Tweede industriële revolutie
in de Sowjetunie
Het VELPON
Climax in de
kwestie-Cyprus
zie je er geen
In October begint nieuwe
actie voor verdrevenen
Bouwbedrijf gaat eind maken aan
een oud zeer
barst van!
„Manoch is tegen iedereen
die niet voor Moskou is"
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1955
Amerikaanse methoden vinden navolging
wegens groot gebrek aan arbeiders
(Door Benjamin E. West)
DE VOORGENOMEN DEMOBILISATIE van 640.000 man der Sowjet-
strijdkrachten blijkt een zo diepe achtergrond te hebben, dat het nodig
is dit onderwerp nog eens op te nemen, want wanneer ik de juiste inter
pretatie heb gevonden van de reeks verklaringen, die de laatste tijd door
de Russische economische ordenaars zijn afgelegd, dan staat er in de
Sowjetunie een tweede industriële revolutie voor de deur. De aangekon
digde maatregelen ter verhoging van de arbeidsproductiviteit in Rusland
zijn van een dusdanige aard en strekking, dat men er een grondige ver
nieuwing in kan zien van het Russische industriële stelsel, die misschien
alleen vergeleken kan worden met die, welke in het begin van de jaren
dertig plaats greep. Thans echter is duidelijk een strekking aanwezig tot
automatisering: het gebruik van machines, inplaats van mensen, ter be
diening van machines.
kans, dat hierin de eerstkomende vijf jaar
een verandering ten goede zal komen.
Teneinde een goed begrip te verkrijgen
van de heersende situatie is het nodig
terug te gaan tot de Tweede Wereldoor
log. In de jaren 1941 tot 1945 ging de
kindersterfte in de Sowjetunie met
sprongen omhoog, doordat er een groot
tekort bestond aan levensmiddelen, medi
cijnen en woonruimte. Tegelijkertijd
daalde het geboortecijfer aanzienlijk
doordat millioenen mannen werden op
geroepen voor de militaire dienst.
Het moge ongewoon zijn, maar het komt
zeker niet als een verrassing, wanneer
wij Boelganin en anderen bijvoorbeeld
Viatsjeslaf Malisjef, het hoofd van het
nieuwe staatscomité voor de invoering
van nieuwe technische procédé's horen
aandringen op het copiëren van eerder
verworpen „kapitalistische" methoden
ter verhoging van de productie. Ten aan
zien hiervan volgen zij goed beschouwd
niet anders dan het voorbeeld van Stalin,
die Westerse ingenieurs aanstelde om lei
ding te geven aan de ontwikkeling van
de noodlijdende Russische industrie in de
jaren dertig.
De staatsuniversiteit te Moskou,
waar jaarlijks honderden tech
nici en economen vandaan
komen.
De geweldige fabrieken, die twintig
iar geleden werden opgericht, zijn er
evenwel onder Russisch beheer niet in ge
slaagd de vooruitgang buiten de grenzen
e houden en de nieuwe fabrieken
hebben in dit opzicht slechts weinig
beters gepresteerd. Het gevolg hiervan is
volgens Boelganin dat de Sowjetfabrieken
thans werken met een verouderde ult-
ng en dito productiemethoden. Wil
hierin verandering brengen, dan
moet niet alleen het machinepark wor
den vernieuwd, maar dan moeten „nieuwe
moderne technische procédé's" worden
ngevoerd. „waarmede men in staat zal
zijn de arbeidsproductiviteit verscheidene
malen te verhogen".
Voor hen, die de Sowjetunie zien als een
land met een onuitputtelijk mensen
reservoir HJkt dc noodzaak van automa
tisering in de Sowjetfabrieken twijfel
achtig. maar het is wel zo goed als zeker,
dat die noodzaak inderdaad bestaat. In
een rapport van 4 Juli aan het Centrale
Comité van de communistische partij
heeft premier Nikolai Boelganin stil
zwijgend toegegeven, dat er een ernstig
tekort bestaat aan fabrieksarbeiders.
Sindsdien is er door een aantal Russische
economen op gezinspeeld, dat naar ver
wachting het probleem in de komende
(Advertentie
paar jaar ernstiger vormen
In vroeger jaren was het gebruikelijk
deze moeilijkheden op te lossen door dui
zenden boeren van het platteland naar
de fabrieken over te brengen, maar hier
aan kan nu niet meer worden gedacht
omdat de landbouw in de Sowjetunie. die
in de laatste kwart eeuw meer dan 20
millioen arbeiders aan de industrie heeft
geleverd, zelf een tekort aan werkkrach
ten heeft.
Wanneer de 640.000 man naar huls
terugkeren, betekent dit slechts een
tijdelijke verlichting; het aantal jonge
mannen en vrouwen, dat voor werk op
het land en in de fabrieken beschikbaar
is, daalt ieder jaar en er bestaat weinLg
De onderhandelingen over de kwestie-
Cyprus, die vorige week in Londen be
gonnen zijn. dreigen op geheel andere
wijze te eindigen, dan de Engelsen zich
hadden voorgesteld. Het leek zo'n prach
tige oplossing, ook Turkije tot het bij
wonen van de besprekingen tussen En
geland en Griekenland uit te nodigen
De bedoeling er van was duidelijk: En
geland dacht een handig gebruik te
maken van het feit, dat Turkije (met
de oudste „rechten" op het eiland Cy
prus) de Grieken aan het verstand te
zou brengen niet te zullen instemmen
met de inlijving van Cyprus bij Grie-
kenland.
Zoals men weet, heeft Cyprus een be
volking. die in meerderheid Grieks is
maar waarvan een belangrijke minder
heid Turks is. De Griekse bewoners wen
sen aansluiting bij Griekenland, omdat dit
is,
zij.
van de Engelsen af te komen.
Turkse minderheid verzet zich evenwel
fel tegen dit stre-
't Verklaarde
uitzicht
aanslui
ting bij Grieken
land, omdat zij
vrezen, dat zij dan
in de verdrukking
zullen komen, en
de Engelse heer
sers op het eiland verzetten zich even
eens tegen de plannen van het Griekse
deel der bevolking, omdat deze in strijd
zijn met die van Engeland. Zoals men
weet, is Cyprus het Britse militaire
hoofdkwartier in het Middenoosten.
Engeland heeft nu aangeboden. Cyprus
zelfbestuur (onder Britse souvereiniteit)
toe te stban. Maar daar voelt Grieken
land uiteraard niets voor. Dat wenst het
eiland volledig in te lijven. Ook de Tur
ken verzetten zich tegen dit Britse voor
stel, aangezien de gelijkheid van de
Turkse minderheid daarin niet wordt
gegarandeerd. Er blijkt dus geen enkele
basis voor overeenstemming te zijn. De
conferentie dreigt daarom te eindigen In
groter onenigheid dan zij ls begonnen.
Daar komt nog bij. dat tengevolge v»i
deze conferentie de betrekkingen tussen
de buurlanden Griekenland en Turkije in
aanzienlijke mate zijn verslechterd. In
het nieuws van vandaag kan men lezen,
hoe de gemoederen in Turkije zijn opge
zweept en hoe de Turken van hun anti-
Griekse gevoelens hebben blijk gegeven.
De Turken eisen nu zelfs Cyprus voor
zichzelf op. Zo dreigt er in het Midden
oosten een nieuw drama te ontstaan, dat
niet alleen op Cyprus zelf tot uiting zal
komen, maar dal ook de goede betrek
kingen tussen de NAVO-bondgenoten
Engeland, Griekenland en Turkije, in ge
vaar zal brengen En dat ta zeker niet
de bedoeling van Engeland geweest, toen
het besloot tot het bijeenroepen vai
Londense conferentie, die thans tot
lukking is gedoemd.
(Advet
Kwestie-Gaza voor de
Veiligheidsraad
LONDEN, 7 SEPTEMBER
De Westelijke Grote Drie zijn van plan,
de Veiligheidsraad in buitengewone zit
ting te doen bijeenkomen. Zij willen
hiermede voorkomen, dat in het Israë-
lisch-Egyptische grensgebied ftpnleuw ge
vechten uitbreken.
Er wordt thans gesproken over een
resolutie, welke de V.N.waarnemer in
Palestina, generaal Burns, machtigt, ge
vechten te voorkomen door het gebruik
van nieuwe methoden. Zo zouden hoge
hekken aangebracht moeten worden in
het gebied van Gaza, waardoor de strijd
krachten van beide partijen uit elkaar
gehouden zouden worden.
Generaal Burns zou de Ver. Naties
hebben laten weten, dat zijn taak
licht zou worden, als de Veiligheidsraad
hem grotere volmachten geeft. Voorts
heeft de generaal een beroep gedaan op
Israël en Egypte, de bewaking der gren
zen voortaan toe te vertrouwen aan ge
disciplineerde troepen.
Volgens Ass. Press heeft Israël het
plan-Dulles tot opheffing van de span
ning tussen Israël en de Arabische lan
den aanvaard. Dit standpunt is echter
nog niet officieel bevestigd. Volgens het
plan-Dulles stelt Israël de uitgeweken
Arabieren schadeloos en zullen de Ver.
Staten de Israëlisch-Arabische grenzen
garanderen.
Duitser hing 12 uur
boven afgrond
Recfcfers kwamen te laat
Engelberg (Zwitserland). 6 Sept.
Een jonge Duitse bergbeklimmer. Diet-
mar Morant, is Zondagnacht op de berg
de Saettlistock (Zwitserland) gestorven,
nadat hij meer dan twaalf uur lang boven
een afgrond had gezweefd aan een touw,
dat zijn khmgenoot aan een uitstekende
rotspunt had vastgemaakt.
Beide bergbeklimmers waren 18 Jaar
oud en afkomstig uit toni in Württemberg.
Toen zij Zondagmorgen ongeveer 600 me
ter beneden de top van de berg waren,
gleed Morant uit en viel naar beneden.
Zijn vriend slaagde er bijtijds in, het
touw vast te maken, zodat de andere mid
den in de lucht boven een afgrond van 150
meter bleef hangen. Morant en Schurr,
zijn vriend, konden elkaar nie: zien. maar
zij bleven met elkaar praten en grappen
maken in afwachting van hulp. want
Schurr kon zelf ook geen hulp gaan ha
len, daar hij door de val van Morant ver
wondingen had opgelopen.
Tegen de avond kwam een reddings
brigade opdagen, maar deze moest, vijftig
meter van hen af. de ochtend afwachten,
daar duisternis en dichte mist kwamen
opzetten.
Laat in de avond antwoordde de in de
lucht hangende Morant niet meer op de
kwinkslagen van zijn vriend en toen de
patrouille de volgende morgen verscheen.
bleek hij te zijn overleden. Men vermoedt,
dat hij bij zijn val inwendige verwondin
gen had opgelopen.
Amerikaans
Waar mogelijk moeten Amerikaanse
fabricagemethoden en fabrleksinrichtin-
worden nagevolgd en vooral dient
de specialisatie, die in de Verenigde
Staten reeds lange tijd wordt toegepast,
te worden ingevoerd om een eind te
maken aan het langs elkaar heen werken,
dat in de Sowjetunie fantastische afme
tingen heeft aangenomen: afzonderlijke
Russische fabrieken, die nu nog een on
gelooflijke verscheidenheid van artikelen
fabriceren van wapentuig tot bedden en
camera's toe dienen zich te gaan con
centreren op de productie van één artikel.
De invoering van de automatisering op
grote schaal, zal, naar men heel goed in
ziet, vele jaren vergen, maar de omstan
digheden in de Sowjetunie zijn nu zó dat
men er zo spoedig mogelijk een begin
mee moet maken. Er zijn al enkele proef
nemingen gaande met automatisering, bij
voorbeeld in de staalfabriek Koeznetsk.
Te oordelen naar de ervaringen in de
Verenigde Staten kan door middel van
automatisering het aantal productieve ar
beiders, die voor een bepaalde bewerking
nodig zijn, tot een vijfde worden beperkt.
Met een op de juiste wijze aangebrach
te electronische apparatuur is men in
derdaad in staat een stelsel van bewer
kingen te doen uitvoeren zonder dat er
een mensenhand aan te pas komt.
Moskou is niet zozeer geïnteresseerd bij
het creëren van nieuwe industrieën dan
wel in het verkrijgen van een behoor
lijke productie uit de bestaande fabrie
ken met een minimum aan arbeidskrach
ten en mogelijk zelfs in het vrijmaken
van fabrieksarbeiders teneinde deze
terug te kunnen brengen naar de land-
Particulieren gaan steeds
meer zelf schilderen
Wan? ze hebben geen zin,
lang op vakman le wachten
„Het i< een schandaal, dal de werkne
mers b(j schilderpatroons tegenwoordig
zulke hoge lonen durven bedingen. Het Is
echter een nog grote schandaal dat de
patroons, uit vrees personeel te verliezen,
deze lonen ook betalen".
Dit zei de voorzitter van de Bond van
Nederlandse schilderspalroons. de heer H.
J. Cramer, op het vandaag in Haarlem ge
opende congres.
Uit het publiek gaan velen zelf schilde
ren, omdat ze niet op tijd geholpen kun-
In dit verband noemde de heer Cramer
de verfverkoop aan particulieren een teer
onderwerp. Indien de werkweek van vijf
dagen zou worden Ingevoerd, ls het niet
uitgesloten dat particulieren op hun vrije
Zaterdag gaan schilderen en dat gezellen
buiten hun patroon om voor zichzelf zul
len werken.
Volgens de voorzitter worden onder
houdswerken. het schilderen van natio
naal bezit, wat vroeger de hoofdschotel
van het schilderswerk was. door de
gering verwaarloosd ten bate
„Geeft Uw sleutel aan een vluchteling I"
Nog duizenden mensen zijn gehuisvest
in slechte kampen
(Van een onzer verslaggevers)
GEEFT UW SLEUTEL AAN EEN VLUCHTELING!" Dat is de slagzin
waarmee de Nederlandse federatie voor vluchtelingenhulp in de
week van 24 October (verjaardag der Ver. Naties) de landelijke inzame
ling voor de vluchtelingen gaat bedrijven. Het gaat niet om de huissleutel,
die men dagelijks nodig heeft, doch wel om de oude, niet meer gebruikte
sleutels, die in kasten en kistjes liggen te roesten. Groepen inzamelaars,
brandweerlieden, jeugdorganisatieleden en andere vrijwilligers, zullen
die sleutels in die week bij u komen halen.
ningboi
De voorziening voor de
Indische verzetstrijders
(Van onze parlementsredactle)
De Vereniging van handelaren ln mi
en en andere afvalstoffen sorteert
veegt de ingezamelde sleutels, die i
•olgens te gelde worden gemaakt. Niet
daarvan verwacht de federatie eve
de de grote uitkomst, die de vluchtelingen
hulp mogelijk zal maken. Wèl va
kaartjes, die door de sleutelinzamelaars
aangeboden worden cn waarvoor
twee kwartjes mag bptalen
Bewaar die kaartjes. Het ligt in de
bedoeling er een verrassing aan te ver
binden. Bijzonderheden daarover volgei
Nadat het Tweede-Kamerlid, de heer
Ch. .1, I. M. Weiter (kath. nat.), aan mi
nister Van Thjel had gevraagd om een
speciale financiële regeling voor de na
bestaanden van hen. die in Indonesië
tengevolge van het verzet tegen Japan
hun leven verloren, heeft de bewinds
een uiteenzetting gegeven over de
bestaande regelingen en meegedeeld, dat
vorig jaar een commissie is samenge
steld. welke de opdracht heeft, uitvoering
te geven aan de Algemene Oorlogsonge-
vallenregeling en voorstellen te doen tot
het treffen van verder nodige voorzie
ningen, waartoe de onderhavige verzor
ging aanleiding geeft. Na ontvangst van
ieze voorstellen zal de regering haar
tandpunt terzake bepalen.
Dit alles vernamen wij gisteravond uit
de mond van de voorzitter der fede
doe heer M. A. Reinalda, oud-commissaris
der Xoningin in Utrecht. Deze deelde ook
nog mee, dat de sleutel heel de October-
actie zal beheersen. Insteden waar straat-
cn huiscollecten worden gehouden, zal
men een sleutel als speld op de r<
ontvangen.
Idee
De aanleiding? Toen de Hoge Commis
saris voor de vluchtelingenhulp, dr G. J.
Heuven Goedhart, zich in gezelschap
de heer Reinalda in Oostenrijk be-
I, vroeg hij aan een vluchteling.
Animo dan weer wat hoger
Schaftlokalen worden comfortabeler en de
hygiëne wordt verbeterd
(Van onze sociale redacteur)
EEN BETERE PERSOONLIJKE VERZORGING van de arbeider op de
bouwwerken wordt in de Raad van Bestuur Bouwbedrijf gezien als
een der voorwaarden om de animo voor dit vak weer te verhogen. Er zijn
thans richtlijnen gereedgekomen over de inrichting van schaftlokalen,
schaftwagens, de rijwielbergplaatsen, drinkwatervoorziening, toiletten
wasgelegenheden bij elke bouwplaats van enige betekenis.
In deze Raad van Bestuur, waarin hoorlijk comfort. Deze voorzieningen,
werkgevers- en werknemersorganisaties waarvan de invoering een zekere aanloop-
vertegenwoordigd rijn. is men er rich van tijd vraagt, zullen belangrijke lnverste-
bewust dat het bouwbedrijf een achter- j ringen kosten,
j stand in le halen heeft. Hei bouwbedrijf j Aan de grote ondernemers
heeff het <>P dit punt ook niet gemakke
lijk, cfmdat het r.o beweeglijk
sterke personeelschommcllngen onder
hevig is.
Het bleek (zo vertelde ons de heer J.
Dura Dzn, voorzitter van de Raad
Bestuur) dat de animo voor het bouwvak
ondanks de goede sociale voorzieningen
en de gunstige perspectieven er niet beter
op geworden is. Een commissie stelt daar
een onderzoek naar in. Een
zaken wordt nu alvast aangepakt. Een
commissie hygiënische voorzieningen
(voorzitter lng. F. A. J. Seters) heeft haai
rapport uitgebracht en de richtlijnen ei
van zijn door alle belanghebbende orga
nisaties met instemming ontvangen.
Hoge kosten
Het zijn minimum-normen, zei de heer
Dura. Met vermijding van luxe ls ge-
stereefd naar grote doelmatigheid
Toch is het zo!
KEKENTRUCJE
wint 2005 kunt u nplit<en in 20 en 05,
waarbfj 20 het getal van de datum
aangeeft, en 05 het getal van de maand.
Probeert u het masr met iedere wil
lekeurige datum, en u zult tien dat het
klopt.
Vat la hier eigenlijk gebeurd? We
hebben de datum gesplitst in het ge-
aagd, deze bepalingen (die zij natuur
lijk vrij zijn, al of niet na te leven) in de
bestekken op te nemen als voorwaarde
voor de uitvoering van het werk. Met een
aantal opdrachtgevers, o.a. het Rijk, ls al
overeenstemming bereikt. De Bond van
Nederlandse architecten staat er ook
Ir H. Thunlssen, de voorzitter van
deze bond, noemde tegenover ons de
invoering van de richtlijnen „een eind
maken aan een oud zeer" dat al te
lang een ongunstige invloed op het
bouwbedrijf heeft gehad. De animo
voor het werk zal stijgen en men
vreest niet dat het bouwen er duurder
door wordt.
Menswaardig
Inderdaad waarborgen deze richtlijnen,
als ze spoedig worden uitgevoerd, een
redelijke verzorging van de bouwvakar
beider, deelde ons de heer J. Eshuls van
de Christelijke bond mede. Gelukkig
ze: hij wordt ook in de bouwwereld
het besef levendig dat maar niet onge
straft aan het begrip „mens-zijn" kan
worden voorbijgegaan. Dit begrip «telt
vandaag hogere eisen dan ln het verleden
weieens werd gedacht. De bouwvakarbei
ders zal nu meer de maatschappelijke
waardering ontvangen, die hem krachtens
zijn werk wel toekomt.
De vakhonden streven er naar, de be
palingen op den duur in de C.A.O. Opge
nomen te krügen.
welke idealen deze nog koesterde. De
man antwoordde: „Om nog eens de sleu
tel van een eigen huis in handen te krij
gen". Daarmee was de gedachte voor de
sleutel-actie in October van dit Jaar ge-
De vraag, of men zich na de prestatie
millioen gulden voor de vluchtelingen bij
een werd gebracht, opnieuw tot het Ne
derlandse volk mocht richten, beant
woordde de hoer Reinalda met „ja". Hij
zei: „Ons welvaartspeil is thans zo, dat
elke Nederlander best één pakje sigaret
ten kan offeren voor de vluchtelingen.
Nood blijlt groot
De nood blijft groot, vooral in een land
als Oostenrijk, dat een typisch doorgangs-
land is en waar, bij duizenden vluchte
lingen, die er al zijn, nog steeds nieuwe
stakkers uit de buurlanden komen.
Dank zij de hulp van vorig jaar kon
den verscheidene projecten worden aan
gepakt. Zo worden er bij Linz in Oosten
rijk 88 huizen, verspreid over drie jaar,
gebouwd. Maar er blijft nog veel te doen.
Vooral op het gebied van oude-liedenver-
zorging en sanatoriumverpleging. Er zijn
streken in Nederland, waar men zich
met deze speciale taken wil belasten.
Voor deze en dergelijke projecten worden
de gelden besteed en men kan er zeker
van zijn: „Elke gulden die men geeft komt
de vluchtelingen ten goede", aldus de
heer Reinalda.
Het vluchtelingenvraagstuk 1 s op te
lossen. Het ls alleen een kwestie van geld.
In dit verband bracht hij ook nog even
het gironummer van de federatie in her
innering: 5100.
Daar zit muziek in
Ja, maar om er later goede muziek uit
tc halenmoet je eerst leren je twee handen
te gebruiken, dreumesje. Twee inplaats |i
van één. Zo is het in de muziek, zo is het
in het huishouden. Neem de was bijvoor-1
beeld. Waarom zijn er ontelbaar vele vrou- 2
wen zo ingenomen met OMO? Omdat -!
OMO twee voordelen heeft, inplaats van
een zoals de meeste andere wasmiddelen, i
Met OMO wordt het goed niet alleen in-1
tens wit, maar bovendien verdwijnen de
vlekken volkomenDaarom kan van OMO
met recht worden gezegdèn zuiver wit;j
èn vlekkeloos, dat's OMO-schoon.
Het moderne OMO kent het geheim ran de z.g? I
dubbele u askracht. Daardoor komt het dat de 1
talloze gebruiksters met blijde voldoening zeg-
genOMO voor de schoonste u-as t an mijn leven. '(l
Proi. Oud voorzitter van
Int. Gemeentecongres
Onder leiding van mr. A. J. d'Allly,
burgemeester van Amsterdam, zal een
Nederlandse delegatie van 85 man deel
nemen aan het internationale gemeenten
congres, dat van 26 September tot 1 Oc
tober in Rome wordt gehouden.
Dit congres staat onder leiding van de
oud-burgemeester van Rotterdam, prof.
dr P. J. Oud en zal voornamelijk gewijd
zijn aan de gemeentefinanciën. Het eerst
volgende congres in 1957 zal 4n Den Haag
worden gehouden.
Strijken is voor iedere huisvrouw
een zwaar en tijdrovend karwei.
Door deze machine, die gedemon
streerd wordt op de Jaarbeurs te
Utrecht, wordt haar taak aan
zienlijk verlicht. Het is een elec-
trische machine, die men zittend
en zonder vermoeiende armbe
wegingen kan bedienen. Ook
overhemden komen er prachtig
gestreken uit te voorschijnt.
Beklaagde Schmidt verweert zich
Een echt geval voor een psychiater
DJAKARTA. 6 September.
Een vertegenwoordiger van het Nederlandse hoge commissariaat en een
waarnemer van de Amerikaanse ambassade hebben Dinsdag de dertiende
zitting in de zaak-Schmidt bijgewoond. „Het doet me leed." zei Schmidt
voor de rechter, „dat Indonesië een zaak tegen mij heeft opgebouwd met
behulp van Manoch en zijn vriendjes. En ik schaam me dat Manoch zijn
opleiding bij het K.N.I.L. heeft gehad."
Nieuwe arrestaties in
Indonesië
De Indonesische militaire politie heeft
•en Chinees gearresteerd die haar tracht
te om te kopen, ten einde arrestanten vrij
te krijgen in de smokkelzaak ter waarde
van 10 millioen ruplah op de TJlluwah. In
Banjoewangi zijn een lid van de regent-
schapsraad en twee zakenlieden gearres-
lerd wegens corruptie; in Patl het hoofd
dienst voor de Industrie.
Reeds verscheidene dagen heeft men op
het vliegveld van Djakarta nltgetlen naar
de oud-minister van economlsehe zaken
Iskaq. die uit Singapore werd verwacht.
HU sou daar een verblUfsvergunnlng vCor
veertien dagen hebben. Iskaq Is door de
justitie verzocht lerug «e keren voor bet
„geven van inlichtingen".
Mr Michael in Djakarta
weer vrijgelaten
Mr A. L. S. Michael, de Djakartaanse
advocaat, die begin vorig Jaar werd ge
resteerd. zou weer vrij zijn. Het Neder
landse hoge commlsarlaat en het hoofd
parket wensen geen bevestiging te geven.
Mr Michael wordt verdacht van mede
plichtigheid aan ondermijnende activiteit
loet zich nog steeds melden.
BU de confrontatie hU de politie vroeg
n mij: Waarom beschuldigt Manocb u?
heh ik geantwoord dat hij een leu-
HU Is echter i
psychiater, omdat hU
sche leugenaar Is. Eerst zi
inden gelogen heel
at gaan vertellen t
n pathologi-
t Mi dat hil
toen is HU
i de boel |n
Schmidt wees er op dat Enduh en Mu-
naf de ..goed gedresseerde papegaai" Ma
noch over het doel van de Nederlands-
Indische guerilla-organisatie achtereen
volgens lieten zeggen:
l.Sjahrir In de regering te helpen;
2 Een islamstaat te stichten, die voor
delig zou z(jn voor het Westen;
3. De regering van Indonesië omver te
werpen.
..Hij ls tegen alles en Iedereen die
geen aanhangers van Moskou zijn,"
beweerde Schmidt „Maar h(J weet
tijdig te zwijgen, zodra hij merkt dat
zijn verklaringen onvoldoende ge
fundeerd zijn Twee jaar lang be
weerde hij (zeker wel 200 maal) dat
mijn autonummer B 7046 was. Maar
toen mr Bouman aantoonde dat dit
nummer al Jaren bij de Djakartase
politie in gebruik was. was het num
mer ineens B 7064." Vier jaar lang
zag Manoch Schmidt In zijn auto toe
ren: maar geen van Schmidts kennis
sen heeft die auto oo!t gezien Alleen
een bromfiets heeft Schmidt bereden
Manoch beweert dat een familielid
een foto van die auto met het num
merbord bezit, maar hij wilde geen
De verdedigster, mevrouw Bouman.
haalde de verklaring van Manoch aan.
dat hij de eerste zes maanden na zijn
arrestatie steeds gelogen en ontkend had
.Van die leugens ls echter wel een pro
ces-verbaal gemaakt en het beslaat zelfs
2-5 pagina's Er komen veel namen invoor
van mensen die kort daarop werden ge
arresteerd Blijft getuige bij zijn verkla
ring dat dit alle; van reen waarde is?"
Manoch: „Sommige dingen zijn waar,
andere weer niet."
Manoch beweerde verder dat een ze
kere Cohen van het Nederlandse hoge
commissariaat had getracht hem om te
kopen. Mevrouw Bouman vroeg hem, te
beschrijven hoe Cohen er don wel uitzag.
Antwoord: lange man.. 45 jaar, donker
blond. dun haar, scherpe neus. geen bril!
Mevrouw Bouman: ..Er heeft een mr
Cohen Stuart op het H C. gewerkt. Die is
nu waarnemend commissaris ln Sema-
rang Bedoelt Manoch die, dan moet me
vrouw Bouman opmerken dat deze zich
door iedereen slechts Stuart laat noemen,
dat hij klein van postuur is. bijna zwarte
haren heeft, die weelderig krullen
Neen, antwoordde Manoch, Cohen
noemde hij zich.
Verder zou Manoch met mr Bonman
gezeten hebben In een wagen, genum-
erd CD 61 V. „Dat kan niet." repllceer-
1 mevrouw Bouman: „de wagen die zo
nummerd Is, Is een kleine Renault
Qualre, waar onmogelijk de lange mr
ouman mei die dikke Manoch achterin
►u kunnen iltten."
RechteT Rochjani meende dat de ver
dedigster te veel conclusies nu reeds
trekt, die z|J beter voor haar pleidooi
kan bewaren Zij kon zich thans beper
ken tot het stellen van vragen De vol
gende zitting Lf op 12 September. Dan
wordt Manoch verder ondervraagd cn
wordt A. Reijnst als getuige opgeroepen.
