C.F.A. beschikt over gelden
voor prodak tie van speelfilm
GELEZEN BOEK
Vereniging mogelijk van Chr.
Gereformeerden en vrijgemaakten?
Met (omslachtige) Catechismus
zijn we doodgeredeneerd
Van her-
Mr. J.A. de Wilde
2
WOENSDAG 11 JANUARI
Eerst een behoorlijk afzetgebied
Maar zij waarschuwt tegen goedbedoelde,
•lichtvaardige plannen
DE CHRISTELIJKE FILM ACTIE heeft de beschikking gekregen
over zeer belangrijke bedragen, die aangewend mogen worden
voor de produktie van een speelfilm. Voor een rendabele speelfilm,
waarvan de fabrikage al een bedrag van 200.000 a 300.000 kost,
moet men echter verzekerd zijn van een afzetgebied van voldoende
betekenis. Met het creëren van een dergelijk afzetgebied is de C.F.A.
thans druk bezig. Het aantal vaste afdelingen is al gestegen tot 62,
terwijl uit plaatsen, waar nog geen afdeling bestaat, een groeiende
vraag komt om goede, Christelijk verantwoorde films.
Jeugdorganisaties, P.I.T. e.a. volhar
dend tracht tot Christelijke invloed
op filmgebied te geraken, de indruk
wordt gewekt, dat de C.F.A. impotent
zou zijn op het terrein, waarop zij
zich, met uitsluiting van neven-activi
teiten, beweegt.
In het verleden zijn buiten de C.F.A.
om plannen gemaakt en uitgevoerd,
die tot een faillissement leidden. Die
weg wil het bestuur beslist niet op.
Niet bij gebrek aan geloof in haar
doel, maar in de nuchtere waakzaam
heid. die bestuurders van een Chris
telijke organisatie past heeft mer
daarom besloten nog niet tot eigen
filmproduktie over te gaan en v
schuwt de C.F.A. tegen miss<
goedbedoelde, maar naar haar mening
lichtvaardige plannen, ook al geven
enkele predikanten daaraan hun n
Het grote succes van de film: ,,Ik ben
met U" is voor het bestuu- Let bewijs
geweest, dat er wel dejelijk moge
lijkheden bestaan voor een Christe
lijke speelfilm. Een bewijs van de
grote aktiviteit van de C.F.A. is het
onlangs aangekochte alleenvertonings
recht van de Christelijke speelfilm
Lease of Life uit de Arthur Rank-
produktie.
Het bestuur van de C.F.A zond ons
bovenstaande gegevens n antwoord
op een artikel in het Fries Dagblad,
waarin als de opvatting van het be
stuur de gedachte gelanceerd wordt,
dat het financieel een onmogelijkheid
is een verantwoorde Christel/jke
speelfilm te maken
Het bestuur van de C.F.A. acht het in
hoge mate ongelukkig, dat in een
tijdsgewricht, waarin men met steun
van vele belangrijke Chr. organisaties
als het C.N.V., Ned. Chr. Vrouwen
bond, Ned. Chr. Reisvereniging, Geref.
..Dokter in Afrika", door Alberto
Dentl di Plrajno. Uitgave Born N.V
Assen. 239 pagina's.
Bijna twintig jaar lang heeft Alberto
Denti, Italiaans arts. in verschillende
delen van Afrika doorgebracht. Hij
werkte in Tripolitanië, Libië. Erithrea
en Ethiopië en kwam uit hoofde van
zijn functie in veel nauwer contact met
de bevolking dan het gewone ambtena
ren of reizigers ooit mogelijk zal zijn.
Zolang hij vertelt over de gebruiken
van allerhande volksstammen, van de
wonderbaarlijke avonturen van bijzon
der kleurrijke figuren, van een uiterst
spannende olifanten- en bandietenjacht
en van de vreemsoortige gebeurten
sen met een leeuwin in huis. is zi...
boek een werk voor fijnproevers. Deze
arts is gezegend met een grote dosis
verrukkelijke humor, waardoor de ver
halen uiterst onderhoudend worden. De
lezer doet en passant heel wat kennis
op over deze nog niet zeer bekende ge
bieden en volken
Maar Alberto Denti, die zich zo laat
dunkend uitlaat over dictatuur, heeft
toch niet geschroomd een hoge be
stuursfunctie in het Italiaanse keizer
rijk te aanvaarden. De overval op
Ethiopië, in het boek hardnekkig Abes-
sinië genoemd, praat hij niet alleen
goed, maar hij zet zelfs de veront
waardiging. die de hele beschaafde
wereld toonde over deze schanddaad
van een christelijk volk. tussen aanha
lingstekens. Jammer, dat de schrijver
zich niet zo ver van het nationalisme
heeft kunnen verwijderen, dat derge
lijke ontsporingen achterwege bleven.
Het boek is verlucht met 39 prachtige
foto's.
Mensen en feiten
De groep classici van het Genootschap
van leraren aan Nederlandse gymnasia
en lycea heeft zich tot het bestuur van
het genootschap gewend met het
verzoek alle maatregelen te nemen
tot voorkoming van beperking van
het aantal wekelijkse lesuren, dat
thans wordt gegeven aan het gym
nasium. Verzocht wordt een buiten
gewone ledenvergadering bijeen tc
Te Zeist is de vijftigste Rijks H.B.S.
op bet landgoed Schoonoord aan de
Driebergseweg door de staatssecretaris
van o., k. en w., mej. dr. A. de Waal.
geopend.
Kerkelijke leiders ln de Sowjetunle
ren volgens het Russische persbureau
Tass ten zeerste geschokt over enkele
opmerkingen van dr. Fisher. de a
bisschop van Canterbury en hoofd
van de kerk van Engeland, die zei
geloven, dat elk middel om 1
communisme af te schrikken, zelfs
de waterstofbom, goed is. zolang het
inderdaad afschrikt. Wanneer het
middel werkelijk gebruikt wordt,
wordt het volkomen nutteloos,
merkte dr. Fisher op. Het hoofd
de Lutherse Kerk in Letland, bisschop
Gustav Turs, zei, dat hU voor
Fisher zou bidden.
Op zondag 29 januari wordt te Parijs
in het kerkgebouw 102 Boulevard Ara-
go een Prot. kerkdienst gehouden.
Aanvang 10.30 uur. (Métro Denfert
Rochereau).
De predikant van de gemeente, ds Ch.
M. ten Kate, zegt In zijn jaarover
zicht. dat de toename van het aantal
toeristen, dat gedurende de afgelopen
zomer de weg vond naar de kerk in
Parijs opmerkelijk was.
De volgende dienst vindt plaats op
dag 5 februari, eveneens om 10.30
MELODIE en WOORD
der Ethergolven
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Nieuweschans A. P. Rasch
Emmeloord; te Antwerpen (3e pred.pl.)
C. N. Graaff, cand. en hulppred. aldaar,
/oor dit beroep echter bedankte.
GEREF. KERKEN
Beroepen:
J. P. Haspels
Beroepeni
G, N. La
Apeldoorn (6e pred.pl.)
Göënga.
Leiden (als stud, pred.)
te Rotterdam-Kralin-
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Middelharnis A. de Blois
te Rotterdam-Zuid.
Bedankt: voor Amsterdam H. Lig-
terïbeng te Rotterdam-W.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal: te Amsterdam-Oost K. J.
Velema te Midwolda en J. de Vuyst te
Vlissingen; jjgg
"nschede-1
In verband met het feit, dat ds. C. den
Hertog te Huizen (N.H.) het beroep naar
IJmuiden heeft aangenomen, heeft de
kerkeraad van Rotterdam-Overschie het
gestelde tweetal teruggenomen.
Beroepen: te Wormerveer H. U. Wester
terp te Lutten aan de Dedems'
Bedankt: voor Red Deer (Alberta, Ca
nada) M. Vlietstra te Eemdijk.
EVANG. LUTHERSE KERK
Drietal te Gouda A. Jense, prop.
Utrecht. A. K. v. d. Meij te 's-Gravenhage
n A. J. Meyer te Rotterdam.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen: te Leeuwarden C. van Wier
b Hoogezand.
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
Als een bloem
In deze dagen, als de natuur
krachten de wereld in -hun greep
houden, heerst de dood. Zoals de
wind de bloem des velds knakt, zo
breekt de storm het leven af van
de zeeman en de
gladheid dat van
de weggebruiker.
Plotseling dik
wijlsook on
verwacht en on
voorbereid?
De mens is als
een bloem, zegt
de dichter van
psalm 103. Lief
lijk beeld, want zelfs het kleinste,
het meest onaanzienlijke bloempje,
betekent iets voor zijn omgeving.
Ongewild en ongeweten. Dat is
anders dan met ons, denkende
wezens: wij kunnen het er zelf
naar maken wat wij voor onze om
geving betekenen. Wij allen
daarin behoeft geen onderscheid
te zijn. De plaats van een oud-
minister is een andere geweest
dan die van de gewone matroos
toch kunnen beider levens als
bloemen geweest .zijn. Ieder op
zijn plaats. Dat is het overdenken
waard.
De Internationale Christelijke Vredes
beweging (secr. Koningslaan 77
Utrecht) houdt zaterdag te Hilversum,
haar jaarvergadering. Dr. G. v.d.
Veen te Den Haag spreekt over: De
nood van tweederde der mensheid,
een uitdaging aan het christendom.
Prof. dr. H. J. Jager vraagt:
Prof. dr. H. J. Jager, hoogleraar aar
de Vrijgemaakte Theologische School te
Kampen, schrijft in De Reformatie over
de verhouding tussen de christelijk-ge-
reformeerden en vrijgemaakten. Hij
herinnert daarbij aan de vereniging in
1892 van de kerken der Afscheiding en
die der Doleantie. Had het deel der af
gescheiden broeders1, dat met die ver
eniging niet meeging gelijk of niet?
Prof. Jager is er van overtuigd, dat
verschil van antwoord op deze v
geen grond mag zijn voor gescheiden
blijven van Chr. Gereformeerden en
vrijgemaakte kerken, als zij nu één zijn
in geloof en in het belijden van dat
geloof.
Er is geen sprake van, dat iemand
het voor God zou kunnen verantwoor
den, wannéér hij weigerde om deze re
den-met anders-daarovër-denkènden aan
één avondmaalstafel zich te zetten. De
kerk. die om deze reden vereniging zou
weigeren, zou haTd op weg zijn sekte
te worden.
Wat de historie betreft is verder te
noemen ,.1905". Toen is de befaamde
formule geboren van „houden voor we
dergeboren tot het tegendeel blijkt".
Verschil over deze zaak mag ook hier
geen verhindering zijn aan één avond
maalstafel ons te zetten. Wij hebben de
Drie Formulieren van Enigheid als ac-
coord van kerkelijke gemeenschap. Of
„1905" nu belijdenis was of compromis-
formule, we zijn er vanaf. Een kerk,
die om deze kwestie de afstand zou wil
len bewaren, zou hard op weg zijn sec-
tarisch te worden.
Daar isverder de kwestie van ver
schil in dogmatische opvattingen. Voor
al over de heilsorde of de gang van de
weg der zaligheid wordt in beide ker
ken verschillend gedacht. Enkele kwes
ties wil ik noemen: Hoe is de verhou-
g van Woord en Geest of Geest en
Woord? Hoe is de verhouding van we
dergeboorte en geloof of van geloof en
wedergeboorte? Is er een „bijkomende"
C. Rijnsdorp over de preek (II)
SOMMIGE PREDIKANTEN
vervallen van de overge
leverde retorische spreek
trant in het andere uiter
ste van de nonchalante
praatstijl, ortidat ze liever
de plechtigheid opofferen
dan de levendigheid. Zij wil
len, terecht, de 20e eeuwer
een 20e eeuwer zijn, maar
stellen het alternatief ver
keerd. In alle bescheiden
heid, maar met volle over
tuiging, wil ik hiertegen
waarschuwen, gedrongen
door liefde voor de Neder
landse taal zowel als voor
de kerk, zo schrijft de lite
rator C. Rijnsdorp in zijn
uitvoerige beschouwing over
de preek tn- -het maandblad
„Bezinning."
Het banaliserend taalge
bruik ondermijnt op den
duur de eerbied voor preek
kerk en Schrift. Het is
evengoed een weg van ge
ringe weerstand als het re
torische.
Banaal is trouwens iets
anders dan eenvoudig. De
eenvoud is een eindproduct
van schifting en keuze. Zij
tracht naar het welgekozen
woord. De voornaamheid zit
in het niet willen toegeven,
noch links, noch rechts, aan
de verzoeking van het ge
makkelijke, en in het hand
haven van een geestelijk ni
veau, dat beantwoordt aan
het niveau, waarop de
Schrift over geestelijke za
ken wil hebben, gesproken.
En nu het Sensationele
spreektype. De kerk moet
niet brengen het evangelie
van de sensatie, maar de
sensatie van het evangelie.
Het evangelie is wel het
meest sensationele nieuws
dat men zich kan denken.
Heb je 't al gehoord? Je
zus neemt de zondaars aan.
God heeft ons in Christus
lief. Wie op het sensatione
le is afgestemd, kan in zijn
preken aan de blijde bood
schap een ongedacht reliëf
en een gerestaureerde fris
heid geven, waarvan de ge
meente zal ophoren. Dan
blijven de A.- en H.-bom
men thuis en er zijn geen
Russen nodig om de men
sen te bewegen tot geloof
en bekering.
Het didactische element
Met modernisering van de
taal alleen zijn we
er niet"
in onze prediking gebruikt
een verouderde methode,
die geen rekening houdt
ven psychologische inzich
ten van de laatste 50 jaar.
Het houdt geen rekening
met de menselijke factor
van het niet besehoolmees-
terd willen worden, van het
willen behouden van enige
vrijhéid van initiatief.
OOK DE VREES dat het
geref. element in de preek
niet voldoende tot zijn recht
komt. is een slechte raad
geefster. Onze veel gepre
zen Catechismus kan voor
de dictatisch aarigelegde
prediker een verzoeking en
voor de alle schoolmeéste-
rij verfoeiende dominee een
bezoeking zijn.
Persoonlijk geloof ik, dat
de avonddiensten daarom
minder bezocht worden, om
dat de daar toegepaste di
dactiek niet meer past op
de werkelijkheid. De toege
paste redeneertrant is om
slachtig en niet meer effi
ciënt. Zonder nog te willen
beweren, dat we leven en
ademen in een irrationeel
geestesklimaat, lijkt het mij
toch aannemelijk dat de
denkprocessen van de he-
hedendaagse mens anders
verlopen dan van die van
1600—1900. Er is veel voor
om de catechismus te blij
ven behandelen, al is een
vertaling in het hedendaag
se Nederlands en in volzin
nen, die geen imitatie zijn
van Ciceroniaans proza,
dringend nodig. Maar zelfs
met zulk een gemoderni
seerde catechismustekst
zijn we er niet. Sommige
dominees behandelen een
Zondag soms in verband
met een na-verwant Schrift
gedeelte, om aan de doem
van het redeneren enigszins
te otftkomen. De gemeente
reageerde onmiddellijk met
meer aandacht. Laten we
de waarheid onder de ogen
zien. Wij zijn doodgerede
neerd.
Ik als leek geloof, dat het
zo zit met de catechismus..
Er komen, redeneringen-ln
voor, die tévens geloofs-
overleggingen- zijn. zoals
Zondag 1, het eerste gedeel
te en Zondag 10. Maar
doorgaans is de argumenta
tie, ondanks het „wij" en
„ik" van de antwoordgever,
van een schools-filosofisch
karakter, met name in de
Zondagen 5 en 6, waarin
van de ellende uit naar de
verlossing wordt gerede
neerd en men met behulp
van de rede een concept
van de Verlosser ontwerpt,
waaraan dan Jezus Chris
tus verrassenderwijs pre
cies blijkt te beantwoorden.
Deze didactische methode is
niet zonder gevaar: men zou
de indruk kunnen krijgen,
dat Christus niet meer is
dan dit schematisch con-
'cept; dat zijn figuur binnen
deze formulering gevangen
,zou zijn. Maar afgezien
hiervan: zo overlegt het ge
loof niet. De prediker is
niet geroepen een argumen
tatie, die het paard, en hoe,
achter de wagen spant, met
zijn vergrotingsapparaat in
het kerkruim te projecte
ren. Het is hier zaak te do
ceren zonder te redeneren.
Laat de spreker zijn be
langrijkste dingen zonder
nadruk, desnoods en pas-
ALS IETS TYPISCH Gere
formeerd is. dan is het
wel de grote lijn, het tc-
renperspectief, de dramati
sche conceptie van de we
reldgeschiedenis. Profe
ten, psalmen. Evangeliën,
Openbaring, bieden daar
voor overvloedig stof. De
eschatologische gerichtheid
is aan de orde van de dag;
het woord eschaton is in de
mode Het is onvermijde
lijk, dat dit alles in de
preek tot uiting komt. Maar
er is een tweede wereld
oorlog geweest. Omstreeks
1938 kon een preek, die
zich met de toekomst van
de kerk en de mensheid
bezighield, de mensen in
ademloze spanning brengen,
omdat ze zich daarbij per
soonlijk niet bedreigd voel
den. De prediker genoot de
eer die verschrikkelijke din
gen zo goed te zien aanko
men, en tevens kon Uj zich
Tri het tegenwoordige" veilig
weten. Sindsdien zijn er
apocalyptische verschrikkin
gen werkelijkheid gewor
den. Spreken over deze din
gen heeft nu een heel an
der accent gekregen. Het in
teressante is er af. De pre
diker zal, niet met alle re
gisters uitgetrokken, maar
ingetogen, over deze dingen
moeten spreken. Een goed
gebouwde preek zal toch
nooit ontkomen aan de al
oude structuur van inlei
ding, corpus en besluit.
Maar men moet de ribben
van de preek niet kunnen
tellen. De jury, die een
schoonheidskoningin kiest,
doet het ook niet aan de
hand van Röntgenfoto's.
Verstandig is ook ermee te
rekenen, dat de moderne
mens niet langer dan 20
minuten ingespannen kan
luisteren. Het kerkvolk
haalt het halve uur mis
schien. Een vergadering
van predikanten, naar ik
hoop veertig minuten.
Voor de vernieuwing en
de sanering van de preek
wat de vorm betreft (want
daartoe bepaal ik me) kan
geen algemeen recept wor
den gegeven en zeker niet
door een enkele literator,
dominee, professor in de ho-
militlek of wie dan ook.
Er moet over de gehele li
nie in een eerlijke strijd
om geworsteld worden en
daarbij zijn niet alleen de
predikers, maar ook de ge
meenten betrokken.
'genade? Er zal wel meer verschil te
vinden zijn als we op zoek gaan. Ik
doe het niet.
Want het is mijn overtuiging: Willen
we wachten tot we het over alle vra-
jgen m dezen eens zijn geworden, eer
we dringen tot vereniging, dan kunnen
'wij wachten tot onze dood en dan zal
er van vereniging niets komen tot het
einde der dagen.
Ais het inderdaad nodig is, dat in
één Kerk over deze en dergelijke za
ken gelijk wordt gedacht, dan zie il
zowel de Christelijke Gereformeerde
als. de Vrijgemaakte Kerken nog een
weer in twee of drie groepen uiteenval
len. Maar ik geloof er niets
dit nodig is.
In verband daarmee staat onmiddel
lijk de vraag aangaande de prediking.
Hoe verschillend wordt er in beide ker
ken gepreekt! En hoe verschillend wordt
over de inhoud en manier van predi
king gedacht. Moet het wezen subjec
tief of objectief of obje.ctief-subjectief?
Is de prediking hier en daar objecti
vistisch of subjectivistisch?
Wordt er wel goed over de ellende
gepreekt en wordt aan het werk
de Heilige Geest wel een goede plaats
gegeven? En komt het stuk der dank
baarheid niet tekort? Ik moet eerlijk
zeggen, dat ik heel weinig weet van de
preken in de Christelijke Gereformeer
de Kerken en niet veel
prediking bij ons. Maar als we moeten
wachten tot we het over inhoud
thode en wijze van prediken e<
len zijn. dan moeten we wachten tot
aan de wederkomst van Christus.
Verder wordt nog genoemd de: zaak
van de zogenaamde doorgaande refor
matie Als ik me niet vergis wordt dit
wel een ernstig struikelblok gevonden,
die de vereniging erg moeilijk maakt.
Ik kan dat best begrijpen, maar ik ben
overtuigd, dat het voor God niet te ver
antwoorden is hierom vereniging te wei
geren. Moet men kerkelijk gedeeld blij
ven omdat men niet van éénzelfde po
litieke partij lid is? Of omdat nier.
maatschappelijk anders georganiseerd
is dan anderen? Dan zou een politieke
partij eigenlijk belangrijker zijn dan de
Kerk van Jezus Christus. Er zullen wel
mensen zijn die denken, dat leden van
één Kerk ook allen leden moeten zijn
van één vereniging op elk terrein van
het leven. Ik wil wel zeggen, dat ik
die mening niet ben toegedaan. Trou-
nóch de Chr. Gereformeerde
kerken zijn allen
in de Christelijke Gereformeerde Kerken
geen verschil in kerkbeschouwing was
of bij ons niet? Er zijn velerlei beschou
wingen, waarlijk niet alleen in het stuk
van de kerk. maar in elk stuk van de
dogmatiek. Ik denk, dat niemand f
hemel komt zonder een „rare" beschou-
""'"g over dit of dat te hebben. Maar
hebben dezelfde Belijdenis. Ook
de Kerk, „Ja", zal men zeggen, ,,n
denken niet gelijk over de vraag
•e en valse kerk. Wij durven niet van
=e kerk spreken, waar gij het wel
durft".
Wat mij betreft staat het antwoord
vast: De Here wil dat wij één zijn Als
we het daar nu maar eerst over
.en
der J
De samenwerkende verenigingen vj.
recteuren en rectoren der scholen
voor voorbereidend hoger en middel
baar onderwijs houden op maandag
23 januari 10 uur in de Stadsschouw
burg (Lucas Bolwerk) te Utrecht
vergadering, bestemd voor alle direc
teuren en rectoren der scholen
v.h.m.o.
De agenda omvat een openingswoord
van dr. J. A. Schuursma, een toe
spraak van dr. G. J. ten Veldhuys
over: „De huidige toestand vai
v.h.m.o." en van dr. J. N. var
Ende over: „De wetgeving op het
v.h.m.o." Des middags zal dr C. Jan
sen S. J. spreken over: „De mogelijk
heden en wenselijkheden voor hei
De Ned. Herv. gemeente van Bergschen-
hoek ontving een legaat groot 2.000
te verdelen tussen kerkvoogdij en dia
conie De Herv. gemeente te Veen
ontving een gift van 1.000 voor kerk
restauratie Voor vrije beschikking
ontving de Herv. gemeente van Delfs-
haven een gift van 1.000. Voor
de herbouw van de Grote kerk te
Rotterdam kwam een gift in
500. Voor de kerkbouw bij de
Geref. kerk van 's-Gravenhage-West
een gift van 500. De Geref. kerk
onderh. art. 31 K.O. te Leiden ontving
500 te verdelen tussen kerk en bouw
fonds.
De centrale kerkeraad van de Her
vormde gemeente van Amsterdam heeft
een voorstel van ds. H. A. Visser inzake
iet vormen van een commissie, die de
mogelijkheid zal overwegen tot het in-
iteilen van een sociologisch onderzoek
in de gemeente, met instemming ont
vangen. Ds. Visser kreeg opdracht zijn
plan nader uit te werken.
HORIZONTAAL: 1. Pak. 5. Vaartuig,
6. Dwingeland, 8. Zuilengang, 10. Pers.
voornaamwoord, 11. Afhangend deel
van een gewaad. 13 Landbouwgereed
schap, 15. Muziekinstrument. 16. Staan
de rand, 17. Kledingstuk, 18. Noodlot
tig-
VERTIKAAL: 1. Licht breekbaar. 2.
Klein persoon, 3. Demon, 4. Minder
waardig, 5. Eetgereedschap. 7. Veter, 9.
F(jn marmer. 12. Beschermeling. 14.
Laatste rustplaats, 17. Vogel.
OPLOSSING PUZZLte No. 810
HORIZONTAAL: 1. Edel, 4. Kers. 8.
Dra, 9. Baboe, 10. Ia, 12. K.M13.
Kanarie. 16. Nadelig. 18. Aa. 20. Ka.
21. Kanon, 23. Del, 24 Sire. 25. Jota.
VERTIKAAL: 1. Edik, 2. Draak. 3.
E.a.. 4. Kabinet. 5 Eb. 6. Rok, 7. Semi.
11. Maraboe. 14 Piket, 15. Laks, 17.
Gala, 19: Aal, 22. Nr.. 23. Do.
30.
Huldah stond in de gang te wachten. Toen
ik mijn jas aannam, kwam het mij voor dat
er iets weifelends in haar houding was, alsof zij
met mij wilde spreken, maar ik had haast en
was verder niet in een stemming om met haar
te weeklagen.
Dus wierp ik de regenjas om mijn schouders
heen en plaste het natte pad uit.
Ik lette echter nauwelijks op de regen, noch
op de koude en onbehaaglijkheid van de wan
deling.
Toen ik door de zuidelijke ingang naar binnen
gegaan en heimelijk de stille lange gang in haar
gehele lengte was doorgeslopen, was mijn hoofd
nog altijd van een zekere kwestie vervuld.
Toen het licht daar in de studeerkamer van
dr. Letheny plotseling was aangegaan, had ik
even, maar duidelijk Corole's schoentjes te zien
gekregen. Het waren mooie avondschoentjes, met
hoge hakken, van brons glacé met keurige be
werkte stalen gespen. Maar zij waren beslijkt
en van vocht doortrokken en er zaten natte bla
deren aan vastgeplakt.
Waar was Corole Letheny die middag heen
geweest? Wat was het voor een dringende reden
geweest dat zij door regen en wind zo haastig
het huis uit was gelopen, dat zij geen tijd had
gehad om die mooie schoentjes te verwisselen?
Terwijl ik mijn eigen bleke, vermoeide ge
zicht in de spiegel bekeek, schikte ik mijn los
geraakte haar wat in zijn model, haalde er klei-
e stukjes blad uit en zette mijn muts recht
Mijn schoenen waren drijfnat, waarom ik ze
oor andere verwisselde. Ik kreeg waarschu-
ende steken in mijn linker slaap en ik wenste
dat ik niet zo lang met Jim Gainsay in de re:
gen had staan praten.
Bij die gedachte herinnerde ik mij het brief
je dat mij was toevertrouwd en ik vatte het
plan op, het aan tafel aan Maida te geven: juist
toen ging de bel voor het middaggten.
In mijn verstrooidheid had ik de geleende re-
AOi,
het
genjas naar mijn kamer meegenomen; toen ik
mij haar de eetzaal op weg begaf, wierp ik die
over mijn arm. Ik vroeg mij af wiens jas ik
mij wel toegeëigend kon hebben, stak mijn hand
in een van de zakken en haalde er een manszak
doek uit. Het was een grote witte zakdoek, zon
der enig merk. Maar er was een zwakke geur
aan. Ik drukte de linnpn vierkanten lap tegen
mijn neus snoof en snoof nog eens met steeds
meer belangstelling. De geur was zwak, maar
onmiskenbaar, hij rook nog een beetje naar
ether.
Ik bleef halverwege de trap staan, staarde naar
de zakdoek en doorzooht bedaard de andere zak
ken. Er was niets meer te vinden: geen letters
of merken ergens op het kledingstuk.
De éne gele regenjas lijkt vrijwel precies op
de andere en, hoe ik ook zocht, ik vond geen
middel om de eigenaar ervan te herkennen. Ik
had echter het gevoel dat ik graag zou willen
weten hoe het kwam dat de lucht van ether ir
de zakdoek was blijven hangem
Misschien zou ik ten minste te weten komen,
wie de eigenaar was, als ik de jas weer ophing
en wacht hield om te zien wie haar weghaalde
Denkende dat niemand haar tijdens het eten zou
komen halèn. aangezien dit het rustigste uur van
de dag is, deed ik er weer de zakdoek in en
hing de jas op de haak waar ik haar van af
genomen had en ging naar beneden om te eten.
Maar toen ik een kwartier of zo later, na haas
tig gegeten te hebben, terugkwam, was de jas
verdwenen en ik had niet het flauwste idee,
haar weggehaald kon hebben.
Ik gaf het briefje van Jim Gainsay aan Maida
toen ik haar in de gang bij de eetzaal tegen
kwam en had de twijfelachtige voldoening om
haar een hoogrode kleur te zien krijgen, toen zij
het las. Op dat rood volgde echter een bleekheid
tot in haar lippen, toen zij de paar zinnetjes ge
lezen had, en aan tafel hield zij haar ogen strak
op haar bord gericht en at zij zo goed als niets.
En kort na het eten, toen ik toevallig dicht
bij een raam aan de Oostkant stond, zag ik een
slanke schimachtige gedaante met een wit muts
je die het kronkelende pad door de appelboom
gaard volgde.
Iets over zevenen, toen ik een dutje op mijn
eigen kamer deed, kwam Maida binnen. Aan haar
zachte haar, dat haar gezicht omlijstte, hingen
kleine mistparels en ik twijfelde er niet aan
het Jim Gainsay gelukt was, haar te spreken.
Zij sprak echter niet over hem, raaar schar
relde een tijdje in de kamer rond. Zij speelde
met het manicuregereedschap, dat ik op de toilet
tafel had la-ten liggen, bladerde in de laatste af
levering van een geneeskundig tijdschrift en ge
droeg zich over het algemeen als een vrouw
wier gedachten ergens anders zijn. Zij nam zelfs
mijn instrumententas in de hand, maakte opmer
kingen over de kromme verbandschaar en de
glinsterende tang en speelde doelloos met de
kleine zuiger van mijn eigen onderhuidse spuitje.
Wij zeiden niets over het gebeurde in de af
gelopen nacht-; het was te kort geleden, de ge
beurtenissen waren te angstwekkend geweest; wij
waren beiden, naar ik vermoed, onbewust doen
de om ons zeiven te stalen tegen de beproeving
van de tweede nachtdienst die op komst was en
die wegens de herinnering aan de vorige niet
prettig kon zijn.
(Wordt vervolgd
pjET bericht van mr. J. A. de
Wilde's overlijden heeft ons stil
gemaakt en ons tot een weemoedig
nadenken gestemd. Want hij behoorde
tot hen, die zich hebben terugge
trokken uit de politieke strijd, maar
van wie wij weten, dat zij altijd nog
bereid zijn tot een rustig gesprek,
tot een waardevolle raad, ook tot een
bemoedigend en opbeurend woord.
Nu is ook hij, toch nog onverwacht,
heengegaan en wat hij ons achterliet,
achterliet als een rijk bezit, is de
herinnering aan een gave, ronde
persoonlijkheid, aan een man van wie
men altijd wist wat men aan hem
had, aan een man met een helder
verstand, een warm gevoel, een sterk
kloppend hart
Het is de herinnering aan een merts,
die blijft. Dit immers was het wat
in de ontmoeting met mr. De Wilde
altijd zo weldadig aandeed: het diep
menselijke, of het zich nu openbaarde
in bet jongensachtige, dat hem nooit
heeft verlaten, in de tinteling van zijn
humor, in de gloed van zijn betoog of
in de bezieling van zijn overtuiging.
|7EN groot mens was hij in de
karaktertrekken die hem sierden:
in zijn trouw' aan wie hij om hun
persoon en hun werk bewonderde:
Kuyper eerst, Colijn later; in de
openheid, waarmee hij in zijn vele
reizen door het land en op zijn tal
loze spreekbeurten de mannen en
vrouwen in den lande wist te bena
deren; in zijn eerlijkheid en onbe
vangenheid, die hem ook onder zijn
tegenstanders alleen maar vrienden
bezorgde.
Mr. De Wilde was een man, van
wie men moest houden, aan wie men
graag zijn vertrouwen schonk en die
nimmer, hoe ook, het geschonken
vertrouwen schond. Bij weinigen was
als bij hem het gelaat zozeer de
spiegel van de iiel. Net zo min als
zijn karakter verborg zijn gelaat
enig geheim. Ernst en blijmoedigheid
wisselden er elkaar op af. Hoe kon
hij glunderen, ook in het debat, dat
hij, zoals alles, intens kon beleven.
Maar even later kon een, zij het
altijd slechts kortstondige, verstoord
heid onmiskenbaar zijn.
pjET was zijn diepe overtuiging,
die hem nimmer losliet en waar
van hij eerlijk en klaar deed blijken
op alle posten, waarop hij land en
volk heeft gediend. En dat waren er
niet welnige en er waren er onder
van de hoogste. Raadslid en wet
houder is hij geweest, maar ook
kamerlid en in verscheidene kabi
netten minister. Hij betoonde ziek in
stadsbestuur en landsregering de ge
boren magistraal, zoon van een vader,
in wiens voetstappen hij ook in het
pfiblieke leven gaarne trad en met
wie hij gemeen had de levensbe
schouwing, het warme geloof en de
principiële overtuiging.
Maar ook de partij, die van meet
af aan de liefde had van zijn hart,
heeft hij zeer aan zich verplicht. Hij
behoorde tot wie haar leiding gaven
tot in de donkerste dagen toe. En de
zelfde liefde, waarmede hij zich aan
zijn partij zo nauw verbonden wist,
gaf hem de bereidheid in tot toena
dering met wie hij zich ondanks
verschillen éénsgeestes wist.
Hij kende het geheim van de ge
slaagde politicus: behalve te kunnen
spreken ook te kunnen luisteren. Hij
wist wat ef omging onder de mensen.
Hij kende het volk, hij kende de kie
zers. Zij stonden open voor hem, om
dat hij openstond voor hen. En het
geschonken vertrouwen werd naar
beide zijden ruim beloond.
QOK wij aan de krant hebben
bijzondere reden, 'mr. De Wilde
in erkentelijkheid te gedenken. Hij
was een dergenen, die al heel vroeg
hebben ingezien de mogelijkheid, de
wenselijkheid, ja de noodzakelijkheid
eigen, door en vanuit het
beginsel geleide pers. In Den Haag
was hij een der oprichters van ons
blad en daarna ook geruime tijd de
man, die op bekwame wijze de hoofd
redactie heeft gevoerd. Wij hebben
hem daarin veel te danken en het
doet ons goed, dat hij ons ook in het
voortgaan van de tijd zijn sympathie
nooit heeft onthouden.
Nu echter is ook dit werkzame
leven afgesloten. Reeds had hij zich
teruggetrokken in de rust, waarin hij
zich temidden van wie hem lief wa-
kon voorbereiden op de rust en
de blijdschap, die ook hem wachtten.
In die blijdschap blikt hij nu met
verwonderend oog, diezelfde
ogen die zo jong konden blijven in
het toch wel ouder wordend gelaat.
Dat oog is nu van ons afgewend;
het kind is Thuis. En wat wij over
houden is hef rijk bezit van een
dankbare herinnering.
De Geref. Kerk (e Alkmaar heeft plan
nen voor de bouw van ^en kerk in
Heiloo. alsmede voor de kleine ge
meente in Egmond, die reeds uit
eigen middelen 9.000 lijeenbracht.
De particuliere synode van Noord-
holland ral hulp verlenen. Op alle
Geref kerken in Nederland is een
beroep op steun gedaan. Ook wordt
de bouw van een tweede Gerei, kerk
'ln Alkmaar overwogen.
I
