FILM
TRISTAN en ISOLDE
Cultureel
venster
LEZERS
PELGRIMAGE
Herv. Kerk weer kerk,
als zij orthodox wordt
Een ghetto zonder
bewogenheid?
nieuwe leidsche courant
geschiedenis van een tyran
ZEVEN TONELEN IS DF, HERODES
rijk, i
Abel J. Herzberg
rijk, zij zijn ah de lichten van de zevenarmige kandelaar
en bij haar schijnsel wordt het leven van een tyran, zoals de
wereldgeschiedenis er slechts weinigen gekend heeft, tot in dc
uiterste hoeken onthuld. Toneelgroep „Theater" voert dit drama
tijdens het Holland-festival ten tonele en bij de Arbeiderspers
is het voorzien van een voorgeschiedenis en een nabeschouwing
in druk verschenen.
Wij kennen deze Herodes Hoe kan
(die door Flavius Josephus an ',,Pn
„de Grote" wordt genoemd)
maar al te goed uit het Mat-
theus-evangelie, waarin over néTd
de kindermoord te Bethle
hem wordt bericht. Nu kart
anders
handelen? Mariamme veracht hem
en dies moet zij sterven. Als haar
vonnis is voltrokken, wordt Hero-
des^waanzinnig van wroeging.
de gordijnen dicht.
gedie be-
Schuift
gint. Herodes is de meester
meer van zijn daden, hij is slaaf
van zijn verleden", aldus begint
Herzberg tot tweemaal toe Herzberg het derde deel van zijn
in zijn boek wel zeggen, dat
deze kindermoord „histo
risch" een verdichtsel is,
maar dit is een „historisch"
oordeel, dat aan het juist
begrip der zaken, waarom
het gaat niets af of toe doet.
Mattheus tekende door dit ver
haal het huiveringwekkende, por
tret van de tyran en dit portret is
ook door Abel Herzberg in zijn
boek en drama met een meester
hand vastgelegd.
Vertimmerd huis
Het boek van Abel Herzberg is
als een huis. dat om practische re
denen tot een flatgebouw met drie
lagen werd vertimmerd. Voordat
de schrijver zijn publiek verzoek;
dit huis te betreden, houdt hij er
voor staande een oratio ..pro do
mo". waarin hij diverse piactisehe
toelichtingen geeft. Het leven van
Herodes is zo vol gruweldaden,
dat het gemakkelijk stof zou kun
nen bieden voor drie toneelstuk
ken. maar dr:e achter elkaar
zijn practiseh met s>oee'baar. Daar
om bleef deel I een historische
studie, antwoord gevende op de
vraag hoe deze Ede m-: et kon r
van Judea werd: als een vos sloop
hij naar de troon. Het tweede deel
bestaat uit het toneelstuk, dat
tekent, hoe hij rich op deze
troon als een tijger ge
droeg en in het de-de
deel wordt de studie
voortgezet en beschreven
hoe deze schrikwekkende
een hord. hoewel men
deze dieren door een
dergelijke ver gelijk, r g
niet zo beledigen moet,
zegt Herzberg.
Herodes de Grote heeft
tn Jeruzalem gereceerd
van 37-4 v. Ohr. Ontel
baar zijn de slachtoffers
van zijn moordlust om
macht. Van zijn naaste familiele
den vermoordde hij alleen al zijn
zonen: Alexander. Aristobulus en
Antipater; zijn zwager Aristobu
lus. zijn schoonmoeder Alexandra,
haar vader, de grijze hogepriester
Hyrcanus en zijn vrouw Mariam-
Mariamme was dood en de
Erinyen begonnen hem .te kwel
len. In Idumea hadden geen eri
nyen beslaan en in Judea kende
men haar nog minder. Daar straf
te God en daar was het mogelijk
door inkeer en schuldbelijdenis
Zijn barmhartigheid in te roepen
en Zijn vreselijke vonnis af
wenden. Maar hoe kon Herodes
dit weten?"
Dit citaat zouden wij het hart
van Herzbergs werk willen noe
men. De Erinyen. de straf voor
de boze daad. de wrekende ge
rechtigheid is de hoogste wijsheid
der wereld, die slechts het onom
keerbare rad van de schuld kent.
De Bijbel spreekt echter van de
vergeving, van Gods barmhartig
heid. die een nieuw begin maakt.
Herzberg weet van dit nieuwe
begin, waarvan Psalmen en Profe
ten gesproken hebben. Daarom is
dit boek een getuigenis van het Jo
dendom, dat vanuit de Bijbel een
verrassend en verlossend ant
woord heeft op de tyrannie der
wereld.
Ten tijde van Herodes de Gro
te. toen Jeruzalem, de stad des
vredes zuchtte onder de bloed
dorst der tyrannie. deed God
in beeld en woord
Naar schatting komen onge
veer 10 milliard mensen per
jaar in de bioscoop. In Neder
land is dat 63 millioen per jaar.
In de ruim 500 bioscopen van
land zitten elke week ge-
Het grote aantal slechte films is
hiervan wel het gevolg, want we
krijgen uiteindelijk de films, die
we vragen. Onder auspiciën van
het Ned. Filminstituut, met mede
werking van het Instituut Film en
Jeugd en met steun van het mini-
Dat i
werkelijk geen kleinig-
ld"
slechts 47 millioen
bezoekers trekken. Men kan zich boek,
wel eens afvragen waarom nu al
die mensen naar de film gaan
Deze vraagstelling eist een afzon
derlijk artikel. We willen er dit
keer slechts op wijzen, dat dr. J cu
M. L. Peters en A. A. E. v. Driel toelichting,
:ich die vraag dj
lopig nog wel
gekomen, dat het bioscoopbi
over het algemeen weinig inhoud
heeft.
Neen. geen dor-wetenschappelijk
droog dogmatisch be
toog. geen onbegrijpelijke tech
nische nisiöe-besrhouwing. maar
slechts heel weinig woorden en
veel filmplaten. Aan de hand van
die platen geven de schrijvers een
de ver
schillende soorten van films, over
de van het gegeven, de
acteurs, de technische middelen,
de taal van het beeld en het rhyth-
me. De bedoeling is het kijken
naar de film meer critische zin te
geven, niet alles te laten accepte
ren wat in een droomfabriek wordt
klaargemaakt.
De schrijvers zijn er wel bijzon
der in geslaagd, vooral omdat zij
leidinggevende arbeid
de
dan goed bediend. Wie
dat beter kunnen dan de befaam
de Duitse criticus Guntcr Groll,
Vereniging is bij de W. B. te Amsterdam en Antwerpen
ter gelegenheid van haar vijftigjarig bestaan verschenen De natuurlijk ook door het woord.
Roman van Tristan en Isolde, naar de bewerking van A°" w-
Joseph Bédier, in de vertaling van Marie Loke. Het be
treft hier een derde druk, die voorzien is van twintig
reproducties naar tekeningen in kleur op Perkament van
Victor Stuyvaert (de meeste dateren uit de jaren 1936 en
1937). Ook de initialen en vignetten zijn door Stuyvaert
getekend.
gen gaf op filmgebied
steeds aan de top staat,
te komen tot t
iorde film.
ij Siiddeutscher Verlag i
Dat de Fr?
tekst
zoals blijkt
in Gaston Paris,
erd op het einde van de 19e
i dus ruim een halve eeuw
behoeft geen enkel bczwa
daar het hier gaat
dit de geest
de Anglo-Franse
oorrede riddermaatschappij van omstreeks tieken van Groll zijn opgenomen.
MB i inleiding. In
oud Isolde uitgedost in het lange, recht gen> geeft Groll hier
Judea Zijn Messi„„ 6tuulcI1
worden. »de Vredesvorst, die de Bédier
Erinyen van de wraak verwon
stuitte in haar loop Dat
antwoord op Herodes de tyran.
Evl Grolle
oude legende, die tot het len. Maar sporen van de oorspron-
geboren Europese cultuurbezit behoort.
n naschrift
bibliografie uiteen, dat hij er
Gods gestreefd heëft het oude er
moderne streng van elkaar ge
scheiden te houden Hij wilde het
zo ver brengen, dat nooit onze
moderne opvattingen zich
Zijn tekst is
uit zeer veel verschillen
de bestanddelen, afkom
stig van fragmenten van
oude Franse en Duitse
gedichten en van een
oude Franse prozaroman.
De Keltische legende is
in oude tijden door ver
schillende dichters be
werkt. De barbaarse ele
menten zijn toen tot op
zekere hoogte in overeen
stemming gebracht met
kclijke barbaarsheid zyn blijvi
bestaan, hoezeer de Franse be-
aar werkers er destijds
het gestreefd de regels ,J
"te eerbiedigen. Dit alles, kelijk kunst zijn
g meer. verneemt men.
men dit nog niet wis'
-oortreffelijke voorrede
dc oude"wijze Gaston Paris, en in de bibliografie
24 afbeeldin-
:n wijsheid
en mzicni. aie men weinig aan
treft. Het lezen van deze critie-
ken, iets wat men door de stijl
volle. sprankelende en gespannen
taal doet als een detective-roman,
hebben verrijkt dt geest en geeft de over
ging. dat de film. wil zij wer-
lijk kunst zijn en veredelend
werken (ook in de ontspanning'
uit tal
mogelijkheden heeft, die
zelden benut worden,
w.jst Groll op de waarde
goede filmcritiek. die al-
invloed heeft ook al
r door enkelen worden gc]e-
Drie elementen moet de cri-
negentien tiek bezitten: vermogen om te ver-
verhaald. helderen, liefde tot de zaak en af-
het object. ..Kritik soil
doch nicht dozieren". is
zijn^raa:) Een boek dat inzicht
versterkten
Voorrede en naschrift v<
de onvermijdelijke lijst
legende zelf. die ons
hoofdstukken wordt
Daar de inhoud van de legende in stand
grote lijnen bij velen bekend is klarer
(muziekminnaars kennen het ge
lijknamigc werk van Richard geeft, de critische
Wagner: dichtliefhebbers zullen aldus leert afstand te
weten van de dichterlijke bewer
king door Lidy van Eijsselsteijn.
1948 bij Leopold in Den Haag sterk decorstie,
beve-
dit boek
trekke
Koningsdochter
v._
Om deze moord op Mariamme
gaat het in Herzberg's toneelstuk
Beeldschoon was dezi
het koningshuis der Ha
Dit huis was vgn priesterlijk ge-
:ode, over eenzaamheid is dan het juiste moment daar
deze dochter uit te klagen en te schrijven, maar om die genezing toch te vragen.
wie dat doet moet toch onbewust Deze ervaringen zijn teer en
de hoop koesteren, dat zijn behoren nauwelijks
koningen voortgebracht,
vens de hogepriesters waren en e"
was zo het symbool geworden van
de geestelijke en nationale onaf- hij
hankelijkheid van Judea. Antipa- de
ter, de vader van Herodes, had al
de hogepriester Hyrcanus ge
steund in diens strijd om d«
macht en regeerde nu in feite Ju
dea. hoewel hij in naam de die-
die8 te- klacht gehoor en begrip vindt rant thuis. Maar
is uitgegeven»,
len. voor de lectuur
een flinke tijd
zodat men het w
kan uitlezen. Ee
er helemaal in. Het centrale mo
tief is dat van de liefdedrank, die
Tristan en Isolde door een vergis
sing met elkaar drinken. Deze
liefdedrank neemt de plaats in, die
in een moderne roman de psycho
logie beslaat. Die liefdedrank
verklaart alles en verontschuldigt
bijna alles: precies wat tegen
woordig de psychologie doet.
Alleen heeft die drank het voordeel
concreet te zijn en een zichtbaar
bestanddeel van de gang van het
verhaal te vormen, terwijl de psy-
zijn ook chologie onzichtbaar moet blijven
confronte- en door de hele roman heen moet
worden geweven. Dc moderne
auteur heeft het moeilijker dan de
legendedichter(s) uit het barbaar-
Keltische verleden
de hoofd
figuren blijven onbetekenende
poppetjes in de wandtapijtachtige
erk achter elkaar ÏÏL'.'S,'"„7,'?se" allB karakl"-
dan komt men Hetzetfde Scldt voor alle andere
st dan komt men mensfiguren. Afgezien hiervan is
het een prachtige uiigave, waar
de W.B. by haar jubileum
C. Rijnsdorp.
voorbijgaan, begrijpt, minder s
zeldzaam dan
denkt. Hoe
Hyrcanus bleef. Antipa- onmisbaar zulk
ter was en bleef echter een Edo- een wederzijds
miet van obscure afkomst; hoe ge- begrip
lukkig was dan -
de zwakke Hyi
kleindochter Ma:
gaf Hierdoor werd nij geparen
teerd aan het koninklijk huis.
welks doorluchtigheid hij altijd
met zoveel afgunst had gadegesla
gen. Herodes' oogmerk is altijd ge- de
weest het huis der Hasmoneeën Hier
uit te roeien en het huis der Anti-
patriden daarvoor in de plaats t«
stellen. Hij heeft echter van Ma
riamme zielsveel gehouden, hoe
wel zij de personificatie was var
alles wat hij haatte: van het Jood
se volk. van het hogepriesterlijk doordringen.
huis, van de Joodse religie. Dit is m»n noor on
aijn innerlijke tweestrijd: zijn lief
de voor Mariamme en zijn vijand
schap voor de Hasmoneeën. Zijn
haat wint het van de liefde en
Mariamme. zijn oogappel, offert yflaf-
hij aan zijn zucht naar macht. met
toen a{ bewezen door
zii3 het praten over
ron. ket weer. Zelfs
op dat laagste
niveau geeft het al enige vol
doening. indien
een- sterk en vragen
?nzaam is pas ring met anderer ervaringen,
jgt. Toch zijn Het zijn ontmoetingen in de
men elkaar, naam van Jezus, waarbij Hij
het Zelf tegenwoordig is. God is de moeilijker dan de hoofse Franse
Regisseur van ont- be-
moetingen
sprekken,
is een verborgen Hoogte
geestelijke wet, j**"*
volgens welke
Hoge momenten
kers uit de middeleeuv
grootser
Wuthering Heights (De Woeste
het
„In God we trust"
op alle bankbiljetten
„In God we trust" (Wij
trouwen op God) zal spoedig op zeggen het
alle Amerikaanse bankbiljetten
en munten te lezen zijn. Een
wet, die dit opschrift ook voor
alle in de toekomst in te voeren
geldsoorten voorschrijft, wordt
voorbereid. De U.S. postzegels
ter waarde van 3 tot 8 cent, en
verschillende munten dragen
reeds enige tijd dit opschrift.
Het motto „In God we trust"
verscheen voor de eerste maaj in
1864 op Amerikaanse munten In
1908 werd het door het congres
opnieuw ingevoerd. Men besprak
ook uitvoerig het opschrift van
de bankbiljetten, maar kon toen
niet tot deze stap besluiten.
de hoge
ten. waarop ik hier doel.
grote stap. Deze momenten spe
len zich af op het niveau, waar
religie en menselijkheid elkaar
wanneer
elkaar iets
van Jezus herkent. Er is bijvoor
beeld een jongere, die onder
lichamelijk lijden gebukt
war dit door Gods genade
en onbegrijpelijke over
gegevenheid. die bijna blijmoe
digheid is, weet te dragen. En
er is een ander, die daardoor
zo onverhoeds getroffen wordt,
dat hij met die jongere in een
minimum van tijd contact heeft
op hoog niveau, dat wil hier
waarop men
probeert te verklaren
of goed-praten, maar eenvoudig
gegrepen wordt door de nabij
heid. de majesteit en de liefde
van God in Christus. De genade
van zó te kunnen lijden over
rompelt de Christen in de an
der en beiden zijn ze eer geneigd
God te prijzen dan Hem om ge
nezing te bidden. Er is een lij
den. dat tot verheerlijking van
God kan dienen. Maar misschien
sprek geschapen worden, welke
iet over voor beide of voor een der
eens is. partijen noodzakelijk zijn. De
Van dit zaak is dan alleen de Geest
Emily Jane Brontë
ook Keltisch bloed in de
aderen had>. welk werk op mo
derne wijze een enigszins verwant
gegeven behandelt, met zulk een
kracht en passie, dat men onweer-
gelegen- staanbaar aan de sfeer van de
heden voor ge- oude Keltische legende herinnerd
- niet uit te blussen.
ordt.
De oude lcgendenliteratuur, en
niet in het minst de legende van
Tristan en Isolde, blijft een be
langrijk cultureel bezit; boeiende
lectuur voor de lezer en een leer
zaam model van de schrijver, die
ervan kan leren wat in de schrijf
kunst de eeuwen verduurt.
De illustraties van Stuyvaert zijn
DE
Werp nu het net in zee en gij zult vangsten vangen,
zodat de sterkste mazen scheuren in de trek.
Dit noodgetij vol angsten, wonden en gebrek,
doet zelfs de grofste rovers naar het net verlangen.
Zij joegen op elkaar met felle blik en bek.
met onomwonden haat en weggetrokken wangen.
O visser, blijf met macht aan lijn en takel hangen.
Grijp snoekbaars bij de kieuw en paling in de nek.
De kuipen lopen vol, de bun en ieder vat
puilt ran de vangst. Hoor, hoe de meeuwen krijsen.
En overal licht wit de zilverende vis.
Maar nu de luwe zee de veil'ge boeg omspat,
laat u de ongetelde plaatsen wijzen.
Hij noodt u aan de dis, die Vis en Visser is.
JAN H. DE GROOT.
(uit Vice Versa, uitg l'.M. Holland,
Amsterdam. 1954).
proces aangepaste pn doelmatige
vormgeving.
Kenmerkend voor deze vormge
ving is wel de grote eenvoud, te
genover de gecompliceerde moei
lijk schoon te houden vormen,
welke nog wel gebracht worden.
Vormen met een oppervlaktebe-
Industriële vormgeving is niet handeling van complete bloemen-
Kunst en techniek
Gebruiksceramiek
als industrieel product
alleen een tegrip, dat
passing is op onze min of mee
geconstrueerde, doch ook op on
ze z.g. gevormde gebruiksarti
zelfs
eliëf.
bij de ene slechte vorm de vol
gende slechte eigenschap moet
verdoezelen, om met deze teza
men lot een allermiserabelst eind
resultaat te komen.
We kunnen dan alleen maar con
cluderen. dat deze nieuwe vorm
geving in al zijn soberheid of juist
daardoor, een grote
gaafheid laat zien, waarin de zui
verheid van lijn niet te miskennen
is en welke een gevoelige aesthe-
tiek van de kunstenaar verraadt.
Mijn eindconclusie is dan ook.
dat. mede dank zij het industriële
productieproces op ieder terrein,
lus ook op dat van de ceramiek,
lange de hierin werkzame kunstenaar Is
orden, geraakt en ook hier een belang-
rijke winst is geboekt.
Dit tonen ons de hierbij gere
produceerde onderdelen van he
servies .Wilma naar ontwerp misschien daardoor,
van de schilder-industrieel-ontwer-
per Edrrtond Bellefroid en uitge
voerd door „Mosa" te Maastricht.
Ook in de gebruiksceramiek
zien we tegenover de excessen,
zowel qua vorm als oppervlakte
behandeling, waarmede
tijd overladen zijn en no
een verheugend streven naar een
op het tegenwoordige productie- Arie Vei
In de schaduw
van de kerk...
De Utrechtse Dom en de plaats
waar hij staat, zijn vol van
de oudste historische herin
neringen. Hij mag een natio
naal monument heten, dit
eerste bouwwerk van zuiver
Gotische vormen in ons land.
Ds H. G. Groenewoud:
Wel of geen leertuclit
ALS ONZE KERK weer kerk zal worden, dan moet
zij orthodox worden, niet in deze zin, dat zij de
orthodoxen gelijk geeft, maar in deze zin dat ze het
gezag van haar belijdenis erkent en dan ook deze be
lijdenis handhaaft. Orthodox is dan wat instemt met de
leer der kerk, welke berust op en overeenkomt met Gods
eigen openbaring. Deze openbaring is op zichzelf niet
een leer, maar het levende woord, waarmee God ons aan-
spreekt. Deze openbaring is ons echter eens vooral ge
schonken en zij heeft een bepaalde inhoud, welke we
samenvatten in de leer der kerk. Deze leer heeft de kerk
te verkondigen en zij mag en moet vragen, deze leer
te geloven."
je Dom is intussen niet de eer
ste kerk ter plaatse. De eer
ste Sint Maarten toch werd
omstreeks 850 door de Noor-
verwoest. Bolderik,
919 tot 976 leefde,
herbouwde haar: in 1007 werd
ze nogmaals geplunderd en
in 1024 door bisschop Ad»l-
bold. die van 1010 tot 1026
als zodanig fungeerde, ver
nieuwd en vergroot in Ro
maanse stijl. De dom van
Adelbold is in 125.7' door
brand geteisterd, zodat een
nieuwe bouw nodig werd.
Ofschoon de toen regerende
bisschov Hendrik van Vian-
den (1250-1267) reeds in 1254
de eerste steen van de thans
bestaande Gothische kerk
legde, konden dc verdere
bouwplannen niet snel wor
den uitgevoerd.
De bovenbouw werd eerst in
de tweede helft der vijftiende
eeuw opgetrokken. Het drie-
bevkige middenschip kreeg
zelfs nooit zijn stenen ge
welf. Tijdens de orkaan van
1 Augustus 1674 stortte het in
en werd niet herbouwd. Men
heeft dc boogopeningen, die
van het dwarsschip naar het
middenschip hadden geleid,
dichtgemetseld. de ergste
schade aan de ot'ereind ge
bleven delen van de kerk en
aan de toren hersteld. Zo be
hield men van het schip niet
meer dan drie rakken van de
uiterste zuiderbeuk met de
aangrenzende drie kapellen.
Eerst in 1826 werden de
ruïnes opgeruimd. In 1850
werd een begin gemaakt met
de restauratie van de Dom.
Van de oude Domkerk staan
nog alleen het zeer ruime
priesterkoor en transept.
In 1921 werd een nieuwe al
gehele restauratie van de ge
hele. kerk begonnen, onder
leiding ran prof. dr. ir. D. F.
Slothouwer. Dit werk werd
in 1938 beëindigd.
1321
Dit schrijft ds. H G. Groene
woud in het Hervormd Week- tucht
blad (De Gereformeerde Kerk',
waarin hij het vrijzinnige stand
dat zich in het blad ..Noor-
keerde tegen de let
de Ned.
irlegt.
Verlicht"
tucht
Kerk
Met de strijd tegen de leer-
i de vrijzinnigen het
wezen van de kerk aan en een
van de pijlers, waarop de nieu
we kerkorde rust, wordt onder-
H mijnd. Dc kerk heeft er recht
Hervormde op te weten hoe de vrijzinnigen
110 meter,
de eerste steen is gelegd en
welks bouw. naar de plannen
van meester Jan van Hene
gouwen, voltooid werd in
1382. bevinden zich de lui
klokken en ook de beiaard,
grotendeels gegoten door de
gebroeders Hemony, de be
roemde klokkengieters van
de zeventiende eeuw.
H/ANNEER ik het Gereformeerde leven overzie, krijg ik soms
het gevoel dat wij ongemerkt onszelf in een ghetto heb
ben opgesloten. Neen. zo is het met direct bedoeld. Het ging
er ons om onze kinderen een christelijke opvoeding te geven,
hen op een christelijke school te plaatsen, hen met Gerefor
meerde vriendjes en vriendinnetjes te laten spelen, hen op
Gereformeerde verenigingen te laten gaan en als ze eenmaal
een plaats in de maatschappij hebben, worden ze in een chris
telijke werknemers- en werkgeversorganisatie gezet, lezen
denken
zij
Tegenove
leertucht"
de leertucht
zijn.
christelijke krant en steunen i
Wie zal in dit alles niet begrij
pen de grote bewarende zorg om
het jonge leven tegen de bedrei
ging van anti-christelijke en ni
hilistische invloeden te bescher
men? Om in de ontkerstende we
reld een bundeling te krijgen van
mensen die een sterke band aan
de Schrift hebben om vandaar uit
in de wereld te handelen en het
getuigenis te doen uitgaan". Zo
schrijft ds. G. Toornvliet in „De
Strijdende Kerk" en hij vervolgt:
Wij zijn zo opgevoed in de anti
these. dat wij menen, dat wij
overal tankgrachten moeten gra
ven en afgronden moeten schep
pen om toch maar goed te laten
voelen hoe ver de ander weg is.
En als het dan tot een gesprek
komt met de ander, dan zien wij
her
t de i
r-de-eeuwigheid,
nood. die
worden, n
hem vaak een vijand, die wij met
onze scherpgeslepen intellectuele
argumenten moeten trachten te
vloeren.
Laten wij alstublieft wakker
worden! Al het roemen over het
geen bereikt Is aan de christelij
ke school en dat Is onnoeme
lijk veel In allerlei christelij
ke artiek het Is niet weinig
heeft toch ook een negatieve kant
gehad. Dat wij de openheid voor
en dc bewogenheid over deze zin
kende wereld te veel hebben ver
50 jaar Theologische
Hogeschool in Bethel
De door ds. Friedrich von Bo-
delschwingh opgerichte Theolo
gische School in BetheL de oud
ste kerkelijke Hogeschool in
Duitsland, vierde in tegenwoor
digheid van vertegenwoordigers
van de kerken, de staat, dc uni
versiteiten en van de kerkelijke
hogescholen in Berlijn en Wup-
pertal haar 50-jarig jubileum. In
een feestelijke bijeenkomst be
schreef prof. dr. Adam de ge
schiedenis van deze kerkelijke
leerstoel, die zich tot taak stelt,
de theologische faculteiten van de
universiteiten aan te vuHen. Dc
evangelische-theologische facul
teit van de universiteit van Mun
ster maakte gebruik van dc
feestviering om aan de docent
van de Theologische Hogeschool,
prof Lie. Fichtner. voor zijp oud
testamentische onderzoekingen
het ere-doctoraat te verlenen
i christelijke politieke partij.
De laatste jaren hebben onze
kerken zeer veel gedaan voor de
Evangelisatie, maar de berich
ten over de vruchten zijn nog
veelszins pover. Hebben wij de
Heilige Geest niet bedroefd, om
dat wij Zijn werk gesaboteerd
hebben door onze houding?
vertroetelen
toe wat bevechten, de kerk is be
doeld als injectiespuit, geladen
met de Heilige Geest, met de
liefde van Christus die bestemd
is voor het doodzieke lichaam van
de wereld! De kerk is geladen
met de Heilige Geest, opdat de
Heilige Geest vanuit de kerk zijn
overwinningen zal boeken, on
weerstaanbaar.
Wij zullen op catechisaties al-
|ftt«B^MH«eionftaire per.
.rkondigen. Wij
zullen de moed moeten nebbe;:
om te zeggen: wie van net Evan
gelie van Jezus Christus met ge
tuigt is niet Gereformeerd en ze-
ker niet radicaal bekeerd. Wij
zullen de J.V. en de M.V. niet
in de eerste plaats moeten zien
als vormingscentra voor AR.
ïrlingen
vrijzinnige
moet op kerkelijk
standpunt gezegd: „Wij veroor
delen het menselijk instituut van
de leervrijheid." Wie zijn wij.
dat we zouden kunnen geloven
en prediken in vrijheid, e." niet
in volstrekte gebondenheid t.a.v.
het Woord des Heren? Waar ha
len we de moed vandaan, om
voor onze meningen vrijheid in
Gods Kerk op te eisen?
De kracht van de Heilige
Geest openbaart zich. door de
Waarheid van het Woord aan
de harten te ontdekken. Als we
het over deze band tussen Geest
en Woord eens zouden kunnen
worden, dan zouden de vrijzin
nigen. {lie nu nog ■■éééhé
tegenover leertucht
over waarschijnlijk wel wat
Vervangingsformule
Het verzoek van de classis
's-Gravenhage aan de generale
synode tot het Intrekken van de
zg. Vervangingsformule geeft de
persschouwer in De Reformatie
het volgende In de pen:
Het zou ons een reden zijn
van grote vreugde, als de lecr-
ultspraken met de daaraan onlos
makelijk verbonden schorsingen
eni. op christelijke, kerkelijke
wijs werden herroepen.
Maar we moeten, om nurhter
te zijn. ook denken aan het
woord, dat Heemskerk eens naar
aanleiding van een „politieke"
bekering sprak: Ik verheug mij
over iedere bekering In de goede
richting, maar het tijdstip daar
van cn de motleven daarvoor en
De Deense Soren Kierke-
afwijzend gaard-vereniging zai van 1017
an. hier- Augustus van dit jaar een inter
nationale Kierkegaard-conferen-
zelf. doch ook
theologische opvattingen, die
deze zaak derd jaar geleden gestorven is.
bepaalde Ongeveer vijftig geleerden uit
vele landen worden verwacht.
ouderlingen,
ar hard ge
goed
maar als plaatsen
studeerd wordt
woord van Jezus
kerkelijke mens te kunnen b
gen. Elke J.V -er en elk lid
de M.V krijge een practiseh
deel in Jeugd en Evangelie.
Rooms plan voor een
Ecclesiastische Dcfensiegemeenschap
Inschakeling van priesters-religieuzen
bij herkerstening
Voorzichtig tast men In de r.k. verband melding van een plan
kerk naar de mogelijkheid van van de pater-rrdemptorist dr. H.
een nieuwe, moderne, aposto- Borgert uit Witten:, die de op-
lische prediking, want de toene- bouw van een *g. ecclesiastische
mende buitenkerkelijkheid roept lefensiegemeens"hap heeft ge-
problemen op. In 1889 was dit lanceerd. De bedoeling daarvan
cijfer nog geen 2 pet., maar in '9 hel inschakelen van priesters-
1954 bedroeg dit percentage on- rc»8^uzen bij de herkerstening
geveer 19 pet. Rond 300.000 ka
de buiten- tholieken leven in ons land die
nooit meer In de kerk komen. In
feite zullen dat er nog wel meer
jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
„HEBT UW NAASTE LIEF"
ook op straat
In samenwerking i
Bondsrepubliek, zulli
dadigheid, ook hei
ie bod
Nederland.
Er moeten volgens deze pater
.vliegende colonnes" gevormd
worden van 20, 30. 40 priesters,
IJn. De Maasbode maakt In dit dic na een speciale en concrete
vorming van enkele maanden
een half jaar gaan werken in een
bepaalde stad aan de vorming
van het milieu. Daarna komt de
vorming van eer» elite: leken
apostelen.
Gezorgd dient dan te worden
voor dc kerstening van het ge
zin, voor goede ontspanningsmo
gelijkheden. bcdrijfsapos: i'aat.
beroepskerstening. activeren en
coördineren van organisaties, het
schenken van bijzondere aan
dacht aan het godsdienstig mi
lieu. het liturgisch leven er de
vernieuwing van godsuier.stige
ndblad „Das Diako:
i de Chri
elyke
Het blad „Die Herder-Koi
bewaar allen die
ongelukken. Wys
anderen te hesrhrr
heid van Uw wer
rsponden/"* heeft een gebed voor
I van de volgekde inhoud:
■n een waakzaam oog. opdat geen
oorbyryd. U gaf het leven; geen
nemen of beschadigen. Goede God,
voor de schrik
opdal ik opgewekt
'rny de
IIHIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIimilHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlir thie betuigd
verenigingen.
In het plan van pater Borgert
volgt dan. als de bodem bereid
is. een prediking van drie weken.
Niet alleen de individuen moete.ï
vernieuwd worden, maai vooral
ook de gemeenschap, de pa
rochie.
Pater Borgert meent en hoopt,
dat in 1957 dit grote plan een be
gin van uitvoering zal kun len
krijgen in Nederland H:' Epis
copaat heeft zijn volle sympa-
