Prof. Gerbrandy sprak voor
A.-R. kiesvereniging
W-m MENS TOT MENS
„Nederland is in wezen een
Christelijk land
Stijging aanbod door normale
seizoensinvloeden
Borden van Veduze zullen
rijk aan symboliek zijn
TALEIV
van het draaiboek
5! NIEUWE IEIDSCHE COURANT g ZATERDAG 11 JANUARI 1956
POLITIEKE RONDBLIK
rr'" T3UIM VEERTIG JAAR GELEDEN, in 1913, sprak prof. mr. P. S. Ger-
llig li brandy aan het begin van een felle verkiezingsstrijd in Leiden. Nu,
weer aan het begin van een verkiezingsstrijd, die scherp belooft te worden,
de verzorgde hij voor de centrale A.R. kiesvereniging een „Politieke rond-
ne- blik". De voorzitter van deze avond, die in de foyer van de Stadsgehoorzaal
art werd gehouden, de heer S. M. Stolp, stond enige ogenblikken stil bij het
de overlijden van mr. De Wilde, die gisteren begraven is. Verder sprak hij zijn
;v« blijdschap uit over de bijzonder grote opkomst. Hierna kreeg prof. Ger-
brandy het woord, die met klem de roeping van de Christen in de politiek
naar voren bracht.
Vat
5ns Deze roeping werd allereerst
gebracht in de buitenlandse politiek. Voor
velen is het buitenland ver weg, ook
Ste vele A.R.-mensen. De ARP is immers
staan in de binnenlandse politieke strijd.
Maar we kunnen ons, aldus prof. Gerbran-
dy. niet de weelde veroorloven, dit alles
ilangs ons heen te laten gaan. Een delta-
plan kan enthousiast maken, maar met de
te uitvoering er van is 25 jaar gemoeid.
Leven we dan nog in vrijheid? Ook een
in kleine staat als Nederland kan in de bui-
r0- tenlandse politiek van beleng zijn. Hoe de
houding van de regering is hangt af var
het volk.
Prof. Gerbrandy stond stiQ bij de tegen
in- woordige situatie en hij bracht naar voren
sie dat sinds 1946 nog geen enkele maal eer
- ontspanning is ingetreden en dat, zolang
- de motor van het communisme blijft
draaien, geen ontspanning zal intreden
in ook. De tegenstelling blijft, ondanks
re- glimlachende Russen. Zij gebruiken hun
glimlach en hun concessies om hun poli-
tiek door te zet/ten. Deze ontwikkeling ij
en, al aan de gang sinds 1944. De derde we
en reldoorlog is al begonnen toen de tweede
nog aan de gang was. De penetratie gaat
en door' ni€,t aJ,len in de landen achter het
ijzeren gordijn, maar ook in landen als
116 Frankrijk. Het huwelijk tussen de macht
:ht van tsarendom en ideologie van het com-
munisme is gevaarlijk.
•n De dictatuur van het proletariaat ls tot
een religie geworden, die over de hele
all wereld moet worden uitgedragen. Ook zij
Sn, hebben een woord voor de wereld. Deze
lat ontwikkeling zien we in het verre oosten.
,p. China, Indo-Ohina, Maiakka en Indonesië
r(j zijn bij deze ontwikkeling betrokken.
an Boodschap
Het westen heeft een betere boodschap,
maar dit zien velen niet in! Hieruit vloeit
voort, dat ten opzichte van het oosten
«en overeenstemming in houding is gevon-
ge ^en" Woord voor de wereld brengt al-
Jeen maar een Heilstaat
De hereniging van Duitsland vond spre-
iker een moeilijk probleem. De hereniging
ios wordt het breekijzer van het Europese
continent, want een conflict met Polen
kan dan niet uitblijven. Het gaat
- hereniging van oost en west. AI<
01 en als staat leven we niet voor oi
:n, We hebben een roeping tegeno'
,jc volken die verdrukt worden. De Baltische
landen worden op geraffineerde wijze
communistisch gemaakt met o.a. leeeboe-
"e ken waarin de geschiedenis opnieuw ge
nt schreven is. Alle contact met het westen
Bn is verbroken! Men weet niet anders meer.
ad DeZe voIken moeten de indruk krijgen,
dat er voor hun vrijheid gevochten wordt.
oti want en prof. Gerbrandy herinnerde
:Cr aan de oorlog hoop doet leven. Dit kan
Bn betekenen oorlog, interventie.
Interventie
te Interventie mag niet lichtvaardig
or plaats hebben. Een voorwaarde is, dat
het lijden bijna niet te dragen is. Maar
het lijden is bijna niet te dragen.
Spreker schilderde de toestanden: 15
miljoen mensen zijn naar Siberië ver-
n- bannen en 12 miljoen anderen zijn op
een andere manier van hun vrijheid
beroofd. Interventie betekent niet on-
■sf middellijk oorlog, maar het probleem
moet gesteld worden. De halfzachte
e" Chamberlain-politiek in 1938 heeft
id tragische gevolgen gehad. We wilden
de oorlog vermijden, hij is toch geko-
ej men. Als je kracht ontwikkelt loop jo
risico's, maar je wint het. aldus prof.
Gerbrandy.
ke Hierbij wees hij op de blokkade van
1948 en de tachtigjarige oorlog. Niet uit
eigen kracht wordt de overwinning be-
in voohten, maar wij hebben tot bondgenoot
r- ..de Potentaat der potentaten". Spreker
ill ^rees de krachtige taal diie Eisenhower te
dien aanzien laat horen. Als het westen nu
wat meer kracht zou ontplooien, zouden
de verdrukten hun ellende beter kunnen
is verdragen. Het is de geest die
is dan ooit. Hoe groot moet de taak van
de staat zijn? In A.R.-kringen denkt men
hier verschillend over, maar toch zal men
het eens worden, omdat het uitgangspunt
hetzelfde is. We kunnen geen schema
maken van de werkzaamheden van de
staat. De vrijheid moet altijd voor ogen
blijven zweven. De ondernemingsgeest
wordt hoe langer hoe meer gedood.
Indonesië
Hierover sprekend kwam spreker op het wai
onderwerp Indonesië. Hij zei, dat, hoewel
er zeker vlekken en rimpels te bespeuren
zijn, de imperia van Engeland en Neder
land bolwerken van de vooruitgang waren
dat de verantwoordelijkheid ten op
zichte van de mensen daar. een over
dracht onverantwoordelijk maakte. Hij
zag de kwestie Nieuw-Guinea als een test
'op dlit punt. Nederland zal er niet veel
beter van worden als het Nieuw-Guinea
blijft behouden, maar het zou vreselijk
zijn als dit land werd overgeleverd aan
een staat, waar rechteloosheid heerst. Een
socialist zal dit niet kunnen schelen,
daarom was spreker ongerust over de
verdere gang van zaken.
Nederland is in wezen een Christe
lijk land. Het heeft zijn stempel ge
kregen in de zestiende eeuw. toen de
Gereformeerden zo'n krachtig volks
deel waren, dat zij het geestelijk aan
zien bepaalden. Zelfs R.K. geschieds
chrijvers moeten dit toegeven. Ook
voor Europa moet de hoogste norm
God zijn. Niet wat wij willen, maar
wat God wil is belangrijk- In Hem
wortelt het recht. Het hele leven ligt
ln God verankerd.
Prof. Gerbrandy riep ten slotte op zich
bewust te zijn van de roeping en in de
A.R.-pol'iitiek te proberen een kracht ten
goede te zijn voor ons volk. De bespre
king bracht prof. Gerbrandy nog lange
tijd aan het woord.
AGENDA "VAN LEIDEN
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur: Jubileumwedstrijd
Littens Sacrum, „J. J. Cremer" uit Haar
lem, spel met het noodlot.
Stadsgehoorzaal. 7.45 uur: „Tot Ieders
Genoegen", gala-feestavond.
Maandag
Vlies, half 3: Ned. vereniging van huia-
-ouwen, lezing door A. Wigman (Hoge
Veluwe) met Lichtbeelden.
Boerhaavezaal. 4.45 uur opening jeugd-
tentoonstelliing „Op bezoek bij de P.T.T."
door Ir. J. D H. v. d. Toom.
Foyer stadsgehoorzaal 8 uur: K. en O.,
Onder de Lobi-stammen in Afrika, door
Paul Juilien.
Steenschuur 6. 8 uur: De Natuurvriend
Uiterstegracht 1B. 8 uur: Broederschap
an oud-padvindens. W. M. Offrioga: Een
•andeling door verschillende muziekstlj-
V.V.V.-personeel zag
de Sleutelstad
Elk Jaar in het wiwtereeizoen organi
seert de algemene verenigar^
vreemdelingenverkeer eén cunsus
personeel van plaatselijke V.V.V.'s
het hele Land, om hen beter op de hoogte
te doen raken van alles wat Nederland
biedt, en ook om theoretische kennis op
te laten doen van de behandeling
om inlichtingen vragende toeristen. Als
onderdeel van die cursu6 reizen de deel-
emers dan door Nederland, om in eer
?er gehaast tempo indrukken te verga-
in in de grote 6teden. Hun standplaats
i die tijd is Den Haag.
Gistermiddag was Leiden aan de beurt.
Vijfentwintig informateurs en informa-
trices, van Texel tot Maastricht en van
Leeuwarden tot Zutphen, versterkt met
leden van de A.N.V.V.-kantoren uit Pa
rijs. Brussel en Keulen, waren de gast
de Leldse V.V.V. Ze maakten een
tocht van drie kwartier door het museum
Volkenkunde, bezochten de Laken
hal, de universiteit en de Burcht, zagen
de Pieterskerk van bulten en babbelden
wat na in de bar van de Turk. De
heer J. Visser, de Leidee directeur, kreeg
daar veel dankwoorden te horen over
zijn voortreffelijk gastheerschap. Over
veertien dagen komt «en tweede groep
naar Leiden.
Einde sleutelactie
in Leiden
In gehoorzaal op woensdag
18 januari
Volgende week woensdag heeft ln de
stadsgehoorzaal 's avonds om 8 uur
de sluiting plaats van de landelijke sleutel
ten bate van de vluchtelingen. Na
opening door wethouder Van Scha ik volgt
de aanbieding van de opbrengst te Leiden
door de heer E. H. Moens, penningmeester
het plaatselijk comité. De heer 1»
Reinalda van de Ned. federatie voo
vluchtelingenhulp zal spreken
.Vluchtelingenhulp vandaag en in de toe
komst". Een Poolse vluchteling zal
dankwoord spreken.
Na de pauze worden de allerlaatste sleu
tels op suggestieve wijze aangeboden. No
taris J. C. van Eek zal de einduitslag be
kendmaken en de trekking voor de hoofd-
:n verrichten. Het geheel wordt
zlkaal omlijst door de jonge Leidse pianist
Joop Stokkermans. N.C.R.V. en Wereldom
roep zullen delen van de bijeenkomst uit-
ZETHAMETAN.V.
BRUIKBAAR IJZER
VLAARDINGEN
Stadsgehoorzaal, half 7: feestavond per.
soneel V. en D.
Leiderdorp. Hervormd jeugdge-
bouw, 8 uur: Jonge Kerk. bijeenkomst
met jongeren der Geref. Kerk.
Dinsdag
Harmonie, 35 uur: N.V. Vreeken
SchudeiL, receptie bedrijfschef J. de Jonge
(zilveren jubileum).
Tentoonstellingen
Prentenkabinet (Kloksteeg 25), 2-5
Kerebtentoonstelling, litho's in kleuren
door J. Bezemer en J. van Vldjmer
19 februari).
Rijksmuseum voor volkenkunde 105
uur, Chinese houtsneden (tot 4 Maart)
Nachtdienst apotheken
Apotheek Boekwijt, Breestraat 74, tel.
20552. en de Haven-apotheek, Haven 18.
tel. 20085.
Arbeidsbureau Leiden
Europa
Ten aanzien van de Europese integratie
merkte 6preker op, dat een echte één-
wording pas plaats kan hebben als er een
echte éénheid bestaat. Maar de volkeren
zijn geestelijk niiet éen. Vroeger was dat
wel zo. Nadat Paulus na een gezicht was
- overgekomen om Europa uit de duisternis
ft tot het Licht te brengen, is het Christen-
dom heel Europa doorgetrokken. Europa
is op geestelijk gebied een zegen voor de
wereld geweest. Maar wat kunnen we nu
nog doen? Een krachtige staatsman kan
op de internationale conferenties nog veel
doen. Een krachtige levensovertuiging
wordt nog altijd beluisterd. Daarom is de
taak van de kiezers zo belangrijk, want
zij bepalen de houding van de regering,
n Vervolgens bepaalde prof. Gerbrandy
ir ®ich meer tot ons eigen land. Hij sprak
rt eerst over het cachet van ons land en hij
toonde aan, dat dat van groot belang is.
c' Ons volk is geboren in en met de vrij-i
heid en diie vrijheid heeft het Nederlandse
volk, meer dan andere volken, lief. Ons
volk heeft ondernemingsgeest en is nauw
'betrokken bij de scheepvaart. Op heel de
wereld zijn de voetsporen van de Neder-
i: landers te vinden.
Ie Algemeen wenst men een welvaarts
in staat, waarin de taak van de staat groter
Een dokter nodig
De zondagsdienst der huisartsen wordt
morgen waargenomen door de artsen
Gaasbeek, Kortmann, Lahr, Schaefer en
Teeuwen.
Welke apotheek
De avond- nacht- en zondagsdienst der
apotheken wordt van vandaag tot zaterdag
21 Januari 8 uur waargenomen door apo
theek Boekwijt, Breestraat 74, tel. 20552
en de Haven-apotheek, Haven 18, tel. 20085.
Ook gedurende de periode van 2 t/m 7
januari zette de stijging van het aanbod
zich voort en wel van 380 tot 440. Deze
stijging is een gevolg van normale
zoensinvloeden, bijv- in de landbouw, de
convervenindustrie e.d-, terwijl voor
de bouwsektor tengevolge van afloop
van werk en stagnatie in de aanvoer
materialen, o.a. steen en glas, het
bod toenam. Overigens behoeft aai
stijging van het werkloosheidscijfer geen
reële waarde te worden toegekend,
dat verwacht kan worden, dat het
rendeel van de thans uit de bouwsektor
en de. landbouw vrijgekomen arbeids
krachten, weer spoedig in het arbeids
proces opgenomen zullen worden.
Een vergelijking met het overeenkom
stige tijdstip in 1953, 1954 en 1955 wijst
uit, dat de werkgelegenheid reden
tevredenheid oplevert. De voordelige
verschillen bedragen nl. resp. 1950. 1300
en 560. De vraag steeg enigermate van
250 tot 280, waarvan 60 aanvragen be
trekking hebben op jongelui van 15 t/m
18 jaar. Vooral in de textiel- en metaal
industrie doet de behoefte aan personeel
zioh sterk gevoelen.
leugd
een stijgende vraag bleef het aan
bod zich op gelijk niveau bewegen. Er
dan ook nog steeds sprake van een
disharmonie tussen vraag en aanbod. Of
schoon het geen gemakkelijke zaak is
op enigermate bevredigende wijze
de behoefte aan jeugdig personeel te
voldoen, wordt al het mogelijke gedaan
om de vakante plaatsen te doen bezetten-
Opgemerkt wordt nog, dat het zittings
uur voor jeugdigen bepaald is op vrij
dagavond van 78 uur-
Vrouwen
Het aantal als geheel werkloos inge
schreven vrouwen steeg enigermate,
melijk van 100 tot 110. De vraag onder
ging geen wijziging en beliep 250 geregi
streerde aanvragen.
In hoofdzaak richt de vraag zich op
huishoudelijk en kantoorpersoneel. Daar
naast bestaat goede tot ruime plaatsings
mogelijkheid voor administratief perso
neel en personeel voor de textielindustrie
Nederland heeft gunstig
terrein wereldexpositie
Het aan Nederland toegewezen terrein
op de wereldtentoonstelling in Brussel ls
buitengewoon gunstig gelegen, dicht bij
de Benelux-ingang van de expositie, al
dus een groep Nederlandse deskundigen,
diie donderdag met mr. H. F. van Wal6em,
Nederlands commissaris-generaal bij de
Wereldtentoonstelling, het terrein be-
De onder het gezelschap aanwezige ar
chitecten waren echter van oordeel, dat
met het oog op het geaccidenteerde ter
rein, dat een oppervlakte heeft van
25.000 vierkante meter, nog zeer veel
moeilijkheden zullen moeten worden
Veilig door Uzell"
'ENNEN ENKELE WEKEN hoopt de Bond van fatsoenlijke weggebrui-
'J kers „Veilig door Uzelf" (Veduze) het bondsinsigne op de voertuigen
van zijn leden te Jcunnen doen aanbrengen. De heer H. A. J. Klusman,
initiatiefnemer tot oprichting van de bond, heeft ons verteld hoe de borden,
die thans in aanmaak zijn, er gaan uitzien. Ze zullen een staaltje van sym
boliek bieden.
De vorm van de bondsinsigne oftewel
de borden wordt ovaa'l. Het veld is wit;
daarmede duldt men „vrede op straat"
aan Groen, kleur der veiligheid, wor
den de woorden „Veduze veilig door
Uzelf' plus de ketting van sterretjes er
om heen. En dan staat op het bord nog
„I'k erken Uw belang 1956". In oranje,
om de nationale eenheid van goede will
'te symboliseren.
Over sterretjes gesproken: dat wordt
inderdaad een hele ketting. Kleine drie-
puntige sterren stellen de individuele le
den voor. De leden verplichten zich. de
drie voorwaarden, die de verkeerswet
evenals elke andere wet van kracht doen
zijn, te betrachten: erkenning, naleving
en bescherming.
Behalve de kleine sterretjes met drie
punten zijn er in de keten ook grotere
met vijf. Die beduiden de grote 6teden
van ons land. ELke grote stad, zo stelt
de heer Klusman zich voor. krijgt vijf
vertegenwoordigers: voor voetgangers,
fietsers, bromfietsen, motoren en scoo
ters en voor auto's.
Leiden
Uit Leiden, de stad waar het initiatief
tot de bond werd genomen, verwacht de
heer Klusman een massale aanmelding.
Hij heeft inmiddels telegrammen
zonden aan Z.K.H. Prins Bernlhard
aan de ministers van Waterstaat
Justitie.
n vele kanten kwamen adhaesiebe-
tuigingen binnen. De Vereniging
artsen-automobilisten heeft haar volle
medewerking toegezegd, de algemeen
secretaris mr. J. van Binsbergen U
Ureoht is ails eenste van de 8600 leden var
eze vereniging tot Veduze toegetreden.
De stichting „Natuur en Jeugd", direc
teur C. H,. Voorhoeve te Voorbupg, steunt
het initiatief van de hear Klusman,
dat zij meent ook in diit opzicht aa
opvoeding van de Jeugd te kunnen i
werken. En ook de Bond van voetgangers
heeft zijn volledige medewerking aange
boden. Deze bond juicht de oprichting
CORRESP. CONVERS.
van Veduze toe, omdat ook hier het be
lang van de weggebruiker op de juiste
waarde wordt geschat. Iedere kans om
tot een veiliger verkeer te komen, moet
worden benut, aldus de heer Admiraal,
voorzitter van de Bond van voetgangere.
En in Leiden ls dat stellig het geval,
aldus de heer Klusman. „Leiden is een
onveilige stad en slechts grote eensge
zindheid, als ln 1574, kan redding bren
gen".
Dochter van de hronnenmaker
Toneelgroep Theater gal een
warme opvoering
Men moet het stuk „De dochter van de bronnenmaker", geschreven door
Marcel Pagnol niet laten doorgaan onder het nuchtere ontleedmesdat wij,
bewoners van een noordelijker gedeelte van de aardbolzo graag han
teren. Dat is natuurlijk niet altijd fout, maar men moet een stuk nemen
Iussen
de
bladzijden
East of Eden. sterke film over Caliiomische
lamilie. met symbolische achtergrond
De Amerikaanse romanschrijver John Steinbeckgeboren en getogen in de
valleien van Californië, heeft een serie romans over zijn geboorteland ge
schreven, die pas laat erkenning hebben gevonden. Maar toen de waar
dering er eenmaal was zagen steeds meer literatuurminnaars in, dat hier
een man aan het werk was die iets had te zeggen. Steinbeck houdt van zijn
land en hij tekent de mensen, die erin leven, met een fijn psychologisch
inzicht. Die psychologie nu maakt het voor de film uiterst moeilijk een
verantwoorde uitbeelding van die verhalen te brengen. Toch heeft regis
seur Elia Kazan het in zijn eerste CinemaScopefilm-in-kleuren gepro
beerd. Het resultaat is deze week in Lido te zien.
Fleet in de rol van de beruchte Kate eon
bijzonder fraaie prestatie levert.
Uit filmoogpunt is het interessant te
zien. hoe Kazan aan de CinemaScopevorm
inhoudt tracht to geven, met andere woor
den, hoe hij het beeldvlak gebruikt. Niet
altijd geeft dit de overtuiging, dat het
brede scherm een grote vooruitgang ba-
tekent
(Sterke film met veel sfeer van bewo
gen familiegeschiedenis in Californië).
Terug uit de hel
Audie Murphy, als zestienjarige jongen
opgenomen in de gelederen van de Ame
rikaanse infanterie, kwam er ruim drie
jaar later uit als luitenant en tegelijk al»
de meest gedecoreerde soldaat uit de ge
schiedenis van de Verenigde Staten. Over
zijn belevenissen in de Tweede Wereld
oorlog schreef hij een boek, „Terug uit
de hel", dat het natuurgetrouwe relaas
bevat van drie harde jaren in wereldoor
log II. Op het CinemaScopescherm van
Trianon kan men die geschiedenis nu ln
filmversie volgen.
De film begant eerst met een schildering
van het moeilijke leven van de knaap
Audie in Texas, oudste zoon uit een groot
gezin, dat het zonder vader moet stellen.
Als de oorlog goed en wel aan de gang 1»
tracht hij tevergeefs bij de marine of de
mariniers in dnen6t te treden, en ook de
officieren van de infanterie schudde eerst
argwanend hun hoofd als het kleine
ventje zioh komt melden. Maar niemand
zien dat er zoveel pit in een klein
lichaam kan zitten, en de film laat ons
zijn heldendaden van dichtbij zien, met
Audie zelf ln de hoofdrol. Zij is dus zeker
authentiek, maar daar houdt ook alles
In geen enkel opzicht onder
scheidt „Terug uit de hel" zich van zijn
vele voorgangers. De verschrikkingen van
de orolog worden alleen wat breder dan
gewoonlijk uitgemeten in de letterlijke
het woord. Hop „beschaafd" de
naties elkaar uitroeien op ouderwetse ma-
er, derhailve zonder atoomontploffingen,
er dan wel relaldstisch uitgekomen.
(Levensverhaal van Amerika' s meest
gedecoreerde soldaat Audie Murphy).
De zwarte wiekei
East of Eden verplaatst ons naa
strijd van een boerenfamilie in het begin
deze eeuw in Salinas, de geboorte
streek van de auteur. Alleen het laatste
deeil van de roman is verfilmd en d
in zoverre een bezwaar, dat hpt de toe
schouwer wel zeer moeilijk wordt ge
maakt direct te volgen wat er nu precie*
met het gezin van de gelovige boer Adam
de hand is. Zijn twee zoons heten
Caleb en Aron. Dit met als achtergrond
de titel van het werk geeft het raam aan.
waarin we deze geschiedenis moeten zien.
Net als Kaïn, die niet werd aangenomen.
Abel, die wel genade vond, is het met
deze zoons. Caleb is een vreemde jongen,
vol bittere hartstochten, en Aron e
goeie jongen zonder meer. Waarom dat
is maakt de film niet duidelijk, en ook de
vaderfiguur blijft in het eerste deel
de film ietwat vaag.
als het verhaal zich ontwikkelt
ziet de toeschouwer steeds geboedder met
n meesterhand Kazan de regie
heeft gevoerd. Caleb strijdt met al de
middelen, waarover zijn primitieve natuur
beschikt, voor de liefde van zijn vader.
Hij ontdekt waar de moeder is gebleven,
berucht huis in een kustplaats. En
hij tracht met het opzetten van een h
deltje het verloren gegane kapitaal
vader terug te winnen. Vader Adam is
onkreukbaar en vroom man, die Caleb
met de hand op de Bijbel wel oprecht zijn
misstappen vergeeft, maar hem toch
mer iets van zichzelf schenkt. In de uit
werking van die strijd om liefde bereikt
Kazan hoogtepunten, die slechts zelden
de filmkunst zijn overtroffen. James Dean
als Caleb speelt deze rol wel zo voortref
felijk, dat we destemeer betreuren zijn
dood in een verkeersongeluk, nu vier
maanden geleden. Daarnaast geeft Julti
Harris 'n onvergetelijke creatie van Abra,
de verloofde van Aron, terwijl Jo van
met de geest waaruit het is geschreven. Wie meer stukken van Pagnol
gelezen of gezien heeft, hetzij als toneelstuk of als film, weet, dat hij
dingen kan zeggen die voor ons wonderlijk klinken, dat zijn intrige niet
veel om het lijf heeft en zijn personen van simpele makelij zijn.
Maar alles komt uit zo'n warm ha
zo'n zonnige ziel, dat men zich a
maar in de warmte van die zon kan
koesteren. Hij tekent blije mensen, die
hun strubbelingen hebben en hun zorgen,
maar die het leven aandurven.
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
PLANTSOEN 65 TELEF. 265581..Theater", die ondi
Men kan zeggen, dat Pagnol roi
tlsch is; goed, dat is hij. Soms doet
of dat het grootste kwaad is, dat
schrijver kan zeggen. Daarmee
heeft men hem uitgerangeerd. Als
kiezen moeten tussen een schrijver als
Pagnol en één van het keiharde soort,
alleen maar de harde waarheid,
men het dan noemt, dan kiezen wij
Pagnol, met alle gebreken en heb
belijkheden, die hem eigen zijn.
Geef ons maar het type van Pascal
Amoretti, die schelden kan en lelijki
dihgen zeggen, maar nog vertederd kan
worden door z'n kleinzoon, al heeft dat
Joch dan ook „geen vader". Inderdaad
gegeven dat ook in menige draak uit
gewerkt wordt, maar Marcel Pagnol heeft
zich hier een te goed schrijver voor het
toneel getoond om het stuk een draak te
laten worden. Aan de geest, waaruit dit
stuk geschreven is, heeft de groep van
"de leiding van Hans
Tiemeyer, er een opvoering van
de serie populair toneel van 3
zich geheel overgegeven.
De jonge actrice Marijke Bakker toon
de in haar weergave van de dochter Pa
tricia, dat men nog veel van haar kan
verwachten. Soms nog wel van buiten
af en theoretisch, vooral wat haar stem
betreft, maar de plastische uitbeelding
as heel goed.
Hans Tiemeyer gaf een bloedwarme
bronnenmaker. Pascal Amoretti. Dit soort
rollen ligt hem. daarin geeft hij levens
echte mensen te zien. Ook Bernard Droog
als Felipe, de knecht, was uitstekend op
dreef. Zonder te chargeren en de gren-
het humoristische te overschrij
den, speelde hij zijn rol met veel succes.
Piet van der Meulen, die de rol van de
vlieger-officier speelde, was een beetje
stijf in zijn spel en te oud gegrimeerd.
De andere speelsters en spelers vulden
het geheel uitstekend aan. Dit kunnen we
de muziek zeggen, die tussen
de verschillende taferelen gespeeld werd.
Die had men gerust kunnen weglaten.
Maar dat is dan ook het ernstigste be-
t we tegen deze opvoering heb-
A. C. Bouwman.
een besluit van kracht, waarin werd
voorgeschreven, niet meer officieel te
spreken van een pond en een ons waar
het gewichtseenheden betrof, maar van
een kilo (voor een pond dus: een halve
kilogram) en honderd gram. Officieel
is een en ander steeds doorgevoerd ge
bleven, tot de huidige dag toe, maar
het spraakgebruik stoorde er zich wei
nig aan. En geen groenteman en geen
melkboer keek raar op, als men bij
hem de spullen in ponden en onzen
bestelde.
Dat is dan ook de aanleiding geweest
voor de afdeling Leiden van de Chris
telijke Slagerspatroonsbond, om het
hoofdbestuur te vragen op herstel van
de officiële benamingen pond en ons
aan te dringen. En juist dit nog steeds
ingewortelde spraakgebruik was voor
het hoofdbestuur aanleiding, deze
vraag door te geven aan de federatie,
die er echter afwijzend op beschikte.
We zullen dus moeten wennen aan de
kilogrammen en grammen in plaats
van het gemoedelijke pond en ons of
ficieel terug te krijgen
Diepe duik
tekend. deed ons land opzettelijk niet
mee, en wel om de volgende reden:
hier te lande waren namen als „el",
„ons" en „pond" te veel verweven met
de handel en te zeer ingeburgerd in het
spraakgebruik, dan dat die ineens kon
den worden geschrapt.
ALS WE OVER de benamingen van
de gewichten willen pratenkan het
niet anders, of we moeten diep. heel
diep in de historie terugduiken om te
zien, hoe een en ander gegroeid is. En
de belangrijkste conclusie is, dat wij,
wat de gewichten en hun namen be
treft, vastzitten aan een internationale
overeenkomst. Nederland trad namelijk
in 1929 toe tot het internationale ver
drag, dat in 1875 te Parijs was gesloten
Kilo en gram
ÜAS TEGEN 1937 achtte men de tijd
daarvoor rUP en begon men aan
de opstelling van de genoemde nieuwe
ijkwet. En in aankondigingen - adver
tenties. prijskaartjes, reclame en
strooibiljetten - werd sinds jannari
1941 de aanduiding kilo en honderd
gram aangehouden. Het is wel ge
beurd. dat winkeliers, die gemoedelijk
„zoveel cent per ons" in hun etalage
zetten, werden gedwongen daarvan te
maken „zoveel cent per honderd
gram."
En nu heeft de Leldse afdeling van
de Christelijke Slagerspatroonsbond
hetzelfde argument, dat destijds de In
voering van de nieuwe ijkwet en de
toetreding tot het Parjjse verdrag heeft
vertraagd, aangevoerd om weer te ko
men tot wat eigenlijk een stap terug
Is. Het hoofdbestuur „kon er In ko
men". maar de federatie meende, dat
wij dit in een tijd, waarin de moeilijk
heden met de benamingen kilo en gram
Juist wat aan het vervlakken zijn. niet
weer officieel aanhangig moeten ma
ken.
Het gevolg Is het advies: probeer er
aan te wennen, en verder - geen sla
ger zal het u euvel duiden, als u om
een pond gehakt en een ons lever
vraagt
Spelling en modaliteit
raren en onderwijzers gevraagd, de
eerste tijd niet al te kritisch te zijn.
Laat de predikant nu „critisch" schrij
ven, en dat was nu net fout. We hebben
daar geen plezier in, wetend dat we al
len al heel wat boter op ons hoofd heb
ben. Nee, erg best gaat het nog niet.
„Er wordt ons een grote vrijheid ge
laten," schrijft ds. Vossers, en hij wijst
er op, dat we mogen schrijven: catechl-
zatie, katechizatie en catechisatie. (De
kranten gebruiken de laatste visie,
zijnde de conservatieve). Wat ondeu
gend voegt de Hervormde dominéé er
aan toe: „Als de ene predikant het in
zijn wijkbericht op deze en een ander
op een andere manier schrijft, mag u er
geen verschil in modaliteit achter zoe
ting 1896) en J.
senheim (80 Ja
1896).
Van der Ploeg en Van der Voort zijn
dus samen in dienst geweest, een jaar
of zestig geleden dat moet je niet
uitvlakken. En de reünies van 't Oude
Vierde zorgen Jaar op Jaar voor het
contact. Oudste van de reünisten was,
als we ons niet vergissen, weer de heer
J. Wammerdam uit Hillegom, 84 jaar
dc lichting 1891. Lichting
i-negentig!
achttienhonderd-één-e
bij elkaar in de kantine van de
Doelenkazerne. In gepaste stemming
en met glaasjes, die vaker leeg dan
vol waren. Want hoe gaat dat, met je
zeven, acht kruisjes! Dan is je porte-
monnaie vaak niet al te dik meer.
De foto toont vier oude Oude-.Vier-
veteranen. Van links naar rechts ziet
men de heren C. Chouffour uit Leiden
(74 jaar, lichting 1901), W. de Vogel uit
Leiden (83 jaar, lichting 1893), P. van
der Ploeg uit Oud-Ade (80 jaar, lich-
Meer belasting
17EN HUISMOEDER beklaagde zich
ouer de zorgen, die oom Fiscus haar
aandoet. Heb ik me daar lopen, zei ze:
een belastingbiljet navordering 1953;
een biljet voorlopige aanslag 1955, plus
nog de personele belasting, terwijl me
op korte termijn een aanslag over 1954
in het vooruitzicht is gesteld. Is het nu
beslist nodig, dat dit allemaal in de
winter moet komen, als we toch al zo'n
zorg hebben met de brandstoffen en
dergelijke? Zo klaagde deze huisvrouw,
die graag wat meer belastingspreiding
over het hele jaar wilde.
We konden er in komen, ook al beta
len we nog zo graag belasting, en als
het mag een hele boel. Want het is ons
innig verlangen, over 1956 heel wat
meer aan de Fiscus te mogen afdragen
dan over 1955. Heel ons streven is er de
laatste weken op gericht geweest
maar helaas zijn de pogingen tot nu
toe mislukt. Ronduit hebben wi) tot
onze directeur gezegd: Wilt U (we
spraken met een hoofdletter), wilt U er
aan meewerken, dat we dit jaar een
zak vol belasting gaan betalen?
Die vraag was toch duidelijk genoeg.
Behalve blijkbaar voor een directeur.
Directeuren schijnen er soms te zijn om
iéts niet te begrijpen.
Winters medeleven
VAN 'TOUDE VIERDE
Nederland aanvankelijk nog DOMINEES proberen zich in
niet was toegetredei
dus wel, en de nieuwe ijkwet, die in
1937 werd ingediend, maar die pas per
1 januari 1941 in werking trad, beves
tigt de in dat verdrag vastgelegde,
uniforme gewichten en namen er van.
Toen het verdrag in 1875 te Parijs
door een groot aantal landen was gc-
deze eerste weken van 1956 in te
werken in de nieuwe spellingDat tuil
zeggen: de dominees die ook s c h r ij-
v e n. Op de preekstoel geldt (geluk
kig) geen spelling. Dnt is in elk geval
al weer een kerkelijke kwestie minder.
Ds. Vossers heeft in het Leidc Her
vormd Kerkblad aan journalisten, le-
Er zullen nog wel meer van die da
gen komen. Laten we dan niet verge
ten, dat cr veel mensen zijn, die hun
brood op de straat moeten verdienen.
Verwen ze op zo'n barre winterdag
eens met een kopje koffie of (nog lie
ver) met een bord erwtensoep, als de
pot dat schaft.
Een stadgenoot, die zijn zaak dicht
bjj de G(jzelaarsbank heeft, toonde zjjn
medeleven met de verkeersagenten op
een andere manier. HU liet een dikke
plank van triplex afzagen en legde die
bU de apparatuur, waarmee de ver
keerslichten worden bediend, om de
koude voeten van de agenten wat te
verwarmen. Hetgeen op hoge prU's
werd gesteld.
Henry Ford
17EN VERHAALTJE uit het (Ameri
kaanse) vakblad „The Machinist";
Een jonge, sterke knaap kwam solli
citeren naar een baantje in een „drug
store", zo'n Amerikaanse winkel, waar
men behalve verpakte geneesmiddelen
ook sigaretten, schrijfbenodigdheden,
etenswaren en vaak nog meer kan ko
pen. De man, die hem te woord stond,
begon het daarvoor bestemde formu
lier in te vullen en vroeg:
„Je naam?"
Henry Ford," antwoordde de sollici
tant.
„Dat is een heel bekende r
„Dat moet zo langzamerhand wel,"
antwoordde de jongen. „Ik heb in deze
omgeving twee jaar lang boodschappen
voor een kruidenier rondgebracht!"
In de grijze middeleeuwen hebben En
geland en Frankrijk, of beter de Engels»
Franse edelldeden, onophoudelijk tegen
aar gevochten. Deze periode van veld
slagen. die regelmatig werden afgewisseld
door rustpozen, waarin de dappere krij-
het gekrakeel konden uitrusten,
wordt ln de geschiedenis aangeduid als d«
honderdjarige oorlog. Het ds niet de eer
ste keer, dat filmproducenten de gelegen
heid aangrijpen om een avonturenfilm t»
baseren op gegevens, dde aan deze periode
zijn ontleend. Voor hen is de fantasie
echter belangrijker dan de historische be
trouwbaarheid.
Zo kan men deze week in Luxor de hel
dendaden van de zwarte wreker aan
schouwen. Deze krijger is niemand min
der dan de prins van Wales, die in het
zojuist door de Engelsen veroverde Frank
rijk door zijn vader wordt' achtergelaten
om rust en orde te handhaven met be
hulp van een klein aantal Engelse edelen.
De verslagen Fransen smeden echter een
komplot om hun bittere nederlaag te wre
ken en de film laat zien, ho© het prins
Edward ondanks alles gelukt Frankrijk
voor zijn vader tp behouden- Enkele pit
toreske veldslagen en belegeringen zorgen
voor CineanaScopisohe spektakelstukken
en ook de sohone jonkvrouw ontbreekt
niet.
(Krijgsrumoer en heldendaden in d«
honderdjarige oorlog).
Blanke slavinnen
Tussen een stormachtige inzet en een
vrij rumoerig slot speelt zioh deze week
in Rex een filmverhaal af, dat wellicht
ten doel heeft het betere dn de mens te
bevorderen, doch aan de andere kant bij
sommige toeschouwers voedsel zal kunnen
geven aan het minder goede, dat ieder
een toch wel in eich heeft.
Een groep voor het' dagelijks brood ste
lende flinke manoen komt door het opzet
telijk toedoen van een stpl duisitere ele
menten in de gevangenis terecht De ge
liefden van deze van htm vrijheid beroof
den, wallen dan geld gaan verdienen om
goede advocaat te kunnen betalen. ZIJ
vallen daarbij ongelukkigerwijze ook al in
handen van de genoemde boosaardige lie
den, dde hen via een marathondans naar
het buitenland trachten te verschepen met
de uiteindelijke bedoeling de meisjes daar
als blanke slavinnetjes te verkopen.
Hun boze plannen gaan evenwel niet
door. De gevangenen breken namelijk uit
ten einde met de slavenjagers te kunnen
afrekenen. Juist als hardhandig wraak
wordt genomen verschijnt de politi» ten
tonele, die beid© ploegen afvoert!
(Fors verhaal met tamelijk goede milieu
schildering, waarin door grote beweeg
lijkheid van de camera de nodige span
is gebracht).
Gejaagd dooi de wind
B.K. Herv. gemeenie
Zondagmorgengesprek
over godsdiensten
In de zondagmorgengesprekken, die op
initiatief van de commissie voor bijzonder
kerkewerk, o.l.v. dr. P. L. Schoonhelm.
worden gehouden, is reeds enkele malen
de vraag gesteld of het christendom lang
zaam maar zeker afbrokkelt. Men wees
daarbU op het groeiend aantal buitenker-
kelUken in Europa en vroeg xich af, of de
christelUke godsdienst in andere gebieden
van de wereld wel zoveel invloed heeft
als door zendelingen wordt beweerd.
In verband hiermee heeft de commissie
aor bijzonder kerkewerk van de Her
vormde gemeente dr. E. Jansen Schoon
hoven. rector van de zendingsliogeschool
te Oegstgeest, uitgenodigd' aanstaande
zondagmorgen een uiteenzetting te geven
over de positie van het christendom in de
tegenwoordige wereld, en in een open
hartig vraaggesprek de opmerkingen van
de bezoekers te beantwoorden. Daarbij
zal de nieuwste wereldkaart van de ver
breiding der verschillende godsdiensten
worden gebruikt. Ook zonder persoonlijke
uitnodiging heeft men geheel gratis en
geheel vrijblijvend toegang tot deze bij
eenkomst, half elf kleine zaal stadsge
hoorzaal.
