NIEUWS ^SLEUTELSTAD
KRIJGSKUNST IN VEERTIENDE
EN VIJFTIENDE EEUW
Duizenden van
vrienden door
onze gevederde
kou overvallen
MR. VAN DER LEE OVER
INDIA EN PAKISTAN
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
ZATERDAG 21 APRIL 195<
■iseAvota vaw
Haydns Jahreszeitendoor
De Stem des Volks
IJITVOERING WEKTE, ONDANKS HAAR
ZWAKHEDEN, GROTE VOLDOENING
GISTERAVOND had in de Stadsgehoorzaal een uitvoering plaats van
Haydns beroemde oratorium Die Jahreszeiten" door het gemengde
koor „De Stem des Volks" o.l.v. Iskar Aribo. Medewerking verleenden de
sopraan Corry Bijster, de tenor Arjan Blanken en de bariton David Holle-
stelle, terwijl het Noordhollands Philharmonisch Orkest voor de instru
mental e begeleiding zorg droeg.
Er zijn weinig oratoria die sinds hun
on'staan zo'n grote bekendhei d hebben
gekregen als dit uit 1799 daterende werk.
en toch hoort men het nog altijd met
veel genoegen en zelfs met bewondering
voor een meester, die aan het einde van
zijn zo omvangrijke oeuvre in staat bleek
zulk een fris, rijk en gevarieerd werk
van grote omvang te componeren op een
tekst, die in elk cpzicht blijk geeft van
een zeer middelmatige en vrij fletse ge
zapigheid. Zo conventioneel en naïef de
tekst vaak is. zo vitaal, spontaan en te
gelijkertijd knap doorwrocht is de muziek
Men voelt voortdurend, dat Haydn bij
het componeren een Immense vreugde
aan deze partituur heeft beleefd, en deze
vreugde deelt zi:h onweerstaanbaar ook
aan de toehoorder mee. Men zou alles
willen releveren: de vertedering bij het
intreden van de lente na de aanvanke
lijke guurheid, de dramatische spanning
tijdens en de ontspainming na het zomer
se onweer, de algemene uitbundigheid bij
de wijnoogst in de herfst en de somber
heid van de invallende winter, die dan
echter ook weer aanleiding is voor de
gezelligheid bij de haard en tot de hoop
op een hernieuwde lente.
De uitvoering die wij gisteravond bij
woonden. mocht in menig opzicht uit
stekend genoemd worden. Dit was voortl
te danken aan het élan en de vaardigheid
waarmee het koor zijn partij vertolkte,
aan de voortreffelijke directie van Aribo
en aan diverse zeer goede prestaties van
de solisten.
Een schaduwzijde vormde de orkestrale
begeleiding, die aanvankelijk zeer veel
te wensen ovarllet Men kon er tijdens
de eerste twee delen ernstig aan twijfelen
of men wel met een beroepsensemble te
doen had. zo slordig en geestloos werd
door het orkest gemusiceerd. Eerst na de
pauze, in de herfst dus, begon het wat
beter te worden. Wellicht was het aan
dit tekortschieten van de begeleiding te
wijten, dat de samenwerking tussen koor
en orkest soms enige spanning veroor
zaakte, zodat op één moment in het twee
de deel zelfs moest worden afgetikt, ter
wijl ook in het slotkoor van het derde
deel even een kleine ontsporing dreigde
die gelukkig werd opgevangen dank zij
de handigheid van de dirigent.
De schitterende prestaties van het koor
maakten deze oneffenheden stellig ruim-
sohoots goed. We releveren het dramati
sche koor uit het tweede deel en ver
scheidene koren uit de beide laatste delen
In het bijzonder dient de trefzekerheid
der sopranen, die het vaak lang niet ge
makkelijk hadden, vermeld te worden.
Van de solisten trof ons de vaak. prachtige
T^-r
v - 'i
1072
Pastoe meubelen
naar de maat
van Uw interieur
op jlroVfóMc'nUi'vermtl-
jurnedevólledije PASTOE
rPAsi
U M.S. Patioe -
Rotsoord 3 - Utrecht
voordracht en de grote techniek van de
sopraan Corry Pijster Haar duft met
Arjan Blanken in het derde deel vormde
een der hoogtepunten van de avond, aan
welk succes ook ric tenor een belangrijk
aandeel had. Het was bij zulk een zware
partij als de hare niet verwonderlijk dat
de sopraan in het laatste d -el enige teke
nen van vermoeidheid en verzwakking
van van stemvastheid begon te vertonen
Arjan Blanken toonde aich een zeer kun
dige vertolker der tenoraria's; in de hoge
regionen is zijn sum wat scherp. Tevens
beschikt hij nog niet altijd over een al
te rijk geschakeerde expressiviteit, doch
dit tekort kan waarschijnlijk door studie
worden verholpen Iets minder geest
driftig stemde ons de bariton David Hol-
lesteile, die vooral bij het vergroten van
het stemvolume sterk aan glans verldest,
terwijl ook hij moeite heeft de hogere
noten van zijn partij goed te realiseren.
Zijn sottovoce is daarentegen soms heel
mooi; wellicht werd hier van hem een
te groot volume geëist. Een goede zijde
van zijn talent is de duidelijke en ver
zorgde dictie; in dit opzicht wint hij het
zeker van de beide andere solisten. De
geestdriftige bijval der talrijke toehoor
ders bewees, dat deze uitvoering, on
danks enkele zwakheden, grote voldoening
had gewekt.
Dr. J. van der Veen.
NIEUW NIEUW
WIJ KLOPPEN ALLES
Met onze nieuwe kledenklopmachine bij
u voor de deur. U kunt het zien.
U belt ons of stuurt bericht en
wij zijn er.
Hansenstraat 60 - Nnordwiikerweg 61
Leiden. Tel. 20S19 Katwijk a/d Rijn.
Ds. Visser spreekt
in Leiden
Volgende week woensdag houdt het in
terkerkelijke evangelisatiecomité te Lei
den een bijeenkomst in de Zu-iderkerk aar
de Lammenschansweg. In deze samen
komst zal ds H. A. Visser van Amsterdam,
bekend als voorzitter van de Jonge Kerk
van de Hervormde Kerk en van de jeugd
diensten voor het IKOR. spreken.
Verder werken mee het duo Stoop
Dordrecht, het interkerkelijke evangeli-
satiekoor De Zaaiers en de heren Van der
Reijden. orgel, en Houweling, trompet
tist. De bijeenkomst begint om 8 uur.
t evangelisatiecomité hoopt zeer, dal
deze bijeenkomst goed zal worden be
zocht. Natuurlijk in de eerste plaats
mensen met het Evangelie te berei
ken. Maar daarnaast om de financiële
uitga-ven, die voor de avond moeten
den gemaakt, zoveel mogelijk te kunnen
dekken.
Haags gerechtshof
Straf voor Joy-Riding bevestigd.
Overeenkomstig het advies van de pro-
ireur-generaal bevestigde het Haags ge
rechtshof het vonnis, waarbij een 19-jarige
inwoner te Hoogmade in eerste instantie
veroordeeld tot veertien dagen ge
vangenisstraf. Hem was ten laste gelegd,
dat hij samen met C. M. W. op 19 septem
ber jl. wederrechtelijk gebruik had ge
maakt van een andermans auto. Met W
hter het stuur was het met grote snel
heid ln de richting Leiderdorp gegaan,
■aarbij een fietser en een wandelaar ter-
auwernood het vege lijf konden redden.
De tocht eindigde met het zigzag overste
van een brug, waarna de wagen tegen
boom botste, die volkomen ontworteld
werd. De auto werd zwaar beschadigd en
W. werd gewond.
Maatschappij Ned. Letterkunde
Christen-vrouwenbond
afd. Leiden 35 jaar
De afdeling Leiden van de Christen-
Vrouwenbond herdacht gisteravond in het
wijkgebouw Levendaal in een feestelijke
jaarvergadering haar 35-jarig bestaan. Het
zangkoor onder leiding van mejuffrouw
G. van Ulden zong enkele gezangen. M<
vrouw Van Ingen-Schenau declameerde
gedichten van Han Hoekstra en Muus Ja-
eobse. Enkele dames voerden een toneel
stukje op. De avond stond onder leiding
an de presidente, mevrouw Houwing.
In het jaarverslag zei de secretaresse
at een prettig jaar was versteken Dt
opkomst was steeds goed en het leden
aantal bereikte de 214, een aantal dat
voorheen nog niet was behaald
Op de vergaderingen traden bekende
sprekers op en ook werden films
toond. Kortom, het was een jaar, w
r men tevreden kon zijn
Filmavond V.O.L.A.
oor de Vereniging van oud-leerlingen
der ambachtsschool Is gisteravond in het
nius-clubhuis een aantal films ver-
De rolprenten, die werden uitgebracht
door de Caltex Petroleum Maatschappij,
droegen een min of meer technisch ka
rakter. Zo werd bijvoorbeeld de werking
3 smering van de automotor in beeld
gebracht.
t een visuele uiteenzetting van de
raffinage-processen en een tekenfilm werd
de avond besloten.
Officiële opening van de
Dr. Van Voorthuysenscliool
Woensdagmiddag om drie uur zal de
openbare school voor buitengewoon lager
onderwijs aan de Marnixstraat (Dr. Van
Voorthuysenschool) officieel worden ge
opend. De opening zal geschieden door
ouw L. H. A. Klaasesz-de Bruijne,
echtgenote van de commissaris der Ko
ningin in de provincie Zuid-Holland.
Droeve balans van strenge vorstperiode
Bovendien zijn vele broedvogels door
zuiderburen opgepeuzeld
iyj"A HET ZACHTE WEER in december en januari, toen er nog steeds
kieviten en gro^e lijsters in ons land verbleven en op Texel zelfs een
broedend kauwtje werd gevonden, viel in februari plotseling de strenge
vorstperiode in. Vele vogels werden door deze onverwachte temperatuur
wisseling volkomen overvallen. Aan de kust vroren de eerste nachten tal
rijke strandlopertjes met de poten vast in het ondiepe water, waarin zij
overnachtten. Door het aanvankelijk goede weer hadden vele vogelsoorten
ons land niet als overwinteringsgebied uitgekozen. Het aantal spreeuwen
bijvoorbeeld, dat zich deze winter in het westen en ook aan de zuidkust
van het IJselmeer ophield, was aanmerkelijk groter dan in andere jaren.
Ook in de kom van de vroegere Zuiderzee verbleven veel meer zwanen dan
gewoonlijk.
iw, die tot aan het ein
vorstperiode is blijven liggen
vogels in een nog moeilijk
De grond was volkomen afgesloten, zodat
zoeken van voedsel wel
moeilijk was. De sloten en plas
een dikke ijslaag bedekt.
•atervogels zich nog slechts in
ken konden ophouden. Waterrallen,
vogels en blauwe reigers waren de s
die de eerste klappen kregen,
moedelijk ls van de eerste twee soo
reeds gedurende de eerste veertien koude
dagen niet één vogel meer in ons land in
"even gebleven. Met de steenuilen
iet niet miimder erg gesteld. Het
icbikbare open wateroppervlak werd
teeds kleiner, zodat de ring om de hi
OEGSTGEEST
Professor Van Niftrik over het
Herderlijk Schrijven
ivond van beide Hervormde wijkgemeenten
in gebouw Irene"
JOOR EEN ZEER AANDACHTIG GEHOOR, dat ook numeriek tot te
vredenheid stemde, heeft prof. dr. G. C. van Niftrik, hoogleraar te
Amsterdam, gisteravond in het dienstgebouw „Irene" te Oegstgeest voor de
beide Hervormde wijkgemeenten aldaar de achtergrond en de inhoud van
het laatstverschenen Herderlijk Schrijven van de generale synode der Ned.
Hervormde Kerk belicht. De hoogleraar ging ervan uit, dat de Kerk bezig
is, de verkondiging van het heil voor uitsluitend de individuele innerlijk
heid te doorbreken om duidelijk te maken, dat het Evangelie een betekenis
heeft, die verder reikt dan de subjectieve belijders.
Spr. constateerde, dat velen het Her- tiende
Voor de Maatschappij der Nederland
Letterkunde sprak gisteravond in L
Doelen dr. J. F. Verbruggen over -„De
krijgskunst in de Zuidelijke Nederlanden
in de veertiende en vijftiende eeuw." Dr.
Verbruggen is speciaal 'oeïntei
de Middeleeuwse wyjze van
ring; z\jn publicaties op dit gebied, „De
slag der Gulden Sporen", een bijdrage
tot de geschiedenis van Vlaanderens Vrij
heidsoorlog, „De Annates Aldenburgen-
ses over de gebeurtenissen in Vlaande
ren tussen 11 juli 1302 en 25 april 1303"
en „De krijgskunst in West-Europa
de Middeleeuwen" getuigen hiervan.
Spreker wees er in het begin van
voordracht op, dat na de bloei van
ridderschap in de twaalfde eeuw d
in de veertiende eeuw begon af te
men. De lenen waren door verdelingen
en splitsingen zo klein geworden, dat de
ridders niet genoeg geld meer ontving»
om voldoende krijgsdiensten te verrich-
De vorsten voerden nu een soldij in bij
wijze van financiële tegemoetkoming.
Door de edelen te betalen bedongen de
vorsten, dat de hiërarchie van het leger
nog verder zou worden doorgevoerd. On
der Jan de Goede en ook onder Karei de
Stoute werd nog aan deze regels vas
gehouden.
Intussen kregen de steden steeds me
macht; de welstand van de stedeling»
en plattelandsbewoners nam toe en h
aantal verdubbelde. Naast legers v«
uitsluitend adellijke ruiters vormd»
zich legers waarin huurlingen dienst n.
men, boeren en leden van de gemeente.
De hevige sociale tegenstellingen, de
verhoudingen tussen de grote stad en
het platteland, dë naijver bij de ver
schillende grote ambachten veroorzaak-
ten veel wantrouwen onderling. Vaak
lopvoe-jkwam het voor jjat de bondgenoten el-
'H n' kaar te lijf gingen.
Dr. Verbruggen gaf voorbeelden var
staaltjes van massa-psychologle; de man
nen gaven elkaar dikwijls moed, maai
het kwam wel voor, dat er plotseling eer
paniek ontstond. Karei de Stoute, die
zich bekwaamd had ook op theoretisch
gebied cn daarvoor de krijgskunde be
studeerde, voerde een strenge tucht
(zij die zich aan plunderen schuldig maak
ten, werden, soms ter plaatse, gedood).
Om te voorkomen, dat het leger door
vijanden zou worden overvallen in dt
nacht, stelde hij een luister- en wacht
dienst in.
Spreker gaf een indruk van de wijze
van oorlogvoering tijdens de vele wa
penfeiten, die de geschiedenis van Vlaan
deren telt; en noemde namen van uit de
periode van de late Middeleeuwen
kende helden.
Viro Leiden-Oegstgeest
Nederland cloet er goed aan, tui reeds
specialistische hulp te verlenen
Voor de Vereniging voor Internationale Rechtsorde afdeling Leiden
Oegstgeest sprak gisteren mr. J. J. van der Lee, chef van de directie in
ternationale organisaties van het ministerie van landbouw, visserij en
voedselvoorziening, over de indrukken, die hij op zijn reis door India en
Pakistan, in februari en maart Van dit jaar, had opgedaan. Mr. Van der
Lee heeft minister Mansholt, die op uitnodiging van de regeringen van
deze landen daar een officieel bezoek bracht, op deze reis vergezeld.
India en Pakistan vormen tezamen het
gebied van heft vroegere Brits-Indië. Het
ideaal van de vrijheidsbeweging was,
beide landen te verenigen in een federa
tieve staat. Door de godsdienstige tegen
stellingen was dit niet mogelijk.
De jonge staat Pakistan leek niet erg
levensvatbaar. Het Engelse bestuur had
meer aandacht besteed aan de ontwikke
ling van India dan aan die van Pakistan.
Met grote snelheid heeft men de economi
sche ontwikkeling van het land ter hand
genomen. Het gevaar is echter, dat men
een weinig ontwikkelde, agrarische bevol
king plotseling wil laten overgaan öp een
geheel andere levenswijze en dat dit de
onrust onder de mensen bevordert. Door
onderwijs en voorheb ting zou binnen
korte tijd een grote vooruitgang te be
werken zijn. Het is het beete voor het land
als de ontwikkeling van de landbouw ge
lijke tred houdt met de industrialisatie.
Keuze
In India streeft men in de eerste plaats
naar het opvoeren van het peil van
massa Pakistan heeft zich politiek gehc
op het Westen gericht. Ten opzichte v
het verzlltnngsvraagstuk bijvoorbeeld is
een goede gelegenheid voor Nederland
hulp te bieden. In tegenstelling
nesië blijkt in P en I. een uitstekend»
verhouding tot de vroegere koloniale
overheersers te bestaan.
De leiding van India is in zeer goede
handen. Dit blijkt ook uit de economische
ontwikkeling. Ned. deskundigen hebben
een studie gemaakt van het verziltiwgs-
versohijnsel en de bodemgesteldheid
een deel van India. Wat de politiek be
treft onthoudt men zich ervan partij te
kiezen voor Oost of West. India houdt
een wedren met China om het politieke
leiderschap van Oost-Azië-
De indruk die men van de bevol
king krijgt is echter, dat de mentali
teit meer verwant is aan die van het
Westen. Het is nog niet te zeggen,
welke partij de bevolking, wanneer
deze eenmaal tot grotere ontwikke
ling is gekomen, zal kiezen. Het is de
plicht van 't westen, dit land zoveel
mogelijk technische hulp te verlenen.
Zolang men het in de Ver. Naties
nog niet eens is over een multilate
rale vorm van hulpverlening. Is het
verstandig als de Ned. regering op
gebieden, waarop ons land gespecia
liseerd is. overgaat tot bilaterale hulp.
Aldus mr. Van der Lee.
GEMEENTE LEIDEN
Officiële publikaties
STREMMING SCHEEPVAART
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter openbare kennis, dat
het openbaar vaarwater de Oude Vest,
verband met de uitvoering van werk-
amheden aan de Marebrug, op 24 en
25 april 1956 voor het scheepvaartverkeer
zal zijn gestremd en dat van 25 april tot
met 9 mei d.a.v. ter plaatse strem
ingen van ten hoogste twee uur kun-
;n voorkomen.
VERKEERSSTREMMING
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter openbare kennis, dat het
kruispunt Oude VestLange Mare, n
verband met de uitvoering van werk
zaamheden aan de Marebrug. op 24 en
25 april 1956 zal zijn afgesloten, waardoor
doorgaande verkeer over de Oude
Vest en de Lange Mare zal zijn gestremd.
De door het verkeer te volgen route
zal ter plaatse met borden worden aan-
Modehuis Jean Pierre
had succes
Uit de opbrengst van de twee modeshows,
die het Leidse modehuis Jean Pierre in
Scheveningen heeft gehouden ten bate
de boottocht voor invaliden van de
Haagse afdeling van het Rode Kruis, zul
len 20 patiënten met de Kasteel Staver-
den op vakantie kunnen gaan. De op
brengst was namelijk f 1 927.86.
derlijk Schrijven verkeerd hebben bena
derd en dat het de voornaamste fóut
de discussie is. dat men de toepassing
centraal stelt en aan het laatste hoofd
stuk haast of in het geheel niet toe
Het H mpet ten eerste worden ge
zien als een preeli over de wederkomst
van Christus, de kracht deT verwachting.
De Kerk is een vergadering van mensen,
die bidden: „Och, dat Gij de hemelen
scheurdet, dat Gij nederkwaamt". Het
Koninkrijk Gods is: Zijn Koninklijke
heerschappij over Alles. Deze verwach
ting verhindert ons. vrede te hebben met
het bestaande. De heilige ontevredenheid,
waarvan in het H.S. sprake is, moet radi
caal zijn. Maar deze begint niet bij het
C.N.V. of de C.H.U.. maar bij het
feit. dat er nog een Kerk is. God heeft
op Pinksteren de Geest uitgestort.
Hij moet het nog slechts met een Kerk
doen. Als het goed is. verlangt de Kerk
naar haar eigen opheffing. In het nieu"
Jeruzalem is God Zelf de Tempel.
Toch zijn er al voortekenen, die. zij
het zwak (maar hoe kan dat andere
heenwijzen naar de volledige doorbraak
van het Rijk. Die tekenen ontstaan déér
waar mensen vanuit het Evangelie el
kaar vinden. Het gaan van een Nede
landse delegatie van Kerken naar Mo.»
kou is een teken en ook de concrete toe
nadering tussen Luthersen en Hervorm
den (viering Avondmaal en kanselruil)
Het H S. roept op. scheidsmuren tussen
volkeren en kerker, te doorbreken.
EXISTENTIEEL
Daarnaast is het Schrijven een preek
over bekering en wedergeboorte. Chris
ten zijn is: existentieel toebehoren
Jezus Christus. Het is: een wrijze
ZIJN. De existentie van Christus
solidariteit. Prof. Van Niftrik noemde
:en onheil, dat de praktische antithe-
lie in de vorige eeuw uit een his
torische noodzakelijkheid is ontstaan,
:en principiële antithese werd ge
maakt. Wat brengen wij in de huidige
antithese-houding van de solidariteit
•cht? Het H.S. stelt alleen de vraag, of
t nu werkelijk zo moet doorgaan ln
situatie, die andere is dan in de negen-
ALUMINIUM JALOEZIEËN
In onze toonkamer MOLENSTEEG 27.
Leiden D. LADAN - tel, 21375
Winkels dicht 30 april
Het bestuur van de Leid6e midden
standscentrale doet een beroep op de
leden van de aangesloten organisaties
hun zaken, indien enigszins mogelijk, op
de nationale feestdag 30 april te sluiten.
Arm gebroken
Gistermiddag om half zes is de 10-
Jarige B. van B. H.. wonende aan de
Hogewoerd tijdens het spel uitgegleden
in het ruim gevallen van een schip,
aan het Utrechtse Veer lag. De jon-
brak zijn rechterarm en werd door
EH.D naar het ziekenhuis vervoerd.
Dodelijk verkeersongeluk. In Jipslng-
boermussel (gemeente Vlagtwedde) werd
gisteren het vijfjarige meisje Sinle Tie-
ben, toen zij van een uitrit komend de
rijbaan opliep, door een personenauto
aangereden. Zij was op slag dood.
NEURO TONIC
Dat
Nederland, dat
willen overwegen.
Ten derde is het H.S. een preek over
de verhouding wet en Evangelie. Er is
in sommige Hervormde kringen een hei
melijk verlangen naar een mandement.
Men wil het Evangelie in een w et omzet^
ten. Maar dit laat zich niet tot wet ma
ken. Jezus gaf de overspelige vrouw geer»
mandement mee. Hij zei slechts: Ga
heen; uw zonden zijn u vergeven. Hij
durft het waagstuk aan, dat de vrouw
in haar persoonlijke leven vorm zal ge-
haar dankbaarheid voor de lief
de, die Christus haar heeft betoond. De
lynode heeft geprobeerd, de verworven
heid van de Reformatie te bewaren: het
Evangelie het Evangelie te laten. En dit
Evangelie is niet te verdisconteren tot
een eenheidsdogmatiek. evenmin als het
te verdisconteren is tot een eenheidsdog
matiek. evenmin als het te verdisconte
ren ls tof een eenhcidsgedragslijn.
WAARSCHUWING
Ten slotte waarschuwt 't H S. voor drie
„kardnale zonden": neutralisme, secta-
risme en verzuiling. Er zijn geen neutrale
gebieden en daarom wil de Kerk dienend
komen tot de onderscheidene levensge
bieden, niet om die de wèt te lezen. Met
het oog op het seotarisme waarschuwde
prof. Van Niftrik voor verabsolutering
van de eigen partijkeuze en vereenzel
viging daarvan met het Goddelijke ge
bod. Het Evangelie heeft verschillende
aspecten en als twee mensen tot een
verschillende keuze komen, dan wil dat
nog niet zeggen, dat de één gelijk heeft
en de ander ongelijk. Ieder mens wordt
gegrepen door een bepaald aspect van
het Evangelie, aldus spr.
Vaak wordt het zó gesteld, dat men
óf absolutist ie óf relativist Hel H.S.
toont nog een derde mogelijkheid, name
lijk de mogelijkheid van volstrekte ver
antwoording in een relatieve situatie
Deze dubbelheid veronderstelt geenszins
;n houding van „Het kan vriezen, hel
an dooien"
In het slot van zijn toelichting
prof. Van Niftrik op het gevaar vi
rzuiling. „Wat de synode bedoelt, ls
.t de profeet Elia deed: een altaar bou
rn van twaalf stenen, en niet
van twee, terwijl de scheiding
volk Israël al lang een feit was", aldus
dc_ hoogleraar.
id onder leiding van ds
Callen-bach. Ook ds. Visser was er.
Toerit rijksweg gestremd
De zuidwestelijke toerit van de rijks
weg 4 SassenheimDen Haag tussen dc
kilometerpalen 19.700 en 19.825 is in ver
band met werkzaamheden gesloten var
23 april tot en met 5 mei. Alleen fietsen
en voetgangers zullen hiervan nog ge
bruik kunnen maken. Het verdere rijdend
verkeer moet gebruik maken
verse door Oegstgeest en kan bij het Rijn.
zichtviaduct de rijksweg oprijden.
Zondagsdienst
De zondagsdienst der huisartsen wordt
morgen waargenomen door dokter Vare
kamp. tel. 21916.
Geveilde percelen
gerende vogels hoe langer hoe nauwer
werd getrokken-
Af geknelde poten
Grote concentraties zwranen (klelne-
wl'de- en knobbelzwanen) gangen ("oor-
namelijk grauwe-, kol-, riet- en kleine
rietganzen), wilde eenden, smienien.
tafel-, kuif-, toppereenden, brilduikers.
zwarte zee-eenden, grote- en middelste
zaaghekken. nonnetjes, futen, water
hoentjes en meerkoeten werden gesiigna-
deelte van het voedsel in bevroren toe
stand niet was te eten en het aantal no|
aanwezige vogels erg klein was geworj
den.
Vooral spreeuwen
Behalve onder de kleinere vogels ij
vooral de spreeuwensterfte in ons lani
enorm geweest. Dagelijks stierven er honj
derden van koude en honger. Vele ginget
bijvoorbeeld in wakken baden, doch voor'
dat ze gelegenheid hadden weg te vliegei
waren hun vleugels al aan het lichaan
vastgevroren. Op de grote slaapplaatsei
werden soms zestig tot vijfenzeventij
dode exemplaren per dag gevonden Hfi
gewicht van deze vogels was over het al
gemeen vér beneden normaal. Zo wa
er die notabene tussen de veertig en
tig gram wogen! Eenmaal werd er zelfs
levende spreeuw gevonden, die aan
in zijn slaap door de dood overva.
soortgenoot was vastgevroren. Vermei
denswaard ls ook het vroege-gaan-sl:
van de spreeuwen. Op allerlei ongev
plaatsen, zich koesterend in de laatst
stralen van de ondergaande zon, zochtei
zij dicht tegen elkaar aan beschutting te
gen de IJselijke koude. Ook van eet
vlaamse gaai werd het „vroege naar beo
gaan" waargenomen.
Buitenlanden
Een groot deel van de bij ons over
winterende vogels was geen eig»
kanoet- en bonte strandlopers en steen
lopers hadden het zwaar te verduren. Dt
meeuwen hebben het er no-g het best af
gebracht. Wel was er tijdens de koud
ste nachten ook onder hen sterfte oj
de slaapplaatsen te bespeuren, doch ir
vergelijking met andere soorten zijn deze
verliezen gering te noemen. Nee. dan
waren de meerkoeten en de wilde eenden
er slechter aan toe. Zü hebben onge
twijfeld het meest geleden en dit zijn du:
ook de vogels, die het meest van d<
voederacties h^bb-m georofitee-d. Vast
gevroren meerkoeten en wilde eenden,
meerkoeten met klompen ijs aan de verer
en eenden met tussen ijsschotsen af ge
knelde poten waren aan de orde van de
dag. Het aantal door koude en honger
omgekomen smienten zal wel evenmin
achterhalen zijn.
Behalve bU Den Helder zijn nergeni
opvallend grote aantallen scholekster:
en tureluurs (waaronder zich ver
moedelijk de IJslandse ondersoort be
vond) dood gevonden. Een aantal var
deze vogels heefl vermoedelijk nof
bijtijds naar zuidelijker streken kun
nen trekken. Onder de zwarte- er
in enigszins mindere mate onder dt
grote zee-eenden zijn echter belang
rijke verliezen geleden. Onder d<
roodkeel-, parel- cn andere duiker-
vielen tal van slachtoffers, zo ooi
onder de zaagbekken. kuif-, tafel- er
toppereenden.
Merkwaardig
Ten overstaan van notaris W. S. Jongs-
aa te Leden zijn geveild: Huis met tuin
n afzonderlijke bovenwoning Morskade
17/17& in bod: ƒ10 800 koper: P. de Jongb
te Leiden qq. voor: ƒ11.000.
Huis en erf Koolgracht 13 ln bod:
600 koper: T. Beeukes te Leiden, q.q.
jor: 650.
Huizen en erven Hof de Blauwe Klok
en 4 in bod: 1100 koper: P. J. van der
Kleii te Lelden voor: ƒ1135.
Verandering op station
Met ingang van morgen zullen op het
Leidse station de perrons 1 en 2 ln ge
bruik zijn. Het derde perron ls gesloten
wordt in de komende
De heer Moerkerk schreef over de
zwarte zee-eenden-sterfte het volgende:
„Eigenaardig was de sterfte van deze
»rt tijdens de vorstperiode. Op de wan
deling van Noordwljk naar Katwijk vond
ik achttien dode exemplaren en dit waren
werkelijk geen -tookolie slachtoffers. De
zwaito zee^eend komt de hele winter
langs de kust voor, maar .tornt toch nooit
dichter bij het strand dan de derde bank
(voedselkwesfcie? - Taapken). Je zou
haast kunnen spreken van een zwarte
:ee-eenden-zone. Tijdens de vorst kwamen
deze vogels echter veel dichter bij de
kust en je vond zo geregeld dood of ver
kleumd op de tjsdijk".
Opmerkelijk was ook, dat tijdens
de dagen, toen het overdag meer dan
elf graden vroor vele voedselsoorten
voor tal van vofels onbruikbaar wer
den. De vetbollen en cocosnoten wa
ren veel te hard om te worden ge
consumeerd. De mezen pikten hun
kleine priemsnaveltjes tot bloedens
toe in de cocosnoten. In elk gemaakt
gaatje bleef een klein rood bloed-
spatje achter!
Rotte appels werden ook in korte tijd
keihard en dat was ook de oorzaak van
het feit, dat lijsters en spreeuwen de
vruchten alleen aten wanneer ze pas
varen neergelegd. Daarom nam ik verse
ippels en legde die een tijdje op de
varme kachel, waardoor ze door en door
:acht werden. In mijn tuin in Hilversum
bleef gedurende de laatste veertien dagen
le strenge vorstperiode het gestrooide
voedsel voor het grootste deel van de dag
evenwel liggen. Dat kwam omdat een ge
leerd. Ook wulpen scholeksters, tureluurs.broedvogels. Met onze voedselactii
'hebben wij dan ook voor ee
langrijk deel de vogels van
noorderburen de winter doorgehol]
pen. Dit bleek onder meer duidelijk
uit diverse doodgevonden meerkoe
ten, smienten, spreeuwen en wilde
eenden met Russische ringen, blau
we reigers met Zweedse ringen
spreeuwen met Finse en Deense rin
gen, meeuwen met ringen uit Noor
wegen, Finland, Zweden, Rusland
en Tsjechoslowakije, ganzen uit
westelijk Spitsbergen, waterhoentje',
uit Duitsland en scholeksters meI
Zweedse en Deense ringen.
Een groot aantal verzorgde en opgekale
faterde winterslachtoffers is losgelaten
met een ring van het Rijksmuseum van
Natuurlijke Historie te Leiden. Dit rin
gen is in verscheidene opzichten van be
lang. Hierdoor is namelijk ongeveer hel,
percentage vogels te berekenen, dat het;
niet verder brengt dan de omgeving waarj
zij zijn losgelaten. Tevens is het belang-!
rijk te weten, waar d'eze overwinteraars in
de zomer verblijven. Gebleken is evenwel
dat de sterfte onder de weer losgelaten
vogels toch nog vrij groot is geweest.
Verliezen
Het verlies van de vogels, die voo
•oot gedeelte In het noorden van Europa
zelfs in Azië thuishoorden, zal uiter-
ird geen invloed op de Nederlands»
broedvogelstocstand hebben. Onze eigen
ogels verbleven in Frankrijk, Italië oi
iog zuidelijker gelegen landen. Toch zijn
ook de berichten uit deze landen niet
erg gunstig. De jacht werd in Frankrijk
te laat gesloten, waardoor duizenden
hongerde en verzwakie vogels zijn ge
strikt. geschoten, met netten gevangen ol
doodgeknuppeld. Duizenden eenden, rui-
kluten, wulpen en meerkoeten, maar
ook vele kleine zangertjes lieten daarbij
het leven. Een groot deel van onze broed-
ls is dus vermoord en in de magen
3nze zuiderburen verdwenen. Het ligl
dan ook voor de hand. »fct de gedunde ge
lederen van onze vogels straks extra be
scherming vragen. Tegen verder verlies
door het uithalen van nesten zal extra
streng moeten worden opgetreden 1
Nu reeds blijkt dus. dat de vroeg»
broedvogels extra harde klappen te
duren hebben gehad. Zij hadden eigenlijk
eind februari al weer op de territoria aan
wezig moeten zijn. Ook de grote lijsters en
de zanglijster schijnen verliezen te heb
ben geleden. Daarentegen lijkt het erop.
"at dc sterfte van zwanen en ganzen crgl
meegevallen.
Het is een lang verhaal geworden.
Maar het zal u in elk geval wel duide
lijk zijn, dat de verliezen onder de
vogels gedurende dc koude februari-
maand zeer groot zijn geweest. Zon
de de voederacties, die alle verwach
tingen hebben overtroffen, zouden de
'vqgelgelederen nog veel ernstiger zijn
gedund. Heel belangrijk is bovendien,
dat door deze acties een „goodwill"
is gekweekt die vele van onze geve
derde vrienden voor een schot hagel
of de knuppel heeft bewaard.
Jaap Taapken
smakelijk verpakt.smakelijk gegeten
Jongens en meisjes zwommen
om het diploma
In de Overdekte werd gisteren gezwom
men om het diploma. Dit papier verwier
ven: Jongens A: Chris de Vos, Jim Rijns-
burger, Hans Wielaard, Piet Rijnsburger,
Dick Balkenende, Dickie Honders, Jan C.
Tissing, Erick Bouwmeester. Henk ten
Braak. Teun Kralt, Rlel van Rij, Hans
Kroon, Nico Ouwehand, Arris Ouwehand.
Hans Hemerik, Sjaak Kop, Jan Heus.
Raymond Bouwmeester, Piet Mol.
Meisjes A: Grieteke Schoneveld, Coby
de Vries, Cornelia C. Schrler, Tineke
Burgerlijke stand van
Leiden
Geboren: Willem, z v W. Hamêrling
n M F. Plesman; Irene M., d v H.
Schutte en A. Slootweg; Frederik P., z
P. Waterland en W. F Planjer; Grace
d v J, R. Veekman en A. C. N. Laiba-
has; Hendrk J. z v H. J. Renting en M.
H H Onken; Martinne, z v W. N. Vree-
i M Kikkert; Zwaantje d v A Har
en A. Assië; Celia. d v J. Jansen
van Wijngaarden; Dirkje, d v K.
Beien en C. Guljt; Gerrit, z v J
.recht en H. Punt.
leden: J. H. Schrijver, huiavr. van
iaanden afge-iFlorisson, 81 j.; J. Mulder man, 62 j.:
j A. W. G. Schools, man, 50 J.
Slier, Martlen van Bemmel, Corrie Meyer, I
Truus van Tilburg, Beppie van Beek, Al
ma Ladan, Corry van der Poel, Conny
Cramer, Joke Kornet, Anke Gruter, Ria
de Fey. Betsie Kikkert, Wilhelmina
Veen, Nelly Revneveld, Wendeline Wie-1
laard. Leny v Duuren.
Endegeest A: Ria van Nunen, Wil Weg
man. Piet Brouwer, Rogier van Rave-
ctein
Jongens B: Dick v. d. Burg, Theo Vos-
se-poel, Albert Vossepoel, Lex Versloot,
Gerrit v. d. Plas, Jackie Hogewoning,
Bas Boender, Jaap Abbink, Gert Scher-
penzeel, Ben 't Hart, Jacobus Bink.
Meisjes B: Adriana Rutgers, Jacquelins
de Tombe. Nellij Wijlage, José de Laat,
Tanneke v. d. Linde, Ria Prins.
LEIDERDORP
Zondagsdienst
De zondagsdienst der huisartsen
morgen waargenomer
Bruijne, tel. 22208.
Dinsdagavond half 8 spreekt in het
gebouwtje Lindelaan ds. H. Wiltink. pre
dikant van de Oud-Geref. gemeente te
Doetinchem.
door dokter De
