Jlicuiwc £ciltsrl)c (üimranl Hoogleraren ontstemd over artikelen Haagsch Dagblad De week van het boek Kolen lossen gaat ook op zaterdag en zondag door Officier Sunario belastert Nederlandse regering Indonesië zond onbeleefde nota aan onze regering VRIJDAG 24 FEBRUARI 1956 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Telefoon 31441. Postrekening: 58930 ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal; 2.35 per maand; 0.55 per week. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Familieberichten 0.18 per millimeter. Zesendertigste jaargang No 10586 Directie: F. DIEMER Hooidredacteur: Dr. E. DIEMER Chel-Red.: H. W. J. ENSERINK CHR1STEU1K-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantoastlcö Is gfjebleuen mgn bert la tegenspeel" ZIE PAGINA 7 DISTRIBUTIEVAN BRANDSTOF So nodig worden ook vrachtauto's ingeschakeld rpiJDENS de bespreking die giste- rERWIJL BIJ DE MIJNEN in Limburg enige öuizencten tonnen steenkool1 X ren gehouden is tussen de minis- op vervoer liggen te wachten, wordt het gebrek aan kolen plaatselijk' ters Suurhoff, Zijlstra, De Bruyn, leeds groter. Hoewel nog niet van een noodtoestand gesproken kan wor- staatssecretaris Van Ehijn en de ver ten de Federatie van Nederlandse brandstoüenhandelaren ontkent tegenwoordigers van de werkgevers- lt ten stelligste hebben ce handelaren zich genoodzaakt gezien een1 en werknemersorganisaties is van J^ERTIEN IJSBREKERS patrouilleren op de grote rivieren om te voorkomen dat wederom een ijsvastzetüng zal optreden. Donkere silhouetten van enkele ijsbrekers tekenen zich af tegen de ruige achter grond van een onafzienbare oppervlakte ijsschotsen in de Nieuwe Merwede. Regering voor een uitkering ineens port distributiesysteem toe ie passen. Mocht echter de felle koude nog lang houden en de situatie onhoudbaar wor- dan zullen wegtransport-reserves aangesproken. Dit echter als maatregel, want door het ge- vrachtauto's zullen de kolen- tnzienlijk stijgen. (De moeilijkheden In de voorziening van Limburgse mijnen met ledige kolen- >r de afvoer van de produktie de laatste dagen aanzienlijk vermin- fcrd. werden niet veroorzaakt door een wagons, maar door vertraging de omloop, een gevolg van stagnatie het lossen van bevroren ladingen ko- Hierdoor was het aantal ledige wa- lar de mijnen kon worden te- Jgevoerd te klein. De Nederlandse spoorwegen hebben en beroep op de brandstoffenhan- gedaan de kolen zo snel mogelijk lossen en daarmede zoveel mogelijk, rdag en zondag, door te erzijds zullen de Spoorwegen iterdag en zondag beladen en lege ko laten rijden, zodat na het •keinde weer alle lege wagons, die ig zijn, aan de mijnen kunnen worden (geleverd. De gebruikers van stookolie voor verwarmingsinstallaties kunnen ge- rust zijn. Er zijn voldoende voorraden en ook het transport levert geen moei lijkheden op. VORSTVERLETFONDS UITGEPUT Het risicofonds voor het bouwbedrijf, vorstverletfonds, heeft deze winter is twintig miljoen gulden uitgekeerd, irmede de kassen vrijwel leeg zijn. I Vorig jaar, toen ruim drieënveertig "joen gulden werd uitgekeerd, heeft 1 zeventien miljoen gulden geleend van [et wachtgeldfonds. Vorig jaar werd te- ïuwe regeling getroffen, waar de uitkering werd beperkt tot vier |eken aan ca. de helft van het totaal van 5.000 deelgerechtigden. Door de strenge vorst Is deze basis hter dit jaar reeds overschreden. Het 'an het vorstverletfonds zal nu egen moeten zoeken om aan de jerplichtmgen te kunnen voldoen. Van de vuurtoren Hirtsholm aan de |eense kust bij het Kattegat, is een ijs- Eens komt de lente Met de zeven geitjes uit het bekende prookje, maar de drie geitjes van de leer H. van Suilichem, die in de buurt Zaltbommel woont. Moeder geit was wat vroeg met haar kroost voor de *g gekomen. Aangezien het in de stal oor de kleinen te koud was, werd in de euken bij de kachel plaats voor ze ge naakt. Daar doen ze zich tegoed aan on- ervalste geitenmelk, die ditmaal uit een chaal moet worden genuttigd irgenomen, waarop acht a tien i noordelijke richting dreveD. i vliegboot in gereed- een onderzoek in te heen hcid gebi stellen. Vissers, wier schepen in Frederikshavn zijn vastgevroren, lopen dikwijls over bet Ijs naar een smalle strook open water om daar te vissen. Het is mogelijk, dat het hier een groepje vissers betreft. Honderdvijftig gezinnen zijn dakloos geworden door aardverschuivingen, een gevolg van de dooi in de Povlakte in Noord-Italië. regeringszijde te kennen gegeven dat zy geen bezwaar heeft tegen een uit kering ineens uit de winst van 1955. Maar tevens is duidelijk gemaakt dat de prijzenstabilisatiepolitiek nog steeds een uitgangspunt van het sociale economische beleid van de regering ls en dat het dit jaar moeilijker zal zijn dan ooit om de prijzen ln de hand te houden. De werkgevers- en werknemersorgani saties hebben zich bereidverklaard woens dag a.s. als Stichting van de Arbeid het gesprek over de lonen voort te zette Gejuich in rechtszaal „Alle getuigen a décharge onbetrouwbaar" TOEN GISTEREN officier Sunario voor het landgerecht te Djakarta de doodstraf eiste tegen de heer L. N. H. Jungschlager, steeg er een ge juich op in de zaal en rechter Maengkom moest het publiek tot stilte manen. In tegenstelling tot vorige dagen werden de verdedigster, mevrouw Bou- man, en de vertegenwoordiger van het Nederlandse hoge commissariaat, mr. E. Bonn, vergezeld van een zware politiebewaking bij het verlaten van het gebouw. Voor het vervoer van de heer Jungschlager werden drie jeeps gebruikt, zodat de menigte buiten in het onzekere verkeerde,in welk voertuig verdachte had plaats genomen. et requisitoir bèschuld'igd-e verdachte opstand, subsidiair samenspanning, ;r subsidiair steun aan de vijand (Da- -l-lslarn) door het organiseren van af- •pingen van wapens, bezit, ontvangst er verzending van wapens en munitie, leider schap van de benden Angkatan Pereng Raiioe Adil (organisatie van Westerling), Nederlands-Indische Guerilla-Organi- satie. White Eagle en Nederland zal Her- Sunario beweerde, dat hij in zijn mee: dan dertigjarige praktijk nooit zo'n moei lijk geval had medegemaakt, noemde alle getuigen décharge onbetrouwbaar legde verband tussen de Daroe-l-Islam rpns van „Nederlandse reaktionadren. kapitalisten en militairen om Indonesië onder Nederlandse overheersing te bren gen. Als enige verzachtende omstandig heid noemde hij. dat verdachte waar schijnlijk niet op eigen initiatief heeft gehandeld, maar als oud-militair gemeend heeft een opdracht van „hogerhand" te moeten uitvoeren m het belang van Ne derland. Tijdens het vier uur lange requi sitoir was het publiek over het algemeen rustig. Slechts een enkele maal weer klonk geroep. De heer Kwantes en Bonn het Nederlandse hoge commissariaat leden der directie van de K.P.M. woon den de zitting bij. Betrouwbaar SUNARIO beriep zich op de „ten volle betrouwbare" getuigen Willem Hen drik Manoch, Amiruddin. Lodewi.ik Jacob Tomasoa, de achter gesloten deuren ge hoorde Manoppo, Bolang. De Bont en Haris bin Suhaemi. De verklaringen zijn logisch en betrouwbaar ln verband met de gebeurtenissen na de soevereiniteitsover dracht. zeide Sunario. waarna hij uit weidde over de actie-Westerling. Hij ont kende, dat deze mensen in dienst der politie stonden. Sunario aanvaardde de verklaringen in de heer Pantus en andere Nederlan ders niet en meende, dat het gastenboek de heer Pantus wel vervalst zou zijn. Wat het verblijf van de heer Jungschlager Nederland betrof, ook dat bestreed Sunario en zeide dat schriftelijk beëdigde verklaringen geen waarde hebben. De In trekking van bezwarende verklaringen door getuigen Baden (sindsdien spoorloos verdwenen en naar alle waarschijnlijk heid vermoord. Red.) kon best een ge volg van een samenspanning zijn geweest. Ten slotte waren de enige onbetrouwbare getuigen volgens Sunario Nederlanders en Indo's, terwijl men anderzijds de houding van Indonesiërs als Tomasoa, Amiruddin, Manoch en anderen moést prijzen, daar deze wisten, dat zij door de organisatie, waarvan zij lid waren geweest, konden worden doodgeschoten. Nederlandse missie beschuldigd Ook de uit Nederland overgeKo- men getuigen waren onbetrouwbaar, aldus Sunario, die vervolgens zeiae, dat de Nederlandse militaire missie de samenzwering had gedekt. Sunario wilde geen bepaald land bij de zaak betrekken. Als hij de naam van dat land noemde, deed hy dat alleen, omdat hij daartoe gedwongen was. Generaal Pereira, de heren Verschoor, Koenders, Van Tuin, Dultz, Wierda, Hovenier, Rensen en Van Buuren, durf den volgens Sunario niet te bekennen. De verklaringen van 242 K.P.M. officie ren over de reizen van verdachte waren volgens Sunario gefabriceerd door de di rectie der K.P.M. De Nederlandse regering spant zich „tot ter dood" in voor haar onder danen, ging Sunario voort. Zij maakt er niet alleen een nationale zaak van, doch betrekt de internationale we reld er bij. Waarom wacht zij niet op het vonnis? Is de Nederlandse rege ring er soms bij betrokken? Het dagelijks bestuur van de Neder landse Vereniging van ex-politieke ge vangenen uit de bezettingstijd heeft de ministerraad telegrafisch verzocht spoe- klacht in te dienen bij de com missie der Verenigde Naties voor Indo nesië. Het telegram was getekend door de voorzitter, mr. G. Aalders en de se cretaris. de heer K. van Staal. De Haagse afdeling van het Vetera- nenlegioen Nederland heeft minister J M. A. H. Luns verzocht onmid dellijk stappen te doen tot invrijheid stelling van de heer JungschlSger en anderen en de nodige tegenmaatregelen emen tegen de vijandige houding Indonesië. Ook verlangt het legioen, dat de hier te lande ln opleiding zijnde adelborsten en cadetten worden ultgc- -.Kerk en Vrede" vraagt gratie voor Jungschlager Het hoofdbestuur van „Kerk en Vredi geloofsgemeenschap van Christen-an militaristen, heeft het Indonesische Hoge Commissariaat in Den Haag gevraagd doodveroordeling en executie van de heer Jungschlager te voorkomen, omdat „het leven van de mens gezien en gewaardeerd moet worden als een leven, dat in God zijn oorsprong en bestemming vindt. Gods eigendom is en derhalve niet door men sen mag worden aangetast of vernietigd." De enige molen die Raamsdonkveer nog rijk was, de graanmolen Zelden- rust. is gisteren afgebrand. Opvallend veel branden woeden er in deze strenge koude. Premier Mollet stelt vertrouwenskwestie ParUs, 23 februari. Premier Mollet van Frankrijk heeft vandaag het bestaan van zijn drie weken oude kabinet op het spel gezet. De pre mier verbond tweemaal de vertrouwens kwestie aan zijn voorstel: een betaalde vakantie van drie weken voor alle Franse werknemers. De huidige wetgeving voor ziet in een betaalde vakantie van twee Vermoedelijk zal dinsdag over deze kwestie worden gestemd. <Men zie ook 't Verklaarde Uitzicht). ..FEITEN BEOORDELEN IN LICHT VAN OMSTANDIGHEDEN Instemming met concrete houding mr. Schokking na 1 februari heder.mid<iag een verklaring openbaar gemaakt in de zaak-Schok king. Zij vallen voornamelijk de manier aan, waarop het Haagsch Dag blad gemeend heeit over deze kwestie te publiceren. De verklaring luidt alaus: „De publikatie in het Haagsch Dagblad van 1 februari over de burgemeester van Den Haag heeft begrijpelijkerwijs sterk de aandacht getrokken. Niet slechts omdat de goede naam van een vooraanstaand magistraat in het geding werd gebracht, maar tevens omdat gegevens werden openbaar gemaakt, ontleend aan stukken die niet voor openbaarheid bedoeld wa ren, maar behoorden te berusten in de daarvoor bestemde archieven. Het is reeds verontrustend, dat foto- copieën van dergelijke stukken (en, vraagt men zich af. van wat nog meer?) zich blijken te bevinden in handen van particuliere personen. Nog meer dat dag bladen bereid zijn onthullingen uit deze geheime stukken af te drukken, die, los gemaakt uit het geheel, niet anders dan een onvolledige en onjuiste indruk kun nen wekken. Te bedenkelijker ook omdat hier geput werd uit. het dossier van een andere zaak. nl. die van een veldwachter, naar wiens gedrag tijdens de bezetting een onderzoek werd ingesteld. Verklaringen, die in deze zaak werden afgelegd hierop kan niet met voldoende nadruk worden ge wezen dienden dus niet om te ko men tot een oordeel over de handel wijze van de burgemeester, die in dit geding slechts als getuige is opgetre den. De gepubliceerde feiten kunnen bovendien slechts goed beoordeeld worden in het licht van alle omstan-» digheden, waaronder zij plaats von den. Deze hebben de autoriteiten in dertijd blijkbaar geen aanleiding ge geven mr. Schokking te disqualifi- Men zou wellicht deze publikatie kun nen verontschuldigen met een beroep op het algemeen belang. Wil een dergelijk beroep gerechtvaardigd zijn, dan dient het gepubliceerde echter te berusten op be hoorlijk onderzochte feiten, die de zaak volledig recht doen wedervaren. Boven dien dient degeen, die de publikatie doet, dan in voldoende mate te hebben onder zocht of de weg van openbaarheid inder daad de enig aangewezene is om het ge stelde doel van algemeen belang te be- Niet gerealiseerd WU zjjn er niet van overtuigd, dat het Haagsch Dagblad by het doen van zyn publikatie al deze voorzorgen in acht heeft genomen. Evenmin dat het dagblad zich voldoende heeft gerealiseerd welke consequenties iedere openbaarmaking van de gegevens zou hebben voor het aanzien van het ambt van burgemeester van Den Haag en voor de persoon, die dat ambt bekleedt. De mogeiykheid, dat ondanks het ontbreken van deze zekerheid omtrent het nagestreefde doel van algemeen be lang tot publikatie is overgegaan, ver ontrust ons in ernstige mate. Kort na de publikatie heeft mr, Schok king zich op het standpunt gesteld, dat hij zich onderwierp aan een namens de re gering in te stellen onderzoek. t is duidelijk dat hij daarmede afstamd deed van een onmiddeMij-ke publieke verdediging. Inderdaad heeft zich onthouden van tegen- publicaties, aldus een houding Innemend die de instemming moet hebben van ieder die op een correcte afwikkeling van deze zaak prqs stelt. Helaas heeft een deel van de pers hier in geen aanleiding gevonden zich van ver dere „onthullingen" te onthouden. Z meende het Utrechts Nieuwsblad van 1 februari enige feiten te moeten publ ceren die. naar uit deze publicatie bleek, opnieuw waren geput uit niet voor open baarheid bestemde verklaringen. Het Al gemeen Dagblad drukte een dergelijke verklaring af onder de vermelding, dat zü stamde uit het „dossier-Schokking' Het sohynt ons toe dat dergelijke hande lingen in strijd zijn met de goede jour nalistieke zeden. Verontrusting Natuurlijk gaan wij hier op de zaak zelf niet verder in; dan zouden wij immers de kans lopen een soortgelijke fout te begaan als waartegen wij waarschuwenWij wil len er echter onze verontrusting over uit spreken dat een magistraat, die door het respectabele standpunt dat hij heeft in genomen, in zekere zin weerloos is, wordt blootgesteld aan een behandeling, als door deze latere publicaties is geschied. Het is voor de toekomst van het groot ste belang hoe in Nederland op deze jour nalistieke methoden wordt gereageerd. Deze verklaring werd ondertekend door ..prof. mr. J. H. Beekhuis, prof. dr. C. F. J. Böttcher, prof. dr. P. J. Bouman, prof. mr. R. P. Cleveringa, prof. dr. J. Droog lever Fortuyn, prof jhr. mr. W. J. M. van Eysinga, prof. dr. B. A. van Gronin gen, prof. mr. G. de Grooth, prof. dr. J. H. P. Jonxls. D. C. Kok, prof. mr. C. H. F. Polak, prof. mr. B. V. A. Röling. dr M. H. van Rooy, prof. mr. J. V. Rijpperda W'ierdsma, prof. mr. H. J. Sc-heMma, prof. mr. A. J. P. Tammes, prof. dr. P. C. van Traa, mr. Va®a*li6, prof. mr. K. Wiersma E. E. Menten. De verbreking der Unie Aziatische landen plegen overleg inzake Nieuw-Guinea FjE NOTA, waarin de Indonesische regering Nederland op de hoogte stelde X-' van de verbreking der unie, miste zowel in de aanhef als in het slot de gebruikelijke beleefdheidsformules. In een mededeling aan de voor zitter der Tweede Kamer brengt onze regering dit in verband met het feit, dat de tekst telegrafisch was overgebracht. Deze luidt als volgt: De regering van de republiek In donesië besloot in de vergadering van haar kabinet op maandag 13 februari 1956 j.l. zich terug te trekken uit de NederlandsIndonesische unie. Wat de motieven aangaat voor deze kabinetsbeslissing, deze zijn o.a. de resultaten van de onderhandelingen, die tussen de beide landen zijn ge voerd met het doel de unie bilateraal op te heffen De onderhandelingen die zojuist in de maanden december 1955 en januari 1956 z\fn gehouden en die zijn beëin digd in de maand februari 1956 be wijzen, dat de situtatie thans tot in haar grondslagen is veranderd, indien zH wordt vergeleken met de toestand op het moment van de instelling van de unie in het jaar 1949. Zo erin Enorme H-bomexplosie op de zon sterkte van één miljoen waterstofbommen heeft voorgedaan, wordt de aarde thans op verba zingwekkende wijze met kosmische straten ge bombardeerd. Dr. Thomas Gold van het koninklijke observa torium te Greenwich heeft in een communiqué over deze opmerkelijke gebeurtenis verklaard, dat de gestegen intensi teit van de kosmische stralen gisteren om 04.45 uur Nederlandse tijd be gon en bijna twee uu' duurde. Toen het bombarde- metn zijn hoogtepunt be reikte, kreeg de aarde bvna het dubbele van de normale hoeveelheid kos mische stralen te verwer ken. Deze stijging is gro ter geweest dan ooit te- Gold beschreef de ex plosie als een flits. Zij had plaats in een gebied, dat groter was dan de hile aarde. De kracht van de explosie was groter dan het menselijke ver stand kan omvatten. Op het ogenblik dat de apparaten van Gold de stijging ln de kosmische straling registreerden, het menselijk lichaam tweemaal de normale hoeveelheid stra len, niet voldoende om letsel te berokkenen. Gedurende 26 uur zul len magnetische storin gen het radio- en televi- neverkeer onmogelijk ma ken en de telegraafdienst storen, aldus Gold. Hier door was het gisteren vrijwel onmogelijk, een radio-telefonisch gesprek van Engeland met da Verenigde Staten of Ca nada te voeren. Gold verrichtte zijn waarnemingen met kisten, die elk 45 Geiger tellers bevatten. Deze tel lers waren alleen ge schikt om kosmische stralen te registreren. In het communiqué van het observatorium werd verklaard: „Deze explo sies leveren een grote bi) drage tot het onderzoek naar de zonneverschijnse- ten en tot de studie op het gebied van de kosmi sche stratino. Dr. D. W. Dewhirst, sterrekundiae van de uni versiteit te Cambridge, tal groepen zonnevlekken ov heogenblik. De grootste van deze groe pen. die ik voor de ge aarde." Dit is een grote "lek. die echter geen record afmetingen heeft. „De grootste zonnevlek, die ooit waargenomen te, was die in 1947. welke vier maal groter was dan Je huidige", aldus dr Dewhirst. Deze opheffing van de unie betekent, dat het uiteraard noodzakelijk is nieu we betrekkingen tussen de beide lan den te scheppen De regering van de republiek In- donesië heeft tevens besloten aan dt regering van het Koninkrijk der Ne. derlanden voor te stellen om de di plomatieke betrekkingen voort te zet ten niet meer door de uitwisseling van hoge commissarissen maar door de uit. wisseling van ambassadeurs. De Indonesische regering zal ver- heugd zijn wanneer dit voorstel door de Nederlandse regering kan worden aanvaard en wanneer zfj spoedig ant woord kan ontvangen" In een tweede nota, afkomstig van de zaakgelastigde van Indonesië, wordt dan de reeds gemelde verklaring gegeven, dat Indonesië zich niet meer gebonden acht aan de overeenkomsten. Hierby zyn de beleefdheidstermen niet vergeten. Te New York hebben vertegen woordigers van de 23 Aziatische en Afrikaanse staten by de Verenigde Naties een besloten vergadering ge houden om het verslag van Indonesië over de verbreking der unie aan te horen. De voorzitter van deze groep, Thanat Choman van Thailand ver klaarde na afloop, dat men nog niet tot een besluit was gekomen over de vraag of men maatregelen zou nemen ten aanzien van Nederlands Nieuw- Guinea en zo ja. welke. En zo eruit (Van ei „Nee, het gisteren. Je merkt dat de lente al in a&n- tocht is". Dit is de opgewekte commen taar (by vijf graden onder nul) van de 49-jarige mevrouw J. H. Potuyt—Evers en de 25-jarige mevrouw A. G. van der KroftPotuyt. moeder en dochter, als zij uit het ijskoude water van de zee sprin- ledere dag nemen zfj enthousiast een bad. Dat doen zij al van augustus af. Mevrouw Potuyt op doktersadvies en de dochter om haar moeder gezelschap te houden. „Iedere middag om een uur of een breken we er even uit om een frisse neus te halen". In de koude sneeuw tussen de ijsschot sen kleden zij zich uit, houden voor zij het water inlopen een sneeuwballenge vecht om „warm te' worden", en nemen dan resoluut een duik.. Het is heerlijk, net of je een oud jasje uittrekt", zeggen tij. Over belangstelling hebben de ijs- nimfen niet te klagen. HET WEERTn EUROPA Münchei ZO rich Genève half bew. WNW NNW WNW 13 ONO ONO NNO ozo ONO windstil Wat luguberI Maar maakt u niet ongerust het zijn de dames van de vorige foto niet. Onze foto graaf vond aan het strand twee bevroren palen WEERBERICHT Weinig verandering vond verwacht De Bilt: Hier en daar overdrijvende wolkenvelden. Geen neer slag. Vannacht overwegend strenge vorst, morgenmiddag matige tot lichte vorst Ma tige en later af en toe vrij krachtige oostelijke wind. (Opgemaakt te 11.15 uur). ZON EN MAAN De 54-jarige Harry Sjoerdsma. werk- 1 bij gebouw De Vereniging in Nij megen, slipte gisteren door de gladheid en kwam onder een auto terecht. In het ziekenhuis ls hij overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 1