook in deze zin
dat het geschied is en dat het niet
meer is te achterhalen? Maar ook dan
ligt er een zekere voldoening in, dat
nu werkelijk zekerheid is geschapen
waar tot dusver de vermoedens over
heersten. En al herhaalt de geschiede
nis zich nooit letterlijk, dan bevatten
dit onderzoek en zijn conclusies toch
een veelheid van lessen, ook voor de
toekomst, die zich niet laten verwaar-
Bedachtzaam en wijs zijn de con
clusies, waartoe de commissie kwam.
Maar ze zijn openhartig en zelfs meer
malen hard. Er staat veel beschamends
i. Wij denken aan wat er geschreven
staat over de Britse politiek rondom
de Japanse capitulatie, een politiek die
typisch op de Britse belangen was in
gesteld en die' zich, juist toen het er
kwam, bitter weinig aan de
Nederlandse strijdgenoot gelegen liet
liggen.
j^ATUURLIJK was de oorlogvoering
in de eerste plaats een oorlog
voering door de groten. Maar moest
dit betekenen, dat de kleineren op
zulk een wijze werden gepasseerd als
in feite het geval was? In uiterst
belangrijke beslissingen werden zij
soms zelfs niet ingelicht, laat staan
it ze er in gekend werden.
Dat Amerika en Engeland de gren-
n van de commandogebieden in het
Verre Oosten onderling en ten bate
van Engeland wijzigden op hetzelfde
moment, waarop Japan capituleerde,
is, mede door de Britse achteloosheid
jegens Nederland, fataal en catastro
faal gebleken.
De Britse weigering om ook maar
één enkele Britse soldaat in te zetten
oor het herstel van het Nederlandse
gezag in Indië was kortom ontstellend.
Nog ernstiger was de Britse weige
ring aan Nederlandse troepen om dan
zelf tc gaan doen wat voor de hand
lag en wat ook voor Indonesië zelf
het beste zou zijn.
Onder de gevolgen van zulk een
politiek lijdt vandaag nog een groot
deel van de wereld. Er zijn, schrijft
de commissie eerlijk maar hard, er zijn
hier politieke, Nederland niet welge
zinde overwegingen in het spel ge
weest. Dat de Britten daarbij duide
lijke afspraken in de wind sloegen,
scheen hun niet moeilijk te vallen.
2^AN de kant van de Nederlandse
regering heeft het daartegenover
activiteit ontbroken. Men was
passief en afwachtend. De heer Van
Kleffens, zo lezen we ergens in het
rapport, heeft het blijkbaar te druk
gehad met de Verenigde Naties.
Eens, tijdens de conferentie te Pots
dam, wilde men zich duidelijker doen
gelden. De heren Schermerhorn en
Gerbrandy trokken er heen. Maar zij
werden wel een uiterst onwelleven-
en onhoffelijke houding niet
:ns ontvangen.
Een ergerlijke situatie dus, waarvan
wij niet kunnen begrijpen, dat zij, zo
als wij menen, toen niet terstond pu
bliek is gemaakt. In het incasseren
onbeleefdheden kan men zelf de
vormen ook al tc zeer in acht nemen.
Neen. opwekkend is de lezing van
dit nieuwe enquêterapport niet altijd.
Maar het zou niet getuigen van wijs
heid, zo men alleen oog wilde hebben
voor wat ons aangenaam is. De wer
kelijkheid is vaak anders.
Dat die werkelijkheid ons echter
behalve van menselijke kleinheid ook
voorbeelden kan tonen van menselijke
grootheid hetzelfde rapport levert
er gelukkig op vele bladzijden talrijke
oorbeelden van-
Zondag 16 september zal in de Baptisten-
gemeente te Enschede herdacht wor
den, dat deze gemeente 25 jaar geleden
werd geïnstitueerd, 's Morgens om 10
in het kerkgebouw Lipper-
speciale dienst zUn,
kerkstraat
waarin het kerkkoor zal medewerken
cn waarbij de feestprediking zal ge
schieden door de plaatselijke voorgan-
