Ilieuioc £ri!tsrl)<r GTouranl lü Waar 't om gaat in Genève: eenheid of degeneratie Vacantie in eigen land - is dat nog mogelijk? Uit Leeuwarden ontsnapte misdadigers gegrepen DIASDAG 9 AUGUSTUS 1955 BUREAUX: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Ason-nemecten- en Advertentie-afdeling: Tel 31441. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: 6.40 per kwartaal: ƒ2,15 per maand; ƒ0.50 per week. ADVERTENT1ÊN: 0,18 per millimeter. belangrijke korting). Zes en dectigst® jaargang No 10415 Directie: F. D1EMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Cbel-Red.: H. W. ENSER1NE CHRISTELUK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantoasttcli is ghfblforn "mgn hert ia leghcaspoct" Offensief tegen de kanker VREEDZAAM GEBRUIK VAN ATOOMENERGIE Onze prof. Milatz: Hoofdzaak is de wil, niet het intellect (VAN EEN CORRESPONDENT) GENÈVE. 9 AUGUSTUS OPNIEUW is vandaag tijdens de internationale conferentie over het vreedzaam gebruik der atoomenergie de nadruk gelegd op het ver ontrustende probleem der slinkende brandstofvoorraden in de wereld. Britse en Indische geleerden toonden met cijfers aan, dat de wereldvoor raden aan olie, gas en kolen bij de tegenwoordige stijging van het ener gieverbruik binnen één of twee eeuwen uitgeput zullen zijn. „Dan", zo klonk waarschuwend de stem van de Indische geleerde Bhabba, „zou de beschaving zoals wij die kennen, zijn uitgestorven!" Evenals tijdens de viermogendheden-conferentie openbaart zich thans in Genève het begrip, dat er iets veranderen moet. Op dit ogenblik wordt men zich bewust, welk een ellende en degeneratie de mensheid wacht, als de atoom-inspanning niet wordt gecoördineerd. Om maar niet te spreken van de dreiging die zelfstandig werkende atoom-machten voor elkaar betekenen. VREDES-ATOOMPRIJS Tot verrassing van de vergader den maakte de voorzitter van de Amerikaanse commissie voor atoom energie, Lewis Strauss, bekend, dat de drie gebroeders Ford een belang rijke bijdrage zullen leveren tot het vreedzaam, internationaal gebruik van de, atoomenergie. De gebroeders Ford hebben een fonds van ruim 3% millioen gulden gesticht, waaruit elk jaar prijzen zullen worden uitgereikt voor bijdragen tot ontwikke- Atomen voor de vrede Men heeft reeas etecfri- cifeif opgewekt met be hulp atoomenergie Proefnemingen gaande vd voortbeweging vau tos schepen en vliegtuigen M^ls^^^^^ve r - aan mednche en weten schappelijke instellingen energie ge^ behulp v atoomenergie reizen m het heelal ft> kunnen maken Sfudie^aande vh onder- de lucht en hef wafer i het Twee Nederlandse gelcerdei punt te hebben gevonden, waar die gees telijke verandering beginnen moet. Prof. dr J. M. W. Milatz. directeur van het reactor-centrum Nederland (te Genève tegenwoordig) verklaarde in een bood schap aan de wereldconferentie voor Mo rele Herbewapening te Caux: „Er ontbreekt een factor in de huidige wetenschap. "Geleerden menen, dat door wetenschap en goede organisatie alle problemen kunnen worden opgelost. Maar deze manier van denken is onvol ledig. Met het intellect alleen kan men niet uitmaken wat goed en kwaad is. Of de kernenergie ge bruikt zal worden voor de op bouw of voor de vernietiging is niet een zaak van het intellect, maar van de wil. De belangrijkste kwestie van onze tijd is niet wat wij met de atoombom doen, maar wat wfj doen met de wil van de mensen die verantwoordelijk zijn voor vrede en oorlog. Voor onze motieven hebben we een nieuw kompas nodig en inspiratie van God. De wonderen van de weten schap hebben onze eeuw verbaasd doen staan, maar ze hebben geen geluk gebracht. Wat wij nodig hebben zijn wonderen van de Geest." De andere Nederlandse gedelegeerde, dr Ir W. J. Oosterkamp, uit Eindhoven, zei: „yele geleerden hebben een kwaad geweten over het doel waarvoor de resul taten van hun proefnemingen worden ge bruikt. Sommigen raken in paniek en ko men er dan toe bijvoorbeeld met gehei men er van door te gaan (Pontecorvo). Anderen zijn teneergeslagen en ontmoe digd. Dan zijn er, die de stem van het geweten het zwijgen opleggen, omdat zij geen oplossing zien. De oplossing ligt in een ideologie die de overgave van de wil van de mens aan de wil van God tnhoudt". van atoomenergie voor vreedzame doeleinden. De Fords willen met dit fonds de nagedachtenis eren van wijlen Henry en Edsel B. Ford, respectievelijk groot vader en vader van de drie jonge Fords. Elk jaar zal een internationale jury een persoon of groep van personen aanwijzen (ook indien deze zich achter het IJzeren Gordijn bevindt) voor de toekenning van een jaarlijkse prijs van 250.000 gulden. Radio-Peking riep vandaag om, dat de communistisch Chinese regering zeer te leurgesteld is over het feit, dat zij geen uitnodiging voor Genève heeft gekregen. „De kliek van Tsjiang Kaj-sjek is wel mnwezig. maar China, dat een kwart van de wereldbevolking vertegenwoordigt, wordt niet uitgenodigd", aldus de radio, die niettemin hoopte dat de conferentie Russisch pleidooi (Telefonisch van onze correspondent) De Russische gedelegeerden Blok- hintsef en Nikolayef deden heden morgen uitvoerig verslag van het geen de Sowjetunie op het gebied van atomisch verkregen electrische energie heeft bereikt. De Russen verklaarden dat, In het al gemeen gesproken, een atoomkrachtcen trale thans reeds winstgevender is dan eer gewone centrale in streken die ver var kolenmijnen af liggen. Belde geleerden stipten aan, dat op het ogenblik nog veel atomisch materiaal moet worden gebruikt voor militaire doel einden. „Hoe eerder dus de nieuwe, krach tige natuurbron uitsluitend voor vreed zame doeleinden wordt gebruikt, des te eerder zullen de geleerden de atoom wetenschap ten volle kunnen ontwikkelen ten dienste van de mensheid," aldus prof. Blokhintsef. Dertien procent de grens over Ongetwijfeld, maar dan moet ons schaarse bosbezit beter worden ontsloten TEDER JAAR gaat er 2000 ha cultuurgrond verloren aan stadsuitbreiding, vliegvelden e.d. Dat betekent dat een landaanwinst van een Wieringer- meer in twaalf jaren tijds is opgeheven. En ieder jaar komt er in ons land aan bevolking een stad ter grootte van Arnhem bij. Deze stad moet wonen en werken, en wil op z'n tijd ook graag wat ontspanning en vacantie in de „vrije" natuur. Dat is prachtig. Vroeger zeg vóór de eerste wereldoorlog gingen slechts de bevoorrechten met vacantie. Het onder op „vacantie" kwam in nog geen enkel ijdprogramma van de vakbeweging Maar nu! In 1948 werd vacantie voor erknemers met doorbetaling van loon trplicht gesteld. Thans becijfert men het aantal vacantiegangers op 2% millioen; rekent men de gezinnen, dan op 6 mil- En het aantal vacantiedagen is gestegen en zal verder stijgen. Doch intussen leven er gemiddeld 300 Nederlanders op één vlerkante kilometer (Zuidholland 800, wereldgemiddelde 16). er in 1900 nog 4160 vierkante meter cultuurgrond per inwoner, in 1950 slechts m2. Bos en woeste grond was er 50 jaar geleden nog 1780 vierk. meter, nu 450 m2 per inwoner. Vei van 't ideaal Wat heeft een stad nodig voor haar „dagelijkse" ontspanning? Volgens het Nationaal Planbureau liggen de verhou dingen gemiddeld: speelplaats kleuters vierkante meter per kleuter; speel plaats scholieren 0,5 vierkante meter per ner, schoolsportterreinen 2%, school werk tuinen 1, speeltuinen sportvelden 5, volkstuinen 5, blokaankleding 5 en plantsoenen en parken 5% vlerkante me ter per inwoner. Totaal: per Inwoner on geveer 25 vierkante meter „groen". En nu de practijk. Den Haag en Haarlem benaderen het ideaal met 21% vlerkante meter vrij goed. Maar wat te denken van Amsterdam en Rot terdam met nog geen 12 .m2 per in woner? En van Utrecht, met 14%, Dordrecht met 10%, Zaandam met 9 en Gouda met5 m2? Er ontbreekt dus nog veel aan de ont spanningsmogelijkheden van de eigen oonplaats. Geen wonder dat honderd duizenden er op uit trekken. In één jaar worden in de kampeerinrichtingen en bungalowbedrijven 30 millioen overnach tingen geteld. Naar familie De vacantiegangers verspreidden zich in 1947 als volgt: Veluwe 18 pet, kust en eilanden 17, ten oosten van de IJssel 9, Polders in Biesbosch alweer onder water Dijk bezweek al onder een Augustus-sloim De dijk van de Annapolder in de Bra bantse Biesbosch pas enkele weken geleden gedicht is weer doorgebroken, en 300 ha vruditfcaar polderland staat weer blank. De schade loopt in de dui zenden guldens. Op verschillende plaat- «en was het water een meter gestegen. Ook de Slek is ondergelopen. Gister avond was het nog niet gelukt, het grote gat in de dijk te dichten. Met angst et beven zien de boeren de herfst nade- Brabant en N. Limburg 8, Limburg 7, buitenland 4, watersportgebieden 2, ver schillende vacantiegebieden 2 pet, rest m Nederland 33 pet. Merkwaardig, dit hoge percentage van 33 buiten de bekende vacantiegebieden. Geen wonder: ongeveer de helft brengt de vacantie door bij familie. Verder lo geerde 17 pet in hotel of pension, e pet kampeerde of bivakkeerde. De c(jfers zyn overigens al weer wijzigd. Trok in 1947 (zo kort na de log met al z'n belemmeringen) slechts 4 (Zie vervolg op pag. 2) Na Haags werkbezoek Koningin luliana gaat Hebreeuws leren Koningin Juliana gaat Hebreeuws Ieren en wel van een Joods deskundige, zo staat er in de Engelse „Jewish Chroni cle". ZU kwam hiertoe, toen zU tijdens haar laatste werkbezoek aan Den Haag het Joods Tehuis van Ouden van Dagen bezocht, waar opperrabbijn S. Rodrigues Perelra haar de in het Hebreeuws ge schreven wetsrollen, die in de synagoge van het huis worden bewaard, toonde. Ook de Prinsessen Beatrix en Irene kry- een Joodse leermeester, om haar ge durende het nieuwe studiejaar te onder wazen in de oude talen. Atoomcentrales in Sowjetunie De Sowjetunie zal spoedig atoomcen trales bouwen met een vermogen van 50.000 tot 100 000 ki'.owatt-uur, aldus meldt radio-Moskou. Minister Jermakof verklaarde, dat de eerste centrale bevre digend heeft gewerkt en dat men nu grotere centrales kan bouwen. Dit jaar komt een tiental waterkrachtcentrales gereed, waaronder de grootste ter wereld bij Koeibyegef aan de Wolga met 125.000 kwu. De energie-productie zal aan het einde van het huidige vijfjarenplan 23 maal groter zijn dan in 1913. Tegen geparkeerde auto gereden en gedood Gistermiddag is op de Waalbrug Nijmegen de 34-jarige kweker E. J. Knip ping uit Lent met zijn motor tegen geparkeerde bestelauto gereden. K. i plaatse overleden. Een trein-ontsporing heeft in Engeland meestal ernstiger gevolgen dan in Nederland. Dat komt doordat de Engelse passagierstreinen voor het merendeel van hout zijn, terwijl het Nederlandse spoormaterieel vrijwel uitsluitend van staal gemaakt is. Deze foto werd genomen, nadat de exprestrein ManchesterLonden bij het stadje Rugby uit de rails was gelopen. Negentien passagiers liepen verwondingen op; de machi nist werd in zijn cabine doodgedrukt. De Amsterdamse havenarbeiders die in staking gingen, trokken naar de Stadhouderskade rtiet twee politie agenten in de stoet Later moest de politie handelend optreden om de orde te handhaven. Met de gummiknuppel sloeg de Am sterdamse politie op de demonstreren de stakers in. Opgewonden stemming A'damse stakers Vechtpartijen en rumoer in vergaderzaal De vergadering die de Centrale bond van werknemers in het transportbedrijf, aangesloten bij het N.V.V., gisteravond naar aanleiding van de Amsterdamse ha venstaking belegde, had een zeer rumoe rig verloop.' Een havenarbeider, lid van de CB.T., verscheurde op het tcneel zyn lidmaat schapsboekje, een voorbeeld dat door anderen in de zaal werd gevolgd. Ver schillende sprekers, onder wie F. Meis, landelijk secretaris van de bedrijfsbond Transport (E.V.C.), die het C.B.T.-be- stuur een aantal vragen stelde, werden herhaaldelijk in de rede gevallen. De algemeen secretaris van de C.B.T., R. Laan jr., werd tegen het einde der vergadering het spreken onmogelijk ge- Toen de vergadering was gesloten, be klom een havenarbeider toet podium, om door de microfoon de aanwezigen toe te spreken. Hy werd door het bestuur het toneel afgeduwd. Anderen dfongen ach ter hem op, maar een brandmeester wist de gemoederen te kalmeren. Het derde incident geschiedde by de perstafel, waar een opgewonden haven arbeider een jonge verslaggever een klap in zyi» gezicht gaf het laatste argument in een verhitte discussie over een kran tenartikel. Vrijheid duurde maar één dag Wilde jacht van politie en burgers door sloten en weilanden DE TWEE uit de strafgevangenis van Leeuwarden ontsnapte gevangenen zijn gisteravond, na een wilde jacht dwars door sloten en weilanden bij het dorpje Friens, bij Grouw, weer gegrepen. De tot zes jaar veroor deelde Herman Houben (30), uit Maastricht, gaf zich zonder veel moeite aan de politie over; op Chris Blanken (29) uit Bodegraven, tot levenslang veroordeeld wegens moord op de Woerdense politieagent A. van Eek, werd door tientallen agenten en burgers een klopjacht gemaakt. Blanken gaf zich eerst gewonnen toen hij geheel was ingesloten en geen kans op ontsnapping meer zag. Op aanwijzing van een vrouw uit Roor- dahuizum. ca 15 km ten Zuiden var Leeuwarden, ging wachtmeester R. v. d Veen uit dat dorpje twee mannen ach terna, die van de weg afweken en dwars door de weilanden '.rokken. Hij werd geassisteerd door een juist passerende Dersfotograaf, Johan de Jong. Het signa lement van de twee mannen klopte met dat der gevangenen en hun gedrag gaf zekerheid. Spoedig voegde zich nog landarbeider bij de politieman en de fo tograaf en gedrieën zette men de achter volging in. Wachtmeester V. d. Veen loste enkele waarschuwingsschoten en Houben kon zonder verdere moeilijkheden wor den gearresteerd. Van het opon4houd met Houben maakte Blanken gebruik om de voorsprong op zijn achtervolgers te vergroten. Hij zwom het Zwin over, waadde door enkele sloot jes en verdween achter de spoorlijn LeeuwardenHeerenveen uit het gezicht van de agenten. De persfotograaf ha8 inmiddels in zijn auto de politie van Warga gewaarschuwd, en binnen een minimum van tijd was de politiemacht van alle omliggende plaat sen Roordahuizum, Grouw, Irnsum Rauwerd gealarmeerd. Agenten die geen dienst hadden werden opgetrommeld de gevaarlijke Blanken, die tot levens lang is veroordeeld en niets meer te liezen heeft, te arresteren. Ditmaal was het de fotograaf Johan dc Jong, die Blanken het eerst in het o kreeg. Twee politiemannen uit Warga Wartena, Van der Wal en Witvoet, zeil de achtervolging in. Dank zU de hulp van burgers en andere agenten werd de kring steeds nauwer, hoewel het dras sige gebied in het voordeel van de ont snapte waa. Tenslotte werd Blanken door beide mannen gearresteerd, nadat HU. doornat en uitgeput, achter een mest hoop gezeten, geen uitweg meer zag. Na enkele waarschuwingsschoten gaf hy zich zonder verzet over. Kabelbaan Intussen rijst de vraag, hoe het moge lijk is dat beide mannen uit de strafge vangenis in Leeuwarden hebben kunnen ontsnappen en vervolgens hel polltie- cordon om de stad hebben kunnen door breken. Tijdens hun verblijf in de recreatiezaal hebben beide mannen onder een voor wendsel zich even verwijderd. Zij ver schaften zich toegang tot het kledingma gazijn. waar zij burgercostuums aantrok ken- (Houben zijn eigen pak en op nog niet opgehelderde manier, w schijnlijk door een zolderraam, kwamen zij op het dak van de gevangenis. Hie vandaan slingerden zij een touw met aai 't einde 'n met rubber omwikkelde dreg- haak over de gracht, waar het in de spij len van een hek bleef haken. Het andere einde knooptei} zij vast aan de tralies van Postzegel van Jamboree Ter gelegenheid van de achtste Wereldjamboree bij de Niagara- watervallen van 20 tot 28 Aug. geeft de Canadese P.T.T. deze bij zondere postzegel uit. De zegel, die aan betekenis wint door het feit dat dit de eerste Jamboree is, die buiten Europa wordt ge houden, komt op 20 Augustus in omloop in de waarde van 5 dollarcent. Bonn neemt spionnagedienst over r\E VER. STATEN heb- *-* ben gisteren de groot ste Westeuropese spion nagedienst aan de West- duitse regering overge dragen. Deze spionnage dienst staat nu recht streeks onder kanselier Adenauer. Hoofd van de dienst is de gewezen Duit se luitenant-generaal Reinhard Gehlen. naar toie de organisatie is ge- Gedurende dc laatste acht jaar heeft Amerika de organisatie-Gehlen met ruim 20 millioen gul den per jaar gefinancierd. Zij telt 4000 agenten en is de meest doeltreffende Westelijke inlichtingen dienst voor het verzame len van materiaal over de Sowjetunie en haar satel lieten. De agenten van Gehlen opereren in heel Oost-Europa en ook in Rusland, tot zelfs in Oost- Si berië toe. Toen de dienst onder Amerikaanse contróle stond, gingen de inlich tingen naar het Pentagon en de Amerikaanse cen trale inlichtingendienst in Washington. De financie ring zal nu tijdelijk ge schieden uit noodfonds. Adenauer de beschikking heeft. In September zal het parlement worden voorgesteld, tussen de 25 en 30 millioen gulden uit te trekken voor de dienst. Gehlen zal dezelfde functie hebben als de Amerikaan Allan Dulles van de Centrale Intelli gence Agencg. Hij zal zo wel militaire als politieke inlichtingen verzamelen aan beide zijden van hef IJzeren Gordijn, daardoor wordt Gehlen de West- Duitse superspion, of schoon er nog twee an dere Westduitse inlich tingendiensten zijn, nl het federale bureau voor de bescherming van de grondwet en de contra- spionnage-afdeling van speciaal het ministerie van Defen- De 52-jarige Gehlen ii een legendarische figuw in Duitsland; hij wai hoofd van de contra- spionnage van Hitiers Wehrmacht aan het Rus sische front van 194. 1945. Binnen 78 maanden promoveerde hij van ko lonel tot luitenant-gene raal. Na een jaar krijgs gevangen te zijn geweest bij de Amerikanen, kreeg hij de opdracht, de ar chieven van de Wehr macht met betrekking tot het Rode leger uit te kammen. Deze archieven, welke Gehlen in de slot dagen van de oorlog naar het Westen sfnokkeldc. zijn wel eens de volledig ste verzameling gegeven genoemd welke ooit over de Russische strijdkrach ten is bijeengebracht Daarna werd Gehlen be last r de t een spionnagedienst de koude oorlog, ten be hoeve van de Amerika nen. Tezamen met agen ten van vele andere na tionaliteiten, recruteerde hij de élite van de con- tra-spionnagc van het oude Duitse leger. het dakraam, en langs deze geïmprovi seerde kabelbaan lieteh zij zich over de enkele meters brede gracht zakken. De anders vrij drukke verkeersweg bij de gevangenis was mede door het slechte weer, om deze tijd geheel verlaten. Cordon Een half uur later bij het appèl werd hun ontsnapping ontdekt, en nóg een halt uur later was de stad. volgens de politie, potdicht. Niettemin dwaalden de twee ontsnapten nog een ruim uur door Leeu warden, eer zij buiten de stad kwamen De nacht brachten zij door in een boe renschuur bij Goutum, en gisteren zwier ven zij door het Friese land, hier en daar in hooibergen slapend, tot zij tegen het vallen van de avond werden ontdekt. Hun plan was kennelijk zich door een serie inbraken geld te verschaffen en vervolgens over de grens, via Breda cn Antwerpen, naar Parijs te trekken. Met fregat Vos op speurtocht Onder auspiciën van de Ned. Geodetische Commissie is op Hr Ms fregat Vos een wetenschap pelijk onderzoek ingesteld naar de zwaartekracht op de Noordzee. Van zijn bevindingen bü dit onder zoek doet dr B. J. Colleffe van de rijksuniversiteit te Utrecht in een drietal artikelen verslag. Het eer ste artikel vindt u elders in dit blad. Er zijn nu al meer dan 100.000 vacatures Het aantal openstaande aanvragen voor m&nnelUk peraoneel Is In Juli gestegen van 63.600 tot 70.000 en de vraag naar vrouwelijk persdneel nam toe van 35.000 tot 36.000, zodat er nu al 106.000 geregis treerde vacaturea In Nederland ztJn. Dat niettemin de werkloosheid vorige maand wat is toegenomen (mannen van 23.300 tot 26.000; vrouwen van 3050 tot 3525) is voornamelijk te wijten aan de in schrijving van ex-scholieren, voorname lijk voor de metaalvakken, de bouwnU- vertoeid en de kantoren. Nieuwe „mijlpaal": de 400.000ste woning In Juni zijn 5600 woningen voltooid. Vergeleken met vorig jaar is dat niet veal, want toen waren het er 6020, maar in deze Junimaand is de 400.000ste na oorlogse woning gereed gekomen. Er zijn er nu 402.800 gebouwd en eind Juni wa ren er nog 73.000 in uitvoering. In Zuldhollan-d (excl. Den Haag en Rotterdam) werden in Juni 1954 ruim driemaal zoveel hulzen gebouwd als dit Jaar. En in Den Haag is dat verschil nog veel opvallender: 355 nu tegen 1570 vorig Jaar Juni Nederlander vermoord te Soerabaja De heer J. A. Scheuer, fabrieksbaas bij Helnekens Indonesische bierbrouwerij te Soerabaja. is gisteren overleden aan won den, die hij had opgelopen, toen hy Vrij dag door een aantal arbeiders ln de brouwerij werd aangevallen. D# overle dene was ongehuwd. De politie heeft naar aanleiding van het gebeurde vyf arbeiders verhoord, doch later weer vrijgelaten. HET WEER IN EUROPA 1 -8 1*1 I! i! P •llï e r§ Ïs X» t s ZS stoeien geh. bew. NNO 3 21 0 Kupenh half bew. ONO 4 17 0 Londen zw. bew. NNW 1 22 0 Pary. licht bew windstil 20 0 Grenoble onbew. wlndaül 19 0 half bew. windstil 1» 0 Locarno half bew. O 2 94 0 Frankfort regen ZW 6 17 5 Wenen N'NW 6 16 13 tome onbew. NO 6 28 0 Mallorca onbew. windstil 30 0 WEERBERICHT Bijna geen buien meer Tot morgenavond verwacht De Bilt: Wisselends bewol king en een enkele versprei de bui. Vannacht hier en daar mist. Zwakke, later matige wind tusaen noord west en noordoost. Weinig verandering in temperatuur. ZON EN MAAN Zon: 5.10—20.18; Maan: 22.27—13.32 uur. 11 Augustus L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | | pagina 1