GodsWoord geldt ook
voor de organisaties
L Aethergolven J
Kerk dreigt echter een nieuwe
schuld op zich te laden
Een weerwoord
2
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1955
CJi.V. EN HERVORMD HERDERLIJK SCHRIJVEN
(Van onze sociale redacteur)
DE INZICHTEN en beslissingen, waartoe wij komen, moeten, willen
het echte antwoorden zijn, in hoge mate bepaald en gestempeld
zijn door het heden, waarin wij leven al dus het herderlijk schrijven
van de Generale Synode der Ned. Hervormde Kerk. Dat zijn wij met de
Generale Synode eens. zegt het C.N.V. in een aantal opmerkingen over
dit herderlijk schrijven, die in het heden verschenen nummer van De
Gids. het orgaan van het CNV. zijn opgenomen.
Wij tekenen er slechts bij aan
aldus vervolgt De Gids. dat op dit
gebied geen volstrekte scheiding tus
sen verleden en heden gemaakt kan
noch mag worden. En voorts, dat de
mens niet ongestraft de lessen, die
hij heeft gekregen op het achter hem
liggende deel van de weg, kan ver
geten. Doch ook en juist wanneer wij
onze beslissingen in hoge mate laten
bepalen door het heden, achten wij
Christelijke vakbeweging van
daag even nodig als ooit tevoren.
Het uitvoerig antwoord van het CNV.
dat ongeveer drie pagina'o van het ver-
bondsorgaan vult, la niet zo maar een ar
tikel van de redactie. Het herderlijk
•chrljven en In het bijzonder het hoofd
ruk over „Kerk en Maatschappij" (en
daarvan weer de paragrafen over „So
ciaal-economisch leven" en „De crlals der
verdeeldheid") heeft onderwerp van uit
voerig beraad uitgemaakt ln verbondebe-
etuur en verbondaraad van het CNV. De
concluaiee van dat beraad zijn ln De Gids
weergegeven.
Het CNV vermeldt allereerst de crltlek,
die ln de Ned. Herv. Kerk reeds geoefend
la door prof. Haltjema, die nadrukkelijk
bezwaar gemaakt heeft tegen de relative,
ring (het betrekkelijk maken) van wat op
de grenzen van de kerk haar de wereld
als het Woord van God wordt gehoord.
Er worden nadrukkelijk concessies gedaan
aan de leuze: „de tijden veranderen en wij
met hen" en het protestants-Christelijk
verenigingsleven, hetwelk zijn voedings
bodem vindt In het Réveil wordt gene
geerd.
Thans minder nodig
TUA daartegenover vermeld te hebben dat
het herderlijk schrijven ln de socialis
tische vakbeweging, die er thans reeds
propaganda mee bedrijft, met dankbaar
heid is ontvangen, zegt het CNV. dat het
herderlijk schrijven zonder enig bewijs
stelt, dat de oplossingen, die in de vorige
eeuw gevonden werden, thans ontoerei
kend zijn. Wel wijst het schrijven op de
toegenomen activiteit van de overheid op
economisch en sociaal terrein, op de zeer
toegenomen invloed van georganiseerde
groepen en op de samenwerking tussen
werkgevers en werknemers, maar dit Is
geen bewijs De vraag rijst dan Jul!
deze ontwikkeling en met name d<
menwerking tussen werkgevers en werk
nemers denkbaar zijn zonder het bestaan
én het voortbestaan van de Chrlstelijk-
sociale beweging.
Het CNV staat er dan bij aül. dat het
herderlijk echrijven stelt, dat zakelijke op
drachten ln volle solidariteit met allen
volbracht kunnen worden.
Wordt hiermee bedoeld, dat „zakelijke"
opdrachten minder met het geloof hebben
te maken Hier wordt een onderscheid
gemaakt tussen een meest onmiddellijk
een minder onmiddellijk uitwerken v
godsdienstige en zedelijke waarden.
Tegen deze gedachte moet, naar het 01
deel van het CNV. In gehoorzaamheid aan
het Woord van God nadrukkelijk bezwaar
worden gemaakt. Er z()n geen levensge
bieden, waar het geloof méér en levens
gebieden. waar het geloof minder Invloed
oefent, of behoort te oefenen. Het sociaal,
economisch leven staat niet verder af en
behoort niet verder af te staan van het
geloof dan het gezin en de opvoeding
de individuele zorg. Geheel het mensi
leven staat onder het beslag van
Woord Gods, het ene deel niet meer of
niet minder dan het andere.
TOT DUSVER is er organisatorisch betrekkelijk weinig aandacht gege
ven aan het herderlijk schrijven „Christen-zijn in de Nederlandse
samenleving", dat de generale synode der Ned. Herv. Kerk op 29 Maart
van dit jaar deed uitgaan. Er waren wel persoonlijke uitspraken en ook
woorden van voorzitters van organisaties, doch een organisatie, die zich
als zodanig uitsprak, was er nog niet.
Het CNV heeft dit betrekkelijk stilzwijgen nu verbroken en in een spe
ciaal nummer van De Gids, het orgaan dat alle leden van de Christelijke
vakbeweging bereikt en dat, als wij het wel hebben, ook aan alle predi
kanten althans der Ned. Herv. Kerk is toegezonden, een antwoord gegeven,
dat door de bestuursorganen van het vakverbond officieel is vastgesteld.
Wij hebben in ons blad het herderlijk schrijven indertijd volledig opge
nomen en menen er goed aan te doen, thans aan het antwoord, dat het
CNV gaf. ook breed aandacht te geven, al verwachten wij. dat de vele
lezers, die ook De Gids ontvangen, het gehele antwoord van het CNV rus
tig zullen nalezen.
ALS WIJ HET ANTWOORD van het CNV kwalificeren, kunnen we dat
doen met de woorden kloek en klaar. Het CNV windt er geen doekjes
om, doch zegt zijn mening zeer duidelijk. En het zegt die in taal, die ieder
een verstaat.
Dit laatste is met het herderlijk schrijven nu niet bepaald het geval. Met
twee-of driemaal lezen is men er nog niet altijd achter, wat er nu feitelijk
wordt bedoeld. De oorzaak daarvan is, dat het herderlijk schrijven ge
boren is uit een theologisch-wijsgerige achtergrond en dat het aan mannen,
die deze wetenschappen beoefenen, niet altijd gegeven schijnt te zijn, te
spreken in een taal, die de gewone mens begrijpt.
Nu had het CNV het gemakkelijker om klare taal te spreken, omdat het
zich buiten de theologisch-wijsgerige gedachtengang kon houden en zich
kon richten op de gedeelten van het herderlijk schrijven, die de practijk
direct raken.
"P^AT HET CNV antwoordde, is begrijpelijk. Allereerst werd het bleek
U al uit het feit, dat het NW er een speciale vergadering aan wijdde,
waarin het zich speciaal door één der samenstellers van het herderlijk
schrijven liet voorlichten en dat het ook in zijn bladen er uitvoerig over
schreef met name op de positie van de Christelijke vakbeweging een
aanval gedaan.
In de tweede plaats heeft de Christelijke vakbeweging vrijwel in alle
jaren van haar bestaan zich tegen allerlei stromingen in het kerkelijk
leven moeten verzetten en heeft het zich meermalen tot verscheidene ker
ken moeten richten met klachten over negatie en tegenwerking.
T~\E CHRISTELIJKE vakbeweging is werkelijk in haar bestaan hoe
anders dit ook vaak gezegd mag worden niet een troetelkind van
de kerken geweest.
Zij leefde echter uit de gedachte der Kerk. Zonder te kiezen voor enige
kerk ln Nederland, heeft zij altijd het voorrecht gehad, dat Christenman
nen uit alle kerken vaak tegen het advies van hun leidslieden in, de weg
der Christelijke vakbeweging kozen.
Juist op dat punt is het betoog van het CNV sterk: in de vorige eeuw
kozen veje predikanten het liberalisme de arbeiders, die tot de beste
leden der kerk behoorden, kozen voor de Christelijke vakbeweging. Nu
hebben een aantal leidende predikanten het socialisme gekozen de
Christelijke vakbeweging heeft daar op zichzelf in haar ledental weinig
schade ondervonden.
HET GAAT OOK NIET om het ledental in de eerste plaats. Het gaat er
wel om. dat de Christelijke vakbeweging in haar propaganda zich
van de zijde van het NW het herdenlijk schrijven ziet voorgehouden. En
de Christelijke vakbeweging ziet door dit herderlijk schrijven een barrière
opgericht, als zij de massa der arbeiders roept, te luisteren naar de stem
van het Evangelie op sociaal terrein.
Maar het gaat om meer.
De Christelijk-sociale beweging heeft altijd opgeroepen tot hervorming
der maatschappij. In haar herderlijk schrijven zegt de Synode der Ned.
Herv. Kerk: dat is een zakelijke kwestie, ge moogt er uw Christelijke ar
gumenten voor hebben, maar anderen hebben andere motieven en ge kunt
gerust met hen optrekken in één verband. Daarmee wordt de diepste kern
van het wezen der Christelijk-sociale beweging aangetast.
HET IS BEGRIJPELIJK, dat er hier en daar, al blijft de toon van het
antwoord van het CNV die van Christenen tegenover Christenen,
toch een ondertoon van teleurstelling klinkt. Heeft de Christelijk-sociale
beweging niet meer dan 80 jaar gearbeid, hebben haar voormannen, waar
onder ook leidende mannen in de Hervormde Kerk niet al die jaren hun
woord doen uitgaan, heeft de Christelijk-sociale beweging in haar practijk
niet steeds gezocht naar de weg van het Evangelie en blijkt nu, dat een zo
hoog kerkelijk college als de Synode der Ned. Hervormde Kerk de drijf
veren dezer bewering niet kent, of misschien wel miskent
Wij hopen, dat dit antwoord van het CNV gelezen zal worden in het
licht, waarin wij het lazen: geen aanklacht tegen een kerk. maar een klacht
tot die kerk en een vraag aan die kerk en daarin aan alle kerken: versta
ons goed en zie. dat wij gedreven worden door de liefde tot God, tot Zijn
dienst en daardoor tot onze naasten, onze mede-arbeiders, die wij zo graag
willen zien gaan op de weg van het Evangelie, de blijde boodschap, ook
voor de maatschappij.
De tijdgeest
1WA GECITEERD te hebben, dat de Sy-
node schrijft, te kunnen begrijpen er
billijken dat in de vorige eeuw tot de vor
ming van organisaties op confessionele
grondslag werd overgegaan, wijst het
CNV er op. dat de Christelijk-sociale be
weging ilch ln de vorige en het begin
deze eeuw moest verzetten tegen
toenmalige tijdgeest, het liberalisme.
De officiële kerk heeft toen weinig
doen blijken van veel waardering voor
dit verzet. Vele leidslieden der kerk
zijn toen liberaal geworden, hetzij om
dat zij geen innerlijk verweer meer
hadden tcger. de tijdgeest, hetzij om
dat zij meenden daardoor de bood
schap der kerk het best te dienen. In
deze eeuw viert het socialisme hoogtij.
En opnieuw staat de kerk voor de be
slissing. welke positie zij tegenover de
tijdgeest zal innemen. Vele leidslie
den der kerk van thans kiezen voor
het socialisme. Als gevolg daarvan zaL
naar het CNV vreest, binnen korte
tijd opnieuw gewaagd moeten worden,
evenals ln de vorige eeuw. van „de
schuld der kerk".
Het Herderlijk schrijven erkent, dat
van hot Christelijk organisatiewezen een
kerstenende invloed is uitgegaan, doch
dit wordt betrokken op het persoonlijk
leven. Gezwegen wordt over de kerste
nende invloed in Ue maatschappij.
Wat zou er van de bewarende en de
kerstenende invloed ten aanzien var. de
individuele mens terecht zijr. gekomen,
indien de Christelijke vakbeweging niet
had gestreden voor recht, gerechtigheid
en hervorming van de maatschappij?
Christelijk-algemeen
JTEER NADRUKKELIJK en zeer ernstig
bezwaar maakt het CNV er tegen,
dat het herderlijk schrijven Christelijke
organisatie stelt tegenover „algemene"
organisatie. Deze tegenstelling is histo
risch en feitalijk onjuist.
De opstellers van het herderlijk schrU-
•n doen het voorkomen, alsof Iemand,
die zich Christelijk organiseert, zich ai-
zondert van anderen. Het tegendeel Is
het geval. Iemand, die zich Christelijk
organiseert, wordt In het bedrijf daarop
aangesproken. De werkelijkheid van het
bedrijfsleven leert, dat ln dit Chrlsteiyk-
georganlseerd-zijn heel dikwijls het aan
knopingspunt ligt voor het gesprek met
de buitenkerkelijke collega.
Het NW heeft zich In de loop der
Jaren allerlei benamingen toegeëigend:
„neutraal", „modern", „Nederlands", „al
gemeen", achter welke benamingen dan
de wezenlijke aard van het NW schuil
moest gaan.
Deze uit propagandistische motleven
geboren benamingen behoort de kerk
naar de mening van het CNV niet over
te nemen
He'. NW is niet algemeen. Het NW Is
socialistisch, of zo men wil riemo-
cratisch-socialistisch.
Indien al enige organisatie onder de
huidige omstandigheden zich algemeen
mag noemen, zou daarvoor de Christe
lijke vakbeweging stellig eerder in aan
merking komen, omdat a.) de socialisten
de aanvankelijke eenheid van de Neder
landse vakbeweging hebben gebroken en
b.) werkelijke eenheid in deze wereld
slechts mogelijk is op de grondslag van
het Woord Gods
Onbegrijpelijk
^rr CNV laat een herhaald „wij be
grijpen het niet" horen, als het het
concrete advies van het herderlijk schrij
ven bespreekt, dat de Christen, „waar
maar enigszins mogelijk" met anderen
heeft samen te werken en dat het van de
streek, waar men woont, afhangt, of men
zich afzonderlijk moet organiseren.
Bedoelt de Synode, dat beneden de
Moerdijk degenen, die niet RK zijn. zich
in de Christelijke organisatie dienen
organiseren? Of Juist tn het NW? "Zou
men. omdat men in dorp A woont, lid
van de Christelijke vakbeweging dienen
te zijn en omdat men ln dorp B woont,
van de socialistische?
Wat gemist wordt
7ijn blijdschap er over uitsprekend, dat
de Kerk zich tn sterker mate
voorheen mede-verantwoordelijk
weten voor de gang van zaken
het volksleven, wijst het CNV er op. dat
veel belangrijker dan wat ln het herder
lijk achrijven staat, is, wat er n 1 e t in
staat.
Het Is niet voldoende, dat een lid In
een organisatie getuigenis mag geven
van zijn inzichten. Een vakorganisatie Is
geen gesprekcentrum, maar een vereni
ging. die in de practijk van het maat
schappelijk leven arbeidt en strijdt..
De kerk is daarom geroepen, te verkon
digen, dat niet alleen de grondslag en' de
norm van het persoonlijk handelen,
óók de grondslag en norm van het han
delen van organisaties moet beantwoor
den aan de eis van Gods Woord. Verzwijgt
de Kerk dat, dan onthoudt ze aan het
huidige maatschappelijke leven één der
meest belangrijke voorwaarden tot ge
zondmaking van onze maatschappij.
Ook en met name een zich-verantwoor-
deiyk-weten voor de duizenden, georga
niseerd In het NVV, kan daarom geens
zins betekenen, dat de kerk nu maai
vriendelijke woorden spreekt over d<
socialistische vakbeweging. Op die wjjzt
handelend, vervult de kerk naar de
overtuiging van het CNV nóch haar apos-
tolalre. nóch haar pastorale taak. Hel
CNV heeft er geen bezwaar tegen, dat de
kerk ook contact zoekt met het NVV,
doch het mag er niet mee instemmen,
dat zij in dit contact verzwijgt het enige,
dat de vakbeweging tot een zegen kan
doen z|jn.
Een belemmering
"FRNSTIG BESTRIJDT het CNV.
het bestaan van Christelijke vakbe
weging oen belemmering zou
verkondiging door de kerk van het Evan
gelie aan de duizenden buitenkerkelij
ken. Dit wordt wel met veel stelligheid
verkondigd, maar niet bewezen. Tot
zichtigheid op dit punt moet de ontwik
keling manen in die landen, i
Christelijke vakbeweging niet bestaat
(Engeland en Scandinavië bijv). Voorts
ook het leed, dat zulke uitspraken doen
de duizenden, die mede uit aposto-
lalre motieven de Christelijke vakbewe
ging dienen.
Het CNV wijst er voorts op. dat het
lid-worden van een zich „algemeen"
noemende vakbeweging uit missionnair
oogpunt geen verdedigbaar en waardig
middel is.
Anderzijds wijst het CNV vereenzel
viging van kerk en Christelijke vakbe
weging af. De kerk is geen pvopaganda-
instltuut voor de Christelijke vakbewe
ging.
Ook tot de Christelijke vakbeweging
oet het vermanend woord der kerk uit
gaan: bedenk, uw arbeid is tevergeefs,
ondanks uw naam, indien ge u niet elke
dag opnieuw door het Woord Gods Iaat
Beioepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te St Maartensdijk J.
Rootsélaar te Wijk bij Heusden, die be
dankte voor Kerkwijk en Bruchem.
Bedankt voor Obdam L. J. v.
Kam te Arkel; voor Workum J. E.
Brummelkamp te Westervoort.
Benoemd tot directeur van
Herv. Streekcentrum te Mijn6herenland
di C. D. v. Coeverden. directeur-vor
mingsleider van "'t Stift" te Weereelo,
die de benoeming ook aannam; tot hulp-
pred. te Klooster-Ter Apel D. Laansma.
evangelist te Oosterwolde.
Geref. Kerken
Beroepen te Vollenhove-Stad A.
Trapman, cand. te Otooland.
Aangenomen naar Oosterzee D.
Passchier, cand. te Utrecht.
Gerei, jongeren en
de cultuur
Op Oud-Poelgeest besprak
men vele vragen
Een dertigtal dames en heren heeft
deze week deelgenomen aan de zo
vacantiecursus op het kasteel Oud Poel
geest, georganiseerd door de Werkgemeen
schap van Gereformeerde jongeren. Het
thema van deze cursus was „Ontmoeting
met de hedendaagse cultuur", en zij stond
mej. A. Marmelstein, C. M. Bsse
Heemstra en ds H. Kuitert, studen
tenpredikant te Amsterdam.
Zondag was het de dag van het feest
en confereerde men over het onderwerp
hoe de Zondag te vieren als dag var
feest. Maandag was het de dag vai
natuur. Men hield een excursie
Noordwijk en bestudeerde 's avonds
zoal van schelpen te maken is. De dag
n de kunst was Dinsdag en toen kon
in een explicatie beluisteren bij repro
ducties van lantaarnplaatjes van Van
Gogh tot Picasso. De voormiddag van
Woensdag stond in het teken van Evan-
ston, er werd een inleiding gehouden
/er de vorig jaar gehouden vergadering
sn de Wereldraad van Kerken. Na
middags een bezoek aan de Sleutelstad
hebben gebracht besprak men 's avonds
at men daar beleefd had. De Donderdag
was de dag der verbeelding en toen vroe
gen de cursisten zich af ..Wat betekent
mij vandaag?", transponering
een bepaald bijbelgedeelte te
zeggen had in een moderne situatie. Na
middags een film te hebben gezien,
vroegen de deelnemers zich 's avonds af
/an de film als moderne ver
beelding verstonden. Gisteren was het
tenslotte de dag der bezinning, vroeg men
zich af waarom deze week was belegd en
besloot de dag met een stijlvolle doch
vrolijke avond. Vanmorgen na het ont
bijt gingen de conferentiegangers huis-
MELODIE EN WOORD DER
28 AUGUSTUS
Hilversum I. 402 m. VARA: 8.00 Nieuws 8.18
Weer of geen weer 10.00 Met en zonder om
slag 10.30 Gram. 10.45 ..Geestelijk leven",
caus. 10.55 Gram. 11.25 „Zijn vrouw" hoor
spel AVRO; 12.00 Sportspiegel 12.05 Amuse
mentsmuziek 12.35 Even afrekenen, heren l
12.45 Pianospel 13.00 Nieuws 13.05 Mededelin
gen of gram 13.10 Wereldkampioenschappen
wielrennen 13.20 Voor de strijdkrachten 14 Ou
Boekbespreking 14.20 ..Ariadne auf Naxos"
opera 16.30 Sportrevue VARA: 17.00 Volks
liedjes en dansen 17.30 Voor de kinderen 17.5U
Sportjournaal 18.15 Nieuws en sportuitslagen
VPRO; 18.30 Korte kerkdienst IKOR: 19.00
Kinderd lenst 19.30 „De grote wegwijzer"
caus. AVRO: 20.00 Nieuws 20.05 Amusemi
muziek 20.40 „Het salie-avondje bU Juffi
Pieterse", hoorspel 21.10 Amusementsrm
21.50 Actualiteiten 22 00 Gram. 22.15 Voor
dracht 22.30 Gram. 23.00 Nieuws 23.15—24.00
Gramofoonmuziek.
Hilversum II. 298 m. KRO: 8.00 Nieuws 8.
Gram. 8.25 Hoogmis IKOR: 10.00 „De Op<
Deur", caus. 10.30 Protestantse kerkdienst
NCRV: 12 00 Samenzang KRO: 12.15 Har
recital 12.20 Apologie 12.40 Gram. 12.55 Tc
spraak 13.00 Nieuws en katholiek nieuws 13
Lunchconcert 13.40 Boekbespreking 13.55
Strijkorkest en soliste 14.00 Blaastrio 15.10
Instrumentaal octet 15.30 Gram. 16.10 „Katho
liek Thuisfront overal!" 16.15 Sport 16.30 Ves
pers NCRV: 17.00 Geref. kerkdienst 18.30
Gram. 18.55 Nieuws uit de kerken 19.00 Boe
bespreking 19.15 Gram. KRO: 19-45 Nleui
20.00 Lichte muziek 20.25 Gram. 20.40 Actu
liteiten 20.55 De gewone man 21.00 Grai
21.10 „Sterker dan het noodlot", hoorspel 22.
„Het getuigenis over Christus", caus.. Avon
gebed en liturgische kalender 23.00 Nleui
23.15—24.00 Gramofoonmuziek.
TV-programma's. NTS; 17.4518.45 Eur
visie: Reportage wereldkampioenschappi
wielrennen op de weg in Italië.
Engeland. BBC Home Service. 330 m. 12.
Crltieken 12.55 Weerbericht 13.00 Nieuws 13.
Causerie 13.30 Gram. 14.15 Litteraire causer
14.30 Vragenbeantwoording 15.00 Gitas
I Gitaarrecital 16.05
•le 17.00 Voor de kinder
s 18.15 Cause
muziek 16.30 Cau:
17.55 Weerbericht
18.30 Orkestconcert 19.15 Viool.
20.25 Llefdadigheidsopi
19.45
20.30 Hoorspel 21.00 Nieuws 21.15" Klankbeeld
22.15 Recital 22.52 Epiloog 23.00—23.08 Nieuws.
Engeland. BBC Light Progr. 1500 en 247 m.
12.00 Verzoekprogramma 13.15 Lichte muziek
13.45 Twintig vragen 14.15 Dansmuziek 15.00
Hoorspel 15.30 Gev. programma 16.30 Gram.
17.30 Hoorspel 18.30 Gev. programma 19.00
Nieuws 19.30 Gev. programma 20.30 Samen
zang 21.00 Lichte muziek 22.00 Nieuws 22.15
muziek 23.15
Düsseldorf 14.0!
17.45—1|
Dilsseldcl
tage" 16.30—17.30 Dansn
Wereldkampioenschappen
Kookpraatje 19.15-19.45
stellung" 20.00 „1:0....
22.0522.30 Weekjournaal.
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12.00 Oi
concert 13.00 Nieuws 13.20 Hoorspel 15.30
Tzarewitsch", operette 17.15 Grair
Symphonie-orkest en sol. 19.30 Gra
Brussel. 324 m. 12.00 Gra
richt 12.34 Lichte muziek
Voor de soldaten 14.00 Gram. 17.30 Rept
17.45 Nieuws 18.05 Orgelconcert 18.30
dienstig halfuur 19.00 Niei
22.00 Nieuws 22.15 Verzoekprc
Nieuws 2305—24.00 Kamermuz
Brussel. 484 m. 12.15 Gram. 13.00 Nied
13.10 Gram. 13.45 Verzoekprogramjna ll
Belgische TV-programma's. (Vlaamse
zending): 9.45—11.00. 14.00—15.00 en 16
18.45 Eurovisie: Reportage wereldkampte*
schappen wielrennen in Italië 19.15 Grg
19.30 Openingsbeeld 19.31 Nlei
programma 20.35
montage 20.10 Gev.
reportage 22.00 N
Belgische TV.p
ding); 9.45—11.00. 14.00—15.00 en 16.30-°-ld
Eurovisie: Reportage van de wereldkampiod
schappen wielrennen te Rome 20.00 Sport?
richten 20.15 Nieuws 20.40 Intermezzo r
Filmprogramma, Sportnieuws en actuallte
BBC-uitzendlngen voor Nederland:
.15 Engelse les voor beginnelingen, ultspra
.-Hg--. -- —--i en 5o m). 22.00—2.
de dag en Muzikale Ij
ardlgheden; De Hooglanden (op j
oefeningen
tualiteite
Gram. 8.00 Nws 818 Gra
kalender 8.30 Gram. 9.00
kind. 9.25 Gram. (Om 9 35 Waterst.) VPB
10.00 V. d. oude dag 10.05 Morgenwljdi
VARA: 10.20 Gram. 10.35 V. d. zieken 11
Kamermuz 11.40 V. d. Jeugd 12.00 Amc
muz. 12,30 Land- en tuinm.meded. 12.33
h. platteland 12.38 Gram. 13.00 Nws 13.15
d. middenstand 13.20 Amus.muz. 13.45 Gri
15.00 „Van ander
Orgelspel 18.00 Nw
sol. 17.20 Gr»
orkest 19.00 Nieuws 20.00 G<
21.45 Nieuws 22.15 Dansmuziek 22.45 Cabaret
1.15 Lichte muziek 24.00 Nieuws 0.15 Nacht
concert 1.154.30 Gei
Duits TV-programma: 9.45—11.00 Wereld-
tamploenschappen wielrennen
,6 Fernseh-Kameras auf Aus:
Intern, borreluurtje 13.15
".45 Voor de Jeugd 15.00—
auf Auszenrepor-
I Fernseh-Kamer
Conclusie
TN ZIJN conclusie zegt het CNV, dat de
kerk ln haar openbare prediking en in
haar verdere pas|oj:ale arbeid behoort,
te betuigen:..
le, dat de mens geroepen ls. te leven
naar de eisen van Gods Woord;
2e, dat hij deze eisen allereerst in zijn
persoonlijk leven en handelen moet
trachten te volbrengen;
3e, dat hij niet alleen individueel, t
ook collectief, organisatorisch, i
pogen, de maatschappij naar de eis van
Gods Woord te beïnvloeden;
4e. dat hij dit alleen kan doen. Indien
de organisatie, waarbij hij zich voegt
en waarvoor hij verantwoordelijk is,
zich ln al haar doen en laten wil rich
ten naar de eis van Gods Woord.
Het CNV heeft oog voor het gevaar,
dat kerk en Christelijke vakorganisatie
vereenzelvigd worden. Met betrekking
tot de Ned. Herv. Kerk schijnt dit gevaar
momenteel overigens uiterst gering. De
Christelijke vakbeweging vraagt zich ln
dit verband af, of in de huidige situatie
een ander gevaar dreigt, nl. dat
vele socialisten, die de geestelijke fun
dering van hun maatschappelijke idealen
hebben zien wankelen, nu als laatste
middel om deze oude Idealen te kunnen
handhaven aanvaarden, dat anderen
die idealen „Christelijk" funderen. Zij
accepteren het Christendom dus niet als
doel. doch als middel voor hun
streven.
Mag de kerk toelaten, dat thans op deze
1jze het Evangelie gebruikt wordt voor
partijpolitieke en vakorganlsatorische
propaganda, waarbij het Evangelie geen
ndcre functie vervult dan „religieuse
wijding" van de idealen ener groep?
De lerarensalarissen
Staatsblad 365 bevat een besluit tot
herziening van de salarisregeling voor
het onderwijzend personeel van de rijks-
acholen voor middelbaar onderwijs.
Studenienbonden gaan
naar buiten optreden
De Federatie van Unitates en Bonden
In Nederland, waarvan de Delftse Stu
denten Bond de oudste is, heeft het plan
om in de naaste toekomst sterker
buiten op te treden. Dit ls meegedeeld op
een persconferentie, welke door de Fe
deratie jn de studentensociëteit „Tyche"
te Delft werd gehouden.
De laatste jaren werden regelmatig
reeds interacademiale binnen- en buiten-
sportwedstrijden gehouden. Deze worden
voortgezet, doch de Federatie voelt zich
nu krachtig genoeg er meer dan tot op
heden het geval was een manifestatie van
te maken, waarmee gezamenlijk naar bui
ten uit wordt opgetreden.
O nd erwi jsbeno emingen
Benoemd tot onderwijzeres aan Chr.
school te Geleen. mej. E. v. d. Helm te
Steenwljk; Dr A. van Voorthuyzenschool
IVBL.O.) te Assen. mevr. T. W. Dulnker-
ken-Oppedijk, te Assen.
De uitzending „De Open Deur"
het Ikor, Zondagmorgen om tien uur
Hilversum II. zal gewtjd z(jn aan de
keersvelllgheld.
Bij K.B. is prof. dr D. J. Doeglas
ingang van 20 September a.s. benoemd tot
hoogleraar in vaste dienst aan de Land
bouwhogeschool te Wageningen om onder
wijs te geven in aardkunde, delfstofkunde
en gesteentenleer. Dr Doeglas was tot dus
verre lector.
De 26-jarige tekenaar K. E. P. uit
Heemstede, die Donderdagochtend bij de
Jan Thijssensweg te Rijswijk met zijn
motor tegen een trottoirband botste en
een schedelbasisfractuur opliep, is gister
middag in de Ursulakliniek in Wassenaar
overleden.
Overboord geslagen en verdronken. De
55-jarige bootsman I. J. Laban uit de
Johannes Brandtstraat in Rotterdam is
gisteren van het schip Sijelidi in de Maas
haven te Rotterdam overboord geslagen
'erdronken.
Andere maatregelen in
Finsterwolde
Minister Beel heeft de vragen vs
heer Maenen (kath. v.), gesteld naar
leiding van de moeilijkheden in de door
communisten overheerste gemeenteraad
van Finsterwolde, beantwoord. Hij is
mening, dat de houding van de m
derheid moet worden gelaakt en o
weegt, langs welke weg een meer bevre
digende toestand kan worden verkregen.
Zoals bekend is, zonden de twee niet-
communistische fracties, welke in de raad
een absolute minderheid vormen, 20 Juni
de raadsvoorzitter.eei> brief, waarin werd
gezegd dat zij overwogen hun lidmaat
schap neer te leggen als protest tegen
de ondemocratische houding van de com
munistische meerderheid.
Nixon naar Moskou?
Nixon. de Amerikaanse vice-president,
die de komende herfst een bezoek zal
brengn aan het Middenoosten en Afrika,
zal in die tijd mogelijk ook Moskou aan
doen. Dit hebben Amerikaanse congres
leden die een bezoek aan de Sowjetunie
brengen, vandaag meegedeeld.
Nixon zou de hoogste Amerikaan zijn
die ooit Rusland bezocht.
Etruskisch dorp ontdekt
van 2000 jaar oud
Een Etruskisch dorp, dat blijkbaar
meer dan 2000 jaar geleden door vuur
vernield werd, is door landarbeiders op 8
km ten Noorden van Bologna (Italië) ont
dekt.
Verkoolde houten fundamenten, benen
i oude gebruiksvoorwerpen werden op
gegraven.
Kosteloos visum voor
Israël
Op 21 September wordt een regeling
tussen Nedrland en Israël van kracht,
volgens welke beide landen eikaars
derdanen kosteloos inreisvisa zullen
strekken. De kosten van een touristen-
voor Israël, dat vier maanden
geldig is bedragen f 22. Israëlische bur
gers betaalden ca. f 19 om naar Nedér-
land te mogen reizen.
Phllhai
17.40
18.40 Act. 18.50 Lichte r
V. d. Jeugd 19.45 „Wie verre reizen doet.
22.25
eigenlijk?", caus. 23.00 Nw
23.15 Orgelsj. 23 40—24.00 Gra
Hilversum II, 298 m. NCRV
Gram. 7.14 Gewijde muz. 7.30 Gram. 7
Een woord v. d. dag 8 00 Nws en wee:
8.15 Gram. 9.00 V. d. zieken 9.30 V. d. vi
9.35 Lichte muz. 10.00 Gram. 10.30 Mor
dienst 11.00 Gram. 11.15 Kamerork.
Gram. 12.25 Voor boer en tuinder 12.30 L
en tulnbjneded. 12.33 Instr. Septet
Gram. of act. 13.00 Nws 13.15 Lichte i
13.50 Gram. 14.05 V. d. Jeugd 14 40 Gra
14.45 V. d. vrouw 15.15 Lichte muz. 1
Gram. 16.00 Bijbeloverdenking 16 30 Car
tes 17.00 V d. kleuters 17.15 Lichte r
17.45 Beursber. 17.45 Regerlngsuitz.: Rijt
ln de N<
D. Thijs: „Cultureel i
se Antillen" 18.00 Manne
25 Omr.ork. en solist; 19.00 Ni
eerber. 19.10 Orgelconc. 19.30 „Spe
van het Chr. Organisatie- en Vere
even", caus. 19.45 Gram. 20.00 Rad
20.20 Metropole-ork. en sol. 21 25
22.20 Instr. t.
s en SOS-be
pelsap", hoorsp.
22.45 Avondoverd
23.15-24.00 Gram.
BBC Home Service, 330
11.00 Klassiek
12.55 Weerber. 13.
Nws 13.10 Klankbeeld 13.40 Caus. 13 55 Crio
4.00 Viool en piano 14.30 Voord:'
ntlg vragen 15 30 Klankb. 16.5
17 00 V. d. kind. 17.55 Weerbe
18.00 Nws 18.15 sport 18.20 Dansmuz. 19J
"aus. 20.00 Ork.conc. 21.00 Nws 21.15 Ork
one. 22.00 Hoorsp. 23.00—23.08 Nws.
Engeland, BBC Light Programme, 1500 e
12 00 Orgelspel L_„
nc. 13.45 V. d. kind.
d. kind. 14.00 V. d. vrom
15.45 Accordeonorlf.'; 16
ioek" 16.30 Fabrleksfanfai
'.00 Orgelsp
IUZ. 18.45 H(
Verz. progr. 20.00 Hoorsp.
gramma 21.30 Wedstr. 2
muz. 22.35 Lichte muz. 2!
gelsp. 23.50—24.00 Nws.
NWDR, 309 m. 12 00 Amus.muz. 13.00 Nv
13 15 Gevar. muz. 14.15 Zangrecital 15.00 Ge
16.00 Omr.ork. -
17.45 Amus.muz. 19.00 I'
20.15 Klankb. 2100 Gevar
23.15 Zang en plano 24.00 Nws 0.25 Dam
1.15—4.30 Gevar. muz.
tse televlsieprogr. 10.00-13.00 Filmprc
ork. en solist 17.00 Nw
Nws 19.15 Lichte mu:
Gevar. muz. 21.45 Nv
9.00 TV-dieren-
t der Ausstel
ber. 20.2322.2
109.
„Laten we maar gauw hier weggaan", zei ze,
haar pijnlijke handen losmakend uit zijn voor
zichtige greep.
Hij liet het aan Ieneke over alles te regelen,
te bedisselen; hij was blij, dat hij zichzelf mees
ter had kunnen blijven in tegenwoordigheid van
Caty, maar daarnè was het dan ook met hem
gedaan.
Toen ze eenmaal hadden plaats genomen in
een taxi en Louis tegen Ieneke's stevige schou
der geleund, op de verende zitting meedeinde met
ie bewegingen van de wagen, kwam opeens de
reactie.
Ieneke probeerde zijn gedachten af te leiden.
Weinig zeggende, terloops uitgesproken opmer
kingen maakte ze... over de verkeersdrukte in
zo'n grote stad.... over het mooie weer die dag,
waarschijnlijk doordat het een beetje gevroren
had 's nachts... Met een belangstelling, zó leven
dig dat Louis er zich over verbaasde, keek ze
naar buiten nu eens door de zijruit, dan weer
langs de zwarte uniformpet van de taxichauffeur.
„Wat wordt hier overal geweldig gebouwd,
hè?" zei ze. „En alles zo hoog, en zo reusach
tig! Echt een wereldstad!"
Toen ze Louis daarop van terzijde aankeek,
zat hij in een krampachtige poging, zich groot
te houden, op z'n trillende lippen te bijten; z'n
ogen stonden vol tranen.
„Louis, wat is er?"
„Och, niks
Hij wrong zijn hand in z'n broekzak, 't gezicht
van haar afgewend en trok een zakdoek tevoor
schijn. ,,'t Komt doordat ik niet in orde ben
Maar achter z'n zakdoek zat hij zichzelf uit
te schelden en te verwensen... Z'n dwaas als ik
bestaat er waarschijnlijk geen tweede, in de he
le wereld niet! Aldoor heb ik verlangd naar de
rust van Ieneke's nabijheid; steed3 heb ik ge
voeld dat ik haar niet meer missen kan; en ik
moest nu proberen, weer haar volle vertrouwen
te winnen Wie weet wat ze door Caty van me
denkt. Als Ieneke er iets eres achter ziekt, heeft
ze daartoe stellig méér recht dan ik destijds in
verband met die Koos Gelderblom. Maar ze ver-,
wijt "me niets. Ze vrèagt niet eens. Hoewel ik
het niet verdiend heb, houd ze nog steeds van
enigszins te redden was voor me.
,,'t Is alweer over," zei hij Ieneke toeknik
kend, pogend te glimlachen.
Uit zichzelf begon hij haar een poosje later
alles over Caty te vertellen, zonder zich te spa
ren. Hoe meer hij er Ieneke over mededeelde,
des te méér werd het een onweerstaanbare be
hoefte, eerlijk z'n hart voor haar uit te storten.
„Zou je nog van me kunnen houden, Ieke?"
vroeg hij tenslotte, bijna smekend.
„Als je nou dan ook maar voorgoed van dat
schepsel èf bent!" zei ze.
„Natuurlijk! Maar je geeft geen antwoord...."
Ze schoof haar arm achter zijn schouders. ,,Ik
ben blij dat je niet volmaakt bent", zei ze
zacht. „Of dénkt, dat je volmaakt bent.... Ik ge
loof, dat het nu pas echt helemaal goed kan
worden tussen ons...."
TWINTIGSTE HOOFDSTUK
Die zomer, vooral in de nazomer, had het weer
niet meegewerkt. Dagen, weken achtereen, was
de hemel grauw bewolkt geweest; voor talloze
mensen was de vacantie door de vele regenbui
en bedorven, en het geld dat ze ervoor hadden
uitgegeven, was zo goed als in 't water gegooid.
November echter en de eerste weken van De
cember vergoedden véél voor degenen, die er
nog van profiteren konden.
De nachten waren fris, de dagen kortten
maar overdag en vooral des middags, scheen de
zon als van goud; de hemel leek, boven de ak
kers en de heide en boven de donkere toppen
der dennen in 't Wilde Bos, als strak gespannen,
licht blauwe zijde, De temperatuur was dan on
gewoon zacht.
Grootvader wilde er niets van weten, inplaats
van z'n demi, de dikke winterjas aan te trekken
wanneer hij een eindje ging wandelen zoals hij
elke middag placht te doen. „Je begrijpt toch
wel, Marie, dat ik daarmee mezelf verwennen
zou! Tijd genoeg als 't nogeens werkelijk koud
wordt!"
Maar de kwestie was veeleer, dat hij zo'n zwa
re jas niet meer kon torsen vooral toen Iene
ke hem niet meer geregeld vergezelde, daar
Louis ziek was en een deel van haar weinige
vrije tijd opeiste.
Een dag of tien lag Louis in Ermelo in 't zie
kenhuis, ter observatie. Het is de vraag, waar
weldadiger invloed van uitging; van de goede
verzorging die hij daar genoot of van de gele
genheid, rustig en in stilte, na te denken over
de tijd die achter hem lag, en over de toekomst
vóór hem.
Vroeger dan andere jaren was in De Meerle
de grote tuinkamer met de drie donkere gebeits
te wanden en de glazen buitenwand, versierd
met hulst en kaarsen en roodpapieren kerst
klokken die aan guirlandes hingen. Al dagenlang
vóór Louis uit het ziekenhis ontslagen werd,
stond daar ook het divanbed van Geert die on
der dienst was, voor Louis in gereedheid
Zijn vader en Ieneke ondersteunden hem, toen
hij met een vreemd licht gevoel in z'n hoofd, de
stoeptreden van het ziekenhuis afliep, en toen hij
op 't erf voor De Meerle uit de auto stapte
Z'n moeder stond in de wijd geopende buiten
deur....
(Wordt vervolgd.)
TV-spel.
Brussel, 324 en 484 m. - 324 m: 12.19 Planoi
spel 12.30 Weerber. 12.34 V. d. landbouweri
12 42 Pianospel (Om 12.55 Koersen) 13.00 N\«J
13.15 Gram. 14.00 Omr.ork. 14 35 Gram. (iW
16 00 en 17 00 Rep. Wereldkampioen
schappen wielrennen in Italië) 16.30 Koor-
ang 17.00 Nws 17.10 Lichte muz. 18.00 Geu-
:enliederen 18 20 Ork.conc. 18.25 Kron. 18J
V. d. sold. 19.00 Nws 19.40 Gram. 19.55 ..Par-
zlfal", ooera 22.00 Nws 22.15 Gram. 22.55-
23.00 Nws.
4 m: 12 00 Gram. 13.00 Nws 13.15 e:
14.00 Gram. 15.00 Ork.conc. 15.45 Gram. 16.0!
Lichte muz. 17.00 Nws 17.15 Gram. 17.30 Ka
merork 18.30 Gram. 19.30 Nws 20.30 Ork-
conc. 22.15 Lichte muz. 22.55 Nws.
484 m: 12.00 Gram. 13.00 Nws 13.15 Gram
15.00 Ork.conc. 15 45 Gram. 16.05 Lichte r,
17.00 Nws 17.15 Gram. 17.30 Kamerork. 18.3
Gram. 19.30 Nws 20.30 Ork.conc. 22.15 Licht!
muz. •22.55 Nws.
Belgische televisieprogramma's: Franse
zending: 20.00 Act. 20.15 Nws 20.40 Rece
de vacances 21.15 Gevar. progr. 21.30 Sport
BBC, ultz. voor Nederland 8.00—8.15 Engel
se les voor beginnelingen, ultspraakoeferün
;en. les 61. deel 3 (op 224 en 49 m).
Frankrijk, Nationaal progr., 347 m.
Jrk.conc. 13.00 Nws 13.20 Gram. 14.00 Nw
4.05 Gram. 14 30 Orgelconc. 15.00 Ork.conc
6.00 Gram. 16.55 Kamermuz 17.55 Gram
8.30 Am. ultz. 19.00 Gram. 20.02 Ork.conc
2.20 Gram. 22.50 Hoorsp. 23.30 Gram. 23.45-
.Puzzle.
Kruiswoordraadsel
199
HORIZONTAAL: 1 Model, 5 knaagdier,
8 voor. 9 insect. 10 weefsel. 12 verhaal,
13 overal. 14 binnen, 15 kleefstof, 16 weef
sel. 19 benoeming.
VERTICAAL: I Boos, 2 gehoororgaan,
boom. 4 snijvlak, 6 koraaleilandje, 7 ge
zwel, 8 schrijfgereedschap. 11 dier, 12
dier, 17 zwart agaatsteen, 18 onmeetbaar
getal.
198
Oplossing vorige puzzle
Overmoedig, gewoonlijk, kuiken, 1
turr.e. enderr,:e eigen, nostalgie, eerlar.g,
gretig. gr:ffel leveren, normaal, lucht,
mondorgel.
