SUBSIDIE SCHILDERWERK IS
Niet één,
pl
it voordeel bezorgen!
fl|
tai as
m m m
Les 33
r=s
van het draaiboek
NIEUWE LEIDSCHE COUHANT
3
ZATERDAG 29 OCTOBER 19SS
ZONDAGSBLAD 29 OCTOBER 1955
No.. 322. Hans Rotteveel, Den Haaf:.
Correspondentie betreffende deze
rubriek aan de heer W. Jurg,
Jan Luykenlaan 12. Den Haag.
De nieuwe
ladderopgaven
IN deze rubriek vragen we Uw aan
dacht voor een veelbelovende debu
tant. Het is de zestienjarige Hans Rotte
veel uit Den Haag, die ons met zijn
schepping, hieronder geplaatst als no.
322, aangenaam verraste. Op het eerste
gezicht lijkt het bij-oplosbaar door 20
14. doch deze zet wordt weerlegd door
19 24, op 14 x 5 gevolgd door 13 19 enz.
Het standevenwicht laat dus weinig
te wensen over. evenals de kleurenschei-
ding trouwens en de ontleding is, hoewel
niet al te moeilijk, toch vrij diep, zo
dat de B-klassers er al een pittig vraag
stukje aan zullen hebben.
Voor no. 321 hebben we daarom een
stukje werk van v. Dijk uitgezocht dat
binnen ieders bereik ligt.
De naam van ir. Viergever is genoeg-
zaahi bekend. Een schitterend probleem
van zijn vaardige hand vormt deze
keer het sluitstuk van de drie ladder-
opgaven, waaraan U ongetwijfeld veel
genoegen zult beleven.
No. 321. M. v. Dijk, Dordrecht.
m
m m
Sg m
m i
m
m m m
i mt m i -Mg
*'i%k fwi
1
s
a
0
m i
i
0
mmm
Zwart: 8, 9,
Wit: 21, 25,
14, 16, 18. 19, 30. 33.
27, 32, 34. 37, 43.
Kruiswoordraadsel
lü
m i
mmm e
9 i
m b
0 0 -
0 0
0 e
ff/,.-.//.
Zwart: 4, 8, 10, 11/13, 17/19, 21, 22,
27. 35.
Wit: 15, 20. 26, 29. 31, 33, 34. 36/38,
41, 44, 45.
No. 323. Ir. J. Viergever, Barendrecht.
1 6AAN WIJ TEKENEN/E$ZZ>-
DOOR B0ROI PRAMVia
33 J§ N 51
i mm
i m. i
i i 0
i m m
bh m M m m
Zwart: 5/9. 19. 2], 26. 29. 33/36. 40.
Wit: 15, 16. 22 27. 31. 32. 37, 38. 41,
42. 44, 49.
Voor alle drie geldt: wit begint en
wint. Oplossingen binnen drie weken na
plaatsing in te zenden.
De scherpe regels (IV)
Naast het overduidelijke geval van fi
guratie dat we de vorige keer zagen, be
staan er ook minder duidelijke. Zo b.v.
een zwarte schijf die is bijgeplaatst in
oppositie, zoals hier:
1 Ml
m m
M m mm m
I
i m m i
1. Wij richten onze aandacht
opnieuw r.p de paarden en koe
ien. Wij zullen hopen, dat U
ze nog niet vergeten bent. Wij
willen proberen een dierengroep
in een landschap te tekenen en
voor dit doe! zijn deze dieren
voortreffelijk te gebruiken. Be
gin met de horizon niet lager
aan te brengen dan in het mid
den van het papier, want we
moeten zorgen voldoende ruim
te te hebben voor de voorgrond,
waarop de dieren zich bevinden
Schets eerst heel losjes de si
tuatie zoals die hier wordt ge
toond, mei in achtneming van
het opbouwschema, zoals U dat
in de lessen 28, 29 en 30 hebt
geleerd.
2. Nadat de plaats en de ver
houdingen van de afzonderlijke
dieren is bepaald, kan het klaar
maken van de tekening ter
hand worden genomen. Bij de
groepering in het beeldvlak
moet U denken aan hetgeen ik
U in les 23 heb geleerd over
de groepering van schepen
(lste voorbeeld). De eindteke-
ning maken wij als gewoonlijk
als een zuivere om trek-tekening.
Degene, die óf geen gelegen
heid hebben een dergelijk ta-
freel naar de natuur te teke
nen, óf van mening zijn dat
de opgave voor hen te zwaar
is, kunnen zich prachtig oefe
nen door dit voorbeeld heel
nauwkeurig over te tekenen.
Probeer ook eens een soortge
lijke groep met een zelfbedach
te groepering te tekenen.
3. In ocze opgave speelt de
compositie een grote roL In A
zien wij hoe een slecht samen
gestelde groep het zwaartepun'
van net beeld te veel naar
links verlegt. Om dit te voor
komen moeten wij de groep
aan beide zijden in tweeën ver
delen, zodat beide helften in
evenwicht zijn. Bij B kunt U
zien hoe de groep een ge
lijkwaardige partij kan zijn.
Niet allee de groepering in het
beeldvlak, maar ook de diep*e
van het beeld is van grote be
tekenis. De beste indruk krijgt
U hiervan wanneer u C met
het bovenste voorbeeld verge
lijkt.
B
=3
Deze miniatuur eindigt na 22-17, 33-
29, 29x36 in een oppositie en daarvoor
alleen staat die schijf er op 26, di
overblijvende
één enkele
schijf is toch min-
oi slot als één tegen
26 eenvoudig weg, dan
HORIZONTAAL: 1 Over iets naden
ken, 6 gewas, 8 Ind. jongeheer, 10 Am.
klucht in één bedrijf, 11 dierenroep, 13
Rom. keizer, 15 dierenverblijf. 17 ge
sloten. 18 gemeen volk. 20 door. 21
dier, 23 gemeente in Drenthe, 25 ge
zinslid, 26 voetbalclub, 28 pret, 29 balk.
30 eenvoudig en oprecht.
VERTICAAL: 1 Mening. 2 bijgevolg,
3 toestel om te wegen, 4 slopje, 5 Zuid-
amerikaanse loopvogel, 7 voorzetsel, 9
bevestiging, 12 speelgoed, 14 staf. 15
clown, 16 verfsoort, 18 kippenloop. 19
groente. 20 toestand van algehele schrik
en verwarring, 22 dwaas, 24 lyrisch ge
dicht, 25 gewaad. 27 familielid, 28 zon
derling idee.
Inzending per briefkaart voor a.s.
Donderdag aan bureau van dit blad.
In de linkerbovenhoek aan de adres
zijde vermelden: „Puzzle-oplossing".
Oplossing kruiswoordraadsel
22 October
HORIZONTAAL: 1 Gabriel, 8 meier,
10 e.d., 12 kop. 13 re. 14 tik. 16 kam,
17 overlangs. 20 ara, 21 moe, 23 kapot,
26 el. 28 dik. 29 ba. 30 gek, 32 tin, 33
overtuigd. 34 robijn, 38 af, 39 ut, 40
mijl.
VERTICAAL: 2 A.M., 3 bek. 4 riool.
5 iep. 6 er, 7 veto, 9 gems, 11 diva, 13
rage. 15 kerk. 16 knot. 18 raad. 19 amok,
22 begonia. 24 pint 25 mandaat. 27 lev.
29 big. 31 keur, 32 tien, 35 om, 36 bij,
37. ijl.
één. Laten
staat wit in de aanvangsstand al theoi
tisch gewonnen (een stuk winst), is het
probleem dus positioneel bij-oplosbaar!
Met het aanbrengen van figuranten mag
men zo iets niet oplossen. Hoe dan wel?
Voor deze vraag zag de Haagse auteur
O. Woff zich gesteld toen hij al compo
nerende bovenstaande diagramstelling
had bereikt. Het „aanbreien" van een
eindspel bleek het ei van Columbus in
dit geval. Hij plaatste er nog een zwarte
bij op 3 en een witte op 42. Na de ver
melde oplossing bleef dus over: zwart
3 en 26. wit 36 en 42. zwart aan zet. Op
(3 25) volgt 42 24 dus <3—8>
waarna de variant ontstaat, die de bij
plaatsing van 26 rechtvaardigt: 42
38, 8 12), 38 32, (12 17), 32 27, <26
31 krijgt nu zijn rol toebedeeld). 27 21.
36x27 met als slot een oppositie, die op
natuurlijke wijze is ontstaan (26 werd
nu naar zijn plaats gebracht) in tegen
stelling tot de onnatuurlijke oppositie die
we eerst hadden.
U ziet het, U behoeft niet te mopperen
dat de S.R. het U onmogelijk maken
om problemen te scheppen, want met het
echte problemistenbloed in de aderen
komt U er op de één of andere manier
toch wel en de voldoening is des te
Behalve onnatuurlijke oppositie kennen
we ook de onnatuurlijke dam, d.i. een
dam die net zo goed een schijf zou kun
nen zijn en ook de onnatuurlijke slag
verlenging. Met dit laatste wordt be
doeld een zwarte schijf, die slechts de
passieve rol speelt van geslagen te wor
den. Evenmin zijn geoorloofd stukken
die alleen dienen om een onbeduidende
slagkeuze te veroorzaken.
In de volgende rubriek zullen we al
deze begrippen met enkele cijferstanden
nader toelichten.
Beginnershoekje
Het vernuftige vraagstukje van de
heer v. Prooijen is wel in de smaak
gevallen en leverde een behoorlijk aantal
goede oplossingen op.
De stand was: zwart 5 schijven op
2. 9. 24, 31. 35. Wit 5 schijven op 11. 15.
33 34. 41 De vraag luidde of zwart
zich in deze practisch verloren stelling
kon redden door 2 7. Schijnbaar is dn
wel het geval want door <2 7). 11 x 2,
(31 36» 2x30, <36x47) forceert zwart
zowaar de toegang tot de damlijn. Zij,
die op dit moment tot remise conc'u-
deerden. hebben echter niet ver genoeg
gezien. Want wit is nu aan de beurt,
speelt 34 29. <35 x 24), 29 x 20 en zwart
is verloren. Op (47 x 29) volgt nog
voor velen wellicht de verrassing
20 14. <9x 20), 15x24.
Zwart kan dus in de beginstand geen
remise maken, ook niet door een ande
re zet dan 2 7, daar wit aan twee kan
ten dreigt door te lopen (met schijf 11
of met schijf 15.) Wel kan zwart de te
genstand nog wat rekken door het stuk
op 24 te offeren en met 35 doof te lo
pen, doch bij goed spel moet wit ten
slotte door overmacht winnen.
De volgende opgave is samengesteld
door de Hagenaar B. J. Pranger en be
rust op een aardige slotfinesse. die de
meeste gevorderde spelers wel kennen.
De door Calvijn in 1559 gestichte Theologische Universiteit
Zwart: 6/10. 39.
Wit: 20, 32 33 37, 41. 44.
Wit begint en wint.
Beproeft U ook eens Uw krachten
op no. 321 'in deze rubriek? U zult zien
dat het wel gaat.
Correspondentie.
J. D. te L. Inderdaad, dat klopt! In
tussen zult U ook de derde ontvangen
hebben We zijn U zeer erkentelijk
voor de gezonden problemen.
T ussen
de
bladzijden
n de
•erte-
Ireni-
tijns-
ider-
Tuin-
gd
Hebzucht
De veeboer Parrish beheert pas drie
jaar een kleine ranch. De streek wordt
geterroriseerd door een sinistere bende,
die alles in het werk stelt om de wen
sen uit te voeren van zekere heer Wil-
kison, die de gehele vallei in zijn bezit
wil hebben. De kleine boeren zwichten
stuk voor stuk voor het niets ontziende
geweld van de Wilkisons en verkopen
hun bezit, gedwongen, voor een belache
lijke lage prijs. Parrish blijft als laatste
Deze Parrish blijkt een kapitein in jiet
leger geweest te zijn, die de gezonde
lucht op het platteland kwam inademen
<an een schotwond te herstellen. Zijn
gezondheid heeft hij Inmiddels teruggc
kregen en thans doet zich een ideale ge
legenheid voor om zijn capaciteiten als
strateeg nogmaals ten toon te spreiden.
Met krijgslisten, hinderlagen en brand
stichten wordt het pleit tenslotte in het
voordeel van de verdrukte boeren be
slecht.
Een oordeel over een dergelijke film
vellen is na het weergeven van
haal nauwelijks meer nodig. Men weet,
dat het een met wat romantiek en quasi-
moraal opgesierde vechtpartij ls, di
zichzelf niet onverdienstelijk is verfilmd,
toch wel een uiterst karige belo
ning vormt voor anderhalf uur
witte doek kijken. De film draait in
Luxor.
(Een gewone vechtpartij, ditmaal tus-
•n een goede en een slechte véeboer).
Veidi. koning der
melodieën
Nauwelijks een jaar na de eerste
vertoning in Lelden is de kleurenfilm
„Verdl, koning der melodieën", alweer
terug. Klaarblijkelijk zijn er nogal
lieden, die prijs stellen op de zwaa
romantiseerde visie van Italianen
hun landgenoot. De film geeft namelijk
I wel een aantal kleurrijke en van goede
zangstemmen voorziene fragmenten uit
de 27 opera's van de Italiaanse
maar verliest zich verder in een aller
akeligst sentimenteel levensverhaal, pas
klaar gemaakt voor de bioscoopbezoeker.
Zo stierf Verdi's eerste vrouw niet na
de uitvoering van ztjn tweede opera,
maar daarvóór. En de lust om verder te
componeren kwam niet van die geheim
zinnige vrouwenfiguur Giuseppina,
maar van schoonvader Barezzi. Zo zou
men wel door kunnen gaan.
Verdi's leven was waarlijk bewogen
genoeg om er een goede en tegelijk
waarheidsgetrouwe film van te maken.
Maar filmproducers denken daar hard
nekkig anders over. Naar zij hopen tot
hun bankrekening. Maar dan
toch niet ten voordele van het argeloos
publiek. Deze week in Casino.
(Weer eens Verdi, door veel tranen en
ruchfen omgeven, gedeeltelijk ten on
rechte).
De ijzeren handschoen
George I van Hannover heeft zich tot
koning van Engeland laten kronen, maar
Prins James, de zoon van James II van
Schotland, beschouwt zich als de recht
matige troonpretendent.
George heeft het leger achter zich,
aar Prins James Stuart heeft ook een
niet te verwaarlozen aantal aanhangers,
in de dappersten hiervan is de jon-
knappe Ier Charles Wogan, die in
niemand zijn meerdere hoeft te erken-
|nen als het de strijd met het zwaard en
het winnen van de liefde van het zwak
ke geslacht betreft. Wogan heeft 'n paar
trouwe strijdmakkers in sergeant James
O'Toole en soldaat Patrick Gaydon, die
evenmin voor een klein geruchtje ver
vaard zijn.
Zo begint het verhaal van deze film
en de toeschouwers maken heel wat van
die „kleine geruchtjes" mee, op de vuist
op de sabel. De held Charles Wogan
(gespeeld door Robert Stack) gaat na
tuurlijk niet ten onder, doch zegeviert
in het duel en in de liefde om de schone
Hertogin van Somerfield (gespeeld door
Ursula Thieas). En James, wiens bruid
de Poolse prinses Clementine (Rica
Owen) al heel wat moet meemaken,
komt steeds dichter bij de t/oon. Of al
les historisch helemaal betrouwbaar is
kan met recht worden betwijfeld. Deze
weck in Rex.
{Strijd, zegepraal en liefde in een his
torische omgeving. met de nadruk zeker
niet op de historie).
Nogmaals Ciske
De Nederlandse speelfilm Ciske de
Rat, gemaakt naar het boek van Piet
Bakker, is npg een week in Trianon te
zien. Hoewel handelend over een ver
ouderd gegeven, gevat in een wit-zwart-
schema, blijft er nog genoeg te genieten
Verwend zijn we nu eenmaal niet
met rolprenten van eigen bodem, die de
toets van een gematigde critiek kunnen
doorstaan.
Moedei
Lido's film voor deze week heeft met
de titel „Moeder" een vlag gekregen, die
te mooi is voor de lading die de film
draagt. Het zeer onovertuigende begin
doet zelfs denken aan „een vlag op een
modderschuit". Omdat de intrige mank
gaat aan al te veel toevalligheden, die de
schrijver van het verhaal, blijkbaar koste
t het kost, moeten brengen waar hij
komen wil.
Het verhaal. Een verloofd meisje wil
haar vader uit de gevangenis houden. Om
dat te bereiken heeft ze geld nodig, dat
haar wordt verstrekt door een jongeman,
op voorwaarde, dat zij haar verloofde
vaarwel zegt en hem trouwt. Aldus ge
schiedt. Later, na het huwelijk, ontmoet
haar ex-verloofde weer, die nog altijd
n haar houdt en pogingen doet haar tot
1 scheiding van haar man te bewegen.
Zij weigert, omdat ze haar kind niet wil
verlaten. Haar man wordt echter door een
derde partij onopzettelijk vermoord. De
weg is voor de gelleven dus vrij. Dat ls
de duidelijke suggestie,
overigens zeer vaag onjuist en afkeu-
Er wordt in deze film een probleem
renswaardig gesteld.
(Film met onjuiste probleemstelling, die
de Italiaanse filmindustrie onwaardig is.)
Agenda van Leiden
Zaterdag
Stadsgehoorzaal. 7 en 9.15 uur: Film
„Tot vijf ovtr twaalf'.
Burcht, 8 uur: Speeltuinvereniging
„Rondom de Watertoren", contactavond.
Zondag
Oosterkerk. 7 uur: Padvlndersdlenat
-l.v. loodsschlpper J. Vink uit Katwijk
recepten tegen rheuma laten we hier
onder volgen.
Wonderbaarlijke geneeskracht moest
er volgens een zegsman uitgaan van
het dragen van een mannetjesnoot (een
soort muskaatnoot) in de linkerzak;
een ander raadde In volle ernst aan
een jong hondje mee In bed te nemen;
de rheumatiek zou dan van de patiënt
op het diertje overgaan (een treffend
voorbeeld van primitieve magie overi
gens): een oude schipper had veel baat
gevonden b(J het slikken van druppels
terpentijn en slaolie. En ook het drin
ken van ijzerhoudend water, waar
spijkers in hebben liggen roesten, was
volgens een pseudo-deskundige een
probaat middeltje.
Over het ziekenhuis sprak niemand.
De medische wetenschap schijnt voor
sommige mensen de suggestieve wer
king te missen, die de kwakzalverij
hun nog bieden kan.
Een dokter nodig?
De Zondagsdienst der huisartsen te
Leiden wordt waargenomen door de
dokters Donders, Gaasbeek, De Graaff,
Nieuwzwaag en Pleiter.
Welke apotheek?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 29 October 1 uur tot Zaterdag 5
November 8 uur waargenomen door de
apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn 18.
tel. 20523, en door de Doeza-apotheek,
Doezastraat 31, tel. 21313.
er met Je wielen in terecht kunt ko
men, of omdat ze glad zijn als het
regent. Maar daar is in onze „goede
stad" niets aan te doen. De blauwe
heeft een contract lopen tot 1960 en de
gele zelfs tot 1970, en we zullen dus
tot die Jaren met gespannen zenuwen
tussen, naast en over de rails moeten
balanceren. Contract is nu eenmaal
contract, zelfs als zo'n stuk papier
moorddadig kan z(jn.
Die dame op de Breestraat vlei ech
ter niet door gladde rails en ook niet
omdat haar voorwiel in de rails raak
te, maar door het feit dat de rails
daar ter plaatse een eind boven het
wegdek uitsteken.
vaak wordt gedokterd, tot In de nacht
zelfs. Het ls ons ook bekend, dat er
een tekort aan stratenmakers bestaat.
Maar het is naar onze mening toch
niet goed te praten, dat situaties als
deze enkele weken of nog langer
KAN moeliyk beweren, dat
1 Oegstgeest niet zijn best doet.
grenswijzigingen met Leiden en Rtfns-
een uijurage scnenm voor net Romende
herstel van de Hervormde kerk te
Rijnsaterwoude. Bij wijze van dank
dus. De tekening stelt in suggestief
zwart-wit de gerestaureerde kerk voor,
waarheen een jongen en meisje op weg
zijn. De heer Reijneveld is thans werk
zaam als bouwkundig tekenaar bij de
gemeente Katwijk, maar het behoud
van de Woudse dom gaat ook hem ter
harte. Grenzen spelen in dit geval geen
rol.
Dat is ds Van Soest van Rijnsater
woude dezer dagen ook weer gebleken.
HIJ vond ln zijn bus een brief met het
opschrift „Voor Uw edeles kerkrepara-
tle". De brief was afkomstig van N.N.
te L. en bevatte vijftig gulden. De gif-
IJET GELOOF in de medicijnman,
dat bij de primitiêve volken zo
sterk aanwezig was en nog Is, blijkt
zelfs in onze Westerse maatschappij
van 1955 bijzonder hardnekkig stand
te houden bjj bepaalde groepen van de
bevolking. De heer C. J. de Jongh,
winkelier aan de Haarlemmerstraat,
liep enige Hjd geleden gebogen van
wege de rheumatiek door zijn zaak. In
drie weken t(Jd heeft men hem In het
academisch ziekenhuis doeltreffend
van zijn ziekte afgeholpen. Talloze
klanten echter, die hem met kromme
rug door de winkel zagen lopen, heb
ben hem gratis en ernstig gemeend
van advies gediend. Een keur van deze
Oordeel
JRJEN GEIT, die in haar groene
weide,
Zacht voor zichzelf gedichten
zeide,
Verloor, als zij de bok zag komen,
Op slag al die berijmde dromen.
Hij vond het jammer van de tijd
en de gedichten nariggeit
aan Zee.
Maandag
Pieterskerk, 8 uur: Herdenking Kerk
hervorming, ds J. N. de Ruiter.
Evang. Luth. kerk, 8 uur; Herdenking
Kerkhervorming, de H. J. A. Haan.
Prentenkabinet, 8 uur: Excursie Leidae
nateur-fotografen naar werk van Pim
van Os.
Langebrug 20, 5—6 uur: Afscheid J. Bult,
hoofdassistent invoerrechten en accijnzen.
Leiderdorp: Geref. Kerk. 8 uur:
Herdenking Kerkhervorming, sprekers ds
Dijk, ds Sweepe en ds Honnef.
Voorschoten: Herv. kerk, 8 uur:
Herdenking Kerkhervorming, sprekers da
Den Boer en da Saraber.
Dinsdag
Rapenburg 10, 2—10 uur: verkoopdag
textielgoederen voor „Rehoboth".
Schouwburg, 8 uur: Chr. zangspelclub
„Irene" met „Goudhaartje en de Trouba
dour"
Prediker, 8 uur: „Eén Heiland voor al
len" (Maranatha-samenkomst).
Rijksmuseum van oudheden, 8 uur; dr
H. Schönberger (Homburg v. d. Höhe)
over: Das Römerkastell Saaiburg und der
obergermanische Limes.
Nieuwe Beestenmarkt 5, 7—8 uur: aan
melding voor Leidse Jeugdolympiade.
Tentoonstellingen
Rijksmuseum voor volkenkunde, 105
ir: Japanse kleurendruk-houtsneden
(Utagawa Kunlyoshl. tot 20 November).
Prentenkabinet, 2—5 uur: Werk van
fotograaf Pitn van Os (tot 10 December).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe RUn 18,
.el 20523, en de Doeza-apotheek 31, tel.
21313.
Electro-techmek
Onze stadgenoot, de heer C. L. van
Dam, Is gisteren te Delft geslaagd voor
het examen electro-techniach ingenieur.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Anja, d v T. van Iperen en
van Puffelen; Llzelot, d v J. Wieriks
en J. W. van Eljsden, Sonja Stanislaus,
J. Plug en M. Struljs; Arnoldus E. J.
E. J. Vleerbos en W. J. C. v. d. Meer;
Anton P. B z v P. R. Deeleman en C.
L. Rein hold; Jolande M., d v W J de
Vries en S. W C. M. de Lange. Johan
nes M., z v A. M. Thorn en A. J. Vinke-
stUn; Anna Jacoba, d v C. J. v. d. Laken
J. C. Wijsman; Arnold, z v A. v. d.
Valk en H. Hoek; Johanna W. M. d v J.
G. Valentijn en W M. van Wijngaarden.
GEHUWD: F. Möhring en A. Wilter-
dink.
OVERLEDEN: P. J. Warmerdam, man
79 Jaar; K. A. M. Bisschop, dr, 7 Jaar; H.'
J. BetJej, man, 50 jssr.
