vooRuitstRevenöe politiek
Ook hier verwerping van tegenstelling
conservatief en progressief
Economisch beleid
rsrssi-
Arbeiders mede verantwoordelijk
Blijf meester
-
WOENSDAG 12 OCTOBER 1955
Ontwerp-piogram van actie A.-R. Partij
AAN HET NEDERLANDSE VOLK.
VERKIEZINGEN voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal in
1956 vragen van U een uitspraak over de richting van het Regerings-
fceleicï.
De Anti-Revolutionaire Partij streeft naar een christelijk staatkundig
Ieleid en gaat hierbij uit van de belijdenis, dat Jezus Christus is gegeven
- I lie macht in hemel en op aarde en dat Overheid en volk, in erkenning
1 tan en onderwerping aan die macht, geroepen zijn Gods geboden voor
t jet leven in de staat te gehoorzamen.
i De Anti-Revolutionaire Partij wenst daarom vertegenwoordigers af
t vaardigen, die vanuit het levend geloof in Jezus Christus Zijn Koning-
i jrhap en de heerschappij van Gods Woord tot gelding willen brengen in
- let staatkundig leven.
j Met kracht verzet de Anti-Revolutionaire Partij zich tegen het op-
leien van ons volk in conservatieven enerzijds en progressieven ander-
n jids; zij is van oordeel dat, naar het woord van Groen van Prinsiterer,
8 lien, die de hoofdwaarheden der Hervorming zijn toegedaan, in de poli-
lefce strijd schouder aan schouder behoren te staan.
Gedreven door het verlangen in alle arbeid God te eren en de naaste
e dienen, roept de Anti-Revolutionaire Partij de kiezers op haar streven
reure te verlenen en mede te werken aan de verwezenlijking van het
ir bIgende Program van Actiedat een vooruitstrevende Christelijke Na-
;e jonole politiek verlangt. v
Overheid en volk
De Anti-Revolutionaire Partij is van oordeel, dat de Overheid in de uitoefening
van haar gezag aan de ontwikkeling van zedelijke volkskracht alle ruimte moet
3_ ten en de zelfstandigheid van de verschillende levenskringen moet erkennen.
>n Zich bewust van het feit, dat de vraagstukken van deze tijd op velerlei gebied
15 epgaand overheidsingrijpen vorderen, acht zij in de beoordeling van de vraag wat
n, Overheid heeft te doen of te laten, bij voortduur een zeer critische instelling
e. jodzakelijk.
»g De Overheid dient zich in haar optreden en in haar spreken tot het volk er
[ij fostig rekenschap van te geven, dat de Wet Gods, zowel voor de inhoud en de
se igrenzing van haar gezag als voor de vrijheid der burgers richtsnoer moet zijn.
in De Anti-Revolutionaire Partij erkent met bezorgdheid, dat het voor de Neder-
•n tidse burgers steeds moeilijker wordt een duidelijk inzicht te verkrijgen in de
et (compliceerde vraagstukken van deze tijd, hetgeen leidt tot een algemene ver
pakking van het oordeel ook over het overheidsbeleid. Zij onlkent, dat deze ont-
ikkeling onvermijdelijk is en zij verlangt van de Overheid, dat zij door de Staten
éneraal zo goed mogelijk in te lichten en door ruimer publiciteit het critisch mee-
le pen van de burgerij in de staatkunde zal bevorderen, teneinde een gezonde volks-
r. (vloed te bestendigen.
ïn In het besef, dat opeenstapeling van bevoegdheden zowel het bederf van de
E. chtsorde als een dodende eenvormigheid in de hand werkt, streeft de Anti-
r- (volutionaire Partij naar:
f- een verhoogde rechtsbescherming tegen de Overheid door uitbreiding van de
>P bgelijkheden zich tegen handelingen van het bestuur tot een beroepsinstantie
ar wenden;
ts uitbreiding van de taak der provinciebesturen, door meer bevoegdheden van
;n centrale Overheid op de provincie over te dragen;
as handhaving en versterking van de aan de gemeenten gelaten zelfstandigheid
3g financieel en bestuurlijk gebied.
Zondagsrust, wezenskenmerk
I De Anti-Revolutionaire Partij staat op het standpunt, dat de Zondagsrust een
1 wezenskenmerk van Christelijk volksleven is; zij verlangt naleving van dit
Iddelijk gebod op alle gebied. Ook voor de Overheid is de Zondag de dag des
eren. Daarom moet de Zondag als regel een vrije dag zijn voor al wie in over-
e iidsdiensl werkt. Mede uit sociaal oogpunt moeten uitzonderingen zoveel mogelijk
r" prden beperkt. Dit alles geldt ook voor vloot, leger en luchtmacht. In de inter-
n" (tionale samenwerking op militair gebied behoort de Overheid op te komen voor
;t eigen karakter van de Zondag, symbool ook van ons christelijk-nationaal volks-
V1 èstand. Buitenlandse toeristen zullen de uiterst geringe ongemakken der Zondagse
Inkelsluiting hebben te aanvaarden als een uiting van het volkseigen, waarvoor
n" j belangstelling tonen. De wens, dat het gehele gezin op dezelfde dag vrij heeft,
irsterkt de eis de vrije Zondag niet om economische redenen door continu-arbeid
doorbreken. Publieke manifestaties behoren plaats te vinden op weekdagen.
Onderwijs en Cultuur
De Anti-Revolutionaire Partij is van mening, dat, in verband met de toekomst
an 1 van onze kinderen en met het oog op de behoeften der maatschappij men
Inke hierbij niet in de laatste plaats aan de vraagstukken, waarvoor de indu-
Irialisatie ons plaatst de scholing en dc vorming der Jeugd verbreed en verdiept
loeten worden.
Daarom zal de mogelijkheid tot deelneming aan de verschillende takken van het
iderwijs bevorderd dienen te worden door het toekennen van beurzen en studie-
blagen.
Daarom ook zal aandacht geschonken moeten worden aan een verlenging van
erk leerplicht, terwijl de verbetering van het onderwijs tevens gediend wordt door
:o-to geleidelijke verlaging Van de leerlingenschaal.
<or Bij dit alles dient voorop te staan, dat de vrijheid van onderwijs en de financiële
en Hijkstelling van het bijzonder en het openbaar lager onderwijs ten opzichte van
n-t publieke kassen, strikt gehandhaafd blijven, zowel bij de te treffen maatregelen
•ld* bij het bestuursbeleid.
Daarnaast dient met kracht gestreefd te worden naar de gelijkberechtiging van
et voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs, het nijverheidsonderwijs, het
■itengewoon lager onderwijs en het lager- en middelbaar land- en tuinbouw-
'Ctiderwijs, ten aanzien van de schoolstichting.
ua Voor het nijverheidsonderwijs en het buitengewoon lager onderwijs Is een her-
er.ening van de wettelijke regeling dringend noodzakelijk.
i.s. Noodzakelijk is, dat op korte termijn een wettelijke regeling van de school-
anjtsendienst tot stand komt, waardoor het de schoolbesturen mogelijk gemaakt
«rdt door samenwerking zelf in deze dienst te voorzien.
Aan dé subsidiëring van Protestants-Christelijke leeszalen moet sterke aandacht
•orden besteed.
Voor de wettelijke regeling van radio en televisie dient als richtsnoer tegelden;
erkenning van het recht van de vrije radio-omroep (ook voor de „wereld
en omroep") en verwerping zowel van de „staatsomroep" als van de „eenheids-
C De Anti-Revolutionaire Partij staat
*- op het standpunt, dat het economisch
leven zich in vrijheid moet kunnen ont
plooien. Dat betekent, dat de productie en
de distributie zich zoveel mogelijk moeten
voltrekken in de particuliere onder
nemingsvorm.
De Overheid heeft echter in deze een
eigen verantwoordelijkheid. Een positieve,
economische en monetaire politiek is no-
om bovenbedoelde vrijheid te ver-
Deze staatstaak kan in drie centrale
punten worden samengevat. Deze punten
zijn:
een gezonde monetaire politiek als
basis voor een doeltreffende conjunc-
tuurpolitiek, die in een depressie de
werkgelegenheid bevordert. in een
hoogconjunctuur de overspanning ma
tigt, waarbij met name de export
positie van ons land voortdurend aan
dacht verdient;
het bereiken van verantwoorde con
currentieverhoudingen;
het nastreven van zedelijk verant
woorde Inkomensverhoudingen, met
name te bereiken door de sociale poli
tiek.
Deze algemene principiële beleidslijn
stelt in deze tijd met name de volgende
punten aan de orde:
een kartelpolltlek, welke on
redelijke prijzen voor de afnemers
voorkomt en er in het algemeen tegen
waakt, dat de vrijheid, die voor het
bedrijfsleven tegenover de Overheid
wordt begeerd, niet door de bedrtjfs-
genoten zelve wordt vernietigd. In dit
verband is de vestigingsvrijheid van
het allergrootste belang. Voorwaarden
voor de vestiging dienen zoveel moge
lijk wettelijk te worden geregeld en in
ieder geval aan de hand van objectieve
normen. Het vestigen van een bedrijf
mag niet zonder meer worden ov«
laten aan het subjectieve inzicht
bedrijfsgenoten.
b. Krachtige bevordering van de w e
gelegenheid, onder meer
voortgaande industrialisatie, vooral in
die gebieden van ons land waar struc
turele werkloosheid heerst (de z.g.n
achtergebleven gebieden).
Een zichzelf versnellende p r U s s t U
ging moet In de huidige hoogcon
junctuur worden tegengegaan. Wan
neer het bedrijfsleven daartoe zelf niet
in staat blijkt, zal de Overheid moi
Ingrijpen.
d. Iedere verdere uitbreid!
van dat gedeelte van het bedrijfslef
dat zich in handen van de Overheid
(Staat, provinciën of gemeenten) be
vindt, moet zeer critisch worden be
keken. Waar dit op verantwoorde wijze
mogelijk is, dient de omvang van deze
sector te worden verkleind.
Het mlddenstandsbeleld dient in c
eenstemming te zijn met de zojuist uit
eengezette algemene economische politiek.
In de uitwerking moet rekening worden
gehouden met de bijzondere plaats en
tekenis van de middenstand in onze
menleving: economisch omdat de kleii
bedrijven steeds een mogelijkheid in zich
hebben voor uitgroei tot grotere, en maat
schappelijk, omdat de grotf* aantallen
zelfstandige ondernemers hier aanwezig,
een onmisbare schakel vormen in de op
bouw van de samenleving.
Wanneer dit nodig en verantwoord is.
dienen regelingen, welke tot strekking
hebben deloyale concurrentie te beteuge-
n. te worden gesteund.
Bij het uitwerken van het vestigings
beleid op basis van de nieuwe vestigings
wet zal naar vereenvoudiging en een soe
pele toepassing moeten worden gestreefd.
Bij de formulering van vestigingseisen
moet met name ten aanzien van de eisen
van theoretische vakbekwaamheid zowel
wijsheid als grote matiging worden be
tracht.
Bij het landbouwbeleid, eveneens ateu-
iroep";
kerk-
beschikbaarstelllng van zendtijd aan de kerken voor de uitzending
diensten;
bevordering van de samenwerking tussen de erkende omroeporganisaties voor
j technische en andere algemeen aanvaardbare doeleinden;
voor de televisie-uitzendingen wordt een overeenkomstige regeling getroffen
als voor de radio-uitzendingen.
Het filmmonopolie behoort te worden gebroken.
ng
Woningbouw
nsl De Anti-Revolutionaire Partij is van oordeel, dat de heersende woningnood,
?n vooral ook om de geestelijke en zedelijke gevaren, die daarmede samenhangen,
-aH meest benauwende probleem is, waarvoor Overheid en volk zich zien geplaatst,
let is noodzakelijk, dat het huidige woningtekort op krachtiger wijze dan tot dus-
er het geval was wordt bestreden en dat de opvoering van de woningbouw een
in 'ge prioriteit in het regeringsbeleid heeft.
Daarvoor is het nodig, dat het aantal per jaar te bouwen woningen belangrijk
ordt vermeerderd. Om dit te kunnen hereiken moet de arbeidsproductiviteit
n opgevoerd, het aantal bouwvakarbeiders door omscholing en versnelde
ng worden vergroot, verantwoorde systeembouw worden bevorderd en de
•ing van bouwwerken buiten de sector van de woningbouw nog sterker dan
toe is geschied, naar een later tijdstip in de toekomst worden verschoven,
ten Voorts is een verdergaande huuraanpassing dringend noodzakelijk teneinde
eftgleidelijk een redelijke verhouding tussen kostprijs en huuropbrengst tot stand
t brengen.
Bij de woningbouw dient bovendien, meer dan tot heden, bijzondere zorg te
rorden besteed aan de grootte en de Indeling der woningen, zodat ook aan de
tehoefte van grote gezinnen en van bejaarden kan worden voldaan.
Sanering van oude stadswijken en opruiming van krotwoningen moet, zodra
Kjjtaarvoor op de arbeidsmarkt ruimte komt en de materiaalpositie dit mogelijk
,nS»akt. krachtig worden bevorderd. De bouw van woningwetwoningen zal zoveel
rgJ&enlijk door woningbouwverenigingen moeten geschieden, terwijl d» bouw van
;er»oningen door particulieren door doeltreffende financieringsregelingen moet wor-
lg.len gesteund.
es, In het kader van de bevordering van bezitsvorming dient het verkrijgen van
«n eigen woning mogelijk te worden gemaakt.
THREE LIONS
VIRGINIA 75ct 20 stuk*
nend op de bovenaangegeven algemene
uitgangspunten, moet rekening gehouden
worden met de bijzondere geaardheid van
vele markten voor landbouwproducten.
Gezien de eigen aard van de productie en
in-elasticitelt, welke dikwijls optreedt
bij de vraag, openbaren zich bijzondere
risico's, die niet volledig door de onder-
?r kunnen worden opgevangen. De
Overheid heeft hier een taak, welke een
positief landbouwbeleid vraagt.
Indien in dit verband moet worden over
gegaan tot vaststelling van prijzen, het
geven van garanties e.d., behoren deze
maatregelen niet te berusten op de ge
dachte, dat aan Iedere ondernemer In de
landbouw een inkomen moet worden toe
gekend, maar op de gedachte, dat het
prijsniveau der landbouwproducten ge
baseerd dient te zijn op verantwoorde
kostprijsberekeningen, welke een lonende
bedrijfsuitkomst voor land- en tuinbouw
mogelijk maken.
Krachtig behoort te worden gestreefd
naar versterking van de positie van het
kleinere en gemengde bedrijf, waarbij aan
verlaging der kostprijzen bijzondere aan
dacht moet worden geschonken.
Ruilverkaveling, grondverbetering, wa
terbeheersing, aanleg en verbetering van
wegen maatregelen, welke kunnen lei
den tot ontsluiting van een aantal achtei
gebleven plattelandsgebieden zullen
moeten worden toegepast om dit doel te
bereiken.
Uitbreiding van de cultuurgrond door
inpoldering en landaanwinning, blijft
dringend geboden om de agrarische b<
volkingsdruk te verlichten en het verlies
aan cultuurgronden in ons land tengevolg»
van stadsuitbreiding, wegenaanleg e.d. z<
gering mogelijk te doen zijn.
De Bedrijfsorganisatie vraagt voorts de
aandacht.
Aan de Wet op de Bedrijfsorganisatie
moet verdere uitvoering worden gegevi
De Overheid dient niet direct en dwi
gend in te grijpen bij de instelling van
in deze wet bedoelde lichamen.
Dit zou leiden tot een vervreemding
tussen bedrijfsorganen en de vrije orga
nisatie eri zou een inbreuk betekenen op
de beginselen zelve, die aan deze we
grondslag liggen.
Aan de organen moet niet een groter
gebied worden toegewezen dan voor dc
vervulling van hun taak nodig is; even
eens moet een opeenstapeling van veror
denende bevoegdheden worden verme
den, mede om te voorkomen, dat schade
lijke monopolistische machtsposities ont
staan.
In de ontwikkeling der Bedrijfsorgani
satie behoort men er naar toe te streven,
dat werkgevers en werknemers door re
gelmatig overleg en beraad in de organen
er in slagen de goede 6feer in het bedrijfs
leven te scheppen, zodat men langs deze
weg en tevens door adviezen en vrije
besluiten de gewenste doeleinden kan
wezenlijken.
Financieel beleid
7 De Anti-Revolutionaire Partij staat
op het standpunt, dat de omvang
de Staatshuishouding (samen met de huis
houding van de provinciën en gemeenten)
in verhouding tot de gehele volkshuishou
ding te groot is. Men zal er voortdurend
op bedacht moeten zijn op verantwoorde
wijze de bedoelde omvang te verkleinen,
want de ontwikkeling van de Rijksuit
gaven geeft reden tot zorg. Een behoed
zaam financieel overheidsbeleid is nood
zakelijk.
Een dergelijk beleid vormt de enig
Juiste grondslag voor verdere belasting-
SOCIALE POLITIEK
'erlaging. die dringend nodig blijft. De
indirecte belastingen drukken nog steeds
zwaar op de kosten van het levens
onderhoud; de vennootschapsbelasting
moet zo spoedig mogelijk worden terug
gebracht naar het niveau van 1951; het
male percentage, dat uit het inkomen
wordt geheven, moet verder worden ver
laagd. Bij het doorvoeren van een der
gelijke structurele belastingpolitiek moet
rekening worden gehouden met de eisen,
die de conjunctuur stelt In de hoogcon
junctuur betekent dit een matiging van
•erlaging, die overigens wenselijk ware
geweest.
Vereenvoudiging van de belastingwet
geving is daarom dringend vereist, bij
eventuele verlaging der lasten is deze
vereenvoudiging uitvoerbaar. Daarbij
zullen sommige bijzondere regelingen en
keringen, die bij zeer hoge tarieven
'aardbaar zijn, noodzakelijkerwijs
Ons land en het water
0 Enerzijds voert Nederland een strijd
op leven en dood tegen het water,
inderzijds is het water dienstbaar aan
Nederlands welzijn.
Voortzetting van die strijd tegen het
water vraagt om afsluiting van een aan-
:eearmen. Dijken, die onvoldoende
beveiligen, moeten worden verzwaard,
t water maakt het Nederland moge
een zeevarende mogendheid te zijn.
Die positie moet versterkt worden, o a.
door bestrijding van de vlagdiscrimlnatle,
door bevordering van de bloei der ha-
en door herstel van de vrije Rijn-
Op de binnenwateren vraagt de vrije
ontplooiing der binnenscheepvaart om een
redelijke regeling voor de scheepvaart-
ichten. De hoofdvaarwegen in elke pro-
incie moeten in elk gpval tolvrij zijn.
Voor de Instandhouding van de visserij
ls krachtige aanpak van de vernieuwing
visserijvloot nodig. De belangen van
visserij en oesterteelt vragen bijzondere
aandacht bij de uitvoering van het Delta-
Veiligheid op de weg
Q De veiligheid op de weg is een pro-
bleem van de eerste orde. Van de
waarde van een mensenleven dient elke
weggebruiker ten diepste doordrongen te
zijn. De Overheid moet de verkeersvei
ligheid met alle middelen bevorderen.
Snelle aanpassing van de wegen aan het
verkeer kan daaraan ln belangrijke mate
medewerken.
Suriname en de Antillen
"I A Met de rijksdelen Suriname en de
Antillen wordt samengewerkt op de
grondslag van het Statuut voor het Ko
ninkrijk.
De geestelijke en stoffelijke welvaart
van beide rijksdelen worden, indien nood
zakelijk, met hulp van Nederland bevor
derd.
Nieuw-Guinea
"li De Antl-Revolutlonalre Partij wenst.
dat het beleid inzake Nieuw-Guinea
zich richt op de bevordering van de eco
nomische openlegging en de ontwikkeling
van dit gebied in het belang van de be
volking.
In verband daarmede wordt het Neder
landse gezag over Nieuw-Guinea onver
kort gehandhaafd. De bevolking wordt in
geschakeld in de behartiging der publieke
zaak als voorbereiding van de toekom
stige staatkundige zelfstandigheid van dit
gebied.
Defensie-beleid
1 O De Anti-Revolutionaire Partij staat
op het standpunt, dat de verhoging
van de nationale weerbaarheid van
land en de versterking van onze bijdrage
in het kader van de Europese en Noord-
Atlantische militaire samenwerking de
verdere opbouw van een kwalitatief sterke
en goed uitgeruste defensie-macht nood
zakelijk maken.
In verband met deze noodzaak kan niet
voorbijgegaan worden aan de vraag, of
het huidige defensie-plafond voor de ko
mende jaren als voldoende kan worden
beschouwd. De zware lasten, welke
behoeve van de defensie van ons volk
worden gevraagd, moeten dringen tot het
afsnijden van alle niet strikt noodzake
lijke uitgaven.
Naast de bevordering van de geestelijke
verzorging der militairen, welke plaats
vindt in overleg met de kerken, zal
in 't belang van het moreel en met
oog op de toekomstige maatschappelijke
positie van de dienstplichtige, naar
streefd worden de militairen gedurende
de tweede helft van hun eerste oefe-
ningstijd gelegenheid te geven tot het
volgen van vakcursussen in of nabij de
legerplaats.
Temidden der volken
13
r)E Anti-Revolutionaire Partij staat
op het standpunt, dat de sociale
politiek gericht moet zijn op het
f. wekken en versterken van het
verantwoordelijkheidsbesef van
de enkele mens en van de verschil
lende levensverbanden in de samen-
levingleving. De Overheid moet de
voorwaarden scheppen, opdat deze
verantwoordelijkheid ook daadwer
kelijk kan worden gedragen. Op deze
wijze is de sociale politiek een be
langrijk hulpmiddel in de strijd tegen
de massificatie.
Het loonbeleid. Met behoud van de In
het belang van de Nederlandse volksge
meenschap noodzakelijke coördinatie der
lonen, behoort bij de loonvorming reke
ning te worden gehouden met de bijzon
dere sociale en economische omstandig
heden van bedrijfstakken en ondernemin
gen. Voor wat de ondernemingen betreft
valt hierbij met name te denken aan het
opheffen van belemmeringen voor het
treffen van regelingen van winstdeling.
De grotere ruimte, die bij een zodanige
loonpolitiek voor de besteding van het
loon zal ontstaan, zal mogelijkheden van
bezitsvorming scheppen. Het benutten
van deze mogelijkheden komt dan in de
eerste plaats voor de verantwoordelijk
heid van de arbeider persoonlilk. Maat
regelen tot bevordering van bezitsvor
ming. waarbii deze wel geschied' voor de
arbeider, doch niet op de grondslag van
diens persoonlijke keuze en verantwoor
delijkheid, zijn verwerpelijk.
Medeverantwoordelijkheid der arbeiders.
In de huidige wetgeving bevinden zich
belemmeringen om aan de factor srbeid
de hem toekomende plaats en verant
woordelijkheid in de onderneming te
geven. Opheffing van deze belemmeringen
moet worden bevorderd om het mogelijk
te maken, dat langs de weg van vrijwillig
heid de bevoegdheden van de onderne
mingsraad kunnen worden uitgebreid in
deze zin. dat aan de factor arbeid mede
verantwoordelijkheid wordt toegekend
ten aanzien van besluiten, die voor het
voortbestaan der onderneming van be
slissende betekenis zijn.
De Ouderdomsverzekering. De alge
mene ouderdomsverzekering moet uiterlijk
1 Januari 1957 in werking treden Aan de
oprichting van aanvullende bedrijfspen
sioenfondsen behoort steun te worden
verleend.
Uitbreiding sociale verzekering. Met
spoed dient een weduwen- en wezenver
zekering worden tot stand gebracht en
ingevoerd. Is voor de ouden van dagen
en de weduwen en wezen een redelijke
voorziening getroffen, dan is het vraag
stuk van de vergeten groepen voor een
belangrijk gedeelte tot een oplossing ge
bracht. De invaliditeitsverzekering zal op
moderne leest moeten worden geschoeid.
In de nieuwe regeling behoren maatrege
len tot revalidatie een eerste plaats in te
Bij de uitvoering van de sociale verze
kering behoren de bedrijfsgenoten. niet
alleen ln de bedrijfstak, maar ook in de
onderneming, al of niet in organisatorisch
verband, zoveel mogelijk te worden inge
schakeld Verdergaande vereenvoudiging
en coördinatie zijn nodig, opdat de sociale
verzekering voor ondernemer en arbeider
zaak, die hun innerlijk
niet wordt tot
vreemd is.
Arbeidswet. Een herziening van
arbeidswetgeving in volle omvang m
worden ter hand genomen, teneinde
geraken tot unificatie en inschakeling
de publiekrechtelijke bedrljfsli<;hamen bij
de uitvoering daarvan. Intussen kan op
basis van het daartoe strekkende advies
van de Sociaal Economische Raad de Ar
beidswet 1919 in werking worden gesteld
voor de groepen, voor welke dit
toe niet is geschied.
De regeling van de arbeidsc
komst in het Burgerlijk Wetboek behoort
te worden aangevuld met bepalingen om
trent de Jaarlijkse vacantie.
Maatschappelijke Zorg. Maatschappelij
ke zorg is een zaak van levensbeschou
wing. Mede daarom moeten particuliere
verenigingen en Instellingen, gesubsidl
eerd aan de hand van objectieve normen
in de gelegenheid worden gesteld een z<
groot mogelijk gedeelte van de maat
schappelijke zorg uit te voeren. De Over
heid zal zich onthouden van arbeid, welke
op tenminste even vruchtbare wijze door
dergelijke lichamen kan worden verricht.
Het financieren van tijdrovende en kost
bare onderzoeken op het gebied
maatschappelijk werk moet worden be
perkt tot die gevallen, waarin zulk
onderzoek volstrekt noodzakelijk ls.
Ook de particuliere arbeid op het gebied
van de lichamelijke en geestelijke volks
gezondheid moet worden gesteund. De
Overheid dient medewerking te verlenen
aan het streven het aantal en de capaci
teit der Prote«tants-Chrlstelijke zieken
huizen uit te breiden.
Emigratie. Voortzetting van het tot dus
ver gevoerde emlgratlebeleld is gewenst.
VERKOUDHEID WEGI
ik ban óók aan dag
verkouden gewooat I
Maar dat is alweer helemaal
over! En vlug! Ik nam direct uit
m'n medicijnkastje het bekende
rode Rheumln-doos|e met de
Brpcades-kruisband. Eén Rheu-
mientje was al voldoende, Ik
voelde me weer best. Maar niet
alleen bij verkoudheid, ook bij
hoofdpijn of griep geldt:
Ud/ot!
Kan ons land nog een Protestantse
natie worden genoemd?
Waakzaam zijn tegen verroomsing
van ons volksleven
(Van onze Kerknieuwsredacteur)
DE OPRICHTING van twee nieuwe bisdommen in Nederland is een
onderwerp waarbij de vraag zich voordoet welk karakter ons volks
leven eigenlijk draagt. Vertoont het Nederlandse volk nog de geestelijke
structuur en de karaktertrekken van het Protestantisme?
- moeten even teruggrijpen op onze
rijke historie om ons duidelijk voor ogen
te stellen hoe de situatie ln ons land Is
gegroeid. Vierhonderd jaar geleden was
de Tachtigjarige oorlog In volle gang.
Bij de Unie van Utrecht (1579) werd de
Gereformeerde religie tot staatsgods
dienst verklaard na een felle strijd om de
reformatie van de kerk. Enige tientallen
»ren daarvoor, in 1559 werd door de
k. kerk een kerkelijke hiërarchie vast
gesteld waarbij een groot deel van Zuid-
Holland bij .het aartsbisdom Utrecht
werd gevoegd.
Thans na vierhonderd Jaar, heeft het
rooms-kathollcisme terrein gewonnen.
38 Pet van het aantal inwoners van ons
land kan men rekenen te behoren tot de
k. kerk. En men grijpt nu terug op een
kerkelijke indeling van voor 1559. waar-
b'i Zuid-Holland met Zeeland het bis
dom Middelburg vormde. Nu Rotterdam
tot ontwikkeling is gekomen (in de Mid
deleeuwen was het een klein stadje) is
ondersteuning van al wat de internatio
nale rechtsorde verstevigen kan.
De Anti-Revolutionaire Partij ziet het
daarbij als een eerste plicht voortvarend
aan te sturen op de sociaal-economische
eenheid van West-Europa. Deze ls Immers
niet alleen een voorwaarde voor het Ne
derlandse volksbestaan, maar zal tevcna
belangrijk bijdragen tot de stabiliteit van
de internationale politiek en van de eco
nomische verhoudingen.
Daarbij kan het nodig zijn zekere na
tionale bevoegdheden aan internationale
lichamen of organen over te dragen, on
der waarborg, dat nationale belangen
geen ongerechtvaardigde schade zullen
ondervinden.
Van niet minder belang acht de Anti-
Revolutionaire Partij daartoe de hand
having en versterking van het Noord-
Atlantische bondgenootschap (NAVO).
De'positie van de Westerse staten, aan
beide zijden van de Atlantische oceaan,
in de wereld legt hun de plicht op offers
te brengen voor de steun aan onderont
wikkelde gebieden. Krachtens zijn ge
schiedenis en zijn geestelijk stempel heeft
Nederland daarbij een eigen initiatief te
ontwikkelen, mede ter afwending van het
gevaar, dat bij deze steunverlening aan
deze gebieden volkseigen door materia
lisme en technocratie wordt aangetast.
Een bijzondere taak heeft Nederland daar
bij uiteraard ten opzichte van Nieuw-
Guinea.
De onvolkomenheid der internatio
nale rechtsorde ontmoeten wjj in
Nederland in het vraagstuk der Am-
bonnezen. Er moet naar worden ge
streefd degenen, die dat wensen, in
onze samenleving op te nemen. Ook
wanneer dit offers kost. Het onrecht,
Ambon en de Ambonnezen aange-
daan. geeft hun daarop aanspraak.
Aan de positie der Indische Neder
landers dient blijvend aandacht te
wo«den besteed.
niet Middelburg maar de Maasstad tot
bisschopsstad verkoren. Groningen kreeg
in 1581 voor het eerst een bisschop, maar
ln 1594 kwam er verandering in de si
tuatie loen Prins Maurits en Willem
Lodewijk Groningen veroverden. De bis
schop nam de vlucht en sindsdien zijn
Groningen en Drenthe verstoken geble
ven van een gemijterde hoogwaardig
heidsbekleder.
Een andere belangrijke historische da
tum is het Jaar 1796. loen de gelijkbe
rechtiging van de kerkgenootschappen
werd vastgelegd.
Op de vraag of Nederland ln de loop
der historie zijn kenmerken van Protes
tantse natie heeft behouden, zal het ant
woord toestemmend moeten lulden. Het
gelaat van ons nationale leven is gestem
peld door het Calvinisme, al ia het ook
duidelijk dat roomse, en humanistische
tendenzen hun invloed op onze natie heb
ben gehad.
Wezenskenmerk van het Protestantis
me ls de sterke zin voor vrijheid van
meningsuiting. De Reformatie was een
striid om de geestelijke vrijheid van ons
volk, waarbij een onverdraagzaamheid
tegenover andersdenkenden geen voet
mag worden gegeven.
Wel is de oprichting van de nieuwe
bisdommen een ernstige waarschuwing
voor de (verdeelde) protestantse kerken
op haar hoede te zijn, om zich te keren
tegen elke poging tot verroomsing van
ons volksleven, dat nog duidelijke sporen
draagt van de Reformatie, die de grond
toon van ons volkskarakter nog steeds
beheerst. Anderzijds zullen wij moeten
letten op de achtergrond van het pause
lijk decreet. Want de ..belangrijkste ker
kelijke gebeurtenis sedert 1853" zoals
de r.k. deze wijziging in de hiërarchie
begroeten, heeft een schaduwzijde. Zij
is noodzakelijk geworden door de toene
mende onkerkelijkheid onder de vier
millioen Nederlandse katholiekm, van
wie ruim 51 procent ln het bisdom Haar
lem woont. Als het gaat om een keua
tussen geloof en ongeloof, zal als 't maar
enigszins mogelijk is, een samenbunde
ling van krachten tegen de voortschrij
dende secularisatie nodig zijn. Zou het
Protestants democratisch bestel echter
op enigerlei wijze de kans lopen in de
knel ie komen, dan zullen we alle ste
kels moeten opzetten. Een protest, zoals
ln 1853 bij de invoering van de
nieuwe r.k. kerkelijke hiërarchie zo
sterk naar voren kwam in de zg. April
beweging, ls niet op zijn plaats. Wel
dient men ervoor te waken dat het Pro
testantse karakter van otwe natie ge
handhaafd wordt Dat kan alleen door
bewust te leven uit de beginselen van
de Reformatie, waardoor het Proteatan-
tisme, ondanks alle verdeeldheid, aan
fnnerlllke kracht winnen zal.
over Uw zenuwen. Neem
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Toch is het zo!
gebeurt met het hart?
operatie ondergingen en wier hart
tijden» dete ingreep ophield met klop
pen. Volgen» de gebruikelijke gedach-
du» overleden, 'maa'r" dal bleek" toch
niet het geval, want de doktoren
ljjke tjjd de hart»lag te herstellen,
zodat de patiënt de
wekt!"). We krijgen
daardoor de indruk
ala souden de wet-
En
en dank
•deringen der wetenschap hun
mkelljkheid hebbi
wel kur
of
rh dl
maar het veraehljnael zelf op het nog
hebben.
Het komt ons voor, dat degenen die
door een dergelijk onbehagen worden
bevangen, te weinig oog hebben voor
de hele èn de partiële dood. Het ia
zeker waar, dat het hele leven een
keten van levenaproceasen i», en dat
bü het ontbreken van één onvervang
bare sehakel, het geheel tot atiUtand
wordt gebracht. Ala bet hart stilstaat
en dua geen auuratofhoudend bloed
door het lirhaam wordt geatuwd, zal
de dood van het individu onvermijde
lijk zijn. Slaagt men er erhter in het
hart weer tot vernieuwd kloppen te
brengen, dan kan de algehele dood
voorkomen worden. Op dit beginael
kunithart van prof.
Jongbloed, welk apparaat het mogelijk
maakt auuratofhoudend bloed door het
lirhaam te atuwen, zodat de andere
belangrijke organen intact en in functie
blijven.
Behoeft het uitvallen van een be
langrijk orgaan mits de functie tijdig
wordt overgenomen dua niet tot de
dood \an het individu te leiden, om
gekeerd betekent de dood van het in
de dood van alle
van koudbloedige
dieren heeft men
dagenlang in leven
kunnen houden
door het met zuur
stofrijk bloed te
van geguilloti-
zelfa 13 uw na
de trreehtatelling
het hart weer tot
kloppen kunnen
brengen, welk ver
schijnsel dagenlang
aanhield. We zul
len het hierbij
laten, omdat het
niet onze bedoeling ia nog andere,
hnogat merkwaardige voorbeelden te
geven, die door hun grieaeligheid wel
licht te veel tot de fanta.ie van som
mige lezera zonden spreken. Onze
bedoelin gwas slerhts, te laten zien dat
de partiële dood niet hetzelfde is als
de algehele dood van het organisme
en omgekeerd.
Zodat de koppensrhrjjvrra die uitslui
tend de hartslag al» maatstaf namen,
ten onrechte hebben gesproken van
«weer lot leven wekken", „de grenzen
van de dood overaehreden" en dergelijk
fraaia meer. Want hoewel de grens
lusten dood en leven niet te trekken
ia lijkt het toch hoopt waarschijn
lijk dal in boven aangehaalde gevallen
de patiënt nog niet waa overleden.
Mogen we hierna nog een enkel
