Oecumenische verbondenheid
kwam in Nijmegen duidelijk
naar voren
Synodale kritiek leeft niet in het
hart der Hervormde Kerk
Sterke democratie
N
2
ZATERDAG 7 JANUARI 1956
KANTTEKENING
Bruder Klose (Detmold) over:
Michaels Broederschap geen orde,
maar levende geloofsgemeenschap
(Van ome kerknleuwsredacteur)
DROF. Dr. J. N. BAKHUIZEN VAN
DEN BRINK, die fiateren ala voor-
«ttter de conferentie van de Liturgische
Verenlflnf In de Ned. Hervormde Kerk
In Utrecht opende, befon .net het ult-
apreken van een Grieks Driekonlngen-
febed nlt de vierde eeuw. Daaraan
vooraf flng een kort smeekgebed (col-
lecta) voor de drie koningen uit bet
Romeins missaal. In i(|n openingswoord
gaf de Utrechtse hoogleraar een toe
lichting op de keus van dit gebed: het
was 6 Jsnuarl Driekoningendag. Ook
het middaggebed in de aula van het
Herv. wijkcentrum Nlcolalkerk aan de
Nieuwegracht. waarbij ds. G. van
Schoppen als liturg voorging, stond ln
het teken van de verschijning des Heren.
Nadat ds. J. M. Gerritsen (Wichmond)
had gesproken over de liturgie van het
Avondmaal en het offer, heeft in de
middagvergadering Bruder Klose uit
Detmold verteld over de in 1931 in
Duitsland (Marburg) opgerichte Evan
gelische Michaels Broederschap. Aan
vankelijk waren er 22 leden, doch thans
Bezwaren van Delftse
studenten
Tegen wetsontwerp op het
tecchnisch hoger onderwijs
De Delftse Studentenraad, het over
koepelend orgaan van alle Delftse
studenten, heeft naar aanleiding van
het ontwerp van een wet op het tech
nisch hoger onderwijs een motie met
bezwaren aangenomen. In de voor
gestelde examenregeling ziet de D.S.
R. een beperking van de studievrij
heid, waardoor het academisch aspect
verloren gaat.
T.a.v. de sociale voorzieningen is
de raad van mening, dat directe
veelal Dersoonlyke steun van de
overhei# voorkeur verdient boven in
directe veelal collectieve steun.
De persoonlijke verantwoordelijkheid
van de student voor zijn materiële ver
zorging wordt naaT het oordeel van
de D.S.R. in het wetsontwerp ten
dele weggenomen.
Aangedrongen wordt op inschake
ling van de studentenotganisaties bij
de toekenning van sociale en andere
voorzieningen. Vastgesteld wordt, dat
de belanghebbenden zelf de richtlij
nen zullen bepalen en de uitvoerende
werkzaamheden en de eventuele
coördinatie tussen de reeds bestaande
instellingen voor socinle zorg t.b.v.
studenten zullen verrichten. De voor
waarde voor de toelating tot de exa
mens in verband met de practische
vaardigheid dient naar het oordeel
van de studentenraad te vervallen.
zijn er meer dan 600 l«Nen. Zij werd
geboren na de eerste wereldoorlog uit
de oude jeugdbeweging en gelovige
die bewust wilden zoeken naar de mei
zuivere geestelijke levensvorm. Alleen
mannelijke leden worden opge
uit alle beroepen. Zij mogen huw
600 leden zijn verspreid o-er 11
venten, die vrijwel overeenkomen met
de vroegere Duitse provincies en lan
den. terwijl er in Oostenrijk een en in
Zwitserland twee conventen zijn. De
leider is een theoloog, die door een
klein bestuur ter zijde wordt gestaan.
De broederschap tracht de weg van
buiten naar binnen te gaan d.w.z dat
zij als uitgangspunt neemt het geestelijk
leven, dat zij zoveel mogelijk naar na
tuurlijke levensvormen wil laten groeien.
De eerste tien jaren van hBar bestaan
hebben de leden aan het bestaan der
broederschap geen ruchtbaarheid ge
geven. Zij wilden een echte Christelijke
gemeenschap vormen en zich bezinnen
op de Woordverkondiging en de Chr.
eredienst. Het ad Deum sch-jjven zij in
hun vaandel en de volle nadruk wordt
gelegd op stille tijd, Bijbellezing, gebed
en meditatie, om zo in een dagelijkse
oefening de relatie met God te onder
houden, Liefdesgemeenschap met God
te onderhouden behoort tot de p-imai'e
taak.
Zo wit men .na de weg van buiten
naar binnen te zijn gegaan door leeg-
geworden tradities de rug toe te keren
en de uiterlijke kuituur te 'aten varen,
de weg naar buiten weer vinden, ande
ren tot een voorbeeld zijn en hen te
wijzen op de doorleefde nieuwe vorm
van liturgie en sacrament. Zo tracht
de Broederschap in kerk en wereld in
te dringen, mensen helpend op hun weg
door deze tijd. Ten bbhoeve van het
gebruik in de kerken zijn door de
broederschap leer- en gezangen-boeken.
MMHUHBHandert werken
In het kader van de voordrachten
afgestudeerde juristen van de Neder
landse Universiteiten, die mede toegan
kelijk zijn voor notarissen, candidaat-
notarissen, bestuursambtenaren, ambte
naren van de belastingdienst en andere
belangstellenden, spreekt woensdag
avond 18 januari a.s. des avonds van
7.45 uur tot 9.30 uur ln het Academie
gebouw te Leiden, Rapenburg 73, mr
K. V. Antal over: Enkele aspecten var
de strijd tussen fiscus en belasting
plichtigen.
De Harvard Summer school of arts and
sciences and of education stelt voor
Nederland een beurs beschikbaar tot
deelname aan het international seminar,
dat van 2 juli tot 22 augustus gehouden
zal worden.
De bedoeling van dit seminar is veelbe
lovende mensen uit Europese en Azia-
tlsche landen samen te brengen. - leden, Ir. J. Lohmann, presldent-dlrec-
Nadere Inlichtingen bij het Nederland-'teur van de N.V. PletteriJ v/h L. I.
Amerika Instituut, Museumplein 4, Am-1 Enthoven en Cie.
sterdam.
gewaardeerd" worden.
Vele broeders kregenWPMMi
staande plaats in de kerk, waardoor zij
sterke invloed ten goede op het gees
telijke leven konden uitoefenen. Bij veel
vragen rond de eredienst en de sacra
mentsviering heeft de Broederschap
door haar geschriften de weg kunnen
wijzen. Onlangs verscheen het werkji
..Credo Ecclesiam".
Ieder lid van de broederschap, die
een proeftijd van twee jaa- moet door
maken. krijgt een ..helfer" toegevoegd,
die hem als zielszorger ter zijde zal
staan. Hij moet de bijeenkomsten gere
geld bijwonen, beloven in alles gehoor
zaam te zijn ten dienste van de kerk.
Des Zaterdagsavonds wordt het
Avondgebed gehouden, waarin de or
ders met name worden opgedragen
het gebed. Ook wordt verwacht, da: de
leden regelmatig schuldbelijdenis doen.
De broederschap is principieel uecu«
menisch georiënteerd. Zowel Luthera
nen als Calvinisten kunnen toetreden.
Een spreker, die het woord zou voe
ren over de communauté Grandchamps-
Faizé, was verhinderd.
Op de door ds. Gerritsen gehouden
beschouwing over het Avondmaal
komen we maandag terug.
MELODIE en WOORD
der Ethergolven
0.00 „Geef het
VARA: 8 Nws; 8.18
teltjk leven' cans:
VPRO:
V d jeugd IKÖR: 1CE30
18.00 Mil ork; 12.30 Sportsplegel; 12.35 „Even
afrekenen, heren!"; 12.45 Pianospel; 13.00
Nws; 13.05 Meded of gram; 18.10 Gevar pro-
gr v d mil; 1400 Boekbespr; 14.30 Radio
Phllharm ork; 15.00 ..De zwerftochten van
Odysseus", hoorsp: 15.25 Lichte muz: 15.45
Dansork en sol; 18 30 Sportrevue. VPRO:
17.00 ..GespreKken met luisteraars"; 17.15
„Het platteland nu", caus. VARA: 17 30 V d
kind; 17.50 Nws en sportultsl; 18.15 Sport-
journ; 18.30 Lichte muz; 19.00 Discussie;
19.30 Cabaret. AVRO: 20 00 Nws: 20.05 Ge-
var muz: 30.50 ..Johnny Perikel", hoorsp:
21.05 Pisco-caus; 21 45 Lichte muz; 22.05 Act;
22 15 Lichte muz; 22 30 Gram; 23.00 Nws;
23 15 Act of gram; 23 25—24 00 Gram.
Hilversum II 298 m. NCRV* 8.00 Nws en
weerher: 8 15 Orgelconc: 8.30 Morgenwijding:
jelkwartet. KRO: 9.30 Nws;
Hoogmis; 11.20 Gram: 12.05
leugd: 12.25 Gram;
13.10 Zigeunermuz;
13.40 V d jeugd; 14.00 Idem: 14 55 Jazz muz
18.30 Gram; 18.00 „Naar het hart van de
wereld", klankb; 16.15 Sport; 16 30 Vesper».
IKOR17 00 Zangdlenst: 17.45 „De Kerk aan
het werk": 18 00 Fllmrubr: 18.15 Overpein
zingen van een korpsdominee; 18.25 Kerklied:
rkelljk 8«Pr "ver ^diaconaat;
Oaeter °PNCRV 10.M*l3oékbe"
pr; 19.10 Nws uit de kerken; 19 15 Godsd
9.15 Vocaal
9.45 Gram.
Idem; 12.15 Toespr
18 45 Ev«
volkallederen;. 19.30 „Het Evangelie
draaikolk" c
Springplank;
21.05 „Van Je,1UU1
21.50 Gram; 22 40 Rep; 22.45 Avondgebed e
Ut kei; 23.00 Nw»; 23.15—24 00 Dansmuz.
Televisieprogramma
NTS: 14.00—17.00 Eurovisie: Internat bad
minton kampioenschappen te Haarlem.
MAANDAG 9 JANUARI
Hilversum I 402 m. AVRO: 7.00 Nws; 7.1
Gym; 7.25 Gram; 8 00 Nws; 8.15 Gram; 9.1
V d hulsvr, 9.15 Gram; 9.35 Waterst; 9.4
Morgenwijding; 10.00 Gram; 11.00 „Raadsel
i de Stille Zuidzee".
dr; 12.00 Lie
meded; 12.35 V 1
Lichte muz; 13.00 Nv
13.20 Metropole ork i
14.00 Mezzo-sopr en
14.50 Lichte muz; 1
Gram; 16.45 „Het si
17.30 „Uit de Jeugdl
13.15 Meded of
ïn soUat; 13.55 Koer
plano; 14.30 Boekbc
5.15 Hersengym; 15.35
i"; 17.10 Orgelsp;
g"; 17.45 Gram:
18.15 Orgel!
XI
18.30 Lichte muz; 19.00 Muzikale
Sopr en plano; 19.45 Regeringsuitz: Landb
rubr: De loonadministratie ln het landbouw
bedrijf; 20.00 Nws; 20 05 Radloscoop. 22
Cli
23.25—24 00 1
Hüv«
23 00
23.15
S.O.S.-b<
7.45 Een woord
weerber; 8.15 Sp
d zieken; 9 25 V c
10.05 Grem; 10 30
11.20 Gevar ^>rogi
12.30 Land- e
30 Gram;
dag; 8.00 Nws en
•"1 Gram; 9.00 V
5 Mastkllmr
11.00 Gi
12.33 i
of i
15.15 Gram; 15.40
_.i: lo.w Bijbellezing; 18""
Hobo. klarinet en fagot; 17.00 V d kleutei
17.15 V d jeugd; 17.30 Gram; 17.40 Beurst»
17.45 Regerlngsulz: Rijksdelen Overzee „H
notariaat en de rechten op de grond ln
Nederlandse Antillen" door Ir. J A Meute
18.00 Gemengd koor: 18.20 SnortDraatl»: 18
Gram; 18.40 Eng
19 10 Orgelconc;
caus; 1945 Belai
20.20 Lichte muj
121.45 Kamerork; 22.00 Gri
koor: 22.45 Avondovi
23.15—24.00
19.00 1
45
19.00 Nws;
19.30 Gram; 20 00
m muz; 22.00 Nws;
23 45 Gram, 24.00
PUZZEL No. 308
HORIZONTAAL: 1 Vrucht, 6 Sieraad,
7 Uitroep, 10 Teerprodukt, 11 Spoe
dig, 12 Bestaat, 15 Voegwoord, 16 Braaf,
17 Fr. lidwoord. 18 Lidwoord, 19 Ge
reedschap. 20 Oppervlaktemaat. 22 Ge
heel de uwe. 23 Lemmet, 25 Grasstep
pe in Hongarije.
VERTIKAAL: 1 Am
Oudt. bedelaarsgereedschap. 3 Opper
vlakte uitgestrektheid. 4 Deel van het
lichaam. 5 Reeds. 7 Roofvogel, 8 Ne-
fotie, 9 Kleur. 13 Soort grove tarwe,
4 Eg zonnegod. 20 Drank. 21 Boom-
loot, 23 Term in de bokssport, 24 Bevel.
OPLOSSING PUZZEL No. 307
HORIZONTAAL: 1 Brevet. 6 Alm.
8 Baal, 9 Sire, 11 Festoen, 12 cM-,
14 en 15 Honderd. 18 Emoe. 19 Iran.
20 kei. 21 Mallen.
VERTIKAAL: 2 Raaf. 3 Ellénde. 4
VM. 5 Trm, 7 Mennen. 8 bochel, 9
Steriel. 10 Ree. 13 Mom. 16 Norm. 17
Drie. 20 kl.
Engeland, BBC Home Serv. 550 m. 12.00
Gram: 12.40 Caus: 13.00 Gram; 13 20 Ge-
var muz: 1355 Weerber; 14.00 Nws; 14.10
Gram; 14 40 Caus; 15.00 Amus muz; 13 45
Gram: 18.00 Gevar progr; 17.00 Orkesti
18 00 V d kind; 18 55 W
19.15 Caus; 19 25 Sport;
Sj-mptw-rk: 21.00 Hoorsp
Nws: OOR^O 13™ Koersen
Engeland. BBC Light Progr. 1500 en 24
m. 12 00 Mrs Dale's Dagb; 12 15 Voordr
13.30 Dansmuz; 13.15 Grsm; 13.30 Sport
13 45 Orkestconc; 14 45 V d kleuters: 15.0
V d vrouw; 18 00 Lichte muz: 16 45 Amu
muz; 17.15 Mrs Dale's Dagb. 17.30 Hoorsp
19.00 Amus muz; 19 30 V d jeugd; 19.4
Hoorsp; 20 00 Nws; 20 25 Sport; 20.30 Hoor
spel: 21.00 Top of the Form: 21 30 G*va
progr; 22.30 Quiz; 23.00 Nws; 23 15 Mus
ln miniatuur; 23 45 Jazzmuz; 24.00 Voor-1-
0.1S Dansmuz; 0 45 Progr Overz 0.5
Weerber; 0 55—1 00 Nws
Brussel 324 m. 1145 Gram; 12 30 Weerber
12 34 V d landbouwer»; 12 42 Gram; 13 00
Nws; 13.15 Gram: 14.00 Schoolradio;
Kamermuz: 15 45 Gram; 16 00 Koerse
V d zieken; 17 00 Nws; 17 10 Licht)
18.00 Franse les; 18.15 Gra
caus; 18.30 V d sold; 19.00 I
20.00 Ork conc: 70.45 Kunstk'
Gram; 21 15 Idem; 22.00 7
conc <verv>: 22 55—23.00 N'
Brussel 484 m. 12 00 Lichte muz; 13 00
Nws; 13 15 en 13 45 Gram; 14 15 Orgel)
15 05 Oi'
19.40 Gra
uz: 17 00 Nw»;
lal; 1905 „Uw
17.15 Grar
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Oldeboorn J. H. J.
B. Austi te Amsterdam.
Bedankt: voor Sommelidijk J. Wieman
te Oudewater.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Capelle aan de IJssel en
voor Dordrecht M. Blok te Rotterdam-C.
da. E. Franken-Liefrinck
"iedorp.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Sliedrecht C
Smits te Grand Rapids (V. St.), voor
heen te Sliedrecht.
Van her*
.en
der J
Geivoonte
Alleen maar uit gewoonte naar
de kerk gaan is verkeerd- er meet
blijdschap in het hart zijn en ver
langen naar die samenkomst met
Christus en Zijn gemeente. Waar
mee niet gezegd is dat het ver
keerd is om van de kerkgang „een
gewoonte te maken" D-u deed
Jezus ook. In Lu-
cas vier (vers
zestien) kan men
lezen dat Hij op
de dag van de
sabbat naar de
synagoge ging
volgens Zijn
gewoonte.
Daar in Naza-
reth stond hij op
om te lezen vele malen zal Hij
in de synagoge geweest zijn zonder
dat te doen. Vele malen heeft hij
geluisterd naar anderen. Dat ge
brekkige spreken van andere zal
Hem wel eens pijn gedaan hebben.
Zoals wij wel eens een dominee
hebben die ons minder goed licht.
Maar Jezus ging desondanks. W\j
ook?
Als we, morgen en iedere zon
dag, eens „stillekens achter Ht-m
aan" gingen
EEN
WOORD
VOOR
VAN-
DAAG
Mensen en feiten
Billy Graham, de \merlkaanse evange
list, zal over een dag of tien naar In
dia vertrekken. HU zal verder Hong
kong. Formosa, de PhilippUnen en
Japan bezoeken. Ongeveer 1 april
hoopt hij in de V.S. terug te zijn.
Ir. Lohmann overleden
Op 73-jarige leeftUd Is te Delft i
Driedaags interacademiaal theologen-
congres geëindigd
Gisteren is het driedaags interacade
miaal theologencongres, dat in de r.k.
universiteit te Nijmegen werd gehouden,
geëindigd. Ongeveer 170 studenten in de
godgeleerdheid van uiteenlopende Uni
versiteiten en Hogescholen hebben er aan
deelgenomen.
Na iedere voordracht gingen zij uiteen
i negen verschillende discussiegroepen,
ieder ongeveer 18 personen omvattend,
e discussiegroepen waren ook weer
lengestéld uit a.s. theologen van ver
schillende kerkgenootschappen. Rooms
Katholieke zowel als Prot. Christelijke.
De resultaten van hetgeen in de dis
cussiegroepen naar voren werd gebracht,
werden voorgelegd aan de verschillende
hoogleraren, die daarna in de plenaire
bespreking uitvoerig ingingen op de di
verse standpunten.
Het eerste referaat werd, zoals wij al
meldden, gehouden door de Amsterdamse
hoogleraar prof. dr. J. N. Sevenster. die
sprak over „Eschatologie in het Nieuwe
Testament". Daarna sprak prof. dr. Th. L.
Haitjema over „De trinitanische ontvou
wing der eschatologie". Zeer gespannen
luisterde men naar prof. dr. P. Schoonen-
berg SJ van de Nijmeegse universiteit.
Deze hoogleraar behandelde het onder
werp „Een poging tot synthese der
schriftgegevens".
Vrijdagochtend hield de Groningse
hoogleraar prof. dr. H. de Vos een refe
raat over „Philosophische eschatologie".
Spreker zette uiteen hoe in verschillènde
wijsgerige systemen eschatologische trek
ken aan te wijzen zün. De voorwaarden
daartoe zijn o m. dat wereld en leven
niet zijn zoals men zou wensen, dat zij
waren. Er is een macht, zo wordt gerede
neerd, die daarin verandering zou kun-
brengen, zodat aangenomen wordt,
ens alle breuken hersteld zullen
worden. Soms gelooft men daarbij
of andere „Heiland", soms wil men
dit beeld door menselijke inspanning
verwerkelijken. Spr. verwees in dit op
zicht naar Marx, het Duitse idealisme,
het nationaal-socialisme, het communis-
dienovereenkomstige geestelijke
Bij vele buitenstaan
ders leeft de gedachte,
dat alle leden van de
Ned. Hervormde kerk
ac'nte.r de synodale me
ning staan, vervat in de
reeks van kerkelijke
boodschappen en her
derlijk schrijven. Dit is
zeker niet juist, integen
deel is de grootste
groep het niet met de
synode eens, met uit
zondering van het
schrijven over Rome.
Met name het laatste
herderlijk schrijven,
„Christen zijn in onze
samenleving", dat zich
toespitst op het al of
niet christelijk georga
niseerd zijn tegenover
de neutrale organisa
ties, heeft zeer veel
kritiek ontlokt. Slechts
een kleine groep ont
ving dit schrijven jui
chend, een grotere
groep zwijgend en een
nog grotere proteste
rend
Vele Hervormden zijn
van mening, dat de
kerkelijke publicaties
meer weergeven wat in
het hoofd van de kerk
wordt gedacht, dan wat
in het hart der kerk
wordt gevoeld.
Dit zeide dr. S. van der
Linde, lector aan de Rijks
universiteit te Utrecht in
een rede welke hij gisteren
hield voor de zevende stu
dentenconferentie van de
Arjos, in Huis ter Heide sa- vormden het
Gereformeerde groepen
moeten elkaar vinden
mengekomen onder leiding
van dr. A. Veerman, voor
zitter van de landelijke Ar
jos.
Dr. Van der Linde wilde
zich vooral bepalen tot dit
laatste herderlijk schrij
ven en de betekenis daar
van. Men miskent de bedoe
ling van de kerk. wanneer
men zou zeggen dat de sy
node r.fdoet met het chris
telijk georganiseerd zijn. Zij
waarschuw integendeel te
gen neutraliteit, maar staat
solidariteit- met de huiten-
staander voor en vaart daar-
Barth.
Barth zegt. dat niet een
organisatie christelijk kan
zijn, alleen de mensen, die
haar vormen. Daarom ziet
de synode de christelijke
vakorganisatie en de chris
telijke partij niet meer als
de „thuishaven" voor de
christen.
De kerkmensen, en voor
al de Gereformeerden en
de Gereformeerde groe
peringen, ziin de geslagen
hond: hun wordt verweten,
dat zij zich isoleren, zich
supermens voe'-n en de
verzuiling in de hand wer
ken. Zo is het echter niet.
Vanouds heeft de confessio
nele groep zich begenadigd
gevoeld en die erkenning
leidt alleen tot deemoed, als
het goed is. en niet tot hoog
moed. Men gelove niet, dat
de confessionele christen
zijn gebroken werk vereen
zelvigt met Gods werk,
noch dat het hem er om te
doen is. door verzuiling an
deren af te stoten.
Spr. ^cgdc cr de nadruk
op, dat lang niet alle Her-
de nieuwe koers, de door
braakgedachte. Het aposto
laat in de doorbraaksfeer,
net niet antithetisch zen
ding bedrijven klinkt wel
veelbelovend, maar wij
•lienAn niet te vergeten, dat
de zendingsgedachte ont
sproot in de kring, welke
zich na de reformatie vorm
de en die in isolement werd
gedrongen. De zendings-
is geboren uit
het i
Denkt men nu meer hu
manistisch en universeel,
dan verdwijnt de echte zen
dingsdrang: het deemoedig-
dankbaar meedelen van de
verkregen genade aan de
genen, die daarvan nog niet
hoorden.
In wezen isoleerde men
zich niet. men was niet eng
hartig maar dikwijls te
ruimhartig, daardoor te
goedmoedig en zo werd
men licht bedrogen.
Wanneer Barth dus in het
algemeen de christelijke
hoogmoed laakt, dan jaagt
hij alles over één kling
en dat ten onrechte.
Het zou echter, aldus ar.
Van der Linde, geen
kracht zijn, indien wij al
leen maar de aanklacht in
dit herderlijk schrijven af
wezen, zonder er de positie
ve waarde van te zoeken.
Doen wij dit wel. dan rich-
•en wij de kritiek op ons
zelf en vragen ons af: heeft
een kleine eeuw schoolstrijd
alles nu zo gemaakt, dat
wij alléén maar voldoening
kunnen hebben? Zijn onze
christelijke politieke
zijn met
christelijke radio-omroep
roemen om het apostolair
elan? Neen, de aanklacht
van vervlakking en verslap
ping wordt op vele punten
bewaarheid. Met een pijn
lijke glimlach moeten wij
ius op het verwijt van iso
lering antwoorden: „Was
het maar waar. dat wij ons
zelf konden zijn!"
Wat de verzuiling betreft:
wij als gereformeerden en
gereformeerde groeperin
gen erkennen wel een zeke
re verzuiling: „Wat God
gescheiden heeft, bltjve ge-
scheidén".
Maar wanneer de
christelijke organisaties
en politieke partijen
zoveel ondank oogsten,
hebben zij niet de luxe,
onder elkaar zo te ver
snipperen en te kra
kelen. Dat is schadelijke
verzuiling in eigen
kring.
De gereformeerden
in de Hervormde en in
andere kerken moeten
de kritiek van Barth
afwijzen, maar dan ook
zonder verwijl verza
melen blazen. De fun
damentele verschillen
moeten dan niet ver
doezeld worden onder
een praal van eenheid,
maar men moet trach
ten elkander waarlijk
te vinden. Wat God
«mengevoeod heeft,
blijve samen!
De kritiek, ons thans
gegeven, noopt ons, in
ootmoedigheid door te
'verken, door «opd en
kwaad gerucht heen.
stromingen. Daarnaast is ook nog de zg.
negatieve eschatologie, die alleen van on
dergang spreekt.
De christelijke eschatologie beant
woordt de behoefte van de mens, die
zijn heil by Christus zoekt, maar eerst
tot geloven komt als hij gegrepen wordt
door de souvereine genade van Christus,
aldus poneerde prof. De Vos.
Op dit Nijmeegse congres zijn tal van
misverstanden, die leven bij theologen
van verschillende kerkgenootschappen,
uit de weg geruimd of althans vermin
derd. Met verbazing werd soms vast
gesteld, hoe veel er is, dat Christenen
onderling verbindt, al blijft er dan ook
veel wat scheidingen teweeg brengt.
Van rooms katholieke zijde heeft
men geconstateerd, dat het reformato
rische denken niet zo negatief of a
is, als dikwUls wordt verondersteld,
in vele gevallen is soms innige v
wantschap bespeurd. De roomskatho-
lieke theoloog prof. dr. Schoenenberg
SJ verklaarde openlUk, dat hU zich ge
heel verenigen kon met de hoofdstrek
king van hetgeen door zijn prot. chr.
collega te berde was gebracht.
Anderzijds heeft men aan Prot. Chr
zijde kunnen opmerken, dat er onder R.K.
godgeleerden een ontwikkeling gaande is,
die op het persoonlijk geloof, toekomst
verwachting, Bijbelse gegevens enz. gro
te nadruk wenst te leggen. Bovendien
bleek, en dat was wel zeer verheugend
op deze conferentie, die zoals men weet,
voor de eerste maal „officieel" door R.K.-
theologen werd bijgewoond» dat duide
lijk een oecumenische openheid aan de
dag trad. Wel is nog niet geheel duidelijk
geworden, welke plaats dit alles in
neemt in het geheel der R.K. theologie.
Vanzelfsprekend kwamen op oepaalde
punten in de discussie de tegenstellingen
duidelijk naar voren, met name, dat de
R.K. theologie ontkent, dat er een
strekte heilszekerheid kan zijn. Voorts
•n er, hetgeen men ook niet anders
kunnen verwachten, tegenstellingen
het begrip vagevuur. De opvattin-
over „de kerk" van Rome en de Re
formatie liepen diep uiteen. Daartegen-
/er stond, dat de wederzijdse eerbied
)or de Heilige Schrift treffend was.
Algemeen was men in congreskringen
van overtuigd, dat dit Nijmeegse theo
logencongres een zeer belangrijke bij
drage tot onderling begrip en tot een
onderling gesprek heeft geleverd en ook
l de toekomst zal leveren.
Uniecollecte voor de
scholen met de bijbel
Aduard f 345.25, Hoogezand f 410,
Opende f 15125. Tange-Alteveer f 17.25.
Wagenborgen f 460, Zevenhuizen (O.-
Indië) f 136.50, Zijldijk f 203.50. Eestrum
f 388.75, Oosthem f 32.38, Nijensleek
f 175, Blokzijl f 209.55. Enter f 978.50.
Genemuiden (Geref. School) f 371, Le-
melerveld f 234, Doornspijk (dorp)
f 394 10. Oene f 414. Amsterdam-W.
f 2.289 98, Diemen f 379 99, Aarlander-
veen f 502.90, Delft I f 1.411.60. Ha-
zerswoude a.d. Rijndijk f 306 06, Nieu
werkerk a.d. IJssel f 596.71, Nieuwland
bij Leerdam f 315.25, Nieuwerkerk
f 230.75, Tilburg f 400, Delfzijl f 641.
Farmsum f 254. KieJwindeweer f 2.19 50,
Arum f 226.85. Balk f 322.24. Bornwird
f 126.50, Drachten f 1.001.10.Drogteróp-
slagen f 290. Den Ham (Herv. School)
f 215.28, Den Ham (Geref. School)
f 365.25, Daarle f 353, Mastenbroek
f 771, Ommen (Witharen) f 181.75,
Ypelo f 209, Heteren f 519.05, Winters
wijk t 1.100.69, Houten f 63.63, Koeken-
gen f 350.72, Lopik f 113. Bussum
f 3.042.50. Halfweg f 912.10. Elshout
f 467, Hoogvliet f 552.90. Oostvoornt
f 50.25, Tinte bij Brielle f 291.60, Groe-
de f 350, Heiningen f 427.
Totaal van 425 locale comité's
f 217.174.35 (vorig jaar f 188.658.21).
Uitkeringsregeling lager
onderwijs
Bij koninklijk besluit is een regeling
vastgesteld tot toekenning van uitkerin
gen bij ontslag aan onderwijzend perso
neel bij het lager onderwijs, „uitkerings
regeling lager onderwijs" geheten. De
onderwijzer, die na zijn ontslag geen
recht heeft op wachtgeld ingevolge de
bepalingen van de lager-onderv ijs-wet
1920 dit is in de eerste plaats de
onderwijzer in tijdelijke dienst Kon
tot nu toe geen aanspraken ontlenen aan
een regeling, die voorziet in de gevol
gen van onvrijwillige werkloosheid. De
thans tot stand gekomen regeling voor
ziet in deze leemte op gelijke wijze als
met betrekking tot de tijdelijke rijks
ambtenaren en -arbeidscontractanten is
geschied door de „uitkeringsregeling
1952". De uitkeringsregeling lager on
derwijs Is van toepassing op al het on
derwijzend personeel aan openbare en
gesubsidieerde bijzondere scholen voor
gewoon lager, voortgezet gewoon lager,
uitgebreid lager en buitengewoon lagei
categorieën i
27.
Hij sprak heel kalm, maar ik werd erdoor ge
troffen dat hij zo in-wit zag.
,,U zoudt goed doen met wat rust te nemen,
dokter. En u moet die blauwe plek óp uw wang
laten verzorgen die ziet er lelijk uit."
Hij haalde zijn hand over de kwetsuur. „Ik
ben, toen ik gisteravond hard door de appelboom
gaard kwam aanlopen, tegen iets opgebotst. Ik heb
geen ogenblik verspild, nadat ik door de tele
foon met zuster Day had gesproken."
„O dus bent u langs de zijweg gekomen?"
„Ja, Ik dacht dat het tijd zou uithalen door
niet om te lopen naar de hoofdingang. Ik had
dit.niet verwacht."
Hij betastte de plek voorzichtig.
„Doet u er wat jodium op." ried ik hem aan.
„Ik zal voorlopig hier in het ziekenhuis slapen,"
zei nij. „Ik ga op de rustbank in de spreekka
mer liggen. Als men mij dus voor iets nodig
mocht hebben, ben ik bij de hand."
Ik knikte goedkeurend en liep door, maar ter
wijl ik mij door de gang voo-rtrepte, werd mij
van de terloops gesproken zinnen iets bewust, dat
mij onaangenaam aandeed. Wat was dat? O ja!
Ik ben toen ik hard door de appelboomgaard
wam aanlopen tegen iets opgebotst." Weliswaar
had hij op die woorden dadelijk een zeer rede
lijke verklaring laten volgen, maar was dit niet
op zichzelf verdacht? Aan de andere kant was
ik voor mij er volkomen zeker van dat de man
tegen wie ik opgebotst was, Jim Gainsy was ge
weest. Nu, er was geen middel om me ervan te
overtuigen. En ik kwam tot het besluit, dat ik
mijzelf er niet toe moest laten verleiden om uit
alles argwaan te scheppen. Je zenuwen hadden
nu toch al genoeg te verduren en het was niet no
dig bovendien nog allerlei mensen met wie je
.-<•*] te maken had t.e verdenken.
Verzonken in mijn niet al te prettige gedach-
'h. liep ik de deur van kamer 18 voorbij zonder
I die te zien. iets wat ik eigenlijk ongewoon vond
Op het bordes stond een agent, met zijn brede
Wie
ketr"
rug naar de deur toe, maar hij deed geen poging
om mij tegen te houden toen ik de treden afliep.
Toen ik eenmaal op het pad was, droop het wa
ter aldoor op mijn hoofd neer, de wind deed de
dunne regenjas wapperen zodat het mij moeilijk
was die om mijn lijf heen te houden en ik bukte
en liep op een drafje door de vochtige bladeren
en dorre takken heen. waarmede de grond be
dekt was,'terwijl de laaghangende takken van de
bomen telkens mijn haar en mijn muts strookten
en ik met mijn witte rok telkens aan de doorn
achtige uitsteeksels vën struiken bleef haken.
Er hing daar in de boomgaard een schaduw
en het ziekenhuis verdween grondig achter de
bosjes en bomen in de grijze nevel.
Het liep tegen vijf uur en het begon al donker
te worden, zodat het pad niet erg prettig was.
om je er lang op te houden.
Ik ëloeg opnieuw een kleine bocht om die snel
afliep naar de brug en botste bijna tegen een
lange gedaarjte op die op de leuning steunde
Toen ik een verschrikte kreet uitte, keerde de
gedaante zich naar mij toe. Het was Jim Gain
say met zijn drijfnatte hoed diep over de ogen
getrokken en de kraag van zijp wijde tweed jas
op Hij rookte (ik merkte op dat het een pijp
was, terwijl ik aan de sigarettenkoker dacht) en
scheerde met steentjes over het water, wat nu
juist ;jjeen tijdpassering op een regenachtige dag
,(01 Bent u het," zei ik.
„Zuster Keate! U bent zowaar-juist degeen, die
ik graag had willen spreken. Kunt u mij iets
van die stakker van een Louis vertellen?"
„Louis? O, u bedoelt dokter Letheny." Ik denk,
dat ik bij de naam enigszins verbleekte. In elk
geval nam Jim Gainsay mij scherp op.
„Ik had u niet willen storen." zei hij bij
wijze van verontschuldiging. ,,U moet weten, dat
ik het pas een uur geleden of zo gehoord heb
en alleen wat die O'Leary mij ervan vertelde.
Spreekt u niet, als u dat liever niet doet."
„Dan weet ik niet meer dan u, want de detec
tive, mijnheer O'Leary, heeft het mij ook ver
teld. Natuurlijk was het een schrik."
Jim Gainsay knikte en weer tuurde hij naar
het beekje, dat, door de regen van de nacht
gezwollen, in een borrelende stroom bijna aan on
ze voeten voorbij kolkte.
„Die goede Louis mompelde hij.
,,U kende hem zeker al lang?" zei ik ver
strooid. terwijl ik ook naar het water keek.
„Uit de tijd. toen wij samen studeerden," zei
Jim Gainsay langzaam. ,,Ik heb Louis altijd
graag mogen lijden, hoewel ik niet kan zeggen,
dat ik hem begreep Niemand heeft hem ooit be
grepen. De laatste jaren had ik hem maar een
paar keer gesproken Het was vreselijk om er
op zo'n manier uit te gaan. Hebt u enig idee
wie hem vermoord kan hebben?"
„Niet dat ik weet," zei ik en ik huiverde bij
de gedachte aan de zwarte nacht, die nog zo kort
achter mij lag.
„Laat ik u niet ophouden in dit ongure weer,"
zei Jim. ,,U moet het koud hebben in dat dunne
regenjasje."
„Een beetje wel. Ik ga Corole opzoeken. Hoe
is zij eronder?"
Jim Gainsay's frons werd dieper.
(Wordt vervolgd)
T^EMOCRATIE is een tere zaak.
Maar zij is ook een waardevolle
zaak. En daarom is het nuttig, dat zij
sterk mogelijk wordt gemaakt èn
gehouden. Hoe dat moet gebeuren?
In ons vorig artikel haalden wij de
Engelse uitdrukking aan: „Democracy
state of mind" (democratie is
een gezindheid). Dat is de zwakheid
en tegelijk de kracht van de demo
cratie. Zij is maar niet een automa
tisch geval. Zij moet eigenlijk telkens
opnieuw worden verwezenlijkt. Zij
moet worden gewekt en gekweekt.
Wanneer demooratie een gezind
heid is, dan moet die gezindheid ook
worden gevormd. Er is in onze tijd
nauwelijks nog iets, waarvoor wij niet
moeten leren. Diploma's zijn er te
kust en te keur. Maar er is geen di
ploma voor het burgerschap. Het
schijnt, dat dit de mensen maar moet
aanwaaien. Niets is echter minder
waar. Wij spreken in onze tijd druk
over politieke meningsvorming. Maar
ook die politieke meningsvorming
moet worden gevormd. En een sterke
democratie is bijzonder afhankelijk
manier waarop dat plaats
heeft.
J^EN democratie is een open zaak.
Er zit aanbeen democratie weinig
geheimzinnigs. De goede kanten ko
men duidelijk naar voren, maar de
zwakke plekken niet minder. Daarom
binnen de democratie ook een
ruime en eerlijke voorlichting brood
nodig. En voorlichting bergt nu een
maal in zich een flink element van
overtuiging-
Dat overtuigen beschouwen wij als
een der bestaanskernen binnen de
democratie. De Engelsen hebben
daar weer een prachtige uitdrukking
.Democracy", zeggen zij, „is
government bij persuasion" (democra
tie is regeren door overtuigen). Dat
wel heel anders dan onder de dic
tatuur. Onder een dictatuur wordt
niet overtuigd. Onder de dictatuur is
er iemand, die aan alle anderen zijn
wil oplegt.
Ook een democratie vraagt uiter
aard een behoorlijke hoeveelheid ge
hoorzaamheid. Maar aan het vragen
van gehoorzaamheid gaat vooraf, dat
men het redelijke heeft gedaan om de
ander voor zijn mening te winnen.
QMDAT democratie ook betekent
„overtuigen", daarom is een sterke
democratie ook hiervan afhankelijk,
bereid is, naar de ander te
luisteren. Democratie, zegt men wel,
de regeringsvorm, waarin heel veel
wordt gepraat. Nu, er wordt Ln een
democratie inderdaad wel eens erg
veel gepraat. Het Franse woord voor
volksvertegenwoordiging is parlement
dat wijst ook wel op dat praten.
Maar juist hier moet men oppassen
een misverstand. Democratie is,
misschien nog meer dan praten, 'luis
teren, luisteren naar de ander, en dus
-een bereidheid, diens mening en
standpunt zo ernstig te nemen als zij
verdienen.
Dit moet ook uitkomen in het grote.
Wij mogen dit niet vergeten: demo
cratie is tenslotte ook een regerings
vorm. Er moet geregeerd worden,
zeggen we dan, en in hoeverre is dat
bij een democratie mogelijk? Dat is
binnen een democratie heel wel mo
gelijk, wanneer de minderheid bereid
is zich naar de meerderheid te voegen
en wanneer tegelijkertijd de meerder
heid bereid is, rekening te houden met
de minderheid. Montgomery heeft eens
gezegd, dat democratie niets minder
vraagt dan een eigen levensstijl. Wel
nu, dat kan dan hierin uitkomen.
y^AT echter de democratie in het
bijzonder voor haar bestaan nodig
heeft, is een principiële politiek en in
verband daarmede vorming van par
tijen op- bepaalde overtuigingen en
beginselen. Hier zien wij een grond
oorzaak van de ellende, waaronder op
dit ogenblik Frankrijk lijdt. En daar
om ook mogen wij dankbaar zijn voor
de situatie, zoals zij in ons eigen land
historisch is gegroeid.
Er wordt in ons land nogal eens
kritiek geleverd op wat men smalend
noemt „de verzuiling". Nu behoeven
wij wat dit betreft niet alles voor
onze rekening te nemen, maar het Is
toch wel eens goed, er op te wijzen,
dat juist ook in die „verzuiling" een
brok volkskracht ligt. Zij vloeit
rechtstreeks voort uit de begeerte van
ons volk om ook de politieke zaken
ernstig te nemen en met de politiek
ernst te maken.
Wij Nederlanders, of wij nu libe
raal zijn of socialist, of wij rooms-
katholiek zijn of een der protesantse
partijen zijn toegedaan, wij proberen,
de een minder, de ander meer, dit
alles in verband te brengen met onze
levensovertuiging en met wat wij
in ons leven van wezenlijke waarde
achten.
Onze indruk* is,' dat het daaraan in
Frankrijk zeer heeft ontbroken. Per
soonlijke gevoeligheden, persoonlijke
sympathieën en antipathieën, zakelijke
gegriefdheden over hoge belastingen
dergelijke, hebben daar het begin
sel verdrongen. De gevolgen hebben
niet op zich laten wachten. Wij mo
gen voor Frankrijk, voor Europa en
heel de wereld wel vurig hopen,
dat ook daar nu de bereidheid is, tot
bezinning te komen.
