ïlieumc £dïtsrl)c (ütmraitl EDEN vreest aanval van Egypte op Israël Amerika verkiest vaart om Kaap boven geweld Inf ormatiepoging-F ortman kritiek stadium m ZONDAGSBLAD VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1956 BUREAUS: Steenstraat 37. ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal; 2.35 per maand; 0.55 per week. Postrekening 58930 ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Familieberichten t 0.18 per millimetet Directie. Redactie. Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Tel 31441 Zevenendertigste jaargang Pio 10755 Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-red.: H. W. J. ENSERINK CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken w5tantcasUcf) ts ghebleoen "mynhert ia tcghcnspoct" Gouddorst verwoestte een oude cultuur ZIE PAGINA 7 Engeland behoudt zich alle rechten voor f» i 'c m ENGELAND ZAL GEEN GEWELD GEBRUIKEN alvorens de kwestie rond het Suezkanaal te hebben voorgelegd aan de Veiligheidsraad der Verenigde Naties, mits Egypte geen daad van agressie pleegt. Deze ver klaring heeft premier Eden gisteren in het Britse Lagerhuis afgelegd, na dat de leider van de oppositie, Hugh Gaitskell, hem herhaaldelijk gevraagd had te beloven, dat Engeland zich niet met geweld een weg door het Suez kanaal zal banen. Eden zeide letterlijk: „Als zulk eei\ belofte of garantie absoluut moet zijn, dan kan ik noch enige Britse minister die geven. Nie mand kan zeggen hoe kolonel Nasser zal optreden in het kanaal of in gypte. Desalniettemin zal ik dit antwoord geven, dat naar ik geloof zover aat als enige regering kan doen". Na deze verklaring werd de Labour- inotie van afkeuring van het regeringsbeleid verworpen met 321 tegen 251 stemmen en de regeringsmotie aanvaard met 319 tegen 248 stemmen. In de stormachtige zitting waarin alles gebeurde heeft Eden de ans op een daad van agressie door pte naar voren gebracht door te erklaren te geloven, dat een aanval Israël de volgende stap van pte zal zijn, indien president asser de inbeslagneming van het Suezkanaal doorzet. Eden zinspeelde erop, dat Engeland reeds bezig is frijn politiek over de leverantie van Wapens aan Israël te herzien. In het Hogerhuis werd een socialistische tootie van afkeuring van het regerings beleid verworpen met 145 tegen 18 stem- jnen Een fel debat, waarin oud-premier fcttlee de regering verweet een hoogst ge- baarlijke politiek te Voeren, waardoor de Britse positie in de wereld en pet gehele Gemenebst in gevaar wordt jebracht, ging aan de stemming vooraf. Ondanks kosten „De Verenigde Staten zullen, indien kgypte het Suezkanaal blokkeert, niet fvergaan tot het gebruik van geweld, doch liever de scheepvaart om Kaap de Goede Boop leiden", heeft Foster Dulles giste- |en op een persconferentie waarvoo lauwkcurig contact had onderhouden met jresident Eisenhower, verklaard. I Amerika staat achter het Frans-Britse jlan tot een vereniging van kanaalver- Iruikers als een oprechte poging om of iraktische wijze een oplossing te vinden [oor het vraagstuk hoe de scheepvaart het kanaal gehandhaafd moet wor- in, aldus Dulles, die de vader van het wordt genoemd. Een boycot van het lezkanaal wilde Dulles niet propageren, ider land achtte hij vrij hierover zelf te eslissen. Wel zijn de Verenigde Staten ereid, die landen voor wie de langere aart om de Kaap economische problemen eelt, financieel te helpen door een dol- Vlak voor de persconferentie wa itische ambassadeur in Washington Dulles geweest om hem de afkeuring in president Nasser van het nieuwe plan lede te delen, daaraan toevoegend, dat in dit plan een rechtstreeks op oorlog zag. Reacties De reacties op de verklaringen {den over het Frans-Britse plan zijn terschillend. In Denemarken schijnen alle politieke lartijen bezwaar tegen het stichten en verbruiksorganisatie te hebben. De >eense premier Hansen heeft gezegd, te gillen streven naar een gemeenschappe- Ijk Scandinavisch standpunt. De Noor- p minister van buitenlandse zaken, Lange, I uit Parijs teruggeroepen voor overleg, tweden heeft nog geen standpunt be tend gemaakt, maar men meent te wete: lat het afkerig is van het nieuwe plan. Nieuw Zeeland heeft zich evenmin jnthousiast getoond en wacht verdere toe- Ichting af. India heeft het gevaarlijk ge- loemd. Australië heeft zich achter het Jlan geschaard. Naar verluidt zou reeds een uitnodiging n gericht lot vijftien landen voor een ve conferentie te Londen, doch in enkele hoofdstad is van de ontvangst licieel mededeling gedaan. Reders uit Noorwegen, Frankrijk, Ne- lerland, Spanje, Denemarken, de Ver- Inigde Staten, West-Duitsland en Enge- Bnd hebben te Londen gisteren vergaderd Van de jaarbeurs „Alsjeblieft, Mien, ik weet niet, waar voor het is. maar het moet geweldig praktisch zijn". over de maatregelen welke genomen ten worden, indien de vaart om de Kaap geleid wordt. De bunkervoorraden in de havens zouden moeten worden vergroot opdat er geen extra oponthoud in de ha vens ontstaat. Premier Boelganin heeft behalve aan premier Mollet van Frankrijk ook een brief naar Downingstreet 10 gezonden en aan president Eisenhower. De inhoud is niet bekend, doch het zou over Suez paan. Van de brief aan Mollet wordt ge zegd, dat deze in „een vaderlijke" toon was gesteld. Slechts één schip De opzet, zoals deze door premier Eden is wereldkundig gemaakt om een konvooi samengesteld door schepen van landen,, die het Suezkanaal geregeld bevaren door het Suezkanaal met eigen loodsen te laten varen, schijnt gewijzigd te zijn. In Washington is vannacht de volgende gedragslijn uitgestippeld. Aan beide zijden van het Suezka naal zou een schip van de vereniging van gebruikers met een eigen loods worden gestationeerd met de op dracht aan de bevelen van de Egyp tische kanaalautoriteiten te gehoor zamen met uitzondering van het aan boord nemen van een loods in Egyp tische dienst. Indien Egypte het proefschip zou dwin- ?n te stoppen moet het de steven wen- »n en om de Kaap varen. In westelijke diplomatieke kringen in Washington wordt gezegd, dat daarmede het bewijs geleverd zijn, dat Egypte het kanaal niet open houdt voor vrije doorvaart en dus de con- entie van 1838 zou schenden. In Kaïro is verklaard, dat ook met het kleine aantal loodsen dat achterblijft de doorvaart van het Suezkanaal gehand haafd kan worden. Er zou dan dagelijks konvooi van noord naar zuid en om gekeerd geleid worden. Daardoor is het oponthoud bij het passeren vervallen kan de vaart met enkele uren bekort w den, waardoor de doorvoercapaciteit niet aanzienlijk vermindert. De olievoorziening Amerikaanse autoriteiten menen, dal indien het Suezkanaal gesloten zou wor den en via deze waterweg de olietoevoer voor het westen ophoudt, de Ver. Staten in betrekkelijk korte tijd in de oliebehoef ten van de Europese bondgenoten kunnen gaan voorzien. Na twee maanden, wordt geschat, zal de Amerikaanse pro- duktie van ruwe olie zijn opgevoerd, zul len de routes van de tankers zijn omgelegd en de thans in Amerika opgelegde tankers in de vaart zijn gebracht. De Amerikaanse olieproduktie kan met 800.000 vaten per dag worden opgevoerd. Hiervan zullen 300.000 naar de Amerikaan se raffinaderijen aan de oostkust gaan vervanging van de ruwe olie. die zij m maal uit het Midden-Oosten ontvangen het overblijvende halve miljoen zou 1 schikbaar komen voor West-Europa. In dien de Europese landen hun tankers rond de Kaap laten varen kunnen zij op eer half miljoen barrels na in hun eigen be hoeften voorzien. De Amerikanen kunnen dit halve miljoen zorgen. Stevenson vindt Eisenhower, president voor halve dagen De verkiezingsstrijd voor de presidents zetel is in de Verenigde Staten begonnen. Woensdag begon president Eisenhower zijn campagne en gisteren is de demo cratische kandidaat, Adlai Stevenson, ge start. Dit gebeurde met een groot diner, waaraan 8000 personen deelnamen. Ste venson hield een rede, waarin hij ver klaarde de goede bedoelingen van presi dent Eisenhower te eerbiedigen. Maar hij noemde hem een „president voor halve dagen" en vice-president Nixon, de ti opvolger van de republikeinse partij, man, die „met alle winden schijnt Grenscorrecties tussen België en Duitsland De grenscorrectie tussen Vèst-Duitsland :n België, waartoe tijdens hé*frbezoek van Adenauer aan Brussel een overeenkoms' zal worden ondertekend, houdt in, dat de dorpen Losheim en Bildchen, die onder Belgisch militair bestuur staan, weer Duits zullen worden. Het Duitse gehucht Losheimer-Graben zal Belgisch worden. Langs de spoorlijn Raeren-Kaltherberj zullen enige stroken grond uitgewisseld worden ter vereenvoudiging van douaneproblemen. Ook de heren C. J. van Mastrigt en prof. Horring bedankten i parlementsredactie) C. J. van Mastrigt, heelt dc informateur, prof. mr. W. F. de Gaay Fortman, laten weten, dat hjj in het komende kabinet n zitting wenst te nemen als minis- an sociale zaken. De heer Van Mas trigt, die hedenmorgen een onderhoud drie kwartier had met de informateur, heeft om persoonlijke redenen bedankt. Ook de directeur van het Landbouw-Eco- nomisch Instituut, de neutrale prof. dr. J. Horring, die aangezocht, was voor Land bouw, heeft laten weten geen portefeuille ibiëren. Na het gesprek met de heer Van Mastrigt heeft de informateur een onderhoud gehad met de vice-president de Raad van State, dr. A. A. L. Rut gers. Na 91 dagen formeren is de infor matiepoging van de heer De Gaay Fortman, die nu drie weken aan de gang is, in een kritiek stadium geko men. Het is na het bedanken van de heer Van Mastrigt niet duidelijk, welke mogelijkheden hij nog ziet om een extra-parlementair kabinet van confessionele signatuur te vormen. Ondanks het feit, dat de ondervoor zitter van het C.N.V. persoonlijke re denen aanvoerde voor zijn weigering (hij is vorig jaar bijna vier maanden ziek geweest), moet het prof. De Gaay Fortman duidelijk zijn geworden, dat een meerderheid in de C.H.U niet voelt voor een kabinet, dat steunt op een meerderheid van slechts 51 zetels in de Tweede Kamer. Deze meerderheid staat onder leiding an de christelijk-historische demissio- aire minister van oorlog, ir. Staf, die als eerste christelijk-historische kandidaat minister bedankte voor de hem aangebo den portefeuille van oorlog en marine. De heer Staf voelt niets voor een daadwer kelijk loslaten van de brede-basisgedachte hij heeft deze mening de laatste dagen bepaald niet onder stoelen of banken ge stoken. De voorzitter van de christelijk-histo rische Kamerfractie, de heer H. W. Ti- lanus, heeft zijn voor het ministerschap gepolste partijgenoten volkomen vrijge- dan ook hun antwoord niet in de eerste plaats afhankelijk gesteld van het oordeel van hun partijgenoten, maar Wel is hel duidelijk, dat zij niet ongevoelig zijn ge bleven voor de opvattingen van de heer Staf, met wie zij beiden een onderhoud hebben gehad. De heer Tilanus jr. heeft bovendien te kennen gegeven er weinig voor te voelen „bij ruw weer in een kei scheepje te gaan zitten". Wat nu De loodsen van het Suezkanaal hebben in Port Said haast ge maakt met het indienen van hun papieren om ontslag te vragen. Op de foto toont een beambte van de Suezkanaalautoriteit de loodsen waar zij moeten tekenen om hun ontslagaanvrage te be krachtigen. Een Spaanse, twee Franse en een Zuidslavische loods staan gereed om hun handtekening te zetten. Weer een dode op Cyprus Zeven leden van de Eoka, die in een kamp bij Nicosia gevangen zaten, zijn ont snapt. Bij een aanval op Britse troepen werden twintig Cyprioten gearresteerd. Op vele plaatsen op Cyprus treedt de Eoka weer op. In Dhekelia ontploften twee bommen op het terrein van een in aan bouw zijnd Brits militair ziekenhuis. Bij een onder-oek werden nog verscheidene bommen gevonden. Ten noorden van Famagusta viel in de strijd van'de Eoka de 153ste dode, een Grieks Cyprioot. Bo vendien werden vier mannen gewond, van twee ernstig. Andrea Doria op bodem oceaan rpWEE MAANDEN ligt de Andrea Doria op de bodem vaji de Atlantische Oceaan en nogzo vertelt Kenneth Macleish, re dacteur van het Ameri kaanse weekblad Life. is de buitenzijde van het grote schip, behoudens het gat in de romp door de aanvaringmerkwaar dig gaaf. Macleish is met een groep duikers tot 80 m. beneden de zeespiegel ge daald °.n heeft het wrak nauwkeurig bekeken. Hij vertelt: ,,'t Schip lijkt kolossaal en doet eerder denken aan een verzonken stad dan aan een vaartuig. Het is afschrikwekkenlmaar ook ontroerend en van een eenzaamheid, die het hart van de duiker verkilt. De patrijspoorten zijn schoon en heel, hun ko- van de lantaarn van de duiker gordijnenmatras sen en elegante meubelen in een vreemde, zweven de toestand. Op het pro menadedek zijn de gor dijnen nog keurig opgeno men ter weerszijden van de grote ramen. Tegen een hoog gekomen en drijft in grdeloze verwarring tegen de plafonds tal zakei waterdicht schot staat ba gage opgetast, overal lig gen schoenen, in een slot steekt een sleutel aan een ring, waaraan nog andere sleutels hangen. Binnen de romp heerst grote wanorde de aan kleding van conversatie zalen, salons en luxe-hut ten voor-over niet aan geen andere tekenen van de onderdompeling dan dat ze nat zijn. Er z\jn documenten en kaarten waarop de inkt nog dui delijk isfijne stoffen, die geen vlekje en geen scheurtje vertonen. Schoenen hebben vorm en kleur en zelfs hun glans behouden metalen sie raden glinsteren als tevo- Maar dieper in de in- gewanden van de scheeps. romp, ziet het er anders uit. Levensmiddelen be ginnen te bederven, klei ne zeedieren zijn naar binnen gedrongen in de kombuis zijn blikken en potten onder de druk van het water bezweken en de kurken van wijn- flessen naar binnen ge- Het is dus niet bekend wat de heer De Gaay Fortman nu gaat doen. Het ljjkt niet waarschijnlijk, dat hij andere c.h.-kandi- daten gaat polsen. De stemming in het c.h.-kamp schijnt nu wel voldoende gepeild. De mogelijk heid, dat prof. De Gaay Fortman het gaat zoeken in een extra-parlementair kabinet op zeer smalle basis (alleen AR en KVP, samen 43 zetels) is niet helemaal uitge sloten (de informateur kan hierover tij dens zijn gesprek met de heer Rutgers ad vies hebben gevraagd), maar moet toch ook niet waarschijnlijk worden geacht. De kans is dus inderdaad groot, dat de infor mateur zijn pogingen staakt en Soestdijk rijdt om bij H M. de Koningin eindrapport uit te brengen. Wie dan bod komt om de stukken te lijmen, nog niet te zeggen. De Volkskrant hedenmorgen merkt hierover op: „Volgens de spelregels „wie breakt, moet lijmen" welke bij de formatie wordt gehanteerd zou ir. Staf het meest in aanmerking komen voor de formatie-opdracht als prof. De Gaay Fortman het opgeeft. „Formateur Staf", zo vervolgt het blad, „zou moeten proberen een kabinet te ma ken zonder KVP-ers of antirevolutionai ren. Dat wil zeggen: een kabinet van soci alisten en liberalen met misschien wat christeljjk-histrische aanhang. Zo'n kabi net zou ook cenuiterst smalle basis heb ben. die door de verdeeldheid in de CHI1- kring gemakkelijk tot een minderheids positie kan afbrokkelen". Oliebron van Alborze werd bedwongen De oliespuitende bron van Alborze in Iran is na dertien dagen zwoegen door de Amerikaanse deskundige Kenley bedwon gen. Een installatie van zeven ton is bover de bron aangebracht, waardoor de olie stroom, die met een kracht van 700 atmos feer in de woestijn vloeide, opgevangen is het tweede succes, dat Kenley ii Iran oogst."Het eerste was in 1950 toen hij brand in de oliebron van Masjed So- lan na een week wist te bedwingen. Wim Vink voor operatie naar Stockholm In de harten van de 43-jarige chauffeur van Van Gend en Loos Vink en diens vrouw is nog enige hoop gekomen op red ding van hun tienjarige zoon Wim, bij wie zich verleden jaar plotseling de verschijn selen van een hersentumor openbaarden. Gisteren om half drie is kleine Wim, die in een rolwagentje moest worden ver voerd en het gezichtsvermogen reeds heeft verloren, met zijn vader in een vliegtuig de Sabena van Schiphol naar Stock holm vertrokken, waar prof. Olivecrona laatste poging zal doen om de reeds opgegeven Wim nog te redden. Toen Wim enkele maanden geleden de lessen op de Palmgrachtschool in de Jor- daan niet meer kon volgen besloot het hoofd van deze lagere school, Ph. Ambags nen met het oudercomité gelden bijeen brengen voor de kostbare reis en be handeling in Stockholm. Zij slaagden bin- en een week volkomen. Tevoren heeft dr. W. Noordenbos in het Wilhelmina Gasthuis te Amsterdam al het mogelijke gedaan om Wim nog te genezen. De jongen werd tweemaal vergeefs ge opereerd. De nieuivste tip voor Uiv long drink: jk TIP-T0NIC Russische hulp aan Indonesië Morgen zal te Djakarta een Russisch Indonesische overeenkomst worden gete kend. waarbij Rusland een krediet toe- •gt van 380 miljoen voor 12 jaar met 5" rente terwijl het krediet gebruikt zal worden over een tijdvak van acht jaar HET GROTE MOMENT De laatste ogenblikken van de dijksluiting: de schepen, die de toekom stige polder niet meer via de schutsluis kunnen verlaten, zijn reeds lang „buiten", terwijl enkele salonboten (op de Van Hasselt, geheel op de achtergrond bevond zich koningin Juliana) zo dicht als maar kon worden toegestaan, zijn genaderd om dit gebeuren van nabij mee te maken. Sleepbootjes van diverse grootte leggen voor korte tijd de gebruikelijke bedrijvigheid af en de kapiteins wachten met een hand op de knop van de stoomfluit, tot zij twee figuurtjes over het nog zo lichte dijklichaam op elkaar toe zien stappen. Dan loeien de fluiten, de dijk is dicht. Morgen in het J~JP DE Oude Maas voor Zwijn- drecht ligt het winkelschip „De Zwaan". Over dit unieke waren huis (waar alles te koop is) ver schijnt morgen in het Zondags blad een reportage die weer verlucht is met tal van foto's. Op de voorpagina wordt tevens het licht geworpen op de figuur van A. F. W. Idenburg, een der vroegere gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië. Pagina 2 bevat een kort verhaal, de Volkswijk, de radiorubriek dense correspondent over de promenadeconcerten in Lónden, die morgen worden beëindigd. In 1865 was men zeven jaar bezig met de aanleg van het Suezkanaal. Dat jaar wijdde ..De aarde en haar Volkereneen aflevering aan Suez. Uit dat oude geschrift hebben wij een artikel gedestilleerd. Blad Zij begint met een be schouwing over de laatste Jaar beurssnufjes. speciaal op het gebied van plateel en glaswerk. De mode wordt nogmaals on der de loep genomen. Op de pagina Geestelijk Leven twee artikelen: het eerste over de kerk in Finland en het tweede over een godsdienstige uitgave in de Verenigde Staten. Het Cultureel Venster brengt o.m. een vraaggesprek met de Protestantse dichteres Lidy van Eysselsteijn en de ontspannings pagina biedt weer de gebruike lijke bijdragen. Haarlemmerstraat 172-174-179 Herenstraat 9 Bouclé tapijt 00 cm breed, zeer sterk f 1 3 ca er meter J 13.PU BULTHUIS BOTERMARKT 23 Utrechtsche Hyp. Bank. Verkrijgbaar 4Vz'1% pandbrieven a lOOVo. Ngoepit. 25*/» liquidatie-uitkering ver wacht. Oranje Nassaumjjnen. Div. voorstel 12 HET WEF.R CV EUROPA I! WEERBERICHT Vrij zonnig Tot morgenavond verwacht De Bilt: Droog weer met zonnige pe rioden. Zwakke tot matige wind ruimend naar noordelijke richtingen. Dezelfde tempera turen als vandaag of iets lage re. (Opgemaakt te 11.115 uur). Zon 6.16—18.59, maan 16.42—1.18 uur. Op 20 september volle maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 1