Wiskunde en onze moedertaal
Mr. KLAASESZ vormde zich
een voorlopige indruk
NIEUWE IEIDSCHE COUSANT
7
Commissaris dei Koningin in Katwijk
Hij
prees de voortvarendheid
van het gemeentebestuur
GISTERMIDDAG heeft de Commissaris der Koningin in de provincie
Zuid-Holland, mr. J. Kiaasesz, een officieel bezoek aan de gemeente
Katwijk gebracht. De Commissaris, die vergezeld was van de chef van zijn
kabinet, mr. H. A. N. Dinger van Kruiningen, bezocht onmiddellijk na zijn
aankomst burgemeester mr. W. J. Woldringh van der Hoop. Daarna werd
de hoge bezoeker op het raadhuis door de waarnemend burgemeester, wet
houder H. P. Bloot, de wethouders D. J. Kleen en D. C. van Leeuwen en
gemeentesecretaris D. C. O.. Boekhoven, verwelkomd. Vervolgens werd een
rondrit door de gemeente gemaakt, waarbij o.m. het elektrisch gemaal van
Rijnland, het sportpark Nieuw-Zuid, de Chr. Katwijkse huishoud- en in
dustrieschool en de groenteveiling in ogenschouw werden genomen.
vaterwlngebied en de noordelijke
entegrens oplev
De rondrit werd onderbroken voor
bezoek aan de viseerijschool, waar
Kiaasesz door dp heer D. F, E. Meerburg,
voorzitter van het schoolbestuur en direc
teur C. Varke visser wprd ontvangen. Ir
de directiekamer gaf de heer Varkevisser
een korte uiteenzetting van de school-
opleidang, waarna de Commissaris het ge
bouw bezichtigde en enkele lesspn gedeel
telijk bijwoonde. Op het raadhuis werd
vervolgens de commandopost van de
kring Zuid-Holland I van de B.B. bezich
tigd. Daarna gaf de directeur van ge
meentewerken, de heer P. C. Priester, aan
de hand van een maquette een toelichting
op het uitbreidingsplan.
leg
de bebouwing.
Dat getracht wordt door
grondgebied verruiming van de mogelijk
heden te verkrijgen pleit voor de voort
varendheid van het gemeentebestuur,
aldus mr. Kiaasesz. Tijdens de rondrit was
hem ook gebleken, dat een grote activiteit
in de woningbouw wordt ontwikkeld, al
kan deze dan ook de bestaande wondng-
nood niet direct opheffen.
Mr. Kiaasesz spoordp de vertegenwoor
digers van het plaatselijk vereniging;
leven aan het gemeentebestuur te ster
r,?n. Verder hoopte de Commissaris d<
spoedig een nieuwe burgemeester zal kun
nen worden geïnstalleerd en hij besloot
met de wens, dat de gemeente Katwijk
een goede toekomst tegemoet zal gaan
De waarnemend burgemeester, wethou
der H, P, Bloot, dankte mr Kiaasesz
©lotte voor zijn zeer gewaardeerd bezoek.
Gezellige familie-avonld
van C.J.M.V. hobbyclub
Gisteren werd in de Oranjezaal van het
jeugdhuis een familie-avond voor de C J
M.V. hobbyclub en Pax gehouden. De
bijeenkomst stond onder leiding van de
heer C. van Duijvenbode, die de vele
ouders hartelijk welkom heette.
Na het voorlezen van de verschillende
jaarverslagen, waaruit bleek dat het afge
lopen jaar voor beide afdelingen gunstig
is gewees' werd het verdere gedeelte van
de avond gevuld met samenspraken. De
heer Jac. Hoek sprak een slotwoord.
Hoog en laag water
Woensdag 28 maart: hoog water 4.21 en
16.36; laag water 0.10 en 12.35, spring-
Kennismaking
Om uier uur werden in de trouwzaal de
gemeenteraadsleden aan mr Kiaasesz
voorgesteld. Deze liet zich hierbij op de
hoogte brengen van de verschillende pro
blemen, waarvoor het Katwijkse gemeen
tebestuur zich gesteld ziet
Inmiddels hadden zich ln de hal een
aantal vooraanstaande ingezetenen ver
zameld. die om vijf uur eveneens in de
trouwzaal aan de Commissaris werden
voorgesteld. Wij merkten hierbij onder
meer op de predikanten der verschillende
kerken van Katwijk aan Zee en Katwijk
aan den Rijn, pastoor F. P. M. van Vliet,
hoofden van de plaatselijke onderwijs
instellingen, vertegenwoordigers van de
Katwijksohe Repderij Vereeniging „Vuur
baak", de Vereniging van sohiippers-eige-
naren, de Vereniging voor Vreemdelin
genverkeer, de Groenteveiliingswereniging
Katwijk en omstreken, de Katwijkse Mid
denstandscentrale, de luitenant ter zee le
klasse E. J. Wils, namens de commandant
van het marinevliegkamp Valkenburg, de
kapitein ter zee K. F. Venema, luitenant
kolonel G. van der Wolf, de heren J. van
Marle, technisch hoofdambtenaar van
Rijnland, J. A. Blom, directeur der ge
meentebedrijven, P. C. Priester, directeur
van gemeentewerken, F. M. M. Fornara,
gemeente-ontvanger, P. Brasser, hoofd
inspecteur van politie. S. H. van Eyber-
gen, lid van de Provinciale Staten
Zuid-Holland, de paters H. J. van
Meer en A. P. M. Mi'kx en vele vertegen
woordigers van het plaatselijke veren!
ging6- en bedrijfsleven.
Ongedwongen
Nadat mr. Kiaasesz zich gedurende
lange tijd op ongedwongen wijze met
de genodigden had onderhouden sprak
hU nog een kort woord. Hij zei onder
meer, dat het hem uiteraard onmoge
lijk was geweest tijdens zijn korte be
zoek met allen uitvoerig van gedach
ten te wisselen en zich zodoende een
volledig beeld van de gemeente Kat
wijk te vormen. Toch was het moge
lijk geweest een voorlopige indruk te
verkrijgen. Hierbij was hem duidelijk
geworden dat Katwijk tegen ziln
grenzen aandrukt door de belemme
ringen welke de militaire terreinen,
Advertentie
Paasconcert
Het Katwijks Chr. Mannenkoor
„JUBILATE"
geeft D.V. 2e Paasdag in de Oudé Kerk
een Paasconcert, onder leiding van de
dirigent
BERNARD VERBOOM
Pianiste: mej. Jopie Haagh. Baritonsolo:
de heer .L. Guyt. Aanvang n.m. 8 uur.
Entree 75 cent.
HAZERSWOUDE
Jongeren in Holl. Mij.
van Landbouw
Onder leiding van de heer A. v. d. Vel
de 16 de jongerenafdeling van de Holland
se Mij van Landbouw gisteren in jaarver,
gadering bijeen geweest. De voorzitter
sprak de wens uit, dat de leden meer actl.
vi'.eit zullen betonen om de afdeling op
een hoger plan te brengen. Het jaarver
slag van de secretaresse, mejuffrouw Rij
laarsdam, getuigde van een goed vereni
gingsleven. Er zijn 52 leden; de opkomst
op de vergadering kon wel beter zijn,
maar verder zijn er geen klachten. Pen
ningmeester K. Verheul meldde een batig
saldo van f 154. In de kascommissie wer
den benoemd de dames S. Voets Adr. en
G. Noordam Pdr.
De bestuursverkiezing bracht enige be
roering, daar drie leden niet herkiesbaar
waren, namelijk A. v. d. Velde, K. Ver
heul en mejuffrouw A. Wille, de laatste
wegens bijzondere omstandigheden. Na
verscheidene tevergeefse stemmingen
werden de volgende personen gekozen: de
heren M. Verheul en St. Slappende! en
mejuffrouw G. Noordam Pdr. De heer G.
Noordam, voorheen tweede voorzitter,
verklaarde de functie van voorzitter te
willen aanvaarden. De heer K. Verheul
zegde de heer A. v. d. Velde dank voor
hetgeen hij als voorzitter heeft gepres-
Ophalen van huisvuil
In verband met Goede Vrijdag wordt
het huisvuil in het dorp opgehaald op
donderdagmorgen 29 maart; aan de Rijn
dijk wordt het normaal op de middag van
die dag verzameld. Voorts wordt aan de
Rijndijk op dinsdagmorgen 3 april huis
vuil opgehaald, in plaats van op 2 april.
VISSERIJ GOLFJES
IJmuidense .rawloggei in
Scheveningen gebouwd
Het grootste vissersvaartuig, ooit in
Scheveningen gebouwd, de trawllogger
Beatrice (IJM 27), is zaterdag vandaar
vertrokken voor de technische proef
vaart naar VJaardingen. Vandaag is het
schip overgedragen aan de eigenaar, reder
J. C. Pronk. Schipper op de Beatrice Is
N. Korbee uit Noordwijk, die bekend
staat als „topschipper". Vorig jaar bracht
hij met een stpomtrawler voor f 675.000
binnen. Met deze nieuwe logger kan hij
nu ook gezouten haring aanvoeren. De
ladingcapaciteit bedraagt 2000 kisten vis
en ruim 600 tonnen haring. De Beatrice
zal gewoon ter visvangst gaan omdat het
schip onder loggercondities vaart.
Gisteren vele schepen
Aan de IJmuidense maandagmarkt
verschenen de Sch 153do Kw 135 en de
Kw 159 samen mot 29 loggers en 20 kot
ters. De grote loggers voerden de vol
gende hoeveelheden aan: de Sch 153 had
350 kisten haring, 200 makreel, 110 wij
ting, 50 schelvis, 20 kool, 20 gul en poon,
15 varia en 100 stuks stijve kabeljauwen.
De Kw 135 had 15 kisten schelvis, 330
makreel, 150 haring, 75 koolvis, 180 wij
ting en 90 dichte wijting bij zléh. De Kw
159 had 100 open, 150 dichte wijting, 10
:helvi6 en 10 haring en uit de loggers
kotters van de kust kwamen 250 kis-
n wijting, 45.000 kilo tongen. 1300 kis-
n schollen. 10 bot, 70 tarbot. 50 wijling
schar, 850 stuks stijve er. 200 ijska-
beljauwen plus 200 kisten varia.
Alle meisjes slaagden aan de
nijverheidsschool
ALPHEN AAN DEN RIJN
Oplichter van boeren in nood
gearresteerd
De Alphense recherche is dezer dagen in samenwerking met Hoogeveense
collega's overgegaan tot de arrestatie van de 27-jarige timmerman J. de J.
te Hoogeveen. De J. had er zijn „werk" van gemaakt boeren, die plannen
hadden om een bedrijf te kopen, geld uit de zak te kloppen. Zo heeft hij
o.a. de veehouder V. uit de Hoorn te Alphen aan den Rijn opgelicht.
komen. Hij maakte door zijn optreden in
druk en kreeg zodoende opnieuw een
voor-schot van f 330. Toein de afwikkeling
der transacties wat lang op zich liet wach
ten, kreeg de Alphense veehouder arg
waan, hij ging naar de politie en toen
bleek, dat De J. een oplichter was. Hij
had ook slachtoffers gemaakt in de om
geving van Amsterdam en in de Rijn
streek en de Bollenstreek.
De politie kon zeven gevallen aan het
Iteht brengen tot een totaalbedrag van
f 5.000. Met de opsporing had de politie
niet zoveel moeite, want deze man, die
van de nood van anderen een „deugd"
voor zichzelf trachtte te maken, had zijn
juiste adres aan de slachtoffers opgege
ven. Gistermorgen is De J. voor de offi
cier van justitie in Den Haag geleid. Voor
het vooronderzoek heeft hij enkele dagen
in het politiebureau te Alphen aan den
Rün doorgebracht.
Toen bekend was geworden, dat de heer
V. b'nnenkort zijn bedrijf moet verlaten,
omdat zijn landerijen een andere bestem
ming hadden gekregen, kwam De J
hem met het verhaaltje, dat hij ii
Noordoostpolder wel een nieuw bedrijf
wist. Als de veehouder hem nu maar even
wat geld" voor de vereiste vergunningen
wiMide voorschieten, dan kwam de zaak
best in orde. De veehouder gaf f 500 en
schoot nog eens f 5C0 voor ten behoeve
van een van zijn kennissen, die in dezelf
de omstandigheden verkeerde
De J. kwam kort daarna opnieuw Hij
zei als penningmeester van een bond gel
den uit de kas te hebben genomen voor
zijn boerderijenhandel. Eerstdaags zou er
controle worden uitgeoefend en als het
kastekort dan aan het licht kwam zou er
van de boerderijenhandel i>'et veel terecht
Voor rle export.
Hiervan nam de handel op het bui
tenland de regels kabeljauwen nf en be
taalde voor de grote van de ƒ87 tot de
120 per rij, terwijl de kleine f 44 a
ƒ50 haalden en er voor de kisten met
grote kabeljauwen een ƒ84 tot f 110 den
2.de kMn' 105 voor h«l diplom. kiod.mm„m»,..r
O™ mkol evooorn. „e ">»-
mr «o bracht h.t tot fj» I '40. llrwiï. bc'd"»
oor de middelscholler. ƒ37 tot -"44 werd !ni" B™*** te Bokoop;
betaald en de zefschollen ƒ50 tot ƒ56' Voor he' diploma hulp in de huishou-
hoalden. ding a'aagden: Ina Buursink (mot lof),
Met de traditionele feestavond in Cen
traal hebben de leerlingen van de ge
meentelijke nijverheidsschool voor meis
jes het cursusjaar afgesloten. Tevens wer
den diploma's uitgereikt. Alle 50 kandida
ten waren geslaagd. Uiteraard was dc
directrice, mej. N. van Beest, daarover
Zij hoopte, dat de nieuwe cursussen ln
de nieuwe, in aanbouw zijnde school kun
nen beginnen. De vorst heeft wel vertra
gend gewerkt. Wethouder Dekker ver
moedde. dat deze hoop niet geheel ge
grond was
De geslaagden zijn:
primairen: Marie v, d. Ent. Alie Cok,
Fia de Groot (met lof), Stleneke Hooft-
man, Lenie Keijzer, Aaltje Neven. Lena
van Tilburg, Hannie van Wengerden (met
lof), Mieke van Dijk, Hannie Cok. Ina de
Groef. Annie van Helden (met lof). Marrl
Huizer, Bep Loef, Truus van Soest. Betsie
Verkerk en Adrie van Bodegraven, allen
te Boskoop; Bep Hoog, Lydia van den
Berg. Atie van Dijk, Wil Laman. Wil Jei-
lema. alien te Alphen aan den Rijn; Janna
van Eijk (met lof) te Hazerswoude; Lien
van Llendem (met lof) le Hoogmade; Joke
de Boer (met lof). Bea Verhoeven en
Gerrte Wallet, allen te Lelmulden; Jannie
Esveld. Marrl Sohreuder. Astrld Vink.
Rin-a van Harten (met lof), Anneke van
Hartien en Adrie van Leeuwen, allen te
Ter Aar; Renniie Hilgerman en Marrle
Alblas, beiden te Waddinxveen; Lies van
Dorp (met lof) en Gre van de Horst, bei-
Woubrugge;
De Commissaris der Koningin in Ztlid-ïlollend.
kijkt hier het werk van één der leerlingen va
■r. J. Kiaasesz, be
de Visserijschool.
Foto D. Kruyt
Jaarvergadering C.B.T.B. Rijnsburg
Rijnsburgse tuinders zaten er
omstreeks 1100 al warmpjes bij
In de zaal achter Avondrust kwamen de leden van de C.B.T.B gisteravond
met hun dames in jaarvergadering bijeen. In zijn welkomstwoord laakte
de voorzitter het verzuimen van de ledenvergaderingen. Hij was evenwel
dankbaar voor de uitkomsten van de bedrijven, hoewel de resultaten van
de gras- en bouwboeren misschien nog wel iets te wensen overlaten. De
tuinbouwprodukten zijn niet meer zo gewild bij het Nederlandse publiek
en de uitkomsten waren dan ook bedroevend. Gelukkig heeft Rijnsburg
nog meer pijlen op zijn boog, zo zei de voorzitter.
Binnenland de rest
De rest nam de bnnenlandse handel
(tegen eveneens goede prijzen af en voer
de grove gullen werd een 32 tct 40 be
taald, terwijl de middengul voor ƒ30 tot
ƒ36 verkocht is en de torren 28 a ƒ34
opbrachten. De schol II is weggegaan
voor 34 tot ƒ45 en de drietjes haalden
ƒ13 a 22, terwijl de zwarte holen p
125 kilo 55 tot 60 opbrachtc-n. De gTO-
schelvis is weer eens binnenlands geble
ven en haalde 30 tot 41, terwijl de ir
delschelvis tot 47 opbracht en cr v
de kleinmlddel eenzelfde koers kwam,
pennen en braadjes haalden tot ƒ45
kist en wijting noteerde 21 tor
terwijl de harfner en makreel cvenei
vest waren met. ƒ17 tot ƒ2?
Margrien v. d. Brink en Gerrie
miNSATERWOUPE
Rijk subsidieert
kerkrestauratie
In t
i uit
zijn jaarverslag vroeg de heer W.
Star zich af of het nu eigenlijk nog wel
:1n heeft om 'ld van de CBTB te zijn.
We leven immers in een tijd van revolu
tie. Men spreekt tegenwoordig maar van
chten van «de mens en men stelt eis op
s. Het gevolg is, dat het leven steeds
duurder wordt en de staat voor alles
zorgt. Wij moeten evenwel Christus als
Koning erkennen en doen wat Hij
vraagt op de plaats waar Hij
heeft gesteld, aldus de heer Star.
Verder memoreerde hij de nieuwe c
nisafcievorm 'van de proeftuin, die nu
stichting is geworden. Dit is vooral
de financiële zijde van betekenis. Het
aantal leden van de afdeling beweegt zich
i stijgende lijn en bedraag'. nu ruit
Omdat penningmeester Nlek van
mond wegens ziekte was. verhinderd
bracht de voorzitter het financieel jaar
verslag uit. Er Is een batig saldo van
276,88, hetgeen luim 159 meer is dan
Dankbaar
Vervolgens hield de heer T Kralt een
causerie over de inhoud van de jaarver
slagen. Spreker stond uitvoerig stil bij
de organisatievorm van vóór 1 januari
1956. Toen had men een technische en
een standorganisatie, die nu beide in de
P.B.O. zijn verenigd. Niemand zal kun
nen ontkennen, dat we met de tegen
woordige ontwikkeling, die mede dank
zij de bemoeiingen van de regering en
allerlei organisaties tot stand is geko
men, niet dankbaar mogen zijn Uit de
statistieken Is bovendien gebleken, dat
de inkomsten in Rijnsburg tot de hoogste
van het .and behoren, aldus de heer
Kralt. We moeten ons echter niet ver
beelden, dat het altijd zo goed zal blij
ven gaan, zo vervolgde spreker. De terug
gang zal onvermijdelijk komen.
Historie
Nadat
Star-
Haak
enkele gedichten had gedeclameerd
vertelde de heer Braakhckke, Ieraar
aan de Chr. tuinbouwdagsnhool, iets
over de historie van R(jnsburg. Uit
enkele overgebleven documenten van
de abd(j daterend van omstreeks 1139
was gebleken, dat het voedsel voor de
in die dagen uil sluit-
kool. knoflook, uiei
Aardappels
Dat de tuinders ook in
behoorlijk b(j kas zatei
uit I
lening, die een op inspectie
reis zijnde graaf bij een tuinman had
Omstreeks 1300 werd al spinazie naa
Engeland geëxporteerd, zo vertelde de
leraar. Misschien was er zelfs omstreeks
1400 reeds een begin van bloementeelt.
In 1500 begon men zich op het kweken
van fijnere groenten toe te leggen, waar
na in 1600 meer algemene welvaart kwam.
In die tijd gingen sommige tuinders naar
Antwerpen voor het aanleggen en onder
houden van tuinen. Leiden had toen ook
al te kampen met grondgebrek. Daardoor
kwamen veel Leidse tuinders naar Rijns
burg.
Bij de bestuursverkiezing werd de hei
C. van der Sleet in de piaats van c
heer Nic. van Egmond gekozen. De heer
Van Egmond, die van de oprichting in
1930 af bestuurslid is geweest, had zich
wegens gezondheidsredenen niet her
kiesbaar gesteld. De heer D. de Mooy
werd herkozen.
Raadsa
nda
Donderdagavond komt de gemeenteraad
bijeen om de volgende punten te behan
delen: Opnieuw vaststelling verordening
ïektengeiden, subsidie St. Agneolyc
e Leiden, crediet voor aanleg straatver
lichting Piet Heinstraat, grondaankoop,
crediet voor riolering en trottoiraanleg
Brouwerstraat, idem voor het Inrichten
leslokaal op de zolder
tuinbouwschool, benoeming van
meentewerkman en verhoging
vakantie-uitkering aan het gemeenteper-
Paaswüding
Hedenavond 8 uur houdt het Geref.
kerkkoor een Paaswijding in de Marana-
thakerk. Spreker is ds. G. Meynen van
Hilversum over „Kruis en Kroon".
tot kwart
3 is er ten huize van dokter F.
Leerlnk, Herenweg 0, gelegenheid tot
kosteloze inenting tegen pokken.
WARMOND
Woningbouw
Architect Geels te Leiden heeft het
bouwen van twee woningen met garages
n de Sweilandstraat alhier opgedragen
n het bouw-, woning- en
bedrijf N. Mol te Leiderdorp.
Binnengekomen: Kw 65, 24,
104, 89, 126. 26, 28^108, 114, 10
45, 5. 138. 135, 175.' 159, 44, 41
141, 29, 27. 94, 58. 21, 62, 77
88. 79, 165, 133, 12. 210, 60.
Vertrokken: Kw 48
WOÜBËUGGB
„Volk;
Raedihuys de jaarlijkse ouderavond. Aan
wezig waren ook burgemeester Van Wa-
geningen, ds. Schinkel. Hervormd predi
kant en ds. Cadee. Hervormd predikant
te Oudshoorn. Na diploma-uitreiking
voerde de kleuteronderwijzeres, mej. B.
van Leersum, met haar leerlingen enkele
zangspeiletjes op. Leerlingen van de
lagere school verzorgden een toneelstukje
Nao: wij vernemen
pen een bijdrage van
gezegd in de kasten
de Hervormde kerk
heeft de minister
e.n en wetenschap
vijftig procent toe-
za-n restauratie van
Zoal6 bekend
is, bedraagt het aandeel van de burger
lijke gemeente tten procent,
wacht 'mag worden, - dat de provinciale
overheid een subsidiepercentage
tien zal vaststellen. In totaal zou dan 75
procent van de kosten zijn gedekt. Dai
betekent, dat de kleir.e Hervormde ge
meente nog voor 25 procent zou staan,
haax beslist te zwaar zou zijn.
Aiiper. de restauratie van de kerk kost
1 f 168.090. Vijfentwintig procent daarvan
s f 42.000. Bovendien mopt de kerkelijke
gemeente zorgen voor de herinrichting
de kerk. die op een bedrag van
f 40.000 is begroot.
Het is dan ook te begrijpen, dat
vandaag afgevaardigden van kerke-
raad en kerkvoogdij naar Den Haag
zijn getogen om een verhoging van de
rijkssubsidie te bepleiten. Wy menen,
dat verhoging zeker niet tot de on
mogelijkheden behoort. Een rijksper
centage in restauratiekosten dat tien
proeent hoger ligt. is zelfs vrll ge
bruikelijk.
allen te Alphen aan den Rijn; Cobie Spij
ker en Alda van Teijlingen te Boskoop;
Jennie Kerkhoven te Ter Aar;
coupeuse: Maartje van Gemeren (met
lof) te Boskoop; costumière: Co Both (met
lof) te Waddinxveen, Annie Boer te Wou-
brugge; huisnaaister: Grada van Veen i«
Boskoop en Joop de Vries te Alphen aar
den Rijn.
LEIDERDORP
Foto-amateurs kregen
unieke collectie
In de gisteravond gehouden vergadering
van de Lelderdorpse amateur-fotografen
vereniging werd een rondreiscolleotia
kleurendia's uil Amerika vertoond. Naast
minder geslaagde opnamen waren ei
tal van fraaie dia's, die de bewondering
der leden wegdroegen.
Besloten werd, met een kleine collectie
mee te doen aan de bandsfotowedstrijd,
die in mei aanstaande wordt gehouden
Een Inwoner van Leiderdorp schonk de
vereniging een serie negatieven van f'
van het buiten-huls van graaf Bijlandt
de Hoge Rijndijk, een eeuwenoud buiten,
dat voor de tweede wereldoorlog onder
slopers-handen viel De leden meenden,
dat het hier een zeldzame serie be'jrof en
aanvaardden de<ze met dankbaarheid.
Opdracht
Architect Geels te Leiden heeft het
bouwen van twee woningen met garage
aan de Sweilandstraat te Warmond opge
dragen aan het bouw-, woning- en aan
nemersbedrijf N. Mol, alhier.
Bevordering
De wachtmeester eerste klasse van de
rijkspolitie alhier, de heer D. van der
Laan, 1.; met ingang van 1 januari jl. be
vorderd tet opperwachtmeester.
Kandidaat Godgeleerdheid
Onze plaatsgenoot de heer A, de Vos,
is aan de Leidse universiteit geslaagd voor
het kandidaatsexamen Godgeleerdheid.
HILLEGOM
Vrachtau ochautfeur
kreeg zes weken
Het Gerechtshof te Amsterdam heeft
vanmorgen een 22-jarige Hillegomse
chauffeur wegens een botsing door hem
met een van ondeugdelijke remmen voor
ziene vrachtauto veroorzaakt zes wegen
gevangenisstraf opgelegd en hem de rij
bevoegdheid ontnomen voor drie jaar.
Verdachte werd hiertoe in hoger beroep
veroordeeld, nadat tegen hem in eerste
aanleg vier maanden met vijf jaar
zegging was uitgesproken. De botsing had
op 9 september vorig jaar plaats te Heem
stede, waar de veroordeelde achterop een
personenwagen was gereden, die, na voor-
sortering midden op de weg stilstond om
links af te slaan. Het herstel van de be
stuurder van deze auto vergde enkele
weken. De werkgever van verdachte
wordt thans wegens de slechte toestand
waarin de vrachtauto verkeerde, ook ver-
Gaboes. Jaarstukken goegekeurdd; G.
E. v. d. Werff Jr. ge,kozen en prof. dr.
M. A. G. Harthoorn herkozen tot com
missaris.
Het zoeken naar het
meisje Pijper
De driejarige Adriana Pijper is nog
steeds niet terecht. Verondersteld wordt,
dat het kind al spelend het water Is in
gelopen ten gevolge van het feit. dat een
weckketel op het hoofd haar het uitzicht
belemmerde. Ook de bemiddeling van de
telepaat Crolset te Utrecht leidde niet tot
het vinden van het kind. Wel heeft deze
man nauwkeurig de situatie ter plaatse
geschetst. Gisteren hebben twee mannen
van de vaar- en duikerschool te Geer-
truidenberg uren achtereen de bodem van
het Aarkanaal afgezocht. Vandaag zou
men met dreggen doorgaan en enkele vis
sers zullen met een zegen het Aarkanaal
afzoeken. Intussen heeft de heer Croiset
zijn mening gehandhaafd, dat het kind te
water ls geraakt en gevonden moet wor
den bü het rooster van een duiker.
Ds. W. Baas beroepen
Voor de te stichten derde predikante
plaats bij de Geref. Kerk van Alphen aan
den Rijn is gisteravond beroepen ds. W.
Baas te Urk. Ds. Baas werd in 1925 te
Apeldoorn geboren en verbond zich in
1951 aan zijn eerste gemeente, te Bozum,
Friesland. Twee jaar later vertrok hij
naar Urk.
Vogelpark Avifauna
In he1 vogelpark Avifauna, waar gister,
avond de verlichting weer gebrand heeft,
heerst volop activiteit. Dat mag weer,
want G-ed. Staten hebben de raadsbeslui
ten inzake het in gebruik en exploitatie
geven van het pank aan de heer Van dec
Vaik te Voorschoten goedgekeurd.
Nieuwe tribune
Voor de bouw van een n-leuwe tribune
hield de voetbalvereniging Alphia maan
dag in het Nut een propaganda feest
avond. De kosten van da bouw zijn be-
g-roo' op 10.000. Dezer d-agen wordt ook
nog een eieren-bazaar in het IJsolubge-
bouw gehouden. Van de konijnenactle is
ruim 600 overgehouden. Er werden gis
teravond twee geysers aangeboden voor
de kleedkamers. De avond werd verzorgdi
door <het gezelschap Oharles René met het
programma „Hallo, wij brengen w"
Toneelcursus
Op uitnodiging van de federatie van
Alphense amateur-toneelgezelschappen
hield de heer Cor van der Lugt Melsert
in hotel Toor voor vele leden van de
plaatselijke toneelverenigingen zijn laatste
cursusavond in dit seizoen. Hij behandelde
op deze avond het woord, het gebaar en
de plastiek. Ook werd iets gezegd over de
keuze van de stiukken. Er was ook go-,
legetvhoid. vragen te stellen
BENTHUIZEN
Geref. gemeente
Voor de Geref. gemeente zal donderdag-
VALKENBURG
Spreekbeurt
Donderdag half 8 spreekt in zaal De
Vries voor de afdeling van de Geref.
bond ds. Haverkamp van Nieuw-Lekker-
land.
Werkspoor. Laatste 10 locomotieven
in het contract van f200 min. met de
Argentijnse regering verscheept. Met uit
zondering van motoren ls contract nu af
gewerkt
Penningzestien - botje bij botje - beurzensnijder
TN een vorig artikel heb ik duidelijk gemaakt hoe
■*- vaak we getallen in onze taal bezigen, zonder dat
we feitelijk aan de waarde dier getallen denken. Ik
stel me nu voor dit denkbeeld iets uit te breiden en
van de getallen over te stappen op de wis- cn reken
kunde. Maar één waarschuwing moet vooraf gaan. Bij
herhaling heb ik er reeds de aandacht op gevestigd,
dat taal geen wiskunde is en dat men derhalve vaak
met een redenering aan die wetenschap ontleend, bi?
de taal niets bereikt. Het gaat niet aan tc zeggen: Dif
feit is zó, dus moet het andere ook zo zijn. De taa!
is uiterst grillig en vaak vinden wc dingen die vol
komen onlogisch zijn, althans voor de oppervlakkige
beschouwer, want soms komen we by een historische
uiteenzetting toch tot dc gevolgtrekking, dat hel
schijnbaar onlogische lang niet zo onverklaar
baar is als het leek.
Dit tussen haakjes. Bij mijn praatje over de getallen
heb ik één uitdrukking niet genoemd, omdat ze m.i
meer bij het thans besproken onderwerp thuishoort
Het is de zegswijze: „Hij is penningzestienwaarmee
men wil aanduiden, dat iemand zeer gierig of schra
perig is. Hce komt men tot, deze uitdrukking? Wie zich
zijn vaderlandse geschiedenis herinnert, zal wel weten,
dat Alva o.a. de tiende penning invoerde. Hier hebben
we hetzelfde woord. Het betekende in zijn tijd: pro-
De tiende penning beduidde dus: tien procent
de verhandelde koopwaren Nu was over het alge-
n de rente in vroeger tijd laag. lager dan in onze
v Wanneer Iemand echter een woekeraar was,
eiste hij één zestiende van het geleende kapitaal als
rente, dat was dus zes en een kwart procent. Men
vond dit zo razend hoog, dat men zo iemand voor een
woekeraar uitschold en hem penningzestien noemde
ater is deze zegswijze van algemener betekenis ge-
orden.
Tegenwoordig zegt men van iets: dat is van nul en
gener waarde Feitelijk is dit een verbastering, ont-
i uit misverstand, toen men niet meer begreep
oorspronkelijk werd bedoeld. In het mi'ddel-
nederlands. de taal der middeleeuwen, zei men: nul
n van geenre waarde en later nog- nul ende van on-
eerden, waarin nul geen zelfstandig, maar een bij
voeglijk naamwoord was. Want het woord betekende;
nietig, krachteloos. In de talen van de drie ons omrin
gende volkeren heeft het die betekenis thans nog.
pEN andere zegswijze, die op misverstand of mis-
schien enigszins misplaatste geestigheid berustte,
luidt: „Hij heeft Mozes en de profeten", waarmee men
wil zeggen, dat iemand veel geld bezit. Hier ls Mozes
^en verbastering van het Jodenduitse moos, dat eigen
lijk steen of pit beduidt en zo de betekenis heeft ge
kregen van een kleine munt, die de waarde had van
een twintigste sikkel. Toen men de oorsprong niet
neer voelde, heeft men er „de profeten" aan toege
voegd. hoogstwaarschijnlijk door de bijgedachte aan
4e geschiedenis van de rijke man en Lazarus. Wie
Mozes en de profeten heeft, bezit al wat hij maar kan
wensen. Zo is het ook met het geld ln de maatschappij.
Wie dat heeft, behoeft geen andere dingen, althans
oppervlakkig gezien, want een ander spreekwoord
•egt ons. dat geluk niet te koop is.
Nu we het over geld hebben, denken we ook aan de
uitdrukking, „botje bij botje leggen", d.w.z. gezamen
lijk een bedrag betalen. Hier is botje noch een vis,
noch een been. maar de naam van een zilveren pen
ning, meestal gelijk aan vier duiten. Hoe kwam de
munt aan die naam? Naar het uiterlijk. Op een „bot
drager" (een stuiver) stond aan de voorkant een zit
tende leeuw die op de kop een gesloten helmkap had.
enigszins gelijkend op een botte (vat of kuip). Zo ziet
men welke zonderlinge wisselingen een woord kan
beleven.
jX/TAAR het geld heeft nog meer zegswijzen doen ont-
L'J- staan. Denkt maar eens aan: eieren voor zijn
geld kiezen, wat betekent zich met minder tevreden
stellen dan men oorspronkelijk verwachtte of eiste.
Men dient hierbij te weten, dat eieren vroeger weinig
waarde hadden en daarom, bij schaarste van geld, als
pasmunt dienst deden. Nog in de tijd van Karei V
(15001558) golden 32 eieren één stuiver. Als men dus
geen geld kon krijgen, ook zelfs niet het geringste,
dan koos men maar eieren.
Wenst men te zeggen, dat Iemand een verwachte
som te pakken heeft, dan kan men zich zo uitdrukken:
„Hij heeft de aap binnen". Men heeft dit wel ver
klaard door aan te nemen, dat de spaarvarkens van
tegenwoordig, eertijds ook wel de vorm van apen had
den. Dit is echter niet bewezen. Daarom denkt prof.
Stoett dat de zegswijze iets te maken heeft met de
17de eeuwse spreekwijze: „ze zien op geen aap, die
uit Oost-Indien komen". Overdrachtelijk dus: wie
geld heeft, is niet karig. Ook zegt hij nog. dat ronde
apen voor ronde schijven of geld worden gebruikt. Het
is mogelijk, maar toch kan het wel zijn dat men de
een of andere dag een oud geschrift vindt, waaruit een
indere oorsprong blijkt.
Als Iemand goed In zijn geld zit, zegt men ook wel:
Hij is in goeden doen". Wat beduidt dit „doen"? Het
is eenvoudig een ander woord voor zaak of gedoente,
bedrijf. En als iemand een goede zaak heeft, dan kan
hij wat opzij leggen en komt dus weldra „ln goeden
doen".
Onze uitdrukking: „het gelag betalen", die nu bete
kent „voor tets opdraaien" is ontstaan uit het werk
woord gellggen, dat betekende: samenleggen, geld
bijeenbrengen bv. voor gezamenlijke verteringen. Wie
echter alleen alles moest betalen, dus ook de on
kosten door de anderen gemaakt, was wel slecht af cn
van hem kon men terecht min of meer medelijdend
zeggen, dat hij het gelag moest betalen.
IJET woord beurzensnijder voor zakkenroller of
rover ls thans niet meer ln gebruik, hoewel men
het bv. In „De Delftsche Wonderdokter" van mevr.
Bosboom-Toussaint nog vindt. Hoe komt men aan dit
woord? Het dagtekent uit de tijd toen ook de volwas
sen mannen nog „lange kleren" droegen. Ieder heeft
wel eens de bekende afbeelding van Dante op de brug
In Florence gezien. HIJ draagt daar het gewone mid
deleeuwse lange opperkleed, dat ook thans bv. nog
in Egypte door metselaars en andere handwerkslieden
onder het werk gedragen wordt, zoals ik daar tot mijn
verbazing zag. Men had toen de gewoonte de beurs
niet in een zak te steken, indien men die al had, maar
ze aan oen riem of koord te dragen', die aan een leren
hand om het middel was bevestigd. Een dief had dus
eenvoudig die riem door te snijden om zich van de
beurs meester te maken. Men ziet dat het praatje oVer
wis- en rekenkunde zich hoofdzakelijk op het gebied
van het geld heeft bewogen. En geen wonder: „geld
is immers de ziel van de negotie".
Dr. F. C. Dominions
