Vorsten luisterden naar
Mozarts muziek
Zeventig gasten zitten aan in
schitterende zaal
KONINKLIJKE WOORDEN
WOENSDAG 27 APRIL 1955
ALS KONINGEN GAAN ETEN
Nieuwe inspecteur
Nat. Reserve
Tot inspecteur van de Nationale Reser
ve, als opvolger van Kolonel W. van Hinte.
is benoemd de kolonel der fuseliers D.
Blanken. De officiële overdracht wordt
Vrijdagmiddag 4 uur in de tuinzaal van
de Dierentuin in Den Haag gehouden.
I Tevoren Z3l namens de inspecteur-gene-
I raai van het K.L., majoor W. Erdmann.
het bekende vaan tie van de vereniging
„Ons Leger" aan kolonel Van Hinte aan
bieden. die het op zijn beurt aan een van
de districtscommandanten zal overdragen
Admiraal Amorln do Valle. de Bra
ziliaanse minis'er van marine zal zich
naar Neder'and begeven om zich op de
hoogte te stellen van de bouw van sche
pen in Nederland voor rekening van de
Braziliaanse mar:oe
Fraaie serviezen van Rijksmuseum-
en glaswerk uit Gouden Eeuw
(Van onze speciale verslaggever)
"TEN VAN DE MOEILIJKSTE ONDERDELEN bij het bezoek van een
buitenlands vorst vormen de menu's der maaltijden, die men de
hoge gast denkt voor te zetten. De persoonlijke smaak van de bezoeker
en het feit dat, bij zoveel maaltijden in enkele dagen, niet één spijslijst
gelijk mag zijn aan de andere, maken het voor de vervaardigers van de
culinaire heerlijkheden bijzonder moeilijk.
Het „draaiboek" van het Koninklijk bezoek uit Zweden, dat thans
verschenen is, maakt weer melding van een aantal statiebanketten: een
noenmaal op de dag van aankomst in de Troonzaal van het paleis in
Amsterdam, een gala-diner om kwart over zeven in de Burgerzaal, een
lunch op Woensdag in Den Haag en een diner, aangeboden des avonds
in het Rijksmuseum door de Nederlandse regering.
Daarna komt er nóg con bezoekdag, met wéér maaltijden. En zo stonden
de gérant van het Rijksmuseum in Amsterdam, do heer P. G. Verhaaf, en zijn
chef-kok. D. Vosmeer, voor een rMr moeilijke taak.
Als koningen eten, zijn de ta
fels kostbaar toegericht. Zoals
deze tafel gedekt ivas, ter ere
van het bezoek van het Deense
koningspaar, een jaar geleden,
zo zullen zij weer zijn, als de
Zweedse vorsten komen.
borden bij het wisselen stuk voor stuk
aan en brengt het gebruikte weg.
Omdat er. bij zoveel arbeid en zo weinig
tijd. natuurlijk wel „in tempo" gewerkt
moet worden, zoder dat de gasten het
merken, heeft de leiding van het restau
rant met de leiding aan tafel, die wat het
materiële betref; in handen is van een
der koninklijke kamerheren, een waar
schuwingssysteem ontworpen.
Een enkel gebaar Is voldoende, om heet
isatii
glazc
ctie I
Opperschenker
voortdurend gevuld ziin met de cham
pagne. Moet. de Meursauü van 1952 of
de, op het kasteel gebottelde Pauillac van
1943.
De zorg daarvoor is in handen van de
importeur van deze wijnen, die de fles
sen ontkurkt, de wijn proeft en de fles
sen vervolgens doorgeeft aan de schen
kers aan tafel.
De grootste prestatie leveren allen,
die bij de dienst betrokken zijn. als
de koffie is rondgediend. Men ge
bruikt namelijk koffie
i likeur
•oorhal. Vandaar gaan de vorstelijke
bezoekers enkele schatten van het
museum bezien. Dat laatste kan kort
of lang duren, hoe het ook zij, als de
vorstelijke personen na die bezich
tiging weggaan, moeten zij opnieuw
de ere-hal passeren. Op dat moment
moet die geheel ontruimd zijn. Er mag
geen spoor meer van de pas gehouden
maaltijd over zijn.
Dat betekent du», dat in v ij f minuten
tijds. na het opheffen van de tafel, alles
opgeruimd en weggeborgen moet worden.
In de regentenkamer is ruimte gemaakt en
daar wordt alles provisorisch neergezet.
De gasten zullen de ere-hal amper her
kennen. als zij er wéér doorgaan.
Maar dan begint het belangrijke werk:
Maar dan begint bet belangrijke werk;
het schoonmaken van alle fraaie stukken.
En dat doen de dames van bet museum
Gisteravond bezocht het hoge gezelschap de Stadssch ouwburg van Amsterdam voor het bijwonen v.
opvoering der tweede acte van Mozarts Zauberflöte. Bij het spelen van de volksliederen verhieven all*\$
zich van hun plaatsen. In de koninklijke loge van lin les tiaar rechts o.a. prins Bernhard, koningin Louis'r
koning Gustaaf en koningin Juliana. Op de voorgron d van links naar rechts o.a. de ministers ManshoL',
Luns, Beel, Drees en Beyen met hun dames.
Allerlei beesten hebben zij nagegaan en
zij hebben, aan ae Hand van de ter be
schikking gestelde menu's, gecontroleerd,
wat 'ij zouden kunnen klaarmaken voor
het egeringsdiner. maar het scheen een
hopeloze taak. Tenslotte dachten ze: osse-
tong. dat wordt nergens gegeten" Maar
ossetong wórdt in Zweden niet als een
„edel" gerecht beschouwd. Dat moest dus
vervallen. Allerlei gevogelte was elders
reeds „ingezet" en zo bleef er voor de
hoofdschotel niet andera dan een of
andere wildsoort over.
Daarbij deed zich de moeilijkheid
voor, dat in Nederland de jacht ge
sloten is. Wild uit blik, of diepvries,
is voor echte jagers als de koning van
Zweden en prins Bernhard, een gru
wel. Er is nog maar één land, waar
de jacht open is: Oostenrijk. Daar
heeft men toen ree-biefstukken be
steld, die, in een fraaie vorm en om
kranst van een keur van bijbehoren
de lekkernijen opgediend zullen wor
den.
Vis uit het noorden
Ook de keuze van de visschotel was
moeilijk, omdat op verschillende menu's
reeds allerlei vissen voorkomen. Tenslotte
is de keuze gevallen op zalmforellen uit
Noorwegen. Deze kostbare vis bevindt
zich reeds in de ijskast van het misseum-
restaurant. Als voorgerecht gaan aan deze
achotela. speciaal bereide kippenborsten
en een heldere soep vooraf/
Anders dan bij Coty
Deze maaltijd zaL worden opgediend
Woensdagavond om 8 uur In de eregalerij
van het Rijksmuseum. Het is een van de
mooiste zalen die er in ons land te vinden
zijn. Links en rechts flankeren, in de
hoogte twee oude orgels de ee.tzaal. Een
twintig meter lange tafel, gedekt met het
allermooiste wat het museum aan damast,
aan Melssner porcelcin. aan tafelzilver,
aan kandelaars en glaswerk uit de gou
den eeuw bezit, staat daar gedekt.
Bij zijn bezoek heeft ook president Coty
!n deze zaal gedineerd. Deze Franse staats
man en zijn echtgenote waren zeer onder
de indruk van de pracht van de tafel en
van net verrukkelijke eten. dat werd op
gediend. Verschillende van de toen aan
wezigen maken deze regeringsmaaltijd
weer mee. Ook daarom was het zaak
voor de museumdirectie om met heel
andere arrangementen te komen. Er mag
niets gelijk zijn aan wat er op tafel stond
bij het Franse bezoek.
Dat heeft de mu-eumdirectie en dan
vooral de heer Ton Koot. die met de uit
voering van een en ander belast is. zeer
veel hoofdbrekens gekost. De zorg voor
het servies en het glaswerk is. evenals
dat vroeger in de voorname huizen van
Amsterdam het geval was. geheel in han
den van de dames van he*, museum, die
het dagelijks beheren. Zij dekken de tafels
en zij maken al het kostbare vaatwerk
persoonlijk schoon
Op overschoenen
Maar voor de rest, het dienen aan
tafel, is de restaurantafdeling van
het museum aansprakelijk.
Er zullen zeventig gasten in totaal
aanzitten en zij worden verzorgd door
zestien man voor het servies en acht
voor de glazen. Dit bedienend per
soneel, model gekleed, verricht die
arbeid zwijgend en geheel op over
schoenen. Het prachtige parket mag
namelijk niet beschadigen. Vandaar
dat men voor de hele équipage over
schoenen gekocht heeft: zij glimmen
mooi. garanderen een geruisloos lo
pen en maken geen krassen op het
parket.
Het wordt voor al deze mannen hard
werken. Zij hebben maar vijf en twintig
minuten voor het serveren van de gehele
maaltijd en de ere-hal ligt ook nog drie
minuten van de keuken' Dat betekent dus
dat de etenhalers voortdurend af en aan
moeten lopen. Onder de wakende blik
ken van twee brandwachten staat voorts,
zo dicht mogelijk bij de tafel, een bran
dend comfoor opgesteld, om de spijzen,
zoals voorgeschreven, warm op te dienen.
Er is, enige dagen lang. uitvoerig met
alle executanten gerepeteerd en twee
dagen van te voren bereidde men de
eerste spijzen.
Bij het bedienen spreken de kellners al
leen als hun wat gevraagd wordt. De
gasten nemen zelf van de schotels die
hen worden voorgehouden, wat zij wen-
Feest van kleur en klank in de
S tadsschouwburg
(Van onze Kunstredacteur)
1WEE VORSTENPAREN Itmfe-jding Officier in de Orde van de Poolster
rend naar Mozart's Zauber- had ontvangen. De versierselen had hij
echter thuis gelaten; Prins Tamlno
Opera heeft geen onderscheidingen, alleen
maar een onwankelbare liefde
schone Pamina, die door Nelly Burbach
met veel begrip gezongen en gespeeld
flöte", twee Vorstenparen in de ban
van verrukkelijke mvziek. Zo was
het gisteravond in de Amsterdamse
Stadsschouwburg. Koning Gustaaf
en Koningin Louise van Zweden
T, DE AANDACHT van al die lulste-
ivaren met Koningin Juliana eni^J
rende mensen in de rijke avond-
Print Bernhard tlttrt-Oasten van dekled,nE wel helen,aa, sespan„c„ was;
Men lachte mee met de zottigheden
Papagcno (meesterlijke creatie van
Burcksen) en men zuchtte tragisch toen
de Koningin der Nacht (Maria v. Dongen)
de laatste coloratuur in haar
net niet haalde. Dat waren natuurlijk wel
bewijzen van aandacht, maar toch...
neen, het feest van de klanken was no|
geen feest van de zinnen. Men was hiei
niet alleen voor Mozart gekomen, ook niet
voor de Ned. Opera, maar om straks sa
men met de Vorstenparen, met de
nisters en met de ambassadeurs en
zanten ln een sfeer van zuivere harmonie
bijeen te rijn. Voor die sfeer zorgden èn
Mozart én dat samenzijn der volken.
Daarop moest men wachten tot na de
pauze, di« om kwart over negen begon en
om tien minuten over half tien werd af
gebeld. Toen wachtten allen'staande in de
zaal op de komst van de hoge gasten. Het
orkest stond klaar om op het eerste sein
wonderlijke, maar dit keer toch niet
storende, entr'acte muziek te spelen ln
„Die Zauberflöte",
Zwevend aan een kraan volgden film, foto, radio en televisie tijdens
het bezoek aan de Oranje het hoge gezelschapuit een voor dit doel tot
perstribune omgebouwde bak. Koning Gustaaf zeicje dat hij ran dit
„kranige" werk onder de indruk was
gemeente Amsterdam. En ze kregen
de verklankte overwinning van
standvastig geloof en liefde voorge
zet. Zou er één werk zijn, dat meer
en beter verbroedering en wijze
vrede symboliseert?
Reeds vóór acht uur stonden velen bij
de Stadsschouwburg om te genieti
het schouwspel der gala-inkomste. Dat is
toch altijd weer een schoon en gevarieerd
schouwspel, zelfs al zijn er geen Konink
lijke gasten bij. Die kwamen pas- later op
de avond. De schouwburg zelf bood al
feestelijke aanblik door de tooi van prach
tige uniformen en verrukkelijke toiletten.
Grote gele bloemen en groene takken
sierden de balcor.randen en in de Konink
lijke loge lagen twee boeketten rode Hol
landse tulpen. Ja, in zo'n sfeer, in zo'n
feeststemming moet men Mozart's muziek
horen; zo moet Sarastro's lied: „In diesen
heil'gen Mauern. wo Mensch den Men-
schcn liebt" als het ware realiteit worden.
Onder leiding van Alexander Krannhals
voerde de Ned. Opera „Die Zauberflöte"
op. En de gemeente Amsterdam bood deze
■stelling aan ter gelegenheid van het
bezoek van het Zweedse Koningspaar.
Voor de pauze verliep alles heel normaal.
Het applaus dat Chris Scheffer na zijn
prachtige Tamino-aria „Dies Bildnis 1st
bezaubernd schön" kreeg van al die ge
nodigden. waa ditmaal een veelbetekenend
applaus. Hij was de enige van onze opera,
die juist gisteren de Zweedse onderschei-
Schoonheid in zorg
voorwerp: dat is het kenmerk van de tafels,
waaraan koningen eten.
BANDEN TUSSEN VORSTEN EN VOLKEREN
Om kwart voor tien hadden alle mi
nisters met hun vrouwen en alle leden
van het Corp# Diplomatique op het front-
balcon hun plaatsen ingenomen. Nog vijf
minuten, torn openden zich de brede deu
ren achter de Koninklijke loge en leidde
burgemeester d'Allly eerst Koningin
Louise en Koningin Juliana binnen en
vlak daarna Koning Gustaaf en Prln» -
Bernhard. De beide Koninginnen gekleed
in stijlvolle witte robes met glinsterende
diademen op het hoofd, de Koning en de
Prins ln een mooi diep blauw van gene-
raals-uniformen, getooid met vele onder
scheidingen. Dat was het moment waarop
Krannhals de beide volksliederen liet spe-
ien. En toen daarna de lampen opnieuw
doofden en in orkestbak en op het podium
het tweede bedrijf van „Die Zauberflöte"
werd gerealiseerd, toen voelde men pas da
spanning bij luisteraars en zangers: het
Zweedse Koningspaar luisterde mee.
Koning Gustaaf weet wat de opera-kunst
is. De Kon. Opera ln Stockholm heeft *i)n
oren verwend en Zweedse zangkunste
naars als Klrsten Flagstad, Astrid Varnay,
Set Svanholm en Jössi Björling hebben
hem al zoveel schoons geschonken. Nu
luisterde hij naar de Nederlanders. En er
zal dankbaarheid geweest zijn voor het
gebodene.
Of de opvoering dan werkelijk goed
was? Ach, de wijn van Mozart's muziek
was weer heerlijk. Maar bij een gastmaal
is het niet kies te letten op de kwaliteit
van het glas, waarin de wijn wordt ge
schonken. Overigens: het glas ls heel ge
bleven en vertoonde aan het einde niet
één barst.
Na afloop stonden ze er nog. buiten: de
vele dankbaren voor het Zweedse brood
ln 1945. de vele gelukkige aanhangers van
de monarchie. De Zweedse gasten konden
na deze eerste dag rustig gaan slapen, zij
waren met liefde omgeven.
HArtE MAJESTEIT koningin Juliana heeft gister
avond, tijdens het galadiner in het Koninklijk Pa
leis te Amsterdam een rede gehouden, waarin lij ge
tuigde van de zeer bijzondere gevoelens, niet van
vriendschap alleen, maar ook van spontane dankbaar
heid jegens het Zweedse volk.
„Sterke banden van genegenheid", zo sprak de Koningin,
„hebben mijn familie steeds met uw ouders en verdere bloed
verwanten verbonden. Nauwe betrekkingen hebben reeds vela
eeuwen lang tussen onze beide landen bestaan en onze con
tacten waren veelvuldig en vruchtbaar. In het bijzonder werd
onze bewondering voor de Zweden opgewekt door hun mede
leven en hun ruimhartigheid tegenover de rampen, die an
deren overkomen. Tweemaal in het jongste verleden is Zweden
on9 op singuliere wijze een vriend ln nood gebleken.
Tijdens de rampzalige oorlogsjaren liep ons lot sterk uiteen,
maar wij hoopten, dat het begr-.p. da! steeds bestaan had tus-
en Zweden en de meeste andere Europese landen, ongeschon
den tevoorschijn zou'komen. Ruimschoots is dit bewezen door
het gevoel van saamhorigheid van het Zweedse volk met an
deren. waarvan juist wij Nederlanders kunnen getuigen Dit
is immers zichtbaar geworden in de grote gulheid, waarmee
gij ons te hulp zijt gesneld Toen wij in oorlog waren hebt aij
met uw brood vele levens nog vlak voor de hongerdood gered
Toen wij in watersnood verkeerden rijt gij met uw grote hart
op de meest grootse wijze aan het werk gegaan om onze
ellende te verlichten.
\V(j verheugen ons steeds, wam
op de fora van Europa en van
Indien het niet op al die fors
ons met de gedachte, dat, aan
afstand een scherpe blik kal
mee wfl allen wo
uilen
M Zweden, onze vrlew
rereld mogen begroetei
nnetrn, dan troosten W
ndere kant. een zekei
en op de kwesties waai
fronteerd.
Zweden ia zichzelf, het Is eendrachtig en daar houden wij
van. Daarin alleen sl ligt grote krach!. Zij, die zichzelf zijn.
vinden daardoor alreeds gemakkelijker hun houding dan an
deren Wat van waarde ts. weet Zweden in ere te houden, in
heden, verleden en toekomst en daar houden wij van. Het
ls vrijgevig met zijn stoffelijke en geestelijke gaven en het
heeft een groot hart voor anderen Door de eeuwen heen houdt
Zweden de toorts der Europese beschaving hoog en daar
houden wij van. Wij hebben het nodig, voor ons allen in
Europa en in de wereld!"
yIJNE MAJESTEIT koning Gustaaf VI Adolf heeft
de rede van koningin Juliana beantwoord met een
rede, waarin hij „de nobele bevolking van dit land"
dank zegde voor „de zeer bekoorlijke wijze" waarop zy
ons reeds heden heeft verwelkomd".
„Ik kan Uwe Majesteit de verzekering geven van de bijzon
dere hoogachting, welke Zweden Uw land toedraagt. Want
wij erkennen ten volle de noeste vlijt en de vindingrijkheid
van uw volk. dat niet alleen door de eeuwen heen met grote
kracht zijn grond verdedigde tegen een immer dreigend bin
nendringen van de zee. maar dat zelfs met de hoogste vaar
digheid uitgebreide gebieden heeft herwonnen. Wij weten dat
dit werk nog immer voortgang vindt en dat de nieuw-verwor-
ven grond intensief in cultuur wordt gebracht en dat zulks
met groot succes geschiedt.
Ongedwongen receptie op Oranje
Koning Gustaaf geïmponeerd
door „kranige" fotografen
Bloemenweelde op de dinertafels in de
paleis-Burgerzaal
(Van onze speciale verslaggever)
OP HET BLINKEND witte vlagge9chip van de Maatschappij Nederland,
Oranje, heeft de Kamer van Koophandel in de hoofdstad gisteren een
receptie gehouden, ter ere van het Zweedse koningspaar. Dat het zo'n on
gedwongen, prettig samenzijn geworden is, dankte men aan een „stunt"
van de maatschappij Nederland. Zij had namelijk een grote bak laten ver
vaardigen, die, bevestigd aan een kraan, de fotografen, radio- en film
mensen over de loodsen heen beurde en op alle plaatsen bracht, waar de
koning moest zijn en waar maar weinig ruimte was, om zijn bezoek te
verslaan.
Daarom ook waren wij diep getroffen door de meedogenloze
aanval welke bijna vijftien jaar geleden op dit vredelievend
en nijver volk werd gedaan En ons volk volgde met intense
belangstelling en bewondering het dappere verzet van het jken op het verschijnsel. En later, toon de
Nederlandse volk gedurende die lange oorlogsjaren Want !oen I koning op de brug verbleef, waar hij gi
Toen de vorsten, begroet door
wacht van het Matrozen-instituut en door
de tientallen vlaggen op alle schepen, die
ln de nabijheid van de Oranje lag<
de loods Holland aankwamen, stond de
enorme laadbak rechts van de ingang.
Maar de koning was nog maar net de cor
ridor van prachtige voorjaarsbloemen,
waarin blauw en geel, de kleuren van de
Zweedse vlag domineerden, doorgewan
deld. of hij zag hetzelfde gezelschap, dal
hem z.o juist gefotografeerd had. letterlijk
uit de hemel dalen. Midden op de loop
brug bleef de koning staan, om koningin
koningin Juliana
werd bewezen wat wij reeds lang tevoren wisten, namelijk
dat uw volk bezield is van die ontembare vrijheidsliefde, die
zich keer op keer in de loop van rijn geschieden s manifesteerde.
Het Zweedse volk kan deze houding waarderen en geheel
begrijpen omdat het zeif nimmer genoegen heef; willen nemen
met minder dan volledige persoonlijke zowel als nationale
onafhankelijkheid.
Toen op een critiek ogenblik tegen het einde van de oorlog
zich voor ons een gelegenheid voordeed aan het Nederlandse
volk enige hulp te bieden, achtten wij het dan ook onze dure
plicht dit te doen en toij deden het met warme gevoelens van
vriendschap en sympathie. Dezelfde gevoelens kwamen
spontaan bü ons op toen twee jaar geleden die tragische ramp
uw land trof. Wij z\jn verheugd te vernemen, dat dc toege
brachte verwoesting thans grotendeels is hersteld dank z(j
de spreekwoordelijke kunde en energie van uw volk.
Sta de Koningin en mij toe. dat wij Uwe Majesteit en uw
volk. zo vermaard om zijn hoog peil van beschaving, zowel
schenken voor een vreedzame en gelukkige toekomst".
r La
»rd de bak r
allerlei vn
de fotografen
hem gebracht
gelegenheid
zoveel vindingrijkheid.
stelde,
ch i
Fraaie geschenken
Aan boord van de Oranje zijn de koning
een aantal waardevolle geschenken
geboden: de met diamanten versierde
ankeremblemen van het comité „de Am
sterdamse haven", twee oude Nederlandse
penningen uit 1665 en een oude Griekse
munt uit Carthago van 410—360 voor
Christus, de beeldenaar van Persephone
dragend.
De koning was zeer verrast. Hij liep
al handen schuddend en gesprekken voe
rend door de. met honderden anjers en
orchideeën uiterst kostbaar versierde mu
zieksalon. terwijl in een hoekje bij het
venater de koninginnen, met een aantal
Amsterdamse dames thee dronken. i
Koningin Juliana, gekleed In een
Bordeau-rode crêpe japon, met een sjaal
van Chinees satijn en een turquoise flu
welen hoed met agrettes, presenteerde er
koekjes, op een echt huiselijke manier. Zij
drong er bij koningin Louise, die een don
kerblauw tollet met een grote hoed droeg,
op aan. er toch vooral aan te denken, dat
het theetijd was. want de Zweedse vorstin
was in druk gesprek gewikkeld.
Toen men zich naar de uitgang begaf,
stonden In de grote hall de kinderverzorg-
sters van de Oranje ln haar blauw en
witte uniformen gereed om kleren aan te
geven. Zij hadden allemaal een hoge hoed
of een platte uniformpet in de hand. Het
was een aardig gezicht en koningin Louise
vond er de omschrijving voor.
Zij vond. dat het precies „een scène uit
een revue" was. Bulten wachtten boven
dien weer de fotografen ln hun kraan-
baJc. zodat dit bezoek bepaald enkele on
vergetelijke elementen heeft opgeleverd.
Diner ten paleize
Nadat ln de vooravond de leden van het
Corps Diplomatique zich bij de Zweedse
koning en koningin waren komen presen
teren, begon om kwart over zeven ln de
Burgerzaal het gala-diner.
De prachtige ruimte was, evenals bij
vorige gelegenheden, opnieuw vol bloe
mengeuren en schittering.
Gemengde tulpen in allerlei kleuren,
vormden de tafelversiering en op de tafels
prijkten de kostbare plateaux, het fraaie
Sèvres servies, de vier glazen bij elk be
stek en het tafellinnen, dat dateert uit het
lidden van de vorige eeuw.
Tijdens de maaltijd speelde de Mariniera-
kapel onder leiding van G. Nleuwland.
