Sigmund Freud,
ZONDAGSBLAD
Grote zenclingsactiviteit op Formosa
Bekeerd communist zet oude
opdracht door voor nieuw doel
UT
a
De Kirehentag in Frankfurt
en de jeugd
ZATERDAG 2 JUNI 1956
Een eeuw geleden te Wenen geboren
van
figuur
zeer grote
invloed
(door prof. dr. L. van der Horst)
Schrijven over Freud betekent de ontmoeting met een geniale
persoon, die in een zeer lang leven een eigen denkmethode en
werkwijze heeft ingedragen in het zielkundig zoeken en kennen
en die de resultaten van zijn onderzoek in een eigen oorspronkelijk
systeem heeft geordend. Geen fanatieke hulde of felle laster heeft
hem van inzicht doen veranderen. Om hem heen was steeds bewe
ging: leerlingen kwamen en gingen. Ze sloten zich aan. trachtten
zijn leer aan te vullen of te wijzigen, vielen in ongenade en moesten
weer gaan.
choanalystische school, maar maakten
het voor een objectief onderzoek niet
gemakkelijk aan te geven, wat we heb
ben te verstaan onder de leer van
Freud. En wie thans na een meer dan
vijftig-jarige strijd over het vóór en te
gen der psychoanalyse zich een oordeel
tracht te vermen omtrent deze eigenaar
dige richting in de psychiatrie en haar
betekenis wil verstaan, niet alleen voor
de psychologie, maar ook voor het ge
heel der wetenschappen, ziet zich ge
plaatst voor zulke tegenstrijdige en felle
uitspraken, dat hij licht in verwarring
geraakt
Enerzijds staan daar de orthodoxe
psychoanalytici, die, in een internatio
nale organisatie verenigd, elke afwijken-
de mening met niets ontziende beslist
heid uitwerpen, anderzijds hebben zich
juist daardoor de afzonderlijke richtin
gen ontwikkeld, die elkaar en de oude
school fel bekampen; en daarnaast be
weegt zich het psychiatrisch en psycho,
logisch weten in een richting, welke
steeds meer gebruik maakt van de
vruchten der psychoanalytische onder
zoekingen. hoewel ze niet nalaat, deze
school zelve in haar zwakke punten aan
te tasten of ook geheel te negeren.
De laatste jaren is hierin verandering
gekomen. Vooraanstaande geleerden op
psychologisch en psychopathologisch ge
bied hebben de waarde
volle resultaten van de
onderzoekingen van
Freud en zijn leerlingen
erkend: mannen als
Gaupp en Bleuler. Hom
burger. Kretschmer en
Kronfeld zagen in het
werk van Freud een
grote rijkdom van psy
chologische inzichten en
betrouwbare mensenken
nis. En steeds meer vindt
de gedachte ingang, dat
zonder analyse een ver
staan van gecompliceerde psychische
toestanden niet mogelijk is en dat voor
een juiste houding tegenover moeilijke
situaties een diepgaande analyse wordt
vereist. Te midden van al de kritiek en
waardering is Freud rustig blijven voort-
werken aan zijn eigen systeem, dat, met
taaie volharding en consequente metho
diek gefundeerd, tot
wing is verheven
lyticus godsdienst
verbindt.
IN WENEN
1856 gebo-
die echter in de somatische school van
Meynert het zieke leven van zenuwpa
tiënten niet uitsluitend met de kennis
van de hersenanatomie kan vatten.
PRESTATIEDRANG
Er leeft in Freud een drang om iets
te presteren, iets te ontdekken. Hei
nieuwe trekt hem aan. En zo reist hij
van Wenen naar Frankrijk. In Parijs
werken dan Charcot en Paul Janet, die
in de tachtiger jaren dwars tegen alle
materialistische leer in nerveuze ver
schijnselen langs psychische weg trach
ten te verstaan. Heel hun aandacht was
gericht op het kennen van werkingen
van het onbewuste. Janet ontdekte in
gesprekken onbewuste verschijnselen,
die veel energie in beslag nemen.
Charcot kon kreupelen en verlamden
door zijn hypnotische kracht gezond ma
ken en omgekeerd in hypnose verlam
mingen en andere ziekteverschijnselen
op zijn machtwoord doen ontstaan
Charcots naam werd bekend tot wijd
over de grenzen van Frankrijk. Ook de
jonge Freud had ervan gehoord en zo
komt hij onder invloed van Charcot
Hij ziet Charcot zelf werken en wordt
overtuigd van de psychogene factor in
het ziek zijn. Hier is geen strijd meer
over simulatie of organische aandoenin
gen. geen speculatie over occulte be
ïnvloeding; hij ziet het voor zijn cgen
spoor te komen en leerde daarbij de
onbetrouwbaarheid van het bewustzijn,
de leugenachtigheid van het geheugen
en de motiefvervalsing in het leven
kennen Hypnose was hiertoe niet no
dig Hier is het voor Freud mogelijk
een diepere blik te krijgen in de kracht
van het onbewuste en het verdrongen
zieleleven.
Na zijn terugkeer uit Nancy was de
samenwerking met Breuer niet blijvend.
Hij behield voor de oudere collega een
zekere waardering, maar maakte zich
later van hem los. Dit is kenmerkend
voor Freud. Hij had wel aanraking met
anderen en heeft zeer begaafde leer
lingen gehad, maar ten slotte is hij een
man, die in het diepst van zijn leven
zijn weg alleen moet gaan. Dit hangt
zonder twijfel samen met het geniale
in hem. Hij wil steeds verder. Hij is
niet tevreden met de bewustmaking van
het onbewuste. Hij graaft dieper en
komt tot beschouwingen, waarin Breuer
hem niet kan volgen en waarin hij
aanvankelijk geheel alleen staat.
Het uit elkaar gaan van Brpuer en
Freud vindt echter hoofdzakelijk zijn
oorzaak in de steeds sterker doorge
voerde sexuele symboliek in Freud's
analyse. Breuer kon hierin niet mee
gaan. Trouwens, Freud zelf heeft niet
altijd de oorzaken van de conflicten
gezocht in het sexuele leven. Michaëlis
wijst, wat betreft de accentuering van
de sexualiteit, op een innerlijke tegen
spraak in Freud's houding. Freud zou
op latere leeftijd in steeds toenemend
simisme het diepste streven van de
ns gericht zien op sexuele vrijheid
bevrediging en de oorzaak der neu-
en zoeken in een verijdeling daar-
i, terwijl Freud oorspronkelijk wees
de bemoeilijking in het verwerke
lijken van idealen, op de belemmering
de „Ichgerechte" en ideale bevre
diging als eigenlijke oorzaak van gees
tesstoornissen. De jenge Freud weet
het uit te drukken in de woorden
Nietzsche dat de wortel der
cultuur gelegen is in het verlan-
van de mens. om als heilige te
worden wedergeboren.
-FEEST IN BREDA.
Op 9 juni zal
het feest zijn in
Breda. De Her
vormde Kerk
waaraan vijftig
jaar lang is ge
werkt om dit ge
bouw uit het be
gin van de 15de
eeuw te restaure
ren, zal dan in
gebruik genomen
worden. Op de
zuider transept
zijn de leidekkers
nog bezig om de
leibedekking te
vervangen. Maar
straks zullen ook
zij met voldoe
ning kunnen zien
naar de volbrach-
langer dan een
generatie werd
gewerkt. Veel
werklieden heb
ben nimmer het
volbrachte werk
gezien. Hier ligt
een beeld van de
bouw van Gods
Kerk op aarde,
waaraan leden uit
alle generaties
ieder op hun
manier hun deel
bouwen, zonder op aarde de voltooiing mee te maken. Reeds van
Abraham werd geschreven: „Door geloof heeft hij vertoefd in het
land der belofte want hij verwachtte de stad met fundamenten
God de ontwerper en bouwmeester is".
Hoorcommissies, opgelet
Ten overvloede willen wij er alle hoor
commissies in ons vaderland nog eens
speciaal vriendelijk er op attent maken,
dat Urk, voornamelijk des zondags, nog
steeds is afgesloten voo alle motor-
verkeer. Wij geven dit even door omdat
ons gebleken is de laatste maanden, dat
men zich hieraan weinig gelegen liet
liggen; aan een ware invc;- van: Fords,
Pontiacs, Chevrolets. Cadillacs, etc. hen-
ben wij blootgestaan.
Als u .weet dat wij al de gehele week
in het geraas van moteren e.d. verke
ren, begrijpt u dat wij nu gaarne één
dag rustig, en niet gestoord, door bet
verkeer, thuis willen zijn!
Bespaart u ons dan onnodige ergernis;
uzelf de moeite, benzine en het risico
van een bekeuring!
Een visser-kerklid,
illllllllllllllllllllllllllllllll
Straatprediking verouderd?
Ds. O. Jager schrijft in de Almelose
Kerkbode:
..De bruisende stroom van pinksteren
liep uit in de bedding van een preek
Toen Petrus eenmaal met de Geest van
Jezus vervuld was, stond hij óp
zoals Jezus opstond uit zijn graf.
Hij stond op om een straatprediking
te houden.
Er zijn mensen, die zeggen, dat de
straatprediking uit de tijd is. Het wordt
inderdaad steeds moeilijker om de men
sen door deze vorm van evangeliseren
te bereiken. Het huisbezoek, het per
soonlijk contact blijkt altijd weer de
meest geschikte methode te zijn.
Toch mogen wij de straatprediking
nog niet uitschakelen. Het is op zichzelf
al van grote betekenis, dat de kerk
de straat opgaat. De mensen moeten
zien, dat het ons om de straat van het
dagelijks leven en van het onderling
verkeer begonnen is. De gesloten kerk
deuren van pasen worden op het pink
sterfeest van binnen-uit opengeworpen,
naar de straat toe".
i levensbeschou-
i thans voor de ana-
wetenschap in één
Freud werd de 6e mei
ren. Hij was de oudste zoon uu «ei
tweede huwelijk van zijn vader met
zijn nog jonge moeder en kwam op
3-jarige leeftijd in Wenen wonen. Daar
bezocht hij het gymnasium, waar hij
8 jaren achtereen de beste leerling van
zijn klas was. Daarna heeft hij lang
gedubieerd. of hij rechten dan wel me
dicijnen zou gaan studeren. Ten slotte
koos hij de medische studie. Het is
moeilijk na te gaan. van welke bete
kennis dit voor zijn verdere ontwikkeling
is geweest. Psycholoog was hij zonder
twijfel toch geworden.
We zien immers, dat vele psycholo
gen van betekenis komen uit een ander
terrein van onderzoek dan de zielkun
de: de ..Gestaltpsycholoog" Kohier was
fysicus, Jaspers was psychiater en, om
in ons eigen land te blijven, Heymans
studeerde rechten en Grünbaum volgde
aanvankelijk een ingenieursopleiding.
Wie gegrepen wordt door de problemen
in het psychisch gebeuren, blijft daarin
leven en werken, welk ook het hem
oorspronkelijk toegewezen arbeidsveld
mag zijn. Zo ook Freud.
Wanneer hij na het voltooien van zijn
studie een keuze moet deen in de ver
dere ontwikkeling van zijn beroep, dan
kiest hij dat specialisme, dat hem in
aanmerking brengt met de oerfenome
nen van het ontwrichte verwarde ziele
leven en wordt assistent bij de psy
chiater Meynert. Tot zijn 30e jaar blijft
hij in Wenen. Dan in de jaren '86 en
'87 vinden we hem bij Charcot in Pa
rijs. Dit betekent een knik in de ont
wikkeling van dé jonge Freud. Zijn we
tenschappelijke loopbaan begon hij cp
het terrein der fysiologie.
Hij was. zoals in de tachtiger jaren
wel van zelf spreekt, sterk doordrongen
van de grote vorderingen en ontdekkin
gen van de natuurwetenschap, die toen
dagelijks nieuwe en grote vindingen
deed. Heel het medisch denken werd
natuurwetenschappelijk georiënteerd.
Mannen als Hyrtl, Brücke en Rokitan-
ski, die in die dagen aar. de Weerde
Universiteit grote vermaardheid gaven,
waren zijn leermeesters. Hij voelde
zich dan ook tot fysiologisch en ana
tomisch werk aangetrokken en deed
zijn eigen onderzoekingen. Bijna werd
hij de ontdekker van de cocaïne. Toch
kon deze laboratoriumarbeid hem op
den duur niet bevredigen. Hij wordt een
zelfbewust, hoogmoedig natuurgeleerde.
gedemonstreerd' het zijn de voorstellin
gen. het is de psyche, die het lichaam
ziek maakt of gezond houdt; Freud
leert bij Charcot: ..Es ist der Geist.
der sich den Körper baut".
ENTHOUSIAST
Enthousiast keert Freud naar Wenen
terug en komt daar in aanraking met
de oude psychiater Breuer. Hij vertelt
hem van Charcot, van de hypnose, van
de psychogene genese, van de hysterie
en hoe hysterische verschijnselen door
bepaalde voorstellingen kenden worded
opgeroepen. Dan hoort hij van de ge
vallen van Breuer. die deze zelf in
Wenen had behandeld. Breuer wist bij
ervaring, wanneer een patiënt de draad,
die van een stoornis voerde tot de
daarmee corresponderende beleving,
had afgerold, dat de stoornis dan ver
dween.
Maar het donkere tasten in hypnoti
sche toestanden gaf geen bevrediging
aan Freud's drang tot klaarheid. Daar
om wilde hij in een meer bewuste toe
stand zijn patiënten helpen. Hij maakte
daartoe kennis met de psychiater van
Nancy. Daar trachtte hij door spieken,
door analyse, langs suggestieve weg de
motieven van verschijnselen als ver
lammingen of spraakstoornissen op het
BEZWEKEN
De accentverschuiving
n de conceptie van
Freud- wijst op een ver
dringing van het ideaal
in Freud zelf. Freud is
in zijn leven bezweken
onder de botsing van
ideaal en werkelijkheid.
Het heeft hem trouwens
aan tegenwerking en
moeite niet ontbroken.
Bitterheid en teleurstel
ling over de gemeenheid
verdorvenheid in het leven der men-
i heeft Freud. die van aanleg een
sterke drang tot ideële ontplooiing had.
gebracht tot een verdringing van zijn
ideële verlangens. En dit openbaart
ijn theorie door een bitter ac
centueren van het animale in de mens.
Nemen we Freud op zijn best. dan
"igt er achter datgene, wat hij de
Ichtrieb" tot zelfontplooiing noemt,
toch nog verscholen een heimwee naar
„Ichgemasze Entfaltung" en innerlijke
rijping. Freud's leven, zijn arbeid was
één grote worsteling met de neuroti
sche spanningen in het leven van de
cultuurmens Aan de hand van zijn er
varingen aan patiënten, zijn eigen per
soonlijke belevingen en wat hij als psy
choloog opmerkt in de predukten van de
menselijke cultuur heeft hij op meester
lijke wijze, steeds verder doordringend
in het innerlijk leven, de hedendaagse
mens getekend met zijn begeerte en
conflicten, met zijn niet te bevredigen
"erlangens.
Bij het herdenken van zijn honderdste
geboortedag zal ieder erkennen, dat wij
de psychologie, litteratuur en psychia
trie van de laatste 50 jaar niet kunnen
denken zonder de grote invloed van
zijn geest.
Gesprek met zendeling uit het Verre Oosten
Enkele jaren geleden waren er
in de hoofdstad van Formosa,
Taipei, twee Protestantse kerken,
nu zijn er meer dan honderd.
Er was één Bijbel Training In
stituut om predikanten en evan
gelisten op te leiden, nu zijn er
minstens vijf. Formosa is het
vruchtbaarste zendingsveld ter
wereld sedert de Tweede Wereld
oorlog. Duizenden, ja tiendui
zenden hebben openlijk gebroken
met Hindoeïsme en Boeddhisme
en zijn tot het christendom over
gegaan.
Onlangs bracht een zendeling var
Formosa, die midden in het hart van
deze nieuwe spontane beweging heeft
gestaan. Doug Sparks een kort bezoek
Nederland om te spreken op de
Europese conferentie van de Naviga
tors. Deze beweging kreeg in Nederland
vooral bekendheid door haar nazorg-
werk na de samenkomsten van Billy
Graham. Het is een beweging die jon
ge christenen in het bijzonder en d<
kerken in het èlgemeen, wil helpen
door de gewone lidmaten tot persoon
lijke Bijbelstudie te brengen, en te le
ren hoe zij op hun beurt weer anderen
kunnen helpen. Douglas Sparks we'd
ongeveer vijf jaar geleden door deze
beweging naar Formosa gezonden om
zendelingen te gaan helpen jonge ge
lovigen in het geloof op te bouwen Het
Chinese regiem van Tsjang Kai Sjek
was juist op dat ogenblik ineengestort
en duizenden nationalistische soldaten
hadden zich terug getrokken op Formo
sa onder leiding van de oude rr
schalk, die zelf een christen is.
Politiek
wikkeling op zendingsgebied, noemde hij
de politieke omstandigheden eerst. De
nationalistische soldaten waren teleur
gesteld over de nederlaag, van huis en
haard verdreven, hun vrienden en fa
milieleden kwijt en zochten een ant
woord op de grote levensvraag: „Waar
om leven we eigenlijk" Ze zaten in
grote geïmproviseerde kampen opeen
gepakt en ontspanning was er vrijwel
iet.
Onder deze omstandigheden kregen
enkele zendelingen en mensen uit de
Youth for Christbeweging via mevrouw
Tsjang Kai Sjek vergunning om in de
kampen godsdienstige samenkomsten te
beleggen. De belangstelling was enorm
de medewerking van de officieren
rweldigend. Niet zelden marcheer
den hele compagnies twaalf tot vijftien
kilometer heen en terug en hadden ze
er een van hun twee dagelijkse maal
tijden voor over om een samenkomst
bij te kunnen wonen. Na iedere samen
komst gaven honderden te kennen chris
ten te willen worden. Op dat moment
werd dan ook de hulp van de heer
Sparks ingeroepen om deze mensen
met een heidense achtergrond op de
een of andere manier op te bouwen in
het geloof.
Zending
Maar de politieke omstandigheden ga
ven niet alleen de doorslag. Uit China
waren de zendelingen verdreven en zij.
die de taal en de gewoontes van de
Chinezen kenden trokken naar Formo
sa om daar hun werk voort te zetten.
De meeste zendelingen hadden grote
ontberingen moeten doormaken en de
nood had de muren tussen kerk- en zen
dingsgenootschappen doorbroken. Men
had elkaar leren waarderen cn Metho
disten en Calvinisten, Baptisten en An
glicanen vormden op Formosa een ge
zamenlijk front. Merkwaardig is dat er
van een organisatie en samensmelting
helemaal geen sprake was. Ieder bleef
zichzelf, maar men werkte samen, men
voelde zich één. Op Formosa werd
Psalm 133 werkelijkheid Ziet hoe goed zoveel
en hoe lieflijk is het dat broeders ook
samen wonen... want de HERE gebiedt
aldaar de zegen, aldus de heer Sparks.
Was er niet een groot gevaar dat de
mensen meer uit teleurstelling tot Chris
tus kwamen dan getrokken door de wer
king van de Heilige Geest?
Manier
Inderdaad, daarom riep men onze
hulp in om een manier te vinden hen
in Gods Woord te onderwijzen. Natuur
lijk hadden we geen predikanten en zen
delingen voldoende om overal cateche-
saties op te zetten of persoonlijk con
tact te onderhouden. We maakten het
evenwel zo persoonlijk mogelijk door een
schriftelijke Bijbelcursus te ontwerpen
over het Evangelie van Johannes, waar
in de belangrijkste grondslagen van het
christelijk geloof behandeld werden.
Iedereen, die in een kerkdienst of sa
menkomst te kennen gaf tot het chris
tendom te willen overgaan kreeg een
Evangelie van Johannes en de eerste
les van de cursus. De .lessen bestonden
uit heel eenvoudige vragen, die geba
seerd waren op Bijbelgedeelten. Door
het aangegeven Bijbelgedeelte te lezen
konden ze het antwoord vinden. Ze vul
den dit in en stuurden dan de les op
naar een centraal kantoor. Al spoedig
hadden we een hele staf secretaressen
nodig om het corrigeerwerk te doen.
Iedereen, zelfs één van de generaails
hielp ons en helpt ons nog. Op dit ogen
blik hebben we meer dan 186.000 cur
sisten, om dat woord eens te gebruiken.
Na tien lessen
Na ongeveer tien lessen vragen we
hen of zij reeds over hun nieuwe geloof
gesproken hebben en anderen tot de
Heiland hebben geleid. Wij sluiten dan
opnieuw een eerste les in om door te
geven. We deden dit oorspronkelijk een-
Nimmer te groot
voor het kleine
De bekende leider uit de rijen
van de Engelse arbeiderspartij,
Ernest Bevin, kwam in de oorlog
eens te laat op een vergadering van
het Oorlogskabinet. Hij veront
schuldigde zich tegen Winston
Churchill met de woorden: „Excu
seer me, mijnheer de eerste minis
ter dat ik zo laat ben, maar toen
ik mijn schoenen poetste, heb ik
het doosje schoensmeer over mijn
broek laten vallen en toen moest
ik me eerst weer verkleden."
Winston Churchill antwoordde:
„Ernie, het i6 belachelijk dat jij je
tijd aan zo iets moet geven." „O,
mijnheer de eerste minister", was
zijn antwoord, „u zou verbaasd
staan als u wist hoeveel goede
gedachten me bij het schoenen
poetsen te binnen zijn geschoten."
CELVORMING IN
DE INDUSTRIE
Eén van de toespraken, die op de conferentie
van de International Council of Christian
Leadership, het meest de aandacht trok, kwam
niet van een leider uit de politieke wereld of
de bedrijven. Een eenvoudig man, jarenlang
lid van de Engelse communistische partij wist
door zijn eenvoud, maar ook met de felheid van
innerlijke opdracht de harten voor zich te win
nen. Charles Potter was niet de eerste de beste.
Reeds in zijn diensttijd in het Verre Oosten
hield hij geheime samenkomsten met de com
munisten in India, smokkelde hij verboden
literatuur de Aziatische landen binnen,
dan één politiek leider uit Burma, werd door lijk, zoals
hem geïndoctrineerd. Jarenlang was hij de den in hu
secretaris van de partij in het Engelse district ders bijeen
Reading; bekend bij de politie, en berucht bij slaagden
de directies van talloze bedrijven. Nog steeds
volgen hem soms de in burger geklede recher
cheurs, omdat ze niet kunnen geloven, dat zijn
verandering echt is. En toch sprak hij op een
plaats waar christelijke leiders uit vele plaat
sen tezamen kwamen, waar H.K.H. Prinses Wil-
helmina zelf aanwezig was.
VEEL VOORAF
oiao„ ho,., partijen kent en waar geen christeliike vakbewc--
I?„e bestaat, is deze vorm van werken van on-
eindige waarde. Bovendien schenken deze groe
pen niet in de eerste plaats aandacht aan sociale
verbeteringen, maar aan de verbreking van het
zondige hart. Charles Potter in zijn rede te
Noordwijk wees er op, dat nimmer in Engeland
de sociale omstandigheden zo goed zijn geweest.
?n de lonen zo hoog als thans en toch maaki
ie Engelse industrie een tijd van onrust en sta
kingen door, zoals men in geen jaren heeft ge
kend. Er wordt gesproken over christelijke prin
-ipes in de bedrijven, maar meent hij, christelijke
principes kunnen nooit doorgevoerd worden, als er
geen christelijke mensen de kern van fabriek of
bedrijf vormen, die zich laten leiden door hun
Teer en Meester.
Hij kwam plotseling tot verandering, maai
zijn verandering ging veel vooraf. Zijn vrou
kinderen, die allen in-gelovig waren, baden voor
hem, de predikant van de kerk van zijn vrouw
bad voor hem, en voor de komst van Billy Gra
ham werd hij innerlijk verscheurd door de on
rust. Hij gooide zich steeds meer in zijn werk.
maar zijn werk bracht geen vrede, slechts °ta-
kingen en onrust in de bedrijven, en de onrust dii
hij veroorzaakte, broedde onrust
Toen kwam Graham. De kranten stonden vol
deze merkwaardige evangelist en tientallen
sen kwamen hem vragen, hoe de
over deze figuur dachten. Om een antwoord te
kunnen geven op deze vragen, besloet hij zelf te
gaan. Ongeïnteresseerd luisterde hij en aan het
einde vroeg hij zich af wat deze man voor hij
zonders had. Nog eens ging hij. naar de laa'su
samenkomst en daar kwam hij niet zo ongeïnteres
seerd vandaan. Er was een snaar in zijn hart £ënd *Er*
Gideonsbendes te vormen, die stookten, mede
arbeiders bewerkten. Zulke eroepjes zou Potter
voortaan gaan vormen voor Christus, niet om te
stoken, maar om de geest te verbeteren, om
vrienden te winnen om op een christelijke manier
te onderhandelen met de bedrijfsleiding. Als er
nu iemand gewonnen wordt voor het Evangelie in
een fabriek, wordt hij niet alleen naar de kerk
doorgestuurd. Dat gebeurt, hoewel men nog steeds
niet enthousiast is over de resultaten; want het
verleden heeft een bijna onoverbrugbare kloof ge
sneden tussen de kerkdienst en de onkerkelijken.
aan Er is zoveel onbegrijpelijks. Daarom zijn daar
en dan ook de cellen, die de man opnemen in hun
voor gelederen, hem helpen, de weg wijzen uit zijn
nuw moeilijkheden: hem meenemen naar de kerk zo
dat hij er niet zit als een vreemde eend in de
bijt op wiens rug de ogen pri»men van het „Wat
is het tekstboek van het christelijk geloof, maar
tevens het wapen in de hand van de arbeider in
het leerboek
1640—1649,
meent Potter, en daarom zal die Bijbel weer be
zit van de mens moeten nemen. Daar is de grond
slag van de beschaving te vinden, daar ligt de
weg naar rust en vrede in het hart, en daarom
rust en vrede in de gemeenschap.
In de tweede plaats zetten de cellén zich er toe
om hun leden stuk voor stuk tot propagandisten
te maken. Ze moeten leren hoe ze de man aan
de machine naast hen dé weg tot vrede kunnen
wijzen, hoe ze hem kunnen winnen. Natuurlijk is
dit de taak en het werk van de Heilige Geest,
maar de Geest gebruikt daarvoor meestal men
sen. Als sommige mensen evenwel gaan getui-
gen, vechten ze met hun persoonlijkheids-
■Sr P">ble.rn. Sommige mensen, wione- geen anderen
maar stoten door hun manier van doen en hun
ijver anderen juist af. Er ontstaan dan discussies
die nergens toe leiden. Door samen als cel te
spreken en te bidden, door elkaar te helpen in
het leven voor Christus moet er een weg gevon
den worden, waarin het leven spreekt reeds eer
de mond gesproken heeft.
ONMIDDELLIJK
omkeer in Potter kwam onmiddellijk. Van 5'<Jn |,eestfn^kc st^d- D.e Bljbel .w
communist werd hij een christen, maar van der Engelse revolutie in de jai
cellenbouwer m de bedrijven bleef
vurige cellenbouwer in de bedrijven. Zijn
oude werk zette hij voort, nu niet om onrust te
scheppen en stakingen te organiseren, maar om
een krachtig getuigenis te geven voor Jezus Chris
tus, om zijn medearbeiders te winnen voor het
geloof. Zelfs Billy Graham, die alle rangen en
standen bereikte in zijn samenkomsten had maar
zeer weinig vat op de arbeidende massa. De ker
ken in Engeland bereiken de werklui niet meer.
Massasamenkomsten waren voor hen onmoge-
ORGANISATOR
Ten slotte worden de leden van de cel opgeleid
om organisator te worden. Men zoekt niet alleen
naar de persoonlijke gesprekken met de mede
arbeiders. maar men wil ook zijn best doen om
die medearbeiders in grotere groepen bijeen te
brengen. Men organiseert daarom van tijd tot tijd
grote samenkomst in de fabriek zelf, bijvoor
die hier!'
dan honderd dergelijke cellen gevórmd. In ^fden?tbr^jcs|;«J»0' h*
land waar men geen christelijke politieke 1 da? Hnnr maar natuurlijk met de
getroffen, zelfs meer dan dat, hij kwam innerlijk
geslagen thuis. De volgende dag na een gesprek
predikant en met nazorgwerke:
Grahamteam boog hij voor Christus. Zijn naam
stond in de koppen van de kranten, maar eigen
communistische vrienden lachten er om. Het was
immers onmogelijk! De politie weigerde de kerk
een vergunning te geven voor een openluchlsa
menkomst waarin Potter zijn getuigenis zou af
leggen, pas na een lang gesprek met de hoogstr
politionele leiding werd het toegestaan.
DRIE DINGEN
die In de cellen zijn opgei
geschikt ogenblik,
HHpHHHHPHHH- het om via het
lied het hart te bereiken.
De volgende opzet van dit werk zal zijn om in
de omgeving van Londen een huis te vinden waar
jonge arbeiders ondergebracht kunnen worden
voor scholing. Overdag zullen ze op de fabrieken
gaan werken, maar in hun vrije uren bepaalde
cursussen kunnen vormen, die samen met de prac-
tische ervaring van overdag hen de theoretische
achtergrond geven om zoveel mogelijk mensen
te bereiken.
Zo is in Engeland een nieuwe lekenorganisatie
ontstaan van arbeiders, die hun medearbeiders
voor Christus willen winnen. Men wil de arbei
der gaan bereiken op de plaats waar hij staat,
niet door priesterarbeiders, zoals in de mislukte
poging van de Rooms-Katholieke Kerk in Frank-
ijk (zoals men weet werden vrij veel priesters
plaats van de communisten kerke-
wil door het priesterschap
communist i
lorden in drie dingen onderwexen. In de aller- alle gelovigen de leken, de niet-theoïo|
irste plaats begint r
t de Bijbel. De Bijbel werk 2
opdat zij hun vriendei
ïllen 1
1 het
voudig als een stimulans,
wachtten er eerlijk gezegd niet zo heel
veel van. Het verbazingwekkende is
evenwel dat op het ogenblik twee maal
zoveel mensen door een persoonlijk ge
tuigenis tot het christendom overgaan
dan in de massa-evangelisatie samen
komsten. Als deze jonge gelovigen een
maal enigszins onderwezen zijn probe
ren we ze in contact te brengen met
een kerk, of als die er niet is probe
ren we een aantal gelovigen met elkaar
in contact te brengen zodat ze een kerk
gemeenschap kunnen vormen. Onze
grootste nóód evenwel is nu het tekort
aan predikanten, maar die opleiding
vordert ook.
Op dit moment werd de heer Sparks
geroepen om in de conferentie-sai
komst te spreken en we moesten
gesprek afbreken. Samen met ztfn vi
Leila is Doug Sparks nu naar zijn
derland vertrokken om daar een jaar
met verlof door te brengen, maar zij»
hart trekt nu reeds weer naar Formo
sa. waar het christendom allesbehal
ve een verouderd begrip is.
ui'icnu;
m
Tredmolen in de
vergetelheid
Tijdens een late avondwandeling met
zijn hond zakte Fred Allen, één van
Amerika's meest geliefde kleinkunst-
acteurs uit de jaren 1932-1949 in el
kaar. Twintig minuten later was hij
overleden. In zijn boek vol herinne
ringen aan zijn glorietijd: Tredmolen
in de vergetelheid" beschrijft hij de
waarde van zijn leven in de laatste
zin: „Al wat een -acteur uit de we
reld der kleinkunst uit de Vele jaren
werk en inspanning te bieden heeft,
is de echo van vergeten vrolijkheid",
it is een bittere conclusie voor een
man die de piek der roem beklom
men heeft, een financieel succes is
geworden en tot miljoenen mensen
gesproken heeft. Iedereen wil graag
meer zijn dan hij in werkelijkheid is.
Een kind steekt zijn armpjes omhoog
en zegt; ..Zo groot wordt Jantje" E^n
jongen knipt kaartjes en speelt con-
ducteurtje.
Een bakvis zwijmelt over Doris Day en
ziet eigen naam in schitterende neon
letters boven de paleisdeuren van kla-
tergoudromantiek. Haar vriend wil
naam maken in de sport en aanbidt
zijn helden van voetbal en fiets. De
man van middelbare leeftijd heeft een
oogje op de ouderlingenbank of het
verenigingsbestuur en grootvader ver
telt zijn kinderen heldendaden, die hij
nimmer verrichtte.
En als het uit is als Uw naam
zwart omrand in de kranten heeft ge
staan. hebt U dan ook met Fred Al
len Uw „Tredmolen in de vergetel
heid" geschreven en wordt dan de
waarde van Uw leven uitgedrukt in
een „echo van vergeten vrolijkheid". Of
heeft Uw leven dan blijvende vrucht
gedragen?
Wij willen zo graag meer zijn dan we
zijn, we willen zo graag bercernd zijn
en geëerd door mensen. Maar de
glimlach van God over ons leven is
oneindig veel meer waard dan het
holle gelach en het hese gebrul van
„vergeten vrolijkheid"-
■ö-
Bang voor vuile handen
Een Frans communist sprak onlangs tot
de christenen van zijn land: „Wij
communisten spelen niet met woor
den. Wij zijn realisten en omdat we
ons doel ten koste van alles willen
bereiken, weten we ons ook de mid
delen daartoe aan te schaffen. Van on
ze salarissen en lonen behouden we
slechts het noodzakelijke, en we ge
ven de rest voor propaganda.
Aan deze propaganda wijden we al on
ze vrije tijd en een gedeelte van onze
vakanties. Jullie (christenen) geven
slechts weinig tijd en vrijwel geen
geld voor de verbreiding van het
Evangelie van Christus. Hoe zou
iemand kunnen geloven in de overwel
digende waarde van dit Evangelie als
U het niet in de practijk brengt, en
U geen offers van tijd noch geld er
voor over hebt. Geloof mij, wij zullen
de overwinning behalen, want we ge
loven in onze communistische bood
schap en we willen er alles voor op
offeren. zelfs onze levens, opdat de
sociale gerechtigheid zal triomferen.
Maar jullie zijn te bang om je han
den vuil te maken."
Commentaar overbodig. Wie het leze,
LEZE het!
De laatste overwinning
In een toespraak herinnerde professor
Bavink van de Vrije Universiteit en van
de Theol. Hogeschool te Kampen zijn
gehoor vorige week aan de woorden,
die sir Winston Churchill enkele jaren
geleden sprak in het Engelse parle
ment: „De mens heeft zich in dit
ogenblik van zijn geschiedenis in ho
gere suprematie verheven boven de
krachten van de natuur dan ooit mo
gelijk gedroomd werd. Als hij dat wil,
ligt er voor hem een gouden eeuw
van vrede en vooruitgang. Hij be
hoeft nog slechts zijn laatste vijand
te ovex-winnen: Zichzelf!"
Steeds weer beklimt de mens de berg
top der cultuur, verheft zich boven al
wat voor mogelijk gehouden wordt,
staat als koning gekroond, maar faalt.
Reeds in dagen der hoge cultuur van
Salomo schreef deze vorst: „Een lank
moedig mens overtreft een held; wie
zijn geest beheerst (overtreft) hem die
een stad inneemt."
Nebukadnezer had zijn steden ver
overd, maar zichzelf overwinnen kon
hij niet. Salomo had zijn vijanden on-
dei'worpen, maar zichzelf overwinnen
kon hij niet. Steeds weer klimt iedere
beschaving langzaam of sneller om
hoog, maar gaat da» ten onder aan
zichzelf. Een verlies van geloof en
godsdienst, een verbreking van het
gezinsleven, en genotzucht openbaar
den zich tegen het einde van iedere
beschaving.
De Hunnen liepen het Romeinse rijk
niet omver, zij botsten alleen op te
gen een. door termieten ondergraven
gebouw. Maar we moeten ook besef
fen dat we onszelf nimmer zullen kun
nen overwinnen. De overwinning moet
van buitenaf komen, de verlossing
moet van buitenaf komen. Slechts
Christus de Zoon van God kan ons die
overwinning schenken, en daarom is
Hij de enige hoop voor de wereld.
Op de komende Kirehentag te Frankfort zal er een poging gewaagd
worden om de totaal van de kerk vervreemde jeugd aan te spreken. Enkele
van deze jongeren richtten tot de christelijke jeugdleiders de volgende bood
schap, schrijft het blad „De Hervormde Kerk".
Eerst richtten zij zich tot:
de oudere generatie:
1. Wij zijn Uw opgeheven wijsvinger
2. Wij hebben behoefte aan mer
waaraan wij kunnen zien, dat zij hun
geloof waar maken. Het is onze
grootste moeilijkheid, dat de woorden
waarmee we bepreekt worden zoveel
verschillen van de daden der „pre
kende" Christenen.
3. Dring ons toch niet een Christelijke
levensstijl op, waar we innerlijk
„nee" tegen zeggen.
4. Onze leraren cn opvoeders verzoeken
wij te bedenken, dat wij niet alleen
een verstand, maar ook een hart heb
ben. Heb toch belangstelling voor on
ze gehele mens en niet %lleen voor
onze ziel.
5. Leef ons in familie, school en beroep
voor hoe we samen met elkander in
de wereld moeten leven.
Daarna tot de dominees:
1. Gij zegt, dat we door de prediking
leren hoe te leven, maar wat moet
daar van terecht komen als er zo on
begrijpelijk gepreekt wordt?
2. Veel van Uw preken zijn zo tijdloos
en daarom zo vervelend.
3. Zij zijn vaak alleen maar gericht op
mensen, die op sterven liggen.
4. Laat ons in de kerk alstublieft ook
eens lachen.
5. Vertel ons en onze wereld niet altijd,
dat we zo slecht zijn, maar help ons
Evnngclie te
in deze wereld
6. Kan de
de eredienst niet
en inwendig. Waren 't r
8. Geef ons in de gemeente een huis,
waar we ons ook overdag thuis voe
len. We begrijpen niet. dat men daar
bij de bouw van kerken zo weinig
mee rekent.
Tot de synode:
1. Wij begrijpen niet, dat een kerk, die
op de synode van Weissensee „nee"
gezegd heeft tegen 't geweld, zich op
't ogenblik niet duidelijk uitspreekt
over de dienstweigering.
2. Wij verzoeken U: doe alles om de
jonge mensen uit het Oosten en Wes
ten van Duitsland bijeen te brengen.
Wij willen niet pro-oostelijk of pro-
westelijk zijn.
3. Zorg er voor, dat de kerk zich vrij
houdt van alle bindingen aan een be
paalde politiek, een bepaalde politie
ke partii en aan het geld.
4. Wij zouden graag willen, dat U wat
moediger was.
In hoeverre deze vragen werkelijk ge
steld werden door een jeugd, die zich
voor kerk en geloof niet meer interes
seert is moeilijk vast te stellen. De eer
ste vraag aan de synode toont wel dege
lijk een interesse voor de kerk en een
weten wat de kerk in het verleden ge
daan heeft en nu doet. Bovendien heerst
juist in de christelijke en kerkelijke
kringen een grote angst voor de ontwa
pening. In ieder geval zijn het vragen
waar wel degelijk iets over gezegd zal
moeten worden in Frankfurt.
