BLOESEMTAK,
ZANGKUNST in LIED, WALS
OPERETTE
en
als symbool van cle liefde
Mythologie d
er
Goede Zeeuwse roman
Cultureel
venster
FIILI
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 JULI 1956
Aantekening tij jongste roman van Bordewijk
„Een bloesemtak is het symbool van de liefde van een
jong architect voor zijn vrouw, wier geluk wordt verstoord door
misverstand, laster en het kwaad dat zegeviert ondanks baar
nobele levenshouding", aldus lezen we in de „Gids voor Lezers"
van de Openbare Leeszaal en Bibliotheek te Den Haag. Zo'n
bedenkingen, die wellicht ook bij u
zullen opkomen als u dit boek
leest, maar op de koop toe te ne-
Doen wij dat niet herhaaldelijk
als het verhalen van veel gerin
gere waarde betreft dan de boe
ken van Bordewijk? Let veel lie
ver op zijn sterk beeldende ma
nier van schrijven, bekijk de
dingen door zijn ogen
zult z
wat u
annotatie lijkt eenvoudig, maar hebt u bet we
lezer, om, direct nadat u een roman bad geh
twee of drie regels te kenschetsen?
Ook aan vakmensen kost dat ----- - -
eerlijk gezegd, soms heel wat
hoofdbrekens. Wanneer ik met
opzet van deze leeszaal-anno
tatie gebruik maak om het the
ma van Bordewijks nieuwste
roman aan te geven, dan vindt
dat zijn oorzaak hierin, dat de
romans van deze schrijver zich
m i. niet lenen om na te ver
tellen. Hoewel het „verhaal"
natuurlijk altijd de moeite
waard is, leest men deze schrij
ver toch allereerst om de ma
nier waarop hij de dingen zegt.
om de geheel eigen visie, de
typisch Bordewijkiaanse sfeer.
Wij weten dat Bordewijk niet
voor iedereen schrijft; hij eist
nog al wat van de lezer. Ik
kan u echter geruststellen: de
roman „Bloesemtak" is ook
voor wie alleen maar een ver
haal wil lezen, een boeiend
geschreven roman. Vaak ziet
i schrijver
i cle
geprobeerd,
de
rijpste werk public
levt
derlijk. Ik geloof, dat Borde
wijk met „Bloesemtak" zulk
een rijp werk heeft geschreven
als men kan verwachten van een
kunstenaar die het leven tot in
zijn meest verborgen schuilhoeken
heeft doorschouwd, voor wie het
mensenhart geen geheimen meer
heeft.
Met opzet heb ik enige tijd ge
wacht voor ik mijn recensie
schreef. Ik wilde eens nagaan wat
mij in het bijzonder zou bijblij
ven van dit boek, nadat ik al weer
enige andere romans zou hebben
gelezen. Bovendien, met een boek
van Bordewijk ben je meestal niet
zo gauw klaar", en het is (waar
om dit verheeld?) vaak gemakke
lijker een recensie te schrijven
over een mislukt boek dan over
een belangrijk en geslaagd werk.
Allereerst is mij bij hi
Men behoeft hem
len in zijn oordeel om niettemin
in hoge mate te worden gefasci
neerd door zijn schrijverschap.
Achter de verering van de
jeugdige architect Van Marle
voor zijn vrouw Aurora, achter
de scherp getekende figuur van de
rijk geworden bankier Termunten
die bij het klimmen der jaren aan
egn geestelijke reiniging" toe is.
achter de figuur van de valse
vriendin Leo. achter het advoca-
tenspel dat het gevolg is van de
laster, zie ik de schrijver Borde
wijk. de mensenkenner, die door
zijn lange advocatenpraktijk ver
trouwd is geworden met de mens
in zijn angst, zijn verwording,
zijn hulpeloosheid ook.
EEN KEERPUNT
TFT AT mij het meest in deze
roman heeft getroffen is, dat
ik meer dan eenmaal het woord
..onthechting" ben tegengekomen.
Toen ik onlangs met een bekend
r.k. auteur over dit boek sprak,
waren wij het er over eens dat
wij in ..Bloesemtak" iets hadden
aangetroffen dat in vorige boeken
van Bordewijk vrij zeldzaam was.
De keiharde naturen domineren
ditmaal niet veeleer de gedach-
tensfeer van Aurora, een fijn weef
sel. iets dat aan de harde materie
ontstijgt.
rieken
„Gij mens, weet, dat gij een mens zijt, niet minder, maar ook
on vooral met meer dan dataldus vat dr. H. H. Diephuis
in zijn „Mythologie der Grieken" de levensleer samen, die uit deze
mythen tol ons komt. Hij vervolgt: „De mens in al zijn grootheid,
maar evenzeer m al zijn kleinheid en laagheid: de mens in zijn
macht tegenover zijn medemensen en in zijn onmacht tegenover
de bovennatuurlijke krachten: getekend aan het leven en aan de
eeuwige wetten van het leven, gebonden door de grenzen van
zijn eindigheid".
Dit is uitnemend geformuleerd; geneia zij krijget
dit boek hun
wat hun (en
kele yitzonderingen daargelaten)
algemeen ontbrak: het
brandende zondebesef, zoals dat
het Oude Testament tot ons komt.
Dr. Diephuis is beslist geen me
ditatief persoon, want na deze kor
te inleiding gaat hij terstond
tot de weergave
de epische gedeelten der Griekse
mythenschat worden met een juist
begrip voor hun betekenis weerge
geven: de Ilias, de Odussee en ten
besluite de Aeneïs. Zeei moet
men hier de nauwgezetheid waar
deren. waarmee zowel naar volle
digheid gestreefd wordt als naar
.-,vv/„v. ~.v.. de weergave van de oorspronkelij-
de inhoud ke klassieke -
- van de reeds eerder genoemde
der Griekse mythen. Hij gaat h er- topht der Argonauten wordt bij
bij op een we^enychappenjk ver- m„n weten in geen enkei Neder-
werK. leisens iar,Ho mvttiU
ntwoorde wijze te were.lands mythologieboek
aneevcudc order welke '"Vloeden duidelijk „laas eebode
deze mythen zijn ontstaan en ook
vermeldende in welke andere le
zingen een mythe eventueel voor
komt. Zoek in dit boek geen lite
raire verdichting, het is zoals ge
zegd wetenschappelijk van opzet,
duidelijk relaas geboden. Dit boek
mag daarom gerust hét naslag
werk voor de Griekse mythologie
in de Nederlandse taal genoemd
worden. Het zal zijn gebruikers
die het opslaan met de vraag:
het toch ook v
schappelijk; beteken ^en dc steek laten Juis,
Legende van de
Anton van Duinkerken (prof.
W.J.M.A. Asselbergs. geb. 1903)
is, evenals in onze kringen prof.
hier geenszins: rationalistisch.
Integendeel, de schrijver be
schouwt de mythen niet als merk
waardige antiquiteiten van het
menselijk brein. Hij is vervuld
van een vurige liefde door te drin
gen tot hun hart en wezen. Inzicht
is zijn begeren, geen zogenaamde
verklaring, al of niet psychologis- de nauwgezette weergave verbon-
tisch gefundeerd. Zijn boek wil
geen Baedeker zijn in een land
van rariteiten; geen sight-seeing,
vaarbij op een kwebbeltoon onder-
dit
opzicht kunnen de 20 bijgevoegde
stambomen en het zeer uitvoerige
register goede diensten bewijzen.
Een duidelijke kaart en 97 goed
gekozen afbeeldingen voltooien dit
waardevolle. 660 pagina's tellende.
Door de wetenschappelijke
leesbaarheid zeker ten goede is
gekomen. Een boek van Bordewijk
lees ik trouwens niet, ik proèf
het. zin voor zin. En al heb ik
meer waardering voor de moder
ne architectuur dan de schrijver,
toch geniet ik voor honderd pro
cent wanneer hij op bladz 53
schrijft: ,,en de nieuwe balkons
met hun ijle spijlen in wit lijken haar sterven,
eerder de aanzet tot webben met ,._a
een vangdoel dan veilige uitkijk
posten."
Curieus is de vondst van het
opschrift voor de gevelsteen voor
icrJüa! is mij uij nei lezen n'euwe ke,rk ..Met Jezus in
'.^Bloesemtak"''opgevaUen'^dat het schip"'
Bordewijks liefde
schrijven van architectonische bleef Aurora,
buitenissigheden niet gebonden is
aan de sfeer van Den Haag, Rot
terdam en Schiedam. Ditmaal be
kijken wij een deel van Amster-
dam door zijn ogen.
Van de beschreven personen
de hoofdpersoon.
een hoogstaande
de schrijver wei bij- vpplppr mpt
neembaar besef
dankbaarheid.
Niemand
HUIS EN MENS
Een grote stad bewees
zijn geschiedenis voor hem
het best in het eigen volkskarak
ter van zijn buurten", lezen we
op bladz. 23. Ik ken geen schrij
ver in ons land die de op elkaar gen. Liev
inwerkende invloed van huis en
mens. van buurt en bewoners, zo
dwingend en suggestief uitbeeldt.
Bepaalde karaktereigenschappen
zowel van huizen als van mensen
worden door hem wel vaak mon
sterachtig vergroot, men krijgt
dan het gevoel dat hij in zijn be
schrijvingen buiten de werkelijk
heid. d w z. de ..zichtbare werke
lijkheid" is getreden. Toch is dat
in ..Bloesemtak" zeker minder
het geval dan in andere boeken
van deze schrijver. Het lijkt wel
of de auteur zich ditmaal bewust
heeft gehoed voor het afdwalen
op geliefde zijpaadjes.
dat hem in zijn dikken
vaak parten heeft gespeeld. Ook in
dit boek ontbreken de intermezzo's
niet (ik denk aan de toneelmati
ge discussies), welke vaak slechts
in zijdelings verband staan met *C,C1
het verhaal; maar „Bloesemtak" stem
is toch een roman geworden. weer
waarin de auteur het niet in de
breedte heeft gezocht, hetgeen de
voetstuk is blij
ven siaau. Ik bewaar een scherpe
herinnering aan Max Nathans, de N,elBand z°u een
Joodse hoofdbewoner van het semtak byde naam Bordewijk
huis. ZO.U Aurora ham zag. aar.- gazrrht hebben. Toch heeft hu
neer hij, alvorens te gaan lopen en niemand anders het boek over
„zijn losse beenderen voorzichtig Aurora geschreven. Het is zekei
assembleerde tot een skelet." ee" 1
Het verhaal van de laster zou, schreef,
nuchter naverteld, wat onbenullig
lijken. Bovendien zou het mij on
willekeurig nopen tot bedenkin- F Bordewijk: ..Bloesemtak
raad ik u eventuele Nijgh en Van Ditmar N.V.. D<
Aan een goedkoop afwijzen er stilzwijgend op dat ei nog le-
t, zers zijn die er ook de tijd voor
van het genre „streekroman nemcn. Reeds als je een paar
wensen wij niet mee te doen. bladzijden in dit boek hebt gelezen
Nipt hpt onrlprwprn nf dp voel ie: dit komt van binnen-uit.
Of de schrijver met dit boek op landstreek bepaalt de waar- JiVzijn^roman alEn'^hetMevln
e" m0e de van een roman, maar de
Tot de bladzijden welke bij- manier waarop het boek is houd van dit boe;< steit niet te-
geschreven. En, laten We het leur. Wij achten het van groot be
lang dat in
conjunctuur.
ren eens iets te lezen krijgen wa»i-
in ons scherp voor ogen wordt ge
steld hoe het er in de arbeiders-
wereld omstreeks 1900 uitzag. Hoe
er toen werd geleefd cn geduld.
Sturm heeft er gelukkig geen
doekjes om gewonden. Hij tekent
Geert Louws, die, geplaagd door
een lichaamsgebrek, met moeite
zijn weg moet vinden. De klacht
„Mc krope vroeger, rre krope noe
en me zulle aoltied krupe" wekt
in de geestige jongen een gerecht
vaardigd verzet.
Streekromans als deze houden
bovendien de streektaal levend.
De zangerige Zeeuwse dialoog is
overigens voor iedere niet-Zeeuw
landse literatuur een stuk Ven'eS 3£&
Al met ai: een uitstekend volks-
men weerkeren
de Klokkenma
ker Faas. die de
pendule komt na-
moed over dit
verhaal, dat ge
tuigt van een
levensvisie
die
begonnen
de wereld ie
niet verbitterd, doch streekroman zou de Neder-
armer zijn.
H. Sturm is een geboren Zeeuw
en hij kan een goed 1
schrijven. Sturm heeft het
door allerlei dramatische"
der rijpste boeken die hij knal-effecten zijn roman te red
den. Het oproepen van geforceer
de spanningen is hem gelukkig
vreemd. Sturm is een schrijver,
die er de tijd voor neemt: hij gaat
er rustig bij zitten en hij rekent
i niét het rijpste.
RISSEEUW
H. Sturm. „En het leven
gaat verder."
N.V. Gebr. Zomer en Keu-
nings Uitgeversmaatschappij,
Wageningen.
VIA NAALD
£N PLAAT
Antiquity and
Survival
een fraai blad
Het
dat er sinds mei 1955 een twee
maandelijks tijdschrift bestaat on
der de titel „Antiquity and survi
val." Het is een internationaal
tijdschrift voor traditionele kunst
en cultuur.
De redactie wii objectieve, we
tenschappelijk verantwoorde voor
lichting geven over culturen, die
in de loop der tijden en in ver
schillende werelddelen zijn ont
staan. In ieder nummer gaan spe
cialisten uit verschillende landen
uitvoerig in op de wezenlijke as
pecten van de antieke en exotische
Hedendaagse culturen. Alles wordt
steeds rijk geïllustreerd. Als num
mer 5 verscheen een nummer, dat
gewijd is aan Nieuw Guinea, rpet
een voorwoord van minister Kern
kamp. Een uitzonderlijk belang
rijke en interessante physisch-
anthropologische beschouwing gaf
prof. dr J.P. Kleiweg de Zwaan
over „De papoea's van Neder
lands Nieuw-Guinea." Dr. S.
Kooyman uit Leiden schreef een
waardevol artikel over „De kunst
van Zuidwest Nieuw Guinea" en
dr J. Pouwer uit Hollandia over
„Een maskerade in Mimika."
Zo staan er nog meer beschou
wingen in. o.m. over de rotsschil
deringen van de Mac Cluer Baai.
over de Marindinese sterrenkunde
en over de Buang van de Snake
rivier. Het is alles wetenschap
pelijk. maar toch zeer begrijpe
lijk geschreven en geeft een dui
delijk? kijk op een stuk exotische
cultuur. Juist in deze tijd. nu
Nieuw Guinea zo in het middel
punt der belangstelling staat, is
dit nummer van „Antiquity and
Survival" bijzonder aktueel. De
hoofdredacteur is de heer W A.
Ruysch uit Den Haag en de prach.
tige uitgave is van „Luctor en
Emerge", Laakweg 26, Den Haag.
RONDER ZON" heet een
van de liederencycli, die
Ie Russische componist Mo-
euvel dest Petrowitsch Moussorgsky
schreef. Deze titel is welspre
kend genoeg om de sfeer van de liederen te verraden. Het zijn
inderdaad liederen zonder zon geworden, even zonloos als hel
leven van Moussorgsky toen hij deze cyclus componeerde. Een
ning van sombere verlatenheid en diepe melancholie, een
spiegeling van de wanhoop en de smart van een naar liefde
hunkerend hart. Het zijn liederen als het ware in de schaduw
van de dood geschreven.
Moussorgsky's carrière 'was als kende je me niet" (een herinne-
«chitterend garde-officier begon- ring na jaren), „De feestelijke da-
non. maar ten slotte uitgelopen op gen zijn ten einde" (de nacht
een volslagen geestelijke en phy- brengt de tragiek va
sieke ondergang: de eens gevierde ring
slachtoffer
drank geworden. Toen op 29 juni
1874 zijn beste vriendin Nadeshda
Opotchinina overleed, was de ver
eenzaamde Moussorgsky helemaal
ten einde raad en van dat mo
de liefde te beant
woorden), „Elegie" (Aan de mis
tige nachtelijke hemel dwaalt een
enkele stille ster tussen de wolken
en doet me het verleden herden
ken) en „Aan de rivier" (Het stro
mend water en de golven roepen
kregi
beginnend met het
Met deze liederen heeft Mous-
jaar nog sorgsky een hoogtepunt in zijn
...j ül .„...at van zijn compositie bereikt, een hoogte-
vriend. de dichter-filosoof Aeseny - punt door de geniale wijze
Golenitchew-Koetoesow de_;
deren van „Zonder
van de liederen zelf laten ook geen
twijfel
gezongen door het kamerkoor The
Roger Wagner Chorale o.l.v. Roger
Wagner: ook ir. ons land is dat
koor reeds opgetreden. (30 cm.
langspeelplaat P 8176). Deze Lie-
beslieder schreef Brahms in We
nen en droeg ze op aan de criti
cus Hanslick. Ze zijn oorspronke
lijk voor vocaalkwartet met piano-
vierhandig. Een verrukkelijke ly
riek. wortelend in volkslied en
volksdans Al de liefdesstemmin
gen. die in deze liederen afwisse
lend voorkomen, heeft Brahms op
gevangen ïn hartstochtelijke
mantische walsen.
if. eens Nederland:
ngeres, bij haar lautsti
Den Hang toegejuich,
i dankbaar publiek.
sfeer is in de pianobegeleiding
sterk gesuggereerd. Uiterst mooie
en gevoelige liederen, voor de op
pervlakkige luisteraar wellicht wat
monotoon, maar in wezen ontroe
rend echt en zuiver. In de verzen
had Mous:
„Weltschmerz" teruggevi
De Russische zangeres Maria
Kurenko, befaamd zowel in Euro
pa als in de Ver. Staten, heeft
deze liederen gezongen yoor CA
PITOL (30 cm. langspeelplaat
sentimentele lieclji
plaat heeft Jo Vincent
belzinnig bewijs van
zangkunst gegeven,
liseerd in de vertolking c
machtig getimbreerde stem doet
ospannen luisteren.
ederen. gecomponeerd in 1916 op BIA een opname
lijzonder waardevolle
vel de „Liebesliederwal-
•er" van Joh. Brahms en diens
Duits» volksliederen. Ze worden
Schilder,
geweest, die
oorlog op moedige wijze op het
geestelijk gevaar van nationaal-
socialisme en fascisme hebben ge- teu vau uc ivcl
wezen. Van Duinkerken heeft dit waaruit hun oude
:-kathohek
punt uit gedaan. Van zijn in 1941
verschenen „Legende van de Tijd"
(een bundel opstellen over het
tijdsbesef, natuurlijkheid, gezin,
onderwijs en intellect, moed en
waarheid) is onlangs bij de Uit
geverij Het Spectrum, Utrectu-
Antwerpen. een tweede druk ver
schenen. De r.k. apologeet is in
zijn kritiek voorzichtiger, bedek-
ter, dan de polemist Schilder was,
maar de bedoe iny van zijn ge
schrift is ook destijds niet
houdende verhalen worden opge-
de penvoerders dist. Neen, dit boek lezen, is diep
tijdens de doordringen in de rijke cultuurwe-
reld der oude Grieken. Hun my
then zijn de neerslag van hun we
de werkzame gedachten,
hoge bescha
ving is ontstaan.
Dr. Diephuis laat zoveel moge
lijk dc Griekse getuigenissen zelf
spreken In de eerste hoofdstukken
waarin gehandeld wordt over het
ontstaan van kosmos, goden en
halfgoden is dit nog niet
langwekkend,
den met het streven naar volledig
heid. vertoont dit boek een wel
haast klassieke eenvoud, die ner
gens zo op haar plaats mag heten
als bij de Mythologie der Grieken.
EV. GROLLE
Dr. H. H. Diephuis
Universiteit v
verstaan, zodat hij
later als
Aischulos. Sophokles en Euripides
aan het woord komen, worden hier
de onvergankelijke hoogten der
Griekse literatuur beklommen. Uit
nemend wordt de tocht der Argo-
lauten beschreven: indrukwekkend
laarschap aan te danken heeft ge
had. Zonder de hier gebundelde
opstellen briljant te kunnen noe
men, verraden ze toch overal de
eruditie, de persoonlijkheid en het
stijlgevoel van de auteur.
Een aankondiging van een her
druk moet kort zijn. Volstaan
gijze- de Medeia verhaald. Oidipoes. de
Zeven tegen Thebe, Orestes, Iphi-
gro'._ -
dat er iets van gemaakt
•ion. De grote waarheid o
jeugd is, dat zij zelf iets
„Sedert de invoering van
gemene leerplicht acht mi
ouders onbekwaam om hun kin
deren ergens in te onderwijzen.
„Men vervaardigt kinderboeken,
die, naar men meent, aansluiten
bij de eigen wereld van het kind.
wij ...Maar het kind heett aan geen
„De ding zo diep het land als aan zijn
is, eigen wereld. Ziet naar het kin-
vpr- derspel! Het kind speelt school
ser de tje, het speelt moedertje, het
is." - speelt rovertje, het speelt sol
de al- daatje, desnoods paardje, maar
het speelt altijd het leven
de
Marmerbuste van Euripides Nat.
Museum te Napels).
oauaanociDoaDoaaoDaDacjaciaaDncjcinaaonnaaciDaaaoaaaooQDDDDDnnooaaDaaaDana
verhaal, waarmee: de auteur op-
nieuw heeft bewezen, dat hij bin-
verhaal nen de hem gestelde grenzen iets
persoonlijks weet te geven.
Onderdeel van Amerikaans onderwijs
Enkele personen uit Europese onderwijskringen, die onlangs
een bezoek brachten aan de Ver. Staten, waren zeer verbaasd
toen zij er kennis van namen, dat in 80% van alle scholen film
vertoningen m het gewone lesrooster zijn opgenomen. Zij con
stateerden daarbij, dat bijna duizend van deze ort de scholen
vertoonde films oorspronkelijk door Hollywood waren opgenomen
voor vertoning in de bioscooptheaters.
Al sinds jaren worden speciaal bij de schoollessen. De Motion Pic-
het onderwijs films opge- ture Association of America neeft
>r dit doel zelfs een stichting
het leven geroepen, „Teaching
Maar dat Film Custodians", om de belan
gen van het onderwijs zo goed mo-
wezen gelijk te dienen,
g i ro- Coupures van 20, hoogstens 30
in" al minuten van normale speelfilms
heden kunnen bij deze stichting worden
weinig aangevraagd en verlevendigen
niet alleen het onderwijs, maar
jr het zij maken ook dat meer er van
films bij de leerlingen blijft „hangc-v
Zo zijn geliefde films bij de les-
Deze methode van visueel
onderwijs heeft in Amerika
enorme vlucht genoi
hechte band bestaat tus
sen een industrie, die in
voor vermaak en ontspanni
duceert en het onderwijs
zijn geledingen, was tot
buiten Amerika nog maar
bekend.
Behalve van speciaal vc
onderwijs vervaardigde
wordt op grote schaal gebruik ge
maakt van uit de roulatie geno
men films, die in de archieven
van de filmmaatschappijen lig
gen. Gedeelten
waardevolle illustratie Kruistochten"
i letterkunde: „Schateiland."
„Jane Eyre" en „David Copper-
field". De geschiedenis krijgt le
door films zoals bijv. „De
Evenals de
HSHmtongec
ceerde kunstwerkjes, door 1
eer Wagner Chorale heel mooi van
ifeer en van techniek gezongen.
Helaas zingt het koor de Engel
se tekst. Roger Wagner heeft de
klank heel dporzichtig gehouden en
wist toch de sfeer goed te reali-
COLUMBIA
waarop onze
Nederlandse zangeres Jo Vincent
twee werkjes zingt met piano- en
vioolbegeleiding, nl, „Long, long
ago" en „Home sweet home" (78-
toerenplaat DH 80». Als historisch
document is dit plaatje natuurlijk
heel veel waard. Onze Jo Vincent
heeft het podium vaarwel gezegd,
haar stem zal dus niet veel meer
gehoord worden. Toch was zij dc
zangeres die ons land op zangge-
bied zulk een goede naam heeft
gegeven en al zijn het dan twee
Met viool van Jappenkamp
naar Staphorst
op deze
en ondub-
aar hoge
angkunst,
ïlde schitteren, maar
door zuiverheid en ver-
lijking. Men moet
IJl houden dat dit
alsook haar geniale begeleider kleine plaatje wat ruis heeft, maar
Vsevolod Pastukhoff heeft de luistert men daar overheen dan
sfeer dezer kunst volmaakt gerea- kan men nog bewonderen.
rpOT slot een verrukkelijk plaatje
zoals Oscar Straus die schreef.
Onder de titel „Ohne Musik kann
ich nicht leben" maakte COLUM-
1
_.7de bekende Russische de melodieën van i^cpa,r_0J?tra"E
chteres Anna Akhmatova. In fei- 45-toerenplaat SEGW 21 -809Die
e sluiten deze liederen goed aan luchtige melodieën worden onover-
ij die van Moussorgsky, want ook trefoaar gezongen door Sari Bara-
'rokofieff brak met de conventio- bas. Brigitte Mira. Kurt Wehof-
ele vorm van lied. Tevens zijn schitz. Walter Muller. Das Hansen-
jgenomen zes liederen van Alex- Quartet en Die Lamy-Singers
nder Gretchaninoff. waaronder Carl Michalski dirigeert een groot
nkele Russische volksliederen, operette-orkest Oscar Straus,
•eze kunst is weer geheel anders, geen familie van Johann Strauss,
ichter, romantischer, charmanter heeft oppervlakkige, maar toch
n ook iets oppervlakkiger wel heerlijke melodische en ont-
-laar niettemin van een grote spannende operettes geschreven en
■ekoring. Al die liederen worden de uitvoering op deze plaat is zo
loor Maria Kurenko prachtig ver- sprankelend en zo gaaf vooral
Jlkt. Voor wie van de Russische dank zij de heerlijk lichte
iedkunst houdt is deze plaat
pele stem van de sopraan Sari
Barabas dat men er heel veel
naar zal luisteren. Niet alleen om
wat aardige, charmante muziek
in dc huiskamer te hebben, maar
ook om te kunnen luisteren naar
uitstekende zangkunst
CORN. BASOSKI
Er bestaan in
Europa slechts en
kele „violets" en
sinds kort heeft
Nederland er twee
van. Voorts is er op
de gehele wereld
maar één stomme
viool die uit een
oude deurdrempel
vervaardigd werd in
een Japans concen
tratiekamp. De bou
wer en bezitter van
deze twee unieke
instrumenten is de
heer Jacques Hue-
ting, voormalig Ned.
Ind. bestuursambte
naar, thans wonend
op een oude boer
derij in Staphorst.
De stomme viool,
die de heer Hueting
op de foto met
een liefkozend ge
baar een plaatsje
naast zijn violet
geeft, sneed hij in het Jappen
kamp met een oud mesje en
een paar stukjes glas. Die viool
is echter niet helemaal stom.
ze brengt (en tamelijk mooi)
geluidjes voort. „Harder mocht
ze niet klinken, want anders
zou ik wegens de afwezigheid
van een eigen studeerkamer,
m'n kampgenoten op de duur
wellicht gehinderd hebben", zei
de heer Hueting.
Teruggekeerd in Nederland
nam hij lessen in vioolbouw en
werd leraar aan de Muziek
school van Meppel De violet,
waar hij kortgeleden de laat
ste hand aan legde, is van oor
sprong een zeventiende eeuws
instrument. Het telt niet min
der dan zeven hnofdsnaren en
veertien meetrilloude snaren. Er
zitten dus 21 koppen aan
lessen in staat- en staathuishoud
kunde door coupures uit „Het le
ven van Emile Zola", „Intruder in
the dust" e.a. Korte versies van
„Madame Curie" en „Het leven
van Louis Pasteur" zijn geliefde
films bij lessen in de natuurwe
tenschappen. Bij het muziekon
derwijs is er een bijzonder gro
te keuze: b.v. „De walskoning"
(gebaseerd op het leven van de
werken van Johann Strauss) en
„Liebeslied" (het leven van Ro
bert Schumann).
Ook de nieuwe films mogen
zich al direct in de aandacht van
de onderwijsmensen verheugen en
het is niet denkbeeldig, dat n.?n
in die kringen passages uit films
als die over Alexander de Grote
of uit „On the threshold of spa
ce" binnen niet te lange tijd bij
het onderwijs zal willen gebrui
ken.
Welk een grote vlucht het ver
tonen van films op de Amerikaan
se scholen heeft genomen, blijkt
wel uit het feit, dat in 1936 nog
slechts 485 onderwijsinstellingen in
het bezit waren van een projec
tie-apparaat, terwijl dit aantal in
1955 is gestegen tot 78.000. Behal
ve de studio's in Hollywood zijn
er nog zestig maatschappijen, die
uitsluitend films voor het onderwijs
maken. Verleden jaar werden door
Teaching Film Custodians 70.000
foto's voor schoolgebruik over
films en spelers in Hollywood
naar scholen en colleges gezon
den, waar ze onder de ogen kwa
men van 40 miljoen studenten en
léerlingen.
KUNST
U* Ut KORT
i De Hongaarse communistische par
ty heeft de twee vooraanstaande
schrijvers Tibor De.
Tardo
royei
heel karwei voor zo'n in
gestemd is.
Jacques Hueting, die uit een
gezin stamt waar iedereen aan
muziek deed, kan thans kamer
muziekavonden opluisteren met
nieuwe klanken, die tot nu toe
voor vrijwel iedereen onbekend
waren. De enige andere violet in
ons land behoort toe aan de
heer Van Leeuwen Boomkamp.
Sprekende over de tijd toen hij
bestuursambtenaar in Ned. Indië
was, zegt Jacq. Hueting: „Dat
was een baan uit duizenden. Je
kon er jezelf mat heel je hart
aan wijden". En op onze vraag
wat hij achteraf eigenlijk pret
tiger vindt, de functie van be
stuursambtenaar of een leven
gewijd aan de muziek, kan hij
slechts antwoorden„Ik weet het
niet eensbeide bezigheden
vind ik namelijk fascinerend".
i Tihor
is hun
irty"-hoiiding. De schrij
vers hadden kritiek geoefend op
het gebrek aan persvrijheid en
op liet gebrek aan democratische
vrijheid.
De dirigent van de opera van het
Praagse Nationale Theater, Voj-
tech Vogel, is in Londen aange
komen, waar hy politiek asyl
heeft gevraagd. Hij kreeg (met
zijn vrouw en 2 kinderen) een
voorlopige verblijfsvergunning
Di
Ned. Amateur Toneel Uni
(serr. mr. H. J. Zeevalking. Jan
kerkhof 1, Utrecht) organiseei
van 28 juli tot 4 augustus ee
Istudicwcck op dc Pieter
berg
Op
c Ooi
rrberk.
21 juli heeft op het
carillon van dc onlangs gerestau
reerde toren te Hilvarenbeck een
internationale beiaardwedstrijd
plaats, waarvoor de jury wordt
gevormd door Staf Nees, Ferd.
Timmermans en Romke de Waard.
Meer dan 300 schilderijen, w.o.
werken van Rembrandt, zullen
door Rusland aan Polen worden
teruggegeve
ïcde i
afkom
r kun
l Poolse
lelingen, -lie imlrrtij.l do,
land in beslag zijn i
