Stalinvaros: Paradepaard van
het
communisme
ROTTERDAM: nu tweede
haven ter wereld
op
Christelijk-sociaal werk
Nieuw-Guinea
DINSDAG 27 DECEMBER 1955
„HIER ZOU IK WILLEN STERVEN
Nieuwe industriestad verrijst
aan de Donau
STALINVAROS, najaar 1955
ZEVENTIG kilometer ten zuiden van Boedapest maakt de Donau een.
flauwe bocht. Op die plaats stond enkele jaren geleden de mais nog in
de wind te wiegen. Nu steken de schoorstenen van de hoogovens e.- boven
een moderne stad uit.
„Stalinvaroswijst de gids niet zonder trots als we de eerste huizen
naderen.
„Een flinke stad.
„Ja, er wonen al bijna vijf-en-twintigduizend mensen.
„Wanneer is men met de bouw ervan begonnen.
„In 1950
„En al die mensen werken in de ijzer- en staalindustrie.
„Verreweg de meesten.
Stalinvaros ls tn veel opzichten de in loos scho<
vervulling gegane wensdroom van een
étedebouwkundige. Het komt tenslotte
niet dikwijls voor dat men bij het omwer
pen en bouwen van een stad helemaal
van de grond af kan beginnen. In Stalin
varos is dat gebeurd. Het resultaat ls
een moderne, roy aal-opgezet te en geheel
naar de eisen van het bedrijfsleven en de
laat openen maar ook laat sluiten om de
Bela Bartók Cultuurhuis waar ontwikke
ling en ontspanning op allerlei gebied
geboden wordt van les in balletdansen
voor peuters van een paar jaar tot toneel
voor volwassenen, naar de bioscoop waa'
ook nu en dan Franse. Engelse. Italiaanse
en Japanse films vertoond worden. In
die overwegend jonge bevolking eirfchou-
Maar S altnvaros heeft ook zijn bezwa
ren. In de eerste plaats blijkt de bodem
nogal slap te zijn waardoor reeds nu al
lerlei verzakkingen optreden. Verder ligt
de Donau een stuk lager dan de stad. wat
veel moeilijkheden veroorzaakt bij het
lossen van de ertsen en het oppompen
van he. water voor de fabrieken. Het
erts en de kolen moeten bovendien over
enorme afstanden aangevoerd worden
(mede omdat men nog steeds geen erts
uit Joegoslavië ontvangt wat al oorzaak
van een radicale inkrimping van het
veel te groots opgeze'/te project ls ge
weest waardoor de productiekosten zeer
hoog zijn.
In een normale (d.w.z. kapitalis
tische) maatschappij zou ee' uiter
lijk indrukwekkend, maar in feite
economisch niet-verantwoord project
als Stalinvaros niet kunnen blijven
bestaan omdat niemand bereid zou
Zo ziet de nieuwe indt/siriesfad
Stalinvaros er uit. De Russen
hebben de stoot tot de bouw
gegeven maar de plaats blijkt
achteraf verre van ideaal te zijn.
Klaas de Boer vertelt
Verbazingwekkende groei in enkele jaren
(Van onze sociale redacteur)
WIJ VERBAZEN ONS over wat er in deze twee en een half jaar op
Nieuw-Guinea gegroeid is. Ook al zal het nog wel een mensenleeltud
duren eer er van een werkelijke Christelijk-sociale beweging dei' autoch-
thone bevolking sprake zal zijn, toch moeten wy dankbaar en verwonderd
wezen over zulke zichtbare resultaten in zo'n korte tijd, aldus was de
samenvatting, die de voorzitter van het Christelijk-Natioraal Vakverbond,
de heer M. Ruppert. deed horen, nadat de heer K. de Boet verteld had
van zijn in 1952 begonnen en thans afgelopen werk op Nieuw-Guinea.
De tUd was rijp. toen de heer De Boer
op Nieuw-Guinea kwam Dit constateer
de hij reeds tijden^ zijn eerste verblijf
aldaar, hetwelk drie maanden geduurd
heeft Men had reide hij. ons gevraacd:
..Kom over en help ons!" en daarvoor
ben lk er nu twee maal een jaar geveest-
De heer en mevrouw H J Moes zijn er
nu om bij de voortzetting van het werk
behulpzaam te zijn.
Ta cl is nodig
DIT MOET MET TACT gebeuren, want
de Papoea's willen het werk graag
zelf doen. zodat men een Papoea als lei
der nodig heeft en deze i niet gemakke
lijk te vinden. Kort geleden had men een
MAASSTAD OVERVLEUGELT LONDEN
Grootste Europese binnen- en olie
haven, Rijnvaartcentrum
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM ONTVING Zaterdag het twintigduizendste zeeschip van
dit jaar. Een ongekend aantal. Maar niet dit feit bezorgt de Maasstad
het'aureool van tweede haven ter wereld. Die ereplaats op de wereld
ranglijst verwerft Rotterdam zich met meer dan zestig millioen ton over
zee aan- en afgevoerde goederen, die gedurende 1955 zijn overgeslagen.
daaraan verbonden arbeiders aangepaste
stad i-n het hart van het boerenland. En
als zodanig het paradepaard van de Hon
gaarse communisten.
GEEN KERK
Er ls geen overgang. Buitenwijken met
een ietwat landelijk karakter zijn er niet.
Het platteland gaat abrupt over in de
stad. En deze stad draagt alle uiterlijke
kentekenen van nieuw te zijn. Alles ls
nog kaal en onvoltooid. De straten zijn
nog niet helemaal geplaveid. De gevels
van de huizen zijn nog niet afgewerkt.
Er staan overal steigers. De plantsoenen
verkeren in een stadium van aanleg. De
bomen zijn pas geplant.
„We bouwen nog steeds zegt de
gids.
„Hoe groot moet de stad worden
..Het voorlopige doel is een stad voor
vljf-en-veertigduizend mensen, maar als
het nodig is kunnen we verder uitbrei
den.."
„Wat voor nieuwe plannen zijn er..T"
„De cokesfabriek komt einde van dit
jaar klaar. In 1956 komen er twee walse-
ALFRED VAN SPRANG
OVER HONGARIJE (2)
rijen bij. Er zal ook een nieuw stadhuis
gebouwd worden, een school, een kraam
kliniek, een chocolade- en biscuitfabriek,
een cellulosefabniek en natuurlijk dé no
dige woonhuizen.."
Het eerste grote gebouw dat we passe
ren is het gebouw van de Communistische
Partij. Dat is even typerend voor de geest
van deze stad, als het feit. dat er geen
enkele kerk is en er ook geen plannen
voor de bouw er twin rijn. De gids tracht
mfj er van te overtuigen dat er geen be
hoefte aan kerken is omdat er twee in
het naburige dorp Dunapentele zijn.
Teneinde de aandacht van dit ietwat
pijnlijke onderwerp af te leiden wijst ze
naar een buitengewoon brede atraav
„De Stalin avenue.."
„Hoe breed is die wel niet..?"
„Ongeveer vtif-en-veertig meter.."
Het spreekt bijna vanzelf dat dg hoofd
straat in Stalinvaros naar Stalin genoemd
ls. De stad is uiteindelijk op initiatief van
de Russen gebouwd. En naar Russisch
voorbeeld.
„Het is de eerste socialistische stad in
Hongarije.." legt de gids uit
„Wat wil dat zeggen
„Dat de hele stad voor de arbeiders ge
bouwd is.."
„Waar blijkt dat uit..?"
„Wel er zijn bijvoorbeeld geen meestal
minder gunstig gelegen arbeiderswijken
zoals in andeer steden
Het Is inderdaad allemaal arbeidci
wat de klok slaat. F-r is geen plaats voc
anderen. Er zjjn ook geen particnllei
winkels. Alle vUf-en-zeventlg winkels
>Un van de staat. Dat geldt eigenlllk
alles In Stalinvaros. Het woord PARTI
CULIER bestaat er niet meer.
GASTENBOEK
We maken een toer. Het is d e toer
Er gaat tenslotte geen dag voorbij zondei
dat er een of meer buit en landers Stalin
varos komen bezoeken. Die bezoeken ver
lopen allemaal ongeveer gelijk. Eerst eer
Inleidend gesprek en een glas Urrau,
(Hongaarse vermouth) op het weinig-re
presentatieve stadhuis. Dan naar
hoogovens welke door een bos-in-wording
gescheiden zijn van de stad en waai
krioelt van leuzen tot opvoering va
productie zoals Produceer he
meer dan gisteren.
Een kijkje in een crèche waar enkele
tientallen kinderen verzorgd worden t
dat zowel vader als moeder werken
er geen tijd voor hebben Een bezoek
de polikliniek natuurlijk en aan de i
derne apotheek aan de Stalin avei
welke er inderdaad smaakvol en smette-
vogelvtucht door enkele uniform!
dern-ingerichte winkels, welke r
arbeiders in de gelegenheid te stellen
werk inkopen te doen. E-
gluren in een van de woningen (aliei
centrale verwarming, badkamer en
straks ook gas van de cokesfabriek) waar
de hulsvrouwen terecht heel blij mee zijn
omdat men in Hongarije op bet gebied
an b'eh uiring niet ve?l gewend is.
En dan tenslotte naar de trots van
Stalinvaros: het Szallo Arany
11 a g (Hotel De Gouden Ster)
met zijn acht-en-twinbig keurige kamers
(waaronder zes ietwat kapitalistisch-aan
doende suites van vijftig gulden per dag),
reeeptiezailen, terras en bar.
In de eetzaal van dat hotel wordt de
traditionele lunch geserveerd met zoveel
vlees dat men bijna vergeet dat er schaar
ste op dit gebied bestaat. Na de koffie
komen dan de gastenboeken (een van
het hotel en een van de gemeente) en
men moet wel een zeer openhartig en
tegelijk lomp mens zijn om dan iets on
aardigs te kunnen neerschrijven. Er staan
uitspraken van vele buitenlanders ln.
Een Nederlandse naam kan ik niet ont
dekken. maar wel die van een Belg. Het
ls Paul E. J. A. de Ruyter uit Antwerpen,
die vol enthousiasme neergeschreven
heeft:
Mijn bezoek aan Hongarije was voor mü
een openbaring. Ik stond vol bewondering
om deze nieuwe stad Stalinvaros. Hier zou
ik willen sterven en rusten.
MOOI MAAR...
Er valt ongetwijfeld veel te bewonde
ren ln Stalinvaros. Het is een ruime fris
se stad zonder sloppen en stegen. De
woonhuizen' zijn modern en geriefelijk.
De straten zijn breed. Er is voldoende
plaats uitgespaard voor plantsoenen en
parken. De fabrieken bevinden zich dicht
bij de stad, maar de schadelijke dampen
van die fabrieken zullen de stad niet
kunnen bereiken als in de toekomst de
bomen van het bos volwassen zijn. Er
wordt verder alles gedaan voor het wel
zijn (naar communistische maatstaven
uiteraard) van lichaam en geest van de
bevolking Het i6 dan ook begrijpelijk dat
zijn er steeds maar geld bij te passen.
Men zou niet eens tot de bouw
binnen van gekomen zijn. De communistenl Merkwaardig
Hemaai j kunnen zich een dergelijke gtld-ver- belangrijk toe l
slindende luxe wel permitteren. Zy
zijn aan niemand verantwoording
verschuldigd. En bovendien is Sta
linvaros zijn geld alleen al waard om
goed-gelovige bezoekers te imponeren.
P„S. Teir bescherming van mijn hulp
vaardige en consciëntieuze gids wil ik er
de nadruk op leggen dat zij het niet ge
weest is die mij de minder gunstige as
pecten van Stalinvaros onder hei oog
gebracht heeft.
(Nadruk verboden)
New York. met aanzienlijk binnenlands
scheepvaartverkeer, bezet nog altijd de
eerste» plaats. Londen wordt voor 1
eerst in de geschiedenis door Rottend:
overvleugeld, al kan onze Maasstad met
twaalf millioen ton verwerkte stukgoe
deren op dit punt nog niet aan de Britse
hoofdstad tippen Op grond van
eeuwenoude traditie blijft Londen nog
altijd de eerste stapelplaats ter wereld.
genoeg heeft Engeland i
bijgedragen Rotterdam w
betreft het totale goederenverkeer na;
de tweede plaats op te stoten Rotterdam
werd immers dit jaar transitohaven
Amerikaanse kolen voor Engeland. Dit ls
echter maar een tijdelijke functie, daai
Engeland er waarschijnlijk spoedig tol
over zal gaan eigen installaties te bou
wen mu zeker is, dal de groeiende Britse
industrie blijvend op kolen Import is
In het Bela Bartok Cultuurhuis in §talinvaros nemen danseressen van
het Hongaars Staatsensemble het applaus van het enthousiaste publiek
in ontvangst.
Toch is het zo
Op de Libanon nog irnaar enkele ceders over
de Romeinse beschaving, toen bezit
lie bossen rond het Middellandse vlak
te wouden heb- Zeegebied ten offer vielen aan de relatief kale
loch geringe behoeften van het
De Libanon, ééns bekend 01
die het houl
mpel v
beid de
nog slechts 10 pet. van
tan bos en de Knrst ii
-olspartgeii door een n
rieken, dat in onherberg
iclde s
atuuronder-
inlandschap
i de Franse
Alpen nog overtreft. Ook i
Amerika was het nu kale gebergte nog
«leehts korte tyd geleden met dichte wou
den bedekt, evenals de geweldige graan-
vlakten van het' Midden westen.
rijke streek die zich destijds in hel
Westen van ons laini bevond, maar de
naam van het hele gebied getuigt van
de woiidrükdommen. De naam Holland
sehijnt immers te zijn afgeleid van holt
land, dus: houtland? Kernachtiger bewijs
van de stelling dal deze streken eertijds
een grote hosrijkdom hebben bezeten, is
welhaast niet denkbaar.
igens
lehied v
i land werkelijk
uitgestrekte hossen.
ledig zijn verdwrner
oudheid door dirhti
aid tijden, de Griekse
we re ldgoede ren verkeer, had niemand ln
Mei 1945, toen de haven nagenoeg geheel
in putn lag. kunnen voorspellen. Hiermede
is de uitspraak, uit Ro terdamse bron, dat
Amsterdam een stad met een haven is.
maar Rotterdam een haven met een stad.
verwerkelijkt.
Lange tijd hebben de Amsterdam mi
zich verscholen achter de Idee, dat hun
haven voor het financieel belangrijker
stukgoederenverkeer van aanzienlijk
betekenis was dan Rotterdam, een typi
sche haven voor de „bulb"-goederen als
erteen. kolen en olie. De jongste cijfers
hebben aange oond, dat Rotterdam r
oorlog bijna tweemaal zoveel stukgoed
verwerkt als Amsterdam, en ook d<
concurrentie, die de hoofdstad de Maas
stad aandeed met massa-goederen uitste
kend he<t hoofd bood. Over de eers e acht
maanden van heit jaar werd voor
Nederlandse havens tezamen een atljgdng
van 37,7 procent in de totale ovérslag ge
noteerd, terwijl ln dezelfde periode Rot
terdam alleen aan een stijgdngspercentage
van 36,8 toekwam. Ook relatief la Rot
terdams positie nog aanzienlijk verbeterd.
Een pledzierige bijkomstigheid voo
Rotterdammers is. dat deze groei in niet
geringe mate is te danken aan de erken
ning als nationale havenplaats.
Verwerkte Rotterdam in de beste i
oorlogee jaren nauwelijks tien müHoen
van onze nationale goederen-aan-en-
afvoer, thans is dit gestegen tot ov«
dertig milHoen. Hierdoor heeft de Maas
stad minder te lijden gehad vpn de Duit
se verkeerspolitiek, erop gericht het Rijn-
vervoer naar de Duitse zeehavens te trek-
Uiteraard is die bijzondere tariefpolitiek
voor Rotterdam een ongunstige factor.
Dat het „grensverkeer" niettemin ddt jaar
weer het hoogste vooroorlogse niveau be-
Kapitein moet geen
roerganger zijn
Kusterkapiteins moeten in moeilijke o
etandigheden niet zelf aan het roer gaan
etaan. De Raad voor de Scheepvaart
keurt een dergelijke handelwijze ten
sterkste af. Dit werd gezegd naar
leiding var. de aanvaring van het 310
metende Engelse ma. Löweetoft Trader
en twee tanklidhters, op de Nieuwe Maas
bij de ingang van de Waalhaven op 26
April Jl.
Het schip voer die nacht, zonder haven
loods aan boord, naar de monding van d<
Waalhaven om koers te zetten naar Greet
Yarmouth. De kapitein stond zelf
het roer, en was daardoor niet ten volle
in staat de navigatie te leiden. Temeer
daar hij van de plaats van het stuurrad
geen goed uitzicht had, was de raad ver
oordeel «lat hij een matroos als roergan
ger had moeten aanwijzen. De omstandig
heden in aanmerking genomen, verklaar
de de raad de'kapitein van de Lowestoft
Trader echukhg aan de aanvaring.
Notarisbenoemingen
Bij K B. vam 20 December zijn de vol
gende notarissen benoemd'
J. A. Poet, cao-da da at te Velsen-Noord,
(vee. B. H. Stumpel)
H. J, Beseem, candidaat te Deventer,
(vac. G. Lam me ree) te Enschede
H. M. Oo6tertiout, candidaat te Almelo,
(vac K. de Jong)
J. C. Kort, candidaat te Nieuwer-Am-
ste<>, 'vac. G. J. van Leersum) te Winkel.
B. G. ten Kate, candidaat te Veüp
(Gld). (vee. L Volkers) te Steenwijk.
C J W Hoogendoorn. candidaat te
Deil (GM). (vac H. A. Dekker) te Glee-
Mr A. van Doominck, candidaat te De-
snier, 'vac J H. Verheus) te Epe.
P. A. E. Tijssen. candidaat te Roer
mond, (vee. P Tijssen) te St Odtóienberg.
J. A M. Smyts, candndeat te Tilburg,
(vac. J Th A Hermans) te Udefl
H. J G M Peters, candidaat te Til
burg, (vac. A Schaap) te Waalwijk.
Mr J. B d" Neeling, candidaat te Eefde.
(vac. A. de Neeling) te Gorssel
Mevrouw dr E. Mendes ds Costs-1
et is gekozen tot secretaresse van de
Nederlandse Zionistenbond.
nadert, is te danken aan het feit, dat het
Roergebied op dat ogenblik aanzienlijke
hoeveelheden kolen en erts Invoert ter
wijl het vóór de oorlog deze massa-goede
ren via Rotterdam Importeerde
OORLOGSSCHADE INGEHAALD
IAE PLAATS, die Rotterdam nauwelijks
Hen jaar na de volledige debacle van
1945 in het Internationale goederenver
keer bezet, vervult Nederland met een
zekere trots. Een belangrijk deel van het
Rotterdamse havenverkeer speelt zich „op
stroom" af, waarbij de goederen direct
van het zeeschip in het binnenschip, of
omgekeerd, worden overgeslagen. Zes-en
tachtig drijvende kranen, zes-en-twintig
drijvende graanelevators. zeetien laad-
bruggen voor massagoed en ca. driehon
derd walkranen voor stukgoed, zijn vrij
wel ononderbroken aan hel werk, schepen
te lossen of te laden.
In 1950 was de haven hersteld, en sinds
dien heeft men aieohts aan expansae ge
dacht. Een veelzeggend voorbeeld hier
van vormt de overslag van minerale oliën.
De tankinstallaties in de Petroleumhavens
hebben een capaciteit van bijna vier mil
lioen ton. Ze zijn een eenheid met de tot
een zeer belangrijke industrie uitgegroei
de raffinaderijen en kraakinstallaties te
Pernis, en de fabrieken voor de vervaar
diging van zeep, grondstoffen voor plas
tics,, e.d., rond de Petroleumhavens
Met een overslag van bijna 21 millioen
ton minerale olie In 1954, tegen slechts
twee millioen ln 1938 was Rotterdam vorig
jaar reeds uitgegroeid tot de grootste
ollehaven van Europa.
Rotterdam Is een haven met twee fron
ten. Het ene Is gericht naar de Noordzee,
waarmee het door de dertig kilometer
lange Nieuwe Waterweg in open verbin
ding s-taat, het andere is naar de drukst-
bevaren rivier van Europa, de Rijn. Geen
van beide verbindingen wordt door slui
zen of bruggen belemmerd.
Jaarlijks wordt Rotterdam bezocht door
meer dan tweehonderd-duizend Rijn- en
binnenschepen, met een totale inhoud van
veertig millioen ton.
De innige en soepele samenwerking van
de havenbedrijven met de douane-iostan-
ies. heeft de Maasstad de naam gegeven
rijer te zijn dan een vrijhaven.
CONSOLIDEREN
TAL DE BLOEI van het Rotterdams ha-
venbedrijf zich ln de toekomst nog
verder voortzetten? Het enige, wat men
hierop kan zeggen is, dat de huidige basis
voor Rotterdam gunstiger is dan voor de
oorlog, en tal van door Rotterdam opge
vangen veranderingen in het scheeps- en
goederenverkeer van blijvende aard zijn.
Dit betekent uiteraard niet, dot er geen
problemen zijn. De krappe arbeidsmarkt
is er één en Rotterdam zal eeret tevre
den zijn, wanneer de huidige ontwikkeling
is geconsolideerd en de schoonheidsfouten,
die inhaerent zijn aan een snelle groed,
zijn weggewerkt.
jong onderwilzer, die groot gezag en In
zicht had Nu deze naar Nederland is
•ertpok/.en. merkte men direct de terug
slag, maar we hebben nu roede verwach
tingen van een nieuwe Staan ze er zelf
dan wlUen ze graag hulü aanvaar
den. De taal ia ook een moeilijkheid, niet
Heen omdat ze eigen talen hebben en
dikwijls moeilijk Maleis verrtnan, maar
ook. omdat zij verschillende dingen, die
lor nns gewoon zijn. niet kennen
Zo wilde een jonge Papoea uit Neder
land zijn familie schrijven over een trein.
Hij behielp zich toen met te schrijven,
dat dit een soort aanlegsteiger was. die
zich met mensen en al voortbewoog.
Desond nks begint de organisatie uit
de verf te komen. Onze beweging heeft
twee secties Eerst de Christelijke werk
nemersvereniging. de Nederlands spre
kende "-cue. die zowel Indische als an
dere Nederlanders omvat, met een vak
groep volksgezondheid en een vakgroep
lust tie en politie. Twee Jaar geleden wal
de politie alleen p de vergaderingen
voor contrdle, nu Is zij zelf bijna geheel
georganiseerd. In de tweede plant* d«
Maleis sprekende sectie met een vakgroep
onderwijzers en een vakgroep t mmeclie-
dcn. Deze groepen zijn te vergelijken met
onze vakbonden, behalve dat alles georga
niseerd is In de toporganisatie. waarvan
de werkzaamheden uitgaan. De Neder
landse sectie telt 1000 'eden. van autoch-
thme weet men het ledental niet. omdat
velen zich lid voelen, zonder zich ooit
opgegeven te hebben- Zo was er bij mijn
afscheidsavond ln een afdeling een zang
koor, waarvan ik het b staan niet eens
wist Ook waren er veel meer leden dan
er rich hadden opgegeven.
Scholing
Holland!» it een 3-j»rige opleiding tot het
peil der vierde klasse van de lagere
school, een hoog peil in deze samenleving.
Voorts een cursus algemene ontwikke
ling en Nederlands, omdat kennis van on
ze taal het werk in bedrijven vergemak
kelijkt en toegang geeft tot vakliteratuur»
Ook kan een cursus voor het klein-amb-
tenaarsexamen hierop aansluiten, tenein
de personeel voor het eigen bureau te
krijgen
In Hollandla zijn nu 50 deelnemers. In
Hollandta-Haven 40. Ook ln Biak en Ma-
nokwar! ls men begonnen. Voorbereid
wordt verder een leerlingenstelsel ln on
dernemingen. Voor timmerlieden, metse
laars. metaalbewerkers ls een programma
ultge -erkt, vaor electriclens en automon
teurs tn voorbereiding. Het gouverne-
CHOCOLADE
VenkcJc
nent geeft gedeeltelijk subsidie en de
•erhouding Is over het algemeen goed.
'.ven eens met de kerk. Zoals bekend ls,
bereidt men de Evangelische Christelijke
Kerk voor, waarin alle Protestantse ker-
~a -envloeien. Daarnaast staat dO
contactgroep Zending. Op een gezamen
lijke ciassisvergadering is besloten de
Christelijk-sociale beweging te steunen-
Samenwerking zal zeker mogelijk zijn,
b.v. inzake diaconaat ea woningtoestan
den. Voor de zending ls het contact van
belang door het samenvallen van adat en
godsdienst, zodat de Christelijk-sociale
bewegfng een de»l van het leven kan op
vangen. Ook overtuigde N V V -ers op
Nieuw-Guinea menen, dat het werk onder
de Papoea's alleen van een Chrlrtelljke
orgavsatie kan uitgaan. Het onderscheid
tussen Nederlands- en Maleis-sprekenden
In de kerk betreft alle ende taal. Vele
jonge Papoa's gaan gaarne naar de
Nederlandse kerk. waar de preek
meer biedt. Het vrouwenwerk is
wat ingezonken, maar mevrouw Moes
wil daaraan haar krachten geven.
t ons werk Ingang heeft gevonden,
ons werk Ingang heeft gevonden,
bleek bij het af held, waar 500 Papoea's
200 Nederlands-sprekenden bijeen
Het Zweedse schip „La Plata", dat Zaterdag als 20.000ste de tweede
haven ter wereld Rotterdam binnenliep.
