Hoge cijfers in ons
huishoudboekje
Inauguratie prof. dr M. C. Smit
aan de V.U. te Amsterdam
Het
verleden
keert weer
I
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1955
A NDERS dan de Troonrede, geeft de Millioenennota 9traks wel degelijk
aanleiding tot discussie tussen regering en volksvertegenwoordiging.
Dit is intussen deze week voor de pers geen reden geweest, er daarom maar
het zwijgen aan toe te doen. En zoals we iets hebben doorgegeven van wat
over de Troonrede geschreven werd. zo lijkt ons hetzelfde nuttig met be
trekking tot de Millioenennota.
Hierover zijn de bladen het wel eens, dat we leven in een tijd van hoog
conjunctuur. En zulk een tijd heeft zijn eigen typische verschijnselen, ook
voor wat betreft de overheidsuitgaven. Het ware logisch, te verwachten,
dat in een tijd van hoogconjunctuur de overheidsuitgaven zouden zakken.
Het is immers aan te nemen, dat in zulk een tijd de overheid minder be
hoeft bij te springen. En elke sprong van de overheid kost nu eenmaal geld.
Het is in werkelijkheid anders. Er is hoogconjunctuur, maar desondanks
blijven de overheidsuitgaven stijgen. De stijging is zelfs een tamelijk be
langrijke. Maar het feit zelf van de stijging is al opmerkelijk.
T^IT feit van de stijging hangt, al moge het vreemd schijnen, toch ook
■L' weer met de hoogconjunctuur samen. Zoals De (r.k.) Volkskrant
schrijft: De welvaart is het voor een belangrijk deel, die schuld draagt aan
de stijging van de rijksuitgaven. „Op rekening daarvan komen de nood
zakelijke salarisverbeteringen van de ambtenaren, verder de aanpassing
van ambtenaren-pensioenen, de verhoging van de noodvoorziening ouden
van dagen en vooral ook de extra-aflossing op de buitenlandse staats
schuld".
.De staat, waarin wij leven, is almeer een welvaartsstaat geworden. De
staat profiteert van de gunstige omstandigheden. Of om te spreken met
Trouw: „De overheid is er zo aan gewend met royale hand te werken,
dat zij wat er enerzijds wordt afgekapt van de uitgaven, aan de andere
kant weer snel aan toevoegt".
Het is over deze nog altijd voortdurende stijging van de overheidsuit
gaven, dat, evenals de minister zelf van financiën, vele bladen zich ernstig
teleurgesteld gevoelen. Vandaar dat De (r.k.) Maasbode opmerkt: „Er
zullen ongetwijfeld heel wat Nederlanders zijn, die gedacht zullen hebben,
dat met het geleidelijk aflopen van de zeer grote uitgaven voor oorlogs
schadevergoedingen en watersnoodschade de begroting 1956 een flinke
daling van de geraamde uitgaven te zien zou geven, waardoor uit dezen
hoofde alleen reeds marge beschikbaar zou komen voor een verdere be
lastingverlaging in de toekomst. Helaas is zulks geenszins het geval. Nieuwe
uitgaven nemen de plaats in voor aflopende uitgaven".
"17RIJWEL algemeen wordt voorts opgemerkt, dat deze ontwikkeling niet
zonder gevaren is. De minister zelf had ook reeds van enige bezorgd
heid op dit punt doen blijken. Terecht had hij er de aandacht op gevestigd,
dat het peil van de hogere uitgaven een meer permanent karakter schijnt
te gaan krijgen, waartegenover de middelen, waaruit die uitgaven nu een
maal moeten worden betaald, sterk conjunctuurgevoelig zijn. Een omslag
in de conjunctuur zal de inkomsten ingrijpend doen dalen, maar omge
keerd de reeds zo zware verplichtingen van de staatsapparatuur nog aan
zienlijk doen toenemen.
Wat hieraan nu te doen? In de bladen troffen wij verschillende sugges
ties aan. die, hetgeen al weer niet verwonderlijk is, ook verband houden
met de politieke inzichten, die men heeft. Zo dringt He t (socialistische)
Vrije Volk er krachtig op aan, dat we toch vooral overschotten zullen
aankweken en dat er in het binnenland op sommige punten zal worden
afgeremd. Daarbij denkt dit socialistische blad aan opschorting van di
belastingfaciliteiten voor ondernemers die investeren en voorts aan maat
regelen op het gebied van de afbetaling en aan beperking van de crediet-
verlening. Ook Het Parool is kennelijk van mening, dat de minister in
dit opzicht wel wat krachtiger mag optreden; hij mag dan een knap be
heerder zyn, maar een gedecideerd beleidsman is beter.
ANDERE bladen zijn, en zeker op goede gronden, van mening, dat het
thans voor de staat de aangewezen tiid is om in zijn diensten de nodige
efficiency te gaan toepassen. Juist in deze tijd, aldus het Algeme
Handelsblad, in deze tyd. waarin zo schreeuwend gebrek is aan
beidskrachten, moet het ryk zijn administratie zo efficiënt mogelijk in
richten.
Niet anders schrijft De (r.k.) Tij d: „Juist dagen van hoogconjunctuur
als wii thans beleven zijn bij uitstek geschikt voor het onderwerpen van
alle rijksuitgaven, zonder uitzondering, aan een efficiency-contróle in de
ruimste zin des woords, uit te oefenen door een niet-ambtelijk orgaan. Vele
symptomen wijzen er op. dat door tijdig wegsnijden van financieel woeker
gewas en door reorganisatie waar nodig van ons staatsapparaat het
schip van onze economie meer zeewaardig kan worden gemaakt dan het
thans is".
Een ander aspect roert D e M a a sbod e nog aan: Een straffe politiek
ten aanzien van de lonen zal algemene loonsverhoging beslist moeten voor
komen. ,,In de stijging van de lonen schuilt tenslotte het grootste inflatie
gevaar. Belastingmaatregelen komen voorlopig geenszins in aanmerking.
In geval van nood zou eerst, indien andere maatregelen niet voldoende
helpen, aan een afremmen van de consumptie door verhoging van omzet
belasting moeten worden gedacht".
ZO ZIJN we dus wel in een wat merkwaardige situatie beland. Er is wel
vaart en de cijfers stijgen. Maar helaas, ook de cijfers der staatsuit
gaven stijgen. Zij stijgen zelfs vrij belangrijk. Zij zullen vermoedelijk nog
stijgen, wanneer de nationale welvaart het plafond heeft bereikt.
Dit laatste geeft reden tot zorg. Die zorg is er ook. omdat men zich niet
kan losmaken van de indruk, dat wie er in het staatsapparaat bij betrok
ken zijn zich laten voortdrijven op de wiegende golven van de welvaart
(aldus De Volkskrant) in plaats van aan de voortdurende opwaartse
druk van de financiën de nodige tegendruk te geven.
Temeer moet er straks van de volksvertegenwoordiging worden
wacht. Wij weten het: ook hier schuilen moeilijkheden. Zoals deNieuwe
RotterdamseCourant schreef: „Een begroting van het ryk onder
scheidt zich o.m. van een begroting voor een particuliere bedrijfshuishou-
ding, doordat bij laatstgenoemde het samenstellen van het budget en de
leiding van het bedrijf in dezelfde handen berusten. Bij de huishouding van
de staat i? dit in veel mindere mate het geval. Daar berust de leiding bij
regering en volksvertegenwoordiging te zamen".
Inderdaad, en daarom zal straks en in heel de komende tijd van de
volksvertegenwoordiging tweeërlei worden gevraagd: een scherp toezicht
op de besteding van de rijksgelden en ook een matiging in het stellen van
eigen wensen. Dit kan tot de zo noodzakelijke gezondmaking van de over
heidsgelden die in feite onze eigen gelden zijn zeer wezenlijk bij
dragen.
C.H. Jongeren confereerden te Ermelo
CH partij formatieverantwoord
en noodzakelijk
DUIDELIJKE AFGRENZING NAAR PVDA EN VVD
(Van een correspondent)
£EN GROOT AANTAL kaderleden
de Christelijke-Historische Jonge-
•groepen zijn tijdens het afgelopen
weekend te Ermelo bijeen geweest. Zij
hebben zich bezonnen op plaats en taak
der Christelijk-Historlsche partijforma-
tie. „Na de bevrijding ls men te weinig
diep ingegaan op de vragen rondom de
CH-partijformatie", zo meende de heer
F. Goudzwaard te Rotterdam.
Uitvoerig behandelde de heer Goud
zwaard de achtergrond van de twijfel
aan de vanzelfsprekendheid der Christe
lijke partijformatie. Het is de. verdien
ste van de Christelijke organisaties, dat
zij voor de oorlog hebben gedaan wat
der Kerk is. maar nu deze haar eigen
opdracht weer aanvaard heeft, menen
velen, dat de tijd voor de Christelijke
partij voorbij is.
Het ls verblijdend, dat er in de socialis
tische organisaties ruimte is gekomen
voor het Evangelie, zo stelde de heer
Goudzwaard. De doorbraakpartij kan
echter een leeg huis worden, waarbij de
srbeider geestelijk 'in de kou komt te
staan.
Men wil In de P.v.d.A. alleen zakelijk
heids-politiek voeren. Maar altijd zal men
weer op de diepste levensvragen komen.
Een compromis tassen protestanten, hu
manisten en rooms-katholieken moet dar
uitkomst brengen. Maar wat zal daarvar
het resultaat zUn bü bijv. het processie
verbod? Wat komt er op die manier te
recht van de handhaving van het Pro
testants karakter van ons volksleven?
Spr. zag twee mogelijkheden voor d«
PvdA: óf de werkgemeenschappen wor
den gesloten blokken óf de zakelijke po
litiek moet doorbroken worden. Juister
vond hij het om in de CHU gezamenlijk
te luisteren naar het Woord Gods
van daaruit te handelen
De practijk
De tweede inleider, het Kamerlid mi
H. K. J. Beernink. belichtte de nood
zakelijkheid der CHU van de practisch
politieke kant. Bepaalde grondwettelijke
rechten achtte hij het veiligst bij de
CHU. Helaas leert de practijk, dat njet
name de belangen van het christelijk
onderwijs bij de PvdA niet veilig zijn.
Voor de P.v.d.A. als partij staat het
socialisme voorop met een sterke
hang naar planpolltlek, die grote ge
varen inhoudt voor een almachtige
staat en voor staatsabsolutisme. Mr
Be§rn,injc yerklaprde er van. overtuigd
te zijn, dat velen in de P.v.d.A. dit niet
willen,., raw, h,lj zag niet In. hoe de
P,v,d.A. als partij dit. gevaar zou kun-
Een ander argument voor de noodza
kelijkheid der CHU putte spr. uit de
onmogelijkheid om in de PvdA te ko-
tot een voor een Christen aanvaard
bare sociale ethiek. Daarvoor is deze
partij een te heterogeen gezelschap.
De PvdA geeft toe. dat er een innig
erband is tussen levensovertuiging en
politiek inzicht Maar dit dwingt naar
haar mening niet tot partijvorming op
principieel-Christelijke grondslag.
Nu belijdt de Christen de volstrekte
souvereiniteit Gods over al het gescha
pene. De Schriftopenbaring ls eveneens
Het staatsleven het licht op ons
pad. En dit niet om de Bijbel te gebrui
ken als een soort politiek handboek,
maar wel om de richtlijnen, die daarin
worden gegeven, te volgen.
Dit, zo meende de secretaris der CHU.
moet ons Inzicht op staatkundig terrein
beheersen.
Mr Beernink betaigde zün instemming
met de opmerking van de heer Goud
zwaard. dat de VVD In de geestelijke
verstarring is blijven steken. Dit mag
men van de P.v.d.A. niet zeggen. Belde
sprekers zagen de VVD dan ook gees
telijk gesproken als een groter gevaar
voor ons volk dan de P.v.d.A- Beide par
tijen erkennen weliswaar het verband
tussen geloof en politiek, maar de VVD
rept niet over het belijden daarvan In de
partjj. Iets wat de PvdA in art. 34
haar Beginselprogram wél doet. Het zou
dan ook onjuist zijn, wanneer de CHU
zich alleen maar afzet tegen de PvdA
i practisch nooit tegen de VVD.
Tijd niet rijp voor fusie
Beide sprekers lieten zich tevens dui
delijk uit over de verhouding tussen Chr.
Hist. Unie en Anti-Rev. Partij.
Wanneer men de beginselen van beide
partijen naast elkaar legt, is er niet zo
veel verschil, aldus mr Beernink. Wel
zijn er grote verschillen van aanpak
mentaliteit, van sentiment en beoorde
ling der vraagstukken.
Indien er nu een fusie kwam, zou
volgens mr Beernink ^betekenen, dat
drie partijen zouden ontstaan: de nieti
partij van AR+CH, een partij van oud-
AR. die met bepaalde Chr. Historischen
niet in één partij willen zitten, en op de
zelfde gronden een partij van oud-CH.
De tijd voor fusie zou rijp zijn. wanneer
Zuidema en Van Niftrik, Berkcuwe
Van Ruler, prof. Dijk en ds Zandt, de
aanhangers van prof. Schilder en prof.
Haltjema gelijkelijk zouden denken
de theologische achtergronden, die
staatkundig leven beheerser.. Maar
ver is het nog niet. Het forceren van
re tere aangelegenheid zoals de Chr.
Volkspartij wil zou hoogst onverstan
dig zijn.
De heer Goudzwaard verklaarde te
hunkeren naar een gesprek tussen all<
Protestanten in ons land over de partij
keuze en dus ook met de AR. Hy be
treurde het, dat van het rapport
de herziening van de vijf eerste artike
len uit het AR Beginselprogram, dat
derhalf jaar geleden uitkwam, niets c
Is gehoord. Juist op basis van deze
herziene artikelen zou een ges
mogcljjk en vruchtbaar zijn. Con
creet gevraagd naar de mogelijkheid
fusie met de ARP, verklaarde de heer
Goudzwaard, dat de CHU daar nooit aai
kan beginnen zolang het huidige AR
program daar ligt.
(Advertentie)
Stramheid ls aan
waarschuwing:
Hhenmatiek ligt op da laar.
Wees er tijdig bijVeem Kruscben!
Stramheid is een eerste aanwijzing, dat
Rheumatiek U bedreigt. Met het stijgen
iaren verslappen de. bloedzuiverende
len. Onzuiverheden in het bloed
worden niet meer regelmatig afgevoerd
hopen zich op; zetten zich geleidelijk
st in de gewrichten. En op 'n kWade
daR kunt U niet meer,op of .neer van de
pijn. Met Kruschen smoort U het kwaad
in de kiem. De zes minerale zouten bren
gen Uw bloedzuiverende organen weei
op „volle toeren". Met verjongde kracht
zuiveren zij dan Uw bloed en stimuleren
de bloedsomloop.
CHOCOLADE...
Vehkcdk
Als gij op uw kast zit
Calvinistisch woord tot do
aankomende Studenten
De Calvinistische Studentenbeweging
heeft een dubbel nummer van haar perio
diek Sola Fide helemaal gewijd aan de
problemen, waarvoor speciaal de aanko
mende studenten (en zij niet alleen) zich
gesteld zien. In brochurevorm heeft men
onder de titel: „Als gij op uw kast zit...."
reeks uitnemende artikelen van de
hand van hoogleraren en studentenpredi-
kanten verzameld. Reeds een opsomming
der behandelde onderwerpen maakt dit
zonder meer duidelijk. Zo schrijft ds S.
J. Poprha over: De Studie; prof. dr .1-
Lever over: Het Del van de Studie; prof.
dr T. P. v. d. Kooy over: Geloof en We
tenschap; prof. dr H. N. Ridderbos over:
Student en Kerk; prof. dr M. C. Smit
over: De Zondag; ds J. Bonda over. De
voofwaarde voor de omgang met de Bui
tenkerkelijke Student; ds J. H. Muidei
over: Tijd en Tucht; prof. dr J. F
Koksma over: Het Gezelligheidsleven;
prof. dr G. Brillenburg Wurth over: De
Sexualiteit in het Studenteleven en prof.
dr R. v. Dijk over: Student en Maat
schappij. Ieder dezer bijdragen valt op
door een frisse en originele aanpak.
Slechts één citaat: prof. v. d. Kooy
schrijft. „Naar Gods zijde is de zin van
het menszijn gelegen in het kennen van
God. fiet metrachten van Zijn wil. en het
wijden van het lven aan Hem. Naar de
zijde van de medemens ligt die zin
In het beleven van gemeenschap, ge
rechtvaardigheid en naastenliefde in de
tussenmenselijke betrekkingen. Tegenovei
de dingen ligta die zin in het bouwen
van een cultuur, waarin de mens tegen
over God en medemens zich als mens
verwerkelijkt". Dit citaat (er zouden veis
even voortreffelijke te noemen zijn)
geeft een voorbeeld van de geest
dit waardevolle boekje, dat voor de
van f 1.50 in de boekhandel verkrijgbaar
is. (Uitg. Wed. G. v. Soest, Singel 52. Am-
sterdam).
Inauguratie piof. Coolhaas
in Utrecht
Dr W. Ph. Coolhaas, benoemd buiten
gewoon hoogleraar aan de rijksuniversi-
;e Utrech; om onderwijs te geven ir
de geschiedenis van de betrekkingen var
Nederland (en andere Europese landen)
de overzeese wereld, zal Maandag
3 Oct. zijn ambt met een rede aanvaarden.
Gouden doctoraat
Morgen zal het 50 jaar geleden zijn,
dat mr J. J. Krantz, geboren te Leiden
en thans wonende te Rotterdam aa'
Leidse universiteit promoveerde tot doc
tor in de rechtswetenschap.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN. 27 Sept.. Gesl. doet. ex. II ge
neeskunde- mej. J. M. de Graeff te Waal
wijk. mej. T. J. v. d. Meulen te Leeuwarden
en de heren J. H. Bos te Rotterdam, C. H.
Gips te Noordwljk aan Zee, F M. Lalisang
te Lelden. C. N. de Leeuw te Don Haag. H.
Melnardl te Den Haag. N. H Schreuder te
Naaldwijk. J. N. Schilder te Bennekoi
W. H. Vriend te Den Haag.
Gesl d°ct- ex. Ned. recht mej. L. Loe-
linch te Bloemendaal.
UTRECHT. 26 Sept. Geslaagd doet.
ciologie: B A. Jonker. Oosterbeek. en
Koopmans. Utrecht.
Cand. Spaans: M. van Brandwijk. A'd;
J. H. Brinkman. Zutphen (cum laude).
Kerkelijk examen: J. J. Tichelaar. Kam
pen.. G. Broere. Dordrecht. G. J. T. vi
Dijk. Dinxperlo. H. van Dijk. Den Haa
Snoep. Utrecht. J. H C. Stelnmijer. Utrecht
N. P. Tromp, Amersfoort-
Arts-examen: D. A. de Kuiper. Schoon
ven. W. F. M. van Laarhoven. Eindhof
J. van de Meer. Utrecht. J. G. T. Paling;
Vught. F. M. Palmen. Eindhoven.
NIJMEGEN. 27 Sept. Geslaagd
doct. psychologie: A. J .G. Crijns, Bru
Opvolger van prof. Goslinga
„Het goddelijke geheim der geschiedenis'
(Van onze Amsterdamse correspondent)
PROF. DR. M. C. Smit, benoemd hoogleraar in de geschiedenis der Mid
deleeuwen en de theorie der geschiedenis aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam, heeft hedenmiddag zijn ambt aanvaard met een inaugurele
oratie over „het goddelijk geheim der geschiedenis".
In Delit
Nieuw waterloopkundig
laboratorium
Delft krijgt een nieuw waterloopkundig
laboratorium, en dat binnen afzienbare,
tijd. Het huidige gebouw is eigenlijk te
klein geworden. Nu is er nog wel het
openluchtlaboratorium bij De "Voorst in
de Noordoostpolder, maar het zou'te ver
zijn, als de ingenieurs uit Den" Haag
geregeld daarheen moeten reizen.
Daarom krijgt Delft een nieuw labo
ratorium (in de Wippolder), dat het rijk
vier vijf millioen gulden zal kosten.
In het laboratorium zullen do belang
rijkste modellen ten behoeve van de uit
werking van het Deltaplan worden on
dergebracht
K.N.P. gaat vergaderen
over opheffing
Het bestuur van de K.N.P. zal morgen
bijeenkomen om te spreken over de
agenda en Juiste datum van de vergade
ring van de Partijraad, die in October
zal worden gehouden.
Op deze vergadering zal worden ge
sproken over de (eventuele) opheffing van
de Katholieke Nationale Partij.
Reeds sinds vele jaren, aldus de nieuwe
hoogleraar, heeft men zich, zowel in Prot
Chr. als in R.K.-kring, verzet tegen de
gedathtè de hand Gods concreet te kun
nen kartwljzèn in de concrete historische
gëbeurtehissen, in het bijzónder in de
vérrassende en opvallende feiten Gods
oordeel in zegen en straf te kunneD
constateren.
Inderdaad liggen hier ernstige bezwa
ren. Men dringt onwillekeurig op onge
oorloofde wijze binnen in de goddelijke
gerechtigheid, welke eerst In de Vol
einding ten volle openbaar zal wor
den. Bovendien plaatst men God in een
dualistische verhouding tot Zijn wereld
door een deel daarvan weg te dringen
uit de onmiddellijke concrete verhouding
tot Hem.
Het gevolg van de verwerping van de
traditioneel Christelijke idee van de aan
wijsbaarheid van Gods vinger Is evenwel
ernstiger. De Christen-historicus blijft
uiteraard de leiding Gods over de gehele
geschiedenis erkennen, doch In zijn we
tenschappelijk werk moet hij zich, daar
hij -z.l. God in de concrete feiten niet
kan kennen, vrijwel geheel bezighouden
met menselijke overwegingen en daden
God verdwijnt hierdoor naar de periferie
van de historische werkelijkheid.
Om uit deze impasse te geraken, die
nen niet meer de vraag naar de uit
eindelijke goddelijke bedoeling en ook
niet de menselijke wereld centraal t'
worden gesteld, doch in de historische fei
ten en samenhangen de relatie tot God
te worden blootgelegd.
In de geschiedenis-wetenschap zijn de
feiten in toenemende mate uit deze
tie losgemaakt en nu laten de historische
gebeurtenissen zich steeds meer geldei
als autonome machten, welke niet eers
ln hun exces en overspanning, doch reed-
in hun religieuze zelfgenoegzaamheid en
elgen-zlnnlgheid het menselijk bestaan be
dreigen.
Wij'zullen, besloot spr., de feiten van
uit hun relatie tot God moeten ver
staan, d.w.z. de concrete historische ge-
(Advertentie).
5 doktoren
waarschuwen legen
het misbruik van
laxeermiddelen
Al* a geregeld laxeermiddelen «Biet, le er nu
een manier om er *an al te komen. 83 ran de 100
per*onen lukte het: u kunt het ook. En wel soi
Drink Inde loop een elke dag enkele xlxiea
water en bepaal een eaat i
op eigen krach! te
niddelen
in. eermoeldheld ofte reeleteo
25.
i. sonder laxeermiddelen
©mu weer op gai
«o^lng kwtJt ei
eerpiUetiea f UO oer II
K.L.M. sticht Ceylonese
luchtvaartmij
De K.L.M. en de regering van Ceylon
hebben een overeenkomst gesloten over
het gezamenlijk stichten van een lucht
vaartmaatschappij. De K.L.M. zal een
minderheid van aandelen beiitten en de
technische kennis en mogelijk enig matw-
rieei inbrengen.
Men overweegt een luchtlijn van WeeU
Europa naar het Verre Ooaten te onder
houden via de hoofdstad van Ceylon, Co
lombo.
Deze voorlopige afsprakeo lullen zowel
door de regering van Ceylon al> de raad
van bestuur van de K.L.M. moeten wor
den goedgekeurd.
Naarmate hij er meer „in" kwam, vergat hij
zijn diepe vermoeidheid en vergat hij ook wat
er al zo voorgevallen was die morgen en de
avond tevoren. Maar dan zag hij de kerkdeur
opengaan en Ben Beaver kwam stil binnen, die
vlak bij de deur ging zitten.
Plotseling zag hij zich terug in het bos; Hij
zag het lijk op de grond liggen; de sluier, die
door de wind was opgelicht; de bloedvlek op de
kin; het gelaat van Marie Brandon, dat was
bleek was; haar gebroken ogen...
En toen was hij er „uit". De emoties over
meesterden hem. Hij herhaalde, gedachtenloos.
de laatst uitgesproken zin; stamelde nog enkele
woorden en zeide, terwijl er een gegons in de
kerk was ontstaan, want men begreep het niet
en men zag zijn gelaat nóg bleker worden dan
het de hele morgen reeds was. „Amen". Nog
niet voor de helft was hij gereed.
Hij streek met zijn hand over het voorhoofd,
een gewoonte van hem, als hij in spanning ver
keerde of ontdaan was en sprak met grote moei
te de zegen uit.
Als in een droom daalde hij, moeizaam, de
trappen van de preekstoel af. Het gonsde m zijn
hoofd; rijn gehoor was als in een mist ver
dwenen. De onderste trede zag hij n:et meer
Hij wankelde als een dronken man. Stak de han
den uit. om iets vast te grijpen, maar tastte
in de ruimte, zodat hij tegen de grond viel.
UU-rt.M w.. h«l d« k.rk in op.chuddi
Men zag de koster naar de preekstoel snellen.
Op hetzelfde moment kwam dokter Bird toe
lopen. die onder het gehoor was en met de kos-
teV droeg hij Ernst in de
Daar verscheen direct baron Glenby. dodelijk
ongerust over zijn schoonzoon. Maar Bird, die
een onderzoek instelde, kon hem gerust stellen
„Een p'.otse!;nge flauwte." zei hij. ..Vermoe
delijk was hij al wat overspannen door het vele
welken en loea kfi aia de spaaning over uw docn-
Vrij bewerkt door
J. Harwood
ter er bij. Daarvan komt het. Verder is er niets."
De arts scheen gelijk te krijgen. Want Ernst
sloeg de ogen op, kwam bij en zeide, met zachte
stem: „Ik voel mij weer beter worden. De .dok
ter heeft gelijk: 't was een flauwte. Dat heb
ik nog nooit gehad. Ik was er niet op voor
bereid.
„Allicht niet", zei Bird droog. „Die dingen ko
men nu eenmaal onverwachts. Maar ze zijn wel
een waarschuwing, dominee. De kruik gaat zo
lang te water tot ze breekt. Werk wat kalmer
en neem zo nu en dan eens ontspanning."
Niemand had het kerkgebouw verlaten. Als ge
hypnotiseerd keek men naar de gesloten deur
van de sacristy. De koster kwam het vertellen.
„Ik zal de mensen gerust stellen", zei de
baron.
Hij liep de kerk binnen en beklom de kansel,
daarop meedelend, dat men rustig naar huis kon
gaan. De dominee was alleen flauw gevallen.
Hij was reeds bij kennis en voelde zich beter
worden.
De gemeente was opgelucht De kerk liep
leeg.
Men bad nu een derde ondciocrp van ge
sprek: de geboorte op de pastorie; de vermoor
de vrouw jn het bos en de plotselinge ziekte
van de dominee.
Er kwam nog een vierde onderwerp bij, 't Was
wel een bewogen Zondag!
Want tegen de avond zag men hem, wiens
huwelijk die morgen was afgekondigd, over het
dorp waggelen: Rob Martin had zo „de bloeme
tjes buiten gezet", dat hij stomdronken op huis
aanging... Hij was in zijn oude kwaal terugge
vallen, zei men.
Het gedrag van Rob kwam Ernst die avond te
weten. Jonker Weevil kwam namelijk een kort
bezoek aan de pastorie brengen, om te infor
meren naar de toestand van moeder en dochter
en naar die van de predikant.
„Ik zie het al, je bent zowat de oude, Peyton.
Wat was er toch aan de hand, vanmorgen? Zo'n
jonge vent en dan een halve beroerte krijgen!"
„Vermoedelijk alleen oververmoeidheid, jon
ker. De spanningen over Alice, een slapeloze
nacht en toen het ontdekken van het lijk in het
bos. vanmorgen, dat alles heeft mij blijkbaar van
streek gebracht".
„Best mogelijk. Enfin, het zal nu weer wel
gaan wil ik voor je hopen. Vrouw en kind ook
goed?"
„Alle reden om dankbaar te zijn. 't Was gister
avond critiek met Alice, maar, Gode zij dank
is het goed afgelopen".
„Prachtig", lachte Weevil, om dan op te mer
ken: „Die Rob Martin is, geloof ik, een be
schermeling van je. niet? Heb je geen moeite
gedaan, om hem van de drank af tg krijgen?"
Van de prins geen kwaad, antwoordde Ernst:
..Ja, ik heb mij inderdaad veel aan hem gelegen
laten liggen. Ik vond het verschrikkelijk, zo'n
jonge vent. En het heeft resultaat gehad. Nu al
een paar jaar gaat het uitstekend met hem. Nu
gaat hij trouwen, zoals u gehoord hebt. Dat zal
ook goed voor hem zijn".
- (Wvrdt vwvvlgd.J
NIEl
Beioepmgsweik -
Ned. Herv. Kerk
3 e p e n te Workum (toez.) H. H.
Tulp te Badhoevedorp: te IJsselmuiden
Rootselaar te Wijk bij Heusden; t?
Wapserveen (toez.) R. van 't Lindenhout,
Emmen; te Rhenen (toez.) H. J,
Smit te Genderen. J
Rijssen G. Boer t»)^^
Geref. Kerken
n te Zwagerveen H. J.l
Swierts te Enkhuizen; te Wolvega (vac
S. E. Wsbonk) D. de Boer te Anjum.
Geref. Kerken art. 31
k t voor Rouveen D. Nieuwei
huis te Vlaardingen.
IDEnde
beurtenis is in zijn binnenwereldlijke be
paaldheid door verhoudingen, oorzaken en'
invloeden tegelijk bepaald en gericht
uit de transhistorische,' goddelijke
wereld. In hun gerichtheid op' God vér-
i de feiten datgene wat hen voor
de gangbare wetenschappelijke ervaring
juist constitueert, n.l. hun eigen-zlnnlg-
heid en binnenwereldlijke geconditlon-
neerdheid.
Na de gebruikelijke toespraken hebben
velen hun opwachting gemaakt bij de
ve hoogleraar, die zelf aan de V.U
gestudeerd heeft en daar in 1950 als eerste
bij prof. Smitskamp promoveerde.
Zoals men weet. was prof. Smit voor
heen als bibliothecaris aan de Dr A
Kuyperstichting te Den Haag verbonden.
Geref. synode art. 31 in
voortgezette zitting
Emslige critiek op nieuwe
Bijbelvertaling
De generale synode van de Geref. Ker- A
ken art. 31 )e Enschede heeft gistermid- Oegs
dag haar zitting voortgezet. r
werd 't verzoek behandeld om
aanduiding achter de naam der kerken omda
te wijzigen van „onderhoudende artikel jen d
31 k.o." in „vrijgemaakt". De comm
stelde voor, hierop niet in te gaan.
synode beraadslaagde vervolgens hierovei
imité-zitting, waarna de commissi» Done
het rapport voor nadere studie terugnam allee
Voorts besloot de synode een brief i
de deputaten voor correspondentie i
„Die Geref. Kerk in Suid-Afrika" te F
chefstroom te beantwoorden door depu
taten, die tot opdracht krijgen de depu- e v
taten in Zuid-Afrika te doen weten, wat 0ldaï
de kerken onder correspondentie verstaan ers
Vervolgens werd de bespreking voort- .eidei
gezet over het gebruik van de Nie
Bijbelvertaling. De rapporteur, ds Krij-p e
tenburg, beantwoordde de in de vorig» ainde
zitting gemaakte opmerkingen. Hij hield 'ikke
staande dat er geen bindende bepalingen e"
bestaan inzake de Bijbelvertaling
dergelijke bepalingen ook niet gewensfemee
zijn. Ook verklaarde hij zich een tegen- T"1"
stander van een eigen kerkelijke
taling. Hij juichte het toe, dat de protest j-
tanten in Nederland over het algemeen
eenzelfde Bijbelvertaling gebruiken.
Van de Born diende een amendement in j
om de kerken aan te raden de Staten
vertaling alleen te gebruiken in afwach-
ting van een herziene uitgave
taling van het Ned. Bijbel-Genootschap j
Ds Francke had zeer veel bezwaren tegen
de Nieuwe Vertaling, doch bleef juist
daarom aandringen op de benoeming van
deputaten, die de mogelijkheid en uitvoer j»^
baarheid van toetsing en eventuele her in{je'
ziening van deze vertalin gmoeten onder. iarmi
Spreker had vooral geen vertrouwen ln eeft
de vertaling van het N.B., omdat daaraat
ook ongelovige geleerden hadden meege'
werkt. Ook kwam in de discussie i
voren, of wellicht in de toekomst
mogelijkheden zouden voordoen om to
totstandkoming van een eigen vertaling te
komen, waarvoor nu de nodige krachten
nog niet kunnen worden gevonden. Over
het algemeen bleken de synodeleden
veel critiek te hebben op de Nieuwe
Bijbelvertaling, doch men achtte ook d»
Statenvertaling zozeer verouderd dat r
de wenselijkheid van een betere vertaling
Inzag. De discussie werd uitgesteld tot e
volgende zitting.
V.H.M.O. groeit vast in
tal en last
Het V.H.M.O. telde op 10 Septembei
108.600 leerlingen tegen 98.900
tevoren (toeneming 10 procent).
Tot leerjaar 1 werden 25.200 leerlingen
toegelaten (1954: 22.000 leerlingen), d.l'
14 procent meer dan het vorig jaar.
De groei was bij het prot.-chr. en r
onderwijs (telkens 12 procent) sterkei
dan bij het openbaar en n!
bepaalde evensbeschouwing gebonden bij.
zonder onderwijs (resp. 7 en 6 procent)
Het aantal scholen steeg van 378 ln 195
tot 390 thans.
Gym 7.30 Gram. 8.00 Nws 8.18ork. 17.00 Nw
(3 35. 17.30 -Zang en
Zang
L huisvrouw 9.10 Gra
Gram. 8.50 V.
9.40 Waterst).
VARA: 10.20 V.
Eyken^ „William Shakespeare
spel 13.00 Nws
tüd". 11.30 Gram. 12.30 Land- en tulnb.-
h. platteland 12.38 Orgel-
3.15 Tentoonstellingsagenda
13.50 Gram. 14.00 Medische
kron. 14.10 Kamerork. en sol. 15.00 Piano
recital 15.15 V. d. jeugd 16.45 V. d. zieke
17.15 Gram. 17.30 Instr. kwint. 17.50 Reg<
ringsuitz.: Nederland en de wereld: „De
internationale betekenis van de Nederlandse
populiercultuur", caus. 18.00 Nws en cc
18.20 Act. 18.30 RVU: prol. dr C. A.
-- filosofie". E
- - - —US. 19*25 "vARA-
ria. VPRO: 19.30 V. d. jeugd. VARA: 20.00
Nws 20.05 Promenade-ork. 20.40 „Het witte
schaap van de familie", hoorsp. 22.10 Lichte
ingelukken noodzakelijk?"
piano 23.00 Nws en
Peursen: ..De
lezing 19.00 Gram. 19.10
eigenlijk in de Saar?",
lezing 22.40 Sopi
SOS-ber. 23.15 Soc.
'orgelspel
Hllver
298 i
serber. 8.15 Gram.
ewijde mi
dag 8.00 Nws en
9.00 V. d. zlken 9.30 V. d
10.30 Morgendienst 11.00 Mezzo-sopr. en
piano 11.15 Omr.ork, 12.00 Vocaal ens. en sol.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Gram.
12.37 Middagpauzedienst 13.00 Nws 13.15" Ma
rinierskapel 14.00 Strijkkwartet 14.35 Gram.
15.15 Kamerork. en solist 16.00 V. d. jeugd
Ï2-20 Gram. 17 40 Koersen 17.45 Orgelspel
18.15 Viola da gamba en clavecimbel 18.45
Spectrum v.h. Christelijk Organisatie- en
Verenigingsleven 19.00 Nws en weerber. 19.10
Koperens. 19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram.
20.00 Radiokrant 20.20 Koor en solisten 21.30
Wonderlijke wetenswaardigheden 21.45 Pro
menade ork. 22.20 Lichte liedjes 22.45 Avond-
overdenking 23.00 Nws 23.15—24.00 Gram.
Televlsle-progr. VARA: 17.00—17.30 V. d.
kind. NTS: 20.15—21.45 Film.
Engeland, BBC Home Service,
Gram. 12,30 V. d. boeren 12.55 Wi
•Nws 13.10 Ooggetuigeverslagen 13.30 Gi
14.00 V. d. scholen 15.00 Hoorsp. 15.25 Spoi
15.40 Hoorsp. 16.00 Vespers 16.45 Caus. 17.00
V. d. kind. 17.55 Weerber. 18.00 Nws 18.
Caus. 18.25 Sport 18.30 Volksdansen 19.
Gevar. progr. 19.30 Caus. 19.40 Caus 20.
„Le Docteur Miracle", operette 21.00 N\
21.15 Ork.conc. 22.00 Caus. 22.20 Gram. 22 45
Caus. 23.00 Nws 23.08—23.13 Nws.
Engeland, BBC Light Programme. 1500
247 m. 12 00 Lichte muz. 12.45 Ork.conc. li
V. d. kind. 14.00 V. d vrouw 1500 Lichte
muz 15 45 Gevar. muz. 16.15 ..Mrs Dale's
Dagbocx" 16.30 Ork.conc. 17.30 Orgelspel
18.00 Lichte muz. 18.45 Hoorsp. 19.00 Nws
19.25 Sport 19.30 Caus. 20 00 Gevar. progr.
20-30 ..Round Britain Quiz" 21.00 Hoorsp.
srber. 1300
:aua.22.20MVoetbalrep
J 50^2450" Nwi.
NWDR, 309 m. 12.00 Amus.rr.
13.15 Operettemuz. 16.00 Dansmuz. 1
17 45 Gevar. muz
UI 20.00 Opera-
22.10 Schlagers 22.30 Amus.muz. 23.00 Lichte
mu 24 00 Nws 0 25—1 00 Kamermi
Frankrijk, Nationaal progr. 347 m. 12.00
Symph. muz. 13 20 Pianorecital 14.05 N'
18.30 Am. ultz. 19.00 Klaas, mut. 19.30 Gra
20.02 Vocaal ens. 20.30 Hoorsp. 22.00 Gram.
"na.
324 m: 12.00 Gram.
.34 Gram. 13.00 N'
;en 18.02 Gram.
17.10 Vli
17.50 Boekbespr. 18j
I. 16.30 Omr-p
kamermui.
Vhpmp ia ra"-
ark. 22.00 Nws 22.15 GranJ
14.10 Gi ^■^■■1
Lichte muz. 17.00 Nws 17.15 Gram. 18.00
d. sold. 18.30 Gram 19.30 Nws 20.00 Gi
symph. ork. en sol. 21.45 Gram. 22.00 Ni
22.15 Strijkkwartet 22.55 Nws.
BBC, uitz. v. Nederland. 22 00-22 30 Nwi;
le*s l69. deel' 3^1 o'p E224 V~
Duitse TV-programma. 17.00 V. d. kleuter!
17.20 V. d. jeugd 19.00 Testbeeld 19.15 GramPPSl
19.30 Openingsbeeld 10.31 TV-nws 20.00 TV«,
rebus 20.25 Kunst cn cultuur 21.30 Vuurto
rens 21.50 TV-ni
Kruiswoordraadsel
Horizontaal: 1 vergift, 5 stop, 8 kippeo
loop, 9 voorzetsel, 11 zangnoot, 12 voet v
woord, 13 rivier ln Spanje, 16 lust,
vuurwapen, 19 inhoudsmaat, 21 salaris,
rivier, 24 rondhout, 26 zangnoot, 27 tijd b'.ii
perk. 28 broeder, 29 boomvrucht.
Verticaal: 1 schraperig, gierig i
telwoord, 3 de naam onbekend. 4 1^1®^
wee, 6 voorzetsel, 7 schaakstukje, 10 mld^1
delbare leeftijd, 14 vloeistof, 15 deel vil
het gelaat, 17 binnen, 18 vogel, 19 mani f
20 groot vertrek, 22 spil, 23 oppervlaktij1
maat, 25 slede, 27 eerst komende.
Oplossing vorige puzzle
224
Voorzichtig, getal, lorrie. Engels, xtobb»
etiket, terrein, neger, robijn, netto, oev#:
rekel, laks, soezen nevel, les, sap, pok»:
ZEKER, BEVER, RAKET, ROZIJN.
ten
«ei
