MAGGI'
soepen
Voermannerij in vissersdorp
was een druk bedrijf
zijn eCfv(£-
soepen
NIEUWS ^SLEUTELSTAD
Teveel snoeien in kleine
tuin komt vaak voor
tl
it
NIEUWE LEH5SCHE COUP ANT
4
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1958
Lezing in Volkenkunde
Illustratieve tentoonstelling
over Japanse grafiek
Tn het kader van de serie winterlezingen van het rijksmuseum voor
Volkenkunde hield de heer C. Ouwehand gisteravond een voordracht
over „Het ontwerp voor de Japanse kleurenhoutsnede uit de achttiende en
negentiende eeuw". De heer Ouwehand beschouwde zijn voordracht als in
leiding en begeleiding van een groot aantal lichtbeelden en van een na
afloop volgende bezichtiging van een kleine, maar bijzondere tentoonstel
ling, die aan dit onderwerp was gewijd.
Onder een ontwerp
houtsnede verstaat men de door de prent
kunstenaars. al dan niet in samenwerking
met leerlingen, met inkt en penseel ge
maakte tekeningen, die bloksnijders en
drukkers ten slotte verwerkten tot de
prent, de kleurendruk als grafisch eind
resultaat. dat, in tegenstelling tot de teke
ningen, door de prentuitgevers in de han
del werd gebracht. Aan de hand van tal
van voorbeelden kreeg men een overzicht
van de verschillende stadia en bewerkin
gen, die aan het totstandkomen van de
prent voorafgingen.
De bestudering van deze zo boeiende
tekenkunst, die van groot belang is voor
de kennis van de Japanse houtsnedekunst
in haar geheel, staat nog voor een grote
opgave, aldus spr. Dit komt voornamelijk
door het feit, dat het hier. in tegenstelling
tot de prenten, unica betreft, die pas laat
in de openbaarheid kwamen en waar tot
nu toe, ook in Japan, nooit de aandacht
aan is besteed, die deze kunst verdient.
Het materiaal van de tentoonstelling is
i kleuren- uit verschillende verzamelingen afkom-
AGENDA VAN LEIDEN
Donderdag
Schouwburg, 8 uur: Lltteris Sacrun
met „Eindelijk iets om over te praten
door Eden Phillpotts.
Kleine Burcht. 8 uur: Fondclub Leiden
en Omstreken, jaarvergadering.
Leiderdorp, Dorpshuis, half 8: Ju
bileumvergadering C.J.B.T.B.
Vrijdag
Stadsgehoorzaal, half 3: modeshow
„Margriet".
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: K. ei
„Portugal, tuin van Europa" door Simon
de Waard.
Café Aniba, 8 uur: Leidse tuiniers-
bloemistenvereniging „Door Eendracht
Verbonden".
Antonlus-clubhuis, 8 uur: Jaarvergade
ring VOLA.
De Doelen. 8 uur: Maatschappij der
Ned. Letterkunde, prof. dr. H. G. Beyen
„Pompeii en de literatuur"
Zuiderkerk, 8 uut: Wereldgebedsdag.
Koor of consistorie Pieterskerk. 7.15
7.45 uur: Avondgebed.
Oegstgeest. Zendingshogeschool. 8
uur: Wereldgebedsdag.
Voorschoten: kwart over 8: ge
meenteraad.
Zaterdag
Foyer stadsgehoorzaal, 3 uur: Leidsi
Ghr. Oranjeveren., kindermlddag '.ver
jaardag Prinses Marijke).
Schouwburg, 8 uur: Lltteris Sacrum
met „Duidelijk iets om over te praten",
door Eden Phillpotts.
Burohib, 8 uur: Ons Grunnegeriaand.
declamatie door .Tan Boer.
R.K. lyceum Mariënpoelstraat) 8 uur:
sohoolconcert.
Zondag
Marekerk. 7 uur: Kerkdienst voor ge
heel Leiden, prof. dr. K. H. Miskotte:
Wie niiet looft, lééft niet.
Tentoonstellingen
Prentenkabinet (Kloksteeg 25), 2-5 uur,
KersttentoonstelTdng. litho'» in kleuren
door J. Bezemer en J. van Vlijmen (tot
18 februari).
Lakenhal, 10—5 uur: werken van Jan
Kalsbeek (tot 1 maart).
Rijksmuseum voor volkenkunde 105
uur. Chinese houtsneden (tot 4 maart).
Academisch Historisch Museum (Rapen
burg 73), 10-5 uur: Het Huls Oranje-Nas-
■au en de Leidse Universiteit (tot 3 Maart)
Nachtdienst apotheken
Apotheek Kok, Rapenburg 9. tel. 24807
en apotheek „Tot hulp der menechheid",
Hooigracht 48, tel. 21060.
De tentoonstelling, die
/oor het publiek geopend is. geeft een
iverzicht van prenten met bijbehorende
ichetsen en ontwerpen en is, in klein be
stek, in hoge mate illustratief voor dit as
pect van de Japanse grafiek in het ge
noemde tijdperk:
Ook vcoi g-em-een l epeiserse 1
Regering akkoord met 4
pet. vakantietoeslag
(Van een onzer verslaggevers)
Naar wij vernemen heeft de minister
raad bericht gezonden aan de commissie
voor het georganiseerde overleg inzake
ambtenarenzaken, waarin hij zich ak
koord verklaart met het in dit overleg
overeengekomen advies over 1956 een
vakantietoeslag van 4'aan de rijksamb
tenaren toe te kennen. Het minimum
antal vakantiedagen zal dan worden ge
bracht op vijftien dagen. Tot nu toe ont
vingen de ambtenaren een toeslag van 2
procent en was het minimum aantal
vakantiedagen op veertien dagen gesteld,
ir wij voorts vernemen is nu ook
de gemeenten hierdoor de weg ge
ef fend om ook voor haar personeel
de vakantietoeslag te verdubbelen.
Of de gemeenten ook het minimum aan
tal vakantiedagen op vijftien zullen bren
gen. staat echter nog niet helemaal vast,
omdat hiervoor in de plaats nog de moge
lijkheid van een nieuwe correctie b.v. op
de procenten wordt opengelaten.
Promotie te Leiden
Leiden, 15 februari. Gepromoveerd
tot doctor in de wis- en natuurkunde op
proefschrift, getiteld „Het onderzoek over
de specificiteit van a- en b-glucosidase",
de heer H. Berger, geboren te Arnhem
thans wonende te T.eiden.
'S7T'
Oud-Ka'.wijk herleeft
Sport en Wedstrijden
te Appingedam
e Wasscnaarrier Vogels kent dit jaar
succesrijk schaatsseizoen. Ook in na
ak lange baanwedsirijden te Appinre-
i. die gisteren werden gehouden, legde
in het eindklassement beslag op de
te plaats door on alle drie afstanden
egevieren. De uitslagen van deze wed
den luiden:
meter: 1 Vogels (Wassenaar) 49,2
2. M. Roozendaal (Nunspeet) 49.3 sec.,
3. Pesnian (Holwierrie) 49.5 sec.
1590 meter: 1. Vogels 2 min. 37.6 sec.,
2. M. Roozendaal 2 39.6, 3. Pesman 2 40.4.
5000 meter: 1. Vogels 9.18.8. 2. M. Roo
zendaal 9.25.5. 3. Pesman 9.28.6.
indklassement over deze drie afstan
den: 1. Vogels 157.613 p 2. M. Roozendaal
159 050 p., 3 Pesman 159 827 punten.
■edstrijden te Bovenkarspel won
Schooneman aldaar Tweede werd Bak
ker en derde Hoogschagen.
De revanchewedstrijden van het kam
pioenschap van Nederland voor junioren
(korte baan,, die te Kampen werden ge
houden. leverden een zege op voor Wijnja
uit Wellinga.
Bechrfsjeugd (:.m. 20
jaar) gaat schaken
Onder auspiciën \^an de Kon. Ned.
Schaakbond worden in verschillende
in competitieverband te doen schaken,
met het uiteindelijke doel jaarlijks een
toernooi om een landelijk kampioenschap
bedrijfsjeugd te houden. Een bedrijf in
de hoofdslad had zaterdag de primeur
dit bedrijfsjeugdschaak. Twintig jon
gelui zaten achter de borden: tot tegen
standers hadden ze vijf teams van di-
'erse lagere en middelbare Amsterdamse
obolen.
Koningin bij kunst van Eskimo't
stelling moeten we erkennen, dat de Katwijkse voerman noch in ons
.Rond de Oude Rijnmond", noch in de artikelenserie „Oud-Katwijk her
leeft" tot nog toe aan zijn trekken gekomen is. En dat, terwijl de voer
mannerij toch minstens even belangrijk is als de wel vermelde nevenbe-
drijven van de visserij: de bokkingrokerijen, de visdrogerijen, de kuipe
rijen, de mandenmakerijen, de lijnlaren in het verleden, dé garenspinne
rijen, scheepmakerijen, zeilmakerijen en taanderijen Daarom richten we
ditmaal het zoeklicht van onze belangstelling op het bedrijf van de Kat
wijkse voerman.
dat de paarden, voor de viskar gespannen,
■aarmee bij „die viscoper op de
aan de zee)" het smakelijk zeebanket
•erd opgehaald voor de kloosterlingen,
betiteld werd met „vispeerden". Waar
het zeebanket in die dagen uit bestond.
ook nog gewaar uit voor
noemde documenten: op vrijdag .schel-
visch. wijtinck. scholle", op zaterdag
kabelyaeu. wijtinck ende schelvisch'
des woensdags „kabelyaeu. schollen,
schelvisch". Het klooster placht wekelijks
pond en 9 schellingen aan vis in
te slaan en was dus een niet te versma
den afnemerl
Eén lijn
an de voorgaande feiten, dat de
nannery ontstaan I» in de tyd, toen de
angsten der vissers een omvang
kregen, die zodanig was, dat ze niet
mand op de rug of op het hoofd
'd konden worden naar de naast-
bügelegen vismarkt, die van Katwijk
den R\jn waarvan het ontstaan vermeld
vordt in 1333. Bovendien kon het
edcr voordelig zijn om zfc'n vangsten
cchtstreeks b.v. langs het strand
>er wagen naar Den Haag te brengen of
één der Elf-
si Wijnhout uit
Haarlemmermeer mocht dan in Leeu
warden niet gehuldfod worden, in
Hoofddorp stonden ge met een fraaie
krans en een beker voor hem klaar,
toen hij uit Friesland weerkeerde.
T7ERGEZELD door haar kamerheer in
V buitengewone dienst, prof. mr. W. F.
de Gaay Fortman, heeft II.M. de Konin
gin gistermorgen een bezoek gebracht aan
de tentoonstelling der Canadese Eskimo
kunst, welke in het Gemeentemuseum
TUINBOUW EN PLANTKUNDE
Voor de afdeling Leiden van „Tuinbouw en Plantkunde" hield gisteravond
in het gebouw „Over 't Hoff' aan het Gerecht de heer C. Gerritsen, amb
tenaar bij het ministerie van landbouw afdeling voorlichtingsdienst voor
volkstuinen en particuliere tuinbouw, een causerie over „Fruit in kleine
tuinen". Een ingezonden pot narcissen werd gewaardeerd met 9 punten.
Er zijn twee dingen, waarop men zich
moet bezinnen alvorens tot het kweken
van fruit overste gaan, aldus de heer Ger
ritsen. Men moét letten op de zonbestra-
ling en men moet zich afvragen, of de
tuin wel geschikt i6. Dikwijls moet er
eerst heel wat aan de grond worden ge
daan. De grond moet het water kwijt kun
nen, maar hij moet In droge tijden ook
voldoende vochthoudend zijn.
De appelbomen moeten geplant worden
met drie meter tussen ruimte en om en
om worden gezet. Het verdient aanbe
veling, de soorten vruchten bijeen te zet
ten: appels bij appels, peren bij peren. Di
heer Gerritsen vervolgde zijn causerii
met 't geven van tal van behartigenswaar
dige wenken voor het kweken van v
schillende vruchten, zoals de peer.
pruim en de verschillende bessoorteo
I. Boom nam afscheid
van S. L. F.
De heer I. Boom heeft afscheid geno
men van de lichtfabrieken, in verband
met het bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd.
Ir. Ykema was de eerste, die dhr Boom
toesprak. HIJ zet, dat de fabrieken in hem
een medewerker verliezen, die zich al
spoedig de reputatie van een bekwaam
vakman had verworven.
De andere superieuren van de heer
Boom hadden ook veel waardering voor
zijn werk. Een vertegenwoordiger van de
personeelsvereniging wees op de prettige
samenwerking. Hij sprak de hoop uit. dat
de geschenken de heer Boom nog menig
maal zuilen herinneren aan de vele ja
ren. die hij bij de fabrieken heeft door
gebracht. De heer Boom sprak ten slotte
een dankwoord.
Sprekend over het onderhoud van
de kleine tuin zei de heer Gerritsen,
dat teveel snoeien vaak voorkomt. Aan
het einde van de Ukken mag bijna
niets worden gedaan, aangezien alles
wat horizontaal groeit vruchtbaarder is
dan wat verticaal groeit. Eén snoei, in
de winter, is voldoende. Men moet de
boom dan van de zieke takken ont
doen. evenals van de takken die naar
binnen groeien.
Ten slotte verstrekte de heer Gerritsen
nog enige gegevens over de bespuiting.
Hij raadde het gebruik van ..diasi
Willemina nog niet
bij H.C.W.
Uiteindelijk is de ijsbreker Willemina
Goedkoop vanmorgen nog niet bi
Hollandse Constructiewerkplaatsen
gekomen. Tor hoogte van de 5 Mei-brug
ligt namelijk een rij zandschepen en toei
de Willemina een meter voorbij het eersli
schip was gevaren, regende het krachtig»»
protesten van de zandschippers. du»
meenden, dat de scherp gerande ijsschot-
sen de schepen zouden vernielen. Midden
in de nacht ontstond een meningsverschil
Het gevolg was, dat de Willemina daar
tot vanmorgen is blijven liggen._
In tegenwoordigheid van burgemeester
jhr. mr F. H. Van Kinschot zou daarna
overleg worden gepleegd over de te vol
gen handelwijze.
Luchtverontreiniging. Met medewerking
van de universiteit van Oslo zal in Noor
wegen gedurende een jaar een diepgaand
onderzoek worden verricht naar ae ver
ontreiniging der lucht door took. roei.
stof en ae.
H.M. de Koningin bij een fraai beeldje
in gesprek met de ambassadeur van
Canadamr. Thomas A. Stone, op de
tentoonstelling ..Kunst der Eskimo's
in het Haagse Gemeentemuseum.
'4iii!;i':i,,''i::li::;iiiil!ii!!i'!iiii!!i!iiiii!iiiii!iiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii,iiiiiiiiiiiiiii
ir. Thomas A Stone en zijn echtgenote
a mej. Elisabeth Weiss van de Canadese
ambassade.
De hoofdconservator van het museum
de heer K. Schuurman en de wetenschap
pelijke hoofdassistent, de heer R. Oxe-
werden aan de Koningin voorge
steld.
Gedurende ongeveer een uur bezichtig
de de Koningin de plastieken, waarbij de
directeur van het museum en de Cana-
ambassadeur toelichting gaven. De
expositie, die tot 26 februari duurt, werd
tot op heden bezocht door ruim vijfdui
zend personen.
Nieuw baanrecord' te
Oestersund
De Australiër Hicky heeft tijdens inter
nationale wedstrijden te Oestersund op de
500 meter een nieuw baanrecord geves
tigd met 43,8 scc. De 3000 meter werd ge
wonnen door Ericsson (Zweden), die 4
«in. 53.4 sec. noteerde.
Falie-Frankrijk 2-0
Op sneeuwveld met rood
geverfde doelpalen
Te Bo'.ogma werd gietermiidldwg de voet
balwedstrijd Italië—Frankrijk gespeeld.
De Italianen zegevierden met 20 door
doelpunten van Carapellese en Grat:
beide in de tweede helft gescoord. Voor
de Fransen was de nederlaag nogai
leuretellend, Een groot deel van de i
strijd waren zij in de meerdenheid, ter
wijl zij zich ook beter aan de omstandig
heden wisten aan te passen. Het veld
was bevroren en met sneeuw bedekt. Om
de doelpalen duidelijk te laten uitkomen
waren deze rood geverfd.
De Franse B-ploeg deed het bete:
won te Marseille met 21 van Italië
Open brief aan Jeen
van den Berg
De heer G. H.- van Oyen, -hoofd
van een school te Kijkduin, heeft
aan Jeen van den Berg, de 28-jarige
onderwijzer uit Nij Beets, die in
1954 de Elfstedentocht won, en ons
land op de Olympische Winterspe
len vertegenwoordigd, een open
brief gericht. Hierin vraagt hij v.
d. Berg of het niet mogelijk is op de
scholen een actie .te beginnen om
een bijdragp te leveren voor de
uitzending van Nederlandse sport
lieden naar de Olympische Spelen
te Melbourne. „Veel kinderen", al
dus de heer Van Oyen, „komen mij
vragen of zij niet kunnen meewer
ken en uit de hogere klassen is
het voorstel gekomen om per leer
ling vijf cent af te staan. Juist uw
medewerking zal er m.i. toe kunnen
leiden, dat zeer vele onderwijzers en
leraren in ons land er het hunne toe
zullen willen bijdragen op deze
wijze de uitzending naar Melbourne
m financieel opzicht mogelijk 'e
maken".
Schoolschaakcompetilie
Chr. lyceum veroverde
de wisselbeker
In het kader van de school scha akc om-
petitie heeft gistermiddag het Chr. Ly
ceum, door ook van de Kweekschool
winnen, dit jaar de wisselbeker gew»
nen. Ook aan de eerste zes borden (om
het school kampioenschap van Leiden)
wonnen de lyceïsten met 4-
«terke team van het gem. gymnasium zal
dit jaar wel kampioen van de zestallen
Kweekschool—Chr. Lyceum: Berkhey
Langeler VjJansen—Boter Vi—ViA
Oppe—v d Kwaak 01, Verhoef—Z:
merman 01, OtteOosterom 1-
StnrmVan Dijk 0—1, mej. ManderSloot ^tad.
—Mulder 0—1, De VosSpieren-burg' Toezeggingen
Het bestaan werd reeds vermeld
geschiedenisbron van 1451
in
deze
Kat-
Ortelius heeft ln 1567 of 1568 dus nu
bijna vierhonderd jaren geleden! een
aantrekkelijke kaart vervaardigd van de
Brittenburg, althans van wat er toenter-
og resteerde van deze oude Romein-
rsterking. Op deze kaart aanschou-
Are ook het dorp „Catwijck op zee",
bestaande uit enkele landinwaarts lopende
paden, de kerk in het midden en het ro
kende kolenvuur van de vuurbaak ten
zuidwesten van die kerk. Vóór het dorp
ve het complete scheepmakersbedrijf
ln beeld gebracht. De klinkers slaén naar
■telust op de klinknagels, anderen be-
;ren zich met het zagen van huidplan
ken op een zaagstelling, weer anderen
hakken de planken bij, branden de boeg
planken rond en op de voorgrond trekki
e man, met behulp van vier duwei
afgebouwde kleine open bomschuit
waarts. En dan zien we ineens, tot de
borst in het water, twee paarden die eer
ïwagen van het bekende model
met achter oplopende zijkanten er
gestuurd met de kromme dissel be
mand met zes personen. voorttrekken
kennelijk op weg naar een voor ankei
liggende schuit. Dat is dus wel zeker:
tijd bestond de voermannerij
wijk al.
menen echter een nog veel oudi
aanwijzing voor het bestaan van een vo
nnerij te Katwijk aan Zee gevonden
hebben. Wie zich verdiept in Maria
Hüffer's „Bronnen voor de geschiedi
de abdij te RiJnsburg" (1951) komt, bij
het nalopen van de rekeningen der abdij,
tn de rekening van 1451-2 de volgende post
tegen-
„Item bctaclt van enen wagen,
tot Catwijck ghehuert wort, als mijn
vrou mevrouw, d.i. de abdis)
convent tot Cloosterschuere ende upt
zee waren 4 schellingen".
Theoretisch is het weliswaar mogelijk
_at aan het binnendorp gedacht moet
worden. We zullen ook wel niet behoeven
denken, dat de abdis met een netteo-
wagen haar uitstapje naar zee maakte,
alhoewel toch een dergelijk vervoermid
del wellicht het meest geëigend was om
n gezelschap van enige omvang —('t
nvent) te vervoeren. Zeker is in elk
val uit het bovenstaande, dat in die da-
n reeds een vervoersbedrijf met paar-
-n en wagens in Katwijk bestond. Om
..jg even bij het klooster van Rijnsburg
te blijven, het beschikte, blijkens de reke
ning van 1464-5 over een eigen
In de rekening van 1478 vernen
Een opkomende
KOU?
U roeit U weer "stralend"
na „n AKKERTJE
Veel beviiezingsgevallen
in 18e Elfstedentocht
Doordat de tiende Elfstedentocht ondei
:ulke ongunstige omstandigheden is ge
houden. is, naar wij reeds eerder meld
den, het aantal ongelukken en bevriezin
gen groter dan in voorgaande jar<
geval was. Het ergst
de rijder
het ziekenhuis moest worden
,rowegens een, bij een valpartij
opgelopen, heupfractuur. Een ander
met een slagaderlijke bloeding naar t
ziekenhuis vervoerd. Bij de finish
Leeuwarden had de E.H.B.O.-ploeg han
den vol werk. Ruim honderd persoi
kwamen hier voor medische verzorgi
Sneeuwblindheid, alsmede bevriezingen in
de eerste, tweede en derde graad ki
men veelvuldig voor. In het bijzon
bij de toerrijders die laat in de av<
te Leeuwarden terugkeerden, waren
gevallen van ernstige bevriezing. In
enkel geval bestaat de vrees dat een n
twee tenen zal moeten missen.
paard ln Katwijk aan Zee aan te wijzen.
In 1479 vermelden de rekeningen van
Rijnsburgs abdij namelijk een post!
„uitgegeven om steen ende calck", waar
onder een specificatie: „verbernde i
erbrande) scilpen die paden medej
gemaect". Zeventien jaar later is er spra-j
an loon voor de meester van de
o v e n en zijn vrouw. In 1492-3
heet het: „wtgegeven om steen ende
calck ende van calck te barnen".|
Oudtijds werd hier te lande dus de kalk
onmisbare bouwstof gebrand vanj
schelpen. Die schelpen leverde de zee op.
Zo is het vak van schelpenvisser min ofi
er uit de omstandigheden en uit nood-j
ik geboren. Voor het vervoer van zijn|
schelpvangsten behoefde hij natuurlijk kart
paard en dus is het geenszins twijfel
achtig of ook het schelpenvissen is oud
een nevenwerkzaamheid geweest
de voerman, met zijn kar en paard
schelpenvissen duurt voort tot in
dagen, maar kar en paard hebben het
in Katwilk aan Zee sinds enkele jaren|
en afleggen tegen de sterke dump-i
trucks met voorwielaandrijving. Om u;
beeld te geven van de omvang van
schelpenvisserij met paard en kar,
len we even het totaal der schelp
vangsten uit 1911: 17.260 kubieke meter,
vaarde van f 24.160. Daarbij te be-j
denken, dat die gulden van vóór de
-erste wereldoorlog nog wel een beetje
neer mogelijkheden bood dan de heden-]
Ten aanzien van het conflict met di
ambachtsheren en -vrouwen van de beidi
Katwijken en het Zand. waarover mei
uitvoerig lezen kan ln ons reeds eerder
genoemde geschrift, valt waar te nemen,
dat de voerlieden van Katwijk aan Zee
één lijn trokken met de reders en vissers.
In januari 1612 klaagt de Prinses de
Ligne, Vrouwe van Wassenaar, er
dat „verscheidene personen van Katwijk
op Zee met vis aankomende met schuiten
of wagens weigeren te betalen den
Hofvis, den Heere competerende van SI
Maarten tot Palmdage; mitsgaders ook di
voorbij varende met w a g e n s de Tol vat
XXXste penning der waarde van de vis"
(weigeren te voldoen).
Schollen en schelpen
Werden de paarden van de voerlieden
dus in de eerste plaats benut vooi
vervoeren van vis en daarnaast natuur
lijk" ook van alle mogelijke uitrusting
voor de schuiten, wij vernemen ook nog
van een andere wijze van benutten der
trouwe viervoeters. In Franq van Berk-
hey's „Natuurlijke Historie van Holland'
een uitgave van 1769. komt een afbeelding
voor van het vissen met een kor
door een boom opengehouden, zakvormig
net op kleine platvis en garnalen met
behulp van een paard. Van het visser
garnalen met de kor door in het i
tussen de bakken lopende personen wordt
reeds melding gemaakt In 1676 er
komt ons op zijn minst aannemelijk
dat in die tijd en reeds lang tevoren dit
werk met behulp van het paard, dat
ders voor viskar of nettenwagen liep, ge
bruikelijk was en dat het waardevolle bij
verdienste opleverde voor de voerman.
Er is nog een ander gebruik van he'
Gulden tijd
Een gulden tijd brak er voor de voer
lieden aan, wanneer er één of ander om-
angrijk graafwerk verricht moest wor-
len in het algemeen belang. We denken
an het graven van het Mallegat ie
1570, het uitwateringskanaal, dat reedi
het volgend jaar verzandde, maar een be
langrijke rol bleef spelen voor het af-
>n van de door de schelpenvissen
aangevoerde schelpen naar de kalkovens
Wij denken echter ook aan het grote et
meer succes bekroonde werk, waar
op 7 augustus 1804 de eerste spa ït
de grond gestoken werd: het graven vat
nieuwe uitwatering voor Rijnland
nabij Katwijk aan Zee. Daar waren d(
voerlieden van Katwijk aan Zee in hu:
element. A. Loosjes Pzn heeft in zijg
„Katwljks zomertochtje" (1805) een leven
dig ooggetuigenverslag gegeven van hui
Hij zag van verre de rode daken vai
de keten der aannemers, hy zag hoe veli
handen bezig waren met het ontlossei
van de ryswerken en toen hy de grond
slagen van de grote sluis genaderd wai
viel zyn oog op de „paarden, die 't zant
door de handen van honderden werkslie
den uitgegraven, ln stortkarren al hygen
ii zwoegende opvoeren, om het op eei
kleine afstand neer t» weraen".
Vele zijdei
Met deze lijst van werkzaamheden e
het arbeidsveld van de voerman echte 1
nog geenszins volledig afgebakend. Wh i
er de tyd en de moeite voor neemt ziel
eens te verdiepen in de strandvonderij -
registers, komt tot de ontdekking, dat he
beroep van voerman veelzgdig was! Oj
3 november 1833 maakt het register mei
ding van het opslepen van een scheept
mast die aangespoeld was, door voermz
Jonker met niet minder dan drie paarde
„bezuiden het Dorp, bij het Braadspit)
In 1834, een topjaar ln de geschiedenj
van de strandingen en schipbreuken g
Katwijks strand, vinden wij de navolges
de voerlieden, die zich beijveren met o
ontlossing der gestrande schepen ei
bergen hunner tuigage, met name
noemd: Bastiaan Verdoes, Jonker, Ko:
nelis Voois, Maarten van Houten, Alt Va:
kevisser en Jan van Dijk. Men z<
echter verkeerd aan doen te denken, d(
Schaatscracks over
A'damse grachten
Bekende rijders uit de Elfstedentocht
zullen morgen
0—1,
Verwij s-
Uruguay is voetbalkampioen
Zuid Amerika geworden door een
overwinning op Argentinië.
Staatscourant
deze Invitatiewed
strijd zijn reeds ontvangen van Jeen van
den Berg, Jeen Nauta, Anton Verhoeven,
de gebrs. Leffertstra, Tichelaar en vele
anderen. In totaal zullen vijftig rijders
deelnomen. Abe Lenstra, die aanvanke
lijk ook zou starten, heeft hiervan moe
ten afzien in verband met zijn training
voor het Nederlands elftal. Hij zal nu het
•startschot lossen. Het parcours is: Heren
gracht (start en finish). Leidsegracht,
Keizersgracht. Rcguliersgracht.
Eet se rank.'
Wagens met ivant staan in de tijd van het „graaien" (gereedmaken
der schepen) te wachten op lossing aan het Prins Hendrikkanaal, j
Zaterdag geen voedbal
In verband met
reinen zijn alle
zaterdag afgelast.
Hartel in Rotterdam. De Nederlandse
kustvaarder Hartel, die een maand ge
leden bij de Engelse kust een aanvaring
kreeg, is gisterochtend door de sleepboot
Blankenburg de Nieuwe Waterweg bin
nengesleept.
Radio Athene gestoord. De Britten sto
ren 6inds tien dagen alle uitzendingen van
radio-Athene naar Cyprus, zo verneemt
Associated Press; radio Athene zou a»
Griekse Cyprioten tot terrorisme aan-
tetten.
„Vrö" Tsjechoslowaküe. De Tsjechisch»
boer Josef Vykoukal is tot drie jaar ge
vangenisstraf veroordeeld omdat hij had
geluisterd naar radio-Vrü Europa
Jaarbeurzen. Wenen 11-18/3. deelne
ming 1846 firma's uit 16 landen; Bazel
14-24/4, deelneming 2300 Zwitserse firma
ACADEMISCHE EXAMENS
AMSTERDAM. G.U15 februari. Ge
slaagd voor kand. Duits: H. W. Feitkamp en
R de Boer. Amsterdam
NIJMEGEN. 16 februari Geslaagd voor
doet politieke en sociale wetenschappen:
C Gilhuys. Doorwerth
dit de enige voerlieden ln Katwijk
waren. Immers, het adres, dat de vi
reders te Katwijk aan Zee ln novemb
1850 aan de Staten-Generaal
om te kennen te geven, dat de preml
(subsidies) voor de instandhouding
kustvisserij niet konden worden gemj
ging vergezeld van een bijlage die 0
dertekend was door veertien vishandej
ren en acht-en-twintig voerliei
Duidelijker kan de toenmalige
van de voermannerU en van al het d<
aan verbonden werk toch moeilijk
tekend worden
G. E.
in J. M. Rosendaal. MiHingen
AMSTERDAM G U 14 febru
ilaagd vodor karvd. politieke en
En c
de I
strande schepen en het daaraan
voerman en paard verbonden werk te:|
te keren: van het op 14 november 1837 j
strande Deense jacht „Der Liden Davl
uit Pelworm werden niet minder dan]
wagens met lading en het grootste gedi
van de inventaris geborgen. Het ve
daarnaast weinig voorstellingsvermi
om ln te zien, dat de voerlieden van
wijk aan Zee ook voor het bergen
360 vaten meel van de in oktober 1834
strande brik Hannibal heel
hebben kunnen declareren aan de h<
strandvonders!
Wist u verder, lezer, dat tot
de des maandags van Noordwgk n
Haag rijdende vrachtwagens de
gelegenheid bij uitnemendheid
voor passagiers met bestemming één
zer plaatsen
Irv een tweede en laatste artikel, ge\d
aan dit onderwerp, hopen wij uw al
dacht te vestigen op een nog nie'
orde gestelde tak van arbeid in
inannerij: het op- en aftrekken
schuiten.
W. A. Pol
341 ke
ichJ ge
heJ gr
i ll ze
;i;
én Qr
