CHRISTELIJK Student moet zelf leren kiezen en beslissen Boek der Elhergolven Ook de televisie mag staan in dienst: ,.Kom en zie!" Gods 2 DINSDAG 27 MAART 1956 KANTTEKENING Pre-advies op Woudschoten Op Woudschoten heeft de Ned. Studentenraad een conferentie geor- sar:isc®r<* waarop het ontwerp De vrijheid van de student, aan de orde is gesteld. Een leidend preadvies over de vrijheid van de Ned. student is gistermiddag uitgesproken. De studenten, zo werd o.m. naar voren gebracht, zullen iater veelal een leidende functie gaan vervullen in het maatschappelijk leven. Men kan slechts leiding geven, wan neer men op eigen verantwoordelijk heid heeft moeten kiezen en beslissen. Een premisse voor dit alles is vrij heid. Vrijheid, als de aanwezigheid van de mogelijkheid tot het nemen van een eigen beslissing. De univer siteit moet deze mogelijkheid geven. zodat men zich kan oriënteren niet in een veelheid van te kiezen mogelijkheden verdwaalt. Uitgungspunt is, de vrijheid om te gaan studeren. Dan kan de vrijheid zich op de volgende essentiële be slissingen betrekken, vrijheid in studie- aangelegenheden, zoals in het kiezen van een examentijdstip, in collegelo pen en in faculteitskeuze, en voorts vrijheid tot medezeggenschap in so ciale voorzieningen. De student wordt in zijn vrijheid beperkt, b.v. door overbelasting van studie-programma, geen medezeggen schap in sociale voorzieningen, slechte voorlichting, verplichte colleges en practica. Vaak zullen deze besprekin gen niet op deze manier naast elkaar staan maar vormen zij samen ver schillende aspecten van één zaak. Tegen de achtergrond van de taak en de plaats van de universiteit in VAIV DE DAG Ds. A. T. W. de Kluis: „Het pro ces om Jezus". Brandende Kaar sen nr. 95. Ultg. J. N. Voorhoeve, Den Haag. TK ZIT IN DE SCHOUWBURG", zo be ll gint ds. A. T. W. de Kluis zijn nieuwe boekje uit de reeks „Brandende K sen", geheten: ,,Het proces om Je2 Iedereen, die de laatste tijd wel de theateraffiches gelezen heeft, terstond, dat de hoofdlegerpredikant het aangrijpende stuk van de Italiaan Diego Fabbri op het oog heeft, dat i ons land door de Haagsche Comedi wordt gebracht. Ds. De Kluis gaat in enkele bladzijden nader op de inhoud van dit stuk in. Hn doet dit op een kroniekachtige wijze. Beurtelings beschrijft hij passages uit dit stuk en zijn eigen reacties daarop. Aanvankelijk staat hij er gereserveerd tegenover Maar al spoedig ontdekt hij. dat hier in de vorm van een modern! perfect opgebouwd toneelstuk. Evange lische klanken tot ons komen. „Hier werd de schouwburg kerk", zegt ds. De Kluis aan het eind en hij maakt het in ff.?voildige- Pretentieloze boekje, duidelijk, dat het in Fabbri's toneelstuk „net proces om Jezus" werkelijk Jezus gaat. Ds. De Kluis is een goede gids en een ieder, die zijn boekje gelezen heeft zal dit indrukwekkende toneelstuk leren ont dekken als een aangrijpende dramatisch bewogen Evangelieprediking. Dat toneel en kerk elkaar zo onbevangen ontmoe ten als in dit stuk, behoort dat niet tot onze°tijd?°mPelende verrassinSen van onze samenleving, zal de doelstelling van hoger onderwijs een richtpunt moeten zijn om te weten welke bij drage de studenten kunnen en be horen te leveren tot realisering van dit doel. Van her- .en der J De Hervormde Paasdienst te Parijs wordt gehouden op Boulevard Arago No. 102, métro Denfert Rochereau. Aanvang 10.30 uur. De Kerkeraad deelt dit me de in het belang van de toeristen, die rondom Pasen Parijs bezoeken. Het gehele jaar door vindt op genoémde plaats en tijd de Hervormde kerk dienst plaats op de eerste en laatste zondag van elke maand. Bij Van Gorcum Comp. te Assen ver scheen opnieuw het Jaarboek van de Ver. v. Vrijz. Hervormden 3,25), dat als gewoonlijk weer een schat van waardevolle gégevens bevat. Het aantal afdelingen in het gehele land bedraagt 169 en het getal afdelings leden bijna 34.000, met bovendien 167 aangesloten gemeenten. Aan de top, wat ledental en afdelingen betreft staan de provincies Zuid-Holland en Friesland. Het aantal vrijz. predi kantsplaatsen bedraagt 364 (met in begrip van 10 bij de Waalse gemeen ten), waarvan er 60 vacant zijn plus 3 bij de Waalse gemeenten. De faculteit der letteren van de uni versiteit van Straatsburg heeft van 2 juli22 september een zomercursus in de Franse taal, Jetterkunde en cul tuur georganiseerd. Ter zelfder tijd geeft de universiteit een parallelcursus in de Dutse taal, letterkunde tuur. Het is mogelijk beide c te combineren. Inlichtingen: Secrétariat des Cours d'Eté, Palais de l'Univer- sité, Strasbourg (Bas-Rhin), France. Tien regels om gemeente in het graf te helpen Een Fram loze regels om graf te helpen". Ga niet naar de kerk. is de eerste regel. Als u al naar de kerk gaat; kom dan te laat, luidt regel twee. Blijf Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen: te Papendrecht (2e pred.pl.) C. Treure te Ederveen. Aangenomen: naar Elkerzee (toez.) A. d. Ban, vicaris te Schiedam; naar St. Annaland P. Westland te Waarder, die bedankte voor Zuid-Beijerland (toez.); naar Rotterdam-Vreewijk (Strevelswijk) J. M. D. v. d. Berg te Giessen-Rijswijk. Beroepbaar: L. K. Bos, vicaris te Kuinre. GEREF. KERKEN Beroepen: te Alphen aan den Rijn W. Baas te Urk; te Barendrecht (vak. K. Kramer) A. C. Scherpenisse te Treebeek; te Nieuwe Pekela kand. J. Rinzema te Groningen; te Tiel W. Kats te Lexmond: te Zwolle (vak. H. A. Munnik) L. Boeijinga te 's-Gravenzande. GEREF. GEMEENTEN Mensen en feiten Zaterdag is het 55 jaar geleden, dat ds. L. van Mastrigt, thans wonende te Zeist, werd bevestigd als predikant in de Ned. Herv. Kerk. Ds. Van Mastrigt werd op 29 mei 1876 te Overschie ge boren en werd op 31 maart 1901 te Heteren in het ambt bevestigd. Daar na stond hü te Krimpen aan de Lek, Barneveld, Vlaardingen en ten slotte nog vier en twintig jaar te Harderwijk, waar hem op 27 december 1943 ruim 42 volbrachte dienstjaren 67-jarge leeftijd emeritaat werd leend. Na zijn emeritaat bleef hij nog een Jaar hulpprediker te Harderwijk. In 1946 telde de Hervormde gemeem van Roermond ongeveer 650 zielen; op 31 december 1955 was dit aantal geste gen tot 1200. De uitbreiding is vooral te danken aan het feit, dat het aantal pro. testantse beroepsmilitairen sterk is toe genomen. Verder hebben ook de Phi- lipsfabriek en de Maascentrale aandeel In deze toeneming. Zijt Gij een Koning Door dë Joden is Jezus des doods schuldig bevonden omdat Hij de Christus was door Pilatus om dat Hij de Koning was. Het be angstigende in Jezus' lijdensgang steeds dat Hij veroordeeld werd omdat Hij de waarheid sprak! Nog iedere dag wordt Jezus ge kruisigd. Door u en mij. Omdat het ons iedere dag weer moei lijk valt te belij den dat Hij de Christus is, Gods gezalfde die onzp zonden onbarm hartig aan de kaak stelt en die ons geen andere keus geeft: voor Hem neer te knielen in diep be rouw of blijvend Gods vijand te zijn, blijvend rond te lopen met dat knagende gevoel in ons hart. En iedere dag weer valt het ons moeilijk tebelijden dat Hij de Koning is, onze Koning die be schikken kan over ah ons doen en laten van elke dag. Ja, Christus is een Koning. En wij zijn Zijn dienaren. Hij is Koning op elk levensterrein, zelfs in het terrein van uw dagelijkse werk waarop u misschien uzelf koning waant. Wie zich daaraan met vreugde onderwerpt, die ervaart de hulp van zijn Koning. Wie zich daarte gen verzet, die is als de Joden en als de heidense Romeinen. Die kruisigt Zijn Heiland. Vragen rondom Israël is het onder werp, dat op fle conferentie van de Hervormde Raad voor Kerk en Israël en Kerk en Vrede wordt besproken op 28 en 29 april op Heerewegén, Driebergseweg 11 Zeist. Goeden morgen dames en heren Opendeurdiensten in Amsterdamse bioscoop worden goed bezocht Nu reeds voor het tweede seizi heeft de groep Open-Deurwerkers Amsterdam-West (kerkelijk Slot zondagochtendsamenkomsten houden in de Victoriabioscoop aan Baarsjes. Men kan deze samenkomsten ge-en enkel opzicht „diensten" noe- en. Immers, de kunstmatig verlichte, •erigens prettige, bioscoopzaal, lijkt niets op een kerkgebouw: niet gezongen worden, want er is geen piano en geen orgel. Er is zelfs geen lessenaar. De spreker staat voor het doek op hel podium. Het gehoor mag, indien het wil, roken, en maakt van die vrijheid ook gebruik, en geheel de inrichting van de samenkomst herin nert nog slechts zeer weiniq aan kerkdienst, behoudens dan aal op zeer eigen en indringende, bovenal verstaanbare wijze, een stuk verkondi ging plaats vindt. Dat geschiedt gewoonlijk door eer leek, die weet hoe met het gehoor moet worden omgegaan; Amsterdam mers uit een behoorlijke middenstands- buurt, (die, zodra hun volkstuintje aai de rand der stad, ontdooit, daar de zondagen doorbrengen en de Victoria bioscoop eerst weer bezoeken in de komende herfst en wintermaanden Niettemin, dit gehoor is regelmatig gegroeid en omvat soms al 400 mensen. Zij komen bijeen, vrijwel uitsluitend op de aankondiging in een advertentie blad, zoals er in vele steden wijks- gewijs worden verspreid. De bijeen komsten worden riiet aangekondigd in de kerkelijke pers; kerkgangers weert men aldus welbewust, zodat in grote hoofdzaak een publiek van volkomen onkerkelijken bijeen is. De inrichting van de bij'eer al even merkwaardig. Namens het organiserende comité, waarvan schrijver Aart Romein de spil is, wordt de samenkomst geopertd met een woord van welkom: „Goeden morgen, dames en heren".Hoezeer de mensen persoonlijk willen worden aangespro ken, blijkt b.v. uit hun gezamenlijk wederwoord: Morgen meneer". Daarna wordt een goed muziek nummer gegeven, nadat door de luid sprekers voor de aanvang al'- een goede gramofoonplaat is gedraaid. Een zieknummer, verzorgd door gewone artisten: een Spaanse guitarist met zijn vrouw, die enkele liederen- zingt, het saxofoon-kwartet van de Amster damse DOlitie e.t.q., waarna de „spre- aan -het woord komt, die op of andere wyze met eeri uit hét leven gegrepen verhaal een verantwoorde wending neemt naar het Evangelie. Wie daarbij afglijdt naar kritiek op de kerk, en vooral op het Christen dom, grijpt er in elk geval naast, want deze mensen hebben ergens nog een mysterieus respect voor Kerk Christendom. Er wordt in deze bijeenkomsten intens geluisterd. Men kan een uur lang een speld horen vallen en het' storend ge hoest en gekuch van menige kerkdienst ontbreekt geheel. Uit de contacten, die het comité dus met vele volkomen Onkerkelijken krijgt, wordt een sociaal werk opge bouwd; men komt voor vele particu liere noden bij de leden van het co mité. Het werk moet zich zelf goed deels betalen alleen de zaal kost reeds 75.per ochtend, Maar. het lukt. niet in het minst door het grote bedrag, dat de ene collecte aan de uit gang elke week opbrengt. zegt regel drie. Regel vier: Zing niet in de kerk, of beter nog: zing om uw prachtige stem te laten bewonderen. Regel vuf: Bid nooit voor de predikant er. bij de aan vang van de eredienst. Regel zes: Ga nooit in de voorste banken zitten; de dominee zou bang voor u kunnen worden. Regel zeven: Beschouw de collecte als eèn noodzakelijk kwaad. Geef vooral niet te veel. Regel acht: Wanneer er een vreem de in de kerk komt, groet hem dan met. maak geen plaats voor hem, help hem niet by het opzoeken van psalmen en gezangen. Zo'n vreemde zou eens op het idee kunnen komen, dat lui de andere kerkgangers als zijn broeders en zusters zou mogen be schouwen. Regel negen:.Neem nooit uw familie vrienden of kennissen mee naar de kerk; de zondag is immers de enige dag. dat ze eens kunnen overkomen. En tenslotte regèl tien: Laat u niet verleiden, uw buurman voor te stel len, de volgende zondag eens samen naar de kerk te gaan. Leerzaam, ook voor ons MELODIE en WOORD WOENSDAG 28 MAAKT um I 402 m. VARA: 7.00 I» Vaterat: 9.40 Gram. VPRO: 10.00 School- VARA: 10.20 V d vrouw; 1100 Gevar 12.00 Lichte muz; 12.30 Land- en tuinb 12.33 V h platteland: 12.38 Instr kwln- H jjj_ telllngsagènda; 13.15 Tentoons' luz; 13.45 Medische kron; 13 1 V d jeugd; 16.Ö0 V d zieke 17.00 Orgel en zang: 17.25 Liet 'tz: Rijksdelen overze i Surl: M ;.00 N\ Hammondtrio: inden, toespr; 19.25 VA- jeugd. VARA: iels door; 20.15 - Beschuit met noorsp; 22.10 Lichte muz; 22.35 Tus- ïlvlek. caus: 22.50 Gram; nws ln Eperanto; 23.20— jeugd: 19.10 Ween. RA-vsria. VPRO: 19.30 V 20.00 Nws: 20.05 Tussen de mil; 21 23.00 Nws: 23.15 So. dienst: 11.00 Gram; 1: 1 een Keizerrijk", hoors i volksmuz: 12.30 Land- 12.00 Surins t; 13.00 Nws; piano; 16.00 V d jeugd; 17.20 Grar Koersen; 17.45 Orgelspel; 18.15 Grar Koperensemble; 18.45 Spectrum van 0.20 Radio Philh ork 7.40 V d Jeugd. NTS: PUZZEL No. 375 Van A naar B gaande, dus van links naar rechts en van rechts na«F links, woorden invullen die voldoen aan onderstaande omschrijvingen. Elk woord begint steeds met de laatste letter van het voorgaande woord. Tussen haakjes is aangegeven uit hoeveel letters het gevraagqe woord bestaat. Bij goede oplossing vormen de letters in net dubbelomlijnde ge deelte van boven haar beneden gele zen de naam van een vreemdeling. Gastvrije ontvangst (7), verwonding (6), kansspel (6), metaal (4), van bin nen en buiten rond gebouw (7), hel dendicht (4), bosgod (5), sage (7), boomvrucht ,,rs lichtbron blaasinstrument '7), •erlichting (6), geducht (7). verdieping f8). (5). OPLOSSING PUZZEL No. 374 HORIZONTAAL; 1 ba, 3 gewaad, 8 aak, 10 sol. 11 stuk. 13 do. 14 rap, 16 hop. 17 papaver, 19 wijs, 20 pad. 22 op 24 kelk. 26 rijp, 28 nee. 29 flakon, 30 er. VERTIKAAL: 1 bast, 2 aat. 4 es, 5 wol. 6 al, 7 drop, 9 kuras. 12 kap. 13 dor. 15 pap. 16 heden, 17 pij; 18 vak, 19 wolf, 21 aker. 25 lee, 26 ra, 27 Po. A Engelt V d sc) progr; 13.00 Gr: Service 330 i olen: 12.20 lnstr sext..; 12.45 Li, - - 13.30 V d boeren; i; 14 10 Ooggetuigevers 19.00 N< smuz: 20. lankb; 21.00 Ork con den, dat „buiten" de traditionele vormen van Evangeliever kondiging zonder meer via de moderne hulpmiddelen radio en televisie de aether in zouden kunnen zenden en daarmee de ruimtelijke begrenzing van kerk of kerkzaal wegnemen. Im mers,- de situatie van de luisteraar of kijker thul.y heel anders dan die van het gëmeentelid in de kerk schrijft Hans-Werner von Meyenn in het Duitse kwartaalschrift „Rundfunk und Fernschen". Men zou als voorbeeld Dan „J? «n individueel kunnen aanvoeren, dat de stichtelijk woord zonder in de kerk zijnde gemeen- meer niet genoeg. De zin- te actief is en de kijker of gende, biddende en naar luisteraar thuis passief. Gods Woord luisterende ge- Maar dit voorbeeld gaat meente moet oog en oor lang niet altijd op. omdat van de kyk«r ,z0 naby k.°" men aan de ene kant weet, dat lujstcraars vaak mee zingen of -bidden Camera en microfoon geen sleutelgat voor ongelovigen' hen de deuren televisie-uitzendingen, :sn te spreken, dat het een om zoi ivertuigende uitnodiging afzien rordt, lichamelijk in de waarin, :emeente anvvezig te zijn. de kerkruimte, het gespro kene zichtbare steun en commentaar kan krijgen door het gelaat van een door Gods Woord oVerwon- in dienst van hét" gebed, het doel van dat gebed te zoe ken. waarbij het tonen van tot meditatie stemmende symbolen, bijv. het Kruis op het altaar (let wel, schr. is lid van de Duitse Evang. Kerk) dienstig kan zijn. zich op het standpunt, dat sacramente le handelingen zich niet le nen voor telèvisie-uitzen- ding. Want meer dan waar ook is bij de bediening v.an. •n mensT jjét Sacrament de l,icname- Uit'deze twee grondstel- lijke tegenwoordigheid" van ngen kijker wordt „in- de gelovigen vereist. Al is o v „ïleid" in de gemeente en het dan niet ieder gemeen- r)at hij zich, ondanks d? televisie biedt de predi- telid toegestaan, deel te Hervormde predikanten voor het buitenland Het moderarqen van de generale synode der N.H. .Kerk roept Hervormde predi kanten'op, die er voor zouden voelen ir kerkelijk werk in het buitenland werk zaam té zijn. In de eerste plaats is het de EvangelischeKerk in Berlijn-Branden- burg, dfé een zèstai predikanten zoekt voor verschillende takken van arbeid; voor het godsdienstonderwijs op de mid delbare scholen, waarvoor drie predikan ten nodig zijn,- voor het pastorale werk onder de vluchtelingen. Medio 1956 zal ds. J. C. Houtzagers, predikant van df Ned. Protestantse Kerk te Sao Paulo ir Brazilië repatriëren. Deze kerk werd ir november 1955 geïnstitueerd. De gemeen te wil gaarne een Hervormd predikant als haar voorganger zien. Zowel voor Duitsland als voor Brazilië moet de predikant zich voor ongeveer drie jaar verbinder).-Het moderafnen wijst er in zijn oproep op, dat eventuele ge gadigden denken moeten aan de be zwaren, die verbonden zijn aan arbeid het buitenland. De moeilijkheid is de op voeding van groter wordende kinderen en het risico dat men na eventuele terug keer in het vaderland niet onmiddellijk een nieuwe werkkring zal vinden.- Wat dit laatste, betreft .is het wellicht moge lijk in! sommige .gevallen tot een over- bruggingsrégeling met de betrokken kerk of met dé generale financiële raad te komen: Kunnen Rome en Moskou elkaar verdragen? ,Het Marxisme-Leninisme blijft wat t is en wat het-altijd geweest is, er zijn doelstellingen blijven dezelfde. Zij, die er in volharden, met de communisten te disputeren, zullen beseffen, dat deze zich van een volkomen.tegenovergestelde terminologie bedienen, zodat er in plaats van een dialoog, sprake is yan twee monologen". Dit is het oordeel m een artikel in het semi-officiële orgaan van het Vati- caan de„Osservatore Romano", dat in gaat op een artikel in de. „Frankfurter Zeitung", waarin de mogelijkheid werd besproken van een „coëxistentie" sen róoms-katholicisme en co me en van een concordaat tu: Vaticaan en het Kremlin. Volgens de „Össervatore Romano", zou een -concor daat de.erkenning van de kerk en haar re'chtén door dë staat inhouden. „Welnu", zegt de „Osservatore", „de anti-kerkelijke politiek van de Russische en „volksdemocratische" regeringen voldoende duidelijk gemaakt. Het zijn altijd dip regeringen, die het initiatief gefiomeri hebben tot het verbreken van diplomatieke betrekkingen met de heili ge stoel. De pauselijke diplomatieke ver tegenwoordigers zijn op een enkele uit een" ruimtelijke 'scheiding, king de ^mogelijkheid toch één voelt met de andere kant kerkgan- beid der gemeente, gers-uit-gewoonte de kerk- Banf» dienst zonder meer langs zich heen laten gaan. de kerk -- - - 'ermijdelijke consekwentie ging volgen enkele^ i ander argu- hebben aan de Sacraments oprecht menselijke be- bediening, toch zijn deze overtui- leden in de voorbede zo- betrokken bij hetgeen in de kerk gebeurt, bij de dat dit zich niet laat ver- televisiekerk- wijden tot buiten de kerk ruimte. In Engeland denkt men daar anders over, al richt men de camera bij de Sacramentsbediening. niet zenden kerk- op de Sacramentele hande- sekwenties, dienst rekening m 1. De uit t Belangrijker is dit i derscheid; De Rerkgan; heeft reeds var. tevoi een beslissing genomen i naar de kerk te gaan en ons weer tot de verrassen- v i x 1 koestert een heel andere de ontdekking geleid, dal a'enst heeft als centraal punt lmg. bereidheid om Gods Woord het boeiendste landschap verkondiging van het te horen, dan men in de nog steeds wordt gevormd woora- regel bij de radioluisteraar door het menselijk gezicht, T,~ of televisiekijker zou mo- het gezicht, dat wij in on- gen verwachten. Hiermee ze tijd» meer én meer on juist. moet men rekening der het masker van arionie- houden. Want het ligt voor me functionarissen hebben de hand, dat predikant en verloren, Ongetwijfeld is het juist, het zich dat de televisie leeft bij de plaatse bevindend oog gratie van de kijkbehoeften van de mensen. Maar het is geenszins onbijbels, de roep uit te spreken „Kom en zie!" Waarom zal dan de televisiekijker. Zij mag daarom niet meer to nen dan hetgeen zich aan het aandachtig luisterend niet kunnen nege- sloten en onder de ren en zich daarbij op het dacht gebracht. Het zc standpunt stellen, dat wat - slechte dienst zijn voor de kerkruimte, toerei- mogelijkheden, wi kend is, ook maar voor de televisie de Christelijke moet de aandacht, de mensen „buiten" voldoen- verkondiging biedt, als de móet zijn. Camera en juist daarvan moest microfoon als „sleutelgat zien, wat als hoogtepunt -voor de ongelovigen" is een van haar mogelijkheden thetisch uitstapje, dat hoe de Christelijke gemeen- onoplettend gemeente- te bijeenkomt, hoe zij ge- de kerkruimte wel zamenlijk a Gods Woord hoort, tot God bidt en Hem Zij lofzingt? Waarom mag de centratie, bevorderen, afleiden. 3. Hoewel e-uitzending lamelijk het getui- gebeden mag worden, televisie niet in Gods diénst een dienst, die de uit deze wereld op- televi- roept tot aanbidding en me- zeker ditatle? Misschien, dat dan is ook déze vorm van vérkon- radio en televisie. Het zijn en Leven bewogen veeleer instrumenten, die lijk gezicht, de kerken dwingen, de Dat het bestaan v! door Geest het evenwel de camera niet diglng de zegen ontvangt, toegestaan, van de bidden de persoon opnamen maken. Zij doet beter deze tijd té te brengen tot de gemeente n, van Jezus Christus. zondéring na allen uitgewezen, concordaten, die van kracht wa Polen en Roemenië zijn opgezegd". Het blad '/raagt zich af, of de neiging om de mogelijkheid van een „coëxistentie" van het communisme en de godsdienst onder ogen te zien, niet toe te schrij ven is aan eèn gevoel, dat het c( nisme „onvermijdelijk" is, zodat dus tot een overeenkomst zou moeten komen. Het schrijft hierover: „Het sta linisme heeft voor miljoenen het einde betekend van een illusie van hoop.. De nieuwe „collectieve leiding" denkt zich te handhaven door - deze hoop te doen herleven. Als er in deze smartelijke duisternis 'al eeri sprartk van hoop dan wordt- die veroorzaakt door waarheid, Zij. die de waarheid zouden, willen opofferen, opdat zij „co-ëxisteren" moeten met de leugen, handelen tegen de vooruitgang, tegen de Benoeminsen hoofd.van de o.l. school te Waarde irg H. Garming te Almelo;, tot onderw: r(es) aan de JuIlanSschool te Leerda v. d." Pol te Overschie; aan de Ke eniusschool te Den Haag mej. E. C. •ertse te Loosduinen; aan de School m Bijbel te Almkerk mej. G. Boonstra Uloschool (Singi Goed onderscheiden IN een kerkbode troffen wij een artikel aan, geschreven naar aanleiding van het proces-Jungschla-; ger. De predikant-schrijver is ver-i ontwaardigd over de gang van zaken te Djakarta en de lezers en lezeres van onze krant kunnen weten, dat wij deze verontwaardiging delen. Intussen, men kan ook het slachtoffer worden van eigen veront waardiging. Nu gaan wij het kerk bodeartikel citeren: „Het moet ons toch diep bedroeven, hoe midden in dit verschrikkelijke monster-proces er van een algemene volksveront- waardiging geen sprake is. Wij zijn als volk niet aangegrepen, niet ont roerd en niet in beweging gebracht Hoe zou hier een alles in beweging brengend volkspetitionnement op zijn ts zijn geweest en nog zijn. Maar wat zien we? Terwijl daar in Djakarta een eenzame dappere j vrouw vecht om het leven van een landgenoot, die tijdens de oorlog zijn vaderland met ere gediend heeft,! „lijf en goed al te saam" in de waagl gesteld heeft, gaan wij hier in grote] massa door met ieder het onze te] zoeken en voor ons „recht" op te komen. „De grote vakorganisaties met een klein miljoen leden achter zich gaan rustig door met touwtrekken om een groter „rechtmatig aandeel" in de gestegen welvaart. „Wat een verkwikking zou het ge weest zijn, indien deze bonden die groot en krachtig geworden zijn in hun strijd om recht voor de maat schappelijk zwakke, deze strijd aangenomen, dat ze daarin het ge lijk aan hun zijde hebben eens even gestaakt zouden hebben en hpn honderdduizenden in beweging had den gebracht om te protesteren te gen het schandelijk brok onrecht, dat in Djakarta tegen een onschuldige landgenoot wordt beraamd. „Maar dat komt in de hoofden van de Jiuidige leiders dezer bonden niet op, zo min als .in de hoofden der kunstzinnigen, die dansen op een boekenbal." 'TOT zover dit artikel ln deze kerk bode. Wij willen er iets (niet alles) van zeggen. En dan moet het ons van het hart, dat dit schrijven, hoezeer voortgekomen uit gerecht vaardigde gevoelens van verontwaar diging, in verschillende opzichten niet geheel verantwoord is. Om ons tot enkele opmerkingen te beperken hier wordt gezegd, dat de vakorganisaties aan het touwtrekken zijn geslagen om een groter „rechtmatig aandeel" in de gestegen welvaart. Het is ons al da delijk niet duidelijk, waarom dit „rechtmatig aandeel" hier tussen aanhalingstekens staat vermeld. Komt de werknemers dan niet een recht matig aandeel (en nu zonder aanha lingstekens) in de gestegen welvaart toe? De vakorganisaties zouden, zo le zen we, daarvoor aan het touwtrek ken zijn geslagen. Wij menen, dat er voor het spel van het touwtrekken altijd twee partijen nodig zijn. Waar-; om de andere partij niet genoemd en waarom de andere partij niet het zelfde verweten? Bedenkelijker intussen is, wat hier van de vakorganisaties wordt ge vraagd. Zij zouden de honderdduizen den leden in beweging hebben moe ten brengen, en dit nog wel in een zaak, die niet een zaak der vakor ganisaties- is. Den Haag Haag T. 12.15' jz' 17.15 Mrs Dale's daeboek: 17.30 18.00 Ork cone; 19.00 Gram; 19.30 ub: 19.45 Hoorsp; 20.00 Nws; 20.25 progr; 21.00 Idem; 21.30 00 Nws; 13.15 Progr c peretteconc; 15.00 Kamei sol; 15.55 Japanse muz: 16.15 «old, 19 00 Nws; 19 Hoorsp; 21.10 Verz p 22.00 Nws; 22.15 Mcz 484 m. 12.00 Gram: 1300 n: 14 10 Idem; 14 15 Parsifal 16 25 Gram: 16 45 Koorzang; 5 en 17.30 Gram: 19.30 Nws; 22.15 Vrije tijd; 22.55 Nws 95. Zij erkende vrij koelbloedig, dat zij bekend was met het gebruik van een injectiespuitje en even koeltjes, ofschoon met snel een boze blik in mijn richting, dat zij, onmiddellijk nadat zij van dok ter Letheny's dood had gehoord, een wandelin getje door de boomgaard had gedaan; zij had, zo zei zij met een stalen gezicht, dokter Hajek wil len ontmoeten om met hem het nieuwtje van de tragedie te bespreken. En op dat ogenblik hield O'Leary haar het kleine gouden lovertje voor. „Genoeg hiervan, juffrouw Letheny," zei hij koel. „Het zou beter voor u zijn, als u mij uw volste vertrouwen schonk. Waarom was u don derdagavond bij het raam van kamer 18? Dit tooisel werd op de vensterbank gevonden. Hoe kwam het daar?" Corole staarde verwezen van het gouden lo vertje naar O'Leary, maar ik voelde hoe zij ach ter die vreemde topazen ogen bezig was wanho pig te denken. „Wel," zei -zij ten slotte, „ik w a s in de buurt van kamer 18. Inderdaad, ik ging tot aan de ven sterbank. U moet weten, ik was bezig in de boom gaard te wandelen. Ik was bij het bordes van de zuidelijke vleugel toen ik iets hoorde het een of ander geluid daar aan het venster van de hoekkamer." Zij hield op en bevochtigde met een vlugge katachtige tong haar lippen. „Dat is 20.00' kamer 18. Ik was vrij nieuwsgierig en dus kroop müz;ik dichter bij het raam. Een man was bezig de 22.55 hor open te doen en kamer 18 binnen te krui- Nws; pen. Hij liet de hor open en ik sloop naar het >pera|raam. U weet, ik ben nogal lang en ik veronder- 17.00§tel. dat het lovertje terwijl ik een ogenblik op IS oej de vensterbank leunde, van mijn japon is losee- 'raakt." clOi< het— „Het was die nacht erg donker. Hebt u dat allemaal gezien?" Zij bevochtigde weer haar lippen; zij kregen zo langzamerhand een blauwachtige tint. „Ik ik zie in het donker beter dan de mees te mensen." (Waaraan ik voor mij niet twijfel de). „En in elk geval kon ik horen, weet u." ,,Wat kon u horen? Waarom dacht dat het geluid dat u hoorde, veroorzaakt werd door een man, die het raam van kamer 18 binnenkroop? Dat is wel een beetje sterk, juffrouw Letheny." „In elk geval is het waar," zei zij nors. „Ik hoorde hoe hij het knipje van de hor oplichtte en een soort van krassend geluid maakte en ik kon de lichtvlek zien, die door het front van zijn overhemd werd veroorzaakt." „Als dat allemaal waar is, waarom waar schuwde u dan niet dadelijk de mensen uit het ziekenhuis?" „Omdat ik wist, wie de man was." Er heerste een korte, elektrisch geladen stil te.' „Wie was de man?" zei O'Leary heel kalm. „Mijn neef, Louis Letheny." Zij uitte de naam met een zekere triomfantelijkheid Ik weet niet. Of O'Leary er al dan niet door werd verrast, maar een tijdje zei hij niets. Zijn heldere grijze ogen bespiedden, nauwlettend Corole's gelaat, „Natuurlijk," vervolgde Corole met een .zekere boosaardige "oldoening, „natuurlijk kon ik het ziekenhuis niet in, opschudding brengen om het feit te Colporteren, dat het hoofd van de inrich ting" zo juist door een raam was geklauterd. Hoe kon ik dokter Letheny's bedoeling weten?" „U bént aan het liegen," zei O'Leary. „Ik waarschuwde u, niet te liegen. De man die u door het raam van Kamer 18 zag klauteren, niet dokter Letheny. U en dokter Hajek wi die nacht samen in de boomgaard en inderdaad leunde u tegen de vensterbank met het plan om kamer .18 binnen te gaan, maar dokter Letheny was reeds in kamer 18. U en dokter Hajek bespraken, of het beter zou zijn te wach ten totdat dokter Letheny uit kamer 18 kwam dan wel of dokter Hajek- hem in die kamer zou volgen." In een oogwenk was Corole saffraangeel ge worden; de plekken oranje rouge op haar wan gen kwamen fel uit en accentueerden haar hoge kaakbeenderen griezelig duidelijk, in haar ogen scheen een dierlijke gloed en haar lippen had zij een beetje vaneen getrokken, zodat haar tanden bloot kwamen en de schelle Chinese japon- sterkte nog haar terugstotepde bleekheid. „Wie heeft u dat verteld?" kwam het fluis terend over die weerzinwekkende lippen. „Higgins vertelde het mij," antwoordde O'Leary heel duidelijk. „Higgins!" riep Corole hees uit, terwijl zij snel een van haar bruine met juwelen bedekte handen aan haar keel bracht. „Higgins! Maar die is dood!" „Higgins vertélde het "mij. Wat deden u en dokter Hajek?" (Wordt vervolgd.) pjET proces-Jungschlager ligt ifl het vlak van de politiek, komt in elk geval, vooral door de wijze waarop het wordt gevoerd, steeds an ,vjjg |meer in het v,ak van de politiek te liggen. Nu is het een goed recht van dë kerk, wanneer daartoe aanleiding bestaat, ook op het terrein van de politiek haar manend en vermanend woord te spreken. Maar wij zouden beslist niet wensen, dat de vakor ganisaties zich op het politiek terrein j gaan „bewegen". Wij begrijpen het trouwens niet helemaal. De predikant-schrijver van dit kerkbodeartikel heeft in andere publikaties nogal eens sympathie aan de dag gelegd voor de groep rondom het blad „Burgerrecht" Een van de dingen waartegen deze groep zich pleegt te keren is het uitoefenen van druk door de vakbeweging op de politiek. Nu laten wij in het midden, of er; van de kant van „Burgerrecht" vooh grieven in dit opzicht grond aanwe zig is. Maar in dit kerkbodeartibel' wil de schrijver, dat de vakorgani saties zich als zodanig mei ie politiek gaan bemoeien. Iets anders is natuurlijk, of ons volk als zo danig zich niet moet uitspreken. Over die zin van de hoofden der1 vakbondleiders en die van de hoof den der kunstzinnigen, deze laatster) dansend op een boekenbal, zwijgen j we nu maar liever Het blijkt wel, dat een uiting van gerechtvaardigde verontwaardiging op haar beurt even gerechtvaardigde verontwaardiging kan oproepen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 2