Jlieuuie itórf)* (jTwirant
Mijnbrand woedt voort
EDEN Dit is een kwestie
van leven of dood
Hitte maakt de redding
1
bijna onmogelijk
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1956
BUREAUS: Steenstraat 37.
ABONNEMENTEN: J 7.per kwartaal;
2.35 per maand; 0.55 per week.
Familieberichten 0.18 per millimeter
Directie. Redactie. Abonnementen- eD
Advertentie-afdeling: Tel 31441
Zevenendertigste jaargang No 10724
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIJK'NATIOISAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanlf asllcb Is ghebleoen
tnyn hert la tegljcnspoef
Framboesia
ZIE PAGINA 5
Tot nu toe zes arbeiders aan de dood ontsnapt
(Van onze speciale verslaggever.)
Charleroi, woensdagnacht.
EN TENGERE KONING, de Koning der Belgen, komt naar een kolen-
1 mijn onder de rook van Charleroi. Die mijn houdt nog ruim 270 men-
n in zijn verstikkende greep. Hij, de koning, komt er om de doden te
roeten, de negen doden, die dappere redders tot nu toe boven de grond
asten te brengen, met de zes gewonden, na een rampzalige dag. De jonge
orst staat als versteend aan hun baren. Onder hem weet hij nog 270 mijn
werkers, Italianen, Polen, Grieken en zijn eigen landgenoten.
Zij zitten daar opgesloten in een gemene val van vuur en rook. De vraag
hoevelen hunner nog levend uit dit helse ingewand der aarde zullen
omen. Aan de spijlen van het hek dat koning Boudewijn en het hele
elgische kabinet zoeven doorliet, klemmen zich de gekromde vingers van
ange vrouwen, tnoeders, vaders en kinderen.
De eerste, die aidiaafidle in de ontred
derde mijn was de ingenieur M. Votguenmie
met zijn reddingsploeg. Veel kon mem
toen al niiet meer doen', mem werd terug
gedreven door de vlammen. De 270 mijn
werkers zaten opgesloten im de verschil
lende galerijen op diepten variërend x
756 tot 1035 meter. Niemand wist of
buiten het bereik van vuur en rook v
en zijn. Door de derde schacht, die
in aanbouw is' en gelukkig een
functionerende taranetjesUft heeft, dalen
regelmatig verse reddingsploegen al oir
zoveel 'mogelijk in. de geblokkeerde gan
gen door te dringen.
Met brandslangen kan men nog niet
JflmshgnJam
UITPCM
Nu ls de Koning binnen, maar deze
vaar getroffenen hebben het in hun
>ffe wanhoop niet eens gemerkt. Dan
lorbreekt één van hen. een oude man.
i drukkende stilte. HU schreeuwt, met
aliaanse tongval: „Zeg ons de waar-
Sid". Antwoord krUgt hij niet. Niemand
!nt hier Immers die waarheid. Want de
igen doden zijn waarschijnlijk niet eens
halve waarheid. De dodenlijst zal lan-
ir worden.
Maar iedereen hier op het zwart be-
j lokte emplacement van de brandende
bn trelet zich op aam allee gewonde, dac
it de donkere mijmgamigen vervuild vam
jur en rook. maar boven komen.
- Ik heb er zo al zeven gezien, zeven be-
>ete gezichten, waarop de doorstane
lesten duidelijk te lezen waren, Som-
rgen vam deze zwarte kerels lieten hun
Bnen de vrije loop. Maar niet één kon
'n woord uitbrengen. Even later waren
r weer de brancards met toegeslagen
iek-en. Daaronder lagen de llichamen vqn
jn, die op hun Vlucht voor het vuur de
inslikkende rook niiiet meer konden omt-
jpern. Zo liggen er 'twee broers. Italianen,
kast elkaar. Vam verwondingen is bijma
fen spoor. Het was dan ook geen mijn-
Istortimg. maar een muur van vuur die
fe 270 gisbermorgen om even over acht
De oorzaak is wel bijzonder sneu. Een
jason ontspoorde In de galerij op» 575
pter diepte en raakte ongelukkigerwijs
»n centrum vam hoogspanningskabels,
tevol-g: Kortsluiting en brand'. Ben ander
walg: de lidhtkabels smolten door en
6 weg naar boven was afgesloten. Het
uur grij.pt om zich heen; de vlammen
ebben vrij spel en vinden gretig voedsel
i de kood'lagen en het houten stutsal.
Door twee schachten, die op een afstand
tn nauwelijks vijftig meter van elkaar
B®en trok het vuur als door een echoor-
leen en nog steeds braakt de ventiflatie-
ahacht grote rookwolken uöit die een
fait en sinister rookgordijn over de
hise omgeving van Charteren leggen.
Op tijd
l/FAAR uit die tweede schacht, die
voor de kolenafvoer, zijn op
ijd gistermorgen nog zés mannen
ekomen. Ze hadden het gevaar op
jjd geroken, deuren gesloten en kon
en veilig naar boven worden ge
pacht. Dat was hun redding.
Mijnrampen
na 1900
Met sombere regelmaat hebben
in België meest kleine mijn-
li ongelukken plaats. In de getroffen
mijn kwamen in 1930 dertig arbei
ders om. De afgelopen negen jaar
zijn 453 Italianen in Belgische mij
nen omgekomen. Zal er nu nog een
aantal van 139 bijkomen? Het ge-
rucht gaat. dat zestig Italianen uit
één dorp in de mijn zitten opge-
sloten.
1906 Courrières (Fr.)
1909 LTUiois (V.S.)
1911 Whitehaven (Eng.)
1934 Wexham (id.)
1942 Mandsjoerije
1947 Centralia (V.S.)
1947 Whitehaven (Eng.)
1950 Gelsenkirchen (Did)
1951 Easington (Eng.)
1951 West-Frankfort (V.S.)
1952 Zwichau (O.Dld.)
1954 Grosseto (N.-It.)
1955 Zongouldak (Turkije)
1955 Calcutta (India)
1955 Gelsenkirchen (Did.)
deze mijnwenkensplaaits even zag lachen,
was een Italiaanse jongen, Dimasco Fran
cisco uit Bart. Hij was de dans ontspron
gen. Hij voelde zich vanmorgen niet lek
ker en verscheen niet op het appèl. Nu
zwoegt hij mee om zijn kameraden het
leven te redden. Hij weet ondier deze
gron>d hondendertiig landgenoten, „De Ita
lianen zullen n-öo-irt meer in Belgische,
mijnen afdalen''zegt hij, hoewel hij moet
toegeven, dart. de mijn „Bois du Carter"
onder de Belgische mijnen geen slechte
indruk maakt.
Te duur betaald
Én dan gaat de Koning weer voorbij en
de minister-president van België. HU
wordt in het voorbijgaan aan zijn jasje
getrokken door een gepensioneerde mUn-
werker. Het is Alfred Stassen. Beleefd,
maar dringend brengt hU de vorst onder
de ogen dat de kolen te duur betaald
worden- „Er moet iets, er moet meer ge
daan worden voor de mijnwerker", zegt
hU met klem. Hij krögt een stevige hand
van de Koning, die bleek ziet en belooft
het zyne te doen.
Maar nog steeds sipuwt de ventnlati«ko
ker gallige smook en woedit de onder
aardse brand. De mensen voor de hekken
kijken er naar en denken er hert hunne
van. Deze achtste augustus begon zo zon
nig, maar eindigt zo roetzwart. Wat zal
de komende dag brengen?
Vrouwen, die weduwen, en kinde
ren, die wezen dreigen te worden,
vouwen de handen en bidden hard
op of in stilte. Aan de andere kant
van het hek typen verpleegsters, on
der een Mariabeeld]e gezeten, de
dodenlijst verder uit
wertoen. Zij dia nog niet door vuur ert
rook bereikt zijn, zouden dan zeker ver
drinken. Dus wordt een lawine van
brandblusapparaten, na een radio-oproep
in allerijl met particuliere apparatuur
versterkt, naar beneden gebracht.
Zelf beschermd door zuurstofappara
ten drongen de reddingsploegen die gan
gen binnen waar men levenden vermoed
de. Zo werden doden, maar ook leven
den naar boven gebracht. Alleen valt het
resultaat na een dag zwoegen nog zo bit
ter hard tegen.
Op alles voorbereid
Petrus van der Brande uit Sas
Gent, die mee omlaag ging, ver
telt dat hij zijn ogen nauwelijks kon
geloven De rook was om te snijden
op 535 meter diepte. Zelf haalde hij
drie doden naar boven, maar niet
één levende.
De geestelijken, die im drommen komen
opdagen, hebben helaas meer rte doen dam
het leger van in afwachting verkerende
Rode-Kruis-doktoren en zusters. Maar
is op alles voorbereid. De 270 jonge
kerels moeten ten slotte naar boven ko-
men, levend dan wel dood. Een ploeg
Duitse mijmibnandspeciaiisten is al afge
daald om te redden. Een Franse mijnwer
ker, die ook met zijm kameraden te hulp
snelde, weet van geen wijken. Hij moet
geweld weggeleid worden. Hij wil
helpen, maar was al te lang im touw.
Om half twee vannacht werd de
wachtende menigte door een hoge Bel
gische militair toegesproken. Veel
woorden ter geruststelling had hij ech
ter niiert. „De gewonden worden ver
zorgd". Dat was het enige. „Geef om
de namen van de gewonden", werd
door vrouwen geroepen. Hieiop volgde
de mededeling dat de verwanten al
rep gewaarschuwd. Een geruststellend
bericht over de mannen omder de grond
kwam er echter niet.
De honderden verwanten voor de poort
schreien droge tranen. Ze zullen er van
avond nog staan. De enige man, die ik im
Terwijl de brandweer water
spuit in de laaiende mijnschacht
te Marcinelle, staan reddings
ploegen gereed om in de diepte
af te dalen. Twee uur lang
werkt een ploeg onder de grond.
De mannen hebben zuurstofmas
kers op en asbestpakken aan
voor de hitte. Als zij weer boven
komen, zijn zij vuil en uitgeput
van het zoeken naar hun kame
raden.
T ragedie
'T'RAGEDIES spelen zich bij de
mijnramp af. De Belgische
mijnwerker P. Kuipers, die al
25 jaar onder de grond is, deed mij
het volgende verhaal: Met vijf an
deren behoorde hij bij een groepje
dat als een der eersten de mijn
schacht veilig wist te verlaten. Het
verhaal van de man die achter
bleef is diep tragisch.
Die mijnwerker stapte halver
wege het ophijsen van de laatste
liftkooi even uit. omdat de lift stop
te. Hij riep daarop omhoog, dat ze
verder moesten gaan met hysen,
want het vuur zat hem dicht op de
hielèp. Dit bevel werd zo prompt
opgevolgd, dat de man geen gele
genheid meer had in het bakje te
springen. Hij bleef alleen achter en
vond de dood in de vlammen.
„Wij zoeken geen oplossing door geweld
EEN KWESTIE van leven of dood. Zo noemde Eden gisteravond, be
luisterd en gezien door miljoenen voor de radio en televisie,
de Suezkanaalkwestie. „Maar", zo vervolgde de Britse premier, „Enge
land zoekt geen oplossing door geweld, het wil een zo ruim mogelijk
internationaal overleg. Er is geen sprake van, dat wij Egypte een faire
behandeling of rechtvaardig aandeel zouden willen onthouden". Eden
sprak op ernstige toon de waarschuwende woorden:
„Juist nu treedt kolonel Nasser kalme-,keer. wanneer hU geldgebrek heeft, de
rend op, maar hoe kunnen wü er zeker J vaargelden voor alle schepen, die het
zijn, dat hU de volgende keer, wan- kanaal passeren, niet zal verhogen? Als
hü een geschil met het een of andere hij de kans krtjgt, zal hU dat natuurlük
land heeft, zich niet met de schepen van i doen"
dat land zal bemoeien en hoe kunnen wij i De premier zeide met grote nadruk:
zUn, dat hU een volgende ..Wij kunnen er ons niet mee verenigen,
laroving. welke het bestaan
j ian-den bedreigt, met succes bekroond
Ramp Columbië Zi
wereid in de toekomst niet óp elk ogen
blik afgesneden kan worden door onder
breking van de vrije doorvaart door het
kanaal"
Vlak voor het uitspreken van zijn rede,
I had Eden een bezoek gebracht aan konin-
Over het aantal doden en gewon- II op
Columbië
eist meer dan
duizend doden
De rede van premier Eden heeft alle
Britee bladen commentaren ontlokt. De
liberale News Ohroniole noemt het een
grote blunder van de regering, dat zij het
geschil niet bij de Verenigde Natie6 aan
hangig heeft gemaakt. Het blad vraagt
zich af of de komende conferentie niet
even langzaam en inefficiënt zal zijn als
hert-werk van de Verenigde Naties.
De conservatieve Daily Mail noemt
Edens overtuigende toon een scherp con-
met het geschreeuw van Nasser- De
Daily Telegraph beluisterde in Edens
woorden de duidelijke aanwijzing, dat En
geland tot geweld zal overgaan indien
Egypte de internationale controle var
Suezkanaal van de hand wijst.
Als protest tegen de Londense confe-
den bij de zware dynamiet-ontplof-
fing in de Columbiaanse stad Cali is
nog geen officieel cijfer bekend en
het is zeer de vraag of dit cijfer er
ooit komt. Het is nauwelijks vast te
stellen wie vermist worden. Alge
meen neemt men aan, dat meer dan
1000 mensen het leven verloren
hebben; sommige berichten maken
al melding van 1200 tot 1800 doden.
De regering van Columbië heeft drie
dagen nationale rouw afgekondigd. Overal
hangen de vlaggen halfstok. En intussen
gaat het reddingswerk onvermoeid door.
In de zwaar gehavende stad banen red
dingsploegen zich met grote moeite
weg door het puin. Zij
slachtoffers, van wie de meesten in j digd willen
hun slaap zijn omgekomen. Vele zwaarge- J
wonden overleden in de ziekenhuizen.
Onder het puin vond men veertien uur
na de ramp een jongetje van twee maan
den. Hij was ongedeerd. Om hem heen
lagen de stoffelijke resten'van enkele vol-
Eden zeide dat negentien landen de
nodiging voor Londen aanvaard hebben
en nog geen weigering is ontvangen.
Terwijl India en Ceylon de uitnodiging
aanvaard hebben, is er nog geen defini
tief antwoord uit Moskou.' De minister
van buitenlandse zaken van de Sowjet-
unie, Sjepilof. heeft verklaard, dat dit
uiterlijk vrijdag gegeven 'zal worden.
Aangenomen wordt, dat het positief zal
zijn. maar dat er wel enige bedenkingen
gemaakt worden. Moskou heeft bezwaar
tegen Londen als conferentie-oord,
in het door Griekenland gesteund wordt.
Verder acht de Sowjetunie de militaire
maatregelen, welke Frankrijk en Engeland
genomen hebben, een gevaarlijke bedrei
ging voor de wereldvrede en zou hert ook
•inden steeds andere communistische landen uitgeno-
In het verwoeste stadsdeel lopen rade
loze overlevenden te zoeken naar hun
familieleden.
De beschuldiging van de president van
Columbië, dat de dynamietontploffing te
wijten zou zijn aan een samenzwering, is
door de oud-president Camargo, die in
Miami vertoeft, krachtig van de hand g?-
Hij noemt het een „schandalige" uitla
ting. Hij voegde daaraan toe, dat hij tij
dens zijn ambtsperiode steeds gewaar
schuwd had tegen de aanwezigheid van
explosieve stoffen in dicht bevolkte
Bezoek onzeker
Het bezoek van president Nasser a
Moskou is nog 6teeds onzeker. Zowel
Kairo als in Moskou werd het bericht
tegengesproken, dat Nasser op 16 augus
tus. de dag dat de Londense conferenti*
moet beginnen, zijn bezoek aan de Sow
jetunie brengt. President Nasser moet nog
steeds de datum van zijn bezoek vaststel
len, zo werd in Russische kringen ge
zegd. Men verwacht hem eigenlijk niet
voor eind augustus.
Honderden mensen verdrongen
zich de hele nacht rond de mijn
„Bois du Casier" te Marcinelle.
Onafgebroken steeg een dikke
rookkolom uit de brandende
schacht omhoog.
rentie wordt in Syrië voor 16 augustus
algemene staking voorbereid. In verschei
dene steden worden betogingen gehouden.
De Syrische studentenorganisatie heeft
aan de Egyptische ambassade te Damascus
medegedeeld, dat zesduizend leden zich
willen laten inlijven bij het Egyptische
leger ter verdediging van het Suezkanaal.
Naar Reuter te Bern verneemt, trach
ten Engeland en Frankrijk er een einde
aan te maken, dat de Egyptische finan
ciële transacties, die te Londen en Parijs
onmogelijk zijn, via Zwiteerse banken
worden uitgevoerd. De ambassadeurs van
beide landen hebben vooraanstaande leden
der Zwitserse regering bezocht. Zij deden
geen formeel verzoek om blokkering van
Egyptische gelden, doch wezen wel op de
bovengenoemde mogelijkheid. Zwitserse
banken melden grote kapitaalvlucht uit
Egypte naar Zwitserse banken, vooral
daggeld van Griekse, Jood-se en andere
Levantijnse handelaren-
Vingers omklemmen de spijlen
van het hek, dat het terrein
van de mijn omgeeft. De me
nigte wenst te weten, wat het
lot is van hen die beneden zijn.
Telkens dringt men op, als het
hek opengaat om een ambu
lance-auto binnen te laten.
Maar gendarmen houden het
publiek tegen.
Vanmorgen
KOLENDAMP IN
DE GANGEN
MARCINELLE, donderdag, 10 uur
(Van onze verslaggever)
Een doorwaakte nacht heeft de
münwerkerskolonie van Marcinelle
geen nieuwe hoop kunnen geven. De
reddingsploegen hebben gedaan wat
zü konden en dat is helaas niet zo
veel. Het dodencijfer ging niet verder
omhoog, maar er werden ook geen
levenden meer naar boven gebracht.
De 260 zitten dus nog ergens verbor
gen in de gangengalerö- Maar leven
zU nog? Het ergste wordt al gevreesd.
Tot negenhonderd meter hebben de
reddingsbrigades de gangen kunnen door
zoeken. Daar hebben zij ook de negen
doden en zes gewonden gevonden. De 270
moeten naar de onderste galerij gevlucht
zijn, waar geen lucht komt. Het vinden
van deze levenden is dus een wedloop
met de tijd. Wanhoop maakt zich echter
meester van de mensen hier. Het aantal
vrouwen, dat in onmacht valt. neemt
steeds meer toe.
Zoeven legde de heer A. van den Heu
vel. directeur-generaal van de mijn een
verklaring af.
Over de oorzaak zei hij: „Verondersteld
wordt, dat een kolenwagen uit een lift
kooi gevallen is. Zeker is echter, dat dit
voertuig de hoogspanningskabel, waarop
3000 volt staat, heeft getroffen. Hierop
ontwikkelde zich een hitte, die om en
nabij de 2000 graden ligt."
Door het moeizame slopen van de mu
ren. die de verbinding tussen de in aan
bouw zijnde schacht en het gangenstelsel
in de weg stond, kon de reddingsploeg
nog ierts verder afdalen.
Theoretisch en aan de theorie klam
pen de redders zich vast maken de
naar schatting 130 mannen, die in de op
1035 meter gelegen mUngang moeten zit
ten. nog de meeste kans het er levend af
te brengen. Deze gangen schUncn nl. juist
onder de vuurlün te zitten. En welk lot
wacht de overigen die hoger zitten?
De autoriteiten hopen er het beste van.
Maar het gif van de kolendamp waart
bijna overal rond en meer dan twee pro
mille, zeggen de mijndeskundigen, kan
een mens niet verdragen. Theorie is ook,
dat in het gunstigste geval een man het
twintig dagen onder de grond kan uit
houden. maar dan moet hij niet door vuur
en kolendamp besprongen worden.
De mannen en vrouwen van Marcinelle,
die nog steeds van geen wijken weten,
houden zich aan iedere strohalm vast. Zij
zoeken troost bij geestelijken of dragen
hun smart zelf gelaten. Ruim vier en
twintig uur na de catastrofale gebeurtenis
vraagt men zich af. hoevelen van deze
radelozen het wachten beloond zullen
Tot morgenavond verwacht
De Bilt:
Zonnig en warm weer met
een zwakke tot matige zuid
oostelijke wind. (Opgemaakt
te 11.15 uur.)
18—20.16. Maan 10.48—21.30.
augustus eerste kwartier.
r al nieuws?" Zij vragen het ieder-
ie maar even naar buiten komt.
Misschien is ..geen nieuws" in hun oren
„goed nieuws". Aan de redders ligt het
overigens niet Niets wordt onbeproefd
gelaten om iets te doen voor de tweehon
derd en zeventig, waarvan er velen, het
kan niet anders, een ellendige dood tege
moet gaan, of al reeds zijn ingegaan. In
t school, in de buurt van de mijn, ls
i chapelle arden-te ingericht voor de
negen doden.
st rookkanaal boven de mUn spuwt
steeds een onophoudbare stroom van
rook uit de brandende mUn. Wie daarop
let. weet maar al te goed, wat zich in de
diepte allemaal kan afspelen. Arme vrou-
me kinderen, die maar blijven
staan kUken naar deze onheilspellende
rookkolom.
Italië ontstemd
Uit heel Europa zijn berichten van deel
neming binnengestroomd. De Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal en de
j Paus zonden telegrammen. De Italiaanse
bladen en 'vakbonden zijn eenstemmig in
hun oordeel over de onveiligheid in de
Belgische mijnen. Men ageert fel tegen
het nog langer zenden van Italianen naar
België. De Italiaanse minister van arbeid
is met andere regeringsfunctionarissen
naar Marcinelle onderweg. Men ls in Ita
lië van mening, dat de Belgische veilig
heidsvoorschriften moeten worden ver
beterd. Zoals men weet, heeft een derde
j van het totaal aantal mijnwerkers in Bel
gië de Italiaanse nationaliteit
(Zie vervolg pagina 7.)