IJsbreker Walvis bracht de
Willemina naar Leiden
-1
Leidse sneeuwruimers
bij nacht en
werken
ontij
Willem van Otterloo is nooit
te moe voor z'n hobby
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1956
Sleutelstad ontzet met 870 paaidekiachten
Beide kleinere brekers waren
onder Aalsmeer blijven steken
(Van een onzer verslaggevers)
T^EN KLEIN KWARTIERTJE nadat wij gistermorgen op handen en
-L ten van de ijsbreker Willemina Goedkoop de wal waren op gekropen
raakte de slepende breker Dieuwertje Goedkoop onklaar en moesten beide
schepen even voorbij de brug te Aalsmeer blijven liggen. Het ruim twintig
centimeter dikke ijs, waarop een laag sneeuw van een decimeter lag liet
zich niet kennen door de driehonderd paardekrachten sterke stoom
machines. Eerst toen de reusachtige ijsbreker Walvis van de Vereniging
voor Nederlandse Scheepvaart Belangen te Amsterdam ter plaatse was ge
arriveerd kon de Willemina zijn reis, achter de grote Walvis varend,
volgen. De Dieuwertje bleef achter en zou door een sleepboot naar Amster
dam worden teruggehaald.
Schijnbaar zotider enige moeite schoof
6e de Walvis met zijn 870 pk tellende elek
trische diesel door de dikke ijslaag. Het
door drie dynamo's en drie dieselmotoi
aangedreven schip, dat dienst kan doen
i Ui
lopen. Onvermoeibaar ging het
1 snelheid van zes zeven kilometer
eui waarts, een acht meter brede vaargeul
it I achterlatend. Helemaal op volle kracht
r0B kon de boot door haar grote diepgang ni
lopen. In verband hiermee werd van
oorspronkelijk vastgestelde route over h
Kagermeer afgeweken en werd via h
urei Brasemermeer en de Rijn in de richting
van de Sleutelstad gevaren. Om één
lec' was de Walvis uit Amsterdam vert
u-tf ken, drie uur later arriveerde men bij dei
rï0i ©leep te Aalsmeer en om vijf minuten
ld»
r 3 Grote drukte
vJ
COD en)
bat
.„i.
to. Openbare ijsbaan
T in Leiden
I Een lezer schreef ons over de openbare
I&e! ijsbaan in Leiden het volgende:
1. Verscheidene jongelui maken er
mdanks het gekrioel, een racebaan var
met alle ellendige gevolgen daaraan ver
bonden. In één uur tijds werd ik dooi
achteropkomende racers driemaal botweg
ver gereden. Het wees een heer in het
•keer" schijnt niet op het ijs te gelden;
i nee, de politie loopt langs de „oever'
te surveilleren, maar let blijkbaar niei
p de verregaande roekeloosheid, dit
ich op het ijs afspeelt.
2. De baanvegers beperken zich blijk-
aar tot het vegen van een baantje var.
nkele meters, maar laten de rest van de
baan maagdelijk, wat in dit geval be
tekent: vol met takjes, strootjes, snoep-
j papiertjes enz., die daar, ook alweer
nil „sportief", door sommige of vele gebrui-
jjl kers achteloos werden neergesmeten.
1 3. Daar de ijsvlakte breed genoeg
ee"[ konden er met. gemak drie brede ban,
l| worden uitgezet, namelijk een voor gaand
en i en een voor komend verkeer en een v
.1 de hardrijders. Zou de gemeente dit
de politie niet kunnen regelen? Dit
W het aantal aanrijdingen verminderen
IjJ het genot vermeerderen.
)ud| 1. Van de zijde van de politie deelde
i men ons mee, dat er langs de openbai
1 ijsbaan dat is dus de Zoeterwoudsesti
•n l gel) geregeld toezicht is. Dat toezicht
5 dient hoofdzakelijk daarvoor, dat er op
J de ijsbaan niet gelopen wordt en geen
er sleetje wordt gereden, wat de schaatsen
uiteraard zou hinderen en ook in gevaat
zou brengen. Verder heeft de politie tol
1 taak, bij eventuele ongelukken maatrege-
ïen te nemen. Ter hoogte van hel rust
in i huis Weltevredenhad de baan pistei
,r i middag een zwakke plek, die was ontstaa
door het wegwerken van een sleuf Een
üai politie-apent heeft toen opdracht gepe
ld ven. de baan op dat punt te verbreden,
ij opdat de schaatsers om de plek heen
konden rijden. Verder gaat het toezicht
van de politie niet. Vermeld moet ook
te I nop, dat de politie niet alleen op de weg
toezicht uitoefent, maar ook op de
j schaats, op de baan zelf.
Een feit is, dat het op de (jsbaan vaak
i heel druk iDe baan wordt voornamelijk
H bevolkt door jongelui. Wie er prijs op
I stelt, rustig een baantje te rijden, kunnen
e< wij slechts aanradenander lis te kiezen,
hetzij in de stad. hetzij aan de buitenkant.
Wij menen, dat daartoe voldoende ge
legenheid is. Van de rijders op de open
bare ijsbaan kan men niet verwachten,
dat zij niet boven een bepaalde snelheid
uitgaan, ofschoon zij vanzelfsprekend rt
kening hebben te houden met de aar
wezigheid van anderen. En van de politi
kan niet worden verwacht, dat zij tegen
regaande roekeloosheid" zal optre-
omdat die zich op de ijsbaan, naai
wij hebben geconstateerd, zeker niet al
gemeen voordoet. Haar toezicht kan zich
liet bezighouden met incidentele over
redingen van het „heer zijn in het ver
leer". Het zeer geringe aantal onpeluk-
:en op de ijsbaan wijst er ook op. dat
iet met die roekeloosheid nop wel i
valt.
2. De politie werkt er op aan. dat op
de ijsbaan twee banen worden aangelegd.
Een gedeelte van de ijsbaan heeft er al
twee. Heeft de gehele ijsbaan die. dan
zal zeker één-richtingverkeer worden
toegepast. De banen zijn over het alge
meen inderdaad nog smal. Men moet
echter niet vergeten, dat het aantal
sneeuwbuien langzamerhand niet te tel
len is en dat het schoonmaken van een
grote oppervlakte als de ijsbaan toch is
zeker niet meevalt Daar komt nog bij.
dat het baanvegersberoep in deze tijd.
waarin de baantjes als het ware voor het
opscheppen zijn. schijnt uit fe sterven
Overipens moet gezegd, dat niet alle
baanvegers even hard werken Dat hangt
wellicht af van de fooie
heeft de politie de assi
schaatsers.
Het is niet mogelijk, drie banen op
de ijsbaan aan te leggen. Daar is de sin
gel op sommige plaatsen niet breed ge-
noeg voor. Trouwens, als er van begin
het tot eind één-rtchttng-verkeer is. is er al
veel gewonnen.
Overigens raden wij hun die het schaat
sen willen leren, en allen, die met. de no
dige rust om zich heen van de schaats
sport willen genieten, aan. elders een
gunstig plekje te zoeken. Er zijn heus
wel andere veilige plaatsen vlakb(j.
schipper Primé kan opnemen. Toen wij
om kwart over zeven van hem hoorden,
dat Woubrugge voorbij was gevaren en
om acht uur Alphen hoopte te passeren
gingen we met spoed naar deze centrum
gemeente, waar een grote menigte bij
's Molenaarsbrug stond te wachten. Het
was daar werkelijk gezellig. Druk
gesproken over de tocht die de ijsbreker
achter de rug had en allerlei gissingen
over het doel van de rei6 werden gemaakt.
De brug ging open en vol spanning zag
het ontzagwekkende gevaarte nader
bij 6chuiven.
©en waren overigens al vroeg op
hun post geweest, omdat men op vijf kilo
afstand aan de werking van het ijs
de nadering van de ijsbreker al had kun-
bemerken. Daar schoof de boot lang-
i door de brug. Een aanloopje, een
ferme sprong en wij rolden aan boord.
De schipper geleidde ons naar de ruime
ituunhut, van waaruit we in de baan van
ïen enorme schijnwerper een prachtig
uitzicht hadden over het smetteloos witte
'Uwtapijt, dat sterk contrasteerde met
de donkere ijsplekken, waar de sneeuw
laag was opgewaaid of weggeveegd.
Talloze keurig geveegde ijsbanen kwa
len we voorbij en het ging de bemanning
el aan het hart hier zo ruwweg de
scherpe steven van de Walvis in te moeten
boren. Zoveel mogelijk werd dan ook om
anen heen gevaren en op deze wijze
•erkel\jk nog veel voor de schaats
liefhebbers intact gebleven!
Woedende menigte
De meeste mensen warefi evenwel niet.
g van de goede wil van onze beman
ning overtuigd. In sommige dorpen ©ton
den zij zwijgend en met droevige gezich
ten langs de walkant. Anderen konden
hun woede niet verkroppen en slingerden
scheldwoorden naar het hoofd, diej
onmogelijk in lood kunnen worden ge-l
goten. Onder Leimuiden stormde zelfs]
tierende, met een stok gewapend'
man op de Walvis toe en e
later moesten wij, toen we op
plecht even wat van de frisse
lademden ijlings dekking zoeken
de keiharde sneeuwballen, die vertoorn
de dorpelingen ons naar het hoofd ©meten.
In de meeste dorpen stonden bij de brug
gen hele volksstammen samengegroept.
die joelend en honend hun afkeuring voor
het werk van de ijsbreker niet onder stoe
len of banken staken. Maar verder werd
geen strobreed in de weg gelegd.
denken jullie wel aan een standbeeld
voor me. hè!" Het liep evenwel best af.
Tot verder dan een paar slecht gerichte
sneeuwbalwomen kwamen de toege
stroomde jongelui niet
Zoals we reeds schreven, kon men dt
Walvis in de verte reeds horen aandreu
nen. Overal zag men dan ook de gordij
nen opengaan en kwamen de bewoners
evenals de vorige nacht voor het ve;
om toch vooral niets van dit schouwspel
te missen. Larigs de kant reden bovendi
tientallen fietsers en automobilisten m
die de majestueus en rustig voortsChui-
vende Walvis geen ogenblik uit het oog
verloren. Vele fotografieliefhebbers had
den goed bekeken, dat hier unieke plaat
jes waren te maken. Het geflits was niet
van de lucht I
Doel bereikt!
Juist toen we ons. na de indrukwek
kende machinekamer te hebben bewon
derd, weer aan dek begaven dook de stad
Leiden met haar vele pinkelende lichtjes
en felgekleurde neo-n-reelames uit het
donker op. Even later voeren top reeds
tussen de eerste huizenrijen door en iets
over half elf namen we de eerste Leidse
Als een mes snijdt de ijsbreker
Walvis door het zware ijs van
de Wetering in Oude Wetering.
Men lette op de inwoners, die
zich blijkbaar zonder levens
gevaar tot vlak bij de vaargeul
kunnen wagen
Foto N. van der Horst
Natuurvriend kreeg
oude bestuur terug
Voorzitter Zwart bij
acclamatie herkozen
In het Loge-gebouw aan de Steen-
eehuur vergaderde gisteravond de a
rium- en terrariumhoudeiweren'iging De
Natuurvriend. Vier liefhebbers konden
ais- lid worden ingeschreven. Zij werden
door voorzitter W Zwart hartelijk wel
kom geheten. Aangezien de kascontrole-
nissie vers'.ek had laten gaan, werd
de lezing van haar verslag verschoven
aar de volgende vergadering.
De heer C. Slegtemhoret bracht ver-
ag uit van de commissie van onderzoek
inzake een in de vereniging gerezen con
flict. Op grond van dit verslag meende
der bestuursleden als lid te moeten
bedanken. Naar aanleiding van protesten
zit de vergadering kwamen, besloot
het gehele bestuur, na schorsing van de
vergadering, af te treden.
een stemming of inen de vergade
ring èi of niet zou opheffen, waarbij men
tot het laatste besloot, werd overgegaan
tot bestuursverkiezing, die het oude be-
achter de tafel terugbracht. Bij ac
clamatie werd de voorzitter herkozen I
Voor de vacante functie van de afïreden-
>mmiesane werd de heer W. Fukken
benoemd
in het programma vermelde lezing
de heer Slegtenhorst over „Van Gup
tot Chinese Danio" kwam door deze on-
•erwachte gang van zaken uit tiidnood te
'ervaüen
Bioodprijsveihogmg
in Leiden
Iii verband met de sneeuwval worden
broodprijzen met leent per 800 gram
verhoogd. Dit ter compensatie van de
dietributiekosten en andere kosten
het bezorgend personeel. De winkel
prijzen worden niet veranderd. Dit is be
sloten door de Leidse bakkerijcommissie.
Goede verwachtingen
voor Nemafi
In een algemene vergadering van aan
deelhouders van de Nederlandse Maat
schappij tot Financiering van Huurkoop-
transacties „Nemafi" N.V. te Leiden is
door de directie het jaarverslag over
1955 uitgebracht. Hieruit bljjkt, dat de in
het eerste jaarverslag uitgesproken
wachting, dat de N.V. in het tweede jaar
tot volle ontplooiing zou komen, werd
bewaarheid.
Dank zij de van verschillende zijden
ondervonden medewerking werden de
in 1954 gevestigde relaties aanzienlijk
uitgebreid. De omzet vertoonde der
halve een aanmerkelijke stijging, tot uit
drukking komende in het per 31 december
uitstaande debiteurensaldo ad
f 2.013.879.89.
e directie meent op goede gronden
mogen vasts'ellen. dat de verdere
ontwikkeling der maatschappij zich in
gunstige zin zal voortzetten.
Na afschrijvingop het gebouw, inven
taris en oprichtingskos'en en reserve
van een bedrag ad f 36.717.70 voor
belastingen resteert een winstsaldo groot
f 74.197.09. Besloten werd een algemene
ve te vormen van f 20.000 en het
dividend te bepalen op
Mr. F. J. J. Trapman, die als commu
nis aan de beurt van aftreden was,
werd herkozen. Het college van commis-
;en werd met een lid uitgebreid
door de benoeming van de heer H. A.
Tillema te Amsterdam.
Burgeerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Regimn, d v D. v. Soest en
Cornet, Hans. z v J. Petersen en D.
M. Verhoeven, Corneli6 Hendrik, z v C
Haasnoot en G, Ouwehand, Jclan da
Ohnisbtoa, d v J. Dekker en G. Knoester.
Willem Teunds, z v A. v. d. Plas en T. L
Kuijfi, Hendrima Buizina, d v W. v. Duijn
a M. J. de Jong.
GEHUWD: H. N. de Mooij en F. W
Buurman. A de Groot en F. Bleijenberg,
f. v. d. Henden en A. W J. C. Koren.
OVERLEDEN: A C Gijbeis, huisvrouw
an De Groot, 79 jaar
Vroeger
Toch schijnt het een kwart eeuw ge
leden wel anders te zijn geweest. Toen
verdienden velen name''-lc hun boterham
op het ijs met baanvegen of de verkoop
allerlei 'consumpties aan de ©chaat-
Eén der opvarenden vertelde ons.
nen dan met hele hopen puin klaar
stond en de brekers niet dan flink ge
havend op hun bestemming kwamen. Nog
onder de indruk van dit verhaal begaf
de schipper zich te Leiderdorp, waar we
ogenblikje aanlegden, kwasie aarze
lend van boord met de droge opmerking:
„Nou jongens, als ik niet terugkom, dan
BHHRhI
brug. Met e>ni>ge voldoening im zijn stem
kon schipper Primé zijn opdrachtgevers
via de mobilifoon berichten, dat de vaar
geul AmsterdamLeiden tot stand was
gebracht!
Bij de spoorbrug moest even op de
trein worden gewacht. Wij maakten van
deze gelegenheid gebruik het schip te ver
laten. Juist toen we de walkant opklom
men ging de brug open en zetten beide
schepen zich weer in beweging. Het laat
ste stukje tot vóór de aanlegsteiger van
de Hollandse Constructie-Werkplaatsen
zou de Willemina het alleen moeten doen.
omdat het water daar niet diep genoeg
ls voor de reusachtige Walvis. Daarna
zouden beide 6chepen de sleep van de
Willemina beladen met pijpleidingen
naar Amsterdam terugkeren. Het einde]
van de expeditie was daar. De 6tad Lei
den was ontzet I
Baptisten Gemeente Leiden
Zendelinge A. van de Brand
over haar werk
Gisteravond sprak in het gebouw
,Jeruel" van de Leidse Baptisten Ge-
neente mej. Annie van de Brand.'die als
.endelinge werkzaam is in Frans West-
afrika. Zij werkt daar namens de Sudan
Interior Mission, een internationaal en
interkerkelijk zendingsgenootschap van
Canadese oorsprong. Mej. Van de Brand
is de enige Nederlandse zendelinge, die
daar met ruim elfhonderd zendingsc
ders van dit genootschap werkt onder „de
HULDE VAN DE DAG
heeft tot
maandagavond half 6 geduurd. Maan
dagmorgen werd ook de Haarlemmer
straat schoongeveegd.
Etappes
Hoogspanning bij de „Reiniging"
door tekort aan mensen
De sneeuwval zet van de gemeentelijke diensten, de reinigingsdienst
uiteraard voor de grootste moeilijkheden. Er zijn diensten, waar het
werk bij vorst en sneeuw moet worden stilgelegd, maar onze stedelijke
reinigers moeten er dan juist op uit. Zij kunnen het zelfs niet aan alleen.
Vandaar dat men nu assistentie heeft gekregen van de plantsoenendienst
>n de bestratingsdienst.
In de nacht van zondag op maandag
-erd de heer De Jong, directeur
„Reiniging", om half vier gebeld,
doet de politie altijd. De heer De Jong
gaat dan buiten kijken en vindt hij het
nodig, dat de sneeuwruimers aan het
werk gaan, dan belt hij de politie terug,
die daarop de mensen van de verschil
lende ploegen gaat waarschuwen. Sommi
gen kunnen telefonisch worden bereikt,
bij de anderen komt een politiewagen
oor de deur.
Dat gaat heel snel in zijn werk. Reeds
.?n uur later waren vier sneeuwploegen
uitgerukt. Het had nog eerder gekund,
men heeft wat gewacht, omdat het
o sneeuwde. Men is begonnen met
de singels. Vier grote sneeuwschuivers
maakten de weg weer glad. Daarna kwa
men de hoofdwegen aan de beurt, waar
bij vooral op de routes van de bussen
werd gelet.
De buitenwijken zijn niet vergeten.
Het spreekt vanzelf, dat zij In het eer
ste stadium van de sneeuwruiming niet
de beurt kunnen komen. Het ver
heeft er niet zóveel belang bij.
Maar een beurt krijgen ze. Zelfs rijden
de sneeuwschuivers door zijstraten. Dit
groot genoegen van de bakkers, de
melkhandelaren en de slagers. De heer
De Jong heeft van verscheidenen van
al dankbaarheids-telefoontjes ont
vangen. Zij hebben het deze dagen alles
behalve gemakkelijk. En als ze een paar
ir later komen dan gewoonlijk, wees
dan vooral niet geprikkeld.
Het minder prettige is, dat de
ruimers wel eens het gevoel krijgen, dat
zij paarlen voor de zwijnen werpen. Het
valt werkelijk niet mee om na een barre
schoonmaaktocht te mo<
dat het opnieuw begint
dat in zo'n dag dus niet méér kan wor
den gezien dan een eerste etappe, die
spoedig door een tweede en wellicht
nog meer moet worden gevolgd. Maan
dagavond dwarrelden de vlokken dan
wéér in dichte sluiers op en in de stad
neer. zodat de schoonmaakploegen de
volgende dag weer aan het werk moesten
tijgen.
Alle
ifdwegen z(jn toen bestrooid
met zout. De vrees bestond namelijk,
dat de neerslag zou gaan opvriezen,
en om al te gladde wegen in de bin
nenstad te voorkomen, werd de zout-
pot meegenomen. Het gevolg Is ge
weest, dat dinsdagmiddag alle hoofd
wegen „practisch blank" waren. En
gistermorgen om 6 uur moesten de
mannen van de stadsreiniging alweer
uit de veren; er was nog eens een
pak gevallen. Zo gaat dat maar door.
En wanneer zal het einde zijn?
F,en klaagverhaal wordt dit zeker niet.
De sneeuwval bij ons is allerminst tra
gisch te noemen. En het ls evenmin no
dig, de mannen van de reiniging een
opgeschroefde dank aan te bieden. La
ten we gewoon doen: het is hun werk.
Maar het moet óók gezegd, dat zij dag
en nacht klaar staan om de zaak schoon
te maken en te houden, dat voor hen de
tijden half 9, half 1, 2 uur en half 6
nutteloze vaagheden zijn geworden,
ze hun werk prima doen en ons eer
Ieboel ongemak besparen. Dus verdi
ze toch de hulde van de dag.
Maar honderd
Met een paar cijfers wiillen we nog aan
tonen, dat onze reinigers in deze tijd be
paald overbezet zijn. Vroeger kon de di
recteur van de dienst op een vijfhonderd
man extra rekenen. Nu lukt dat niet
meer. Reeds op 25 november van het vo
rige jaar stelde hij zich In verbinding met
de heer Hazelhof van het arbeidsbureau
Doezastraat, maar het antwoord is ge
weest. dat er niet één voor sneeuwruimen
beschikbaar is. De mensen vinden im
mers overal werk. En aile je binnen kunt
zijn, waarom zou Je dam buiten koude
voeten gaan halen!
Nu kan de heer De Jong over niet
meer dan 100 mensen beschikken. Vijftig
van zijn eigen dienst en de rest van de
plantsoenendienst en de bestratingen. De
laatste groep, die voor dit werk ook on
der zijn directie i6 gesteld. wa6 gister
morgen bezig met het schoonvegen van
de Breeetraat. Met vrachtwagens wordt
de langs de kanten opgeworpen sneeuw
weggehaald. Jammer dat men. op de
Breestraat bijvoorbeeld, zoveel last heeft
geparkeerde auto's. Het is moeilijk,
daartegen iéts te ondernemen
Ten slotte nóg dit (men kam toch nóóit
weten!): zijn er nog mammen die om een
of andere reden niet werken en zich in
staat achten deel uit te maken van een
sneeuwploeg van de „Reiniging", dan
kunnen zij altijd terecht by de dienst aan
Noirderst raat
nop niet bereikte volksstammen", waar
aan het evangelie nog niet is gepredikt en
die nog niet door door het evangelie z(Jn
gegrepen.
Zij maakt een toernee door ons land om
meer bekendheid aan dit werk te geven.
In Leiden nodigde de Baptisten gemeente
haar uit. Zij vertelde haar verhaal aan de
hand van een collectie prachtige gekleur
de lichtbeelden.
De avond werd door de voorganger van
de gemeente, de heer H. Schouten Jr. ge
opend. Mej. Van de Brand begon met te
wijzen op de moeilijkheid van het komen
in een vreemd land. waarvan men de taal
niet kent. Maar het is niet alleen nodig
de taal te leren beheersen, ook de mensen
en hun levenswijze moet men Ieren ken-
Het grote huis, waar Willem van
Otterloo, de dirigent van het Residen
tie Orkest. ttiuis hoort, is het Gebouw
voor K. en W. in Den Haag. Het
tehuis, waar hij met zÖn vrouw en
zijn kinderen woont, staat aan de
Groot Hoefijzerlaan te Wassenaar. He'
droom wereld je van de heer Van Ot
terloo, waar hij de nodige afstand
neemt van zijn werk de muziek, de
altijd bewegende musici, de problemen.
- zijn droom-
kamer in do
Er werken thdns ruim twaalfhonderd
zendelingen uit twaalf verschillende lan
den en kerkelijke (rechtzinnige) richtin
gen. Vijfhonderd van hen aan de ooste
lijke en de anderen aan de westelijke kust
van Afrika. Tot 1947 was er nooit een
blanke zendeling geweest in het gebied,
waar mej. Van de Brand haar arbeids
veld vond. De Fransen werken er met tol
ken. De leermiddelen waren voorheen
zeer primitief. Nu heeft men een lees
boekje aangeschaft, terwijl men ook een
Theo van der Pas sloot zijn
concertpraktijk at
Burgemeester huldigde hem als een
gelieide verschijning
Zoals reeds vermeld, heeft de pianist Theo van der Pas, na een roemrijke,
35-jarige concertpraktijk, besloten het concerteren vaarwel te zeggen om
zich voortaan uitsluitend aan het lesgeven te wijden. Ter gelegenheid van
zijn laatste recital in deze stad had zich een comité gevormd met het doel
dit af scheidsoptreden, dat gisteravond in de Gehoorzaal plaats had, een
bijzonder cachet te geven.
IEDEREEN BEHOORT z'n eigen hoekje te hebben, waar men weer
tot zich zelf komt na een dag vol arbeid en vaart. Dat hoekje be
hoeft geen kamer te zijn, waarin men zich verschanst tegen de huis
genoten. Het kan evengoed een gemakkelijke stoel bij de haard zijn, of
een boek, een duivenplatje, een stukje tuin.
Voor iedereen is dat weer anders, afhankelijk van iemands belang
stelling. Het middel doet er niet toe, het doel is bewust of onbewust
hetzelfde: een hergroeperen van de hersenen, die de gehele dag op
volle toeren hebben „gedraaid".
uit, over een stroomloos stukje, waar
door de wagentjes losgekoppeld wor
de, over een wisselMen kan het
zich net zo moeilijk maken als men
wil. Alle combinaties zijn mogelijk
door alleen maar met behulp van twee
knopjes de stroom in en uit te scha-
De musicus Van Otterloo brengt
grote bewondering op voor de tech
nicus, die de Zwitserse elektrische
goederenlocomotief construeerde: „Zo
zijn ze in werkelijkheid ook. Kijk deze
twee motoren werken op één as. Voel
eens hoe zwaar die weegt". Hij zondigt
tegen zijn principe, ak hij de locomo
tief van de rails tilt.
Het is inderdaad een zwaar geval en
de kracht, die het miniatuur-locomo
tiefje een reus onder zijn soortge
noten kan ontwikkelen, is enorm.
Met een rustige vaart, een goederen
locomotief eigen, trekt de machine zo'n
twiivtt'g wagentje3.
Een pronkjuweel, waarop de heer
Vam Otterloo misschien wel even trots
is als de president-directeur vam de
Ned. Spoorwegen op een nieuw soort
wagens, is zijn dieselitrein. De ontwer
pers van de fabriek hebben ook hier
weer gezorgd, dat de snelheid waar
mee de diesel lai de baan glijdt, in
overeenstemming is met de werkelijk
heid. Zo is het ook met dat rangeer-
locomotiefje, dat zich even driftig over
de rails beweegt als zijn grote broer
op de echte emplacementen.
Een tweede aardigheid van de hobby
der miniatuur-treintjes is het aanleg
gen van de baan. De echte liefhebber
doet dit n-iet zo maar, doch maakt
vooraf een weldoordacht plan. Zoals
ln de muziek moet men o~k hier over
fantasie beschikken, wil men het volle
plezier van de ©poorweg-op-zolder
hebben. Vooraf moet men schetsen
maken, hetgeen de heer Van Otterloo
dan ook doet. Dan neemt hij de zaag
en hamer ter hand en timmert de ta
fels, waarop de banen gelegd zullen
worden. De rails moeten bevestigd
worden en ook het anbrengen van de
bovenleiding is een precisiewerkje.
Ten slotte moet al-les nog onder stroom
komen te staan en als men onder de
tafels kijkt ziet men een hoeveelheid
draadjes, die een „leek" evenveel zeg
gen ails de inhoud van een radiotoestel.
De aankleding van het geheel doet
eigenlijk alles, maakt de hobby van de
miniatuurtremen tot een apart wereld-
Je. De heer Van Otterloo knutselt ber
gen ln el-kaar. maakt ravijnen, zaait
huisjes m het landschap. Men ziet er
een hotel, een kiosk, een -café, halte
plaatsen en stations. Bovenop een berg
etaat een kapelletje. Vooral 's avond3
als de lichtjes branden in huisjes, aan
«eiTien en ln de treinen, biedt dit land
schap een romantische aanblik.
BLOKSYSTEEM
]VA EEN CONCERT ben ik noott ta
moe om nog even met de trein--n
te rijden", zegt de heer Van Otterloo.
..Van het geronk van die motortje*
gaat iets kalmerends uit".
De componist Paul Hindemith ls een
stapje verder dan de heer Van Otter
loo. Die laat treinen volgens een
dienstregeling lopen en zorgt dus door
middel van veel rekenwerk, dat de
treinen nèt niet met elkaar in botsing
komen.
Onze Nederlandse musicus is echter
nog niet aan de finale vaji dit treinen-
spel toe. Willem van Otterloo is voor
nemens zijn spoorwegen uit te breiden
en dan een bioksysteem in te voeren,
zoals de Ned. Spoorwegen dat ook voor
de veiligheid hebben ingesteld. De N.S
s*aan in Europa ten slotte bovenaan,
waarom de miniatuur N.S. dan niet?
verbonden
gramma'
wereldje vindt hij
nok van zijn villa.
Als de deur van die zolderkamer
open gaat en men kijkt naar binnen,
voelt men zich enkele ogenblikken
overrompeld. Daar ligt een complete
wereld in het klein. Men ziet land
schappen. huizen, rails, bovenleidin
gen, treinen. Ergens raast iets uit
een tunnel rolt ineens een trein te
voorschijn. Lichtjes ga3n 3an en uit,
slagboompjes slaan dicht en gaan
weer omhoog. Ge maakt kennis met de
liefhebberij van deze musicus: treinen.
Waarom juist treinen? Dan krijgt ge
te horen: „Mijn vader was inspecteur
bij de Nederlandse Spoorwegen. Ik ben
dus eigen!ijkjnei treinen opgevoed en
wilde in mijn jeugd dan ook ingenieur
bij de Spoorwegen worden, 't Is anders
gelopen, maar de spoorwegen heb ik
nooit kunnen vergeten. Jaren geleden
ben Ik met deze hobby begonnen, maar
ik heb later alles weg gedaan, omdat
ik geen tijd meer had. Toch kwam vier
jaar geleden weer de oude liefde voor
de treinen terug en ik ben opnieuw
begonnen me1, het aanleggen van een
verzameling".
PUZZELWERK
/V LS MEN NIET is Ingewijd in de
spoorweggeheimen vai\ de heer
Van Otterloo. duizelt het wat voor je
ogen. Men volgt de rails met de ogen
en komt tot de conclusie, dat alles één
geheel vormt: de railscomplexen op de
tafel in het midden van de kamer, de
banen langs de drie wanden voor je,
maar ook het kleine baantje langs de
wand achter je heeft verbinding met
de andere banen. Hoe langer je kijkt,
hoe meer mogelijkheden je ziet. Door
middel van wissels kan men de trei
nen talrijke trajecten Laten rijden.
In die wissels zit een groot gedeelte
van de liefhebberij. Want het gaat er
niet om de treinen zonder meer te
laten rijden er moet ook wat puzzel-
werk bij zitten. Dat krijg1, men doar
zichzelf de opdracht te geven: stel bij
voorbeeld een personentrein samen
met een goederenwagen vóór en ach
ter. Maarblijf met je handen van
de wagens af.
Dan begin je maar. Vooruit, achter
liederenbundel en het Johannesevangelie
bezit.
Mej. Van de Brand gaf bij haar illustra
ties een uitvoerige toelichting. Zij be
sloot met te zeggen, dat de Mohammeda
nen. waar zij ook gaan of staan, overal
van hun God vertellen. Zij stelde hen tot
voorbeeld. Wij zullen dit ook doen, als wij
leven uit het geloof, dat het bloed van
Jezus Christus reinigt van alle zonden en
dat het Lam Gods de zonden van de we
reld wegneemt.
De heer Schouten sprak nog een dank
woord tot mej. Van de Brand.
i der Pas, die we vroeger ai vele
malen als een uitnemend accompagnateur
?rden bewonderen, heeft zich sedert
le jaren gespecialiseerd als vertolker
in Chopin's onuitputtelijke piano-oeuvre
;t was dan ook zinvol, dat dit laatste
cital geheel aan werken van de grote
Poolse meester gewijd werd. Zo beluister
den we achtereenvolgens 5 préludes
op. 28 (in C, e. G. Des en g), de Impromp
tu in Fis, de 4de Ballade (in f), drie Ma
zurka's (in a, f en cis) en het 3de Scherzo
(in cis). Met name de Mazurka's en het
Scherzo werden zeer poëtisch vertolkt.
Voordat de pauze begon, nam de bur
gemeester, jhr. Van Kinschot, het
woord als voorzitter van het c-re-
comité, om de gevierde solist namens
de Leidse burgerij in hartelijke be
woordingen te huldigen, waarbij hij
eraan herinnerde, dat Van der Pas al
sinds zijn jeugd hechte betrekkingen
met Leidtn heeft onderhouden, terwijl
de pianist ook in latere jaren een vaii
de meest geliefde verschijningen in
het Leidse concertleven ls gebleven.
Als huldeblijk werd Van der Pas
een groot en fraai bloemstuk en een
gravure van een Leids stadsgezicht
aangeboden. De solist bedankte op
eenvoudige en spontane wijze voor
deze geschenken.
Na de pauze stonden op het programma
de eerste Ballade (in g), de nocturne in c
de étude© in f en c op. 25. de walsen m
As en Es en de Polonaise in As. In dit
gedeelte van het concert toonde Van der
Pas zich bijzonder goed gedisponeerd: w«
denken vooral aan de prachtige Interpre
tatie van de nocturne in c. van de beide
études en van de pclonaise in As. Geen
wonder dat een ovationeel applaus deze
laatste uitvoering bekroonde. Van der
Pas zwichtte voor deze aandrang van de
toehoorders en speelde nog het Moment
musical in f van Schubert en een Humo-
resque van hemzelf een speels briljant
en goed gecomponeerd werkje waarmoe
hij veel succes oogstte.
Ook deze avond heeft Theo van der Pas
bewezen een voornaam en bezield kunst.e-
te zijn met grote technische begaafd-
Chopin-spel in ieders her
innering zal blijven voortleven nu rte
solist zelf zich van het concertpodium
gaat afwenden.
heid,
Ontvangst
In de receptiekamer had tenslotte nog
een intieme ontvangst plaats, waarbo
door verscheidene aanwezigen het woord
werd gevoerd, zoals de voorzitter van de
Leidse Kunstkring, de voorzitter van de
muzieksectie van de Leidse Volksuniver
siteit, de voorzitter van de Leidse afde
ling der K.N.T.V. en de voorzitter van
het studenten-muzlekgels.hap Sempre
Crescendo.
Van der Pas toonde zich getroffen door
deze vele en spontane bewijzen van sym
pathie en bewondering, hetgeen hij in een
beminnelijke en ongekunstelde speech tot
uiting bracht Zo werd dit afscheidscon
cert, dat behalve tot weemoed ook tot
grote dankbaarheid stemde op innemende
wijze besloten. Het comité dat een en
ander heeft georganiseerd, komt stellig
veel lof toe.
Dr. J. van der Veen.
