H.M. de Koningin dringt aan
t op leniging woningnood
Belangrijk werk van onze
Zijlstra
minister
Nederland heeft achterstand op
gebied ran atoomonderzoek
Dr Paul Rijkens treedt af als
voorzitter Unilever-concern
Hollandser kon gisteravond
het Heinrich Schütz-Feest in
Amsterdam niet beginnen! Daar^er-
welkomden op het plein rona de
Oude Kerk vrolijke carillonklanken
de bezoekers en toen de deuren van
het oude, eerbiedwaardige gebouw
open gingen, ruisten machtige ac-
coorden op uit het vermaarde, door
Christian Müller gebouwde orgel.
Waren de lage landen niet van ouds
beroemd om hun orgels en carillons?
5
DINSDAG 20 SEPTEMBER I95S
Troonrede
de,
H.M. de Koningin heeft heden bij de opening van de
der Staten-Generaal de volgende Troonrede uit-
gesproken:
jk-
LEDEN DER STATEN-GENERAAL,
TN DE TIEN JAREN, die verstreken zijn sinds het
jke einde van de tweede wereldoorlog, is, met hoe-
veel vreugde Nederland ook de bevrijding heeft
kunnen herdenken, de wereld niet tot rust en tot
een gewaarborgde vrede gekomen. De fundamen
tele tegenstellingen, die de volkeren verdeeld heb
ben gehouden, zijn blijven bestaan. Nieuwe hoop is
echter geput uit de bijeenkomst der Vier Grote
Mogendheden, die onlangs te Genève plaats vond.
Deze besprekingen hebben de weg gebaand tot ern
stig overleg over vraagstukken, waarvan de oplos
sing tot ontspanning van de internationale verhou-
dingen kan leiden.
Ik wil hier uiting geven aan de diepgevoelde wens
het Nederlandse volk, dat dit overleg ondanks de
die zich ongetwijfeld nog zullen voor-
peidoen, tot zegenrijke resultaten zal leiden,
der mm
rioj Westen hlijve eensgezind
ont De voortzetting van een eensgezind beleid der Wes-
landen blijft intussen van het hoogste belang. In
*e*fdit opzicht vervult de Noordatlantische Verdragsorga-
jnisatie een onmisbare functie.
Verdere verinniging der Europese samenwerking
==5s{blijft geboden. Het stemt daarom tot voldoening, dat op
initiatief van Nederland en de andere Beneluxlanden
de mogelijkheden van de vorming van een gemeen
schappelijke markt thans worden bestudeerd met het
doel te geraken tot nieuwe afspraken en overeenkom
sten op dit gebied.
Een overeenkomst met België en Luxemburg tot
e Instelling van een Interparlementair Benéluxorgaan zal
dit zittingsjaar aan U worden voorgelegd.
e De formulering van een verdrag inzake de Econo-
e mische Unie is door de regeringen in studie genomen.
Het streven van de regering blijft gericht op het
totstandkomen van regelingen, die een zo groot mo-
a gelijke vrijheid van het handels- en betalingsverkeer
waarborgen.
r Zij zal voortgaan samenwerking in het kader der
a Verenigde Naties te bevorderen ten aanzien van alle
zaken, waarvan een benadering in wereldverband de
meest gewenste is. Zij denkt daarbij in het bijzonder
r aan het probleem der financiering van de hulp aan
ri minderontwikkelde gebieden. Daarnaast is krachtige
voortzetting van de technische hulpverlening noodza-
r keljjk. Nederland vervult hierbij een naar verhouding
ibelangrijke taak.
Betere verhouding tot Indonesië
De regering hoopt op een verbetering in de ver
houding tot Indonesië. Zij blijft overtuigd, dat een
goede samenwerking voor beide landen van grote
4 betekenis zou zijn. De wil om daartoe te geraken is
in Nederland in brede kringen aanwezig.
De internationale conferentie inzake de vreedzame
toepassing van atoomenergie heeft er toe bijgedragen
meer vertrouwen te wekken in de ontwikkeling der
internationale betrekkingen. Voor het eerst werd over
gegaan tot een ruime uitwisseling van de resultaten
van onderzoek op het gebied der atoomkernwetenschap
pen. Het is duidelijk geworden, dat spoediger dan ver
wacht werd de praktische toepassingen op. verschillende
gebieden nieuwe en verheugende perspectieven openen
en economisch en sociaal grote gevolgen kunnen heb
ben. In verband met de uitermate snelle ontwikkeling
op dit terrein zal bijzondere inspanning nodig zijn ter-
wille van de plaats van ons land zowel wetenschappe
lijk als industrieel. Op dit ogenblik hebben wij een
achterstand in te halen. Mede daarom worden contacten
met andere landen gelegd en versterkt.
De regering zal de eerste bilaterale overeenkomst
op atoomgebied, gesloten met de regering van de Ver
enigde Staten van Amerika, binnenkort aan U ter goed
keuring voorleggen. Zo mogelijk zullen nog tijdens de
komende zitting der Staten-Generaal een of meer over
eenkomsten van wijder strekking volgen. Deze over
eenkomsten zullen ten goede komen aan de in ons land
op gang zijnde activiteiten, die de Regering met kracht
fZal steunen.
Ook op ander terrein zal het wetenschappelijk
speurwerk grote aandacht eisen.
i Bezoek aan Suriname en Antillen
I Het verheugt mij, dat ik binnenkort met mijn echl-
genoot andermaal een bezoek aan Suriname en de
Nederlandse Antillen zal kunnen brengen. Het bij
0f de Staten-Generaal aanhangig gemaakte ontwerp
toi inzake hulp bij de uitvoering van het tienjarenplan
l(M voor de ontwikkeling van Suriname is een uiting
'"H van de wil om te handelen in de geest van het
vrat Statuut.
<oa Overeenkomstig de verplichtingen, voortvloeiende
Huit het Handvest der Verenigde Naties, blijft het beleid
met betrekking tot Nederlands Nieuw-Guinea gericht
Hop de sociale, culturele, economische en politieke ont-
wikkeling van de bevolking. Belangrijke volksziekten
zijn en worden, ook met hulp van gespecialiseerde or-
der Verenigde Naties, met kracht bestreden.
i'ij Uitbreiding van de opleidingsmogelijkheden vindt ge-
stadig plaats. Een aantal adviesraden is ingesteld, waar-
Mdoor de inwoners gelegenheid krijgen zich voor te be-
£3reiden op de behartiging van eigen belangen.
?n3 De volkshuishouding van ons land wordt geken-
merkt door een krachtige economische expansie. Ter-
lunjl de regering nog slechts enkele jaren geleden, in
verband met toenemende werkloosheid, de werkgele-
genheidspolitiek als het centrale punt van haar econo-
mische beleid zag. is er thans een zo ruime arbeids-
1 gelegenheid, dat verschillende bedrijfstakken met een
spj aanzienlijk tekort aan arbeidskrachten hebben te kam-
pen. Hoezeer ook deze toestand moeilijkheden mede-
brengt, er is reden om er zich over te verheugen, dat
ij thans vrijwel iedereen arbeid kan vinden, zodat ook
02 vele oudere werkzoekenden en moeilijk plaatsbaren een
plaats in het arbeidsproces verkrijgen.
Met alle geschikte middelen tracht de regering een
zo goed mogelijke arbeidsvoorziening te verzekeren en
de in enkele delen van het land nog bestaande resten
van werkloosheid te doen verdwijnen.
Streven naar lagere prijzen
Intussen moet er tegen worden gewaakt, dat de
grote vraag naar goederen en diensten in binnen-
en buitenland, gepaard gaande met de spanning op
de arbeidsmarkt, ons kostenpeil zodanig zou be-
invloeden, dat de toekomstige structurele ontwik
keling in gevaar zou worden gebracht. De regering
streeft daarom naar een stabilisatie en waar mo
gelijk naar een verlaging van de prijzen.
Ook de omstandigheid, dat reeds geruime tijd de
invoer sterker stijgt dan de uitvoer, noodzaakt tot een
voorzichtig economisch en financieel beleid. Met name
moet worden voorkomen, dat van de overheidsfinanciën
inflatoire krachten uitgaan. De regering volgt nauw
lettend de ontwikkeling van de betalingsbalans, ten
einde. zo nodig, tijdig maatregelen te bevorderen, ge
richt op handhaving van het monetaire evenwicht.
Hoewel in de afgelopen parlementaire zittings
periode een aanzienlijk verdere vermindering van de
belastingdruk is verwezenlijkt, is de ontwerpbegroting
voor het komende jaar, wat de lopende dienst betreft,
nagenoeg sluitend.
Productiviteit vergroten
De ontwikkeling van de wereldmarkt van agraris<?ie
producten, wordt méde beïnvloed door overschotten,
waarvoor geen koopkrachtige vraag is. Het landbouw
beleid blijft er op gericht een zekere stabiliteit aan de
productie en aan de prijsvorming te verlenen, teneinde
de in de landbouw werkzamen een redelijke mate van
bestaanszekerheid te verschaffen en te bevorderen, dat
de landbouw een zo groot mogelijke bijdrage levert aan
de nationale economie. Vergroting van de productiviteit
blijft een eerste vereiste, in het bijzonder in die streken,
waar de productiekosten naar verhouding hoog zijn.
De Sociaal-Economische Raad zal een dezer dagen
advies uitbrengen inzake de toekomstige methode van
loonvorming. Met de Stichting van de Arbeid zijn op
haar verzoek besprekingen gaande over de vraag of en
zo ja welke wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden in de
naaste toekomst wenselijk en mogelijk zijn. De regering
heeft zich bereid verklaard ook hierover het advies van
de Sociaal-Economische Raad in te winnen. Zo enigs
zins mogelijk dienen beide problemen in onderling ver
band een oplossing te vinden.
Naar meer bedrijfschappen
ln het afgelopen zittingsjaar kwamen acht bedrijf
schappen en dertien productschappen tot stand, terwijl
in de naaste toekomst waarschijnlijk nog negen be
drijfschappen en enige productschappen zullen volgen.
De regering zal de oprichting met kracht blijven bevor
deren. Zij acht het niet bevredigend, dat in de indus
triële sector tot nu toe neg slechts enkele bedrijfschap
pen tot stand zijn gekomen.
Aan de hand van het thans gereedgekomen interim
rapport der Commissie Bezitsspreiding zal de regering
het vraagstuk van de bezitsvorming nader onder het
oog zien.
De woningnood blijft een donkere schaduw werpen
op het overigens in menig opzicht gunstig beeld, dat
ons volksleven te zien geeft. Tengevolge van de
groei onzer bevolking leidt slechts een beperkt deel
van de nieuwgebouwde woningen tot vermindering
van het tekort. Wij zullen alle krachten moeten in
spannen om sneller daarop in te lopen. Ik doe een
dringend beroep op de volle medewerking van allen,
die kunnen bijdragen tot leniging van de woning
nood. Het is nodig in de bouwnijverheid bij voort
during naar nieuwe wegen uit te zien om de pro
ductie op te voeren.
Aangezien woningbouw de hoogste prioriteit moet
genieten is matiging van bouwactiviteit op elk ander
gebied noodzakelijk.
Het snel toenemend aantal gezinnen, dat van In
donesië uit naar Nederland komt, brengt grote moeilijk
heden mede, die de bijzondere zorg van de regering
vragen. Zij zal de voorzieningen, welke zijn getroffen
ten behoeve van Nederlanders in Indonesië, die in
maatschappelijke moeilijkheden verkeren, naar be
hoefte aan de omstandigheden aanpassen.
Enkele nieuwe wetten
Een ontwerp van wet ter vervanging van de Armen
wet is in voorbereiding.
Op korte termijn zullen U voorstellen bereiken tot
herziening van de Grondwet, betreffende haar aanpas
sing aan de nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk en
de bepalingen nopens de buitenlandse betrekkingen.
Spoedige indiening kan verwacht worden van wets
ontwerpen tot herziening van het kinderstrafrecht en
van de kinderbeginselenwet, welke, ontwerpen voor
lopig een sluitstuk vormen van de vernieuwing van het
recht voor de jeugd op justitieel gebied. Een vooront
werp van wet tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek,
dat een algemene regeling bevat voor de vacantie van
werknemers, is aan de Sociaal-Economische Raad toe
gezonden.
De zeer snelle ontwikkeling van het wegverkeer en
het nog steeds onrustbarend grote aantal verkeers
ongevallen vergen de bijzondere aandacht der re
gering voor al hetgeen tot verhoging van de ver
keersveiligheid kan bijdragen.
Een ontwerp-Deltawet zal spoedig worden inge
diend.
Zeer binnenkort zijn ook tegemoet te zien een wets
ontwerp betreffende het technisch hoger onderwijs en
een ontwerp-Monumentenwet.
Bij het treffen van maatregelen ter verbreiding en
verbetering van het onderwijs richt de regering zich in
het bijzonder op de opleiding van een voldoend aantal
docenten en op de indiening van één wet voor het voort
gezet onderwijs Voorts blijft zij het totstandkomen van
een sluitend geheel van voorzieningen, zowel wat het
onderwijs als wat de verdere vorming der jeugd betreft,
bevorderen en de ontwikkeling van kunsten en weten
schappen krachtig steunen.
Zo zullen, naast de wetsontwerpen, die U reeds zijn
voorgelegd, en die veel van Uw tijd en werkkracht
zullen vergen, nog verscheidene nieuwe, voor het wel
zijn van ons volk belangrijke voorstellen Uw aandacht
vragen.
Met de bede, dat God U bij Uw arbeid moge ster
ken, verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaal
geopend.
F. J. Tempel volgt hem op
DE VOORZITTER van de raad van be
stuur van de Unilever N.V., dr Paul
Rijkens, zal tegen het einde van dit jaar
als zodanig aftreden. Hij wordt opgevolgd
door de heer F. J. Tempel te Londen,
die in 1954 de heer Rijkens opvolgde als
vice-voorzitter van de Unilever Limited.
Dr Paul Rijkens blijft aan het concern
verbonden als adviserend lid van de raad
van bestuur.
In 1953, bij het bereiken van de leeftijd
van 65 jaar. verklaarde dr Rijkens zich
bereid nog twee jaar aan te blijven.
In 1913, na een loopbaan von drie Jaar.
werd hij benoemd tot directeur van ver
scheidene aan Van den Bergh's Ltd ge
lieerde maatschappijen. Veertien jaar
later werd bij directeur van de Margarine
Union Ltd, in Londen en van de Mar
garine Unie in Rotterdam. Tijdens de
i. oorlog verbleef hij in Londen, waar hij
lid was van de buitengewone raad van
advies van de Nederlandse regering al
daar. De aftredende voorzitter is ridder
in de orde van de Nederlandse Leeuw,
commandeur in de orde van Oranje Nas
sau en doctor honoris causa van de Ne
derlandse Economische hogeschool in
Rotterdam. Dr Rijkens is bijzonder ge
ïnteresseerd in moderne schilderkunst.
De hoer F J Tempel (551 studeerde
economie ln Rotterdam en kwam ln 1923
in dienst van Van den Bergh's fabrieken
In 1931 werd hij benoemd tot directeur
van de Italiaanse fabriek, drie jaar later
tot directielid in Berlijn. In 1940 keerde
hij naar Nederland terug. Enige maanden
na het einde van de oorlog vertrok hij
naar Duitsland om op te treden als advi
seur van het Britse militaire gezag voor
de reorganisatie van de Unilever in
Duitsland. Na een verblijf van twee jaar
aldaar werd hij in Januari 1947 benoemd
tot lid van de raad van bestuur van de
Unilever Limited en een maand later
tot lid van de raad van bestuur van de
Unilever N.V.
CONGRES VAN CHRISTEN-DEMOCRATEN
Resolutie over Europese markt
en atoomenergie
(Van een speciale correspondent)
SALZBURG, 18 SEPTEMBER
'TUJDENS het negende congres van de Internationale Unie der Christen
Democraten, dat van 1618 September in Salzburg werd gehouden,
is een motie aangenomen, waarin wordt uitgesproken dat de nationale
parlementen en de regeringen in Europa zonder uitstel moeten besluiten,
nauw samen te werken op het gebied van de atoomenergie en dat reeds
direct maatregelen genomen moeten worden tot de instelling van een
Europese markt.
Het aannemen van deze motie was voor een groot deel het werk van
onze minister Zijlstra, die op dit congres uitstekend werk heeft verricht
en die er in geslaagd is, de Duitse minister Strausz, de M.R.P. fractievoor
zitter Lecourt, de oud-ministers De Schrijver (België) en Fanfani (Italië)
eenstemmig achter deze resolutie te krijgen.
zelden was de re-
Ook de heer Kiesinger. voorzitter van
de buitenlandse commissie in de Duitse
bondsdag, had geen enikel bezwaar te
gen de tekst van deze motie.. Zo kan
men verwachten, dat de Unie van Chris
ten Democraten de strijd om de verde
re eenwording van Europa met grote
energie zal voortzetten. Zelden bezoch
ten gedurende de laatste jaren zoveel
politieke autoriteiten uit geheel West-
Argentinië
waarheen
De strijd in Argentinië is nog niet ten
einde. Wel heeft de regeringsradio in
Buenos Aires laten omroepen, dat presi
dent Peron en generaal Lucero zijn af
getreden en dat de regeringsstrijdkrach
ten het vuur moeten staken,
strijd duurt voort en van een algehele
overgave van de Peronisten aan de op
standelingen is nog geen sprake. De Pe
ronisten willen wellicht trachten te red
den, wat er nog te redden is uit de fail
liete boedel. De mogelijkheid bestaat,
dat zij de overrompelende kracht van de
opstand willen breken op het ogenblik,
dat deze kans van slagen heeft om
zodra de posities van de Peronistische
strijdkrachten weer zijn geconsolideerd,
met kans op succes zelf te kunnen toe
slaan. Het zou niet voor het eerst zijn
dat Peron zijn toevlucht nam tot een
dergelijke handel
wijze. Er kon nog
geen enkele beves
tiging worden ver
kregen van het
aftreden van Pe
ron en Lucero.
Buenos Aires gonst
niemand weet. wat
gebeurd
't Verklaarde
uitzicht
van geruchten,
er in werkelijkheid gebeurt
is. Het is zelfs niet uitgesloten, dat Peron
opnièuw grijpt naar het wapen, dat hij
op de 31ste Augustus j.l. hanteerde: een
spontane" algemene staking, die hem
opnieuw in het zadel moet brengen. Wij
hebben ons er in de afgelopen dagen al
ten zeerste oveT verwonderd, dat de ar
beidersmilitie van Peron. die enkel»
weken geleden met vuurwapens is uit
gerust, zich tijdens de opstand, die toch
vorige week Vrijdag al begon, zo rustig
heeft gehouden
De uitslag van de burgerstrijd is dus
nog altijd onbeslist. En zelfs, wanneer de
opstandelingen er in slagen, het gehel»
land onder hun gezag te brengen, treedt
er slechts een wapenstilstand ln. De aan
hangers van Peron zullen n 1. niet rus
ten, voordat zij Peron of één van hun
andere leiders weer aan de macht heb
ben gebracht. Ook is de rol van het leger
nog niet uitgespeeld De groepen, die in
de huidige strijd aan de verliezende kant
staan, zullen ongetwijfeld trachten, de
balans te eniger tijd in hun voordeel te
doen doorslaan.
Dat het land hieronder te lijden zal
hebben, is duidelijk. De economische
situatie in Argentinië was ln de afgelo
pen jaren al n et rooskleurig. Een telkens
terugkerende burgerstrijd zou het land
onherstelbare schade toebengen.
daarvan zullen ten slotte alleen de
munisten profiteren.
Europa dit congres
solutie zo concreet.
Dit laatste was zonder meer het werk
in minister Zijlstra. De conferentie van
Genève heeft, zo zeide hij, aangetoond,
dat het oude Europa dreigt te worden
weggedrukt tussen de kolossen van van
daag en de kolossen van morgen. Het
gevaar dreigt, dat misschien de confe
renties nog wel in Genève worden ge
houden, maar dat het in de grond van
de zaak zal gaan bij on®, over ons, zon
der ons.
De verbijsterende ontwikkeling op
het gebied van de kernenergie verhaast
het proces, dat Europa dreigt te maken
tot een satellietachtig randgebied. Daar
om, zo vervolgde de bewindsman, eist dn
toestand van vandaag meer dan ooit te
voren economische integratie met poli
tieke federatie als sluitstuk.
ALLEEN SAMENWERKING
Men kan de vraag stellen, aldus prof.
Zijlstra, of de economische integratie, dus
de schepping van een ongedeelde vrije
markt, niet mogelijk is zonder een be
paalde politieke structuur. Heeft men nu
bepaald supra-nationale organen nodig?
Op dit gebied zijn er twee voorbeelden:
de Benelux en de KSG.
De Benelux streeft naar een volledige
economische unie, supra-nationale orga
nen komen er niet aan te pas. De ont
wikkeling ln de KSG toont echter aan,
dat de bereikte resultaten onmogelijk ge
weest zouden zijn als er geen Hoge Auto
riteit was. Hoe kan dan een vrije markt
voor alle producten der zes landen wor
den ingesteld zonder bovennationaal ge
zag?
Dat men dit gezag in de Benelux nog
niet nodig heeft, komt, omdat deze drie
landen vanouds door zeer nauwe ban
den met elkaar verbonden zijn. Veel mJ-
nister-conferenties zijn echter nodig om
tot de economische unie te komen. Zou
men hetzelfde systeem toepassen voor de
zes KSG-landen dan zou de tijd ver
strijken met eindeloze besprekingen. Bo
vendien kan men zich reeds nu afvragen
zo vervolgde minister Zijlstra in zijn
l termate boeiende rede, of bij een vol
tooide economische unie geen supra-na
tionale organen moeten worden aange
bracht ais sluitstuk der ontwikkeling.
Met klem drong minister Zijlstra er op
aan, dat de parlementen en de regerin
gen een politieke daad zullen stellen, nl.
het definiëren van termijnen en fasen
voor het scheppen van een werkelijke
economische integratie, terwijl bovendien
de zes KSG-landen moeten komen tot
een fusie van belangen op het gebied
van de kernenergie. Wat dat betreft
heeft de bewindsman op dit belangrijke
congres, gezien de resolutie, volledig zijn
zin gekregen
Dat kwam voor een deel, omdat hij
zich verzette tegen de poging der Fran
sen om eerst de financiële, economische
en sociale politiek der zes landen te har
moniseren, voordat men overgaat tot de
instelling van een gemeenschappelijke
markt. Prof. Zijlstra voelde daar niets
voor en voor zijn stelling, dat er eerst
een politieke daad gevraagd moet wor
den, putte hij uit zijn Benelux-ervaring.
Natuurlijk was de bewindsman het er
mee eens, dat in een voltooide economi
sche unie geen sprake meer zal kunnen
zijn van zeer grote verschillen tussen de
belangrijkste economische grootheden,
noch in de belangrijkste delen van het
beleid. Wanneer men echter de vrije ont
wikkeling van goederen, van personen en
van kapitalen laat wachten tot deze har
monisatie perfect is, zal men moeten
wachten tot het einde der dagen.
De harmonisaties zullen mede het re
sultaat zijn van het integratieproces. In
dit opzicht spreekt de Benelux een dui
delijke taal. Nog in 1952 was er een ver
schil in loonpeil tussen de drie landen
50 pet. Toch is de vrijmaking van het
handelsverkeer voortgezet met het resul
taat, dat het verschil op dit ogenblik te
ruggebracht is tot op minder dan de
helft. De Benelux-ervaring heeft bewe-
welk een enorm aanpassingsvermo
gen nationale economieën hebben. Om de
eerstand te overwinnen zijn nodig moed
a doorzettingsvermogen.
BELANGRIJK TIJDSTIP
Dit congres van Christen-Democraten
is wel op een zeer belangrijk tijdstip ge
houden. De besprekingen in Genève en
Moskou hebben In verschillende politie
ke kringen het gevolg in West-Europa
maar iets kalmer aan te doen, want de
Russen doen nu zo vriendelijk. Daarom
is het van belang, dat ln de resolutie
uitdrukkelijk wordt uitgesproken, dat de
samenwerking op het gebied van de
atoomenergie en het scheppen van de ge
meenschappelijke markt de enige weg Is
om de veiligheid van Europa en de we
reld te waarborgen.
De Duitse minister Strausz heeft uit
drukkelijk te kennen gegeven, dat dë
Duitse regering blijft streven naar de in
stelling van een politieke autoriteit. En
de Franse vooraanstaande MRP-er Le
court zeide niet minder duidelijk, dat
zijn partij de federalistische koers zal
blijven varen. De Engelse gedelegeerden
lieten weten daar nog niet aan toe te
zijn. De Oostenrijkse bondskanselier
Raab en zijn minister van Buitenlandse
Zaken, Figl, die dit congres bijwoonden,
konden slechts verklaren, dat zij Euro
peaan zouden blijven, ondanks de neu-
tralistische politiek van het vrije Oos
tenrijk.
Het standpunt dat minister Zijlstra op
dit congres ontwikkelde werd krachtig
ondersteund door het Eerste Kamerlid
mr E. Sassen (KVP). Verder hadden o.a.
in de Nederlandse delegatie zitting de
heer R. Gosker, adj.-secretaris van de
AR-partij en prof. G. C. van Nlftrik na
mens de CHU.
Amerik. vliegtuig redt
Ned. zieke kapitein
Kapitein J. L. Jonker (50) uit Drieber
gen van het Nederlandse vrachtschip
Schouten (4116 brt) ia door een water
vliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht
van boord gehaald en naar een leger-
hospitaal op de Rioe Kioo eilanden ge
bracht.
Kapitein Jonker was ernstig ziek, i
maakt het volgen® de laatste berichten
goed.
DR. PAUL RIJKENS
Fonds Bloemen-Berlha
nu belastingvrij
Bü haar zestigste verjaardag boden, zo-
i!s men zich herinneren zal, de Delftse
studentencorpora aan Bloemen-Bertha
een fonds aan, waardoor zij ln haar eer
ste levensbehoeften zou kunnen voor
zien. De pogingen dit fonds belastingvrij
te maken, hebben geruime tijd in beslag
genomen, doch zijn kortgeleden met suc
ces bekroond. Voor het bijeengebrachte
bedrag zal nu een lijfrente worden ge
kocht, waaruit Bloemen-Bertha j?erlodiek
uitkeringen zal ontvangen.
Heinrich Schütz-Feest
in Amsterdam
Plechtige opening in de
Oude Kerk
En zo kwam men daar, in de Oude Kerk,
luisteren naar het Heinrich Schütz-Feest
het achtste dat georganiseerd is door
de „Neue Heinrich Schütz-Gesellschaft"
tezamen met de Ned. Chr. Radio Ver
eniging.
Een „universale Feuergelst" noemde
Prof. Dr Frledrich Blume. President van
de vereniging, hem in zijn openingstoe
spraak. Schütz. geboren op 8 Oct. 1585 en
gestorven op 6 Nov. 1672, is niet meer
de „eisgraue Vater der deutschen Mu
sici", hij is springlevend geworden, is
midden tussen ons komen te staan. Dat
geschiedde niet alleen in Duitsland, waar
hij de jonge generatie kerkcomponlsten
inspireerde men weet, dat daar de
moderne kerkmuziek een ongekende bloei
beleeft maar ook daar buiten, in Zwe
den. in Zwitserland, in ons land. Deze bin
ding tussen Schütz en de Jonge muziek is
een verblijdend teken, zei Prof. Dr W. J
Kooiman terecht. Het gaat bij Schütz om
het Woord, om de prediking, om een mu
zikale exegese van het Oude en Nieuwe
Testament,
Een „stuk van Schütz" bezitten wij Ne
derlanders overigens al, nl. in de figuur
van Sweelinck, zijn oudere tijdgenoot. Een
mooie krans werd plechtig door Prof. Blu
me namens de „Neue Schütz Gesellschaft"
onder het eenvoudige herdenk! nesbord
gelegd, terwijl het Utrechtse Motetge
zelschap onder Willem Mudde Sweelinck's
Psalm 138 zong en daarna Marinus Voor
berg die zijn Psalm 116 op het orgel
speelde.
Toen was verder het „woord" aan
Schütz, wiens 6-stemmlg Motet „Es 1st
erschienen die hetlsame Gnade Gottes"
en zijn motet „Turbator sed non ner-
turbator" door ditzelfde koor voorge
dragen werd. Prachtig ver?e'ijkln
teriaal bood Distler's „Wachst auf, ruft
-üg
van taal, maar in de melismatische kleu
ringen, in de dramatische uitbeelding
van de tekstwoorden, ln de gehele ge
loof? verhouding. volkomen geïnspireerd op
Schütz. Het koor zong deze moeilijke mu
ziek voortreffelijk, al liggen de onderlinge
klankverhoudingen wel eens scheef en
zijn de sopranen wat scherp van toon.
Het koperensemble van Frits Mehrtens,
Tubilustrium gedoopt, speelde een Tntra-
d- van Melchlor Franck en sloot He
avond af met „Nun freut euch Lieben
Christen g'mein" van Johann Nepomuk
David, die wel wat veel de oude meesters
copieert. Dat leek ons niet bepaald een
gelukkig voorbeeld van de Schütz-
renaissance.
Dra. H. E. Kokee-van den Berge.
ln Amsterdam begon gisteravond het achtste Heinrich Schütz-Feest
ter ere van de beroemde Duitse componist. Een onderdeel van de
openingsplechtigheid was de kranslegging op het graf van Jan Pieters
zoon Sweelinck in de Oude Kerk van de hoofdstad. Prof. dr Friedrich
Blume, president van de Neue Schützgesellschaft, legde de krans op
het graf van de Nederlandse organist.
