4 onze jeuqó-p&qina^
rare^Olek
6
ZONDAGSBLAD 23 JULI 1955
DE ouders van Tineke hadden een
houten huisje gekocht, niet gro
ter dan een kleine huiskamer, en lie
ten dat neerzetten in een weiland,
een eindje buiten de stad.
Hier zou het stadskind heerlijk in
de zon kunnen spelen en kleur krij
gen op haar bleke wangen.
Maar voorlopig was het nog niet zo
ver. Het bleef maar koud en guur en
honderdmaal vroeg Tineke aan moe
der: „Ma, wanneer gaan we nu naar
„Het Huisje"? Elke morgen keek zij
verlangend uit naar het zonnetje, dat
zich maar bleef verschuilen.
Eindelijk, op een ochtend, scheen de
zon. Moeder haastte zich met het
huiswerk en zette Tineke daarna gauw
achter op de fiets. In de mand voorop
lag een heerlijke fles limonade en
snoepjes. Het kind popelde onder het
fietsen, en kon haar benen haast niet
stil houden. Wat ging dat toch lang
zaam.
Op de buitenwegen gekomen, zagen
zij in de verte op een weiland een
groen huisje staan. Het was wel klein
en het lag er erg verlaten en een
zaam, maar op de lilliput-ruitjes
weerspiegelde zich de zon en maakte
het mooi en feestelijk.
Om het huisje te bereiken, moesten
zij een smal plankje over en een
slootje oversteken. Tineke moest voor
op en zij hield haar hart vast toen
zij voorzichtig voetje voor voetje naar
de overkant schuifelde Daar aan
gekomen maakte zij luchtsprongen
van plezier toen zij moeders aarzelen
de stappen en angstige gezicht zag.
Doch het liep zonder ongelukken af.
Tineke danste om moeder heen, ter
wijl zij het gras overstaken tot bij de
deur. Toen deed moeder open en kon
het sprookje beginnen.
Moeder vleide zich heerlijk in een
ligstoel en het kind rolde en buitelde
in het frisse geurende gra3.Wat was
het er vredig en stil.
In de wilgen langs de slootkant
floot een enkel vogeltje en in de ver
te graasden roodbonte koeien.en en
kele witte vlinders fladderden boven
hun hoofden van bloem tot bloem
Haast was moeder ingedommeld,
maar plotseling sperde zij haar ogen
wijd open en haar hart bonsde in haar
keel. Tineke had een snerpende gil ge
geven, was als een schaduw haar
moeder voorbij en het huisje binnen
gevlucht.
Wat was er dan toch gebeurd?
Zonder dat een van beiden het had
gemerkt, waren alle koeien uit de he
le omtrek komen aanlopen en stonden
nu rond het huisje, vlak voor moe
ders neus.
Het was echt wel een beetje grie
zelig: de dieren waren dichtbij zo log
en zwaar en stonden met hun bolle
ogen te staren, terwijl zij herkauwden.
Moeder en Tineke bleven binnen
zitten totdat het melktijd was en de
dieren zich als vanzelf in beweging
zetten naar 't gindse hek, waar het
gras was platgetrapt, omdat zij daar
altijd werden gemolken.
Daarna fietsten moeder en Tineke
in gedrukte stemming huiswaarts.
Wat was er overgebleven van hun
schone droom?
Op vaders schoot vertelde Tineke
's avonds het verhaal in geuren en
kleuren. Hij lachte: wie is er nu bang
voor koeien, die doen toch immers
niets? Gelukkig voegde hij eraan toe,
dat hij wel zou zorgen, dat het niet
weer gebeuren zou. Toen kon Tineke
rustig gaan slapen.
had gezegd, dat alles nu in orde was.
Toen ze nog op de weg waren zag
Tineke al, dat het huisje aan alle kan
ten door palen met prikkeldraad was
omgeven.
En dat was maar gelukkig. Want zo
gauw zij in het huisje waren, kwamen
de koeien weer opzetten.. Niet één
bleef er achter.
Maar nu was Tineke niet bang
meer. Zo, achter de veilige afraste
ring, vond zij de koeien wel aardig.
Vooral één, met een grote witte vlek
over haar neus. Moeder tilde haar
dochtertje op en dan streelde Tineke
het dibr over de kop, terwijl het rus
tig doorkauwde.
Later durfde zij zelfs onder het prik
keldraad door te kruipen om verderop
mooie bloemen te plukken voor moe
der.
Soms mocht Tineke een vriendinne
tje meeemen en dan was het pas
echt feest. Dan kon zij tonen, hoe
groot zij al was door een paar maal
achter elkaar over het plankje te lo
pen, terwijl het vriendinnetje bewon
derend toekeek Dan streelde zij Vlek
en ook de andere koeien en lieD zelfs
heel ver het weiland in. Samen had
den zij dan de grootste schik.
Op een mooie middag, tegen melk
tijd, kwam Tineke nog even bij moe
der op het drempeltje zitten. Zij ver
telde van de mooie vlinders, die zij
gezien had, bonte, grote., en van de
mieren, een heleboel...
Terwijl zij vertelde, verwonderde
zy zich eigenlijk al. dat Vlek nog
bleef staan, terwijl de andere koeien
allemaal al naar de melkplaats toe
waren gekuierd.
Opeens hoorde zij de boer schreeu
wen, al zwaaiende met z'n armen. Hij
keek de kant van het huisje op en zij
begrepen, dat het om Vlek te doen
was. Die scheen echter helemaal niets
te horen.
Het duurde niet lang of daar kwam
de boer aanlopen, paarsrood in zijn
gezicht van het harde lopen en van
boosheid. Hij gaf Vlek een klap op
haar ronde achterkant en begon uit al
le macht aan haar te trekken en te
rukken. Het hielp echter niet. Zij zet
te zich schrap toen de boer begon te
duwen en hij kreeg geen beweging in
haar.
Tineke keek dat met verbazing aan
De voorwerpen, die je hier op het
plaatje ziet, moet je in volgorde
van A tot K. onder elkaar zetten.
Dus: Ark, Boer, en zo ga je maar
door. Als je dat gedaan hebt, moet
je de laatste letters van die woor
den ook eens van boven naar
beneden lezen. Welk woord je dan
leest? Dat zeg ik niet, maar
jullie vinden het vast heel lekker!
Sturen jullie de oplossingen vóór
Dinsdag in? En denk er aan,
naam, voornaam en adres IN de
brief!
en moeder schoot in de lach toen de
boer, hijgend en puffend, over zijn
schouder tegen moeder zei: „Dat lapt
ze me nou altijd, die dwarsdrijver.
Ze wil zich niet door mij laten mel
ken m'n vrouw heb geen last met
Die rare Vlek, verzuchtte Tineke op
de fiet3, achter moeder, toen ze naar
huis reden.
En weer schoot moeder in de lach.
onze BRievenBus
en nichten.
Hebben jullie het
erg moeilijk ge
vonden, de puzzle
van de vorige week?
Of kwam het van
de warmte, dat er
niet zoveel goede
oplossingen binnen
kwamen? De juiste
oplossing was: Het
Kraaiennest. Sjaajc
Schuurman heeft
de hoofdprijs ge
wonnen en de
troostprijzen zijn
voor Wilma Scher-
penzeel. Jan Heij-
stek en Jan Bouke
Visser.
Leo den Ouden bedankt alle kin
deren en ook de grote mensen, die
hem een kaart gesti/Urd hebben. En
nu we het daar toch over hebben,
willen jullie ook eens denken aan
Truus Offerman? Zij woont Lekdijk
333, Nieuw-Lekkerland. Truus is
ziek en moet tu>ee maanden rust hou
den in een tentje. Zullen u»e haar ook
eens een kaart sturen?
Nou. jij bent me ook een grapjas,
Cornells Brouwer, om je moeder zo aan
het schrikken te maken! JIJ hebt een
heleboel gezellige punten op J« zomer-
programma. Tineke Terlaak. Gerrie
Fossen is in de Efteling geweest en ze
vond het er zó mooi! Vader meent
het maar goed met Jou, Loesje Mulder,
dat je zomaar een badUs van hem
kreeg. Jij bent zeker al benieuwd naar
de brief uit Australië, is het niet. Mleke?
Speel je vaak m<\ de ooeijes van
de buurman. Truus OtTercaaa! Beter
schap. hoor meisje. Had je een goed
rapport, Maja van Kampen'' Je zusje
zal wel veel te vertellen hebben, denk
ik. Hennle en Lena Keyzer hebben
de oplossing ook gevpnden. Anke van
Kampen verheugt zich al op de komst
van haar nichtje. Wat hebben jullie
een spannend spel gedaan in dat kamp
van school. Joke Jurjaans. Was je niet
kletsnat? Hanneke Koornstra heeft
een heel ouderwetse film gezien en daar
heeft ze natuurlijk erg om moeten la
chen. En Willy vertelt me dat ze zo dol
is op soep. Nou, ik ook, hoor Willy.
Lelietje is bruidsmeisje geweest en ze
heeft een snoezig bedelkettinkje gekre
gen, dat is een leuke herinnering, zeg.
Wat heb jij grappig postpapier. Loes
je Lammers, van dat meisje dat zo
ijverig aan het strijken is. Kees den
Hollander vertelt me hoe ze aan het
woord kraaiennest komen. En dat
doet Loesje Kroesbergen ook aL De
hoofdonderwijzer van Ineke van Herp is
jarig geweest e.i alle kinderen hebben
wel vier snoepjes gehad. Ik merk
wel. Marry v. d. Kaaden, dat je heel
veel plezier In Groningen, Chris Nle-
meljer, en wens mamma maar beter
schap van me. Jij verveelt je nog al
eens. is het niet, Nienke Krijger?
Dat was een grappig tafeltje in de speel
tuin. Henny Visser. Ben je de hele dag
zo nat gebleven? Ik hoop dat je veel
plezier zult hebben in België. Bia Was-
bauer. Wat leuk dat je geslaagd bent
voor het verkeersexamen. Kun je ook
al rugzwemmen, Robert Bos? Ben
je overgegaan, Jaeo Robijn, wel gefeli
citeerd hoor. Misschien heb je de
volgende keer wel meer te vertellen,
Mickc K«-ijzer. Gelukkig dat moeder
het pakje nog zag, Nel van der Kruk.
Mien van der Lee heeft verteld op
de Zondagsschool. Vonden de kinderen
het mooi. Mien? Vonden jullie het
fijn aan het strand, WH. Greet en Han
neke Faber? Wel gefeliciteerd met je
overgang. Jan Bakker, je had prachti
ge cijfers voor de hoofdvakken. Wat
een heerlijke dag hebben jullie gehad.
Sijtko Zonneveld, en wat hebben jullie
vee! gesnoept! Blijven jullie lang in
AusterUtz, Keesje de Kievit? De kin
deren Den Onden hebben ook weer de
oplossing gestuurd. Jij bent zeker wel
dol op je kleine nichtje, Rla Mostert.
Dus jij gaat weer weg uit Amers
foort, Johnny Mastenbroek, ben je dik
geworden? Hoe heet het broertje van
tante Pietje. Trunls en Neeltje den Ot
ter? Nelly en Greetje Maan zouden
wel willen dat ik ze een heel lange brief
schreef, maar daar heb ik heus geen
tijd voor. kindors! Lekker koel. hè
Lenie Visser, dat korte haar. Nou,
ik vond het een erg aardige foto. Greet
je Bokhorst, mijn compliment, hoor. En
jij al vast gefeliciteerd met je verjaar
dag. Corrle. Wat leuk dat je na de va-
carvtie dezelfde juffrouw krijgt voor hand
werken! Toch maa'r floorgaan met
ploeteren. 8janl Vermeer, want zwem
men is heel nuttig. Heeft rtioeder
het leuk gehad in Zeist, Bepple Roos?
Dus jij gaat in Den Haag logeren.
Lukas Jacobs, "ind je het fijn? Heb
je al plannen gemaakt voor de vacan-
tie. Martien Smit? Jannie den Onden
vindt het fijn om mee te doen, schrijft
ze.— Wat heb jij de oplossing mooi ge
kleurd, Jan van Drunen! Die oplos
sing van jou was ook goed. Anneliea
Mreuse. Ja, Mellina Oosterhuls, wie
zou nu wel het dikst worden? Ik denk
dat jij het wordt! Jammer van die
bus, hè Dickie de Kruyf? Het ging juist
zo fijn! Je had die brief keurig ge
typt, The* Geleynae, met al die lijntjes.
Is je broertje nog weg, Thea Smal-
lenburg, of zit de vacantie er weer op?
Nou dat zal fijn zijn, Nico van de
Wetering, om bij je tante te logeren!
Anneke Vermeulen schrijft dat ze een
gebakje heeft gekregen op het orgelles
avondje, dat was zeker wel lekker, hè?
Waren de kersen lekker. Hansje van
Es? 't Geeft niet. Ilcnnie Clancy, als
Je de oplossing niet kunt vinden, stuur
je alleen maar een brief.
En hier komen de nieuwelingen: Tonie
Houweling. Arnold van den Haak, Ria
en Elly Stolk, Krijn en Frans Voogt, en
Leendert en Martie Bijkerk. Hartelijk
welkom!
Nee, die mooie kans (iet poes niet voorbijgaan!
ZONDAGSBLAD 23 JULI 1955
3
EEN penningmeester van 80 jaar is
een niet-allcdaagsc verschijning en
misschien moeten we wel naar Zuid-
Afrika gaan om er een te vinden.
In elk geval is de heer W. P. H.
Riethoff te Kaapstad op deze leeftijd
nog vol activiteit en dat is bewezen
door zijn vele reizen naar ons land
(zijn eerste vaderland, dat hij al tien
tallen jaren geleden heeft verlaten) om
o.m. zich te wijden aan de bevordering
der culturele relaties tussen Neder
land en Zuid-Afrika.
Deze worden, zoals bekend, met na
me onderhouden door het Alg. Ned. Ver
bond en het Genootschap Nederland
Zuid-Afrika. Van beide organisaties
maakt Izij deel uit, d.w.z. van haar
afdelingen te Kaapstad, die hij resp.
als bestuurslid en penningmeester dient.
De voorliefde van deze vitale functio
naris is temeer merkwaardig omdat bij
het woord emigratie meestal eerst ge
dacht wordt aan de economische en
sociale belangen van de emigranten.
Dat is begrijpelijk, maar niet helemaal
vergefelijk. Want het cultuurleven is
geen bijwagen van het maatschappe
lijk leven, doch het natuurlijk comple
ment er van. Een samenleving zonder
begrip voor intellectuele behoeften en
artistieke waarden is arm, en een be
volkingsaanwas met louter materiële
instelling kan de volkskracht slechts
eenzijdig versterken.
Welnu, de heer Riethoff bleek van
deze waarheid maar al te zeer over
tuigd. Zijn dagelijks beroep lag op ma-
teriëel gebied: in Boskoop begonnen in
neergezet werd op de aanrecht, dat
was alles.
Vermoedelijk was Dientje alleen en
dit leek Verploeg een geschikte gele
genheid om orde op zaken te stel
len. Het laatste restje zelfvoldaan
heid liet hij in zijn rookstoel achter
en aarzelend ging ie het keukentje
Dientje was zo intens bezig met
theezetten, dat ze haar echtvriend
nauwelijks opmerkte.
„Dientje?"
Ze keerde zich vragend om.
„Zeg, ben je al naar de winkel ge
weest?"
„Ja," zei ze.
„Da's jammer," brabbelde Ver-
ploeg. „Achteraf gezien vind ik drie
dozen gekkewerk.."
„Vond ik ook," zei Dientje, „daar
staat een pakje shag!"
Inderdaad knipperde Toon eventjes
met z'n ogen over zoveel koelbloe
digheid, maar het luchtte hem even
eens op.
,,Eh Dientje, Annemieke wilde gaan
zeilen met een zekere Karei.. Ken
jij die knul?"
„Tuurlijk.. Annemieke is zo eer
lijk als goud. 't Is een leuke jon
gen. slank en met ravenzwarte krul
len!"
„O," zei Toon Verploeg en hij voel
de zich opeens een stuk kaler en
dikker. „Waar is ze," vroeg hij
„Annemieke? O, die is een zeil-
jopper kopen.. Ik wist wel dat jij
bij zou draaien," lachte Dientje.
Ondertussen telde Verploeg zijn va-
cantiegeld uit op het tafeltje. Dien
tje ging naast hem staan en kneep
hem aanhalig in zijn arm.
Plotseling schrok Toon op. „Waar
is Kees?" vroeg hij onrustig.
„Die brengt de brief weg voor
Martijn."
„Ai, da's dan te laat," verzuchtte
Verploeg spijtig. „Eigenlijk was 't
best gezellig geweest dat jong goed."
,,'k Heb ook geschreven, dat we 't
heerlijk vonden dat ze kwamen!"
juichte Dientje.
Als ooit Toon Verploeg reden had
om zich miskend te voelen, dan had
hij die nu. Hij voerde een paar se
conden een tweestrijd. Of hij wilde
zich gekrenkt tonen, óf hij wilde zijn
gevoelens omzetten in trots voor zijn
wonderlijk bijdehandte vrouw. Dank
baar besloot ie tot het laatste en
pakte Dientje om het vrij omvang
rijke middel.
„Dientje," zei hij met een lach
in z'n ogen, „jij bent.."
„Een vrouw uit duizenden," vulde
Dientje rap aan, omdat ze er al
eens meer zo voor had gestaati
„Nee," zei Toon Verploeg en nu
lachte heel z'n gezicht. „Nee Dien
tje, je bent wéér dikker geworden,
merk ik."
Toen liet hij haar los en met het
idee, dat ie de laatste slag gewon
nen had, stapte hij naar buiten om
z'n bromfiets te inspecteren, want
Kees moest volgende week onge
stoord van z'n vacantie kunnen ge
nieten.
de boomkwekerij, heeft hij tal van ja
ren vertoefd in Edinburgh. Gent, Or
leans. Dresden, Londen, enz. om zijn
vakkennis te vermeerderen. Totdat
hij naar Zuid-Afrika ging, om in de
handel op dit gebied werkzaam te zijn.
Het was juist deze gerichtheid, doelbe
wust aangevuld met een sterke belang
stelling voor het culturele leven, die in
de stamverwantschap van beide vol
keren bijzondere mogelijkheden had.
De emigratie van Nederlanders na de
tweede wereldoorlog heeft in Zuid-Afri
ka uiteraard die mogelijkheden weer
in de volle aandacht gebracht. En het
was daarom verblijdend, dat beide re
geringen de daarbij betrokken arbeid
en doelstellingen wilden steunen. Daar
om ook wordt met waardering gespro
ken over de wijze, waarop onze gezant
in de Zuidafrikaansc Unie en het de
partement van buitenlandse zaken in
Den Haag, na de tweede wereldoorlog
met name de culturele relaties tussen
beide landen bevorderen.
Een recent voorbeeld ter illustratie.
De heer Riethoff heeft zijn jongste ver
blijf in ons land o.m. dienstbaar ge
maakt aan het bepleiten van overheids
steun aan de Openbare Bibliotheek en
Leeskamer te Kaapstad. In deze reedk
45 jaren oude boekerij, die beheerd
wordt door het A.N.V., bevinden zich
plm. 10.000 boeken. Zij heeft, blijkens
het even grote aantal uitleningen, een
ruime invloedssfeer, uiteraard vooral
in de stamverwante kringen. Maar nu
moet zij tengevolge van een nieuwe
overheidsverordening een aanmerkelijk
bedrag aan inkomsten derven omdat
zij verplicht werd, de boeken gratis
uit te lenen. In samenwerking met op
dit terrein thuis zijnde Nederlanders
heeft de heer Riethoff heel wat be
sprekingen gehouden, die stellig niet
zonder vrucht zullen blijven.
Maar in de doelstelling van het Alg.
Ned. Verbond zitten uiteraard heel wat
meer mogelijkheden. Een bibliotheek en
leeskamer als wij noemden, wordt al
lengs ook een centrum van ontmoeting
tussen de Afrikaners. Nederlanders en
Vlamingen. In dit opzicht is het ver
heugend te horen dat onze geëmigreer
de landgenoten daar een uitnemend mid
del in hebben, om zich, ook op cul
tuurgebied, te oriënteren. Er is meer
voor hen: de afdeling Kaapstad van
het A.N.V. heeft reeds tal van excur
sies gehouden naar wetenschappelijke
en culturele centra, zij bevordert de
belangen der jeugd inzake sport en spel
en ze heeft een open oog voor de toneel
kunst (opgericht werd o.a. een zeer
gunstig bekend staande amateur-toneel
vereniging). De Zuidafrikaanse regering
steunt al deze pogingen met de daad
en er is alle hoop. dat ook de onze
dit werk op de juiste waarde zal weten
te schatten. In dit verband zij er aan
herinnerd dat met steun van de Bel
gische regering de toneelgroep „Vlaams
Toneel" een of twee keer per jaar ge
durende tien dagen naar de Congo en
vervolgens naar Kaapstad gaat. Zou
zulk een tournée ook niet door Neder
landse groepen of personen op muzi
kaal, literair of toneelgebied te over
wegen zijn? Een levend cultureel
contact is zoveel meer waard dan het-
geschreven of gedrukte woord.
Het genootschap Nederland—Zuid-Afri
ka heeft in dit opzicht uitnemend ge
werkt door de voorbereiding of rege
ling van de uitwisseling van hooglera
ren, het verstrekken van beurzen aan
studenten (reeds een 18-tal werd ver
leend), het doen houden van lezingen,
enz. Daarnaast wordt ook alle aandacht
gegeven aan de film en andersoortige
propaganda.
De wagenschuur uit 1660, het
oudste Boerenbouwsel van
Zuid-Afrika.
RICHTEN we nu een blik op de ach
tergrond van al deze dingen, dan
opent zich een uitgestrekt veld van mo
gelijkheden. Vergeten we niet, dat het
Nederlandse element in de Zuidafri
kaanse Unie nog altijd een beduidende
Blijkens een onderzoek t.a.v. 2000 per
sonen zijn er 53 pet van Nederlandse
stam, terwijl van de bevolking van Zuid-
Afrika meer dan 50 pet. Zuidafrikaans
spreekt. Op de plm 12% millioen inwo
ners zijn er 2% millioen blanken. Aan
alle 8 universiteiten is een faculteit
voor taal- en letterkunde (niet alle
hebben er een voor technische en me
dische wetenschappen i, terwijl voor al
le blanken, zwarten en kleurlingen het
lager, middelbaar en hoger onderwijs
open staat. Voegen we daar nog bij,
dat alle docenten na 4 5 jaren een
half jaar verlof krijgen voor een .ver
blijf in Europa om zich te oriënteren
in de Europese cultuur, dan is het wel
duidelijk, welk een uitgesproken belang
ook Nederland, en met name de Neder
landse emigrant, heeft bij een goede re
latie met het land. dat wat natuur
schoon, klimaat en maatschappelijke
vooruitzichten betreft, zo'n grote aan
trekkingskracht heeft.
Daarbij komen nog andere factoren.
In een gesprek met ir. C. Koeman,
die na een studiereis van twee maan
den door Zuid-Afrika in ons land U-rug-
keerde (in verband met zijn colleges
in de geodesie aan de T.H.S. te Delft)
met een enthousiaste indruk van Zuid-
Afrika als land van vele beloften,
hoorden wij met verheuging, dat het
cultureel accoord tussen de Zuidafri
kaanse en de Nederlandse regering een
vruchtbare bodem is gebleken voor de
vermeerdering en versterking der con
tacten op het gebied van wetenschap,
kunst en techniek.
Ja ook dit laatste. Want opmerkelijk
is de jongste industriële ontwikkeling
in Zuid-Afrika. Behalve de met de mijn
bouw verwante bedrijven zijn auto- en
staalfabrieken verrezen en kortgeleden
is een omvangrijk bedrijf voor de ver
vaardiging van synthetische oliën in ge
bruik genomen, waarin 20 millioen pond
werd geïnvesteerd.
Hoewel de geaardheid van land en
bodem van Zuid-Afrika ertoe bijdraagt
dat zij, die nu de natie bouwen, eerst
denken aan de ontwikkeling van eco
nomische belangen (mijnbouw, land
bouw, industrie), en evenzo de emigrant
voor zijn toekomst primair gericht is
op de voorziening in zijn levensonder
houd in het nieuwe vaderland, stemt
het toch tot voldoening, dat naast het
materiële bestaan in toenemende mate
ruimte gemaakt wordt voor de behar
tiging van hoger liggende belangen.
Daarvan geeft ook blijk de verzor
ging van het radio-bestel. Er is een Afri
kaanse en een Engelse omroep, en het
radio-orkest van Kaapstad, het grootste,
heeft een uitstekende naam. De beel
dende kunsten vindt men, zowel wat ge
bouwen als verzamelingen betreft, stijl
vol vertegenwoordigd in de National
Galery te Kaapstad en de Art Galery
te Johannesburg. Voor de conservering
van het historisch waardevolle wordt
een om zo te zeggen natuurlijke bij
drage geleverd door de vele monumen
ten van bouwkunst en gevelschoon uit
de tijd der voortrekkers. Een mooi
staal daarvan is Constanzia, vroeger
een buitenhuis, nu een museum. Heel
anders imposant, en tevens een voor
beeld van het moderne streven in de
Afrikaanse bouworde, is het bibliotheek
gebouw van de universiteit te Potchef-
stroom. (Een der Zuidafrikaanse univer
siteiten, en wel die voor de Kaappro
vincie, is louter bestemd voor kleur
lingen en Indiërs.)
Het uiteraard zeer globale overzicht
van de Zuidafrikaanse samenleving in
verband met ons onderwerp, werpt enig
licht op de grote mogelijkheden, welke
het nog in een vroeg cultuurstadium
verkerende land de emigrant biedt.' Al
wórdt deze aantrekkelijkheid voor de
Nederlander op grond van stamverwant
schap nog verhoogd, staat nu toch voor
op, dat Zuid-Afrika ook Nederland no
dig heeft, inzonderheid met het oog op
wetcnsfchappelijkc en culturele belan
gen. Het feit, dat de Nederlandse emi
grant zich veelal oriënteert op het En
gels sprekende deel der bevolking, kan
die belangen slechts ten goede komen,
omdat èn Engeland èn Nederland over
een oudere cultuurhistorie beschikken.
(In dit verband heeft de Van Linscho-
ten-Vereniging waardevolle arbeid ver
richt.) Anderzijds is het opmerkelijk,
dat het Afrikaans als voertaal nog volle
betekenis heeft, getuige het feit, dat voor
hen die in staatsdienst zijn of gaan,
naast het Engels het Afrikaans een
onmisbare voorwaarde tot welslagen te
achten is.
Wij besluiten met de welgemeende
raadgeving: betrek vooral ook Zuid-Afri
ka in uw overwegingen bij emigratie-
plannen. Land en volk en maatschap
pij en cultuur hebben een zodanig peil
van ontwikkeling bereikt, dat de voor
waarden voor een zeer goede toekomst
aanwezig zijn. Heg prachtige klimaat
en de schoonheid der natuur voegen
daar nog bij de voorwaarden voor ar
beidsvreugde en ontspanning.
massief van de Tafelberg.
