CHRISTELIJK
Het gesprek met de Ned.
Hervormde Kerk
Dr. J. van den Berg onderzocht
historische zendingsmotieven
Verenigb
aar
Waarlijk oecumenisch besef dwingt
geen overhaaste fusie af
2
DINSDAG 29 MEI I
Lutherse kerkelijke vert
Synode neemt
dezer dagen een
beslissing
f)E AGENDA van de gisteren
gehouden vergadering in de
M. Lutherkerk te Amsterdam
bevatte een zeer belangrijk punt,
nl.: mededelingen over het ge
sprek tussen de Ned. Herv. kerk
en de Ev. Luth. kerk.-In dit blad
is reeds enige malen over de zgn.
consensus over het Avondmaal
gehandeld. Deze consensus of
overeenstemming bevat immers
voorstellen ten aanzien van de
voortzetting van het gesprek tus
sen beide kerken, kanselruil, hu
welijksinzegening, intercommunie
en intercelebratie, die voor de
toekomst zeer belangrijk zullen
kunnen zijn. De Herv. Synode nam
reeds de consensus aan, vandaag
en morgen zal de Lutherse Synode
over al of niet aannemen hiervan
beslissen.
De vragen tussen Hervormd en
Luthers concentreren zich rondom de
vragen van het Heilig Avondmaal, dat
steeds een scheiding tussen beide
Boek
VAN DE DAG
Wat gebeurt er met iemand,
meent dat hij als soldaat z'n sergeant
doodschoot? Hij gaat piekeren. En in
geval moet Webb Wilson, die niet
leen aan het piekeren, maar bovendien
stevig aan de alcohol raakte,
schuldcomplex overwinnen door
bewijzen, dat hij niet debet is aan
moord op een medewerkster. Ofschoon
hij dan op het uur van de moord op de
plaats daarvan aanwezig was. en voor
de zoveelste maal zó onder de invloed
dat hij niet in staat is zijn eigen ge
dragingen met zekerheid te reconstrue
ren. Een vriendelijk meisje helpt hem
daarbij, terwijl de echte moordenaar
even hard tegenwerkt. Hard, koel. in
dringend geschreven op die bepaalde
wijze, die suggereert dat de psychologie
werkelijk de hele mens doorgrondt. Ove
rigens minder overtuigend van die laat
ste stelling dan van het gevaar van al
cohol, maar dat is niet de bedoeling!
kerken is geweest. Mag deze scheiding
nóg gelden? Of zijn beide kerken het
in wezen thans zó eens, dat een af
zonderlijk bestaan en voortbestaan
niet gerechtvaardigd meer zijn?
De Generale Kerkelijke Vergadering
van de Ev. Luth. Kerk in Nederland,
Éevormd door alle leden van de komende
ynode, de pre-adviseurs van de Syno
de. de dienstdoende predikanten en
voorts de door de Kerkeraden aangewe
zen vertegenwoordigers, gaf voldoende
gelegenheid over de komende beslissing
te discussiëren.
Prof. dr. W. Kooiman, de
ïrdedigende, wees op de nauwe band
ie er is tussen de theologie van Luther
Calvijn. Ook ten aanzien van het Hei
lig Avondmaal. Zwingli heeft met zün
symbolische Avondmaalsopvattine soms
sterk de Hervormde Kerk beïnvloed,
in de Hervormde Kerk is
groeiende interesse voor datgene wat
Luther en Calvijn met hun avondmaals-
opvattingen bedoelden. Het is dan ook
er verheugend dat Lutheranen en Her-
irmden elkaar in de geformuleerde
rereenstemming gevonden hebben.
Uitvoerig werd ook over de eventuele
gevolgen gesproken. Dat bijv. de Lu
therse Kerk nu onmiddellijk tot de Her
vormde Kerk zou overgaan, werd mei
klem tegengesproken. Wel zal, wat reeds
plaatselijk hier en daar geschiedde: n.l.
kanselruil en gemeenschappelijke avond
maalsviering, thans meer algemeen kun
nen gelden, nu dit officiële cont
practisch kan worden verwezenlijkt.
Afgezien van enkele bezwaren - tegen
de gevolgde procedure, kon de heer
M. Rupert zich in algemene zin w<"
enigen met de consensus. Deze c
sus vermeldt echter eveneens de
gebleven punten van geschil, die prac-
Het is dan ook praematuur op basis
van deze consensus te besluiten tol
kanselruil, intercommunie en inter
celebratie. Spreker adviseerde tot aan
vaarding van de consensus, doch tot
aanhouding van de op basis daarvan
gedane voorstellen (kanselruil e.d.) er
tot voortzetting van het gesprek ovei
andere niet minder belangrijke ge
schilpunten tussen de Herv. en Luth.
Kerk.
De vergadering stond onder leiding
van dr. J. p. van Heest, president van
de Ev. Luth, Kerk. In zijn inleiding
wees hij op de belangrijke beslissing die
te wachten staat. De gescheidenheid dei
Kerken begint ons hoe langer hoe mee:
te verontrusten. Nu de verdeeldheid
binnen de Lutherse Kerk is opgeheven
sedert de fusie Ev. Lutherse Kerk er
Hersteld Lutherse Kerk in 1952 een feil
werd, mag het gesprek Hervormd—Lu
thers als een bijdrage tot het bewerken
van grotere eenneid worden gezien.
Dit gesprek dwingt ook tot bezinning
op eigen geloofsbezit.
Di. Jaanus, verslag uitbrengende over
„de staat van de Kerk 1955", kon veler
lei aktiviteit constateren, helaas ook een
achteruitgang in ledenaantal, nl. 404.
Beroepingsiverk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Sommelsdijk: J Smit te
Groot Ammers; te Wijk by Heusden
Treure te Ederveen; te Ouderkerk
-j den IJssel: W. Vroegindeweij' te
Bleiswijk
Aan-enomen naar 's-Gravenhage
(wijkgem. 20): C. P. van Andel te
Borne; naar Hooge Zwaluwe: vik. J. B.
Duk te Groningen.
Bedankt voor De Bilt: T. Kruyne te
Leimuiden; voor Leusden; J P. van
Roon te Zierikzee.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Blokzijl: kand. G. H.
Harms te Daarle; te Nieuwerbrug aan
den Rijn (bij accl.): kand G. Rang te
Amsterdam.
Aangenomen naar Utrecht-West:
Meynen
richt).
Bedankt
Westmaas;
der Zwaan
r Driebergen: A. Vos te
or Siddeburen- W. van
Emmercompascuum.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Huizen (N.-H.j: H. C.
in der Ent te Werkendam; voor Em-
len en voor Nijmegen: W. van Heest
Rozenburg; voor 's-Gravenhage-Zuid:
A. Hilbers te Enschede-West; voor
Driebergen en voor Middelburg- M. Ta-
Urk.
MELODIE en WOORD
der Ether golven
WOENSDAG SO MEI 1956
9 40 Lich
dienst; 11.00 I
12.10 Hollandse liederen; 12.31
meded; 12.33 C
Puzzel mee
13.00 Nws;
15-00 Rep v d Bondsdag
enlglngen van Gereforme
Gram: 16.C0 V d jeugd; 17.20 Gram; 17.4
1 Beursber; 17.45 Orgelspel; 18.15 Spectrum vai
ven ^rtelliB-wr oaw9t1Ue'/-en veren'Singsl«
yen. caus; 18.30 RVU.: G van den Steer
■n: Canada's Caribou-Eskimo's. Eerste 1«
10.00 Nws en weerber; 19.10 Volkslie
19.45 Verkiezing!
trtge-
ia) belang.
21.40 Concertgebou
i Evangelische ultz;
Avondoverdenking:
8.50 V d
Schoolradio. VARA: 10.20 Gram; il.<
ing; 12.30 Land- i
Hilversum (verbeterd be-
Synode Schotse Kerk
Aartsbisschop sprak
Calvinisten toe
Als Daniël in de leeuwenkuil voel ik
mij. Zo sprak de aartsbisschop van Can
terbury. primaat van de (anglicaanse)
Kerk van Engeland, toen hij
verhoogde zitplaats afdaalde orr
van zoveel Calvinisten de synode
de Kerk van Schotland toe te spre-
over de noodzaak van nauwere sa
menwerking tussen de officiële kerken
in beide delen van Groot-Britannië.
De aartsbisschop hield het beeld niet
Want hij ging zijn
weg met blijdschap
Derde promotie in Kampen
De kamerling, deze „rijksgrote
van Candace, de koningin der
Ethiopiërs, zocht God en God
vond de kanjerling. En Hij deed
geen half werk. U vindt dat terug Aan de Theologische Academie, uitgaande van de Johannes Calyijnstich-
in dat woordje .want". tin&> promoveerde hedenmiddag ds. J. van dep Berg, Geref. predikant te
j-,,.,,Zutphen. Ds. Van den Berg is een Rotterdammer van geboorte; hij stu-
De kamerling is naar Jeruzalem deerde aan de xheologische Hogeschool der Gereformeerde Kerken te
gekomen om daar te aanbidden. Kampen en aan New College en Free Church College te Edinburgh. De
jonge doctor was de eerste die aan de Academie van de Calvijnstichting
zijn doctoraal examen aflegde. Hij is de derde doctor dezer Academie.
Promotor is prof. dr. J. H. Bavinck
-KANTTEKENING
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
En op de terugweg leest hij in
Jesaja. Hij is kennelijk „een zoe
ker van God"
Door middel
van Philippus
laat God zich
vinden. De Ethi
opiër wordt ge
doopt nadat hij
zijn geloof be
leden heeft. En
dan staat er dat
„de Geest des
Heren Philippus
wegnam en de kamerling zag
hem niet meer, want hij ging
zijn weg met blijdschap."
Dat „want" verwacht men daar
niet. En toch is het duidelijk:
omdat de kamerling zijn weg met
blijdschap ging, daarom nam de
Geest des Heren Philippus weg.
Gods dienstknecht had zijn werk
aan deze kamerling gedaan: diens
geluk, voor tijd en voor eeuwig
heid, was verzekerd. En voor
Philippus was er ander werk.
Wie God zoekt, die vindt Hem.
En die kan zijn verdere levensweg
met blijdschap gaan!
gealarmeerd hadden getoond. Niettemin
was hij optimistisch gestemd, niet om
dat de vereniging al morgen tot stand
zou komen, maar omdat er nu eindelijk
iets gebeurt, dat enig uitzicht op
heid in de toekomst biedt.
De synode van de Schotse Kerk be
sloot maandag eenstemmig, de Britse
regering te verzoeken In Spanje
Columbia te protesteren tegen de
volging der Protestanten. Ds. J. Hasson
uit Bonhill verklaarde, dat in de af
gelopen acht jaar zeker 75 protestanten
In Columbia zijn vermoord en dat ln migc Zweedt
die tijd 46 kerken afbrandden en meer ook lekker.
I dan tweehonderd scholen gesloten zijn. ••PPen*
Het onderwerp, van de dissertatie,
de motieven van de ontwaking van
de Zending in de Angelsaksische
landen tussen 1698 en 1815, ontvangt
zijn actualiteit door het feit, dat juist
in deze tijd de vraag naar het „waar
om" der Zending gehoord wordt. Op
deze vraag kan eigenlijk niet ge
antwoord worden, voordat men ge
luisterd heeft naar het gesprek van
vorige generaties met Hem, die
steeds weer zijn oproep tot zending
de zijnen geeft. In de onder
zochte periode ontving de moderne
zending in eerste aanleg haar vorm
Het historisch onderzoek begint met de
periode van voor 1700. In de periode van
de Reformatoren is van de zendingsge
dachte weinig te bespeuren: zü is wel
onder de oppervlakte aanwezig, maar
door verschillende factoren komt men er
niet toe haar zich te doen openbaren. Bij
voorlopers van het Duitse Piëtisme, in
kringen van de Nederlandse Nadere Re
formatie en in kringen van het Angel
saksische Puritanisme zien we de zen-
dingsgedachte ontwaken.
In de periode welke het proefschrift
onderzoekt zijn drie steeds hogere golf
toppen van zendingsbelangstelling waar
te nemen. De eerste wordt gekenmerkt
door een combinatie van piëtisme en ra
tionalisme. In deze periode spelen ook
politiekfe en culturele factoren een rol.
Het Methodisme wordt gekenmerkt
door een intense missionaire drang, maar
richt zich eerst tot het moederland als
een „verheidenst" gebied. Jonathan Ed
wards houdt echter ook het oog gericht
op de heidenzending en de onder zijn in
vloed staande opwekkingsbeweging heeft
verschillende grote zendelingen voortge
bracht. In deze periode spelen politieke
en culturele motieven hoegenaamd geen
rol: het soteriologisch motief heeft gro
te invloed en het zendingsideaal wordt
opgetild op de golven van grootse escha
tologische verwachtingen.
In de derde periode komen de lijnen
der vorige twee samen: weinig politieke
Wees Slank
ond I Id Uw bonding. Uw gang, I
Het concern en de zelfstandige man
rpE VEEL eer krijgt de
Consensus over het
Avondmaal die door Lu
therse en Hervormde
theologen is bereikt en
die door de hervormde
synode reeds is aanvaard,
zo schrijft prof. dr G C.
van Niftrik in „Woord en
Dienst". Deze week heb
ben wij een theologische
toelichting van Lutherse
zijde weergegeven. Prof.
Van Niftrik behandelt de
praktische vraag hoe een
eventuele eenwording van
beide Kerken tot stand
moet komen, en hoe die
eenwording nu net niet
gediend wordt.
Naar mij ter ore kwam
zijn er tengevolge van de
ze consensus nu Hervormde
predikanten die hun Lu
therse collega ter plaatse
triomfantelijk toespreken,
zo ongeveer op de wijze van
de directeur van een groot
concern, wie het eindelijk
gelukt is een klein kruide
niertje er toe te krijgen de
strijd om een zelfstandig
bestaan maar op te geven
en zich aan te sluiten bij
het machtige concern. Ik
zou de Hervormde predi
kanten en alle overige
ambtsdragers er nadrukke
lijk aan willen herinneren,
dat de kleinere kerken in
ons vaderland sinds de ont
waking der Hervormde
Kerk uiterst gevoelig zijn
voor elk symptoom van wat
zij gevoelen als Hervormd
imperialisme. Niets zou
fnuikender zijn voor de wer
kelijk oecumenische ver
bondenheid tussen de Lu
therse en de Hervormde
Kerk dan de gedachte aan
Lutherse zijde, dat het de
Te veel eer voor
de Consensus
Hervormde Kerk erom te
doen zou zijn de Lutherse
,,in te palmen".
Wanneer de consensus
door de Hervormde ambts
dragers in hun practisch
handelen en door hun woor
den geïnterpreteerd zou
worden als een ontkenning
van het bestaansrecht der
Lutherse Kerk ten onzent,
dan zouden zij daarmede
de oecumenische zaak groot
letsel toebrengen. Wij moe
ten als Hervormde ambts
dragers enig begrip opbren
gen voor de gevoeligheid,
die niet zozeer bij de Lu
therse Kerk als geheel dan
wel bij talrijke predikanten
veelal in kleine Lutherse ge
meenten bestaat.
Deze mensen hebben dik
wijls een zware strijd te
strijden om hun kleine ge
meente in stand te houden.
Tot dusver Is hun dit gelukt.
Nu komt plotseling deze
consensus. Triomfantelijk
zegt nu in een kleine stad
een Hervormde dominee te
gen zijn Lutherse collega:
Wat wil Je nu nog verder?
Kom over en voeg je bij
ons! Dan kan men toch wei
begrijpen, dat alle mense
lijke Instincten van zelfver
dediging en zelfbehoud wak
ker worden?
HET IS echter niet alleen
onverstandig zo triom
fantelijk te doen maar ook
zakelijk onjuist. Het is in
strijd met de geest, waarin
onze Synode op 2 februari
1956 deze consensus heeft
aanvaard. Bij de behande
ling van dit stuk is niets ge
bleken van Hervormd im
perialisme. Integendeel, op
Woudschoten is over deze
overeenstemming gesproken
in de geest van een waar
achtige oecumeniciteit.
De houding van de direc-
over een zelfstandig bedrijf
heeft niets te maken met
oecumeniciteit. Op de Sy
node van februari heerste
de geest van verwondering
en blijdschap, dat twee ge
lijkberechtigde kerken el
kander op een belangrijk
punt zo niet geheel en al
gevonden hebben dan toch
in ieder geval elkander zó
na staan, dat zij tot inter
communie en intercelebra
tie durven overgaan. Van
fusie en absorbering is geen
sprake geweest
DEZE CONSENSUS bete
kent niet, dat Hervorm
den en Luthersen het nu in
zake het Avondmaal in alle
delen eens zijn. Het belang
rijke van dit stuk bestaat
hierin, dat twee kerken, die
eeuwenlang naast elkander
hebben voortgeleefd, nadat
het felle gesprek over het
Avondmaal een einde had
gevonden, omdat men aan
weerszijden alleen nog maar
zichzelf repeteren kon, in
het jaar 1956 tot een uit
spraak komen, die duidelijk
maakt, dat wij in de 20ste
eeuw verder kunnen komen,
nadat wij in de 16de en de
17de eeuw niet verder kon
den komen.
Dit stuk heet een consen
sus, omdat wij blijkbaar
weer samen belijden kun
nen, nadat wij in vroeger
eeuwen alleen maar tegen
elkander in belijden konden.
Dat is een oorzaak tot
vreugde. De vreugde over
deze mogelijkheid tot ge
meenschappelijk belijden
overheerst zó sterk de dis-
sensus, die in de stellingen
waarlijk niet verzwegen
wordt, dat het gerechtvaar
digd lijkt over een consen
sus te spreken. Dit Is nog
maar een begin. Maar daar
mede ls een teken gesteld.
Wij zullen verder moeten
spreken. Als gelijkberech
tigde kerken. Kerken, die
elkaar respecteren. Als ker
ken, die van elkaar willen
leren. Als kerken, die el
kaar vragen stellen. Niet
vragen, die men stelt om
met voldoening verschillen
te kunnen constateren,
maar zulke vragen, die bei
de kerken helpen verder
voort te gaan op de weg
van een oecumenische theo
logie met als doel een oecu
menisch belijden. Deze
oecumenische theologie en
dit oecumenisch belijden be
reikt men niet door voorba
rige fusies. Dit is een weg
van liefde, geduld, respect
en tact. Daarom moet men
niet te veel zeggen over de
ze consensus en niet doen
alsof de fusie alreeds in
zicht is. De Hervormde
Kerk spreekt met de Lu
therse Kerk als een zuster
kerk die haar eigen belijde-
culturele motieven
erheffing" van de blinde heide
nen), een zeer sterk soteriologisch mo
tief. Bijzonder trekt de aandacht het
eschatologisch motief: het duizendjarig
rijk (vóór Christus' komst) kondigt zich
volgens sommigen aan; dit wordt een
signaal voor meer enthousiast zending
drijven. Intussen functioneert het zen
dingsbevel alleen als motief, wanneer
het verbonden was met een van de eer
der genoemde motieven.
Alle motieven zijn in groepen samen
te brengen, die een antwoord zijn op de
roeping Gods, maar aan de andere kant
menselijke antwoorden zijn. Zo kan het
wel degelijk bijbelse motief der liefde
ten gevolge hebben, dat de zending wordt
gehumaniseerd tot missionaire philan
thropic; de gehoorzaamheid aan de op
dracht kan komen te liggen in de lega
listische sfeer.
Al deze motleven zijn ln Christus één;
daarom dienen wij ze altijd weer te stel
len onder zijn oordeel en ons af te vra
gen of wij ons gedragen weten door de
Liefde van Jezus.
De moeilijkheden
rond de I.C.C.C.
De moeilijkheden in de Bible Pres
byterian Church, die leidden tot ont
trekking van deze kerk aan de In
ternational Council of Christian Chur
ches en tot het vormen van een
nieuwe gemeenschap, die wel in de
I.C.C.C. wenst te blijven onder leiding
van ds. C. Mclntire, zijn, volgens
het officiële orgaan van de Presbyte
riaanse kerk in Amerika, reeds ver
leden jaar begonnen.
In de vorige synode kwam de vraag
aan de orde, of de verschillende ker
kelijke instellingen de zending, het
seminarie, het blad The Christian
Beacon en enkele andere vanuit
de kerk zelf geleid moesten worden
of door zelfstandige besturen. Ds.
Mclntire, die in al deze besturen, vol
gens het blad van de Presbyteriaanse
kerk, een functie bekleedt, was tegen
een nauwere band met de kerk. Hij
heeft in het afgelopen jaar een voort
durende strijd gevoerd om aan te to-
dat zelfstandige organisatie
door God gewilde methode zou zijn
bij het uitvoeren van kerkelijke ar
beid. De Bible Presbyterian Church
in haar laatste synode genoeg
hebben gehad van de leiding van ds
Mclntire en zich daarom ook terug
getrokken hebben uit de door hem
geleide I.C.C.C. en de Amerikaanse
C.C.C. Zij blijft aan haar leer vast
houden en van terugkeer naar d(
Presbyteriaanse kerk is geen sprake.
Rev. Mclntire heeft onmiddellijk
nadat zijn kerk uit de C.C.C. getre
den was, een bijeenkomst belegd,
waarin hij kerken, kerkeraden en af
zonderlijke personen heeft overge
haald zich bij de I.C.C.C. aan te blij
ven sluiten. Wij berichtten reeds, dat
de meerderheid van de Bible Pres
byterian Church achter ds .Mclntire
zou staan en het nieuwe kerkverband
zou hebben gevormd; dat bericht be
reikte ons uit kringen van de I.C.C.C.
in Nederland.
De vervolging in Spanje
Zal de kardinaal
QNDERWIJZERS en leraren bij h
openbaar onderwijs zullen stm
lid kunnen worden van de gemeent
raad. Dit is de strekking van
wetsvoorstel, dat de regering d«{
dagen heeft ingediend.
Men kan zich afvragen, of het nJ
lig is, dat van een kabinet zo
vóór zijn aftreden nog zulk een we
ontwerp uitgaat. Het voorstel kan i
den duur voor enkele betrokken»
belangrijk worden, maar voor
ogenblik is het beslist niet urge
Het had evengoed ingediend kun* t
worden onder het kabinet, dat na:
aanstaande verkiezingen dient te wi 1
den gevormd, en de vraag rijst,
dit zelfs niet voor de hand hail g»
gen.
Bezien we afgezien van dit I
zwaar, het wetsontwerp zélf wat i
der, dan is het duidelijk, dat e- i
tegen te zeggen valt en iets vóór
|N onze wetgeving zijn om begr
pelijke redenen bepaalde fut
ties of ambten onverenigbaar n
klaard. Deze onverenigbare lunet
ambten noemt men met
vreemd woord incompatebiliteiten. Ei
lid van de rechterlijke macht kan 1
voorbeeld geen lid worden van k
parlement, een lid van de Twti
Kamer kan niet tevens lid zijn
de Eerste Kamer en omgekeerd, h
minister kan geen Kamerlid zijn, i
zo zijn er nog meer voorbeelden
helpen
De brief waarin dr. O. Dibelius in op
dracht van de Raad der Evangelisch'
Kerk in Duitsland aan de aartsbisschop
van Keulen, kardinaal Fring3, om
terventie verzocht voor de protestantse
kerken in Spanje, kwam zo laat in Keu
len aan, dat de aartsbisschop de inhoud
al in de pers gelezen had. Van r.k. zijde
in Duitsland werd medegedeeld, dat de
brief zo ietwat op een „open brief' leek
en dat men zich daarom afvroeg of de
kardinaal er nu wel op in kon gaa
Ds. R. van Alphen, oud-Indisch pre
dikant, thans Hervormd predikant te
Overasselt, heeft zich op verzoek
de raad voor de zending bereid
klaard naar Nieuw-Guinea te gaan
als docent werkzaam te ziin aan
theologische schooi te Seroei.
PUZZLE NO. 423
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: l Rakelijzer. 5 voetbal
club, 9 stukken, 11 voorzetsel, 13 kerf,
14 baat 16 per expresse, 17 vrucht, 20
slede, 21 priem, 22 vogel. 25 heilige, 26
arktisch dier. 29 deel van het etmaal,
30 futloos.
Vertikaal: 2 Rivier in Rusland, 3
zwaardvis. 4 oestervat 5 grote bijl, 6
lidwoord. 7 het meest naar beneden. 8
wapen. 10 voorgebergte. 12 onversne
den. 15 geheel de uwe. 16 vaóht, 18 loop.
19 water in Friesland. 22 benauwd.
23 muurholte, 24 duinvallei, 27 en ande
re, 28 rondhout
OPLOSSING PUZZLE NO. 422
Horizontaal; 1 Schandaal. 8 laars. 9 is
11 Laa. 12 en. 13 pal. 15 enk. 16 lof, 17
alk. 18 rog. 20 fel. 22 in. 23 pas. 25 li, 26
notie. 28 mankement
Vertikaal: l«Stip, 2 hl. 3 aal. 4 naaf.
5 dra, 6 as, 7 link, 10 salon, 12 enkel,
14 log. 15 elf, 18 riem, 19 mate. 21 lint,
23 pok, 24 sim. 26 N.N.. 27 Ee.
19.00 Nells volle
•orsp: 22.05 Sportpraatje; 22.15 Dansr
23.50—24 00 Socialistisch r
Televlsieprogr. AVRO- *17.00—17.40 V d
ind. VARA: 20.00 U en Uw Regering; 20.20
>e Wijze Kater, een boosaardig sprookje
12.00 Hersengym: 12.30
13.10 Ooggetuigev<
5port: 14.00 V.d. scho
Vespers; 16.45 Caus; 17.00
eerber: 18 00 Nws; 18.15
muz; 19.00 Caus;
21.00 Nws; 21.15 Mes-
Caus. 22.30 Koor:
land, BBC Light I
16.15 Mrs
17.30 Ritm
12.15 Pari
conc; 13.45 V d. kind: 14.00
15 00 Ork conc; 15 45 Lichte i
s Dale's Dagb: 17 30 Schots
18.15
Hoorsp; 19.00 Nws; 19.25 Sport; 19.30 Gram: I
20 00 Hoorsp; 20 30 Voordr; 21.00 Ritm muz;
21.15 Gevar progr; 22 00 Nws: 22.15 Act; 22.20
Lichte muz: 23 00 Voordr; 23.15 Dansmuz:
23.50 Progr overz: 23.55—24.00 Nws.
Brussel. 324 m. 11.45 Gram; 12.30 Weerber;
12.34 Gram (Om 12.55 Koersen); 13.00 Nws:
13.15 Mozart en zijn tijd: 14.00 V.d. scholen
16 00 Koersen: 16.02 en 16 15 Gram; 16.30 Ork
conc: 17.00 Nws; 17.10 Knapenkoor; 17.50
Boekbespr: 18.00 HoutbUzerstrio; 18 30 V.d
sold: 19 00 Nws: 19 40 Volkszang: 20.00 Int
wedstr Koningin Elisabeth: 2230 Nws: 22.45
Vioolrecital: 23.00- 23.05 Nws
Brussel 484 m. 12 00 Gram; 13.00 Nws.
13 15 Gram. 14.10 Idem; 14.15 Ork conc;
15.00 Gram; 15.45 Koorzang; 16.05 Lichte
muz; 17.00 Nws; 17 15 en 17.40 Gram; 19.30
Nws. 20 00 Int wedstr Koningin Elisabeth
22.55 Nws.
27.
Toch voelde hij zich in steeds sterkere mate
tot Patricia aangetrokken en zij, met haar im
pulsieve karakter, mocht hem ook bijzonder
graag Maar toen nam haar moeder haar mee
op een reis van drie maanden naar Zuid-Ame-
rika. Patricia begreep evengoed als Douglas wat
daar de bedoeling van was. Haar moeder koes
terde wel sympathie voor Douglas, maar zag on
gaarne dat haar dochter ging houden van een
man zonder benen; een lange reis zou daar een
goede remedie voor zijn. Dat was begrijpelijk
van een moeder, maar toch voelde Bader zich
erdoof gekwetst en zijn somberheid nam erdoor
toe.
Maar geleidelijk kwam hij zijn gepieker te bo
ven. Een hele reeks hartelijke brieven van Pa
tricia hielp daarbij en dan was er ook nog het
bemoedigend vooruitzicht van de kunstbenen.
Maar de voornaamste en meest constante fac
tor, welke hem al die maanden sinds december
deed volhouden en dóórbijten, was zijn nimmer
aflatende, agressieve aanvaarding van elke uit
daging.
Drie hoge Air Force officieren kwamen hem
in het ziekenhuis opzoeken, als Raad van On
derzoek naar zijn vliegongeluk. Het zag er niet
bepaald naar uit dat het een prettige middag
zou worden en geïmponeerd door al die hoge
rangen en ongerust over haar patiënt, fluisterde
zuster Brace hem toe: ..Als ze 't je lastig ma
ken, druk je op de bel, dan kom ik en zeg dat
ze moeten ophoepelen
Ze trok de deur achter de Raad van Onder
zoek dicht en beleefde een vol uur van benauw
de spanning, toen plotseling zijn belletje klonk
en 'ij vastberaden de kamer binnenstapte om
bescherm*' De officier n zaten ron^ Ba
der» bed, lachten en hadden de grootste pret.
DAN
MAAR ZO!
nog erger omdat hij twee voetgangers passeer
de, die ongegeneerd naar zijn stelt en de opge
spelde rechter broekspijp keken. Maar toen hij
die wandeling een keer of drie had herhaald,
was dat onbehaaglijke gevoel al een stuk
der geworden.
Bader riep: „Bier, thee, asjeblieft, zuster!'
en zuster Brace, zo plotseling van vrees in ver
ontwaardiging duikelend, zei op strenge toon:
,,Wat denkt u waar u bent in een café mis
schien?" en stapte nuffig de kamer uit.
De Raad van Onderzoek ontweek behendig de
schuldvraag, in aanmerking nemend dat wat
er ook gebeurd mocht zijn Bader meer dan
genoeg had geleden.
Spoedig reed hij weer in een rolstoel en een
week later strompelde hij weer op zijn stelt door
de tuin rond (gelukkig paste de linker stomp nog
in de lederen huls) Het was einde maart en
gestimuleerd door de zonneschijn, de pittige voor
jaarslucht en de eerste groene knoppen, was hij
verlangend de wereld weer tegemoet te treden
Op een morgen ging hij het hek uit en de Red-
lands Road op, zodat hij als het ware voor het
eerst weer de wereld betrad, en toen hij daar
op het trottoir stond, voelde hij zich plotseling
hopeloos onzeker, alsof hij door een enorme
lamp werd beschenen Hij strompelde de hou
derd meter naar de volgende ingang en was bli;
en opgelucht toen hij zich weer op het vertrouw
de terrein van het ziekenhui bevond Toen hij
deze wandeling middags herhaalde had hij
weer dat ellendig- geviel •-.• kwe'sb" zo
dra hij buiten het hek was, en dit keer was het
hij even aan de stoeprand wachtte, joeg een
auto voorbij en vervulde hem plotseling met een
dodelijke angst. Hij had opeens het gevoel dat
hij in een slangenkuil moest stappen, maar hij
vermande zich, wachtte tot er geen auto's meer
in zicht waren en hobbelde toen zo snel hij kon
de straat over, vagelijk beseffend dat hij
ogenblik af nog vele angstwekkende moeilijkhe
den zou moeten overwinnen en dat hij de eerste
tijd evenveel geestelijke als physieke hindernis
sen te nemen zou krijgen.
Het was een belangrijke dag toen Dorothy
Brace en een andere zuster een taxi belden en
hem meenamen naar een bioscoop in Reading.
De hele weg naar de bisocoop voelde hij zich zc
opgewonden als een kind, tot de taxi stilhield.
Toen hij zich er uit wurmde, in een wirwar var
krukken, stelt en helpende verpleegsters, bleven
voorbijgangers stilstaan om hem aan te staren
Hij bemerkte het pas toen hij zich oprichtte en
het was alsof al die schelvisachtige ogen hem
staken. Al die medelijdende en stompzinnig
nieuwsgierige gezichten gaven hem direct
sen gevoel alsof hij naakt was, en onthutst
strompelde hij de bioscoop binnen. In de sche
merige zaal liet hij zich op een stoel zakken en
toen voelde hij zich weer normaal en gelijk aar
al die anderen: maar later toen hij weer spits
roeden moest lopen over het trottoir naar dt
wachtende taxi, hoorde hij een verschrikte vrou-
westem roepen: „O kijk 's, Jean, hij is ze alle
bei kwijt."
IWURD1 VERVOLGD)
Deze gevallen liggen voor de ha^
Nu kon tot dusver een onderwijl
of leraar bij bet openbaar onderij
geen lid van de gemeenteraad w
den. Een motief was, dat het gemet
cebestuur niet voldoende vrij
staan tegenover onderwijzers en j
raren, die tegelijk lid van de nt
waren.
Aan de andere kant kunnen ondi
wijzers bij het bijzonder onderoi
.hans al wèl tot raadslid worden
kozen- Hiervoor is alleen een t*
stemming nodig van Gedeputeen
Staten en die toestemming mag i
leen betrekking hebben op het bely
het. onderwijs, dat niet geschil
mag worden.
£)E regeling acht het niet juist,
de ene onderwijzer niet mag v
de andere onderwijzer wèl mag. Vt
daar haar wetsvoorstel, kracht^
hetwelk dan straks onderwijzen!
leraren bij het openbaar onden»
evengoed als hun collega's bij l
bijzonder onderwijs lid van de i
meenteraad kunnen worden. Er
den alleen wat meer bevoegdhei
aan Gedeputeerde Staten verlw
voor het geval er kwesties zullen a
Wat van dit alles te zeggen?
zijn er in het algemeen voor, dal
een democratisch staatsbestel de 1»
gang tot de vertegenwoordigende i
besturende lichamen zo wijd mof
iijk wordt opengezet. In zo wel|
mogelijke gevallen dient men tl
verkiesbaarheid te worden uilf 1
sloten.
Tegen toelating van onderwijl)
bij het openbaar onderwijs tot a
gemeenteraad behoeven in de pn
tijk ook niet veel bedenkingen
rijzen. Wij achten het echter onjd
om, zoals de regering in haar li'
lichting op het ingediende wetsoi
werp doet, de toelating van dezei
derwijzers mede te motiveren als 9
consequentie van de toelaatbaar^
der onderwijzers bij het bijzonder 0
"derwijs.
2 O immers ontkent men in een 1
Iangrijk opzicht het bestaas
onderscheid in bestuursstructuur H
sen het openbare en het bijzomty
onderwijs-
De overheid staat tegenover
openbaar enderwijs op
gronden nu eenmaal anders das
genover het bijzonder onderwijs,
uitsluiting van openbare ondei
van het raadslidmaatschap was
van een rechtstreeks uitvloeisel.
Wil men in deze laatste
verandering brengen het ls
wel, mits men redelijke
aanvoert. Tot die redelijke
behoort niet een vergelijking met
rechten en bevoegdheden, welke
onderwijzers en leraren bij het
zonder onderwijs thans hebben. Dn
voor zijn èn het openbaar onderu
en het bijzonder onderwijs
fé zelfstandige en cigeugeaarde gW
heden.
j/onc;
/er li
'ettel»
dan t
vijk (Z H
e Sluiskil: C
inderwijzer
n-Zuid: J. Hilverda
Delftwijk)B. J. Kniese I
de Jong te Schiedam en
aandam: aan de dr J. Th.
Harderwijk: J ter Heide
1 J. G Marinus te Emmen;
:hool te Soestdfjk: G van
e visser^
Genemua
in de DsW*
Dorsselai'
riffloen te Huizen (N. H.);'aan de chr-
hooi tc Leiderdorp: mejuffrouw E. J*>
