Paradoxen van het bonte
leven in Suriname
Zon-energie
W Winter Grade
Kamer niet enthousiast voor
productschap zuivel
Chefarine 4
Wet op Stichtingen voorziet
in behoefte
WOENSDAG 26 OCTOBER 1955
MEN WOONT ER DICHTER OP ELKAAR DAN WIJ
WERKLOOSHEID
Grond wordt primitief bewerkt en1
meerderheid moet er ran leren
(Van een bijzondere medewerker)
Een VAN de merkwaardigste pakadoxen van de Sarinaamse
samenleving is de spreiding van de bevolking. In een land dat ruim
j viermaal zo groot is als Nederland en minder inwoners telt dan de stad
Utrecht, zou men ruim moeten wonen. Het tegendeel blijkt. Want van de
1210.000 inwoners leven er meer dan 180.000 op elkaar gedrongen op gun-
j stiger plekken van de zgn. oude kustvlakte: het hogere gedeelte van de be-
j trekkelijk smalle kuststrook. Van heri wonen 40 procent in de twee steden
jen enkele andere centra en 60 procent op het .platteland. Tezamen bereikt
men hier een zeer grote bevolkingsdichtheid, die per vierkante kilometer
laanzienlijk groter is dan in het dichtbevolkte Nederland.
De grond in deze oude kustvlakte is nog de grote ruimte van het binnen-
minder vruchtbaar dan in Nederland en
wordt op primitieve wijze bewerkt.
Desniettegenstaande moeten in de Surl-
aamse landbouw 440 personen van een
vierkante kilometer bebouwde grond leven
tegen in Nederland slechts veertig. En de
grote meerderheid van de totale Suri-
se bevolking leeft van de landbouw!
ARMOEDE
TJET GEVOLG is dan ook armoede
van de plattelandsbevolking, waarop
ook het jaargemiddelde van het rijst-
verbruik wijst: vier ons per persoon per
dag. De rijstvoeding wordt afgewisseld
het gebruik van aardvruchten en
ien. De op elkaar gedrongen land
ers oefenen hun beroep uit in minia-
tuurbedrijven, waarvan de bebouwde op
pervlakte veelal slechts enkele duizenden
ivierkante meters groot is, merendeels
zelfs ónder' de twéé ha blijft. Men neemt
dikwijls aan, dat de gemiddelde bebouw
de oppervlakte per bedrijf nog geen 1Vz
'hectare bedraagt.
Onderzoekingen hebben uitgewezen,
dat zulk een bedr«f nauwelijks de helft
van de inkomsten verschaft die nodig z(jn
voor het levensonderhoud van het gezin.
De rest moet komen van onzekere bij
verdiensten, maar daarvoor is niet veel
gelegenheid.
•Is er dan niet meer vruchtbaar land?
Zeer zeker. De bebouwde oppervlakte van
28.000 hectaren valt uiteen in 23.000
hectaren van kleine bedrijven en 5.000
hectaren van plantages. Maar beide groe
pen bebouwen slechts een deel van de
hun toegewezen gronden, resp. 64.000 en
26.000 hectaren, dus tezamen 90.000
hectaren.
Voor deze toestand zijn de vrij slechte
gang van zaken op de plantages en.de
armoede van de landbouwers, die niet
over de middelen beschikken om al hun
grond. te bewerken.verantwoordelijk.
Want op de vrije plekken zijn veel
moerassen, die eerst afgewaterd zouden
lóeten worden.
Ook de verlaten gronden van de planta
ges zijn sterk verwaarloosd. Voorts is er
een enorme reserve aanwezig in de „jonge
kustvlakte", die wel op anderhalf mil-
lioen hectare kan worden geschat. Maar
deze gronden zouden eerst ingepolderd
moeten Worden omdat zij bij vloed gro
tendeels onder water komen. Dan is er
Hebt u vandaag
uw Davitamon 10
al gehad
Eén enkele dragée
DaviïAMON-10 (met de
hoge vitaminewaarde) heft
vitaminetekorten radicaal op.
Verhoog uw weerstand
en die van uw gezin
met dagelijks 1 dragée
Davitamon-10 per persoon.
Een 10 voor gezondheid!
ORGANON-OSS
(~)OK IN DE
bevolking heersen er in Suriname
paradoxale toestanden.
Wij hebben uiteengezet, dat de land
bouwbedrijven gemiddeld zo klein zijn,
dat de boerenbevolking genoodzaakt is
een groot 'deel van haar' inkomsten met
andere werkzaamheden te verdienen.
Daar heerst dus een latente werkloos
heid, die voor zoveel primitieve land
bouwgebieden karakteristiek is. Het aan
tal werklozen in de steden wordt op 5.000
geschat en, zoals dr D. C. Renooy onlangs
mededeelde, de stijgende omvang van de
werklozensteun in 1955 (in de vorm van
werkverschaffing) zal de overheidsfinan
ciën ongunstig beïnvloeden.
Velen zijn van mening dat het aan
tal ambtenaren onevenredig hoog is.
Ook is een relatief zeer groot aantal
mensen werkzaam in de handel. Daar
naast zijn de ruim 25.000 bosland
bewoners vrijwel niet in het produc
tieproces betrokken. Men zou menen,
dat al deze omstandigheden een aan
wijzing vormen voor een vrij grote,
althans potentiële. arbeidsreserve.
Men kijkt dan wel even beteuterd,
wanneer men in een Engelse publi
catie van officiële Surinaamse Instan
ties aan het adres van buitenlandse
ondernemers die zich in Suriname
willen vestigen, leest dat er een
arbeidstekort in Suriname is.
„Wilt gij een arbeidsintensief bedrijf in
Suriname stichten, zorgt dan eerst voor
immigratie van de nodige arbeiders",
staat daarin. Autoriteiten, wanneer zij
het over de toekomstige economische ont
wikkeling van Suriname hebben, slaken
herhaaldelijk de verzuchting: „Er zijn te
weinig mensen".
Dit slaat natuurlijk op de totale bevol
king die inderdaad zeer gering is, en
minder op de graad van bezetting ih
productieve arbeid die niet hoog is. Ook
geldt dit voor plantage-arbeid, waarvan
de Surinamers een grondige afkeer
hebben.
BAUXIET
rpoT 1942 heeft Suriname voortdurend
begrotingstekorten gekend. Het waren
de uitbreiding van de bauxietwinning en
de bauxiet-export, die daaraan een einde
maakten, ook al doordat een nieuwe
regeling hieruit meer inkomsten deed
vloeien in de landskas.
Thans drijft het land op de bauxiet.
Deze vormt 80 procent van de waarde
van de uitvoer, draagt 3/10 bij van het
nationale inkomen en de helft van de
staatsinkomsten. Er vindt echter slechts
een klein deel der bevolking emplooi bij
de zeer kapitaal-intensieve bauxietwin
ning (deze heeft een totale personeels-
grootte van 2200 man bijna uitsluitend
Surinamers).
De grote bauxietuitvoer heeft het land
plotseling zo goed als uitsluitend afhan
kelijk gemaakt van één ultvoerproduct,
dat daarbij door het ontbreken van een
bauxietmarkt tegen in de concessievoor
waarden der maatschappijen vastge
stelde prijzen, vrijwel alleen naar
de Verenigde Staten wordt uitge
voerd. Dit is een zwakke basis voor
een bestendige welvaart. Reeds doen er
zich tekenen voor, dat in dit jaar de
bauxietwinning en -uitvoer Ietwat zullen
dalen. In 1951 werd 3.421.000 ton bauxiet
uitgevoard over 44,6 millioen Surinaamse
Na de oorlog is één Industriële export-
tak deze eenzijdige uitvoer komen aanvul
len, zij het dan in z,eer bescheiden mate.
De triplexfabriek van de firma Bruynzeel
te Paramaribo vindt thans in Amerika
geregelde afzet en de uitvoer van triplex
bedraagt thans 70 procent van de totale
uitvoer van bosbouwproducten. In 1955
zal de productie waarschijnlijk weer met
10 procent toenemen. Daarnaast wordt
paal- en ander hout uitgevoerd, alsmede
palmpitten en balata. De kleine landbouw
zorgt voor het derde exportproduct- rijst.
De recente prijsdaling van rijst is echter
een onaangename tegenslag. In 1954 be
droeg de oogst 36.000 ton, waarvan het
binnenland 30.000 ton behoeft.
Er worden ook nog, in wisselende, vrij
bescheiden hoeveelheden, citrusvruchten,
koffie, cacao en af en toe suiker van de
plantages uitgevoerd.
Voor cacao en voor het nieuwe export
product gedroogde garnalen koestert men
gunstige verwachtingen. Voor het wei
nige goud dat wordt gedolven, blijkt de
afzet vrij moeilijk te zijn,' doordat de
winning duur is vergeleken bij de vast
gestelde goudprijs.
'N DE STEDEN bestaat maar weinig
werkgelegenheid in de industrie. De
kleine en daarbij weinig koopkraCh'.ige
binnenlandse markt is een slechte voor
waarde voor industriële vestiging. Hoge
productiekosten bemoeilijken ook de
vestiging van exportindustrieën.
Dit wordt geïllustreerd door het feit,
dat zowel op het gebied van lucifers als
van de confectie van de twee bestaande
fabrieken, in beide gevallen er één reeds
in de gehele binnenlandse behoefte kan
voorzien, zodat er grote exportbehoefte
en felle concurrentie zijn.
Er zijn twee schoenfabrieken, drie be-
tonfabrieken, een kleine scheepshelling
voor rivierbootjes, twee ijsfabriekjes, een
acetyleengaswinnlngsbedrijfje, een zuur-
stofwinningsBedrijfje, een steenfabriek,
een rumdistllleerderij, enige smederijen,
een chemische wasserij en er komt een
bierbrouwerij. -
De importmarkt werd in de oorlog
door de V.S. veroverd. In de laatste jaren
was het Amerikaanse aandeel weer wat
kleiner (een kwart) en het Nederlandse
aandeel weer wat groter (een zesde).
Suriname heeft een eigen scheepvaart
maatschappij en een luchtvaartmaat
schappij, hoofdzakelijk voor de binnen
landse verbindingen. Beide zijn N.V.'s,
waarvan de aandeien bij de scheepvaart
maatschappij ten volle en bij de lucht
vaartmaatschappij gedeeltelijk in handen
zijn van het gouvernement.
In een slotartikel zullen we nog in
gaan op de perspectieven van economi
sche ontwikkeling van «Suriname.
Het vorige ertjkei in deze serie var
Beduchtheid voor
Westerling
De Indonesische autoriteiten zijn dag
en nacht op hun hoede tegen kapitein
Westerling, aldus deelde een woordvoer
der van het Indonesische consulaat te
Singapore heden aan A.P. mede. In
vaartkringen doen allerlei geruchten de
ronde. Men beweert, dat hij in Bangkok
zou zijn, of in Singapore en zelfs, dat hij
in straat-Malakka aan een hartaanval
zijn overleden. Een woordvoerder var
immigratiedienst zeide, dat kapitein Wes
terling geen vergunning zou krijgen aan
land te gaan.
Drie-en-een-half jaar is in Maastricht
geëist tegen de 33-jarige E. B. uit Volen-
dam wegens een inbraak in een school
aldaar. Tegen zijn metgezel J. D. uit
Heerlen werd drie jaar geëist. Beiden
hadden resp. zeven en negen
achter de rug.
(Vervolg van pag. 1)
Reeds thans, in het eerste stadium van
het onderzoek, is de geleerden in verschil
lende landen gebleken, dat de zonne-ener-
gie tegen betrekkelijk lage kosten is te
verkrijgen. De franse fabriek te Mont
Louis heeft een vermogen van 75 kilowatt
(waarvoor men onder gewone omstandig
heden 'n motor van 100 P.K. zou nodig
hebben), maar dit is de Frans onderzoe
kers niet genoeg. Binnen afzienbare tijd
zal op 'n nog nader te bepalen plaats een
nieuwe fabriek worden gebouwd met een
vermogen van 1.000 kilowatt (gelijk
een generator van 1300 P.K.). De parabo
lische spiegel van deze nieuwe zc
fabriek zal de respectabele oppervlakte
hebben van 35 bij 50 meter.
ANDERE MANIEREN
Er zijn evenwel ook andere wegen
langs de zonne-energie dienstbaar kan
worden gemaakt," n.l. voor verwarming
huizen, de verwarming van water
huishoudelijk gebruik en (in Ameri
ka) de opwekking van electrische energie.
In tal van woestijngebieden is de tempe-
ir overdag zeer hoog en is
toch 's nachts onaangenaam koud. Dit
temperatuurverschil zou kunnen worden
overbrugd door een „zonlicht-vergaarder'
op het dak. Maar dit is een heel ander
proces dan dat van de „gewone" zon-
machines.
De zonlicht-vergaarder is een soort ge
ïsoleerde doos, aan de binnenkant zwart
de zonnewarmte te absorberen,
bedekt met een stuk glas of doorschijnend
plastic. Dit transparante deksel laat het
zichtbare zonlicht door en in het binnenste
de doos worden de korte lichtgolven
omgezet in lange hittegolven. Zo ontwik
kelt zich in de doos een grote hitte, die
een soort voorraadkist wordt geleid,
kist is gevuld met grint of puin dat
de hete lucht vasthoudt, 's Nachts komt de
koude buitenlucht het huis binnen,
de voorraadkist, die de koude lucht
t tot een aangename temperatuur
Voor de verwarming van water i* vrij
wel hetzelfde proces van toepassing. Het
water in een vooaraadtank wordt door de
lucht van de zonlicht-vergaarder bij-
)t het kookpunt gebracht. In het Rus
sische dorp Flrusa, nabij Asshabad, levert
een grote zonlicht-vergaarder in 24
lOVi ton water met een gemiddelde tem
peratuur van 49 graden Celsius.
In Uw carburateur
kan het 14c C kouder zijn
dan buiten. Daardoor
kan bij kil en vochtig weer
ijsvorming in de
carburateur optreden.
EXTRA
In het Vredespaleis in Den Haag
zal de ambassadrice van Pakistan
de Begum Liaquat. Ali Khan na
mens haar regering een schil
derij overhandigen, dat zal wor
den opgehangen in de zaal van
de raad van beheer van het
paleis. Het schilderijeen werk
van de Pakistaanse schilder
Abdar Rahman Chugtai, bedoelt
in een vrouwenfiguur de vrede
en de toewijding uit te beelden.
met speciaal "anti-stalling" ingrediënt tegen ijsvorming. (bij alle blauw/witte Esso pompen)
Snellere start, sneller op temperatuuren geen afslaan van de motor!
Tegen S.E.R.-advies in
(Van onze parlementsredactie)
De poging van de regering om, ondanks het negatieve advies van de
SER, een productschap voor zuivel in te stellen, heeft gisteravond in d^.
Tweede Kamer van verschillende zijden critiek geoogst. De meeste spre
kers waren het in principe wel eens met de instelling als zodanig, maar
konden geen waardering opbrengen voor de wijze, waarop de regering met
dit wetsontwerp de ontwikkeling naar overeenstemming tussen werkgevers
en werknemers (i.z. de bestuurssamenstelling van het productschap) heeft
doorkruist. Met name het anti-revolutionnaire lid Van den Heuvel stak
zijn afkeuring niet onder stoelen of banken.
nemers door de indiening van het wets
ontwerp heeft belemmerd.
De instelling van dit productschap
brengt ernstige schade toe aan de ge
dachte die ten grondslag ligt aan de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie en
die alleen op basis van vrijwilligheid tot
stand kan komen.
Spr.'s grootste bezwaar was, dat alla
werkgeverskringen en een deel van de
werknemers tégen eén van boven opge
legd productschap zijn. Waarom niet in
eens een rijksbureau ingesteld, waar
werkgevers en werknemers buiten zouden
worden gehouden. De a.r.-fractie zal niet
vóór het ontwerp stemmen, aldus de heet
v. d. Heuvel.
Indertijd heeft de SER afwijzend gead
viseerd, omdat de werkgevers een
disparitair bestuur wensten, d.w.z.
negen werkgevers en vijf werknemers.
De vertegenwoordigers der werknemers
organisaties achtten deze eis niet re
delijk en zagen liever een paritair be
stuur (evenveel werkgevers als -nemers).
Op dit punt is het overleg gestruikeld,
om welke reden de SER het niet wen
selijk vond thans een productschap vooi
de zuivel in te stellen. De regering heeft
echter toch daartoe besloten (wat juri
disch inderdaad mogelijk is) en het wets
ontwerp ingediend. De eerste spreket,
de heer Den Hartog (lib.) kon over dit
alles niet erg enthousiast zijn. Volgens
hem had de regering beter een rijks
bureau met adviserende bevoegdheid in
het leven kunnen roepen.
Waarom, zo vroeg deze afgevaardigde
zich af, heeft men geen gebruik gemaakt
van de mogelijkheid (die de Raamwet
biedt) af te wijken van de paritaire be
stuurssamenstelling. Men had dan rustig
af kunnen wachten of door het contact
tussen beide partijen in de toekomst toch
geen pariteit tot stand zou kunnen ko-
Consumentenbelangen
Weinig bezorgdheid toonde deze spra-
ker voor de positie van de consument.
De centrale overheid zal in ieder geval
voldoende voor de consumentenbelan
gen waken. Voor de instelling van een
consumentencommissie voelde de heer
Den Hartog dan ook weinig.
Voorts betreurde hij het, dat het ont
werp de mogelijkheid open laat, dat het
productschap regelingen zal gaan treffen
met betrekking tot de echtheid, samen
stelling en kwaliteit van melk en daar
uit verkregen producten. De kwaliteits-
contróle, die in de afgelopen jaren op
basis van vrijwilligheid tot stand is ge
komen (tot aller tevredenheid!), kan en
mag niet de taak van het productschap
zijn. Tenslotte betoogde de heer Den
Hartog, dat zijn fractie haar stem niet
aan het ontwerp zal kunnen geven, in
dien de regering niet bereid is aan de
ernstige bezwaren tegemoet te komen.
Samen met de leden De Ruiter, Van de
Wetering, freule Wttewaall (c.h.) en Cor-
nelissen (lib.) diende hij een amandement
in, dat de bedoeling heeft de kwaliteits-
contróle uit handen vèn het in te stellen
productschap te houden.
Adressen
De heer v. d. P|oeg (katih. v.) meende
dat het amendement te ver ging, al was
ook hij van inzicht dat de bevoegdheden
van het productschap hier beperkt moer
ten blijven. De K.V.P. zal haar stem aan
het wetsontwerp geven. Hij overwoog
amendement in te dienen, waarin de v
tot uitdrukking wordt gebracht, dat de
kwaliteitscontrole wordt opgedragen
rechtspersoonlijke organisaties.
De heer De Ruiter (c.h.) kon evenmin
?el geestdrift opbrengen voor het ont
werp. Met name op het punt van d«
productschapsbevoegdheden geeft de re
gering geen uitsluitsel. Wil de minister
toch die bevoegdheden doorzetten, wat
discriminatie betekent van het werk
van de privaatrechtelijke organisatie,
dan hoeft hij van de zijde der chr. hist
medewerking te verwachten. Ook
de heer De Ruiter zag weinig heil in het
optreden van de consument, .terwijl de
Instelling van een dagelijks bestuur voot
het bedrijfschap evenmin een stap in
de goede richting is, omdat daardoor het
algemeen bestuur in de uitoefening van
rijn taak wordt geremd en belemmerd-
Zender te Biak bereikt
Californië
De nieuwe zender te Biak, die vijf
kilowatt sterk is, bereikt volgens een Ass
Press-telegram uit Djakarta Nleuw-Zee-
land. Japan en Californië. De berichten
worden verzorgd door de heer Fred Hoo-
gezand.
Maand voor chauffeur. Een m,
hechtenis en een rijverbod voor een jaar
is gisteren in Utrecht geëist tegen de
autobuschauffeur H. A. aldaar. Hij m
op de Slotbaan te Zeist plotseling uit
wijken. raakte de kluts kwijt en reed
tegen een pul. Een 65-jarige dame vond
daarbij de dood.
K. Kruithof 80 jaar
Scheen het nog in September, dat hij
deze dag niet zou bereiken, de laatste
weken is zijn gezondheidstoestand wat
verbeterd, al zal hij slechts in zeer be
perkte mate bezoek kunnen ontvangen.
Eerst vorig Jaar en dit jaar heeft hij
de laatste functies die hij bekleedde (be
stuurslid van de NCRV, voorzitter van
de bond tegen het Vloeken en penning
meester van de Christelijke Psychologi
sche Centrale voor School en Beroep,
alle sinds meer dan 25 jaar) neergelegd.
Als sigarenmakerszoon in Kampen ge
boren, werd hij al voor zijn I2e jaar in
het vak van zijn vader te werk gesteld,
nadat hij, als oudste zoon van een groot
gezin reeds als schooljongen had moeten
helpen om de gezinsinkomsten te ver
hogen.
Hij werd penndngmeestr, later voorzit
ter van de christelijke bond van sigaren
makers; in 1912 beambte bij het CNV. in
1913 secretaris-penningmeester, in 1916
voorzitter, als opvolger van de heer H.
Diemer. Grote naam had hij om zijn
tactisch ontreden, om zijn redenaarstalent
ook. Voor de werkloosheidszorg deed hij
belangrijk werk. Pas de laatste jaren (hij
werd na zijn pensionnering erevoorzitter)
was het hem onmogelijk de vergaderingen
te bezoeken.
Vier betrouwbare
middelen in 1 tablet!
De vier geneesmiddelen van Chefarine
„4" worden in de hele wereld mei uit
stekend resultaat gebruikt. Ze hebben
hun volkomen betrouwbaarheid wel zeer
duidelijk bewezen en millioenen mensen
baat gebracht bij pijnen en griep, vaak
ook dan wanneer andere middelen falen.'
A.R. tegen
Felle tegenstand ontmoette het ontwerp
)k van de heer Van de Heuvel (a.r.),
die de manier critiseerde, waarop de re
gering dg groei van een vrijwillige sa
menwerking tussen werkgevers en werk-
Toch is het zo
PI MET BEHULP YAN STOKJES
eigenlijk
geleerden duizenden jaren lang ge;
hebben naar een methode om het getal
pi zo nauwkeurig mogelgk te bena
deren, terwjjl ieder kind dat graag mei
lucifers speelt een nauwkeurige uitkomsl
had kunnen geven. De proef op de som
is erg simpel, want het enige dat we
hierbfj nodig hebben is een doosje lu
cifers, een aantal evenwijdig lopende
lijnen en een behoorlijke dosi
tijd. Het doosje lucifers zal geen moei
lijkheden opleveren, want elk merk ii
hiervoor geschikt. De evenwijdige lijner
kunnen op een stuk papier worder
aangebracht op een afstand van elkaai
die iets groter is dan de lengte van eer
lucifer. En de vrije tijd die U hieraai
wilt besteden, staat geheel ter eigi
oordeling.
Om
nge
getal pi te vinden, behoeven we ni
anders te doen dan de lucifers stuk vo<
stuk, geheel willekeurig, op het papii
met de evenwijdige banen te werpen.
Het
Een lucifer kan dan zó terecht komen, lukkig
dat hij geheel op een baan valt en dus len wi
geen van de potloodlijnen raakt of snijdt, de pr
maar de lucifer kan ook zö komen te waarst
liggen dat hij de lijnen wél snijdt, of kelijki
aanraakt. Telkens wajineer dit laatste hel dekte
geval is, wordt dit als een succes aan- waren
end pi naar voren kwam, was de graaf De
lu- Buffon, een Frans natuuronderzoeker
'■ent die in de 18e eeuw leefde en naar wie
;eld dit vraagstuk dan ook genoemd werd.
het Sindsdien hebben vele geduldige men
sen de proef op de som genomen en
daarbij waarlijk in sommige gevallen
zeer verdienstelijke uitkomsten bereikt.
Voorwaarde voor het welslagen is uiter
aard een bijzonder groot aantal worpen,
want we bevinden ons hier op het ter
rein der kansrekening. Zoals door een
groot aantal worpen met een muntstuk
kop en munt even vaak zullen hoven
komen, zo zal by dit lucifersspelletje
op de duur het getal pi met een steeds
nauwkeuriger waarde verschijnen. Smith
deed in 1855 3204 worpen en vond voor
pi: 3,1553, een leerling van prof. De
Morgan verkreeg 3,137 uit 600 worpen
-n Fox wierp de lucifers 1120 maal cd
vond de vri» zuivere waarde 3,1419. De
ikundii
eehter alle t
:ords
i kreeg de uitkom
3408 i
wiskundige bewys hiervan is ge-
te leveren, maar desondanks zul-
ons daarin niet verdiepen, omdat
artische proefnemingen met deze
hijnlijkhcidsther
Dege»
die het
iskundig juiste waarde van pi
re nu maar van dit onderwerp
en U vertellen, dat jodenlym
anders is dan velen veronder-
Geen gewoonterecht meer
Winstdoel geen bezwaar, vindt de Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Donker wil een wettelijke regeling van de stichtingen. Daarin
heeft hij geen ongelijk, want tot nu toe gelden alleen maar de regels van
het gewoonterecht voor de oprichting van een stichting. En de practijk
heeft wel eens geleerd dat dit gevaarlijk is. De stichting is noch een ver
eniging, noch een N.V. Zo wordt het mogelijk dat de bestuurders van de
stichting allerlei oncontroleerbare handelingen verrichten. Ook op finan
cieel gebied. En daarom is het juist, dat het oprichten van stichtingen nu
gebonden wordt aan wettelijke maatstaven. De Tweede Kamer is gister
middag in deze juridische zaak gedoken. Hoewel er vrij algemeen waar
dering was voor de poging van de bewindsman van Justitie, was er op
verschillende onderdelen echter nogal critiek.
Geen bezwaar was er tegen de bepaling
dat een stichting bij notariële acte i
worden opgericht, waarin het doei
stichting en de wijze van benoeming der
bestuurders moet worden geregeld. M.
er was wel verschil van mening over
vraag wat nu precies onder een stichting
verstaan moet worden. „Een stichting is
een door een rechtshandeling in het leven
geroepen rechtspersoon, welke beoogt met
behulp van een daartoe bestemd vi
mogen een niet op winst gericht doel
verwezenlijken. Een stichting kent geen
leden", zo zegt artikel één van dit ont-
Geen winst
Dat het doel van de stichting dus
niet op winsit gericht mag zijn vond vrij
wel algemene bestrijding. De heer Ten
Hagen (art».) vond dit in het geheel geen
bezwaar, mits die winst maar ten goede
komt aan een ideële doelstelling. Ook de
heer Verjcerk (a.r.) meende dat een
hele uitsluiting van het winstdoel niet
meer mogelijk is. Zij vonden steun bij de
heren v. Leeuwen (v.v.d.), Len
(k.n.p.) en Jkvr. Wttewaall (c.h.). Op dit
punt zal minister Donker wel een andere
formulering moeten zoeken. Trouwens de
bezwaren tegen dit ontwerp gingen ook
inderdaad meer tegen de formuleringen
dan tpgen de bedoelingen. De heer v.
Leeuwen zei eerlijk geen bevredigende
redactie te kunnen vinden, terwijl Jkvi.
Wttewaall tereoht opmerkte, dat niet het
KRACHT
stoot achter U
als U geregeld SANATOGEN
gebruikt. - Een paar lepeltjes na
elke maaltijd verzekeren U een
blijvende reserve aan sterke
zenuwen en frisse gezondheid.
Houdt U fit met
JTSANAÏOQ^
vermogen van de stichting belangrijk Ia,
maar wel de doelstelling v*n de rechts
persoon. De heren Ten Hagen (arb) en v.
Leeuwen (v.v.d.) gingen hand in hand
toen zij de bepaling bestreden dat een
stichting geen leden mag hebben. Zij von
den dat een zo grote beperking, dat vela
stichtingen met ontbinding bedreigd
worden. Jkvr. Wttewaall daarentegen was
van oordeel dat de bepaling in het ont
werp niet gewijzigd moet worden. Evenali
de heer Verkerk (a.r.) stond zij op het
standpunt dat er duidelijk verschil moet
blijven tussen een vereniging en stich
ting. De socialistische en liberale afge
vaardigden denken aan de Inschakeling
van contribuanten, die op de een of an
dere manier eontrftle moeten kunnen uit
oefenen op de bestuursbenoeming.
Overheid niet
Geen goed woord was er voor dé poging
van minister Donker om de overheids-
stichtlngen niet onder dit wetsontwerp te
laten vallen. Zodra zij optreden in het
economisch leven zal dat wel degelijk
het geval moeten zijn, zo zelde de heer
Verkerk (a.r Daarmee waren alle spre
kers het eens. Hoewel er dus verschil van
mening was op onderdelen wss er een
roerende eenstemmigheid dat er een wet
telijke regeling voor de stichtingen moet
komen. De vlucht uit de verenlgings- en
N.V.-vorm dient gestuit te worden.
Leden Tweede Kamer
Nationale feestdag
blijve bestaan
(Van onze parlementsredactie)
Een groot aantal leden der Twee
de Kamer zien geen heil in de voor
gestelde afschaffing van de nationale
feestdag. Met het oog op de zeer ge
slaagde manier, waarop dit jaar de
viering van deze feestdag heeft plaats
gevonden, spreken zij de hoop uit.
1956 een even waardige vie
ring zal worden bereikt.
I men lezen in het verslag over
de begroting '56 van Algemene Zaken In
dit stuk wordt ook de vraag gesteld in
hoeverre ons land denkt deel te nemen
n de wereldtentoonstelling, die in 1958
le Brussel zal worden gehouden. Blijkens
de toelichting op de begroting worden de
deelnemmgrskorien geraamd op niet min
der dan 6 millioen. Verscheidene leden
zouden graag inlichtingen verkrijgen over
het belang van een Nederlandse deelne
ming aan de tentoonstelling. Zal hierbij
aandacht worden geschonken aan Suri
name, de Antillen en Nieuw-Gulnea?
