Dr De Roever benoemd
te Leiden
tot
hoogl
eraar
Ondergang logger „Dolfijn"
werd behandeld
Met fregat Vos
op speurtocht
KNAC vraagt voor rijksweg te
Wassenaar betere verlichting
NIEUWE LEIDSCHE COUBANT
WOENSDAG fo AUGUSTUS 1955
Thans lector te Amsterdam
Geoloog met intern, reputatie
volgt prof. dr Niggli op
DR W. P. DE ROEVER is benoemd tot hoogleraar in de faculteit der
wis- en natuurkunde aan de Leidse universiteit om onderwijs te geven
in de kristallografie, mineralogie en petrologie. Dr De Roever, die thans
werkzaam is als lector aan de gemeentelijke universiteit van Amsterdam,
is de opvolger van prof. dr E. Niggli. Door zijn talrijke publicaties op geo
logisch gebied heeft de nieuw benoemde hoogleraar al enige tijd de aan
dacht van vakgenoten in binnen- en buitenland op zich gevestigd.
om een positie als geoloog bij de mijn
bouw aldaar te bekleden. In de jaren
1945 tot 1949 deed hij daar veel prac-
tische ervaring op, die in een aantal
f ublicaties verwerkt werd. Op Borneo
vond dr De Roever als eerste het mi
neraal pumpellyiet.
Na zijn terugkeer in Nederland aan
vaardde de toen reeds veelzijdige geo
loog in 1950 het ambt van lector in de
mineralogie en mineralogische kristallo
grafie aan de universiteit van Amster
dam, als hoedanig hij thans nog werk
zaam is. Ter gelegenheid van zijn ambts
aanvaarding als lector sprak dr De Roe
ver een rede uit over het werk van de
moderne mineraloog, die sterk de aan
dacht van vakgenoten trok.
Internationaal
Willem Paul de Roever werd 7 Maart
1917 te Amsterdam geboren. Hij
deerde aan de gemeentelijke uni\
teit aldaar geologie van 1934 tot 1939.
Als 20-jarig student nam hij deel
de Timor-expeditie onder leiding
prof. dr H. A. Brouwer. Tijdens
expeditie deed hij de stof op voor
dissertatie, getiteld. „Geological inves
tigations in the Southwestern Moetis
region (Netherlands-Timor)", waarop
hij*in 1940 aan de Amsterdamse un
siteit cum laude promoveerde,
proefschrift werd van een hoog gehalte
genoemd door het scherpzinnige betoog
over het ontstaan der beschreven
steenten, dat er in geleverd wordt.
Vele publicaties
Van 1938 tot 1945 was dr De Roevi
assistent aan het geologisch instituut
der Amsterdamse universiteit In
jaren zagen zeven publicaties van
hand het licht, die van een veelzijdige
belangstelling getuigden.
In 1945 vertrok dr De Roever
het toenmalige Nederlands Oost-Indië
Burgerlijke stand1 van Leiden
GEBOREN: Wilhelmi'entje F, d v
Honsbeek en H M Overduyn, Ida F, d
M Bakker en F C Lezwijn, Aleida M, d
J A Vink en A Vermei, Maria, d v J v
Boon en P de Mol, Albertus G, z v H J
v Gemeren en E J v d Wal, Fennechi
J, d v J nonkes en H v d Kraan, Adrla-
nus C J, z v W v d Salm en P M Heems
kerk, Helena M. d v C H Wassenaar
Kortekaas; Jacobus J H, z v H Keijzer
en P H J Wortman, Hendrik, z v L Hoo-
gendoorn en A M v Fulpen.
ONDERTROUWD: P v d Tonnekreek
en A Verhaar; J Zandvliet en J v Hecke;
J W Andriessen en J M Loen; J S Hoek
stra en E C Ernst; G A L v d Meer en A
v d Burg; J A Gierlings en L H Meij-
kamp; G W J Webber en C Post; A
Beerenfenger en A Damen; J Verlint er
6 J Landesbergen; J P F Vermond en M
P R Helvenstein; J Flanderhijn en A
Melet; P M Overduin en R W Keekstra
H Harteveld en M A C de Water; W J A
Hofstede en B J van Barneveld; P A Kui-
venhoven en H van Leeuwen.
GEHUWD: C v d Weele en D Kolle-
wijn; J G Simonis en P Hillebrand; N
Masurel en M A Mulder. -
OVERLEDEN: A Bruinsma, d, 2 mnd;
G de Wijs, huisvr van Jansen, 75 j; M
Kapaan, wed van Arnoldus, 73 j; J M
Kruit huisvr van Prevo, 74 j; H J Mul
ler, wednr, 76 j.
Schouderfractuur
Gistermiddag om 1 uur slipte op de
Steenstraat ten gevolge van de gladheid
(door de regen) de 53-jarige bromfietser
H. G., wonende aan de Zuidsingel. De
man werd met een schouderfractuur
het grote ziekenhuis vervoerd.
Oorlogsneurose
Geen straf voor sergeant
die deserteerde
„Oorlogsneurose zal waarschijnlijk de
oorzaak zijn van de desertie van deze
verdachte", zei gistermorgen de advocaat-
fiscaal van het Hoog Militair Gerechts
hof in Den Haag, toen de zaak voorkwam
van S. K.. de ex-sergeant van het Neder
landse Detachement Verenigde Naties
Korea, die in 1953 weigerde zich bij zijn
groep aan te sluiten en vanuit de front
lijn in Korea deserteerde. Door de Krijgs
raad Te Velde West Is hij destijds ver
oordeeld tot zes maanden voorwaarde
lijk.
De advocaat-fiscaal achtte het dan ook
niet wenselijk de verdachte nog een straf
op te leggen, twee jaar na het gepleegde
feit. De verdediger sprak zijn vreugde
hierover uit, maar bestreed de verkla
ring van. de advocaat-fiscaal, dat de ver
dachte verminderd-toerekeningsvatbaar
zou zijn.
„De kernvraag, die hier gesteld moet
worden, is," aldus de verdediger, „maakt
het verschil uit of een soldaat zijn taak
eindigt doordat hij een schot in zijn
schouder heeft gekregen of dat hem een
geestelijke wond is toegebracht?
Een lichamelijke wond zou meteen be
handeld worden. Dit had men echter ook
S. K. moeten doen, die dan zeker niet zou
zyn weggelopen.
Uitspraak op een nader te bepalen da
tum.
Katterig welkom voor de
Haagse bloemen-
koningin
„Jonkvrouwe, ik zal maar meteen met
de deur ln huis vallen en zeggen, dat Den
Haag U met katterig weer verwelkomt",
zo sprak gistermiddag de burgemeester
van de Hofstad, mr Schokking, tot Corry
van der Kamp, die als bloemenkonlngin
haar opwachting bij hem had gemaakt
Bij het verregende gezelschap als bloe
men uitgedoste meisjes uit het gevolg
van de koningin voegde zich ook nog
Graaf Willem II, die plechtig uit de rid
derzaal naar het stadhuis was gereden.
Gehuld ln een plastic jas nam hij de
huldebetuigingen van de Hagenaars ln
ontvangst. Van de optocht in de middag
uren heeft men nog gemaakt wat er van
gemaakt kon worden, maar het werd een
steeds nattere bedoening en dat was wel
jammer voor de grote voorbereidingen,
die het comité Den Haag Bloemenzee had
getroffen. In ieder geval was voor vol
doende regenwerend materiaal voor de
•toet gezorgd, zodat de onder parapluieg
schuil gaande toeschouwers door het
plastic heen toch nog iets van de bloem
rijke gewaden van de stoet der bloemen
konlngin hebben kunnen zien.
De productie van bevolkingsrubber in
Wesl-Bomeo was in het eerste halfjaar
36,1 min kg tegeD vorig jaar 39,6 min.
Dr De Roever bleek te behoren tot de
kleine groep van mineralogen-petrologen,
die zowel voor het onderzoek in het veld
als voor het werk in het laboratorium
uitzonderlijke capaciteiten bezitten. Vel®
publicaties (na 1950 verschenen er nog acht
van zijn hand) hebben hem bij de minera
logen over de gehele wereld een goede
naam verschaft
Van 1952 tot 1953 vervulde dr De Roe
ver aanv de universiteit van Amsterdam
een leeropdracht in de hydrologie en de
geologie der ertsafzettingen als waarne
mer van prof. J. Westerveld, die toen
ln Turkije werkzaam was.
Dr W. P. de Roever
Nu drie schepen boven
Engelse wrakken
Het berglngsvaartulg „Glück Auf". die
door de weersverslcchterlng de zc
moest en ligplaats koos op de Nieuwe
Waterweg is gisteren weer vertrokken
naar de plaats waar de drie gezonken
Engelse kruisers liggen. Hef zal echter
niet mogeljjk zijn om op zo'n ruwe z
werken, zodat ter plaatse op wcersverbe-
tering wordt gewacht.
Met 'de Glück Auf voer mee de sleep
boot Waterweg, welk vaartuig van Smit
en Co eveneens door de Hamburgse ber
gingsmaatschappij gecharterd is. Nu lig
gen dus reeds drie schepen, ook de Sch.
71 koos weer zee, boven de wrakken.
Agenda van Leiden
Woensdag
Pieterskerk: 7.30 uur—8 uur:
avondstilte.
Donderdag
Hortus, 9 uur: bezoek kinderen van
Groenoord (vacantlebezighedcnj.
Grote Burcht, 2 uur: „De heks in de
fles" door Kindertoneel (vacantiebezig-
heden).
Van der Werffpark, 8 uur: concert door
de mondaccordeon-vereniging „Crescen-
o" o.l.v. de heer W. van Strlen.
Vrijdag
Speeltuin Oosterkwartier, 9 uur: vacan-
tiebezigheden.
Speeltuinvereniging Groenoord, 9 uur:
fietstocht naar de rietvelden in Hazers-
Tcntoonstellingen
Rijksmuseum voor volkenkunde „Zo
en zij ons" (de Europeaan gezien dooi
ndere volken), tot 2 Oetooer
Lakenhal. 10—12 en 2—5 uur: echllde-
)en. aquarellen en tekeningen van Floris
Verster en Menso Kamerllngh Onnes
tot 1 September).
Crescendo geelt concert
Donderdagavond 8 uur zal de mond-
accordeonvereniging Crescendo in hei
Van der Werffpark een concert geven.
Het programma luidt als volgt:
1 A. M. C. mars, K. H. Moed; 2 Vineta
Glocken, wals, Joh. Theimer; 3 San Marco
Glocken, tango, arr. W. van Strien; 4 Vo
gelkoopman, fantasie, P. F. de Kort; 5
Heideroosje, tango; 6 Noord-Zuid, mars,
P. F. de Kort; 7 Wilgerda, wals, P. Wasse-
ir; 8 The Happy Wanderer, marsliedje,
W. Mötter; 9 Reverie, wals, H. Ver
dauw; 10 Salut Amical, mars, P. F. de
Kort; 11 Lebe wohl, du schwarze Rose,
M. Jary; 12 Manoeuvre, mars, Stenz.
Oud-Leidenaren bijeen
in Suriname
In de club Het Park te Paramaribo is
een reünie gehouden van afgestudeerden
der universiteit van Leiden. Er bleken 33
oud-Leidenaren in Suriname te zijn, die
samen een gezellige avond doorbrach
ten. Prof. R. van Lier zegde toe als con
tactman te zullen optreden en de senaal
der universiteit bij zijn terugkeer in Ne
derland verslag te geven van de bijeen-
Zeventien-jarig meisje
spoorloos verdwenen
Uit het Rijksop
voedingsgesticht
Nijmegen is op 9
Juli het zeven
Jarige fabrieks
meisje Gerrlgji
Elisabeth Marga-
retha Roodnat uit
Den Haag ont
vlucht. ZIJ 19
sindsdien spoor-
De inspectrice
nemend chef bu
reau kinderpolitie
te Den Haag, ver-
:oekt namens de ouders de opsporing en
de verblijfplaats van dit meisje. Zij houdt
zich vermoedelijk op ln gelegenheden,
aar uitgaande vrouwen plegen te ko
Haar signalement luidt: lang ongevee
1.67 meter, ovaal gezicht, blauw-grijz
ogen en donkerblond haar.
Op het stadhuis van Lemmer werden gisteren de bemanningsleden van
de reddingboot Hilda onderscheiden omdat zij in de nacht van 6 op 7
Mei jl. na een zware tocht de opvarenden van een baggermolen en van
twee woonschepen die op het IJsselmeer in moeilijkheden verkeerden,
veilig wisten binnen te brengen. V.l.^.r. opstapper C. de Roos,
stuurman W. Verhoef, machinst J. van Putten en schipper W. Vaartjes.
Sport en Wedstrijden
Athleten tevreden
Halfverharde toplaag
een verbetering
Toen wij, nu enkele maanden geleden,
gewag maakten van een athletiekbaan
te Leiden, die bij wijze van proef met
halfverharde toplaag was voorzien.
;n wij tegelijk het voornemen op, de
ontwikkeling van deze nieuwigheid
nauwgezet te volgen. De toplaag volgens
het zogenaamde stabilo-W-procédé be
loofde vele voordelen: een veel grotere
onafhankelijkheid van de weersgesteld
heid, minder gevaar voor blessures en
beschadiging van de baan zelf, en
geringer onderhoud. De grote vraag was,
of hier geen even belangrijke nadelen
tegenover zouden staan. Alleen de prac-
jk zou dit kunnen aantonen.
Sindsdien is het veld in Leiden be
proefd en bovendien gevolgd door enkele
velden, die intussen ook de eerste vuur
proef al hebben ondergaan. In Leiden
zelf zagen we de rode baan ook in de
Leidse Hout. Men achtte hier de ver
nieuwing een belangrijke verbetering. Op
de 400 meter hardlopen werd de snelste
van het jaar geboekt, nadat de
nieuwe baan in gebruik genomen was.
Te Wieringerwaard werd Ria Schenk,
de dochter van de trainer van de Kon.
Ned. Schaatsbond, met een vriendin te
gen haar eigen verwachting in uitver
koren voor de nationale ploeg vérsprin-
gen. Dit onverwachte resultaat kwam tot
stand op een baan met halfverharde top
laag.
Ook in Dordrecht, Enschede, Den Haag
1 Den Helder heeft men nu de proef
genomen. Dordrecht (Parthenon) was
geestdriftig; in de andere genoemde
plaatsen achtte men de tijd nog te kort
n een definitief oordeel te vellen.
Verblijdend is in elk geval, dat ook op
dit gebied wordt gestreefd naar het best
mogelijke materiaal voor onze athleten.
Een voorbeeld hiervan is het Enschedese
Diekmanstadion. Dit krijgt een zeer mo
derne baan met een sterk afwijkende
breedte (10 meter in plaats van 6.70, en
in de bochten 12 meter). Deze baan wórdt
aangelegd zonder rechte stukken, hetgeen
-?er bevorderlijk is voor de balans van
s athleten.
Nieuw wereldrecord
gewichtsheffen
Tijdens internationale wedstrijden te
Warschau verbeterde de Russische ban-
tamgewicht Wladimir Stogow het wereld
record gewichtsheffen drie Olympische
oefeningen met 10 kg. Stogow behaalde
de drie oefeningen een totaal van
325 kg. Het oude record was in 1949
door Namdju (Itan) gebracht op 315 kg,
een prestatie welke door Oudonov (Rus
land) in 1952 en Fartsjoedinov (Rusland)
in 1954 werd geëvenaard. In April van dit
jaar behaalde Stogow reeds een totaal
van 317,5 kg, doch deze prestatie is nog
niet officieel erkend.
Lenie de Nijs doet aanval
op wereldrecord
Vrijdag 12 Augustus zal Lenie de Nijs
van De Robben (Hilversum) in het bad
„De Kromme Rijn" te Utrecht een aanval
doen op het wereldrecord 1 mijl vrije slag.
Het wereldrecord staat momenteel met
22 min. 51,6 sec. op naam van Judy Joy
Davies (Australië) en werd op 12 Maart
1953 te Sydney gemaakt.
Opening intern, mil.
vijfkamp
Op de parade van de Koninklijke Mi
litaire Academie te Breda is ccn korte,
maar indrukwekkende openingsceremonie
van de internationale militaire vijfkamp
gehouden. Namens de minister van Oor
log, ir C. Staf, sprak luitenant-generaal
D. C. Buurman Van Vreeden de deelne
mers toe. Daarna defileerden de deelne
mende ploegen uit België, Frankrijk, Ita
lië, Syrië, Turkije, Zweden en Nederland
voor de generaal.
Sportflitsen
Een onweersbul gepaard gaande met
hevige slagregens heeft vele deelnemers
aan de Internationale Zeilwedstrijden, die
vandaag op het IJsselmeer beginnen,
gisteren van weerhouden om in de oefen
wedstrijden te starten. Er was één Neder
landse overwinning in deze oefenwed
strijden. B. van Wijk wist met Bakker
de 1st© prijs weg te halen bij de Sharpies.
N. Boschman werd hier tweede. In The
Flying Dutchman Klasse werd onze land
genoot C. Th. Gulcher tweede. L. Wil-
lemsen werd derde in de Finjollenklassc.
De Zweed Lars Hindmar liep de 6
mijl snelwandelen in 35 minuten, 15 secon
den sneller dan de officiële wereldrecord
tijd van Ronald Hardy (G.B.) in 1952 te
Londen gemaakt. De Tsjechische snel
wandelaar, Jozef Dolezal, echter noteer
de in October 1954 te Praag reeds 34 min
iec een prestatie die nog niet als we
reldrecord werd erkend. In Mei van dit
Jaar '.iep hij nogmaals de 6 mijl en deed
toen, evenals de Zweed, precies 35 ml
nuten over.
De KNMV heeft het beroep gegrond
verklaard, dat is Ingesteld tegen de dls-
tanciëring van de Engelse motorrenner
W. Lomas, die in de 250 cc klasse uit
komende naar de tweede plaats werd
ezen omdat hij met doraaiende motor
benzine zou hebben bijgevuld. De defini
tieve uitslag van de 250 cc race, voor wat
lerste twee plaatsen betreft wordt
thans gewijzigd als volgt: 1. W. Lomas
(MV Engeland en 2. L. Taverl (MV) Zwit-
Tijdens de internationale zwemwed-
Raad voor de scheepvaart
„Wanneer het gevaarlijk wordt, dan* geef ik wel een seintje". Dit waren
de laatste woorden, die de bemanning van de Scheveningse logger „Dol
fijn", SCH 204, van hun schipper M. den Heijer hebben gehoord, toen zij
op de Noordzee van de lek geraakte logger overstapten op de SCH 305.
En inderdaad streek schipper Den
Heijer, die alleen aan boord was geble
ven volgens afspraak een kegel, die ach
ter het stuurhuis hing, maar toen was het
reeds te laat. De logger SCH 305, die de
„Dolfijn" sleepte, koerste terstond, nadat
met de kegel had zien strijken, naar de
Dolfijn toe, doch binnen 15 seconden
zonk deze rechtstandig en verdween ook
schipper Den Heijer in de golven. Wel
slaagde men er in hem, toen hij boven
kwam, uit het water te halen, doch hij
was reeds overleden. Zo hebben gister
middag voor de raad voor de scheep
vaart drie opvarenden van de „Dolfijn"
en de schipper van de SCH 305 dit tra
gische scheepsongeval in sobere bewoor
dingen verteld, dat zich op Zaterdag 4
Juni j.l. op de Noordzee heeft afgespeeld.
De inspecteur voor de scheepvaart, de
heer J. Metz, sprak van „een drama van
de zee. De oude schipper Den Heijer zal
de geschiedenis ingaan in die rij van zee
lui, die geweigerd hebben hun schip te
verlaten." De heer Metz deelde mede, dat
de scheepvaartinspectie jaarlijks de huid
platen "van de vissersschepen controleert.
Vele platen van de Dolfijn werden in de
loop der jaren, het sohip dateert uit 1916,
Honderd een en zeventig
millioen
Geld voor Suriname's
Tienjarenplan
(Van onze parlementsredactie)
Het wetsontwerp, waarbij Nederland
voor honderd één en zeventig millli
zal deelnemen in de uitvoering van
tienjarenplan voor Suriname, is thans
ingediend. De helft van dit bedrag wordt
door Nederland geschonken, de andère
helft wordt geleend, en zal over .onge
veer 36 Jaar moeten ztjn terugbetaald.
Het plan, waarvan de bijzonderheden
indertijd zijn bekendgemaakt, Is inmid
dels herzien en uitgebreid onder andere
met een landverbinding tussen Parama
ribo en Moengo en voorts tussen Coronië
en Nieuw-Nickerie, die f 20 millioen zal
kosten. De investeringen ln de landbouw
zijn met f 20 millioen verhoogd. De be
doeling is san twee-driehonderd jonge
boeren jaarlijks een bedrijf aan te wij
zen. Veel geld is uitgetrokken voor d
productie van hout en voor de industrh
ten behoeve van wetenschappelijk onder-
zoek. deelneming in kapitaal en ver
strekking van crediet! Ook zal veel meei
worden besteed aan de mijnbouw, aan
gezien men hoop heeft belangrijke delf
stoffen te zullen aantreffen. Een nieuw
vliegveld moet worden aangelegd. Voor
gezondheidszorg en onderwijs, in het bij
zender kleuteronderwijs, worden grote
bedragen besteed. Het centraal zieken
huis zal meer kosten dan oorspronkelijk
was geraamd.
Compleet schip gestolen
in Schiedam
Vannacht is in de haven van Schiedam
een compleet schip, de Aldebaran, door
een Duitser gestolen. Een chauffeur van
een watertaxi zag een man op verdachte
manier bij het schip rondscharrelen, en
toen dit enige tijd later wegvoer, waar
schuwde hij de waterpolitie. Deze wist
het schip, dat reeds buiten Hoek
Holland was, met een loodsboot te ach
terhalen.
De dader, de 27-jarige F. von K. uit
Viersen, Westduitsland, werd gearres
teerd.
Het schip (een vijftien meter lange
tweemaster) vertegenwoordigt een v
an ruim 30 mille.
B.B.-week van 17 tot 25
September
Een radiorede van Prins Bomhard op
17 September zal bet begin betekenen
een periode van activiteit van de or-
fanisatle Bescherming Bevolking, een
B.B.-week van 17 tot 25 September.
Ter gelegenheid hiervan zullen in Den
Haag, Utrecht, Arnhem en Rotterdam
congressen worden gehouden, waar
B.B.-werk zal worden besproken.
Over het gehele land worden in deze
•eek demonstraties en wedstrijden ge
houden. met het doel het aantal leden te
rgroten en een grote geoefendheid van
het personeel te verkrijgen.
strijden te Warschau is de finale van de
neter schoolslag heren gewonnen
door de Hongaar Utassy in de nieuwe
studentenrecordtijd van 2 min. 39.4 sec.
vernieuwd Twee platen, die ter weers
zijde van de kiel liggen, juist daar waar
de fundering van de motor in de machine
kamer staat en die alleen van bulten
kunnen worden beklopt, waren nog niet
vernieuwd.
Zoekende naar een oorzaak voor hel
ongeval was de heer Metz tot drie moge
lijkheden voor het lek geraken gekomen.
Ie. Plaatselijke Intering, door chemische,
mechanische of galvanische oorzaak, 2e.
F.en nagel, die ergens uit los geschoten is.
3e. Een scheur, waardoor de huidplaat
door de waterdruk en het trillen van de
motor is losgeraakt. De inspecteur was
van mening, dat als eerder om hulp was
gevraagd men de Schotse kust had kun
nen bereiken. De raad zal later schrifte
lijk uitspraak doen.
Kapiteins vrijgesproken
De heren L. Kranenburg en A. v. d.
Akker, de kapiteins van de Leuvekerk en
de Spilbergen, welke schepen vorig jaar
11 December op de Elbe "bij Hamburg fnet
elkaar in botsing kwamen, treft geen
schuld. Aldus de schriftelijke uitspraak
van de raad voor de scheepvaart, gister
morgen in Amsterdam gedaan. De raad
ziet als voornaamste oorzaken van het on
geluk buitengewoon ongunstige weers
omstandigheden, n.l. mistig weer met
slecht zicht. Het waarnemen van een va
rend schip werd bovendien bemoeilijkt
door de achtergrond van lichten op de
Formosa houdt vast aan
blokkade van vasteland
Een hoge functionaris van het Natlona-
listisch-Chinese ministerie van buiten
landse zaken heeft verklaard dat de Chi
nese nationalisten de blokkade van het
Chinese vasteland onverzwakt zullen
voortzetten, ongeacht het krachtige Britse
protest tegen de aanval op het Engelse
vrachtschip „Inchwells".
Radio Peking heeft de Verenigde Na
ties ervan beschuldigd Nationalistische
Chinezen te helpen bij hun militaire aan
vallen op het vaste land.
Tussen 1 Mei en 5 Augustus zouden 595
groepen nationalistische vliegtuigen 175
aanvallen op het vaste land van China
hebben uitgevoerd.
MARINE DIENT WETENSCHAP (II)
Westen van ons land daalt
0,3 cm per jaar
(door dr B. J. Collette)
WEST-NEDERLAND IS DALENDE ten opzichte van het zeeniveau
Zeer duidelijk is dit te zien bijv. aan het eiland Walcheren Ten
tijde van de eerste bedijkingen, omstreeks de 11e en 12e eeuw na
Christus, lag het land droog bij laag water zoals nu de slikken. Nu
liggen sommige gedeelten één tot anderhalve meter beneden N.A.P.,
wat dus wil zeggen dat zij ruim vier meter lager liggen dan in de tijd
van die eerste primitieve bedijkingen. Deze daling heeft zich dus binnen
de duizend jaren afgespeeld.
Dit feit was reeds lang bij geolo
gen, bodemkundigen en ingenieurs be
kend: de verzilting van de Zuidhol
landse en Zeeuwse eilanden is er één
van de gevolgen van. Nog belangrij
ker is, dat onze dijken steeds hoger en
sterker moeten worden, hetgeen Ne
derland maar al te droevig heeft moe
ten ervaren bij de stormramp in Fe
bruari 1953. Zoals reeds ln het vorige
artikel vermeld, vormde deze ramp de
directe aanleiding tot het uitvoeren
van het zwaartekrachtsonderzoek op
de Noordzee.
Naar de ijstijd
VOOR DE BODEMDALING van Ne
derland zijn verschillende mogelij
ke oorzaken aangevoerd. Eén daarvan
zullen we toelichten. We moeten hier
voor teruggaan in de aardgeschiedc-
nis tot de laatste ijstijd.
De laatste millioen jaren van de
geologische geschiedenis is Europa
enige malen onderhevig geweest aan
langdurige klimaatsverslechteringen,
perloden van grote koude, waarbij
landijs vanuit de Scandinavische lan
den optrok naar Zuidelijker breedten.
Stuwwallen en zwerfstenen zijn in ons
land de geiuigen van de één na laatste
van deze ijstijden, het Riss-glaciaal.
Na een weer warmere period© volgde
het zeer koude, maar waarschijnlijk
drogere Würm-glaclaal, waarbij het ijs
niet tot ons land kwam, hoewel de ge
volgen ln de restanten van de toen
malige begroeiing duidelijk terug te
vinden zijn. Het ijs, dat op de landen
rond de Botnlsche Golf lag, liet het in
wendige van de aarde niet onberoerd.
Door de hogere temperaturen is het
gesteente op een diepte van 50 tot 100
km reeds vloeibaar, zij het. dat de
bewegingen zeer, zeer langzaam zijn.
(Dat de aarde de vorm van een aan
de polen afgeplatte bol heeft, is ook
een gevolg van deze pseudo- -vloeibaar
heid: het is de evenwichtsvorm, die
een ronddraaiende druppel vloeistof
onder invloed van zijn eigen aantrek
kingskracht aanneemt, zoals de grote
natuurkundige Newton berekende).
Deuk in de aarde
TTET GROTE GEWICHT nu aan land-
ijs veroorzaakte als het ware een
deuk in de aardkorst. Men kan zich
dit enigszins voorstellen door op één
punt in een gummibal te drukken.
Rond de deuk, die dan ontstaat, kan
men een flnuwe opwelvlng zien. Zo is
ook het gebied rond het landijs be-
Scandinavië stijgt nog steeds, bij de
Botnlsche Golf zelfs met een snelheid
van 1 cm per Jaar. Ja, we kunnen daar
in de toekomst een stijging van nog
enkele honderden meters verwachten
(tot nu toe was dit ongeveer 700 m).
uitgespreid over duizenden jaren. De
zwaartekracht ter plaatse ls nl. te
klein en de oorzaak hiervan ls dat het
ijs de ondergelegen lagen weggedrukt
heeft en nu het ls afgesmolten, dat
daar te weinig aantrekkende massa
aanwezig ls. Hier zit dus als het ware
een gat, dat langzaam dlchtvloelt.
West-Nederlantf daalt, met een snel
heid t»an ongeveer 0.3 cm per jaar.
Zou het zwaartekrachtsveld in het ge
bied tussen Nederland en Engeland
ons nu kunnen leren of deze daling
inderdaad een gevolg is van het rijzen
van Scandinavië door het afsmelten
van het landUs?
Vloeien de dieper gelegen aardlagen
vanonder Nederland weg naar Scan
dinavië en zo ja, hoe zal dit proces
in de toekomst verlopen. Dit is de
kernvraag van het onderzoek.
Ook bij ruwer weer kan met de
zwaartekrachtmeter gewerkt worden,
al vereist het dan veel vakmanschap
van schipper en matrozen om het
kostbar© apparaat weer heelhuids aan
boord te krijgen.
De K.N.A.C. heeft zich ttft dc rijkswa-
rslaat gewend niet het verzoek haast te
maken met de verlichting van het gedecl-
e tussen de Eikenhorstlaan en Den Deyl
ran rijksweg nr 4 door Wassenaar.
Van de ook 's avonds nog zeer drukke
ijksweg door Wassenaar is het eerste ge
deelte reeds geruime tijd verlicht. even-
Is het kruispunt bij de Kerkdam. terwijl
an dit laatstgenoemde punt de verlich
ting ls doorgetrokken ln noordelijke rich
ting.
Toch is het zo
EENS IN DE 19 JAAK
413) Zoals we gezien hebben, be
weegt de maan-baan zich in een bepaal
de ruimte, die we on» ala een autoband
zouden kunnen voorstellen. Deze ruim
te heeft een hoogte van 42-000 km, aan
de bovenkant een breedte van 71.000
km en aan de onderzijde een breedte
van 65.000. In deze geweldige ruimte
beweegt zich dus de maan volgens al
lerlei ingewikkelde lijnen, zodat we
haar zelden op de
zelfde plaat» zien
verschijnen. Zien we
haar op een gege-
opvallende positie
staan, dan kan het
na enige tijd scbij-
zjj even dicht by de
ren geleden, dan is
r lengte of breedte verschillend.
Toch
dat de
weegt.
na 19 jaar
ken die hu
standen van
zich be-
dezelfde
cht komt al< waar zy reeds
ft gestaan. Maar dat is pas
•t geval! Vandaar dat vol-
kalenderrekening op de
e maan hebben afgestemd,
geregeld met deze cyclus van 19 jaar
rekening houden. Vandaar ook, dat de
formule van Gauss, met behulp waar
van de Paasdatum kan worden bere
kend^ op deze 19-jarige cyclus is afge-
Nu moge het waar sün, dat de mo
wetensrhnp eerst laat de wisl
nogelykheden heeft ontdekt
n zuivere berekening van
■aan te komen, roet deze 19-jari-
ge cyclus werd echter al vroeg reke
ning gehouden. \Fy vinden haar ver
meld, niet alleen in de middeleeuwse
kloosters, die zich op de berekening
van de Paasdatum toelegden, maar we
vinden haar eveneens in de grijze oud
heid bij Chaldeeërs, Joden en vele an
dere volken. Voor de Chaldeeërs, die
■ieh intensief met de bestudering van
de hemellichamen besig hielden en
nauwkeurige lijsten
hebben bijgehouden
lijsten moesten zy
immers wel lot de
19 jaar op hetzelfde
punt in de ruimte
verscheen. Voor de
Joden, die zich veel
mie ophielden, is
Èm tellen van
eigenlijk
de 19-jarige maancyrlt
opmerkelijker. Tenzij
«ij deze wetenschap hebben overgeno
men van de Chaldeeërs uit het land ür
(waar zich het heiligdom van de maan-
god Sin bevond), kunnen we deze ken
nis alléén verklaren door het feit, dat
herd*
tydens lar
gelegenheid
irhter
waker
bepaalde
vaste punten nauwkeurig de positie van
de maan vast te stellen hoven hepaaMe
punten in het landsrhap, waarhij hun
mogelijk de 19-jaarljjkse herhaling van
markante posities is opgevallen.
ïfn zullen we nu eens zien, welke In
druk men vanaf de maan van de aarde
zou krijgen?
(Nadruk verboden)
ten te rijden, hetgeen dan ook op de aan
sluitende weggedeelten wordt gedaan, zo
dat het nuttig effect van de reeds aange
brachte verlichting, naar het oordeel van
de K.N.A.C., wordt verkleind, bovendien
ls door de geringe breedte van de rij
stroken de situatie op deze weg moeilijker
dan op andere onverlichte wegen.
Hoewel de plannen voor de verlichting
reeds jaren bestaan, moest de uitvoering
wachten op de beschikbaarstelling van
gelden. Nu de minister van Verkeer en
Waterstaat bij de behandeling van de be
groting vorig jaar het aanbrengen van
de verlichting toezegde, is het voor de
K.N.A.C. een teleurstelling geweest dat
het niet mogelijk Is gebleken dit nog voor
de afgelopen winter te effectueren. Aan
gezien ondanks alle goede bedoelingen
toch vaak vertraging ln de uitvoering van
voorgenomen werkzaamheden optreedt,
heeft de club nogmaals op het spoedige
ter hand nemen van de verlichting aange
drongen, zodat het motorwegverkeer ten
minste voor de herfst van de verlichting
kan profiteren.
Voor de vacantia
Senaat behandelde vele
wetsontwerpen
(Van onze parlementsredactie)
De Eerste Kamer heeft gistermiddag,
alvorens zich op de belastingen en huur-
voorstellen te werpen, een aantal wets
ontwerpen behandeld. Z.h.st. werd aan
genomen een ontwerp tot wijziging van
de art. 64 en 65 van het Besluit herstel
rechtsverkeer.
Daarna behandelde de Kamer een ont
werp, dat betrekking heeft op de Justi
tiële documentatie en verklaringen om
trent het gedrBg. Dit ontwerp heeft tot
doel de Instelling van een justitiële do
cumentatiedienst. waarin alle strafbla
den worden ondergebracht, welke echter
worden gelicht na een tijd van vier Jaar
of, wanneer de betrokkene veroordeeld
ls tot gevangenisstraf na acht jaar, zulka
de delinquent niet altijd te laten
lijden voor ztjn daden van vroeger. Prof.
dr S. A. Diepenhorst (A.R.) voerde aller
eerst het woord, waarbij hij dingen over
de misdadigheid zelde, die waarschijnlijk
voor de vele jeugdige bezoekers van de
publieke tribune geheel nieuw waren.
Laten we zijn opmerkingen „realistisch"
noemen, net als ln de filmannonces wordt
Militair vond dienst
op Zondag „show"
De dienstplichtige C. van B., van het
regiment geneeskundige troepen te
Amersfoort, hoorde gisteren te Den Haag
14 dagen en 4 maanden strafklasse tegen
zich etsen. Van B. had geweigerd op
Zondag deel te nemen aan de wacht-
parade. daar hij om godsdienstige rede
nen „een wach'.parade op Zondag alj
show" beschouwde.
