1,1
L ïi
er zo over
Predikbeurten voor Leiden
en omgeving
BEURSBAROMETERl
Pessimistische beschouwingen hebben
thans de overhand
Ook in ons land eindelijk
discontoverhoging
met melk
LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1956
Alles
goed
en wel...
(Ingezonden 6tukken)
t „lijkenbloem" dier Sumo'.rar.en
n de N.L.C. van 8 februari trof ik een
Iverzorgd en van geslaagde foto's voor-
n artikel aan over de in de Leidse Hor-
in bloei komende reuzenaronskelk van
hand van de heer H. J. van Hattum.
k heb meer gelezen over deze wonder-
ke, ook uit een wetenschappelijk oog-
pt belangwekkende bloem uit de mach-
fi tropische natuur. De artikelen hadden
jider uitzondering betrekking op het
rbreidingsgebied Sumatra. Ik heb op
1922 een 214 meter hoge Amor-
|ophallus titanum. bloemvariëteit, aan-
roffen en wel te Malang in Oost-Java
ongeveer 800 meter hoogte, op een
ig droog verlaten perceel zonder se-
bdair tropenbos. Malang heeft een goed
(mtilleerd proefstation voor de tropi-
grootcultures en het is mogelijk, dat
geleerde van het proefstation aan het
rimenteren is geweest- met een knol
ongeveer 50 kg, welke uit Sumatra
aporteerd was. Een indicatie van deze
e is het feit, dat ik op hetzelfde erf
eneens uitheemse sukade, vijg, Ja-
pruim en Australische reuzenana-
is heb aangetroffen.
JrVellicht is er onder uw lezers iemand.
mij met uw welwillende medewerking
jor middel van uw blad kan inlichten
Ide „kembang bangké", de grootste be-
bloem, op Java inheems is.
J. WALPOOTT
i Haag Lange Voorhout 41
beantwoording van uw vraag kan
3mededelen, dat het natuurlijk verspre 1-
Jipsgebied van de Amorphophallus tt-
Becc uitsluitend is beperkt tot
fjdden- en Zuid-Sumatra. Het was inte-
on u te vernemen, dat reeds In
JÉ2 in Malang een bloem van 2.55 meter
verscheen uit een dus geïmpor-
lerde knol. H. J. van Hattum).
Mr. Schokkang
Het Haagsch Dagblad heeft zeker niet
(nnemelijk kunnen maken, waarom op
\ze wijze het gevalHazerswoude te
trde moest worden gebracht. De manier
Eiter, waarop u gereageerd heeft, is
llig niet die van een objectieve be-
Kouwer. Het was allemaal een beetje
d en onbekookt.
U bent het H.D. dankbaar, dat het ook
an uw lezing kennis heeft genomen,
laar als het wijst op tegenstrijdigheden
i onvolkomenheden, dan doet u dat af
let „och, dat waren slechts details" Het
LD. wijst er o.a. zeer terecht op, dat er
1942 nog slechts weinig onderduikers
laren, en dat waren dan hoofdzakelijk
sden. Dat lijkt me nogal belangrijk.
jWat doet het er toe, wat er né 1942
I Hazerswoude is voorgevallen. Ik geloof
raag, dat mr. Schokking een Frans
[eisje in 1943 onderdak heeft verleend,
aten we aannemen, dat mr. Schokking
fderdaad indirect schuld heeft in het ge-
al-Pino, dan kan men toch moeilijk be
ieren, dat dit werd goed gemaakt door
(jn houding né 1942
Waarom publiceert u wel de brief over
at Franse meisje, maar niet die van een
lugdvriend van Pino, gepubliceerd in
etzelfde nummer van het H.D. Hieruit
lijkt, dat Pino een bloeiend café-restau-
int in Sneek had. Had de burgemeester
iet even in Sneek kunnen informeren,
deze man inderdaad een „provocateur"
ias Of was 'het geval daarvoor te on-
|»langrijk Trouwens, neemt een provo-
iteur vrouw en kind mee
Had men op het moment van arrestatie
I directe aanwijzingen, dat het gedrag
an Pino gevaar opleverde voor de andere
die informatie
U schrijft zelf, dat de functie, die mr
Schokking bekleedt, een hoge graad van
integriteit vereist. Uit hetgeen tot nu toe
is gepubliceerd over de zaak-Pino is nu
toch wel gebleken, dat mr. Schokking
hier een gebrek aan integriteit heeft ge
toond, die een voldoende verhindering
had moeten zijn voor zijn benoeming tot
burgemeester van Den Haag, ja zelfs Al
phen was daar m.l. te goed voor.
Voorschoten J. ROTHMAN
Progressieve spelling gewenst
Na het verschijnen van de ..Woordenlijst
van de Nederlandse Taal" samengesteld
door een kommissie, bestaande uit Neder
landse en Belgische deskundigen, heb ik
mij verwonderd en doe dit nog steeds wan
neer ik deze woordenlijst raadpleeg, over
de gedragslijn die genoemde kommissie
ten aanzien van het Spellingsbesluit 1947
heeft gevolgd.
Ik vraag mij af waarom, na reeds ver
scheidene spellingswijzigingen in een kort
tijdsbestek b.v. 19341954) achter de rug
te hebben, men het blijkbaar nog niet
aandurft de geschreven taal zoveel moge
lijk in overeenstemming te doen zijn met
de spreektaal (algemeen beschaafd Neder-
Men heeft m.i. op enkele uitzonderingen
na helaas enkele (getuige b.v. de
definitief-progressieve vormen, zoals ok
tober, et(h)er, difterie e.a., waarbij geen
voorkeursvorm of nevenvorm mogelijk
is, te veel voorzichtigheid betracht, ten
koste van een eenheid op het gebied van
de spelling. Immers, het huidige bestaan
van de twee vormen: de voorkeursvorm
en de nevenvorm, waarbij weliswaar d?
eerste de meeste rechten ontvangt, doch
niettemin de tweede ook een recht van
bestaan heeft, wekt eerder verwarring
dan uniformiteit in onze Nederlandse
spelling.
Waarom dat halfslachtige, waarbi]
woorden waarvan de spelling weliswaar
al min of meer was ingeburgerd in onze
taal, thans voorkeursvorm hebben en
sommige woorden die men nimmer an
ders gespeld wist, maar thans met een
nieuwe schriifwiize óók voorkeursvorm
hebben?
Met deze voorkeursvorm en nevenvorm
blijkt men overigens ook op andere ma
nieren in-konsekwent te hebben „omge
sprongen" Zo is het woord „vacantie"
thans vakantie geworden Prijzens
waardig! Maar waarom nu vacant en
niet v a k a n t Nog minder te begrijpen
Is de voorkeur die beurs vacantie
heeft boven beurs vakantie.
Dit zlin slechts enkele voorbeelden. Er
Dit wilde ik maar vragen: Waarom zet
men de voet nog zo weifelend achter de
drempel en waagt het nog niet met een
meer gezonde spellingsmetode waarheen
de. voor deze kommissie wel erg „ge
durfde" woorden als oktober e a al
heenwijzen?
Al ontken ik niet het goede streven van
de kommissie, toch zouden wij, naar mijn
overtuiging, meer gebaat zijn met een
meer konsekwente, progressieve, gezonde
spelling, ontdaan van alle overtollige let-
terfranje en die meer tn overeenstemming
is met de waarheid (want consequent 13
een leugen, maar konsekwent is wéér!),
dan de dubieuze dienst die de Belgische-
Nederlandse kommissie ons met de woor
denlijst heeft bewezen.
EEN LETTERVRIEND
(Op verzoek in progressieve spelling
Camoufleer grijze haren!
Het is toch zo gemakkelijk grijze haren te laten camoufleren I
Vraag Uw kapper om een Indola COLOR FRICTION, waardoor
U Uw oorspronkelijke haarkleur terugkrijgt, maar dan nog
dieper, levendiger en jonger I COLOR FRICTION is géén
haarverf, hei is een korte behandeling, die zoveel minder
kost en toch zulke fantastische
resultaten heeft, want...
kappershanden
zijn
„denkende" handen
Color Friction 'n product van Indola
HOEWEL MEN aan de jongste discontoverhoging geen directe betekenis
voor de aandelenmarkt mag toekennen, bleek deze week, dat de on
zekerheid terzake van de naaste toekomst door het ingrijpen der overheid
is toegenomen. Daarnaast heeft Wallstreet lagere koersen gezonden, zodat
de stemming op onze effectenbeurs over de gehele linie in mineur was.
Het aanbod van fondsen was deze week
wederom niiet bijzonder groot, maar wel
bleek, dat hier en daar het vertrouwen
in een hervatting van de stijgende lijn
opnieuw een schok heeft gekregen. Wan
neer men de koersontwikkeling over een
enigszins langere periode bekijkt, dan
blijkt, dat er in enkele maanden tijds
grote verliezen zijn geleden. Of aan deze
Nieuw Isr. weekblad
over zaak-Schokking
(Van een medewerker).
„Hoofdzaak is hetgeen destijds in Ha-
prswoude gebeurde", schrijft het Nieuw
traëlietisch Weekblad in ziin hoofdarti-
eJ over de zaak-Schokking. „en niet of
et beleid van de burgemeester in Den
laag verkeerd is. Het is zeer wel mo-
klijk dait de heer Schokking toen niet an-
fers kon handelen dan hij gedaan heeft
n dat daar tegenover heel veel goede
n flinke daden staan. Het kan ziln dat
(e joodse onderduiker bijzonder onvoor-
ichtig is geweest en dat daardoor een
rtuatie was ontstaan waardoor hü niet te
elpen was. Dat moet goed uitgezocht
rorden. vooral omdat het hier niet slechts
fng om een man die voor ziin onvoor -
ichtigheid zwaar moest boeten, maar een
Eel gezin dat overgeleverd werd aan de
litsers. De verantwoordelijkheid is bij-
nder zwaar, maar men dient er reke
ning mee te houden dat er in de oorlog
saak beslissingen getroffen moesten wor-
ïen die over leven en dood beschikten"
(jc.t Nieuw Israëlieblsch Weekblad gaat
Qan verder met te zeggen, dat, indien wer-
Belijk bliikt dat de burgemeester gefaald
Beeft, zonder pairdon de consequenties ge-
3-okken moeten worden. SDeciiaal voor de
joodse gemeenschap is het ondenkbaar
lat zij geen ernstige bezwaren zou koes
eren tegen een hoge staatsfunctlonaris
lie blijk heeft gegeven onvoldoende im-
[ïuum te zijn voor de opvattingen van
ie Duitsers dat het Jood zijn een misdaad
s waarop de doodstraf staat. Het blad
lesluit met te schrijven dat het hoopt dat
Het hernieuwde onderzoek de heer Schok-
|bng van blaam zal zuiveren, niet om hem
persoonlijk in de eerste plaats, maar orn
aat anders ziin benoeming tot burgemees-
jfer van Den Haag in een vreemd dag-
Jcht komt te staan. Want voor de aan
stelling als burgemeester in Den Haag
|k tenslotte niet hij verantwoordelijk,
tiaar de regering. Die had moeten ingrij
pen zodra zij van de aanklacht op de
hcogte was gekomen.
jjuniL'geiïieesier St. Oedeniode
met ziekteverlof
Met ingang van gusteren is burgemees
ter Leurs van St. Oedenrode ziekteverlof
ferleend. De burgemeester van Boxtel,
irs. M. A. M. Heivoort is tot waarne
mend burgemeester van St. Oedenrode be-
leesdienst.
ds Kloek, herdenking 25-jarig bestaan
van zondagsschool „Staalwij'k", vrijdag
10 februari 7.15 u avondgebed (in koor);
Hooglandse kerk geen dienst 'n verband
met restauratie; Óosterkeric 10 u ds De
Ru-iter, 7 u ds De Wit; Mare kerk 10.30 u
ds Ottevanger. 5 u ds Van der Wiel, 7 u
ds Groot (zangdienst. orgel: A Blanken-
stedn); Kooikapel 10 u ds Groot; Marana-
thakerk L Morsweg 9 30 u ds Van Achter
berg; clubgebouw Ten Katestraat Haag-
wegkwartier 11 u ds Van der Wiel; wijk-
gebouw Levendaai hedenavond 7.30 u
avondgebed, voorg ds Vossers; tehuis voor
ouden van dagen donderdag 7 a ds De
Wit; Waalse kerk Breestraat 10 30 u ds
Hayet van Arnhem; academisch zieken
huis 10 u dir Oppenheimer; diaconessen-
huns 10.30 u da Poortman. Remon6tr pre
dikante; jeugdkerk wijkgebouw Staail-
wijk 10 u de heer De Koning; vereniging
van vrijz Hervormden Volkshuis 10.30 u
ds Hubeek (bestuurswisseling); Willem
de Zwijgerkerk Oegstgeest geen dienst.
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u ds Sweepe
Leiderdorp. 5 u ds Hajer; Herengr 10 u
dr Westerink. 7 u dr Von Meyenfeldt;
Oude Vest 10 en 5 u dr Dromkert: Mar.
kerk (He«rv) 11 u ds Hajer. 5 u dr Weste
rink; evang gebouw 10 u dr Von Meyen
feldt, 5 u ds Sweepe.
GeeTf Kerk art 31: 8 30 en 5 u ds De
Vries.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds v d Weele
(„Vingerwijzing naar Golgotha" en
„Tweeërlei bouwers").
Geref gemeente: 10 en 5 i
Geref gemeente in Ned: 11.
leesdienst.
Evang Luthense gemeente: 10.30 u ds
Remonstx gemeente: 10.30 u ds Van
Vreumiingen van Groningen.
Doopsgezinde gemeente: 7.30 u ds Ven-
heus.
Evang Christengemeenschap: 10 en 5 u
de heer Dikke*. maandag jeugddienst 8
u, dinsdag bidstond 8 u.
Oud-Katholieke gemeente: 9.45 u hoog
mis, woensdag 9.30 u v.m. heilige mts.
Baptisten gemeente: 10 en 5.30 u de
heer Schouten jr. dinsdag Bijbelbespre
king 8 u. vrijdag bidstond 8 u, woensdag
zendingsavond 8 u
AARLANDERVEEN
Herv gemeente: 10 en 7 u ds Kempe
naar van Nieuwleusen.
Geref Kerk: geen opgaaf.
Chr Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u lees
dienst.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Heirv gemeente: grote kerk Juliana-
straait 9 u vicaris De Waard, 10.30 u da
Hanemaaijer, 6.30 u ds Pronk van Bos
koop; kapel te Gouwsluis 10 u ds Lefeber;
gebouw Jonathan 6.30 u ds Lefeber; kapel
gemeente Martha-stichting 10.30 u ds
Meijer; gemeente Oudshoorn 10 u, in
Nutsgebouw, ds Cadee jeugddienst en
gezinsdienst; kapel Oudshoorn 9.30 en
6 30 u ds Jorissen.
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u ds Van
Nood te Velsen, 6.30 u ds Boer Waarder,
Noorderkerk 10 u ds Wijma, 6.30 u ds
Van Nood; aula 10 u ds Boer, 6.30 u ds
Wijma; Oudshoorn 10 en 6 30 u ds Tom.
Geref Kerk art 31: 10 en 4.45 u ds God
schalk van M tauter tega.
Chr Geref Kerk: 10 en 6 u leesdienst.
BENTHUIZEN
Herv gemeente: 9.30 en 6 u ds Van
Eijk.
Geref gemeente: 9.30 en 6 u leesdienst.
HAZERSWOUDE
Herv gemeente: 9.30 en 6.30 u ds v d
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Bol van
Franeker.
HILLEGOM
u ds Krabbe.
5 u ds Schippers,
ds Van Hitte van
Geref Kerk: 10 en
Chr Geref Kerk: 10
Ned Prot Bond: 10
Haarlem.
HOOGMADE
Herv gemeente: 10 u ds De Jong.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv gemeente: 10 en 6 u ds Makkenzi
Geref kerk: 9.30 en 5 u ds De Vatk.
KATWIJK AAN ZEE
Hei
Kei
10 u ds
Hagen. 5 u ds Bouman; Oude Kerk 10 u
cis Monster, 5 u ds De Vos; kapel 10 u
ds Offeringa, 5 u ds Hagen.
Geref Kerk: 9. 10.30 en 5 u ds Pijlman.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds De Jong
Geref gemeente: 10 en 5 u leesdienst.
Geref gemeente Ned: idem
Geref Kerk art 31: 10.30 en 5 u ds v d
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv gemeente: hedenavond 7.30 u
dienst der gebeden (consistorie), morgen
10 en 7 u ds Poort.
Geref Kerk: 10 en 7 u ds Zijlslra.
LEIMUÏDEN
Herv gemeente: 9 30 u ds De Jong vam
Nieuwkoop. 7 u ds Spruljt van Amster
dam jeugddienst.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Ooster-
hoff.
LISSE
Herv gemeente: 9 en 10.30 u vicaris
Wolfensberger, 5 u ds Jongeboer.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Schouten.
Chr Geref Kerk: 10 en 4 u ds Van Dalen
van Den Oever.
Geref gemeente: 10 en 4 u ds Kieboom.
Geref Kerk art 31: 10 en 4.30 u ds
Verleur.
Oud-Gerei gemeente: 9.30 en 3 u lees
dienst.
Ned Prot Bond. 10 u mej Bouwmeester
jeugddienst.
NOORDWIJK AAN ZEE
Herv gemeente: 10 u dienst, geen op
gave 5 u vicaris Vermeulen.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Kuiper van
Den Haag.
NOORDWIJK BINNEN
Herv gemeente: 10 u ds De Jong van
Noordwijkerhout, 7 u ds Meuzelaar
Geref Kerk: 9.30 en 5 u ds Heinen.
NOORDWIJKERHOUT
Herv gemeente: 10 u ds Meuzelaar van
Noordwijk Binnen.
NOORDEN
Herv gemeente: 9 30 en 2 u ds Bos.
Geref Kerk: 9.30 en 2 u ds Van Hoek
van Aarlanderveen.
NIEUWKOOP
Herv gemeente: 2.30 u ds Kruijne van
Ledmuiden.
Geref Kerft: 9.30 en 6 30 u dT Van
Swigchem van Oude Wetering.
NIEUWVEEN
Herv gemeente: 7 u ds Cadee van Ouds
hoorn jeugddienst, 's morgens 9.30 u en
's middags 2.30 u de heer Van den Hoek.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Snefl.
OEGSTGEEST
Herv gemeente: hedenavond 7 u Paulus-
kerk avondgebed, morgen 9 en 10.30 u ds
Callenbaoh, 7 u ds Visser; Hoge Mors
10.30 u ds Visser.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Toornvliet
Leiden.
Geref Kerk art 31: 8.30 en 3 u ds Hoek
stra Utrecht.
Vrijz Herv: zie Herv gemeente Leiden.
OUDE WETERING
Herv gemeente: 9.30 u ds Perdok van
Oegstgeest (zending).
Geref Kerk: 9.30 u ds Kuiper Sassen-
heim, 3 u dr Van Swigchem.
RIJNSATERWOUDE
Herv gemeente: 9.30 en 6.30 u ds Van
Herv gemeente: grote kenk 10 u dj
Groenewoud, 5 u ds Van Gosliga, Kleine
Kerk 10 u ds Van Gosliga, 5 u dj
De Jong van Noordwijkerhout, jeugd-
ds Van
Geref Kerk: Voonh.weg 9.30 u ds v
Linde, 5 u ds Post; Rapenburg 9 30 u 1
Post, 5 u ds Bijleveld; Mar. kerk 9.30
ds Bijleveld, 5 u ds v d Linde
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Kraa
Zeist.
SASSENHE1M
Herv gemeente: 9 en 10.30 u dr Zand<
Warmond. 5 u ds Walvaart.
Geref Kerk: 9.30
A'dam, 5 u ds Kuiper.
Ohr Geref Kerk: 10 u leesdienst,
ds v d Weeile Leiden.
TER AAR
Herv gemeente: 9.
Amstel.
Geref Kerk. 10 en 6.30 u ds Heiner.
VALKENBURG
Herv gemeente: 10 en 6.30 u ds Lek
kerkerker
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Langeler.
Geref Kerk art 31: 8.45 en 3 u dienst
VOORHOUT
Herv gemeente: 10 u ds Kalkman, 7 u
ds v d Wiel Leiden.
VOORSCHOTEN
Herv gemeente: dorpskerk 10.30 u d3
Meijering, 7 u ds Saraber; Rijndijk 10 u
ds Saraber; HuLp en Heal 10 u ds Brokken
van Rhoon.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Den Boer.
Geref Kerk art 31: 10 en 5 u ds Hoekstra
Utrecht.
WARMOND
Herv gemeente: 10 u ds Walvaart van
Sassenheim.
WASSENAAR
Herv gemeente: grote kerk 10 u dr Hon-
ders 7 u ds Beker; Kievietkerk 10.30 u ds
Wiersma, 7 u opvoering passiespel „De
Kruisweg", liturgie ds Wiersma. jeugd
dienst; Deylerbuis 9 u jeugddienst, voorg
de heer Paauwe Voorburg, 10.15
Valeton van Den Haag.
Geref Kerk: 10 en 5 u kand Har
Kong R'dam; Zuid 10 en 5 u d:
Duinen.
Geref Kerk art 3
De Vries Lelden.
Ned Prot Bond: 10.35 u dr Faber.
Doopsgezinde gemeente: 10.30 u di
Tjal6ma Den Haag.
Herv evang: 10 u de heer Scheepmaker
van Delft, 4 u ds Monster Katwijk aan
Zee.
WOUBRUGGE
Herv gemeente 9.30 en 6.30 u ds
Schinkel.
Geref Kedk
veld.
ZWAMMERDAM
Herv gemeente: 10.45 en 6.30 u ds v -1
Broeck.
Geref Kerk: 9.30 en 2 u ds Wagenaar.
ZOETERWOUDÉ
Herv gemeente: 10 u ds Sirag van
VlaaTdingen.
ZOETERMEER
Herv gemeente: 10 u ds Klusener Delft,
6.30 u ds De Ruiter Leiden.
Geref Kerk: 10 en 6 30 u ds Ger.ritsma.
Geref Kerk art 31" 9.30 u leesdlienst, 3
u ds Moggree Rijswijk.
Herv evangelisatie: 10 en 6.30 u ds
Zandt. Delft
Vrijz Hervormden: 10 u dr Jonges van
Rijswijk
Geref gemeente: 10 en 6 30 u leesdienst.
woensdag 7.15 u ds Blok R'dam.
plotseling voc
In september probeerde De Nederland-
sche Bank dit gevaar te bezweren door de
banken te verzoeken matigheid te be
trachten bij de kredietverlening. Het was
dus slechts een verzoek niettegenstaande
in het buitenland reeds tal van voor
beelden gegeven waren (Ver. Staten, Ca
nada, Engeland, Scandinavië, Duitsland,
België) van verder ingrijpen. In oktober
legde de regering er nog een schepje op
de aankondiging van bepaalde fis
cale maatregelen, die beogen de liquidi-
de bedrijven te beperken, terwijl
enkele weken geleden De Nederlandsche
Bank de dlscontoprijzen voor het door
5-jaars schatkistpapier
nog had verhoogd.
Het heeft alles niet veel gegeven Uit de
gecombineerde balanscijfers van 35 re-
e handelsbanken is gebleken,
dat de kredietverstrekking aan het be-
drijfsleven ongestoord doorging na sep-
mber. In oktober kwam er 53 miljoen
i. in november f 11 miljoen en in de-
mber 121 miljoen. Vergeleken bij l
nuari 1955 was de krdietverstrekking
AKU 371 346
Philips 377 362
Unilever*) 399 385
Kon. Olie 671 658
A'dam Rubber 165 138 125
H.V.A175 148 135
Ver. Dell 182 150 140
H.A.L247 220
Scheepv. Unie 206 205 193
ex cl. en stockdiv.
Het kan" opvallend heten, dat, terwijl
de meeste aanwijzingen Inzake de ont
wikkeling der
junctuur gunstig
zijn, desondanks de
internationale
beurzen een daling
hebben te zien
geven. Er wi
iandacht geschonken
tegenwoordig veel
aan het opinie-onderzoek. Men
nen zeggen, dat het koerspeil ter beurze
het resultaat is van een rijk gevar
opinie-onderzoek. Of men koopt of
koopt, hangt af van iemands beoordeling
der feiten en vooruitzichten en wanneei
men op dit aspect der zaak let, dan heb
ben de laatste tijd veelszins de pessimis
tische beschouwingen over de beursont-
prof. Schippers i wikkeling en wat daarmede annex is de
overhand gehad.
De jongste discontoverhoging Is niet
zonder meer aan onze effectenbeurs
bijgegaan. Directe gevolgen heeft
duurdere geld op het algemeen rentepeil
en als zodanig was het niet te
deren, dat de obligatlekoersen afbrokkel
den Met name staatsfondsen waren dezt
week aangeboden en moesten een koers
verlies boeken. Opvallend was het bericht
inzake de intrekking van de
f 30 miljoen 3%*/« obi. Bank van Ned. Ge
meenten „met het oog op de verhoging
van de disconto- en rentetari
Ned. Bank". Men had ter beurze nogal
kritiek op deze geste, omdat
trekking voorbarig achtte. De notering
der oudere obl. met dezelfde loop
tijd was nog een fractie boven pari,
het besluit inzake de intrekking der
emissie werd
Het komt ons echter voor, dat de emit-
tenten hun voelhorens wel zullen hebben
uitgestoken hoe de houding zou zijn var
de voornaamste inschrijvers van tegen
woordig, ni. de itiistitiuitlonele beleggers -n
dat het daarom beter was de emissie
niet te laten doorgaan.
Beter een uitgifte royeren dan
laten mislukken en men kan nu
De remmen worden aangezet
Het effect is vooral psychologisch bedoeld
(Door onze economische medewerker)
ET INGRIJPEN van De Nederlandsche Bank, dat wij nu al enkele
maanden verwacht hebben, is eindelijk deze week gekomen: Zij heeft
het officiële disconto, dat in 1953 op 2% pet was gesteld, verhoogd tot 3 pet.
De leiding van onze centrale bank heeft hiermede de kredietverlening een
Vz pet duurder gemaakt in de verwachting, dat dit meer zoden aan de dijk
zal zetten dan de waarschuwing, die zij in het begin van september jl. gaf.
HE
De conjunctuur in ons land geeft het
laatste halfjaar reden tot bezorgdheid.
Bezorgdheid in die zin. dat de verant
woordelijke autoriteiten zich afvragen ol
er geen krachten werkzaam zijn. vooral
inflatoire krachten, die de conjunctuur zó
r opst
t de hand ga;
vandaag of morgen
wegen welke voorwaarden de kapitaal
markt acceptabel acht voor het welsla
gen ener emissie, b.v. van een staats-
LJET LAAT ZICH AANZIEN, dat de
rentevoet voorlopig de neiging zal
hebben Iets omhoog te lopen, maar grote
afmetingen zal de teruggang in de obli-
gatiekoersen o.i. niet aannemen. De ka
pitaalmarkt is ruim en de laatste maan
den is er veel geld vrijgekomen uit li
quidaties op de aandelenmarkt, dat men
in rustiger vaarwater wil onderbrengen
Het hangt van de ontwikkeling der con
junctuur af in hoever de regering met
krassere maatregelen zal komen ter ver
mijding van een ongunstige betalings
balans.
Indirecte gevolgen heeft de disconto-
verhoging voor de aandelenmarkt.
De marge tussen het rendement van
obligaties en aandelen wordt kleiner als
de obligatierente hoger wordt, tenminste
als de winstuitkering aan de aandeelhou
ders gelijk blijft Komen er veel dividend-
verhogingen. waarop ongetwijfeld kan-
bestaan. dan wordt de invloed van
deze factor genivelleerd.
arnaast moet men er rekening mede
houden dat een discontoverhoging een
waarschuwing Is aan het bedrijfsleven.
Als zodanig wekt deze maatregel onze
kerheid op, met name ook t.a.v. even
tuele verdere actie der regering.
Overigens dienen we niet te vergeten,
dait de genoemde over '?idsmaa'regel be
doeld is als een rem op de activiteit van
het zakenleven. De cijfers betreffende de
;rspanning op de arbeidsmarkt wijzen
wel op, dat er geen sprake is van een
dreigende crisis, maar wel dat er geva-
tljn van een ongezonde groei der na
tionale welvaart Dat daartegen doeltref
fende maatregelen worden genomen Is toe
te juichen. In hoever er sprake is van een
doeltreffende maatregel moet worden af
gewacht. Maar er zijn nog andere machts
middelen ten dienste van de regering,
welke, als de nood aan de man komt, on
getwijfeld toegepast zullen worden.
Dat het in 1956 verkiezingsjaar is. zal
overigens tot matiging van regerings
zijde in het toepassen van Impopulaire
maatregelen lelden. Het heeft geen zin
de koersfluctuaties van deze week afzon
derlijk te bespreken, daar de gehele
markt door de daling werd aangetast, al
was er wel verschil ln de zwaarte der
koersverliezen.
op 1 januari 1956 foepeno:
miljoen. Wij krijgen uit h<
van De Nederlandsche Bi
indruk, dat ook in jnnui
verder is perezen; cijfers w
wel niet peperen.
met f 457
mmuniqui
echter de
Te veel geld
oorzaken van
de discontoverhoging: er wordt te
veel geld geschapen door de banken en
in de Nederlandse huishouding gepompt.
Natuurlijk is er voor een zich uitbreidend
bedrijfsleven steeds meer geld nodig,
doch de centrale bank acht die toestro
ming toch te snel gaan, waardoor de in
flatoire krachten te groot worden.
Hierdoor wordt weer de totale koop
kracht verhoogd, hetgeen een zuigkracht
op de invoer uitoefent, maar waardoor
ook de totale consumptie onevenredig
groot wordt, hetgeen een te groot deel
van de produktie opslokt, waardoor er
weer te weinig voor de export overblijft
Wij zien dus. dat een te grote kredietver
strekking mede haar invloed kan uit
oefenen op de in- en uitvoer en daardoor
op de betalingsbalans en de gulden.
De discontoschroef is nu aangehaald
met de bedoeling het krediet wat duurder
te maken en kredietnemers af te schrik
ken. Behalve het officiële disconto toch
worden ook het promessedisconto en de
rente voor voorschotten in rekening-cou
rant en beleningen een Vz pet duurder
tot resp. 3% pet en 4Vz pet.
De banken moeten nu haar cliënten ook
hogere tarieven in rekening brengen, om
dat zij zelf thans eveneens meer moeten
betalen bij het opnemen van voorschotten
bij De Nederlandsche Bank.
Zal het slagen
"TJE GROTE vraag wordt nu wat de uit-
U werking van de verhoging zal zijn.
Als algemene maatregel heeft zij ln de
eerste plaats een psychologisch effect:
Andermaal is het rode lampje gaan bran
den, dat wij ons op een gevaarlijk vlak
bevinden. Wij worden in deze mening
nog gesterkt door het feit, dat de ver
hoging slechts een V2 pet bedroeg. Wij
zoeken er echter ook een waarschuwing
achter: Nederland komt binnenkort voor
de vraag te staan of er loonsverhogingen
moeten komen, loonsverhogingen, die tot
een bestedingsinflatie leiden. De kleine
verhoging van het disconto van deze week
wil nu niet anders zeggen dan dat De
Nederlandsche Bank tot drastischer maat
regelen zal overgaan, als zij de conse
quenties van een loonsverhoging te ge
vaarlijk acht.
Een verhoging van het disconto met een
H pet zal menig bedrijf niet afschrikken,
omdat de kostprijs hierdoor niet al te
ernstig wordt beïnvloed. Dit hangt dus
helemaal af van de aard van het bedrijf
en de grootte van het krediet. Doch niet
alle bedrijven zullen zich de luxe van
een ongestoord doorgaan met de krediet
neming kunnen veroorloven. Ontegenzeg
gelijk zal er dus bij bepaalde bedrijven
een zekere invloed te bespeuren zijn.
Daarnaast zal ook de kapitaalmarkt niet
aan de invloed van de kredietverhoging
kunnen ontkomen, omdat zij vroeg of
laat op de rentevoet zal inwerken, welke
rentevoet thans voor langlopende lenin
gen op 314 pet 3Vz pet gesteld kan wor
den. Dit betekent dat ondernemingen
maar ook de overheid niet gemakkelijk
meer met 3Vz pet voor de dag kunnen
komen voor een langlopende lening, ten
zij natuurlijk de andere voorwaarden
uitermate gunstig zijn.
Met zekerheid is die onfiofkkeHnp op de
kapitaalmarkt echter niet vast te stellen,
hetgeen de onzekerheid bij de kopers
slechts zal kunnen vergroten. Op de eerste
beursdag na het bekend worden van het
bericht was de reactie nog maar gering:
staatsfondsen ondergingen een matige da
ling.
AI met al achten wij het juist dat De
Nederlandsche Bank dit waarschuwings
schot heeft gelost. En zij zal het hierbü
lief laten als de inflatoire ontwikkeling
10.15
Henge
«pp
jej*
e, yh
A Ml IBS AIM14» NEEM PER MAN
meer fncvns driekwart kan
116
Toch is. Iwl zu
GKOTE HOEVEELHEDEN EIEREN
leeftijd (gemiddeld 15 jaar)
voort, en elke volgende 2 ol
'derom een jong. Hel konjjn,
ntegen door talloze v(janden
jaar t(jdg de
Ijo.
