Duim om Koop voor
t schrepel
STEFKE
ISLE OF MAN
miebel bij de massajeugd
«Actie V eilig V erkeer»
DIE NACHT GEBEURDE HET ONGELUK, MAAR DAARNA GING DE
ZATERDAG 7 JULI 1956
De sirene scheurt met haar huiverig makende gil dwars door het geweld
van zwaar arbeidende machines, geeft het sein dat de volgende ploeg aan
de slag moet en breekt met haar loeien het werk van de middagploeg af.
Wanneer de gil stervend ondergaat temidden van snerpende boor
machines, steunende persen en sissende lasapparaten, schiet het werkvolk
met een plotseling haastige drift naar de uitgang. Ruim acht uur heeft
de fabriek hen in zijn macht gehad. Nu is het genoeg, nu lijkt er eensklaps
geen minuut meer te verliezen.
Een zware kerel met een stem. Ook glipt daar nog het schrepel heid aangrijpt
die in grootte en diepte volledig stefke de bus in. Dat manneke verkondigen, dat christendom
bij dat gigantische lichaam past. heet eigenlijk Steven Dieuwers. grootkapitaal steeds onder
5SWHVe,f„ï »an„e„ heWei. d.,
bus gekund had. zou ze soms met een Steven den Buffel tot de ge-
een kromme rug gereden heb- vestigde bevolking van de arbei-
ben, geschrokken van de grove dersbus behoorde. werd hij
praat, die dat viertal weet te prompt omgedoopt tot het schre-
spuien. pel Steke. Het is waar, 't is
slechts een manneke
zijn theorie te Swartouw zich in het gesprek.
j Is een gescheiden kerel, niet
oud, recht van lijf en leden. En
al hoedje hebben gespeeld, dat het hij het een bom duiten."
twee handen op een buik zijn. ,,Maa
De deur knalt fors dicht, fel Anneke
trekt de wagen op, stuift de wordt
nacht in. Het asfalt, in de greep „All„
van de koplampen, glimmert als Buffel. Hij zwijgt i
ijsbaan.
Stefke Diewers zit in zijn klei
nigheid wat achterover te leu-
De felblauwe lasvlam te-
dat ietwat gebogen kSn' nog gekleurde vlekken op
i zijn huis al tegen hem.
er weer de sokken in.
gauw mogeijk bij
lijfke
Stefke de gelegenheid te ge-
het gehoorde te verwerken.
Ge bazelt," zegt Stefke dap- „Hl.—I
kijken hem gevieren Anneke zijn. Zij zal... 't Schre-
i; daarom springt de pel Steke schrikt opnieuw. Hij
zijn keel. De man- herinnert zich eensklaps het ge
nen zien au; ze hebben er hun sprek met Steven den Buffel. Hij
zwart plezier om. loopt nu zachter. De regen heeft
,,Och," vervolgt Steven den opgehouden te vallen. Het is heel
ii .«i KC- --« kansrkiTgÜmlTchtVaagrdat Buffel schijnheilig. „Ge moet
zwetsende stefke Hi) vreugde als ,elSen °«k -'-1- J
zweiseiiae tv,..;- ji.» .t,:kp TTp avn
i dapperheid.
netvlies.
schudt wat heen en weer. Hij
die hem ertoe brengt kijkt eens naar buiten, naar de
om soms zijn kleine grauwte; wolken met brede schou
ders geven de maan geen schijn
indroevig s
stem te verheffen
protest tegen het ge
en om verdoemenis
vragende arbeiders.
Diezelfde dapper- daar
heid geven
stil geworden. Stefke ziet het huis
haar plek den- van de opzichter donker verscho-
tuj aan thuis denkt. Misschien De avonden zijn lang en nou len liggen achter een groepje
zal Anneke nog op zijn, denkt hij begnjpte misschien ook waarom bomen «et nart gaat hem ang-
X. n as innAi/A aHaaa stu? klnnnpn finHpr hpl al trpppr
Misschien. Dat Stefke, Hij zit
ir maar stil te lachen
denken dat z'n Anneke
schrepel Stefke de schien op hem zal wachten. Dat
moed het insigne 1 x
Anneke wacht al-
verbond op de J
van z'n jaske te dra- gezicht
gen. Ge moet daar
vooral niet gering over
denken om dit te doen,
temidden van kerels
zoals Steven den Buf
fel, die elke gelegen-
vermoeide
hals. Zij zal dan nog vertel-
hun eersteling,
Anneke altoos zoe trouw op
oe wacht. Ze hêt dan net d'n
opzichter van de Waterstaat uit
gelaten. Wij weten dat uit be
trouwbare bron, niet Gof?"
Maar 't Schrepel Stefke vindt
nu genoeg. Alles wat er in
schraal lijfke aan liefde voor
Anneke woont balt zich sa-
vuist om dit laag- SP
Alottoron
hartig gepraat te verpletteren.
maanden oud, de afgelopen dag Z'n moeheid
J-- - dingen gezegd verdwenen;
bij
stig kloppen onder het al trager
voortgaan. Hij durft bijna niet het
paadje op, maar onweerstaanbaar
wordt hij naar de lichtende ven
sters getrokken, 't Schrepel Stef
ke gaat er heen, op sluipende
voeten, z'n adem stokt...
Stefke ziet het. Onder de gele
schijn van de lamp zit Anneke
dicht bij haar de opzichter,
meneren vrouw lacht, zoals ze ook te-
toverslaé gen stefke doet- Ze knijpt de op-
dwin z'chter Diaeend in ziin arm. zoals
Stefke tegen zichzelf dat Anneke „Dwaallichten zijn jullie, alle
deze keer niet zal wachten. Dat
valt hij scherp uit. En
Rol van arts bij
viertal de grinnekende koppen bij zich daarover. Ze schoppen elkan-
onzichtbaar voor Stefke te-
de benen. Het is duidelijk
iat hun plan. tijdens het schaft-
M
eer invloed van medicus gewenst
(Van onze medische medewerker)
„Het verkeer moet veiliger" is de leus, die men gebruikt
voor allerlei activiteiten om het aantal verkeersongevallen anQere i
te reduceren. De verkeersregels worden ons telkens weer "poeTte be7ra"ht?n. anders komen
voorgehouden. Auto's worden op deugdelijkheid onder-
zocht, remmen en verlichting worden gecontroleerd,
oversteekplaatsen voor voetgangers worden duidelijk _r__
gemarkeerd, waarschuwingsborden worden op gevaarlijke j^ch, .anders zaak„
punten aangebracht, wegen worden verbreed of op andere commandeert steven den Buffel!
wijze verbeterd.
tijd te kort.
zichter plagend
ze ook Stefke doet....
Hij kan dat niet langer aan
zien. Hij moet weg, weg! Een
wilde run uit de tuin. Weg van
die vensters. Hij is blind. Hij
Petered hart loopt door een verschrikkelijke
geierga nari. "tunnel met boze schaduwen. Zijn
maats verkneukelen het bomen? Hij weet het niet.
r 7.» „hnnrvn .W.
er allemaal niets meer op aan.
Lopen, rennen. De tunnel lijkt
een trechter. Waar gaat hij heen?
Is daar geen water? Ja. Ver
miljoen, doorspuwt met giftig
groen... Is dat water? Hij dui
kelt voorover, valt diep weg....
Er komt geen eind aan. Een stem.
Die van Anneke?
-t Schrepel Stefke keert voor
het eerst sedert drie dagen tot
G. H, van Maren "itó" Si!
!"wljl de ue; "ft1 'i'nt ,,h^ocdcrti, ","i pijn"ove!irfsSaii'n lwhaam
het ulterste b„Dgcn vetl k,ns Mzw>chl'eld E(.„ !ustc'r lacht te.
gen hem. Ze vraagt ot hij haar
uitgedokterd, c
elkaar. „We motten het handig der, onzichtbaar
aanlegge." zegt Steven den Buf-
fel. ..We motten er een beetje
zwartrokkerij doorheen zien te
gooien Ge zult 'm
zien kijken. Hij is
hardstikke gek op
z'n wefke. Gof gij
kwaamt nog wel's
in de kerk. 't Hoe-
veulste gebod is dat
van 't echtbreken?"
Daar gaat Gof
geweldig
:ten den'
andere drie hem
6€N m T mmi
met verstaat. Hij verroert
slagen heeft.
Steven den Buffel zal ni, lt,.v
Zeuvende'" zegt Gol einde- grof geschut beginnen. Hij buigt hoo(d. Blij trippelt het zustertje
zich naar Stefke over maar die weg Qm nog geen minuut Jater
terug te komen met Anneke en
Steven den Buffel.
Stefke ziet zijn vrouw.
In zijn hoofd gaat het rader
zijn herinnering
zich naar Stefke l
ge- steekt afwerend z'n armen uit.
„Ik wil er niks meer over horen,
niks, niks!"
„Jawelle," houdt den Buffel 411 u
.Wij weten meer," grinnikt werk
Men vraagt aan de automobiel- terwijl hij achter het stuur zat,
fabrikanten om de snelheid van maar zijn auto nog juist tot stil
de motoren niet verder op te voe- stand kon brengen en één met
ren. Borden met „Weest een heer een hartafwijking, die in gezel-
in het verkeer" en „Geen alcohol schap van een familielid een ver
bij snelverkeer" doen een appèl op keersongeval wist te voorkomen,
het karakter van de chauffeur. Bo- maar enige ogenblikken later dood
i bepaalde leeftijd moet men achter het rad zat.
lopen, zich vastgrij-
de leuningen, naar de hij geheimzinnig. „Ikke en Gof
Z'n stem breekt af.
Een scherpe kreet, voor uit de
schrepel Stefke zit
te dromen over zijn thuiskomst.
„Stefke", zegt Steven den Buf
fel met iets dwingends in zijn
ruige stem. „Ge mot's goed luis-
klaarte in zijn
denken. Het bus
ongeluk. Toen
huis. De
lichtende ven
sters met wat
daarachter was.
Ai, dit te weten
schroeit heter dan
zijn wonden. Hij
sluit de ogen.
„Ken je me?" Die vraag is van
Anneke Hij laat het haar nog wel
driemaal herhalen, dan kijkt hij
haar aan.
Steven den Buffel zegt zacht te
gen Anneke dat ie bij kennis is.
„Ge kunt het aan z'n ogen
zien," zegt Steven. Hij wil ook
wat zeggen, maar de woorden
willen slecht komen.
„Stefke", zegt hij, „ge hebt
oewen buurman weer naast oe in
het ziekenhuis, Gullie zijt zeker
meraokel beste vrinden?"
't Schrepel Stefke spert z'n
ogen wijd open. „Ja, de opzich
ter ligt hie- 4-,J A
ke. „Hij v
bus botste.
Er vaart een schok door Stef
ke heen. Hij moet dat verwer
ken. Dus... dus dan moet hij zich
vergist hebben. Dan kan onmoge
lijk de opzichter onder de gele
schijn van de lamp gezeten heb-
Maar dan komt Steven den
Buffel hem te hulp. Die vaagt
opeens alle nevels weg die hem
nog gekluisterd houden door te
zeggen dat ie drie. dagen op rij
is komen kijken om hem te kun
nen vertellen dat de maats en
hij Stefke zó vinden. Steven houdt
z'n brede duim in de hoogte.
..Als gij me niet had losgewerkt
uit die brandende bus, nou dan.,
afijn, ge zijt zó!" herhaalt Ste
ven den Buffel voor de honderdste
of duizendste keer in deze drie
„Ge waart nog zo slim om in
de sloot te duiken ook," zegt
Steven prijzend. „We hadden oe
er rap uit, afijn daar zal het
laatste woord nog niet over ge
zegd zijn, aardappclke dat ge
daar ligt!" Dat zegt Steven den
Buffel en het klinkt als een lief
kozing uit zo'n rauwe keel.
Stefke weet het nu. Hij be
grijpt dat het slechts een ver
schrikkelijke droom geweest moet
zijn tijdens zijn zwerftocht tus
sen leven en dood. Hij ligt stil
daarvoor te danken. Dan vor
men z'n korstige lippen, schuil
gaand achter het verband, het
eerste woord.
„Anneke," zegt Stefke.
fj Het eiland met liet geheimzinnige teken
NU de geruchten rondom de recente gebeur
tenissen in Monaco naar het verleden
vergleden, en velen nuchter geworden of
gebleven de komende weken aan hun plai
nen voor een werkelijke vakantie vaste
zullen geven, kan het de moeite waard zijn het fs>f
licht eens op een geheel ander merkwaardig
koninkrijkje te laten vallen. Hemelsbreed ligt
het dichter bij ons goede land dan Monaco. En
toch is het mogelijk, dat u niet weet waar het
ligt. Misschien heeft u er zelfs nog nooit van gehoord,
wordt aan alle kanten omspoeld door het zoute water van de
Ierse zee en zijn naam laat zich spellen in slechts drie letters:
Man. Voor de- gelukkigen, die er geweest zijn is er nog een
andere lettercombinatie, die direkt de gedachten naar dit unieke
eiland doet verplaatsen: I.O.M., de trotse initialen van Isle of
Man. Het moet iedere Manx zo noemt men een bewoner
van het eiland wel grof en oneerbiedig in de oren klinken,
iemand het heeft over Man zonder meer.
Het
wel wat geschreeuw. Het c
het zeuvende gebod staat?" telen. De bus helt, slaat
„Het zevende.... ja: Gij zult niet Woeste kreten. De vlam.
Eén van de eerste dingen, die
bij een bezoek aan het eiland Man
opvallen, is het teken, zoals U
dat hierboven ziet afgebeeld. Je
komt het overal tegen. Op ver
keersborden en op telefoonmas
ten, op rekeningen en op biervilt
jes. Zelfs kregen wij een oud bank
biljet in handen met het teken
erin verwerkt. Op de een of an
dere manier ging er een zekere
magische werking van dit sym
bool uit. Het achtervolgde ons.
Natuurlijk wilden wij er daarom
meer van weten en dus vroegen
wij hoe het eiland aan zijn teken
was gekomen. Maar toen bleek
het vreemde: niemand wist het.
Dat wil zeggen, iedereen wist het,
maar iedereen geloofde in een n-
dere verklaring, waarop hij dan
ook vast vertrouwde. Dat vaste
vertrouwen weerspiegelde zich in
de grote overtuigingskracht, waar
mee ieder „het" verhaal vertel
de. Het enige lichtpuntje leek Si
cilië te zijn. Die naam werd ten
minste door vrijwel iedereen ge
noemd en ook de meer serieuze
geschiedkundigen twijfelen er rJet
meer aan of het teken is daar
van afkomstig.
Rijke fantasie
Het teken zelf moet zijn afge
leid van de Swastika, een kiuis
met vier benen. In die vorm
was het omstreeks het begin van
onze jaartelling een geliefkoosd
motief voor de versiering van al
taren en beelden in het oude Ro
me en Athene. Ook in de geschie
denis van de Scandinavische lan
den komt het voor als ordeteken
op schild en zwaard.
Met het kruis in gestileerde
vorm het hakenkruis heeft
de mensheid tijdens dè tweede
Wereldoorlog op onaangename wij
ze kennis gemaakt. Maar op de
vraag hoe het aantal benen v. n
vier tot drie werd. gereduceerd is
nog nooit een duidelijk antwoord
wel even zullen fronsen als zij ver-
evaarlijke zuidpunt
and hebben velen
insgraj gevonden.
een medische
klaring hebben al
vorens het rijbe
wijs vernieuwd
wordt.
Ik heb me afge
vraagd of de arts
niet een grotere
rol moet spelen in
de actie voor veilig
verkeer. Enkele re-
cente gevallen uit
de praktijk hebben
deze vraag met klem n
gebracht.
In het algemeen kan
Ook r
MEDISCHE
RUBRIEK
i zelf auto,
die dit niet behoor-
echtbreken," antwoordt het
neke bevreemd.
Den Buffel deint gewichtig met bereikt
«ar, ,a nnar, or. mr z'n dikke kop. „Dat hedde goed werkvolk ziet kans, door razend
TW Hno gezegd Stefke. heel goed. En dat rukken het noodluik in het dak
ook weten. Ik doe geldt natUurlijk voor de man en te iroviroa 7.0 Wcion »r
drmgend be: |e vrouw of ^iet?"
„Natuurlijk".
„Zo," zegt Steven den Buffel
kijkt naar zijn kornuiten, die
zich uitstaren.
„Ja Stefke," hervat Steven den ke wringt aan de verbogen bank.
tweede Buffel. ,ik weet niet of gij het De bus brandt als een fakkel.
auw neemt met dat na- -- -
n 't zeuvende gebod.
Anneke.... Het spijt
roep op hen
familieleden c
adviezen vai
artsen op te vol- Jömber',
climax. Een
open te trekken. Ze barsten
door heen. huilend van opwinding,
'r Schrepel Stefke stort zich ook
naar het gat. Hij struikelt over
een been. Het is een van de man-
1 die bekneld is geraakt. Stef-
plaats zijn wei
tiënten met geestelijke afwijkingen leven
of ziekten van het zenuwstelsel zo- maar
als vallende ziekte en andere, die
krijgen, manvolk bedoel ik. Als luik! Er uit... het lukt... wel
«K. x.. uc cctotb H.aovo 1 de stad zoveel auto
lij. bij wie lichamelijke functies ""«s rechts geparkeerd zag
te kort schieten. Ik denk aan do- staan. De ongevallen, die deze
—1 hardhorenden,
de oogziekten, die het gezichts
vermogen sterk hebben doen af
maken, zijn even onbegrijpe
lijk als de zo juist aangegeven r
tivering om te gaan chaufferen.
gij niet thuis zijt'
't Schrepel Stefke schokt recht.
Wat willen ze? Is het weer een
streek? Een grap? Proberen ze
hem op de kast te krijgen? Stef-
.- ke
slikt
ouderen die één oog
''met he?*tv?Mde*oog°mete k"akt,ra(„iiktage„. tt deng
zien, aan oogziekten, die het ge
zichtsveld vooral naar links en
rechts sterk beperkt hebben, aan
invaliden en hulpbehoevenden met
beperking van de functies der le
dematen.
krijgt slaap Steven," zegt hij.
„Om den drommel niet," weer
streeft den Buffel, ,,'k Begrijp ge
woon niet dat gij zelf al lang gin
psychopaten met hun labiele in.- achterdocht koestert. Heb ge nooit
Ten slotte zijn
nerlijke structuur t
defecten. Genoeg 1
nen, dat de arts e
aanpassings-
dacht?'
diejen buurman
felle slag op het hoofd van Stef
ke... en z'n kleren branden. De
vlam schroeit z'n huid. Hij loopt
als dolgeworden. Een sloot, wa-
ter! Er glimt daar iets voor z'n
moeilijk. „Ge verblinde ogen. 't Schrepel Stefke
-root hiv waagt de sprong. Hij slaat neer
rukt zich nog overeind, bereikl
dan water, plonst er in, zwart., u
Dan rent hij weer. Ha, z'n kle t
ren zijn uitgeblust, maar d< f'
schrik heeft hem zo te pakket
eindelijk
dat hij voortijlt
„Diejèn opzichter bij de Water- dwaasd stilstaat, om zich hee;
Juiste vraag
moet spelen in de actie 1
lig verkeer dan tot nu
geval is.
grotere rol staat'
„Dezelfde."
„En wat is daarmee?'
Stefke met lichte onrust.
„Een hoop," mengt i
ziet. Hij moet lang
gelopen hebben, want 't Schrepc
vraagt Stefke herkent zijn omgeving. Hi
is vlak bij huis. In de verte knij
u Goof ogen de twee vriendelijke raam-
Ik herinner me een patiënt
met loopstoornissen, die zich niet
voldoende kon omdraaien om ach
teruit te kunnen rijden. Terecht
voegde een agent haar toe, toen
ze in een verkeersopstopping
achteruit moest rijden en haar
onbekwaamheid daartoe hem dui
delijk maakte: „Wat doet u dan
in een auto?"
Jonge mensen met suikerziekte
kunnen ook verkeersongevallen
veroorzaken. Als regel hebben de
ze patiënten insuline nodig om de
stofwisseling in evenwicht te hou
den. Het vervelende van deze
ziekte op jonge leeftijd is, dat
aanzienlijke veranderingen van
het suikergehalte van het bloed
voorkomen zelfs bij nauwkeurig
in acht genomen dieetvoorschrif-
ten en insuline dosering. Wordt
het suikergehalte van het bloed te
laag, dan verminderen zowel li
chamelijke als geestelijke func
ties, zodat men een gevaar wordt
voor zichzelf en anderen als men
aan het verkeer deelneemt.
Gelukkig worden veel patiënten
tijdig deze stoornissen gewaar,
maar het aantal, dat plotseling er
door wordt overvallen is niet on
aanzienlijk.
Bij een jonge chauffeur, die met
zijn auto het trottoir opgereden en
tegen een pui van een winkel
huis aangebotst was, werd in het
ziekenhuis, waar de politie hem
wegens eigenaardig gedrag ge
bracht had, een te laag bloedsui
kergehalte vastgesteld.
De behandelend arts ontdekt
soms ernstige hartafwijkingen, die
een patiënt tot een te groot risi
co in het verkeer maken. Ik kan
u verzekeren, dat het erg moeilijk
is om een patiënt zo ver te krij
gen, dat hij vrijwillig van zijn
chauffeursfunctie afziet.
Waarschuwende
voorbeelden
Twee patiënten komen mij in
het geheugen: één met hoge
bloeddruk, die een beroerte kreeg.
inn mm mini min mm mm mm um nut mm mini mm mm mum mm iimiimi mm mm unit mm mm miiji mini yum mm mini mini mm mn mm mini
{fb-itiv-Ctix-ifir
grimmige rotsen, die elke
binding onmogelijk maken
Het gezin achter
matglas II
te stellen dat er iedere trouwens reeds dit huisnum- draaid. Zó is die Aardappel-
mer niet en moet ik dat ge- straat. Een vorigeeuwse krui- l1-
makshalve eerst verklaren. Ik sing van een straat, die opeens
maand met rond 500 gezinnen
gesprek wordt gevoerd. WKtKÊfÊMiHHMBPiPMMmi
Zó ben ik dan ook bij de vermoed niet dat iemand bij
zijstraat tegenkwam
nummer als 34-klein 3a daarmee een mysterieus hofje
paleis zal denken, vormde. Een wankel hoopje ri
pen doen. Je kunt zo'n joch ?£ht5r Tnatf'as jeren kennen. Een paleis heeft óf helemaal woonellende met buren
derzoeken. Meestal gebeurt het ,a°01
AAr.tA h.f E™1» behoort te
Dat is gewoon doorschijnend.
öf een hele serie
Dorpsbewoners ne-
veel notitie
achter, boVen en beneden.
En daar woont Jaapje dan
hij niets verder i
hef wel enkele
wezen, al huisnummers: ieder weet waar ten dan de weg door deze tui-
tikkeltjes Klaas van Jeitje woont, de meling van pandjes en steeg-
of bij het andere uiterste
°e'f» 'k
zit 'm alleen maar daarin dat rak'n° ku,?m
zo bijzonder veel verenigingen met een k'etne
en organisaties op dit gebied gemeenschap,
onderbezet en dus overbelast van
zijn geworden. Het gevolg
daarvan is dat men zich niet
meer druk kan maken om de
enkelingen, die niet in het gro
te gareel passen. Zoiets is zie
lig voor de jongens en meisjes,
die dat treft
Ik doel echter stad pleegt iedere woning ventje! Want zelf ben ik min-
uwkeurig onderscheiden te stens drie maal verkeerd ge
worden van weest
Uit de
VOLKSWIJK
34-klein
naaste 3a 2 gevonden had.
Maar de gezinskaart onthul- g
de nog meer vreemde dingen, -j.
Er stond namelijk onderop te 3-
lezen de uitlating van de enige X
van 1 tot 1111 bezoeker, die van onzen wege
fot ooit deze woning betreden had. g
1112 door. Het was in 1950 geweest. En
nummert men
daar vrolijk
niets tegen te doen. Pas als beleven Er
om zich heen
niets en dan
ook absoluut
niets snapt. _r__
Vóór het bezoek wist ik al wordt pas griezelig, "als daar de uitspraak luidde: ..Hard-
dat ik hier zoiets zou kunnen onderverdelingen bij te pas stikkegek". Iets wat blijkbaar
rtelce-
be-
kinde- ffezin kinderen op club 0p eerste, tweede of derde want geen ander staflid had
le.maert. nnnr ,n* -nnmoini- etage En het wordt nog ge- daaraan ooit iets toegevoegd.
heimzinniger, wanneer die !k begreep zulks. Vooral toen g
aanduidingen nog niet toe- iIf ynn inno-
bezoeken, pas dan bestaat er
de clubs bezetten ook te k.rijgen, gaan we namelijk
of
hen reeds eerder
kans dat de onmogelijke ele- bezocht. Is dat inderdaad
menten toch worden opgevan- J
gen. Ik prijs me gelukkig dat
bij ons een dergelijk regelma
tig contact met de ouders
gelijk is. Ik voeg
dan zijn we dus in het bezit reikend blijken voor de veel
de voornaamste gegevens heid van vergissingen.
trouwdatum,
ik zag dat dit i
wikkelde familie was. Neem
nu alleen dat van de 12 ge
zinsleden er drie als Hervormd,
toe beroepen en kerkelijke gezind
heid. Ik bofte: in het kaart-
dat we dat mee danken
g de lezerskring van ons weke- systeem kwam de Aardappel-
lijkse verhaal: zij bevinden zich straat 34-klein 3a
g onder degenen, die het geld J J c'~
bijeen brengen om zoveel i
derdaad voor. En hoe!
Misschien begrijpt een lezer één huizenworst
dus met ondernum
mers moet gaan werken. Je drie als Rooms Katholiek,
kunt er van op aan dat je dan als Gereformeerd, één als Re
in een pribus van huisjes be
land bent, pal opeen gebouwd,
vierkant boven op elkander *s w'
gekwakt, en dan nog eens tot rest 1
monstrant en nog vier als
„niets" te boek stonden. Dat
eemd nietwaar? De
ge-
LZ)e joto'ó
zijn welwillend
afgestaan door de heer
Canon EH. Stenning
iiiiiiaiH
gegeven. Evenmin als op de aag
hoe en wanneer het driebenigo te
ken van Sicilië naar het eiland
Man verhuisde. Voor rechtscha
pen historici wellicht een steen
des aanstoots, maar voor de ruim
30.000 bewoners van het cil nd
weer een aanleiding -om hun rij
ke fantasie vrij spel te laten.
In de verhalen, die daaruit jn
voortgekomen, spelen verschillen
de historische figuren zoals Ko
ning Alexander III van Schotla.id,
die het eiland in 1265 voor 4000
Noorse marken in zijn bezit kreeg,
U moet zo'n verhaal door
geboren Manx horen en zien ver
tellen. Hij schildert U zeeslagen,
hartstochtelijke redevoeringen in
het Parlement en kastelen, waar
van de muren brandend instorten.
En als kroon op al die inspanning
de koude najaarsdag, waarop V-or
het eerst de rode vlag met 'e
drie benen op het kleine eil J
wappert. Vanaf die dag zonder da
tum waren eiland en teken onaf
scheidelijk met elkaar verbonden.
De kernachtige zinspreuk quocum-
que jeceris stabit („Het zal staan,
waar ge het ook neerwerpt. da
teert van 1668, toen het voor net
eerst op Manx muntstukken ver-
Eigen Bijbel en
regering
Hij heeft U het verhaal dan in
het Engels verteld. Vrijwel iedere
Manx, die met zijn tijd mee wil
gaan, spreekt tegenwoordig
gels. Is het niet om met de toe
rist te kunnen spreken, dan is
het omdat hij minstens toch de
krant wil lezen. Maar gaat U >et
hem mee naar zijn huis. dan zal
hij U naar alle waarschijnlijkheid
nog een oude Manx Bijbel laten
zien. Een dikke honderd jaar ge
leden, in 1840, verscheen de laat
ste uitgave van het Nieuwe Tes
tament in het Manx. Ik vermoed
evenwel, dat onze hooggeleerde
Bijbelvertalers de wenkbrauwen
nemen, dat er toen zelfs geen
woordenboek of grammatika van
deze aparte taal bestond.
Het eiland is een koninkr-.k.
Het staat op alle officiële stukken
geschreven. Zijn koning is ook nog
koning van Engeland, zo meent
de Manx. In werkelijkheid is de
koning van Engeland tevens Heer
van Man (Lord of Man). Maar wel
is het zo, dat het eiland zichzelf
bestuurt en zijn eigen regering
kiest. Zijn parlement is zelfs ouder
dan het Parlement in Londen. Ook
kent het zijn eigen wetten. Eén
van de plezierige gevolgen daar
van is, dat de bewoners van Man
practisch geen belasting behoeven
te betalen.
Rotsen en zacht
glooiende velden
Maar nu heeft U zich nog geen
voorstelling kunnen maken van
het eiland zelf. Is het woest en
rotsig of is het vriendelijk en in
tiem? Het is het beide. Van verre
maakt het de indruk één gewel
dige bergenmassa te zijn. Bent
U dicht genoeg genaderd om iets
van de kust te kunnen onderschei
den, dan ontwaart ge niets an
ders dan grimmige rotsen, die el
ke landing onmogelijk zal maken.
Heeft Uw schip U dan toch keu
rig aan één van de kaden van
Douglas de hoofdstad van het
eiland afgeleverd, en rijdt a
een paar uur later door een zacht
glooiend landschap, dan ontdekt ge
hoezeer er een tegenstelling be
staat tussen wat men zou kunnen
noemen het uiterlijk en het in
nerlijk van het eiland.
Maar is het werkelijk een te
genstelling? Degenen, die er zijn
geweest weten, dat de hoge rot-
senkust altijd nodig zal zijn om
de vruchtbare dalen tegen de zwa
re aanvallen van een immer gul
zige zee te beschermen. Als een
parel gevat in zijn rotsige houder,
zo ligt daar het eiland Man te
schitteren. Speciale vermeld'ng
verdienen nog de vele soorten vo
gels, die het eiland bevolken. Vo
gelliefhebbers kunnen er hun 1 art
ophalen.
Geen pennie
Onze eigen Overheid heeft ï.og
onlangs haar sympathie voor het
eiland duidelijk laten blijken. In
The Isle of Man Weekly Times,
het toonaangevende blad aldaar,
werd de vorige maand melding
gemaakt van een prachtige j „ste
van de Nederlandse Regering, die
tot gevolg kan hebben, dat in de
naaste toekomst een nu nog dor
re streek van het eiland in vrucht
baar weiland zal worden omgezet.
Om dit echt Hollandse karwei
voor te bereiden, zijn twee
nieurs naar het eiland gevio-en
om er een uitgebreid bodemonder
zoek te verrichten. Het enthousias
te artikel eindigt met de enigs
zins prozaïsche opmerking, dat
het onderzoek de Regering v n
Man geen pennie heeft gekost.
En U? Waarheen -al IT-v vakan-
tieweg dit jaar voeren? Naar de
volte van een bekende badoU
of naar de beslotenheid van n
eiland? Ik heb geen uitgesproken
reklame willen maken voor het
eiland met het geheimzinnige te
ken. Hoewel het toerisme een niet
onbelangrijke bron van inkomsten
is voor de Manx, wil hij \an
zijn koninkrijk geen echt vakan
tiecentrum maken. Eigenlijk - as
het alleen mijn bedoeling U op
het bestaan ervan attent te ma
ken. Ook al zult U nooit het voor
recht hebben er te zijn, het is
goed te weten, dat ergens onder
dezelfde hemel een koninklijk stuk
je land in de zee ligt te sluim>
C. P. ROODENBURG.
