Woningbouw niet
afremmen
Bekeerd
Openbaarheid
Consumptiegewoonten zijn
in 20 jaar sterk veranderd
DE KUYPER .je wéét dat 't goed is
NIEUWF LEIDSCHE COtmANT
9
VHIIDAG 23 DECEMBER 1955
/~\F ZIJ ER nog rijn, weten wij niet, maar er waren in ons land mensen
van oordeel, dat de woningnood wel diende te worden bestreden, maar
dat men daarbij jaarlijks toch niet boven een zekere grens diende te gaan.
Zij zagpn behalve de woningnood nog het gevaar van een andere nood: die
der werkloosheid. Daarom, meenden zij, behoort de woningbouw over een
lange reeks van jaren te worden uitgesmeerd.
Wij hebben dit standpunt destijds al eens bestreden. De woningnood is
zo aangrijpend, dat alles op alles moet worden gezet opdat deze volks
vijand zo spoedig mogelijk is verbannen.
Er is op dit ogenblik in ons maatschappelijk bestel wei heel weinig, wat
op werkloosheid gelijkt. Integendeel, er is schreeuwende behoefte aan
werkkrachten.
Werkloosheid zou dus alleen een eventueel toekomstig kwaad kunnen
zijn Maar het is wel uiterst riskant, de toekomstige ontwikkeling in het
arbeidsproces te voorspellen. Er is een industriële revolutie aan de gang.
T^EN GROTE figuur uit de wereld van de arbeid, de directeur-generaal
van het Internationaal Arbeidsbureau te Genève, heelt in zijn rapport
iets opmerkelijks vermeld. Hij heeft er in dat rapport de aandacht op ge
vestigd. dat er thans landen zijn, waar de helft van de beroepsbevolking
werkzaam is bij productie en distributie van artikelen, die een halve eeuw
geleden nog onbekend waren.
Een der grootste ondernemers in Amerika is van oordeel, dat over een
kwart eeuw de helft van de loon- en salaristrekkenden werkzaam zal zijn
bij de voortbrenging en verkoop van producten, die wij nu nog niet kennen.
Nog niet zo lang geleden heeft iemand gezegd, dat de bede „Geef ons
heden ons dagelijks brood" voor onze tijd ook betekent „Geef ons nieuwe
wetenschappelijke en technische procedé's". Welnu, zij zijn ons gegeven
en zij worden ons dagelijks opnieuw gegeven. Waar nog bij komt, dat de
economen belangrijk gevorderd zijn in de denkbeelden omtrent een be
heersing zoveel als mogelijk is van de conjunctuur. Buitendien is het aan
tal sociale voorzieningen nog toegenomen. Om al deze redenen achtten wij
een afremmen van de woningbouw wegens werkloosheid, die in de toe
komst misschien eens zou kunnen komen, onjuist en onverantwoord.
Nieuwe „De Hoop" vaart weer
uit naar de trawlvissers
Veertig millioen kg
Minder aanvoer, maar
wel jonge haring
A LLE Hoop I* op Breskens gevestigd.
Meer dan honderd haringvissers zijn
fPOT DEGENEN die over de woningbouw dachten als hierboven aange-
geven, behoorde ook de socialistische oud-minister In 't Veld. Maar
uit een artikel van zijn hand in het jongste nummer van het blad „Econo-
misch-Statistische Berichten" blijkt, dat hij van dit standpunt is terug
gekomen.
De jongste gegevens met betrekking tot de woningbouw acht hij van
dien aard, dat hij ook uit een oogpunt van werkgelegenheidspolitiek geen
bezwaar meer ziet tegen pogingen om het cijfer van de te bouwen wonin
gen zo hoog mogelijk op te voeren.
Mr In 't Veld schrijft, dat het hem nogal eens kwalijk is genomen wan
neer hij er op bleef hameren, dat ook aandacht zou worden geschonken aan
de werkgelegenheid in een wat verdere toekomst. Maar hij is nu ook van
oordeel, dat er voor de bouwvakken zeker werk genoeg is tot 19P5. In de
daarop volgende jaren is dan nog een versterkte vraag naar woningen te
wachten in verband met de dan optredende „huwelijkspiek". In de jaren
1945 tot 1948 was er immers een „geboorteplek" die straks een „huwelijks-
piek" gaat worden.
We zouden er op kunnen wijzen, dat deze golf thans reeds het onderwijs
heeft bereikt, hetgeen daar weer allerlei problemen oproept als onder-
wijzerstekort en gebrek aan schoolruimte.
Is de ergste woningnood overwonnen, dan is er nog altijd de noodzaak
van sanering in de woningbouw, iets waarvoor tal van gemeentebesturen
thans reeds voorbereidingen aan het treffen zijn.
IN DE LEDEN van de Eerste Kamer hebben wij het deze dagen geprezen,
dat zij van de ministers van buitenlandse zaken openlegging van een
aantal cijfers verlangden. Het ging hierbij om een belangrijke post, waarbij
de ministers echter elke specificatie achterwege hadden gelaten.
Aan onze critiek hadden wij een opmerking toegevoegd over het euvel
dat ministers spoedig geneigd zijn, aan de Kamerleden gegevens te ver
schaffen ter vertrouwelijke kennisneming, ook wanneer al zonder meer
duidelijk is, dat er niets vertrouwelijks aan zit. Deze methode is in strijd
met de openbaarheid, die een van de kenmerken is van het parlementaire
stelsel. Zij komt het vertrouwen van het volk in de publieke zaak niet ten
goede en zij staat ook aan een discussie met de regering over deze onder
werpen in de weg. Daarom, herhalen wij, moet de volksvertegenwoordiging
er op toezien, dat deze methode geen gewoonte wordt.
DE EERSTE KAMER had dus van de ministers van buitenlandse zaken
openbaarheid en specificatie gevraagd. Het stuk dat deze openbaar
heid en specificatie brengen moet, is nu gekomen. Maar wij mogen wel
betwijfelen, of de Eerste Kamer genoegen zal nemen met de wijze waarop
de ministers zich ook nu nog van de zaak hebben afgemaakt. Deze specifi
catie immers draagt wel een uiterst summier karakter.
Alsof dit nog niet genoeg is, wordt zelfs in dit stuk nog melding ge
maakt van gegevens, die (de lezer heeft het al geraden) worden verstrekt
„ter vertrouwelijke kennisneming van de leden der Kamer". De ministers
hebben dat woord „vertrouwelijk" dan nog eens extra cursief laten druk
ken. En alweer gaat het over zaken, waarvan ons niet duidelijk is, waarom
wij daarvan niets mogen weten. Er is dus voor de Eerste Kamer nog werk
aan de winkel. Voor de Tweede trouwens ook.
Alleen de interne ontwikkeling
in Indonesië kan Ambon helpen
Loggerschippers goede
meteorologen
A LS HET hospitaal-kerkschip De Hoop
vanavond of amders morgenoch
tend de pieren van Soheuenln-gen zal
den en voor de Sleephelllng ligplaats zal
kiezen, betekent dit niet. dat het schip
nu ook opgelegd zal worden tot het begi
van de nieuwe teelt In Wet. De oude ..De
Hoop" placht na de Kerstdagen niet m
uit te varen, maar de nieuwe editie van
vaartuip zal zulks wél doen. ter asststei
de trawlvissers die ook het beoin
het nieuwe jaar zullen uitvaren.
Er zUn vUf grote reizen gemaakt
naar we vernamen, bedraagt het totaal
aantal behandelde patiënten tot nu toe
765. hetgeen over dit tijdvak een record Is.
Het aantal verpleegdagen bedroeg .419.
i bestuur van de vereniging „De
Hoop" ontving van de metereologische
dienst te De Bilt een tevredenheidsbetul
ging over de wijze waarop de loggerschip
pers hun metereologische Journalen
menstelden. Zoals men weet, ls ln dit
jaar voor het eerst begonnen met het In
schakelen van de visserij ln het
van weerberichten, speciaal uit de
Kanaal -sector. Er zijn 102 weerrapporten
binnengekomen door bemiddeling
hospitaal-kerkschip.
een aanwinst worden op De Hoop
ook beschouwd de twee grote rubber-
werkboten die men uit Duitsland ontving.
Op 21 November vertrok het hospitaal
kerkschip naar het Kanaal, na eerst nog
week op de scheepswerf te Zaandam
zijn gezet voor de zgn. garantiewerk
zaamheden.
Na Nieuwjaar zal De Hoop weer uiiva-
:n met de trawlervloot naar het noor-
Geen pessimisme over
Surinaamse landbouw
(Van ocize parlementsredaotie)
Het cri>ti6Che en 6ombere geluid, dat de
Tweede Kamer gisteren over de gang
zaken bij de Stichting Machinale Lai
bouw in Suriname heeft laten hor
wordt niet gedeeid door minister Kern
kamp. Dit blijkt uit de mem'
woord op het wetsontwerp, dat het moge
lijk maakt, aan genoemde stichting
voorschot toe te kenner. Deze
antwoord verscheen reeds de dag
de indiening van het door ons gis
teren vermelde voorlopig verslag.
In dit voorlopig verslag werd critiek
geuit over het niet laten overkomen van
Nederlandse boeren naar het Surinaamse
ontginningvgebied bij Wageningen. Maar
;inister Kernkamp deelt mee. dat er
regelmatig boeren zijn uitgezonden, en dat
thans rond Wageningen ongeveer 23 Ne
derlandse boerengezinnen wonen. Uiter
aard was het niet mogelijk alle gegadig
den aanstonds te laten overkomen.
Tweede Kamer vraagt:
Wat gebeurt er met de
Raden van Arbeid
(Van onze parlementsredaotie)
Nu staatssecretaris Van Rhijn van so
ciale zaken bij de Tweede Kamer een
wetsontwerp heeft ingediend, waarin de
instelling van een Sociale Verzekerings
bank wordt geregeld zulks in verband
met het aanhangige wetsontwerp Ouder-
domsverzekering en waarvan ook de
9trekking ls, dat de Rijksverzekerings
bank in die Sociale Verzekeringsbank zal
overgaan, treft het bijna alle leden van
de Tweede Kamer, dat geen regeling is
gemaakt voor de Raden van Arbeid.
Deze Raden van Arbeid zijn immers niet
<s te denken van de bestaande Rijks
verzekeringsbank, zo staat te lezen in het
voorlopig verslag over bovengenoemd ont
werp tot wijziging van de Wet op de
Rijksverzekeringsbank en de Raden van
Arbeid. De zelfstandige bevoegdheden die
de Raden van Arbeid nu nog ontlenen
de Invaliditeitswet, zullen in de toe
komst verdwijnen, zodat ze dan geen
ïome organen meer zijn. Hoe is dan
de taakverdeling? Zullen de raden bij
kantoren worden van de Sociale Verze
keringsbank? Zo vraagt de Tweede Ka-
Voorshands lieten zij (sommige Ka
merleden) in het midden, of het onder
havige voorstel de kwalificatie van „lap
middel" dan wel van „broddelwerk" ver
dient" aldus het voorlopig verslag.
Men neemt aan, dat de immigratie
het gezin Hasters uit Amsterdam op
4 Januari in de Canadese kabinetsverga
dering ter sprake zal komen. Zoals"bekend
werd een immigratie-verzoek op grond van
Indo-Europese afkomst van nievrou-w Has-
door de Canadese autoriteiten gewei
gerd.
(Vervolg van peg. 1)
In de Jongste resolutie wordt het stand
punt van beide partijen gerespecteerd. Op
de huidige conferentie behouden de par
tijen hun standpunt ter zake. aldus mr
Luns. die. sprekend over het derde agen
dapunt van de conferentie, er op wees. dat
Nederland steeds van mening ls geweest
dat meer technische kwesties betreffende
de grens tussen Nederland en Indonesië
tot op zekere hoogte onderwerp van be
spreking dienden uit te maken. Nieuw-
Gulnea ls zo'n grenskwestie. In deze zin
moet het derde agenda-punt worden ge
ïnterpreteerd. Nog eens verklaarde mr
Luns met de grootste nadruk, dat de Ne
derlandse delegatie ter conferentie ln geen
enkel opzicht zal afwijken van deze in
terpretatie.'Hij merkte op, dat Nederland
wat dit aspect van het Nieuw-Gulnea-
vraagstuk betreft ten opzichte van Indo
nesië ln dezelfde positie verkeert als ten
aanzien van Australië.
Ambon
Over de kwestie-Ambon heeft de be
windsman geen nieuwe dingen kunnen
ceggen. HIJ relde het seer te betreuren,
dat de ontwikkeling een andere Is geweest
dan de regering op de Rondetafelconfe
rentie voor ogen stond. Er Is op dit punt
geen verschil van mening tussen regering
en Staten-Generaal. Wel echter over de
mogelijkheid om het selfbeschikklngsrerht
voor Oost-lndonesië te bevorderen of af te
dwingen. Dese mogelijkheid acht de rege
ring niet aanwezig. De UNCI kan ln deze
laak niet betrokken worden, want die
treedt niet op voor kwesties het zelfbe-
■chlkklngsrecht betreffend. Het enige, wat
Nederland kan doen Is rustig af te wach
ten. of de Interne ontwikkeling In Indone
sië mogelijk *al lelden tot ren bevredi
gende oplossing voor Ambon. Anak
Agorng Gde Agoeng. de Indonesische mi
nister Tan Buitenlandse Zaken. Is au fond
een federalist. Mr Luns was van mening,
dal bemoellngrn van Nederlandse ztjde
net de saak der Zuld-Molukken bU s
iaat zonder resultaat souden zijn geweest
-n het huidige overleg i priori onmoge
Uk zouden hebben gemaakt. Er bestaat te
weinig Interesse in de wereld voor Am-
bon. dan dat de kwestie met succes aan
hangig kan worden gemaakt bjj de V.N.
Ook de minister had veel lof voor het
echtpaar Bouman, maar kon niet instem-
met de gisteren geuite critiek. als
het Nederlandse Hoge Commissariaat
niet voldoende achter de verdediging
de Nederlandse gevangenen In Djakarta
taan. Het H.C.. heeft zeer veel voo
erdachten gedaan en er ls over het al
gemeen sprake van een zeer goede samen
werking met de verdedigers.
Belde ministers hebben het gehad ovei
de kwestie van de Duitse oorlogsmlsda
digers. Minister Be(jen had bepaald niet
te klagen over de houding van de West-
Duitse regering in het algemeen en die
van minister Von Brentano in het bijzon
der. HU vond het niet opportuun er bt
deze laatste op aan te dringen een verkla
ring af te leggen In het West-Dnitae par
lement. Von Brentano's bezoek aan om
land mag vroeg In het volgend jaar wor
den verwacht. Uiteraard zal dit de ge
legenheid bieden verschillende misver
standen uit de weg te ruimen. Mlnistei
Luns sprak er zUn vreugde over uit
dat aan het verstrekte materiaal een wUde
verspreiding Is gegeven In de Bondsrepu
bliek. De kranten, die ren anti-Neder
landse agitatie In de hand hebben gewerkt,
zUn nu niet de organen, wier inzichten
beide regeringen erg welkom zUn.
Tegen de motle-RuUgers tenslotte maak
te de heer Luns geen bezwaar. Deze motte
dringt aan op uitbredlng van de hulp
minder ontwikkelde gebieden. De minister
zonder portefeuille bleek bereid met zijn
ambtgenoot de stichting van een desbe
treffend fonds voor 1957 te overwegen.
De motie-RuiJgers en de begroting wer
den z.h.s. aangenomen.
op dit ogenblik nog geconcentreerd fn
de Kanaalstreek Breskens is als
ieder jaar in deze tijd'de aanvoerhaven
voor de gezouten nis. Als Breskens ons
niet in de steek laat. zullen we dit jaar
misschien een totaal-aanvoer van 40 mil
lioen kilogram haring halen. Maar dat
is dan ook de top. Een top. die in ver
gelijking met andere jaren bar tegen
valt, al mag direct worden gezegd, dat
de betere prijzen de schaden der klei
nere vangsten compenseren.
Vorig jaar hebben de Nederlandse haring
vissers bijna SS millioen kilogram zee
banket naar de wal gebracht. Men wil
beweren dat de warmere zomer en de
daarop gevolgde kwakkelwlnter oorzaak
zUn, dat er nu zo slecht werd gevist. Er
was overal meer dan voldoende voedsel.
Het begin van het seizoen was hoop
gevend. De nolle haring en maatjes
haring werden in Juni. Juli in redelijke
mate gevangen. Dat aardige begin werd
echter gevolgd door een periode
slapte, waardoor tenslotte maar 290.000
kantjes maatjesharing hoofdzakelijk
voor binnenlandse consumptie aan de
markt werden gebracht. Tegenover de
362.000 van 1953. een maar zeer magere
De vangst in de nakomende maanden van
de noodzakelijk voor export bestemde
steurharing was navenant. Zeer wissel
vallig, zo zei men ons te bevoegder
plaatse, waar we overigens ook ver
namen. dat deze verminderde aanvoer
onze export niet ln gevaar brengt. De
afgesloten contracten ook met de Sovjet
Unie. een van onze vaste afnemers van
haring de laatste jaren kunnen nor
maal gehonoreerd worden.
Is merkwaardig feit kunnen we tenslotte
nog melden, dat de haring, die dit jaar
gevangen is, in vergelijking met die van
andere jaren, bijzonder jong is. Wat
de oorzaak er nan is kunnen de biologen
noch de vissen verklaren. De vissers
weten alleen, dat het de kwaliteit van
het product ten goede komt.
Ver. Chr. Mulo bijeen in
Rotterdam
(Van onze schoolnieuwsredacteu
„Het lek moet zo gauw mogelijk gedicht
worden, eer het ULO-schlp gezonken h
Dit zei een Mulo-onderwijzer op de 52ste
jaarvergadering van de Ver. tot beharti
ging van de belangen der Chr. scholen
oor Mulo gistermiddag in de Rivlèrahal
Rotterdam, daarbU doelend op de nood-
■estand, welke Is ontstaan door de te
.ge salariëring van de Ulo-leerkrachten
i vergelijking met andere takken van
onderwijs. Hierdoor solliciteren vele Ulo
onderwijzers naar het VHMO of de UTS,
ze meer verdienen, maar ten gevolge
an de Mulo-scholen in gevaar ko-
De zeshonderd bezoekers van dez«
jaarvergadering legden de handen oi
elkaar om hun instemming te betuigen mei
het hartig woordje, dat de voorzitter var
de Amsterdamse afdeling, de heer A. var
s (Zaandam) hierover ten beste gaf.
Had de voorzitter, de heer Joh. Tig-
chelaar (Scheveningen) ln zijn openings-
^jd al de nadruk gelegd op de recht
vaardige eisen t-a.v de salariëring.
heer Van Os en andere sprekers gaven
uitdrukking aan hun bezorgd-
teleuretelling over het uitblijven
antwoord. Mr J. G. M. Broekman,
dir.-gen. v. L. onderwijs vertegenwoor
digde op deze vergadering minister Cals.
De doorsnee-Nederlander merkt er wei-
ig van, zo zei de heer Van Os o.m. hoe
het Mulo wordt belaagd. De bezitters van
MO-akte A worden door het VHMO
„afgetroggeld".
motie van de Amsterdamse af
deling die aan de minister van O. K.
W„ de Staten-Generaal, de regering
het Nederlandse volk wordt gericht,
wordt grote bezorgdheid geuit ove
oodtoestand van het Mulo en de rege-
Ing verzocht de salariëring van het per-
oneel te herzien.
Verder werd besloten de contributie te
handhaven op f 20 per jaar. De heer J.
Jansen (Den Haag) werd in het bestuur
herkozen.
De aangekondigde causerie van drs C.
d. Zwet (Den Haag) over: Observatie
in leerlingen, kon om des tijde
geen voortgang vinden.
gezellige gemeenschappelijke
maaltijd in de hal, genoot men van he
iel van Rob Geraerds: Scrooge en Mar-
y, met Mariele Meijer aan de piano.
Vanmorgen bezon men zich op hee>l an
dere problemen. Prof. dr J. Lever uit
Amsterdam nam Genesis 1 onder de loupe.
heid
Minister Mansholt
(Van een onzer verslaggevers)
T>IJ HET nieuwe loonsysteem zullen wij uitermate voorzichtig moeten
zijn met de toepassing van bedrijfstaksgewijze differentiatie. Minder
winstgevende productie is daarom nog niet minder belangrijk. In de land
bouw althans zou het een ijzeren wet moeten zijn dat niet de rentabiliteit
maar de noodzaak van een bedrijf aanleiding tot zekere beloning vormt.
Dit zeide minister S. L. Mansholt gistermiddag te Amsterdam in een
vergadering van de Nat. Coöperatie Aan- en Verkoopvcreniging voor de
landbouw „Centraal Bureau".
De binnenlandse consumptie is niet
stabiel als het wel lijkt. Trekt men V
gelljkingen met 1936, dus 20" Jaar geleden
ofwel de .vooroorlogse tijd." dan ziet
een belangrijke verschuiving in de
consumpti egewoon t en.
Thans verbruikte de binnenlandse
markt 95 pet van de totale Nederland-
graanproductie. 85 pet van de aar
dappelen, 65 pet van de groenten en het
fruit, 75 pet van het vlees. 60 pet van
de (rielk en 40 pet van de eieren van
'igen bodem
Vergeleken bij 1935 ls het suiker-
verbruik met een kwart toegenomen,
het rijstverbruik met tweederde en
dat van koffie met de helft gedaaJd
Fruit wordt anderhalf maal zoveel
gegeten, hel melkverbruik steeg met
een kwart; boter wordt nog maar half
zoveel gebruikt en margarine daar
entegen driemaal zoveel. Ook vlees
en eieren tonen een lichte teruggang
Zowel voor de kwaliteiten van tarwe
ils van melk zou de minister willen ko
nen tot uitbetaling naar kwaliteit, want
beide producten komen nog niet altijd zo
goed mogelijk aan de markt.
Bij toezicht en leiding dienen de organi
saties echter niet óver te organiseren.
Waar blijft het persoonlijk Initiatief, als
de huisvrouw al niet meer vrij ls, haar
melkslijter te kiezen, de slijter niet zijn
ancler enz.? Dit ls een constructieve
fout.
Geen prijsschokken
Van groot belang acht minister Mans
holt het, dat de agrarische productie niet
blootstaat aan prijsschokken of -schom
melingen. Omdat de huisvrouw niet zeker
Is van de visprijzen. koopt zij weinig vis:
zl1 moet haar wekelijkse begroting klop-
oend houden. Stabiele prijsontwikkeling
is dus voorwaarde.
Ook mangelt er nog een en ander aan
het distrlbutle-anparaat. Minister Mans
holt zelde. niet te begrijpen waarom alles
to gespecialiseerd moet zijn. Waarom kan
men, zoals ln andere landen. bU de krui
denier geen panklaar pluimvee, geen ver
pakt brood, verpakte melk. fruit en diep
vries kopen?
Over de lonen zelde de minister nog. dat
de landbouwlonen misschien nog enige
achterstand vertonen, maar toch aardig
geliikgetrokken zijn met die der indus
trieën. Het arbelderstckort ls ln de land
bouw niet groter dan ln de Industrlebe-
drtjven.
De minister acht het begrijpelijk, dat
er gezocht wordt naar een nieuw loon
systeem in ons land. maar hij acht het
gekozen tijdstio daarvoor erg ongelukkig
en is verbaasd over het SER-advies. dat
de consequenties van differentiatie per
bedrijfstak niet heeft doorvoeld.
De algemene week der gebeden van
die Evangelische Alliantie is wede-rom
vastgesteld van 1—7 Januari-
A. Vas Dlas volgt P. Dijkstra op
als voorzitter van de raad van beheer
de Verenigde Nederlandse Scheep
vaartmaatschappij ln Den Haag. De heer
Dijkstra gaat met pensioen.
Ds S. G. de Graai, A'dam
(66) overleden
In de ouderdom van ruim 66 jaar ls te
Amsterdam na een langdurige ziekte over
leden ds S. G. de Graaf, em-prediikamt van
de Geref. kerken, in welker midden hij
voorheen een vooraanstaande plaats heeft
ingenomen.
Ds De Graaf werd op 23 Mei 1889 ge
boren en aanvaardde op 19 Januari 1913
het predikambt te Oosterzee (Fr.); in 1917
vertrok hij naar St Pancras (N.H.); in 1919
naar Rijswijk (Z.H.) en op 25 April 1923
deed hij in Amsterdam intrede. Daar heeft
hij tal van jaren behoord tot de meest
gezochte kanselredenaars.
Ds De Graaf heeft vooral naam ge
maakt door zijn geschriften. Van zijn hand
verscheen een standaardwerk in twee
delen, getiteld „Verbondsgeschiedenis".
Voorts heeft hij geschreven: „Hoofdlijnen
ln de dogmatiek", een boek over de kerk
geschiedenis en prekenbundel „Een pro
feet den volkc".
Ds De Graaf heeft onder meer deel
uitgemaakt van de generale synode van
Utrecht 1946 en was secundus-lid van de
generale synode van Eindhoven 1948.
Tot opvolger van prof. dr K. Fokke-
ma als rector van de Vrije Leergangen in
verband met diens benoeming tot gewoon
hoogleraar is benoemd dr J. Roelink, le
raar aan de Chr. HBS te Amsterdam-
Noord.
Het Luth. buitencentrum Hoeklum
bij Bennekom verkeert in exploitatiemoei-
lijfcheden: het zal 1 Januari gesloten wor
den en men zal zich beraden, hoe het
werk kan worden voortgezet.
De Geref. Ver. voor Drankbestrijding
houdt op Zaterdag 28 Januari in het
Geref. Jeugdcentrum De Witte Hei te
Huis ter Heide een conferentie over het
alcoholisme. O.a., zal de heer W. C. F.
Scheps uit Den Haag het woord voeren.
STAATSINRICHTING EN ECONOMIE M O
's-GRAVBNHAGE, 22 Dec. Geslaagd
voor staatsinrichting M O: H. Th. M. Groe-
men, St. Geertruid. Afgewezen 4 Candida-
ten. Voor economie MO: F. Rombacht.
Utrecht; H. G. Roost. Dordrecht: R. de
Roet. Naarden; H. H Smit. Groningen; A.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Bennekom H. Roelof sen
te Zeist; te Huizum-Leeuwarden (toëz.) G.
J. v. d. Bogerd te Suawoude; te Euohna
(bij New York, Ref. Church) T. Schellin
gerhout vit. te Rotterdam.
Bedankt: voor Hoornaar J. Enkelaar
te Vreeswijk; voor St Annaland P. West-
land te Waarder
Remonstrantse Broederschap
Bevorderd: tot proponente mej. Th.
Mayer te Rotterdam.
Academische examens
LEIDEN. 22 Dec. Geslaagd voor het
doet. ex. Ned recht; mej R. A. v. d.
Wolf te Den Haag. mej. M. Kapteljn
Bentveld en de heer J
Vlaardingcngeslaagd
Ned. recht;
J. R van Wijlend te
Vem
A. Ros
Ams terdai
lc„ Bokkel Huinink te Rotterdam
E M van Duik te Heemstede, mej. J. C.
de Bruvn te Den Haag en- de heren P. S.
Brouwer te R"dam. G J W. Umbgrove te
Wassenaar, M. Gort te Leiden. A. Doeve te
Den Haag, G. gti
Hoeven te Zundert. G de Wilde te R"dam.
M. W Bosselaar te R'dam en R. C. Insinger
te Den Haag; cand. ex Engelse taal- en
letterkunde de heer J. F. van Vroonhoven
te Zoete rwoude.
AMSTERDAM. VU 22 Dec. Geslaagd
voor cand. Engels; J. J. Berkhout. Hilver-
KALO DERMA
GELEE mwm
maakt banden zacht als jluwttl
DELFT. 23 Dec.
scheikundig ingenie
denhout; F. J. Kockei
,-enhage; J. Snelder-
_-nhage en R." S. Verkerk. Rotterdam.
Ingenieursex. mijningenieur: H. J. de Groot,
uwenhagen: J. N. van Hulst, Arnhem;
J. F. J Willems (met lof). Amsterdam
en W. de Wit, "s-Gravenhage.
NIJMEGEN. ,23 Dec. Geslaagd
paedagogiek; jlfcvr Th. M. L. baro-
voorst, Tilburg. Doet.
laude),
psychologie; W. A. M. Ci
Den Bosch. Cand. rechten;
V. M. Phijffer, Nij:
warden.
De gemeente Barneveld heeft de
boren van Kootwijkerbroek voor het be
drag van f 1. naet gekocht; men wacht
men wacht thans nieuwe voorstellen tot
het behoud van deze toren af.
ZATERDAG
DECEMBER
Hilversum I,402 m. KRO: .7.00 Niei
7.10 Gram. 7.30 Gewijde muz. 7,45 Morgen
gebed en liturg, kal. 8.00 Ndeui
ber. 8j15 Gram. 9 00 V. d.
V. d. kleuters 10.05 Gram. 10.30 Ben je
zestig? 10.00 V. d. zieken 10.45 Fran
sons 12.00 Angelus 12.03 Metropoli
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lunch
concert 12.55 Zonnewijzer 13.00 Nieuws i
Kath. nieuws 13.20 Salonork. en solist 13.
Kerstliederen 14.00 Boekbespr. 14.00 Amus.
15.05
15,56 Gram. 16.00 De schoonheid van
Gregoriaans 16.30 V. d. Jeugd 17.00 A
muz, 17.20 V. d. Jeugd 18.00 Lichte
LIS Kérstavond tri Stockholm (gr.) 18.45
Een en
het Atlantisch
Pact" 19.00 Nieuws 10,10 Gram. (Inti
Gewijde gram.) 20.05 Toespraak door Z.H.
Paus Pius XII. 20.20 Act. 20.35 De gew
man 20.40 Gram. 21.20 Voordr, 21.45 Vrou
wenkoor. en soliste 2240 Voordracht 22.25
Kamerorkest, Omr.koor en sol. 22 55 Gram
23.00 Nieuws 23.15 Kerstprogr. 21.001.3
Plechtige Nachtmis.
VARA; 7.00 Nieuw
740 Gym. 7.25 Gram. 3.00 Nieuws 8.15 Gram,
L.55 V. d. huisvrouw 9.00 Gym.
9.10 Gram. VPRO; 10.00 „Tijdelijk uitge
schakeld". caus. 10.05 Morgenwijding. VARA
10 20 V. d arb. In de continubedrijven 163(
Radio Philharm. sext 12.00 Orgel en zanj
.30 Land. en tuinb.meded. 12.33 Gram
18.00 Nieuws 13.15 VARA-Varia 13.20 Pro-
menade-ortc. 13.45 Sportpraatje 14.00 V. d.
Jeugd 1425 Muzikale caus. 14 50
15.35 „Van de wie
1550 Kamerorkest
16 35 „Onderwijs volkszaak!".
Nieuwe gram, met comm. 17j15
Hammondorgel 18 00 Nieuws en comm. 18 20
Om 18.30 Artistieke Staalkaart. VPRO;
Kerkdienstje v. d kind VARA- 20-
vs 20 05 Metropole ork. 20.35 „Dat woi
deriijke leven", hoorsp 31.55 Schoolkoi
22 20 Socialistisch comm. 22.35 Cello en pi;
"J.00 Nieuws 2346 Gram. 23.30 Orgeicon
IKOR 24 1" - -
TV-prog JW
d. jeugd AVRO: 20.14
2245 .Kerstavond",
2345—23.55 Relais v. d. Zwitserse TV; Rep.
d. Fbotestants ekerkd
an St. Pieter te Genève 23.59—1.00 Relais
d. Belgische TV; Rep. van de Nachtmis
i de Nbrbertijnér-abdij te Tongerlo.
Engeland, BBC Home Service, 330 ra. 12.00
Llohte muz. 12.30 Gram. 12.55 „Have a g
13.25 Buitenl. overz. 13.55 Weerber. 14
14.H0 Gevar. molz. 15.00 Fabrieksfa
30 Hoorspel J6.00 Kerstdienst 17
era 18.00 V. d. kind. 18.55 Weerb
CITROEN
BESSEN
LIKEUREN
r~
klaar".
„O", zei Corole en de dunne lippen van dokter Le
theny gingen onmerkbaar naar beneden.
„U bent dus aan het bruggenbouwen geweest in
Uruguay?" Met deze woorden richtte ik mij tot J:m
Gainsay. HU vestigde zijn doordringende ogen rustig
op mij.
.J a".
„Ik veronderstel. Uruguay gaat nu vooruit .is Euro
pees en beschaafd?" Ik ging door in de hoop hem aan
het vertellen te krijgen over enige van zijn avonturen,
doe hem moesten zijn overkomen. Ik heb een drang
naar onderzoekingstochten in mij en tevens hokvaste
gewoonten, dus moet ik mijn reizen wel per volmacht
„Ja. Ofschoon de meer afgelegen delen nog in zeker»
opzichten de Ban4a Oriental zijn".
„De Banda Oriental?' zet Corole dom.
„Het Purperen Land. dat Engeland verloor", zet
Maida zachtjes en Gainsay s ogen ontmoetten de hare
in een blik van belangstelling, belangstelling en nog
iet» meer.
Corole's oogleden trilden.
„Serveer dé koffie ,n dokters studeerkamer. Hulda".
zei zij. ..En doe de ramen open".
De avond was ongelofelijk drukkend geworden ter
wijl wU aan tafel zaten, zo heet, dat zelfs de vlam
der kaarsen ondraaglijk scheen en ik geloof, dat wij
allen ons opgelucht voelden, toen wij van tafel konden
gaan en or» makkelijk neervlijen in de grote stoelen
en sofa's in dokter Lebheny's studeerkamer- De ene
lamp op tafel was voldoende, ofschoon zij het grootste
gedeelte vazi de kamer in 't halfduister liet, in 'n nogaJ
spookachtig halfduister, want de lamp was omhingen
met groene ztjde en franje. De ramen waren zo hoog
mogelijk opengesmeten, maar zelfs hier aan de wind
kant van de heuvel was geen koelftje te bekennen en
het was zo rustig, dat wij krekels beneden in de boom
gaard konden horen en de zwakke golven radiomuziek
uit de geopende ramen van het ziekenhuis, welks
lichten dof door de bomen schenem.
„Rad.o tn een ziekenhuis?" vroeg Jim Gainsay ge
amuseerd
.Ja zekert" Dokter Lenttieny's stem klonk vrU
scherp Je bent te lang uit de bewoonde wereld ge
weest Jim. om t» weten, dat een behoorlijk z.eken-
huis met al de laatste modee moet meegaan, de be-4e
radio i er te krijgen is inbegrepen, met eperia'e z*-
maak'e luidsprekers ;r. elke kamer, d e ermee :r ver
binding staan. He* geld, dat voor dergelijke d.ngen
het
wordt verkwist", voegde hij er biibter aan toe. „kon
op andere wijze heel wat meer nut afwerpen. Hoe
kunnen wU op het gebied van onderzoekingen veel
uitrichten, als aü ons geld wordt verkwist aan perken
en bloemen" hij maakte ongeduldig een wuivend
gebaar in de richting van he* ziekenhuis ..aan dure
apparaten, d'.e wij zelden gebruiken, aan voor 80 000
dollar ziekenmaiteriaal, aan verweerde steen, aan
„Aan radio" bracht Gainsay in het midden. Dr Le-
theny glimlachte flauwtjes, maar de hand. die een
nieuwe sigaret aanstak, scheen een beetje onvast.
„Aan radio", stemde hij toe.
..Toch hebt u gelijk, dokter Leiheny". Dokter Bal
man. die blijkbaar bezig was geweest met zijn maal
tijd te verteren, sprak zo plotseling, dat ik opsprong.
Hij slenterde naar het raam en stond met de handen
ln zijn rakken neer te zien op de lichten van het zie-
,,U hebt gelUk". herhaalde hij. „Als ik de helft van
het geld had. dat daar beneden wordt weggesmeten.,
zou misschien de proef, die mij vanmiddag mislukte,
geslaagd zijn". De bitterheid In zijn stem klonk zo
grimmig, dat ik geloof dat wij allen een beetje op
schrokken en ons slecht op ons gemak gevoelden. Al
ien. dat wil zeggen Corole niet, dte niet gemakkelijk
onder de indruk komt, en die bU de lamp bezig was
met het koffiestel. Het Licht deed de vlakgestreken
gouden golven van heur haar uitkomen.
„Kun je onnodige uitgaven niet stopzetten? vroeg
Gair.eay
.Stopzetten?" Dokter Letheny lachte schamper.
..Stopzetten, wanneer het ziekenhuis uit pnvé-middelen
bestaat "n de raad van directeuren een troep onwe
tende. ijdele ezels is! Neem bijvoorbeeld deze aange-
lezenheid van het radium. Wij zouden en moesten een
hee; gram radium kopen. Zij hadden van radium ge
hoord. Andere ziekenhuizen hadden het Radium moes
ten we hebben en radium kochten wij Maar probeer
eeiw me* hen te spreken over onderzoek, over het vin
den van een nieuw geneesmiddel voor een oude
kwaal, over de noodzakelijkheid van laboratoria,
uitrusting, van studie. Je zoud* es-en goed kunnen
proberen om een opkomende donderbui te stoppen als
hun te vragen iets te zien dat niet vlak voor hun
ligt".
„Maar", zei Gainsay zachtmoedig, „het is een goed
<üng voor een ziekenhuis om radium te bezitten, niet?
Ik a-acht. dat het een grote ontdekking was".
„Natuurlijk, natuurlijk!" viel dokter Balman
„Maar wij hebben zoveel niet nodig. Een half gram,
een vierde, zelfs een zesde gram zou voor one doel ge
noeg zijn geweest Maar neen Wij moesten 65.000 dol
lar berieden voor een luttel gram radium. Vijf en zes
tig duizend dollar! En om mijn verzoek om de helft
daarvan, maar de helft van dat geld lachten zij. Zij
Lachten om studeren. Om onderzoek, om laboratoria
en uitrusting. En zij noemden mij een fantast".
De toenemende zwoelheid van de avond en de span
ning van de naderende storm moesten ons allen eer.
beetje nerveus en prikkelbaar hebben gemaakt. Een
vreemd zwijgen volgde op Franz Balman's uitbars
ting, waarbij ik de zware ademhaling van dokter Ha
Jek vlak bij mij opmerkte. Geïrriteerd ging ik wat uit
zijn buurt. Fred Hajek had mij altijd koud gelaten,
maar dde avond voelde ik opeens een felle afkeer van
hem. De atmosfeer in de kamer 6cheen ondraaglijk
drukkend en ik huiverde even ondanks de hitte en
vroeg mij af. of misschien mijn eten mij zou gaan be-
Gadnsay stond op, ging een asbakje krijgen en weer
tn een andere stoel zitten. Ik merkte op. dat deze be
weging hem dichter bU Maida bracht, wier mooi blank
profiel in -het halfduister bij -het raam zichtbaar was.
Zi1 behoorde tot die mensen, wier zwijgen de indruk
geeft van nadenkendheid en niet van saaiheid of af
getrokkenheid; een erg gezellig iemand om om zich
heen te hebben.
Corole roerkte de beweging ook op. want zij nam
mijn stoel naast Hajek en mompelde iets binnensmonds
tegen hem.
„Nemen juLlie op hetzelfde gebied proeven?" vroeg
Gainsay en de gewone luchtige toon van zijn stem
deed mijn ongerustheid overbodig en dwaas schijnen.
„Neen", zei dokter Letheny kortaf.
„Neen", zei doktor Balman HU keerde zich opeens
af van het raam en ging zitten aan de donkere kant
van de klapschrijOefenaarhet front van zijn smo-
kinghemi bolde zich op tot een onbevallige bult maar
dit scheen hem Tv'e* te kunnen schelen-
„Wel", zei Corole. „als ik een millionnair was zou
Ik iullie beiden het geld geven om naar hartelust to
kunnen werken"
(Wordt i
-valed)
19.00 Nieuws 19.15 Sport 19.30 Gevar. muz.
2016 Pari. overz. 20.30 Interviews 21.00 Ge
var, muz. 22 00 Nieuws 22.15 Hoorsp. 23.46
12.46 Pianospel 12.30 Orkestconc. 1345
Lichte iroub. 1355 portparade 1445 Gram.
14.45 V. d. kind. 15.00 Hoorsp. met muz. 15.30
Lichte muz. 16 00 Voetbal-rep. 17.00 Licht
progr. 1745 Fi-lanpro
.15 Dansmuz. 0.50 Nieuws 1.00
Caus. 0.04—1.10 Nachtdienst.
NWDR. 309 m. 12.00 Amus. muz. 13.00
Nieuws 1346 Lichte muz. 14.00 Sprookjesmuz.
15.00 Kerstliederen 1625 Orkestconc. 16.55
Nieuws en weerber. 17M Kerstliederen 19.16
Kerstprogr. 20 00 Klass. i
13.00 Nieuws 14.05 1
16.10 Gram. 16.55 Kamermuz. 17.55 Gra
ing 10.30 Gra
i m. 11.45 Gram. 12 30 Weerber.
13.00 Nieuws 1345 Gram. 14.30
5.00 Omr.ork. en soliste 15.45
16.00 Gram. 16.16 Accord.muz.
45 Engelse les 17.00 Nieuws
17,20 Liturgische gezan-
Aceordi
1630 Gi
17.10 Beiaardconci
gen 17.30 Symph. ork.' 17.50 Gi
22.35 Orgelconc. 22.45 Volksliedei
23.00Nieuws 23.05 Gram. 24.00—1.00 Kerst-
Brussel. 484 m. 1245 Gram. 13.00 Nieuws
13.16 Verz. progr. 16.00 Zang 1700 Nieuws
17.15 Gram. 17.30 Lichte muz. 19 30 Nieuws
20.00 Kerstliederen 20 45 Gram. 22.00 Nieuws
2245 Gram. 22.55 Nieuws 23 00 Dansmuz
23.55 Nieuws 24.00 Nachtmis 0.031.00 Dans-
IBC. Ultz.
iuws feite i
de Negen Tekstei
Nederland. 17.45—1845
de dag. en; De dienst
Liederen (op 224
Duitse TV-progr. 17.00—12.00 Kerstprogr.
v. d. kind. 20.00—21.J5 Kerstprogr. 2345
23.55 Relais van de Zwitserse TV; Pro
testantse nachtdienst.
Belg. TV-progr. (Vlaams). 17.00-48 00 V.
d. "jeugd 10.00 Testbeeld 1945 Gram. 19.31
Religieus progr. 20.00 Nieuws 20.4-5 De week
Basketball-rep. 2130 TV-rebus
3246 Fiilimprogr. 23.50—1.00
21.45 Film.
EurovisieNachtmis i
Belg. "TV-progr. (FÜH
19.00 „En passant par Strasbourg" 10.30 Nieu.
Tongerlo.
Testbeeld
„~.i par tarasDourg"' 40.30 Nieu.
films 20.00 Act. 2045 Nieuws 20 40 Bas-
ketebaNrep. 21.20 TV-spel 2245 Filmprogr.
Kruiswoordraadsel
9
HORIZONTAAL: 1 Vervoermiddel, 5
zangstem, 8 voegwoord, 9 gewicht. 10
slede, 11 voor, 14 üzeren drievoet, 17 rot
plekje aan fruit. 19 god der liefde, 20
achten, 22 gemeente in Gelderland, 24
bestaat. 26 drank, 27 za-n-giioot. 28 kern.
29 langzaam.
VERTIKAAL: 1 Hevig, 2 binnen, 3 zo-
ervogel. 4 sieraad op de bovenlip. 6
bergplaats, 7 hoogmoedig, 12 uitgestrekt,
13. godin. 15. gelijk, 16. onderste razeil.
17 beeldverhaal. 18 telwoord. 21 verharde
huid, 23 verdwenen, 25 zangnoot, 27 rond
hout.
Oplossing van de vorige pnzzl»
298
VERTIKAAL: 1 Waas. 2 L.O., 3 mep, 4
dos. 5 re. 6 soep. 8 haastig. 10 sepia, 12
tafel. 14 kap, 15 met. 17 tred, 19 lier.
t. 22 mep, 24 pi, 25 la.
