DE SPAR
Rijwielfabriek moet 6000
modellen kunnen leveren
4.v. ESTA
PRIMA NAAISTERS
TIJDELIJKE MEDEWERKERS
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
i
DINSDAG 5 APRIL 19s|
..FIETSEN HEBBEN DE TOEKOMST
Anderhalf millioen gulden crediet
is geen zeldzaamheid
(Van onze §-redacteur)
"irEERTIG FABRIKANTEN, vierhonderd grossiers en twaalfduizend
V détailhandelaren zijn in Nederland jaarlijks doende een half mil
lioen fietsen te vervaardigen en aan de man te brengen. Er gaan 5 mil
lioen fietsen over onze wegen en de kanetjes zijn gemiddeld tien
jaar oud.
Deze cflfers hebben we dezer dagen.
bU een bezoek aan een rijwielfabriek ln
Apeldoorn, opgetekend uit de mond van
een der leiders van het bedrijf, die ons
tevens deelgenoot maakte van een aantal
zorgen in de rijwielbranehe.
In de eerste plaats is de Nederlander
een lastige klant Zijn eisen op allerlei
gebied van verchroomde vellingen af.
tot trommel remmen vóór en een torpe
donaaf met versnelling achter, maken
het noodzakelijk, dat er tussen de 6000
en 7000 verschillende modellen zijn, die
de fabrikant alle moet kunnen leveren.
Daarbij Is de fiets een sterk seizoen
artikel: in het voorjaar schaft men zich
rijwielen aan, die In October daaraan
voorafgaande door de fabrikant aan de
handelaar geleverd worden en die deze
in de maanden April, Mei en Juni aan
zijn leverancier betaalt.
Dat betekent, dat de rljwlelfabrieken
voor een waarde van anderhalf millioen
gulden bij hun agenten aan fietsen op
crediet hebben uitstaan. Voor de détail
listen komt er den nog de moeilijkheid
bij, dat de overheid de winstmarges voor
deze zakenmensen „bevroren" heeft.
Ook zjjn er de. terstond van de fabriek
aan de afnemer leverende fabrikanten,
die, zoals ln Amsterdam reeds geschied
de, dwangmaatregelen van reparateurs
en stallers uitgelokt hebben. De „direct
leverende fabriek" schakelt, aldus onze
zegsman de middenstand uit en de rijwiel
handel voelt zich, ln ztjn strijd tegen deze
Fietsen, fietsen, fietsen, dat is hèt
beeld van de Nederlandse stad.
Fietsendie, op de spitsuren her
haaldelijk vermalen dreigen te
worden onder het andere verkeer,
dat groter en sneller is. Maar de
fietsen winnen 't door hun aantal
steeds weer. Zij vormen een pro
bleem én een uitkomst in dit land.
Een fiets is een levensvoorwaar
de. Dat hebben we wel ondervon
den in de dagen, dat de fietsen
gevorderd werden en we waren
aangewezen op onze, zoveel lang
zamere „onderdanen".
Export noodzakelijk kwaad
De Nederlandse fiets is momenteel po
pulair in de Ver. Staten, ln verschillende
delen van Afrika en in Indonesië, al nam
de export naar laatstgenoemd eilanden
rijk de laatste jaren sterk af. Amerika en
Afrika zijn evenwel nieuwe markten.
Naar de Ver, Staten moet men uiterst
concurrerend verkopen en de Afrikaanse
bevolking heeft allerlei bizarre eiser
railend met smaak en levensopvat
ting. Er zijn gebieden, waar een fiets
alleen waarde heeft, zolang de papieren
omhulsels van het verpakkingsmateriaal
nog omzitten! Voorts moet een, naar
Afrikaanse landen geëxporteerde fiets
ui minstens drie achterlichten, spiegels
véél geglim voorzien zijn.
Amerika vraagt thans kogelblauwe
fietsen.
Export ervaart men als een noodza
kelijk kwaad. In de winter is er onvol
doende werkgelegenheid ln de fabrieken,
maar in het hoogseizoen zijn weer veel
mensen nodig. Vandaar, dat men de ex
port wel als een welkome aanleiding be
schouwt om de arbeiders vast te houden,
maar anderzijds waakzaam blijft, dat de
export de binnenlandse afzet die het
voornaamste is niet beïnvloedt.
In veertig minuten
een fiets
De Nederlandse fiets, die u en wjj be
rijden, ondergaat twee honderd en zestig
bewerkingen. Het Instituut voor Rijwiel-
onderzoek (I.R.O.) heeft, kort na de oor
een onderzoekinstituut geopend, dat
wel nog niet geleid heeft tot een
zekere normalisatie van de Nederlandse
modellen. Hoe moeilijk die materie is,
moge blijken uit het feit, dat de spaken-
fabrieken niet minder dan 50 verschil
lende spaaklengten leveren. Daarom
dringen de fabrikanten verschillende
eisen zelf terug.
In veertig minuten groeit zo'n fiets,
tn een verzameling verchroomd staal
i zwart glimmende onderdelen tot het
bekende karretje.
n maar enkele cijfers te noemen: de
die de banden oplegt, heeft voor
die procedure niet meer dan enkele mi
nuten nodig. Hl) beband't 230 tot 280 wie
len per dag.
Voorvorken, frames en spatborden
worden, al naar de aard, bewerkt, „ge
bouwd", in het industriële hellevuur van
900 graden gesoldeerd en gelast, op slijp
stenen geslepen, ln baden ontvet en ln
andere gelakt. Twaalfhonderd frames
maakt een man met behulp van een
chine, HU zou er hoogstens 250 per dag
met de hand kunnen vervaardigen.
Spaken in het wiel
Jonge jongens spannen, tegen een loon
van enkele tientallen guldens in de week,
spaken in de wielen, maar het zjjn er-
>-aren monteurs en reparateurs, zelf uit
de agentenbranche komende, die de fiet
sen monteren en er schoon f 70 per week
aan verdienen. De kleuren van de fietsen
zijn modern, al heeft het oude zwarte
zware rijwiel ook nog altijd aftrek.
Het zijn de kleinigheden, die de vraag
naar een bepaald merk fiets bepalen: de
bies „doet veel". Vandaar dat elke fa
briek getrainde „lijntrekkers" heeft, die
uit de hand de goudkleurige blezen trek
ken langs buizen en vellingen.
Of de bromfiets de ouderwetse trapper
ooit overbodig zal maken? De fabrikant
is er geenszins ongerust over. Een fiets,
die eenmaal aangeschaft is, kost niets.
Men verwacht „gratis" service van zyn
'handelaar voor het apparaat.
Maar een brommer kost f 4 tot f 6
per week en in tijden van laagconjuctuur
Is dat een bedrag, da-t de financieel
kwetsbare bezitter nauwelijks kunnen
opbrengen.
„De toekomst", zeggen de fabrikanten,
„is aan de fiets!"
A.R. Statenleden over
de provinciewet
Verschillende wijzigingen
voorgesteld
(Van een onzer verslaggevers!
Onder presidium van de heer J. A. J.
Jansen Manenschijn uit Zwiindrecht, die
reeds 32 jaar Statenlid is. heeft de sec
tie Statenleden Van het Verband van
verenigingen van AJt. gemeente- en
provincie-bestuurders het ontwerp ener
ve provinciewet gistermiddag te
Utrecht besproken. Besluiten heeft deze
ergadering niet genomen. Zij heeft ge
noemd ontwerD van alle zijden bezien
:n zich bepaald tot een algemeen advies
an de Statenleden
Een commissie, door het Verband in
gesteld om de statenleden te adviseren.
n met een geheel nieuw ontwerp,
waarin evenwel veel uit het ontwerp
In het bijzonder de nieuwe verhou
ding van de Commissaris der Koningin
tot Gedeputeerde Staten ondervond cri-
•iek. Men meende, dat de Commissaris
ln de toekomst teveel een politiekë fi
guur zal worden.
Mohikken hebben niet eens
een gouverneur
Tahya getuigt to Diokja
Bij het proces *egen de hoogwaardig
heidsbekleders der republiek Zuld-Mo-
lukken te Diocja. heeft, zoa's wij gis
teren reeds in een deel onzer editie
meldden, de vroegere luitenant-kolonel
Tahya getuigenis afgelegd. Tahya heeft
tijdens de tweede wereldoorlog in Ne
derlandse dienst de Militaire Willems
orde verworven, was daarna enige
Ier minister van Oost-Indonesië
kwam na de souvereiniteitsovcrdracht
in Indonesische militaire dienst. Thans
i9 hij verbonden aan de Caltex. Hij
wees op de moeilijkheden van de Am-
bonnezen na de souvereiniteitsover
dracht en vergeleek hen met een losge
laten stier, die plotseling voor een hek
kwam te staan. De Molukkers waren
volgens hem in die dagen volkomen de
kluts kwijt (bingoeng!. In de dagen
voor de actie van Azis te Makassar (de
ze verzette zich tegen de landing van
Indonesische troepen onder Worang)
had hij de Oostir.donesische regering
verteld, niet te zulten toestaan, dat de
jongens van het KNIL. zouden wor
den gebruikt voor politieke doeleinden
om daarna als vuil in de vuilnisbakken
te worden geworpen. Zelf had hij 1500
man uit hun evenwicht geslagen mili
tairen gekalmeerd en verhinderd, dat zij
aan de actie deelnamen. De Nederlandse
legerleiding had nagenoeg geen macht
meer over hen, maar vele onderofficie
ren hadden onder hem gediend in de
strijd tegen de Japanners, zodat hij een
moreel overwicht had. Men had tevoren
nog gepoogd hem te arresteren- doch hU
weigerde mede te gaan en de recher
cheurs vertrokken weer onverrichter-
zake.
Naar de mening van Tahya had kolo
nel Schotborg verkeerd gedaan toen hy
op Ambon de symbolische overdracht
van wapens van de zijde der Ambonne-
zen accepteerde. (Bij de proclamatie
der republiek Zuid-Molukken werd aan
kolonel Schotborg een pistool en een
Nederlandse vlag aangebolen als teken,
dat men niet langer meer aan het Ne
derlandse militaire gezag gebonden wil
de zijn). Tenslotte zeide Tahya. dat de
De Willem Ruys maakt
zijn 44e reis
'Donderdag zal het m.s. Wiilem Ruys
voor de 44e maal uit Rotterdam vertrek
ken. via Southampton. Port Said en Co
lombo, naar Singapore en Indonesië. Op
deze reis zal de Willem Ruys voor de
eerste keer onder commando staan van
de nieuwe gezagvoerder kap. Frits J. de
Jonge, uit Breaa. De inschep.ng is dit
maal niet in de morgenuren zoals ge
woonlijk. maar eerst Donderdagmiddag
van 2 lot 4 uur
Autoverkoper verloor 10
mille uit poitemorvnaie
Een 45-jarige autoverkoper uit de pro
vincie. uie in gezelschap van zijn vrouw
verschillende café's in de hoofdstad be
zocht, heeft bij de politie aangifte gedaan
dat hij bij deze bezoeken een bedrag van
f 9926 uit zijn portemonnaie is kwijtge
raakt. De autoverkoper vermoedt dat hij
het geld dat zijn werkgever toebe
hoort bij het afrekenen in een café
aan het Kleine Gartmanplantsoen heeft
verloren. Pas om half een 's nachts, toen
hij zich in een ander café be-'ond. kwam
hij tot de pijnlijke ontdekking van de
vermissing.
Geen bonus voor de
reserve-polilie
Omdat een vrijwilliger van de Natio
nale Reserve niet zal worden bestemd
voor de verdediging van huis en haard
en hij, in tegenstelling tot de vrijwilli
gers bij de reserve-Rijkspolitie en de
reserve-gemeentepolitie, te zijner tijd
dienst moet doen buiten de eigen woon
plaats, is verschil in behandeling gewet
tigd. De vrijwilligers bij de Nationale
Reserve krijgen een premie (bonus) en
f 100 voor elke periode van twee jaar
trouwe dienst (het berekeningssysteem
zal overigens gewijzigd worden). Beslo
ten is echter, deze bonus niet uit te
keren aan de vrijwilligers bij de reserve-
politie, op grond van bovenstaande
overweging. Dit blijkt uit het antwoord,
dat de ministers Beel en Donker hebben
gegeven op schriftelijke vragen van het
Tweede Kamerlid, de heer Peters (K.V.).
Russen namen een kijkje
in Rotterdam
Het bouwcentrum in Rotterdam mocht
tot heden het genoegen smaken 65 natio
naliteiten op bezoek te krijgen.
Bezoekers van de zes en zestigste natio
naliteit waren drie Russische ingenieurs.
Zij hadden hun verblijf in Nederland tij
dens de jaarbeurs verlengd. „Ook in Rus
land". aldus de heer Popov, „bestaan
enkele instellingen, die men met het
bouwcentrum zou kunnen vergelijken,
onder meer in Moskou, Charkow en Kiew".
Deskundigen van de Verenigde Na
ties Ihebben volgens Ass. Press de we
reldreserves van ijzererts vastgesteld op
84 850 metrieke tons of genoeg voor 600
jaar als men het tempo van 1951 hand
haaft. doch ihet tempo (blijft stijgen.
toestand op de Molukken dezelfde is als
in 1950. De Molukkers zijn stuurloos. Zij
hebben zelfs geeo gouverneur. Men
heeft daar een leider nodig, die weet
wat hij wil en niet weifelt, daar de Am-
bonnezen niet opportunistisch zijn en
door dik en dun vasthouden aan een
eenmaal ingenomen standpunt. Het zou
mooi zijn zeide Tahya indien dit stand
punt inhield het strijden voor de zaak
van Indonesië.
Overstapjes a
van dichtbijJ I
Het prae-historische panorama in d>
Wilhelminagroeve te Valkenburg zal p
14 Mei worden geopend. By Kasse
(Did) zjjn een Ned. man en vrouw ui
Arnhem aangehouden. Zij waren zonde
pas en met 20 mark op zak al liftend!
Duitsland ingetrokken. De vrouw haj
haar wettige echtgenoot verlaten.
Morgen zullen 25.000 eendagskuikens d'
luchtreis van Nederland naar Boedape^
per KLM maken; tot nu toe de grootsü
party die op deze wyze naar een Oostelij
land is verzonden Donderdag zulle
bij Gusto te Schiedam twee pontons vod
de BPM te water worden gelaten, -fr Z®
terdag is in een flat te Vlaardlngen ee
ziekenhuis geopend als tussenstation i;
afwachting van het nieuw te bouw®
grote ziekenhuis, -fr Zaterdag zUn dertij
Franse parachutisten naar Westerborj
(Drente) gekomen. Zij werden daar tiei
jaar geleden afgeworpen, en onthuld®
nu een reliëf in de gevel van het g
meentehuis iür Om de effectenbeurs
bekendheid te geven, heeft de Vereeni
ging voor den effectenhandel een docu
nientaire film laten vervaardigen dod
Profilti in Den Haag. -fr B. en W. va
Rotterdam willen in Zwitserland nieuw
motortramwagens bestellen, waarbij hi
systeem van de zg, zittende conducted
kan worden toegepast. -£• Ter wille val
het natuurschoon heeft men Zaterdag
middag de Doorwerthse heide (55 ha) al
gebrand. Het terrein kan over enig
weken weer mooi groen zijn. Naar d
en veraf
Veertien vooraanstaande Amerikaans
Protestanten hebben zich met een brii
tot president Eisenhower gericht, waarii
zij een atoomoorlog om de kwestie For V
mosa veroordelen. Premier NehroJ
van India dreigde Zaterdag te zullen af
treden, indien een voorstel om het slach T
ten van heilige koeien te verbieden wen L.
aangenomen Het voorstel werd met 91
tegen 12 stemmen verworpen. De aard
beving op de Philippijnen heeft 430 men ac
sen het leven gekost. Bij atoombom V(
proeven in Yuca Flat (Ver. Staten) li® m
pen in 1952 en 1953 vier personen der
mate ernstige brandwonden op. dat di
gevolgen van blijvende aard zullen zyn pr
Bij de verkiezingen in de Engels* ac
graafschappen heeft de conservatieve
party in totaal 135 zetels gewonnenj
Labour verloor er 127. -fc- Vier Hongaren
die naar Oostenrijk waren gevlucht, wen jg]
den gewond (door het trappen op eej nv
mijn by Ce grens) door Russische militai zii
ren uit een Oostenrijks ziekenhus ge
haald en naar Hongarye teruggebracht (tv
In het Kanaal heeft een aanvarin|
plaats gehad tussen een Engels vracht
schp en een Italiaanse tanker. Het Itali W(
aanse schip werd zwaar beschadigd, -f ka
Het Londense krantengeschil is no| he
steeds niet bijgielegd. De stakende techj
nici hebben elke vorm van arbitrage vaj
de hand gewezen, -fr
Dr Khan Sahlb is benoemd tot pre
mier van de nieuwe provincie West
Pakistan. Zoals gemeld zal deze provin
cie vóór 1 Mei worden gevormd dooj
samenvoeging van de provincies en
stendommen van West-Pakistan in éét
enkele politieke en administratieve een
heid. Moesjtak Ahmed Goermany wer<
benoemd tot gouverneur van de provincie
Oorlogszuchtige stammen verzamelei
zich volgens Ass. Press in het Noordej
van het land om naar de hoofdstad o|
te marcheren en de afgezette koning ti
bevrijden.
„Mammie zegt, ze maken het op de groei
%p is het rui bij Lampe
Juist, zo is het nu bij Lampc. Kijk maar eens in die leuke,
grote collectie jurkjes, toppertjes, blazertjes, manteltjes
alles is „op de groei" gemaakt - mei flinke zomen! Let
ook eens op die prachtige kwaliteiten - die sublieme „Lampe"-
ooupe. Zo'n schattig jurkje bijvoorbeeldna tientallen
wasbeurten nog perfect in modelJa hoor, ook voor dametjes
van 5 tot 15 geeft Lampe blijvende élégance! Straks zegt Uw
kleintje het óók al:
Eerst kijken bij
BREESTRAAT I 6 I
AMSTERDAM ROTTERDAM «UTRECHT
ARNHEM
EINDHOVEN
Onderstaande prijzen
zijn voor de leeftijd 5 a 6 jaar
A Popeline jurkje f 10.75
B Dirndl, jurkje f 11.25
C Jacket 15.90
D Blazer f 29.75
Kleine stijging per maat
HAARLEM
VINDT UW WEC
in een opkomende tak van industrie, in eigen land.
WIJ VRAGEN
voor ons projectenbureau
TEKENAAR-CONSTRUCTEUR
opleiding bij voorkeur MT-S- werktuigbouw,
voor onze boekhouding
JONC ASSISTENT
ter opleiding,
voor onze fabriek
KOELTECHNISCHE-MONTEURS
ASSEMBLINC-MONTEURS
(afmontage)
Sollicitaties mondeling of schriftelijk.
MODEHUIS v/h. H. MACK
BREESTRAAT 131—133, Lelden, vraagt
met atelier-ervaring. Leeftijd pi m. 21 jaar.
Adveiteeit in de Nieuwe Leidscbe
Dubbel voordeel van DE SPAR-Paashaas
Voor Paosverrassingen naar
De Sparl Dank zij ?0% korting
en 100% kwaliteit heeft U dubbel
voordeel bij dubbel lekkerl
Bovendien ALLEEN deze week
met ook nog 10% korting In Sporzogola
CAKEMEEL, Spar, pak 500 gr. van 15 voor 40 ct
LUXE MELANGE/ Spor, 200 gr. van 64 voor 49 et
DRAGÉ-EITJES/ 200 gram van 40 voor 35 et
VRUCHTENWIJN/ Spar, p. fles von 150 voor 125 ct
JAM/ Kersen en Abrikozen (Iesoort) van 82 voor 75 ct
APPELMOES/ Spar, blik van 85 voor 75 et
NIÉUW
EXTRA DESSERT-PUDDING, Spor, 7 >mok.n
Ter kennismaking per pak|e van 30 voor 25 ct
met ook nog lO'/» korting in Sparzegels
Altijd 10% korting in Sparzegels op
KOFFIE THEE - MARGARINE
nbitJifig** ia 4tt» »J*«rt»n6a lij* gflrfig
Zelfstandige
By het Marine Electroniach Bedrijf.
A. Een Eleclrolechn. Instrumentmaker
Voor de reparatie van fijne electromechanlsche appa
ratuur. Vereist: opleiding Kamerlingh Onnes Labora
torium of hiermede overeenkomende opleiding en
enkele jaren practykervaring.
B. Aank. Eleclrolechn. Tekenaars
Vereist: opleiding Ambachtsschool aid. Electrotechnlek
en enkele jaren tekenkamerervaring. Kennis van de
Engelse taal en van scheepsinstallaties strekt tot aanbe
veling. Leeftijd: pl.m. 21 jaar.
C. Leerling Eleclrolechn. Tekenaars
Eigenhandig geschreven brieven worden ingewacht
onder vermelding van M.E.B. 552'17 bij de Chef Per
soneel van bovengenoemd bedrijf.
DE EERSTE NEDERLANDSE
AUTORIJWI ELFABRI EK E.N.A.F.
VRAAGT
Uitsluitend mondelinge sollicitaties op Woensdag 6
April a.s. tussen 13.30 en 14.00 uur aan de fabriek,
Laakweg 142, Den Haag.
