Dierenpark Wassenaar
€sso
Nooit zullen Fransen
Algerije ontruimen
Zij
stichtten in de woestijn een
welvarende staat
Verklikker melclt automobilist
of lampen uitgevallen zijn
w:
i
STRIJD OM DE SPAARGULDEN
NOG NIET UITGESTREDEN
Pastorale zorg is nu het aller
belangrijkste
A
Bouwtijd ..houtrijk huis" is
helft van de normale
de
ZATERDAG 21 JULI 1956
ENORME COLLECTIES DIEREN 'S WERELDS GROOTSTE VOGELHAL - ONVERGETELIJKE BLOEMENPRACHT - SPEELTUIN «n CAFf - RESTAURANT GEOPEND TOT 10 UUR n. m
Sinds 1830 heersers van liet land
(Van onze reiscorrespondent Link van Bruggen)
rpOEN DE FRANSE maarschalk Bugeaud in 1830 op de kust van
A Algerije landde, had hij drie dagen nodig om de troepen van dei,
Dey te verslaan en drie maanden om het land volledig te pacificeren.
De maarschalk, die een hijna napoleontische carrière had gemaakt
ook hij was als korporaal begonnen wordt nu nog als een held door
de Algerijnse Fransen geè'erd. Straten zijn naar hem genoemd, stand
beelden zijn voor hem opgericht en eens in het jaar, op de vijfde juli,
wordt zijn succesvolle landing in heel het land herdacht.
Een ander wrijvingspunt, dat op dit mo-
ent even op de achtergrond Is geraakt,
is de Sahara. Dit onmetelijke gebied met
eigenaardige status in staats
rechtelijke zin is het namelijk een „kolo-
ïie" van Algerije en niet van Frankrijk!
- wenst Parijs aan zich te trekken door
ran deze hele woestijn, ook dat gedeelte
>nder Marokko dus, een apart, Frans ter-
■toir te maken.
Tegen deze idee heeft Algiers zien bij-
•or.der fel gekeerd. Begrijpelijk overigens,
vant als er in de Sahara de ertsen wor-
ion gevonden, die men er onder ver-
noedt (uranium bijvoorbeeld!), dan kan
leze woestijn een rijke bron van inkom-
,len worden, die het deficit van Algiers
uimschoots kan compenseren.
Drastisch veranderd
TJOE oneconomisch Algerije momenteel
XA nog voor Frankrijk is, het zal. ten-
'ij de Fransen er uit worden geslagen.
Tooit worden opgegeven. Anders dan in
Marokko of Tunis hebben de „colons" er
n traditie gevestigd en er een onderdeel
in hun land van gemaakt. Hierbij komt
ig, dat men niet van een Algerijns volk
5 zodanig kan sprckèn. De acht miljoen
Algerijnen bestaan uit verschillende sa-
ngen, zoals Arabieren. Berbers
vermengingen hiervan, ze hebben
geen algemeen erkende wereldlijke of
kerkelijke leider zoals Marokko in de
ersoon van de sultan heeft en hun voor-
iannen, veelal bannelingen, voeren on
er elkaar een felle, politieke strijd.
Toch zal Frankrijk op korte tertnijn
ts moeten doen om de spanningen in
Noord-Afrika te verminderen, al zou het
alleen maar zijn om de druk op de schat-
erminderen. De meer dan vier
honderdduizend militairen, die Parijs op
't ogenblik in Algerije heeft staan, kost de
"iscus zo'n slordige tien m'ijoen
gulden per dag. Deze buiten alle propo-
taande aderlating kan alleen een
land met astronomische bedragen aan
Dit jaar hebben de Fransen vooi 't
eerst geen aandacht aan dit wapenfeit ge
schonken. Ze waren bevreesd, dat da in
heemsen aanstoot aan hun festiviteiten
zouden nemen de nationalisten hadden
voor die dag een algemene staking uitge
roepen, die voor negentig procent is ge
lukt hetgeen niet verwonderlijk zou
zijn geweest. Het heet namelijk, dat Alge
rije door de Fransen werd bezet, omdat
een van hun consuls van de Dey een slag
in 't gelaat had gekregen
Hiermee zijn we aan "t begin van de
Franse geschiedenis in Algerije gekomen
De Dey sloeg een Franse consul in "t ge
zicht, Frankrijk nam wraak door het land
te bezetten en Franse kolonisten vestigden
zich voor 't eerst op de Noordafrikaanse
kust.
Deze kolonisten hebben de grondslag
van het huidige Algerije gelegd. „Ze neb
ben met hun gezinnen malaria, typhus en
cholera moeten doorstaan" zoals een
Fransman uit een oud „colon"-geslacht zei
„om de bodem in cultuur te kunnen
brengen Ze hebben miljarden en nog
eens miljarden besteed om het land te
maken zoals het op 't ogenblik is en ze
hebben aan miljoenen inheemsen werk
verschaft
Frans karakter
IJET ALGERIJE van tegenwoordig, in
het bijzonder de langgerekte kust
strook maakt op de vreemdeling dan ook
'n. spectaculaire Indruk. Uit het niet de
bodem bestond bijna geheel uit zand zijn
olijfgaarden, wijngaarden, irrigatiewer-
ken en graanvelden verrezen. Steden, die
niet onderdoen voor die in Europa, zijn
in ijltempo uit de grond gestampt en over
het hele land ts een dicht vervoersnet
gespannen. Algerije, vooral het noordelijk
deel, heeft nog maar weinig, typisch in
heemse karaktertrekken over. Het is
Europees, tot op bijna elke vezel van zijn
begroeiing toe, en de huizen en boerde
rijen hadden overal in Zuid-Frankrijk
kunnen staan.
Het zware stempel, dat de Fransen
op Algerije hebben gedrukt, versterkt
u teraard hun wil om in dit land te blij
ven. „Algérie est frangaise!" is een van
de meest gehoorde stellingen en op 't
eerste gezicht zal geen vreemdeling dit
tegenspreken. Natuurlijk, Algiers heeft
zijn Casbah, zijn inheemse wijk. En in
het zuiden, op de rand van de Sahara,
verheffen zich de tentenkampen der be-
douïenen.
Maar Frankrijk heeft aan dit land een
eigen karakter gegeven, hetzij door het
werk van zijn landbouwers en architecten,
of door dat van zijn bestuursambtenaren
en doktoren.
Er is nog iets, dat Algerije zo Frans
maakt en dat ook voor iedereen duidelijk
zichtbaar ts. Gaat men bijvoorbeeld door
de straten van de grote steden, dan merkt
men al gauw. dat niet elke „colon" even
rijk is, in een dure wagen rondrijdt, of
een luxueus huls bewoont. Men komt er
eigenlijk dezelfde typen als in Parijs
tegen. Er zijn goed gesolgneevde fran-
gaises bij, nonchalante taxi-chauffeurs en
postbodes, gezellige café-eigenaars en
slordig geklede, kleine beamten. In Alge
rije zijn Fransen van elke type en elk be
roep gevestigd De blasé kijkende, schat
rijke kolonist woont er, maar ook het
kleine, vlotte typistetje, dat op een rom
melige kamer woont, maar zich elke dag
toch in een ander toilet weet te steken.
Moeilijkheden
A LGERIJE is anders beslist geen kip.
-A die voor Frankrijk gouden eieren
legt. Integendeel, men zou eerder van
windeieren moeten spreken, want Parijs
fourneert jaarlijks een derde van het
Algerijnse budget. Dit heeft de Franse
regering wel eens verdroten, maar veel
wordt goed gemaakt door het feit, dat
een miljoen Fransen in deze „provincie"
werkgelegenheid vindt en dat de handel
met het moederland zeer levendig is.
Bovendien leeft men altijd nog in de
hoop. dat Algerije er eens beter voor zal
komen te staan, hetzij door de vermeende
rijkdommen onder de zandwoesternij van
de Sahara, of door de na de oorlog be
gonnen industrialisatie, die haar vleu
gels met het jaar breder uit slaat.
Niemand moet ook denken, dat de on
derhandelingen tusen Algiers en Paiijs
altijd even soepel verlopen. De invloed
rijke „colons" met hun vaak zeer reactio
naire ideeën botsen al te vaak tegen de
meer liberaal denkende socialisten in de
hoofdstad op en meer dan eens hebben
de Fransen in Algerije gedreigd zich van
Frankrijk af te schelden. Deze dreige
menten hebben echter nooit veel werke
lijke inhoud gehad. De „colons" hoe
machtig en invloedrijk ook. zouden nooit
in staat zijn van Algerije een onafhan
kelijke republiek te maken, omdat ze.
v/at hun economie en financiën betreft
te veel van Frankrijk afhankelijk zijn.
reserves verdragen, maar Frankrijk heeft
deze nu eenmaal niet.
Parijs heeft dan ook enkele hervormin
gen op zijn program staan, die voorname
lijk in de agrarische en administratieve
sector liggen. Zo wil het. naar het voor
beeld van Italië, tot een een bepaalde
maxima gebonden herverdeling van de ge-
rigeerde bouwgronden overgaan, waar
door het grootgrondbezit een van de
grieven der inheemsen kan worden
vernietigd
Verder bestaat het
üe een soort Zwitserse Bondsrepubliek
maken, hetgeen wil zeggen, dat
meer departementen zullen worden gei
er.rd om de inheemsen, in politiek opzicht,
beter aan hun trekken te laten komen.
Veelzijdig probleem.
T7OORDAT deze maatregelen echter ten
uitvoer kunnen worden gebracht, zul
len de nationalisten eerst tot het staken
van het vuren moeten overgaan. Frankrijk
weigert categorisch te onderhandelen, als
dc terreur in het land blijft voortduren,
of als de fellagha's als geregeld leger blij
ven voortbestaan.
De moeilijkheid van deze eis ls. dat
hij niet langer tot een geïsoleerde groep
mensen kan worden gericht, maar dat bij
zijn inwilliging het hele Arabische blok.
zomede Rusland betrokken is. Pas als
Kafro en Moskou voordeel in onderhande-
'ingen zien momenteel wijst daar nog
mets op kan Parijs in dit opzicht te
vreden worden gesteld, alhoewel dan nog
zai moeten blijken of het bereid is ver
genoeg te gaan.
In ieder geval staat thans reeds
vast, dat de „colons" zich met hand
en tand zullen verzetten tegen her
vormingen, die de inheemsen meei
rechten zullen geven. Ze zijn be
vreesd hun politieke en economische
machtspositie te verliezen en wensen
niet de kans te lopen door de
heemsen te worden geregeerd.
Dit laatste is trouwens het grote
gevaar, dat aan elke assimilatie-
politiek kleeft. Het land, dat grote
gebiedsdelen bezit, waarop zich sterk
uitbreidende volkeren bevinden,
loopt het risico door die gebiedsdelen
te worden opgeslokt in plaats dat die
gebiedsdelen onderdeel van het moe
derland gaan
Minister-Resident Lacoste neemt
op de Boulevard Laferrière, het
centrum van Algiers, een mili
taire parade af.
(Van
vcrkeersredacteur.)
EET U, autorijder, of uw achterlichten branden? Doet uw stoplicht het? Is
v stadslampjcs uitgevallen? Iedere automobilist weet, dat de techniek
hem op deze punten nog wel eens in de steek kan laten, ondanks de regelmatigste
controle voor het wegrijden. Een storing kan tijdens het rijden optreden, zonder dat
de bestuurder het merkt; het kan dan een bron zjjn van de afschuwelijkste gevi
Sinds enige tijd is er nu een apparaatje
in de handel, dat deze storingen onmiddel
lijk signaleert. Het berust op een Dui'se
vinding, gekocht en verbeterd door een
Nederlander en nu vervaardigd door de
accumulatorenfabnek Gold Star te Gouda.
Het is een brum bakelieten doosje, ter
grootte van een kleine scheltransformator.
Het „hart" van de verklikker is een
ijzerkern met een tweetal spoelen, een
elektromagneet dus. De spoelen hebben
betrekkelijk weerstand, zijn in onderling
tegenovergestelde richting gewikkeld en
kunnen door middel van een sehuifweer-
stend zo afgeregeld worden, dat ze in
evenwicht zijn. Op een van de wikkelin
gen staan de stadslichten, op de andere
de achterlichten in serie aangesloten.
Wordt nu. doordat er ook maar één van
deze lampjes uttval/t. of door ouderdom
aanzienlijk in weerstand vermeerdert, dat
evenwicht verbroken, dan gaat er stroom
lopen door een van de beide wikkelingen
meer dan door de ander. De magneet
wordt bekrachtigd en trekt een hamertje
aan. döe het contact sluit voor een op het
dashboard aangebracht rood conitrolelicht-
je. De afzonderlijke wikkeling voor de
stoplichten doet het contiroléiampje juist
branden, indien de rem wordt ingetrapt
en het remlicht werkt. Een eventuele sto
ring wordt dus la minute ter kennis
van de bestuurder gebracht.
Automobilisten, die het apparaat bij
wijze van proef enige tijd in hun wagen
hebben gehad, verklaarden zich vol lof
over dit nieuwe comtrolemed iumdat niet
goedkoop is, maar een te waarderen bij
drage ter verhoging van de verkeersvei
ligheid. Garagehouders zullen het in be
trekkelijk korte tijd in wagens kunnen
inbouwen.
„Smokkelen diende het
belang van het leger"
In 'n legercommuniqué, dat gisteren is
uitgegeven, wordt gezegd, dat de terri
toriale commandant van Noord-Sumatra,
kolonel Simbolon, aan het hoofdkwartier
van het leger „een uitleg van zijn ver
antwoordelijkheid" heeft gegeven ten
ien van het smokkelen van rubber uit
de Noord-Sumatraanse haven Toeloekni-
In het communiqué wordt voorts ge
legd. dat het leger in dit gebied geduren-
es jaren in vervallen barakken was
gehuisvest, die niet geschikt waren voor
de handhaving van de gezondheid of het
moreel van de soldaten. „Gezien deze toe
stand moest de commandant van het
distriot naar andere wegen en middelen
omzien om deze moeilijkheden te boven
komen", aldus het communiqué.
Kolonel Simbolon verklaarde aan ver
slaggevers, dat het belang van het leger
as gediend door het smokkelen.
Inmiddels heeft de procureur-generaal,
Suprapto, medegedeeld, dat hij met de
ohef-staf van het leger, generaal Nasu-
tion, de beschuldigingen van een parle
mentslid dat het leger betrokken was bij
smokkelen van copra uit havens van
Noord-Celébes zal bespreken.
ZETHAMETAn.v.
vlaardingen
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN. 21 juli. Geslaagd voor het
artsexamen de heren W. Algie te Lelden, J
M Futoran (USA), J. J M. Hermans te
Delft, R. Kroes te Den Haag, P. H. Postma
te Leiden en R. L. Versteegh te Den Haag.
Handelswetenschappen M.O.; H. W
Laren en J. J M. Post, Heemstede.
AMSTERDAM. 21 juk. Geslaagd voor
Tolk-Vertaler Engels; E. Eland Voorburg
Z.H.); G. B. P Heerspink. H. Hcnnlng, W.
J. Jung. G. Smandt. allen te Den Haag
AMSTERDAM. 20 juli Geslaagd voor
het examen Handelswetenschappen M O.-A;
J P M. Waterloo: Amsterdam en W. G
Boekhoudei
Rotterdam; L. C. Zuiverloon,
nevr. M. J. Radersma-De Pree.
Den Haag;'F. L. TerheM, Rotterdam; J. C.
Beentjt
"eerht
AMSTERDAM. 20 juli.
Th. J. Biersteker
D. Tack. Ha
van Haeringi
Houdijk-Imhol
!h. Hereman. Blaricum;
en de dames; A. M.
■ing, Rotterdam; A. M.
P. Eysberg. Amster-
Goud;
H. W Teeuwen, Zuilichei
AMSTERDAM 20 juli Geslaagd v
Tolk-Vertater, Engels; J. E.
Taxichauffeur overvallen. Drie Zweedse
zeelieden hebben onder invloed van
drank in Rotterdam een taxichauffeur
overvallen. Twee namen de vlucht, de
derde kon door de zich dapper
de chauffeur aan de politie worden ovi
geleverd. Ook de twee anderen zijn i
middels gearresteerd.
(door onze economische medewerker»
De spaarcyfers, die sinds kort over de.
maand juni bekend zjjn gemaakt, be
vestigen nog eens de ontwikkeling van
de eerste maanden van het jaar; er
wordt meer gespaard dan een jaar ge
leden. Vanwaar die grote belangstelling?
Het antwoord Is natuurlijk de grotere
welvaart, de gestegen koopkracht, waar
bij dan ook en vooral gedacht moet wor
den aan de door de overheid toegestane
uitkering van 3% over 1955 en de ver
hoging van de vakantie-uitkering. Ook
al zullen die extra inkomens op de een
of andere wijze voor de consumptie zjjn
of worden bestemd, dan zal een deel toch
tijdelijk naar de spaarbanken vloeien.
Bij ontleding van de cijfers stuiten wij
echter op een merkwaardigheid. De be
sparingen bij de rijkspostspaarbank
(R.P.S.) zijn n.l. meer dan verdubbeld.
Hoe komt het dat die belangstelling
voor de R.P.S. zo met sprongen omhoog
is gegaan, terwijl de belangstelling voor
de andere banken wat minder is gewor
den? Wij kunnen toch zeker niet zeg
gen, dat die laatste groep plotseling min
der vertrouwd wordt. Ook is het niet zo,
dat zij minder rente geeft: bij praktisch
alle banken is de rente 2,4^ per jaar
Neen, wij moeten die sterke voorkeur
de R.P.S. bij die instelling zelf zoe-
L- ken. In het afgelopen najaar toch
>|met een enorme campagne begonnen
i- i ingeleid met een huis-aan-huis-versprei-
I ding van een mededeling waarin werd
Kansen der kerk in deze tijd (III)
Eén van de meest verdrietige din
gen van deze tijd is, dat de pu
blieke opinie en de dagbladpers de
uitingen van de Hervormde Synode
altijd weer in verband brengen met
de P.v.d.A.
Dit bedoelt de Synode natuurlijk
niet, maar het. moest haar toch iets
zeggen. Zij moest toch inzien, dat het
naar buiten de aandacht trèkt, dat
zoveel sleutelposities in de Hervorm
de Kerk bezet worden door aanhan
gers van een politieke richting, die
zeer beslist niet die van de overgrote
meerderheid van het belijdend deel
der Kerk is.
Een bouwvakarbeider, buitenkerkelijk en Dit alles is zo erg en wjjst zo op de af-
aangesloten bij het N.V.V., zal eerder zijn braak, die aan de kerk gepleegd wordt
vertrouwen schenken aan een ouderling, door personen, die haar moesten opbou-
die zelf ook bouwvakarbeider is en weet wen, dat de Synode hierover eens een op-
wat het werken in weer en wind op een roep moest laten uitgaan, liever dan zich
steiger betekent, dan aan een ambtenaar met Nieuw-Guinea te bemoeien,
ter secretarie of een procuratiehouder van
een bank, die van zijn uiterlijke levens- HPOEN DE KERK zich nog te vuur en
omstandigheden niets begrijpt. Maar wij te zwaard tegen het socialisme keerde,
zijn overtuigd, dat hij meer respect zal hebben velen de kerk verlaten, omdat
hebben voor zijn collega, die uit naam van deze 8een °°S had v001' de sociale noden,
de kerk tot hem komt, wanneer deze lid Nu de kerk de indruk maakt, de zijde
van het C.N.V. blijkt te zijn, dan wanneer van het socialisme te kiezen, althans er
deze om voor hem onverklaarbare redenen meer dan welwillend tegenover staat, nu
in een socialistische bond is georganiseerd, verlaten ook duizenden de kerk, omdat
Daar zou hij. bepaald Iets achter zoeken.ideze ln haar pastorale zorg te kort schiet
|en de tegenwoordige generatie meent, dat
Wij willen niemand veroordelen, die men beter zonder dan met de kerk
om der wille van zijn geweten
meent te moeten zijn van een socialis
tische organisatie. Maar laten wij dat
toch niet als normaal beschouwen.
door prof. dr. ir.
H. G. van Beusekom
Deze groep beschikt klaarblijkelijk over
»n groter aantal bekwame figuren en
weet haar gedachten beter in de kerk uit
te dragen dan de andere groepen. Maar
dit wil nog niet zeggen, dat zij uiteinde
lijk ook gelijk heeft.
Het is in de geschiedenis meer gebeurd,
dat het eenvoudige gelovige volk met de
hand op de Bijbel zich tegenover zijn in
tellectuele leiders heeft gesteld en daar
door de kerk gered heeft.
Wanneer de grote strijd tussen Athana-
us en Arius op het ogenblik in Neder
land werd gestreden, zouden w(j ons ver
moedelijk met de "gehele leiding van de
kerk achter de briljante figuur van Arius
;n. Maar de in ons oog star volhou
dende orthodoxe Athanaslus heeft ten
slotte de kerk gered.
Wanneer in het begin van de 17e eeuw
het conflict tussen Gomarus en Arminlus
uitbreekt, kiest het intellect van de Ge
reformeerde kerk de zijde van de laatste.
Oldenbarnevelt en Hugo de Groot, Frede-
rik Hendrik en Amalia van Solms, zij wa
ren alle Arminiaan en zij trachtten hun
gedachten aan de kerk op te leggen, die
ln grote meerderheid daarvan niet gediend
was. Totdat Maurits zich op een zondag
morgen naar de Kloosterkerk begaf en
daarmede openlijk de zijde van het een
voudige volk koos. Deze vorst, die in de
eerste plaats veldheer was en zich niet mei
theologische kwesties inliet, heeft door
deze geloofsdaad de kerk van de 17e eeuw
behouden.
Op het ogenblik liggen de tegenstellin
gen natuurlijk op een geheel ander vlak.
Het gaat niet om leergeschillen als in
Nicaea of in Dordrecht, maar om het feit,
dat het „denkend deel'
de Kerk voor de P.v.d.A. wil kiezen en aantal nog regelmatig uit. Hij heeft
daarmee het eenvoudige volk, dat zich zelfs een afzonderlijke predikant voor, die
houdt aan zijn Bijbel, van zich dreigt te zijn zorgen geheel aan deze scholen wijdt
vervreemden. Hier dreigen grote gevaren, Toch blijkt het voor te komen dat een
ons oproepen tot bezinning. predikant, lid van diezelfde kerkeraad,
EH ZIJN predikanten, die bij voorkeur aan gemeenteleden de raad geeft, hun
1J hun ouderlingen gekozen zien uit de kinderen naar de openbare school te zen
kleine kring van de „doorbraakchriste- den En men kan schoolhoofden horen
nen". De anderen, zo zeggen zij, beginnen klagen, dat kinderen uit meelevende Her
bij het huisbezoek te vragen, of de kin- vormde gezinnen naar de openbare school
deren wel op de Christelijke school zijn Saan en niet naar de christelijke, door ge
en zij kijken rond, of zij wel een christe- brek aan medewerking van de wijkpre-
lijke krant en de Omroepgids 'van de d'kant.
f Df'?,ede s'°":n bu'- Hebben daarvoor onze voorvaderen hun
tenkerkelijken af. Een ouderling, die zelf goed en bloed geofferd voor de christe-
lid van het N.V.V. is. wint veel eerder lijke school en hebben de voorgangers van
hun vertrouwen. onze*tegenwoordige christelijke onderwij-
W(j weten evengoed als deze dominees, zers daarvoor hun leven lang geploeterd
dat een christelijke krant en de Omroep- en geworsteld voor een minimum-salaris?
gids niet de kenmerken van een waarach- Moet zo de christelijke school
tig christelijk leven zijn, maar van dit ook de Hervormde kerk worden afge-
verhaal geloven wij niets, integendeel. broken?
WU herhalen, wat wij reeds in een vorig
artikel hebben gezegd: de pastorale zorg
Is op het ogenblik voor de Hervormde
kerk het een en bet al.
Wij zijn dankbaar, dat er een groeiende
belangstelling is voor de kerkbouw en
;dat er in de gehele kerk gelden worden
i bijeengebracht om de gemeenten bij te
6taan, welker eigen kracht tekort schiet
Wij zijn dankbaar, dat er eep groeiend
j besef is, dat de salarissen van de predi
al kanten op peil moeten worden gebracht
en dat de kerkelijke bearbeiding eronder
Laten wij als kerk eerlijk voor onze 'i^t' wanneer de predikanten voortdurend
belijdenis uitkomen.
Wanneer wij Ghristen willen zijn
in deze onchristelijke samenleving en
een oplossing zoeken voor de ernstige
problemen, waarvoor onze samenle
ving op het ogenblik staat, dan heb
ben wij die te zoeken bij het licht van
Gods Woord. Daar zal ook een onge
lovige en een onkerkelijke respect
voor hebben. Meer dan voor een
Christen, die coquetteert met het so
cialisme.
pN NU de christelijke school? Wij willen
voorop stellen, dat de Hervormde kerk
precies dezelfde verantwoordelijkheid
heeft voor de kinderen, die op een open
bare school als voor die, welke op een
christelijke school zijn. Over beide gaat
haar pastorale zorg in dezelfde mate.
Maar wat zien wij nu gebeuren? De ker
keraad der Hervormde Gemeente in Den
Haag heeft een groot aantal christelijke
de Hervorm- scholen. Hij beheerst die en breidt het
kauw Wrlgley Doub'emlnt. Even kauwen
een door en door frisse adem krijgen.
krijgen ze witte tanden.
Ze vinden het lekker, dubbel lang lekker
en heerlijk verfrissend.
WPlfilET
CHEWINt, üUM
door geldzorgen worden gekweld.
Maar wij weten ook, dat daar waar op
het ogenblik voor de kerk de beslissingen
vallen, in de nieuwe wijken van de grote
steden en in de geïndustrialiseerde dor
pen, het werk van de kerk ondanks alle
Inspanning hopeloos te kort schiet.
Hebben wij er wel eens iets van gezien,
hoeveel mensen daar verkommeren en
opgaan in de massa van de wereld, om
dat de kerk hen met ontoereikende mid
delen tegemoet treedt? Weten wij er iets
van, hoeveel kerken wij nog zouden moe
ten bouwen om te voorzien in de be
hoeften van deze snel groeiende steden en
dorpen? Weten wij, hoeveel predikanten
wij tekort komen om ook maar enigermate
een behoorlijke bearbeiding der gemeente
mogelijk te maken?
Wie van deze nood ook maar iets heeft
gezien, die beseft, dat de Hervormde kerk
van hoog tot laag maar één taak heeft:
bearbeiding van de gemeenten, activering
van alle krachten, opdat de gebouwen
worden gesticht en de krachten worden
te werk gesteld, die nodig zijn op de ter
reinen, waar de beslissingen vallen.
En die vergaat eens en voor altijd
de lust cm door uitspraken, die het
vertrouwen der gemeente in de lei
ding der kerk schaden en verstoren,
af te breken wat van onder op zo
moeizaam moet worden opgebouwd.
betoogd dat het rentegevende tegoed was
verhoogd van ƒ2500 tot ƒ6000 (was
verhoogd, omdat die verhoging al in
januari 1955 was Ingegaan). En het is
deze campagne die, nu de spaarstroom
r.og groter is dan vorig jaar. haar zui
gende werking uitoefent.
Vermoedeiyk is niet eens doorslagge
vend het feit, dat het rentegevende
tegoed thans 6000 is bij vele parti
culiere spaarbanken is dat maximum al
een tydje 10.000 maar wel, dat door
die campagne de ogen van vele spaar
ders op de R.P.S. gericht werden. Men
meent ln spaarbankkringen dat die extra
zuigkracht nog wel ©en half jaar zal
blijven bestaan en dat dan die vloed zal
teruglopen en ook do algemene spaarban
ken weer van de extra spaarlust zullen
profiteren, voor zover er uiteraard ook
dan nog sprake van een grotere spaar
lust is
Een goede propaganda blijkt toch
uitermate belangrijk te zijn ln de strijd
om de spaargulden van de consument.
Niet voor niets legde de voorzitter van
de Ned. Spaarbankbond in zijn rede op
de algemene vergadering in het begin
van juni de aandacht op het nut van
goede public relations en op de invloed
die kan uitgaan van de Stichting Spaar-
propaganda en het Gezinsbegrotingsin-
Concurrentie
Wij zien de doorwerking van de pro
paganda voor het sparen ook bij de
levensmiddelenbedrijven: een grootwin
kelbedrijf voert nu al 1% jaar een ken
nelijk de huisvrouwen pakkende actie
voor het sparen voor wlnstdelende obli
gaties; de eerste lening van miljoen
werd in ongeveer 'n jaar voltekend, zodat
thans de inschrijving op een lening van
5 miljoen is opengesteld. Een half jaar
geleden is uiteraard uit concurrentie
overwegingen ook een filiaalbedrijf
met een spaaractie begonnen: in ruim
4 maanden is daar niet minder dan 2'/4
miljoen gedeponeerd, welk resultaat te
meer opvalt als men er aan denkt dat
hier met dubbeltjes gespaard wordt.
Het ligt voor de hand dat de spaar
banken deze ontwikkeling met lede ogen
zien, dit vissen ln hun vyvertje. In de
jaarvergadering heeft de voorzitter over
dit sparen by de kruidenier dan ook
enkele bitter gestemde geluiden laten
Propaganda weten overigens ook de
verzckeringsmaatschappyen voortref fe-
lyk te voeren en deze instellingen trek
ken dan ook in sterke mate gelden aan
in de vorm van premlën en koopsom
men. In het eerste kwartaal van dit jaar
toucheerden zy 213 miljoen tegen 181
miljoen in het eerste kwartaal van 1955.
Bij de R.P.S. en de algemene spaar
banken tezamen werd in het eerste kwar
taal van 1956 voor 154 miljoen ge
spaard. Alleen als wij de besparingen bij
de boerenleenbanken er bij nemen,
komen wij voor alle spaarbanken teza
men op ƒ216 miljoen, zodat er in het
eerste kwartaal van dit j' r tussen de
spaarbanken en de levensverzekerings
maatschappijen een nek-aan-nek race is
geweest. In het eerste kwartaal van 1955
zijn de verzekeringsmaatschappijen een
koplengte voor komen liggen, daar zij
f 181 miljoen wisten aan te trekken en
alle spaarbanken tezamen ƒ170 miljoen.
En nu de toekomst. Zal de poging om
de afbetaling af te knypen het sparen
prikkelen? Zal de man die gewend is
regelmatig b.v. ƒ5 af te betalen en die
dan by een schone lei iets nieuws kocht,
nu plotseling gaan sparen tot hy het geld
voor do kassastorting by elkaar heeft?
Of zal hü die guldens op een andere
wijze uitgeven?
tank
ESSO EXTRA
snellere start,
sneller optrekken,
meer kilometers per liter
Met Esso
bent U beter uit
(Vervolg van pagina 1)
prestaties van de arbeiders zuilen belang
rijk hoger liggen, aangezien timmerlieden
in een fabriek (droge bouw) meer preste
ren dan in de open lucht op de bouw
plaats. Voorwaarde is echter, aldus be
toogde de directeur van het Bouwcen
trum, Ir J. van EtUnger, met nadruk, „dat
het Systeem niet ontaardt in wilde-keten-
bouw"| waaraan de heer A Prins, direc
teur van het Houtvoorlachting6instituut,
toevoegde, dat het aantal varianten in het
geheel maar ook op onderdelen, moet
worden beperkt „Niet toegeven aan elke
gril, want daarmee gooien we de in
dustrialisatie over boord".
En nu iets over de inrichting van de
Wateringse woningen, die een inihoud heb
ben van 320 m3. Meer zal het de leek zeg
gen, dat de zitkamer 7 x 3.60 m is, de
keuken 3.11 x 2.60. de gang 1.60 en de
drie slaapkamers op de verdieping resp.
4.11 x 3.60, 2.81 x 3.60 en 3.11 x 2.60. Boven
zijn verder een doucheruimte mét wasbak
en een ruime overloop. Nog hogerop ls
een zolder met een dakkapel. De proef-
huizen krijgen een pannendak. Zonder
extra moeite of kosten i6 uiteraard een
andere dakbedekking te verwezenlijken.
Ook is het met behoud van dezelfde ele
menten en constructies mogelijk een klei
nere arbeiderswoning dan wel een goede
middenstands woning te bouwen.
De fundering i6 van beton, de schei
dingswanden tussen de huizen zijn opge
trokken van opgevulde stapelblokken en
de wanden binnenshuis bestaan uit in
hout gevatte gips-riet-ejementen, die toen
wij dat beproefden, zeer goed spijkerbaar
bleken te zijn. De geluids- en warmte-
isolatie is volgens de experts zeer goed.
Voor dit laatste houdt zulks ln. dat op de
post verwarming kan worden bezuinigd,
waar echter tegenover staat, dat de hout
rijke huizen iets duurder in onderhoud
zullen zijn dan de normale woningen.
De gegevens, ook de resultaten van
de hij deze proefbouw opgedane er
varingen en verrichte tijdmetingen,
zullen worden verwerkt in een in
structieboek, dat zal worden uitge
geven door het Bureau Houtrijke
Huizen, in de hoop, dat vele bouwers
het systeem zullen gaan toepassen,
daarmede een belangrijke bijdrage
leverende aan de opvoering van de
woningproduktie.
