e wegen zijn uit de tijd
Halen we de achterstand ooit in
Over bitumen, keien, beton en viadueten
„Op enkele
punten"
Topdag: 50.000 voertuigen
HET RIJKSWEGENPLAN 1948
Hoe lang voldoen de tunnels
die wij nu bouwen?
Pag.
November 1955
De toestand van onze wegen
DE toestand van onze Rijkswegen is vergeleken met het buiten
land over het algemeen niet onbevredigend, ja, op verschillende
punten zelfs goed. De weg van Rotterdam naar Breda b.v. is (met
een enkele uitzondering, als de wat nauwe brug bij Dordrecht)
ideaal: vierbanig van begin tot eind en voor een groot deel van
beton en bitumen. De tweede rijstrook van de weg UtrechtVeenen-
daal is nu van Utrecht tot ver voorbij Driebergen te berijden, 4e weg
VeenendaalArnhem ligt tot voorbij Bennekom als een blank lint
in het landschap en het wachten is alieen nog maar op een paar
viaducten eroverheen en de bebakening etc. Toch is de toestand van
onze wegen over het geheel nog wel voor verbetering vatbaar.
□enwagens, 6359 autobussen, 87.609
vrachtwagens, 3846 trucks met opleg
gers en 4588 zgn. speciale voertuigen
En d?.t is ruw geschat voor
elk motorvoertuig tien meter weg
ook voor de 18 meter lange vracht
wagens en de soms bijna 5 meter
lange Amerikaanse personenwagens!
Overigens moeten we het belang van
onze wegen niet te eng zien. De Rijks
weg 12 ..Het Hazenpad''van
Den Haag over Utrecht en Arnhem,
waaraan men nu zo druk bezig is, is
de hartader voor het verkeer naar en
van Keulen en Frankfurt. De Rijksweg
no. 29. Amsterdam-Utrècht over Amers
foort. Apeldoorn, Deventer en Olden-
zaal. sluit aan op Osnabruck en Han
nover. De Rijksweg 16. Rotterdam.
Dordrecht, Breda, sluit aan op het Zui-
Van de totaal 4126 kilometer Rijks
wegen zijn er nog 1392 kilometers met
klinkers bestraat, een redelijk goed, bij
nat weer echter wel wat glibberig
wegdek. Het veel vlakkere en stroe
vere bitumen bedekt 1859 kilometers
en het prachtig vlakke beton 608 kilo
meters. Nog 106 km Rijksweg moet
het met keien doen, 94 kilometer met
grind en 11 kilometer met houten
wegdek! Langs 1443 km Rijksweg
liggen rijwielpaden, het totale net van
rijwielpaden in ons land beslaat 2339
km. In onze Rijkswegen zitten 227
bruggen, waarvan 86 beweegbaar,
plus 35viaducten.
Nog slechts 208 km Rijksweg heeft
in het geheel geen rijbaanindeling. 1997
km hebben twee rijstroken, 32 km drie
rijstroken en 67 km vier rijstroken. De
wegen met vier rijstroken, gescheiden
door een heg. zijn: Amsterdam-Den
Haag (gedeeltelijk^ Den Haag-Rotter
dam gedeeltelijk". Amsterdam-Utrecht,
Den Haag-Utrecht, Rotterdam-Breda en
Arnhem-Nijmegen. Van onze Rijkswegen
lopen 370 km door bebouwde kommen
buiten de steden is 693 km verlicht.
Ons tvagenpark
Die 4126 kilometer Rijksweg w<
den vrij geregeld bereden door niet
minder d?.n 452.299 motorvoertuigen
'telling van 1954) verdeeld als volgt:
130.486 motorrijwielen, 219.411 perso-
T7 AN Rijkswaterstaatszüde deel-
de men ons op de desbetret-
fende vraag mede, dat men bij
de wegenbouw een achterstand
op enkele punten erkende. Als
oorzaak van deze achterstand
„op enkele punten" noemde men
in de eerste plaats de snelle
groei van het verkeer, en op de
tweede plaats de oorlog, die ook
gedeeltelijk schuld heeft. Of we
deze achterstand kunnen inhalen
en wanneer, hangt af aldus
Rijkswaterstaat van de ver
dere groei van het verkeer, die
men niet kan voorspellen.
den. Onze wegen zijn een schakel in het
internationale net van wegen dat Euro
pa bedekt, en dus ook een schakel in
de Europese economie.
En het belang van een vlot verlo
pend verkeer behoeft nauwelijks te
worden geargumenteerd. Heeft u er
eens bij stilgestaan, dat een half
stagnatie op de weg Rotterdam
Den Haag een schade van f 4000 aan
-uren berokkent? De gemiste af
spraken en het daaruit voortvloeiende
extra- en overwerk hebben we in dit
bedrag nog niet eens verrekend....
Advertentie
Hebt Gij ook al rheumatiek
Wie de kwellingen van rheumatiek of van
rheumatische aandoeningen kent, weet hoe
een groot deel van zijn leven vergald wordt
door de vaak zware pijnen. Zodra gij Uw
kwaal bestrijdt met Akker"s Kloosterbalsem,
waarvan de geneeskrachtige bestanddelen
diep in de weefsels doordringen, voelt U,
hoe een Beeriljk verwarmende balsem Uw
pijnen lenigt en zult U bemerken welk een
weldadige werking dit ideale wrljfmiddel be
zit. Niet voor nlels zegt men al lang: Akkert
Kloosierbaisem„Geen goud zo goed".
(Van onze speciale verslaggever)
ROND 5QO.OOO motorvoertuigen worden elke
morgen gestart, rond 500.000 motorrijwielen
en auto's steken hun neus buiten de garage en
gaan de weg op. In stadsverkeer en op de buitenweg
en de chauffeurs mopperen op elkaar en op de
wegen: op de omleggingen, de slechte plaveisels, de
nauwe bruggen en de scherpe bochten. Want al die
eigenaars van die 500.000 voertuigen betalen bij el
kaar elk jaar hun deel in 95 millioen wegenbelasting,
en al die eigenaars zouden toch wel graag zien, dat
al hun geld, plus de belasting, die zij op elke liter
benzine en bij elke aanschaf van een wagen betalen,
eens aan de wegenbouw besteed werden.
Hun gemopper is niet ten onrechte: Nederland
staat er wat de wegen betreft, maar slecht voor. Er
is een plan, het Rijkswegenplan 1948, maar de uit
voering daarvan laat veel te wensen over. Op het
ogenblik staan werken tot een totaal van 462 mil
lioen op Jtapel, maar in 1956 wordt daarvan maar
voor 87 millioen gulden afgewerkt. Dat is een vijfde
deel, en dat is te weinig, veel te weinig. Het verkeer
nam toe, op sommige weggedeelten (Rotterdam
Den Haag. Hollands drukste weg) zelfs met 20 pro
cent, in één jaar tijd! En de wegen zijn al te nauw,
te kronkelig, de toegangen tot de steden te smal.
Kunnen we over tien jaar beter gaan lopen dan rij
den? Als we in dit tempo aan onze wegen blijven
knutselen: ja! dan sterft onze welvaart een harde
dood, dan ligt onze economie op apegappn en sterft
de toerist in onze provincies uit. Want dan is hun
hartader: de weg, verkalkt.
Wat wij nu onze modernste wegen noemen: AmsterdamDen
Haag, Den HaagRotterdam, RotterdamBreda, Den HaagUtrecht
zij zijn in wezen uit de tijd. In de eerste zit de brug bij de Haagsche
Schouw: te smal! In de tweede de Hoornbrug bij Rijswijk, te smal!
In de derde de brug van Dordrecht: te smal!, in de vierde de brug
bij Gouda, die soms geopend wordt om een rustig tjokkend beurt-
vaardertje door te laten! Rijkswaterstaat, u telde zelf, dat op Tweede
Pinksterdag van dit jaar 50.000 voertuigen het verkeersplein bij
Utrecht passeerden en dat UtrechtArnhem, GoudaUtiecht en
RotterdamDordrecht ieder 30.000 voertuigen te verwerken kregen,
dat het verkeer op die topdag anderhalf tot twee maal zo intensief
was als normaal.
En dat terwijl iedereen ziet, hoe Anrgefity
langzaam de weg Den HaagUtrecht
—Arnhem opschiet, om over de aan
sluiting na Arnhem naar Duitsland
nog maar niet te spreken, terwijl
iedereen ziet, dat de weg Rotterdam
Den Haag, ondanks alle proefvakken
en probeersels, slecht, meer dan slecht
bhjft. En dan: waar blijft de weg
YpenburgLeiden, die het verkeer
van Rotterdam naar Amsterdam bui
ten Den Haag omleidt, waar blijft de
weg buitenom Rotterdam heen, als
we zien, dat de tunnel met 48.000
voertuigen per dag het daar óók al
niet meer verwerken kan...
Advertentie
Het lastige kuchen
in concert, kerk, schouwburg, enz.,
is zowel voor U als voor Uw om
geving onaangenaam en hinderlijk.
Gebruik bij hoestprikkd steeds
Wybert.
Verkeersintensiteit
nam toe
HET is interessant, de getallen,
die de uitkomsten zijn van
verkeerstellingen op enkele onzer
drukste wegen, en die met tussen
ruimte van een jaar verricht zijn,
eens naast elkaar te zetten. In
onderstaande tabel staan de tel
lingen van een Donderdag in
Augustus 1954 en van een Donder
dag in Augustus 1955 naast elkaar.
In de derde en vierde kolom staan
van deze beide getallen de per
centages, berekend naar het basis
jaar 1938.
tweede rijbaan Utrecht-Veenendaal be
nut. in plaats van tussen Gouda en
Utrecht het wegdek te vernieuwen? Wij
zijn leken, en als we dit alles zo gade
slaan. zeggen we: we zijn gelukkig leken.
Eén ding is ons wel duidelijk: als een
dergelijke werkwijze als die nu op onze
wegen wordt toegepast, in een particulier
bedrijf werd gebruikt, stond die zaak op
het randje van een faillissement...
Jaren zijn wij achtei. Nu al. En het
verkeer ontwikkelt zich stormachtig. Ha
len we de achterstand ooit in? Zoals
het nu gaat: neen. Er is maar één op
lossing: besteed alle gelden, die het mo-
torverkeer in de schatkist werpt, aan
wegenbouw; verwezenlijk het Rijkswe
genplan 1948 in de kortst mogelijke tijd.
En ga dan niet zitten uitpuffen... Direct
nieuwe plannen: maak 6-baanswegen
van de vierbaans, leg rondwegen om on
ze steden en repareer en bouw in een
tempo, een actief land als Nederland
waardig. De weggebruiker heeft er
recht op. Hij betaalt er genoeg voor...!
Onze wegen
- LS één onderwerp actueel
is in ons na-oorlogse
Nederland, dan is het de
toestana van onze wegen, de
levensaders voor onze econo
mie, de bepalende factor
voor ons verkeer en ons ver
voer. Het belang van het
goederenvervoer langs de
weg, de omvang van het
toerisme het hangt alles
nauw samen met de stand
van zaken in onze wegen
bouw. De oorlog bezorgde
ons een enorme achterstand
en de wegenbouw hield
geen gelijke tred met de
stormachtige ontwikkeling
van het motor-verkeer in de
laatste tien jaar.
Een van de vragen, die
onze verslaggever na dagen
zwerven over onze belahg-
rijke grote wegen het meest
kwelt, is: halen we deze
achterstand wel ooit in? En
ook: Waarom wordt zo wei
nig vai. de opbrengst der
motorrijtuigenbelasting aan
de wegenbouw besteed
De eerste vraag meent hij
wel te kunnen beantwoor
den, de tweede helaas niet
Het wordt ons angstig: om het hart.
als wij aan het hierbij afgedrukte
statistiekje zien, dat het wegverkeer
tussen Rotterdam en Den Haag in
één jaar tijd met 20 procent, dat tus
sen Rotterdam en Dordrecht met 13
procent en dat tussen Den Haag en
Amsterdam met 10 procent is toege
nomen. In één jaar tijd! Als dat zo
doorgaat en waarom zou het niet?
is dat verkeer respectievelijk na
vijf jaar, na acht jaar en na tien jaar
verdubbeld. En wat doen we aan de
wegen? Het wegdek vernieuwen, een
berm verharden, overal met indruk
wekkende borden: langzaam rijden.
Werk in Uitvoering, Verboden in te
halen, op zichzelf ai bottle necks"
van jewelste. Maar verbredingen? Ja,
een plan, om van de weg Rotterdam
Den Haag een zesbaansweg te ma
ken, de eerste en enige in ons land.
Bravo! Maar als dat over vijf jaar
nu eens het geval mocht zijn (Wat
we niet verwachten, het tempo van
vandaag in aanmerking genomen).!
heeft de weg dus 50 pet capaciteit
meer, maar is het verkeer met 100
pet toegenomen...
Elk jaar vloeit er 95 millioen we
genbelasting In de schatkist, plus nog
heel wat meer millloenen aan belasting
op benzine en nieuwe wagens. En wat
doet het Rijk? Voor 87 millioen aan
wat wegen en bruggen knutselen. Waar
om kan de weg Veenendaal-Bennekom
niet open? Omdat de weg er wel is,
maar de viaducten nog niet klaar zijn.
Waarom dit niet wat beter gepland?
Waarom niet alle krachten eerst op de
Met welke wegen is men bezig
en hoeveel kosten ze?
fN onderstaande tabel geven u>(j enkele van de belangrijkste werken
ons wegennet, met daarbij de getallen, wat de totale werken kosten, en
welk bedrag daarvan in 1956 zal worden besteed, zodat de kolom ,£ater'
voor zichzelf spreekt: dat zijn de kosten, die pas na 1956 aan d(
beurt komen.
In mlllioenen guldens
Klaar Totale Daarvan
Werk in: kosten in 1956 Later
Verbetering Rotterdam—Gouda 1959 8.8 0,45 4,5
Verbetering Den Haag—Oegstgeest 1960 18 1 17
2e rijbaan Utrecht—Veenendaal 1956 3.8 1,3
Weg VeenendaalArnhem 1957 12 4.5 1
Weg Vlaardingen—Rotterdam 1961 16 05 155
Weg Twello—Deventer 1957 1,4 0.4 1
2e rijbaan Vianen—Hedel 1959 165 3.5 11,0
Weg Lexmond—Gorinchem 1960 165 1,2 14,7
Tunnel Velsen 1957 123 31 14
Rijnbrug Rhenen 1956 4.3 1
Merwedebrug Gorinchem 1960 17 1 16
Oeververbinding Schellingwou 1957 11 4.5 3
Totaal zijn er 37 werken onder handen, totale kosten 462.350.000.
Totaal wordt daaraan in 1956 verder gewerkt voor f 87.700.000 of een
vijfde gedeelte
Nuttig is het hierbij op te merken, dat de motorvoertuigenbelasting
alleen al 95.000.000.per jaar opbrengt! Dan laten we de belasting
opbrengst van de verkochte benzine en olie, de belasting op geïmporteerde
i verkochte wagens nog maar buiten beschouwing
snel hadden Deyl en Haagsche Schouw bruikers van deze weg (een
worden. Te veel nu wel de gescheiden rij- van de gevaarlijkste van
maar heeft In 1948 de wekt het plan nog de in- banen, maar aan de ene ons land) oprecht pleziei
aatste wijzigingen onder- druk, dat de wegen van kant zorgt de brug bij de zal doen.
gaan, en heet daaro— J-*-J *--i fi'
Rijkswegenplan
zichtelijk
stad tot stad getrokken Haagsche Schouw,
Toch kunnen we ons op cn- dé nabijheid van de steden
kele punten niet geheel aan rondwegen is gaan
aan de indruk onttrekken, denken. Waarom geen een-
dat er nogal wat elemen- trale ..ruggegraat'-weg
ten anno 1928 zijn blijven door ons land. met aftak-
inzitten. o m wat betreft kingen en kruisingen naar
de borhtigheid van vele de belangrijke steden?
u~" De stand van zaken bij
andere kant het Wasse- Voor d* weS Rotterdam-
naars viaduct voor de blijk. Num.nadorp „staan geen
baar onmisbare vertraging. PlMnen op hetpro-
Ook de lukraak aangebrach- f a™m« Water-
te verlichting lussen via- de aanleg
Den Deyl getuigt
nieuwe (en dan "voldoende
Wp«eem. De
Ypenburg—Burger-
Wegvak:
Den Haag—Rotterdam
DordrechtRotterdam
AmsterdamDen Haag
AmsterdamLaren
UtrechtDe Bilt
GoudaU tr echt
Aug. '54 Aug. '55
17792
14865
11879
9112
17479
10613
21338
17052
13097
11075
20419
13352
217,9
436,9
324.1
123,1
178.0
405,5
262,6
501,2
357.4
Toename in één jaar: Den Haag—Rotterdam: 20 procent. Rot
terdam—Dordrecht 13 procent, en Amsterdam—Den Haag 10
procent.
de toekomst". Voor de
rr v-ij N'ijmegen-Den Bosch ,.be-
'- de verwezenlijking van dit Amsterdam naar Rotter" ®t°_rl?en nog ge.en pla"'
plan is niet overweldigend, dam moet leiden, is begon- m^Jt?,,?811 a,-a «an
één van de hartaders van nen. stopgezet en weer op K°^eLJu °m
ons land. de rechtstreekse gang gebracht. Aan het 8 „v°°rloPig nog
weg Rotterdam-Amsterdam aardoppervlak is echter h spia*e
'over Bodegraven) bestaat nog maar heel weinig te Het zijn zo maar wal
alleen nog als een stippel- zienDe plannen zijn zinsneden uit een officieel
lijn op de kaart, met de klaar. communiqué van het mi-
vermelding, dat die weg De mooie aansluiting van nisterie. en we vonden hel
over slappe grond zal gaan. Purmerend naar Den Oever wel ..leuk", die even aan
De weg Amsterdam - «de Afsluitdijk» is voor een te halen. Ziet U, automobi
Utrecht is opengesteld en deel klaar; het ontbrekende list, die bijdraagt tót de
terecht het paradepaard stuk ,.zal voorlopig niet tot 95 millioen gulden wegen
van het plan: geheel vier- stand komen", vertelde Wa- belasting per jaar. dat er
baan? gescheiden zonder terstaat De weg Amstcr- ..aan gewerkt wordt' De-
gelijkvloerse kruisingen. De iam-Haarlem wordt voorlo- ze keer is dit een uitspraak
weg Den Haag Haagsche oiz n;r» veranderd, fn be an ons Niet van Water-
Schouw heeft tussen Don richt, dat de geregelde ge- staat, snapt U?
onder het Noordzeekanaal
de voltooiing; Amsterdam be
sloot na lang wikken en wegen,
de ponten te vervangen door
een tunnel onder het IJ. In
beide gevallen een loffelijk
streven, nee meer: een conse
quentie van het huidige ver
keer en al de jaren, dat de tun
nels er nog niet waren, een
aanfluiting voor de moderne
efficiency. De tunnel bij Velsen
wordt twee maal zeven meter
breed, die van Amsterdam
krijgt ongeveer dezelfde maten.
Voldoen deze tunnels over b.v.
tien jaar nog? Over vyf jaar?
Dat is een groot probleem, waar
mee de tunnelbouwerg zich zeker wel
eens onledig zullen hebben gehou
den. Des te klemmender wordt deze
vraag, als men de Velser tunnel eens
gaat vergelijken met de Rotterdam
se. De tunnel van Velsen wordt 1644
meter lang en krijgt twee bulzen van
elk zeven meter rijbaan. De tunnel
van Rotterdam is 1426 meter lang en
heeft twee buizen van elk zes meter
rijbaanbreedte. De vergelijking gaat
dus in zekere mate op.
De tunnel ln Rotterdam verwerkt
op normale dagen 44 000 tot 48.000
voertuigen, met np de spitsuren 4600
per uur in beide buizen. Op een nor
male werkdag passeren er in beide
richtingen: van 7 tot 8 1201, van
8 tot 9 2339 en van tien tot elf 2750
(getallen voor één richting dus). De
jaargetallen lopen op: in 1952
9.000 000 voertuigen, in 1953 10.000.000
in 1954 11.000.00 en dit Jaar waar
schijnlijk 12 000 000 voertuigen (ge
baseerd op een geteld maand-aantal
van 1 000.000 voertuigen). Over tien
jaar zou dat zijn als de tunnel
capaciteit onbeperkj was ongeveer
20 millioen voertuigen. Dit is maar
een uit de lucht gegrepen veronder
stelling. want het autoverkeer zal
niet zo blijven toenemen als het de
ze jaren doet. Stel dit getal daarom
op 15 millioen Dat is bijna 50.000
per dag en dat kan de tunnel niet
meer verwerken. De tunnel van Vel
sen zal als men de meest effi
ciënte doorstroom snelheid van onge
veer 50 km-u verplicht stelt dit
ook ongeveer als maximum heb
ben. en als alle verkeer uit het Wes
ten van het land naar het Noorden
door deze tunnel gaat «wat niet
denkbeeldig zou zijn), zou dit dag-ge
tal over niet al te lange tijd bereikt
zijn
Tunnelbouwers kunnen daar geen
rekening mee houden zij bouwen
tunnels, die nü verantwoord zUn en
die 'n capaciteit hebben, die nu ruim
voldoende ls. In het kader van dit
artikel over de achterstand in onze
wegenbouw leek het ons toch niet on-
MMMM^Bsrin OHM q
1 de ejsen blijven vol
doen. eens aan de orde te stellen.
Om het voorbeeld te illustreren: men
