CHRISTFLIJK
Belangstelling der kerken voor
onthouding uiterst gering
I K
Afbetalingsstelsel mogelijkheid tot
grotere bezitsvorming
Christelijk onderwijs van groot
belang voor kerk in Indonesië
Sociale gedachten
van Kuyper
2
KANTTEKENING
Jaarvergadering Geref. Drankbestrijding
Waar zijn we aantoe met de strijd tegen het alcoholisme? Deze
vraag was het uitgangspunt geweest voor het openingswoord, dat
ds. C. M. van der Loo, gereformeerd predikant te Dordrecht, donder
dag in de 53ste algemene vergadering van de Gereformeerde
Vereniging voor Drankbestrijding uitsprak.
Het zou niet verwonderlijk zijn als wij ons door vrees lieten
overmannen, zo sprak hij, vrees voor de reusachtige afmetingen
van het drankmisbruik en voor de lauwheid onder de Christenen,
die zich van dit alles niet aantrekken.
Daarom wilde ds. Van der Loo zijn de kerken de belangstelling
gehoor opwekken en bemoedigen. Men geheelonthouding uiterst gering
moet deze strijd zien als een geloofs wijl juist vanuit de kerk het krachtigst
strijd. Wanneer men daarvan hartelijk offensief tegen het alcoholisme mocht
overtuigd is. dan is de uitkomst zeker worden verwacht. Spr. constateerde,
Bij de verkenning van het beloofde terwijl deze vijand onverhinderd slacht-
land rapporteerden er tien: dit winnen offers maakt, een steeds meer tanende
we nooit. Twee, Jozua en Kaleb, zeg- j bereidheid tot het brengen van offers,
gen: de Here heeft het beloofd en dus j De vrijwillige ascese om de naaste te be-
het al van ons. Alleen maar: nuhouden dreigt het vergeten hoofdstuk
gehoorzaam zijn
niet te worden in de kring der orthodoxie.
Vlezen. j Naar aanleiding van het boek var
Dit gaf spr. mede ter bemoeding: als Marshall „De werkers van het elfde
men de zaak waarvoor men strijdt, ziet uur bepleitte spr. het simpel de ander
in geloof, dan is niets te wonderlijk ten dienste te willen staan in het licht
want nooit kan 't geloof te veel ver- y.an kruis. Hij besloot met een kracht-
wachten. Als grote voorgangers wegval* i®?.j °Pwekking - om onverminderd de
len zoals in het afgelopen jaar de ln* st,ryd te blijven voortzetten. Het getuige-
specteur van de Drankwet, de heer J. nis. en de daad zJJn nodl8 juist nul
Severijnen en prof. dr. A. H. Edelkoort, i Aan de Jaarvergadering ging een be-
dan moeten wij verder gaan in het ver- Sroetingssamenkomst vooraf, waarin de
trouwen, dat de Here zelf achter Zijn burgemeester van Zwolle, jhr. mr. G. A.
bevel staat, dat wij strijden moeten. Dus I 5 var? kinschoten, de zilveren
strijden zonder vrees. rw - Afbonden aan de orde
Hierna verwelkomde de voorUU.r SïcT dS *V"r ,B
enkele gasten onder wie afgevaardigden afdeling is gewe£st Na de dnX^be*
vèrgedennf «u.t„ror8,„ls,u„ Ier ,od>» verg.Iermg werdeo de ef;™.^
Van de behandelde huishoudelijke
zaken noemen we het feit, dat de heer
J. Feitsma te IJmuiden werd herkozen: i
voorts werd besloten de propaganda j LonimiSSIP tOt Onflpl*-
onder de jeugd voort te zetten cn zo' IVl UI1UCI
mogelijk dit najaar weer een conferentie
organiseren.
In de middagvergadering hield ds. J.
Prins, chr. geref. pred. te Gouda, een
referaat onder de titel De werkers van
hett elfde uur. HU betreurde het dat in
zoek van zwarte lonen
Het convent van christeiyk-sociale
organisaties, waarin de drie christe
lijke patroonsorganisatie en het C.N.V
samenwerken, heeft een commissie
ingesteld, die een ropport zal uitbren
gen over het vraagstuk van de zwarte
lonen. Elke in het convent vertegen
woordigde organisatie zal twee leden
in de commissie benoemen. Voorts ligt
csrnere aoor J w vH 1 ,n de bLedoeling ook enkele theo-
Kruiskens. Uitg. la Rivière en Voorhoe- Jlf'1? vo°r het lidmaatschap der com-
vo Zwolle. 172 blz. missie uit te nodigen. De bedoeling is,
dat de commissie reeds op korte ter
mijn haar werk zal aanvangen, opdat
het rapport zo spoedig mogelijk ge
reed komt.
Boeli
VAN DE DAG
was reeds vóór de tweede wereldoorlog
een man van invloed, maar toen èn na
de oorlog beging hij voortdurend de fout, I xr
h&r* wiiiS" Voorzitter gaat heen
gezin, vooral zijn vrouw, de dupe. Tel-I De heer Corns, van Dyk uit 's-Gra-
maarWPevJnlS«neJl «f" °efnblik bezinning, venzande, sedert 1953 voorzitter var
mens vergeten, tot een ernstige ziekte w u en rum
de ommekeer brengt. De auteur heeft u j Holland-Brabant, heeft in
geen meesterwerk gewrocht, maar ini - zlJn gezondheidstoestand
alledaagse bewoordingen komt hij met zljn hoofdbestuursfunctie in de Neder-
een aanvaardbare probleemstelling. Het] landse C.B.T.B, moeten neerleggen. Op
insla? H»t iZ' ceR g.?e,dt? christelijke:de in januari te houden jaarvergade-
heeft ion,i °ud ",sen vacatur. vcxSi.n
worden.
Melodie en woord
der Ethergolven
ZONDAG 29 JULI 1956
Hilversum 1. 402 m. VARA: 8.00 Nws en
posldim-enber. g 18 V. h platteland; 8 30
m ,BseeU-, ^eeV 10 00 Geestelijk leven,
caus. 10.15 Kinderkoor m m v sol; 10 40
"P""««.Oram, *V»0
Dlch-j t|
9.30 Bljbelvertel-
16.30 Sport
der waarde; 17.3 OV
sportultsl18.05 Sportloui
IKOR: 19.00 Klnderdienst;
line AVRO- 20 00 Nws; 20.05 Gevar muz' 850 v - --
21.10 Cabaret: 22.00 Journ; koor- VPRO
- ;;;no! M-rce-*•-
Gram.I Licht.
draaikolk: De
,«Wc- on no na caus KRO19.45
uwS kVUs: 20 45 Gram: 21.10 De
TELEVISIEPROGRAMMA
IKOR. 17.0018.00 Kerkdienst uit de
ter Kerk te Amsterdam.
MAANDAG 30 JULI 1956
21.00 Voord i
22.10 Met de Franse slag; 22.40 Gram:
t of gram; 23.25-
8.25
II. 98 m. KRO: 8-00 Nws; 8.15,d )euSd, 12,00
Hoogmis. NCRV: 9.30 Nws en meded; 12,33 V
i. IKOR: 10.00 „De open1 13.00 Nws; 13.15 V d middehi
I. VARA: 7.00 N\... BH
'•50 Rep; 8.00 Nws; 8.18 Gram;
TOn/H? Wa'erst; 9-40 Meisjes-
10.00 Voor de oude dag; 10.0E
orgenwljdlng. VARA: 10.20 Gram; 10.50
11.20 Poolse liederen; 11.40 V
- - tulnb
11.45 De nylon,
caus NCRV progr;
>orsp; 15.20 Grar
Kath nws: 13.10 MU Kapel:
13.55 Omr ork; 14.50 „Nou-
PUZZEL NO 475
Horizontaal: 1 Niet toegestaan. 6
Paard, 7 Einder, 8 Motorische kracht.
9 Vreemde munt, 11 Hoofddeksel. 13
Maat, 14 De eerste vrouw, 15 Tande
loos zoogdier, 16 Klinknageltje. 18 On
vriendelijk, 20 Vogel, 21 Vogel, 22 Dier.
23 Detektive.
Vertikaal; 1 Vorm geven, 2 Blok brand
stof, 3 Familielid, 4 Dominee. 5 Goden
drank, 7 Kroon, 8 Chin. maat. 10 Mar
meren knikker, 11 Trant, 12 Kleinig
heid, 17 En andere. 19 Voorzetsel. 21
Biljartstok, 22 Zangnoot.
OPLOSSING PUZZEL NO 474
Horizontaal: 1 Swagger; Te. 2 Aria;
1; el. 3 Mast; Zin: s .4 Passement.
5 Akant; Stro. 0 Nop: Aarden. 7 Op;
Pardoes. 8 Oer; Kiel; Ka 9 In, Os:
Al: sp.
Vertikaal: 1 Sampan; Ooi. 2 Wraak
Open. 3 Ais; Sap; Pro. 4 Gat: Snaaks,
5 Gezet: Aria. 6 Elim; Sr Del. 7 Re
net; Do; Le, 8 Teen; Reeks, 9 El
Ons; A.P.
De landbouwluchtvaart- 201
Amus muz; 20.45 Horen- en
Lichte muz; 21.45 Caus: 22.01
tlbalRadio Philharm ork.
Ililvt
Holland Fes-
root koor en
23.15—24.00
8.15 Gram;
9.35 Voordr; 1(
dienst; 11.00 Grt
de dag;
.00 V d zieken; 9.25 V d huisvr;
io.30 Morgen-
ar progr; 12.25
12.30 Land- en
tuinb. meded; 12.35 Lichte muz; 12.55 Gram
en act; 13.00 Nws; 13.15 Instr Trio; 13.45
Gram; 14.00 V d jeugd: 14 30 Gram; 14.45
V d vrouw; 15.15 Gram; 15.40 Vocaal ens;
16.00 Bijbellezing; 16.30 Kamei
V d klei
Koers
Over
N.
aocnove: Nleuw-uuini
Koo ren orgel; 18.20 C
al: 19.00 Nws en wee
19.30 Volk en Staat.
13.55 Sportultsl; 14.00
IS no Orlf Vnni.' IS JS
Sport; 1
Caus; 17.00 V d kind; 17.55 Weert
Nws; 18.15 Sport; 18.20 Marsmuz en
19.00 Hoorsp: 19.30 Le Nozze dl Figan
21.15 Le Nozze dl Figar
rv); 22 45 Pari
23.08—23.13 Koersen,
nceland, BBC Light Pi
12 30 Sport: 13.35 Ork
1345
14.15 Gram; 14.45
15.45 Lichte muz; 16.15
16.30 Klankb; 17.00 Orgel-
V d kind; 14.00 Idi
Voordr; 15.00 Sp<
spel; 17.30 Sport
spel; 19.00 Nws en journ; 18.23 Sport; 18.:
Hersengym; 20.00 Yes. It 's Yarmoutl
20.30 Klankb; 21.00 V d jeugd; 2130 Gev;
progr: 22.00 Nws: 22.15 Sport; 22.20 Dan:
muz; 23.00 Voordr; 23.15 Dansmuz: 23.:
Progr.-overz; 23.55—24.00 Nw:
t2.30 1
Koer
13.00 Nws; 13.15 Gr
14.30 en 15.00 Gram; 15.13 Kamermu:
Koersen; 16.02 Gram; 17.00 Nws; 17.1
bij de thee; 17.45 Gram: 18.00 Trans
18.15 Gram; 18.30 V
Gram; 20.00
21.05 Gr
22.55—23.00 Nw..
13.00 Nws
15.00
_00 Nu
19730 Nws; 20.30 Ka
22.00
22.15 Gl
Brussel. 484
13.15 Gram; 1
18.48 Gram:
17.15 Gram; 17.30 Zang en piano; 17.50, 18.
m; 22.55—23.00 Nwi
un; 1L--—J1
14.30. 15.00
2.00 Gra
22.15 Instr kwint; 22.55 1
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Berkhout (toez.)1 J. A.
Labrie te Oostwoud en Midwoud; te
Ermelo (toez.): J. P. van Roon te Zie-
rikzee; te Gemert: vik. Joh. A. Over-
beeke te Dedemsvaart; te Hall (toez.):
mr. J. A. Vaandrager, kand tot de H.
dienst te Utrecht.
Bedank! voor Middelharnis: H. Har-
kema te Zeist; voor Ede (wiikgem. 1):
J. Wieman te Oudewater.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Edam: kand. A. Corpo
real te Zwartsluis.
Aangenomen naar Dordrecht: A.
Donkers te Medemblik.
GEREF. KERKEN
(ond. art. 31)
Beroepen te Musselkanaal: kand. P.
Kingma te Kampen.
Bedankt voor Goes: K. J. Kapteyn
te Nykerk.
Tcis van leraar
(studerend voor promotie)
is terecht
De tas van de Pakistaanse leraar
Mohammed Jaheruddin, die aan de
Technische Hogeschool te Delft een
promotie had voorbereid, welke door
het verlies van de tas met bescheiden
op losse schroeven was kojnen te
staan, is terecht. Gisteravond laat
kreeg de politie bericht van de heer
P. van Oostrom uit Den Haag, dat hij
de tas vorige maand had gevonden en
nog in zijn bezit heeft. Hij was vrij
dag van vakantie teruggekomen en
had het bericht over de verloren tas
gelezen. Vanmorgen bracht hij de tas
naar Delft. De politie heeft uiteraard
onmiddellijk de heer Jaheruddin van
het verheugende nieuws mededeling
gedaan.
En wie het hoort
zegge: Kom!
Hoort u de kerkklokken luiden?
Zij roepen u. Kom! Kom tot de
plaats waar de Geest Gods het
Wood Gods laat horen. Waar de
gemeente, de bruid van Gods
Zoon. vergaderd is. Kom!
"En wie het hoort zegge: Kom!
Laten wij met blijdschap gaan op
het geluid van
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
die kerkklokken.
Want God roept
Hij heeft
deze wereld lief
Hij wil ons in
die liefde laten
leven. Hij heeft
deze wereld ge
maakt, schoon en
goed, een para
dijs. Dat paradijs is verloren ge-
gaan door onze zonden. Maar
zo lief had hij de wereld, dat Hij
Zijn Zoon overgaf in de dood om
die zonden uit te bannen. Om het
paradijs te herstellen.
Merkt u niets van dat herstel'
Komt u om in de woestijn van
deze wereld? Dorst u naar het
geluk op aarde? ,,Wie dorst heeft
kome en wie wil neme het water
des levens om niet!"
Hoort u de kerkklokken luiden?
Zij roepen u. Kom! Het levens
geluk ligt op u te wachten. U
hoeft het maar te willen grijpen.
En u zult eeuwig horen tot de
'emeente, de bruid van Gods
Zoon!
ZETHAMETAn.v.
BRUIKBAAR IJZER
VLAARDINGEN
Tweede dag zomerconferentie C.H.U.
Prof. Bronkhorst over Belgische schoolstrijd
(Van éen onzer verslaggevers)
ISTEREN was het de centrale dag van de driedaagse conferentie.
die de Christelijk Historische Unie onder grote belangstelling
belegt op Woudschoten bij Zeist: een drukke en leerzame dag met
twee referaten, maar ook een prachtige dag door het weer, de
onderlinge gesprekken en vooral de rondvaart over de Loosdrechtse
plassen, waaraan ook talrijke Kamerleden geanimeerde gesprek
ken voerende met allerlei c.h mensen deelnamen.
Morgens kregen de conferentle-
irs de gelegenheid om kennis te
maken met de nieuwe C.H.-senator,
mr. IV. F. Lichtenauer uit Rotterdam,
die een knap betoog hield over het
afbetalingsvraagstuk en kort maai
duidelijk de veie vragen beantwoordde.
Mr. Liohtenauer, die de Staatscom
missie over het afbetalingsstelsel heeft
gepresideerd, begon met te stellen,
dat dit systeem eenvoudig niet meer
uit onze maatschappij is weg te den
ken. Ondanks de schaduwenden (men
sen, die zich te diep in de schulden
steken) achtte hij het stelsel een gun
stig symptoom van welvaart. Brede
kringen van de bevolking, die vroeger
gerekend werden tot de ..armen", zijn
kredietwaardig geworden, omdat zij
regelmatig behoorlijke 'onen kunnen
verdienen. Daardoor kunnen zij be
schikken over allerlei goederen, die het
leven veraangenamen De mens, die
zich op deze voet kan inrichten, aldus
mr. Lichtenauer. verwerft zich een
individueel verankerde positie in de
samenleving.
Verheugd
Doordat op deze wijze de koopkracht
meer kan worden geleid in de richting
duurzame gebruiksgoederen, wordt
wisselwerking daarmee een massa
productie mogelijk, die deze artikelen
weer goedkoper kan leveren. Gehele
takken van industrie en daarmee grote
sectoren van onze welvaart zouden
zonder de afbetalingsregeling ondenk
baar zijn!
De C.H.U. behoort tot de politieke
groeperingen, die de opbouw van de
maatschappij willen verwezenlijken
Strategisch punt voor Evangelieverkondiging
TN het juli-nummer
-*• van het Zendings
blad der Ned. Herv.
kerk-schrijft dr. F. L.
Bakker, secretaris van
de Nederlandse Zen
dingsraad een belang
wekkend artikel over
de op te richten leraars
academie te Salatiga
op Java.
Dr. F. L. Bakker was
voor de Geref. kerk
van Amsterdam des.
tijds werkzaam als mis.
sionair-predikant te
Djokja en was daarbij
tevens docent aan de
opleidingsschool. Thans
is dr. Bakker als eme
ritus-predikant woon
achtig te Amsterdam.
Genoemde leraars
academie wordt in sep
tember geopend. De
Raad voor de Zending
van de Néd. Herv. kerk
stelde voor de academie
een groot bedrag ter
beschikking en jaarlijks
zal het salaris van
twee docenten worden
betaald.
Dr. Bakker schrijft
in zijn artikel het vol
gende:
DE opbouw van het Chris
telijk onderwijs in Indo
nesië is één van de strate
gische punten voor het
werk van de evangeliever
kondiging. Overal worden
scholen opgericht. Het anal
fabetisme verdwijnt meer
en meer en de bestrijding
ervan wordt krachtig ter
Steun van kerken voor
leraarsakademie
D™
christelijk onderwijs is
an even grote beteke-
de uitbreiding
de kerk. Wij moeten niet
vergeten, dat' het groc'-4**
deel van de leerlingen
hand genomen. Het aantal
analfabeten, dat in 1940 92
pet. van de bevolking be
droeg is nu al gedaald tot
00 pet.
Natuurlijk is het onmo
gelijk het zich zo snel uit
breidend aantal scholen
van bevoegde leerkrachten
te voorzien, zodat op vele
scholen nog door minder
bevoegde leerkrachten on
derwijs wordt gegeven.
Daarom is het ook nodig,
dat er leerkrachten wor
den opgeleid voor middel
bare scholen en kweekscho
len.
De regering heeft mede
gedeeld, dat na 1960 geen
onbevoegde leerkrachten
meer mogen werken aan
middelbare scholen Het is
dus noodzakelijk, dat de
kerken maatregelen nemen
tot opleiding van bevoegde
leerkrachten, want anders
komt er een tijd .dat de
christelijke scholen geslo
ten zullen moeten worden.
Voor de opleiding van be
voegde leerkrachten is no
dig de oprichting van een
lerarenakademie. Vijf ker
ken hebben daartoe het Ini
tiatief genomen, nl. de Ja*
vaanse kerken van Mldden-
Java, Oost-Java en in het
Muriagebied. de Chinese
kerk van Midden-Java en
de Gereformeerde kerken
in Indonesië.
Zes andere kerken, nl. de
kerken van Bali, Sumba, de
Toradiakerk, de Batakkerk,
de kerk in de Minahassa en
de Chinese kerk van West-
Java hebben hun medewer
king toegezegd, terwijl ook
de Raad van Kerken zijn
instemming heeft betuigd
met deze plannen. Op de
in de maand juli van dit
jaar te houden vergadering
van de Raad van Kerken,
zullen waarschijnlijk de an-
DE lerarenakademie dient
tot opleiding van leer
krachten voor het middel-
baar- en kweekschoolonder-
wijs.
de scholen nog met tijde
lijke leerkrachten, die gro
tendeels door de verscnll-
lende zendingsinstanties ter
beschikking worden gesteld.
Maar men hoopt op den
duur. als de school na 4
iaar door het gouvernement
is erkend en dus wordt ge
subsidieerd, te komen Tot
een bezetting met volledig
bevoegde leerkrachten.
Aan de school worden
twee asrama's of interna
ten verbonden, waar de
leerlingen tijdens hun stu
dietijd worden onderge
bracht. Salatiga heeft een
koel klimaat, de grond is
er goedkoop, de bouwkosten
zijn veel lager dan in de
steden en de leerlingen heb
ben er veel meer gelegen
heid zich op hun studie te
concentreren, dan in de
grote steden. De oprichting
van deze school is van be
lang voor de verkondiging
van het Evangelie in geheel
Indonesië. Naast leraren-
'an het gouver-
één opgericht
ooms-katholieke
opgericht
akademies
nement en
door de r
missie, is i
voegde leerkrachten voor
ziet.
Wil het Christelijk onder
wijs in Indonesië zijn plaats
en zijn goede naam behou-
den. dan moet er voor ge
zorgd worden, dat de school
besturen beschikken over
volledige bevoegde leer
de christelijke scholen komt
uit niet-christelijke gezin
nen. Het aantal kinderen
uit christelijke gezinnen
vormt meestal een kleine
minderheid op de scholen,
omdat de christenen zelf
een kleine minderheid zijn.
De christelijke scholen heb
ben een goede naam en
zijn daarom gezocht. Het
christelijk onderwijs brengt
iveie jonge mensen tot
Christus, vooral in deze
tijd; de Jeugddiensten zijn
druk bezocht en velen vra
gen om onderwijs in het
Evangelie. Hier liggen dus
(rote missionaire mogelijk-
eden voor de kerken op
Java.
De lerarenakademie biedt
ook de mogelijkheid tot
Itbreiding
niet zijn bereikt met het
Evangelie. Als men bevoeg
de leerkrachten heeft, kun
nen die geplaatst worden
in streken waar het Evan
gelie nog geen ingang heeft
gevonden. Zo kan men
trachten door het onderwijs
de bevolking te bereiken.
De kerken in Indone
sië durven het aan, de
ze lerarenakademie op
te richten, niet in
overmoed, maar in de
vaste overtuiging, dat
het voor de uitbreiding
van de kerk in Indone
sië noodzak eliik is deze
stap te doen. Het is ons
een voorrecht daarin
met hen samen te wer
ken en hen te steunen
ook met ons voortdu
rend gebed.
op de grondslag van individuele
antwoordelijkheid van mensen, d
hoog mogelijk boven het niveau
de redeloze kudde worden opgehe
ven. Mr. Lichtenauer meende dan
ook. dat er reden was tot vreugde
over de nieuwe mogelijkheden, welke
bezitsvorming voor brede kringen
mogelijk maken.
Weinig scrupuleuze handelaren en licht
vaardige kopers kunnen het financiële
evenwicht van gezinnen in gevaar
brengen. Spr. onderkende deze gevaren
zeer wel. Maar hij waarschuwde voor
overdrijving. Het verschijnsel, dat vele
mensen leven aan de rand van hun
inkomen en daarover heen, is al heel
oud. Het is onhoudbaar, aan te nemen,
dat afschaffing van het afbetalings
stelsel daarin verbetering zou brengen.
Vergeten we bijv. niet de pofschulden
bij bakker en melkboer
Excessen kunnen het best bestreden
worden door een opvoeding van de
mensen tot een groter besef van ver
antwoordelijkheid. Het slechtste mid
del achtte mr. Lichtenauer het om de
wetgever de rol P toe te bedelen van
„verbetering door nieuwe ambtenarij,
waarbij de dienaren van een bedilzieke
overheid uit zullen maken via bureaus
en wetten hoe men persoonlijke uit
gaven dient in te richten.
Mr. Lichtenauer noemde aan het
slot van zijn betoog talrijke mogelijk
heden om het kwaad, voorzover dit
inderdaad aanwezig is, te bestrijden,
waarbij hij sterk attendeerde op de
inschakeling van beide echtgenoten
bij contracten van afbetaling.
Schoolstrijd
In de avondvergadering besprak prof.
dr. A. J. Bronkhorst, directeur van het
Theologisch Centrum te Brussel, op
boeiende wijze de schoolstrijd in Bel
gië. Om deze strijd goed te kunnen
begrijpen, moet men de historie der
laatste 150 jaar kennen. Onder koning
Willem I domineerde het staatsonder
wijs; de omwenteling bracht onderwijs
vrijheid, wat neerkwam op de hege
monie van het r.k. onderwijs. Minister
Van Humbeeck trachtte in 1879 overal
neutraal gemeentelijk onderwijs te
brengen, waartegen de Rooms-katholie-
ken zich bijzonder fel hebben verzet.
Na 1884 zijn de Roomsen of in de meer
derheid geweest in de regering of heb
ben eigen kabinetten gevormd,
automatisch de overheersing van
r.k. onderwijs met zich meebracht.
Na de tweede wereldoorlog begon het
staatsonderwijs zich meer te ontwik
kelen, maar de homogeen r.k. ministe
ries van '50—'54 brachten een nieuwe
koerswijziging. Het staatsonderwijs
kreeg een aanvullend karakter en op
verschillende gebieden werden maat
regelen getroffen om de ontplooiing
het staatsonderwijs tegen te gaan.
De verkiezingen van 1954 brachten
het soclalistlsch-liberale ministerie Van
Acker aan het bewind, dat direct ernst
maakte met een veel sterker op het
staatsonderwijs gerichte politiek. Mi
nister Collard bracht by de wet van
febr. 1955 het staatsonderwys de mo
gelijkheid om zich breder te ontplooien.
Het verzet van r.k. zUde was weer
heel fel. Het vrye onderwys beschouwt
de huidige situatie als een moeliyke
overgangsperiode, die men door velerlei
activiteiten poogt door tc komen. Maar
zeker is, aldus prof. Bronkhorst, dat
by de volgende verkiezingen het schnol-
vraagstuk een zeer belangryke rol zal
spelen, van r.k. zyde wel wat gefor
ceerd, omdat men op deze wyze de
gelovigen nog byeen wil houden.
Volgens gevestigde traditie werd de
laatste dagsluiting- gehouden by het
kampvuur, wat by het mooie weer ook
goed mogeiyk was. Vanmiddag is de
conferentie gesloten.
Een directeur van het ministerie van
gezondheid in Saoedi-Arabiö heeft de
desbetreffende instanties geadviseerd
het om zyn bacterlënrykdom beruchte
water van de heilige Zamzom-bron te
desinfecteren en via een pyplelding
naar de Moskee te Mekka te lelden.
Ook heeft hy voorgesteld een gedeel
te van de pelgrimsroute zó te verleg
gen, dat de bedevaartgangers meer
in de schaduw zuilen kunnen lopen,
81.
Die middag arriveerde Eric Ball en George
Powell-Sheddon, twee Britten. Ball was een slan
ke kerel, met een vierkante kin en een snorretje
boven 'n lachende mond. Hij had al een souve-
an de oorlog te pakken: een litteken in zijn
blonde, krullende kuif, doordat bij Duinkerken
een kogel van oen 109 hem even had geaaid-
Powell-Sheddon was kleiner, maar forser ge
bouwd. Hij liep tegen de dertig, begon al een
beetje kaal te worden en bleek een beheerst ty
pe met ernstige ogen. Bader voelde meteen dat
beiden de juiste houding zouden vinden en in
staat waren zich bij de anderen te doen gel
den. Niet dat hij de Canadezen ook maar een
ogenblik als de minderen van zijn landgenoten
beschouwde. Een Engelsman verlangt niet van
een „koloniaal" dat hij naar een „goede"
school" is geweest, maar weet hem om an
dere deugden te respecteren (juist omdat het
„koloniaal" is, kan het hem geen cent sche
len of de man al dan niet de juiste soort
school heeft bezocht). Hij had met alle plezier
een der Canadezen tot eskadrille-commanlnnt
willen benoemen, maar- geen hunner had vol
doende ervaring om als leider op te treden en
juist op dat punt hield hij er ouderwetse idee-
en op na, ofschoon die ideeën wel voor ver
andering vatbaar waren en niets uitstaande had
den met een voorkeur voor oud-leerlingen van
Cranwell.
Ball kreeg de leiding van het A Eskadrille. Po
well-Sheddon van B. en nog dezelfde middag
vlogen ze met hun vliegers in formatie
Een paar dagen later was het al merkbaar
DAN
MAAR ZO!
dat het hele squadron aardig op weg was een
team te worden.
Bader bleef z'n best doen gereedschappen en
onderdelen los te krijgen en had elke dag ruzie
met de officier voor materiaal. Maar al werd
er veel gepraat, 't leverde allemaal niets op.
Toen hij een week op Coltishall was, riep hij
West bij zioh en vroeg hem of hij al iets over
de gereedschappen en onderdelen had gehoord.
„Nee, majoor." antwoordde West. „De lui van
het magazijn gaven me Uitrustingsvoorschriften
830, deel I op m'n boterham; daar staat zoiets
in dat je drie maanden moet wachten voor je
mag vragen of de heren er alsjeblieft haast
achter willen zetten."
„Zo, proberen ze ons dat te leveren!" grom
de de commandant Een uur later klopte hij
bij de vliegbasiscommandant aan en zei: „Over
ste, de jongens zijn nu uitstekend geoefend en
we kunnen hen overal voor gebruiken, maar we
hebben nog altijd geen gereedschappen en re
serve-onderdelen. Omdat die lui van de be
voorrading niet van pian schijnen te zijn iets te
doen, heb ik dit radiosein aan het Groepshoofd-
kwartier gestuurd." Hij stak zijn chef een vel
letje papier toe en Beisiegel las het met stijgen
de onrust:
„242 Squadron thans operationeel wat vliegend
personeel aangaat, doch niet-operationeel her
haal niet-operationeel wat uitrusting betreft."
De luitenant-kolonel was helemaal in de war.
„Maar waarom heb je me dit niet eerst laten
Het werd een opgewonden gesprek, waarna
Bader weer naar zijn bureau ging en West het
telegram liet lezen. De ogen puilden de man
bijna uit 't hoofd. Voorzichtig vroeg hij Bader
of de basiscommandant wel bereid zou zijn dat
telegram te laten verzenden, waarop Bader hem
onthulde dat de commandant een tikje boos was
geweest toen hij te horen kreeg dat het al was
verzonden-
Met prachtige zelfbeheersing constateerde West
dat 't „wel een beetje.... eh.... ongewone ma-
„Voor mijn verantwoording," zei Bader. „Of
wilde je soms iets terugnemen van wat je me
hebt verteld over je gebrek aan gereedschap en
onderdelen?"
„Nee, majoor."
„Dan is 't goed."
„Ze zullen bij Groep wel geweldig te keer
gaan. majoor." veronderstelde West.
„Dan zullen ze bij 't Jager Commando ook wel
geweldig te keer gaan," zei Bader langs z'n
neus weg. „Want ik heb,hun een copie van het
telegram gestuurd."
(WORDT VERVOLGD)
J7EN ENKELE MAAL veroorloven
wij ons, deze kolom te benutten
voor de aanbeveling van een nieuw
verschenen boek. In de verschijning
van een boek toch kan een belangrijk
nieuwselcment schuilen en bovendien
past bij zulk een verschijning meer
malen een dankbaar commentaar.
Tot zulk een aanbeveling bestaat
thans opnieuw een gerede aanleiding.
In de serie „Ons sociaal erfdeel", een
serie die onder de redactie staat van
de hoogleraren dr. P. J. Bouman en
dr. R. van Dijk, is uitgekomen een
herdruk van een aantal belangrijke
vertogen van dr. Abraham Kuyper
over de sociale kwestie („Architec
tonische critiek. Fragmenten uit de
sociaal-politieke geschriften van dr.
A. Kuyper'', uitgave H. J. Paris te
Amsterdam).
Het is goed, ook vandaag nog van
deze vertogen kennis te nemen. Men
kan dan, indien nog nodig, genezen
worden van de onjuiste voorstelling,
alsof de protestantse christenen
achter zijn gekomen in het beklem
tonen van de sociale nood.
yOOR DEZE HERDRUK van Kuy-
per's vertogen heeft prof. mr. W.
F. de Gaay Fortman, daartoe wel bij
uitstek in staat, een inleiding geschre-
hij merkt daarin op, dat
Kuyper als weinigen in zijn dagen de
betekenis van het sociale vraagstuk
heeft onderkend.
Het gaat volgens Kuyper ln het
sociale vraagstuk niet om enkele ge
breken van het maatschappelijk ge
bouw, gebreken die door incidenteel
ingrijpen verholpen kunnen worden.
Neen, voor Kuyper is de maatschappe
lijke orde als zodanig in het geding.
■Hij acht op de bestaande maatschappe
lijke orde een „architectonische cri
tiek" nodig, een critiek die haar
grondslag moet vinden ln het Evan
gelie.
Het kon in onze dagen geschreven
zijn, wanneer men leest, hoe het in
het sociale vraagstuk gaat om de
zekerheid van het menselijk bestaan,
de menselijke existentie. Het wekt
geen verwondering, dat Kuyper hier
allereerst een taak ziet voor de be
langhebbenden zelf: ondernemers en
arbeider.
J£ET BEDRIJFSLEVEN behoort, vol
gens Kuyper, zelf door daartoe ge-
eigende lichamen de op sociaal en
economisch gebied noodzakelijke orde
ning tot stand te brengen. Op deze
wijze, daarvan is hij overtuigd, zal de
•eejvormigheid en de verscheidenheid
an het bedrijfsleven beter tot haar
recht komen. Staatsingrijpen heeft al
tijd een centraliserende en uniforme
rende tendens.
Belangwekkend is, hoe Kuyper hier
de taak van de Overheid ziet: „De
vroegere opvatting, alsof de Overheid
met haar de Wet, buiten alle sociale
levensuiting ware te houden, heeft
haar tijd gehad en is niet meer vol
te houden. Omstandigheden van haar
toeleg onafhankelijk stellen
veeleer de Overheid onder steeds
ernstiger verplichting om aan het
maatschappelijk leven zijn vrije gang
mogelijk te maken, juist door het aan
de regeling en bescherming der Wet
te binden".
Wie deze vertogen van Kuyper nog
■ns doorleest, ziet bevestigd, hoezeer
hij beginsel en feit verbonden weet.
Altijd weer wekt hij op, zowel tot
beginselstudie als tot een grondige
kennis van de feiten. Zelf blijkt Kuy
per de sociale literatuur van zijn dagen
uitstekend te kennen. Maar daarnaast
stelde hij contact met mannen van de
praktijk op hoge prijs.
pjET BLIJFT een opmerkelijk ding,
dat Kuyper's eigen ministerschap
op sociaal gebied betrekkelijk weinig
vruchtdragend is geweest. Prof. De
Gaay Fortman brengt dit in verband
met het feit, dat de rechterzijde nog
weinig regeringservaring had. Boven
dien is Kuyper ernstig gehandicapt
door de verwikkeling van en rondom
de spoorwegstakingen.
Dit neemt niet weg, dat ieder de
volgende woorden van prof. De Gaay
Fortman zal willen beamen: „Hij
heeft te midden van een slapende
kerk en een slapend volk getuigd, dat
de zaak van de opkomende arbeiders
beweging een rechtvaardige zaak was.
Hij heeft de maatschappelijke orde
van zijn dagen onbarmhartig gesteld
onder de architectonische critiek van
het Evangelie. Hij heeft voortdurend
duidelijk trachten te maken, dat de
christen het maatschappelijk onrecht
niet met abstracte theorieën moet be
naderen. Bovenal, hij heeft zich ver
zet tegen de noodlottige dwaling, dat
het Evangelie alleen Iets betekent voor
de redding van de enkele mens, dat
het alleen maar gaat om God en de
ziel''.
VAN HER EN DER
Er zyn L_
heidsondeiwys
frouw B. J S. O. Tals. direct
een r.k. huishoudschool te Sittard. en
mejuffrouw RL K. Lommers, adjunct-
directrice van een huishoudschool te
Meppel, zijn bü K.B. benoemd tot in-
spectrice van het N.O. Door deze uit
breiding Is een wyziging var de
rayons van de inspecties nodli.
