Mannen van de kustwacht: rustig en waakzaam Het Evangelie op een lapje grond in het IJsselmeer Vuurtoren krijgt radiomaar... alleen de visserijgolf I Churchills positie Ook dit jaar expansie economische verwacht OP DE „CEINTUURBAAN' Samuel Hahnemann werd 200 jaar geleden geboren Alle gezindten komen er nu nog samen onder één en hetzelfde dak Raad voor de Scheepvaart bekeek foto's 9 VRIJDAG 1 APRIL 1955 OGEN EN OREN VOOR DE ZEEVAART (Van onze §-redacteur) TN REGEN EN ZONNESCHIJN, gedurende sneeuwjachten en bij lange A mistperioden, staan er langs de Nederlandse kust mannen die, elkaar af wisselend, vier en twintig uur in touw zijn. Zij luisteren en zij kijken. Zij luisteren naar de seinen van de schepen, naar de telefoongesprekken die de mannen op de brug met hun opdrachtgevers aan de wal voeren. En zij nemen de bewegingen van wolken en van schepen waar. Zij zien naar de lichten op het woelige water en naar de vaste vuren, die op de wal staan. Overkomende vliegtuigen en langsvarende schepen hebben hun voort durende aandacht. Zij zijn de ogen en zij zijn de oren van de kustwacht. Hoog op een duintop in Hoek van Hol land bevindt zich een dergelijke post. Het is de radio-peildiens*. en zij is bezet door vier burger-telegrafisten, die alle eens, als marconist ter koopvaardij of bij de marine zelf gevaren hebben. Rustige mannen, die in hun vrije uren waarschijnlijk nadenkend pijproken en zelfvervaardigde radio-toestellen probe ren. Zo op het eerste gezicht hebben zij daar, hoog boven alle duinen, duinpan nen, helmgras en nestelende vogels, een saaie baan. Zij wachten maar en zij luis teren maar. Naar de geluiden die er uit het peilapparaat komen en die hun ver tellen in welke richting zij een schip moe ten zoeken. Die richting geven zij dan weer door aan een centraal punt, van waar men relaties heef*, met andere peil- stations. Op zo'n manier wordt vastgesteld waar zich de vaartuigen bevinden. Met hun collega's in Terschelling, Wil lemsoord (Den Helder) en IJmulden tas ten zij zo geregeld, onzichtbaar, doch doeltreffend, de zeekant van Nederland af. Als het weer goed is, hebben zij wei nig te doen, maar gaat er iets ernstigs gebeuren, in de atmosfeer of in het bin nenste van zo'n vaartuig, dan is het. ook in die peilposten „alle hens" geblazen en afwezig is. moet de dienst met vermin derde bezetting tóch uitgevoerd worden. Dan is er evenwel een overwerk-regeling. die de gevolgen daarvan zoveel mogelijk opvangt. Ook luisteren Behalve peilen moeten de mannen in Hoek van Holland ook luisteren, al wordt dat laatste in veel gevallen voor hen gedaan. In de rampnacht is namelijk gebleken, dat Scheveningen-radio, voor mat de ontvangst uit het zuiden betreft. wel enkele „bii-oren" gebruiken kan. Die zijn dan ook in Hoek van Holland neer gezet. Het zijn een vijftal ontvangers, die een kabelverbinding met IJmuiden- (het hoofdkwartier van radio-Scheveningen) hebben. Zij maken het mogelijk, dat men aan het Noordzeekanaal beter kan ho ren wat er rond de Waterweg gezegd wordt, dan bij rechtstreekse ontvangst. Vandaar dat U, op de post in Hoek van Holland vertoevend, schipper Jan Kneu ver, die de een of andere kustvaardi naar Rotterdam brengt, een gesprek hoort voeren met zijn vrouw en met de reder. Dat is op een zo'n dag maar één gesprek, maar zo gaan er honderden door de aether. Zij gaan ^ls een stroom van klan ken, die men niet meer hoort, ove Buiten op de toren staande of binnen, in het wachtruimte ver toevend, steeds houdt de licht- wachter van Scheveningen met zijn kijker de zee in het oog. hoofden en door de oren van de manner die in de Hoek werken. Is Hock van Holland het oor. Scheve ningen kan het oog van de zeeman ge noemd worden. Want die vuurtoren daar heeft een nog veel omvangrijker taak dan licht geven tót op zestig kiloi ter afstand i de nde i Die Luisteren, luisteren, dat is de taak van de mannen die op de verschil lende posten langs de kust de taak hebben uit te luisteren" wat er op zee gaande is. wordt er zeer intens gewerkt. Ernstig ge- luisterd wordt er altijd, want elk ogen blik kan er wat misgaan en er is geen enkel moment van verslapping der aan dacht toegestaan! De mannen die hier werken, zijn dan ook aangenomen voor „continu-dienst". Dat wil zeggen: dag en nacht gaat hun werk door. Dat heeft soms i voor hen persoonlijk vérgaande conse- quenties. Want als er eens iemand ziek of ziet hel daar als een knipoog. De lichtwachters op de Scheveningse vuurtoren kijken ook uit over de zee. Hun post is zo mogelijk nog eenzamer dan die van de mannen aan de Hoek. Want die hebben nog het radio-contact met vele schepen en de huiselijke gesprekken de ontvangers. Voor de lichtwachters die, bij toerbeurt van acht tot één, van één tot zes, va: tot elf, van elf tot drie en van drie tot 's morgens acht op wacht staan, zijn de dagen, maar vooral de nachten, vrij wat eenzamer. Evenals hun collega's op het Hoekse duin, kunnen zij geen moment de aandacht laten verzwakken en vooral bij stormweer is grote waakzaamheid eer eerste eis! Zij moeten vreemde bewegin gen van schepen en vliegtuigen en df noodsignalen, die eventueel worden uitge zonden, zien en terstond rapporteren. Van de snelheid waarmee zij dat doen, kan zeer veel afhangen. Daarom heeft men de Scheveningse vuurtoren, evenals alle an dere op de kust, tot dusver ook „radio- vrij" gehouden. De familie Doorsnee er Mastklimmen zouden de wachters eens z( in beslag kunnen nemen dat zij de zee niet meer zagen! Er komt nu wel radio in hun uitkijk- kamer, maar het zal alleen voor de vis serij- en de noodgolf zijn, die zij dan kun nen beluisteren, omdat het werk dóórgaat en vóórgaat' (I! De geruchten over het mogelijke aftre den van Churchill zijn nog steeds de wereld niet uit. Gisteren wist de betrouw bare Manchester Guardian weer te mel den, dat de plannen voor het aftreden van de premier in de loop van de vol gende week, gereed liggen. Het blad voegde er evenwel aan toe, dat er wel licht verandering in deze plannen zal ko men als de Londense pers dan nog steeds tot zwijgen gedoemd is tengevolge van de staking, die vorige week begon. De Con servatieven zouden een regeringswijziging op dat tijdstip ongewenst achten. Vorige week meldde de Manchester Guardian dat zowel het Britse kabinet aLs de Conservatieve partij krachtige druk op Churchill uitoefe- te bewegen, af te treden als premier- Enkelen zijner minis ters zouden hem dui delijk hebben ge- voelden, voor blijven 'I Verklaarde üllzicbt maakt dat zij er niets lopig op dezelfde tragi werken, die de gezondheidstoestand Churchill de laatste tijd noodzakelijk maakte. Churchill zou op aandringen van deze minsters en de partijleiders een brief of memorandum hebben getekend, waarin hij belooft te zullen aftreden, voordat nieuwe verkiezingen worden gehouden- De datum van hei aftreden van Churchill zou in dit geval worden bepaald door het tijdstip waarop de Conservatieven (even tueel vervroegde) algemene verkiezingen zullen uitschrijven De maand Mei komt in aanmerking, maar is het in deze maand niet meer mogelijk dan zullen de Conser vatieven wellicht tot October wachten. Als de krantenstaking volgende week nog voortduurt en als we aannemen dat Churchill werkelijk had besloten, volgen- de week af te treden, dan is het niet on mogelijk dat de staking dankbaar wordt aangegrepen om bedoelde plannen nog even op te schorten. Het gevolg daarvan zou zijn. dat de algemene verkiezingen (die minder dringend zijn geworden de Conservatieven, nu de Labourpartij het conflict met Bevan heeft „opgelost") niet meer dit voorjaar, maar op zijn vroegst in het najaar gehouden kunnen worden. Zo komt de krantenstaking de oude premier wellicht te hulp en krijgt hij waarschijnlijk nog gelegenheid om zijr ongeduldige partijgenoten te bewijzen dat zij wel wat te hard van stapel dreig den te lopen. Centraal Economisch Plan Arbeidsreserve zal echter iels toenemen Het Centraal Economisch plan voor 1955. hetwelk niet zozeer een plan dan wel voorspellingen omtrent het econo misch reven van Nederland omvat, op gesteld ooor het Centraal Planbureau, spreekt ae verwachting uit, dat het jaar foroen gekenmerkt door een verdere expansie, zij het aanzienlijk langzamer in 1954 Deze zal voornamelijk te danken zijn aan het verloop van de uit- var. goederen en diensten, welke krachtig toegenomen is met ruim f 1 mil liard. Hierdoor worden ook het nationale inkomen en de bestedingen hoger. De stijging van het nationale product zou mineer dan 2 pet. bedragen, hetgeen in normale omstandigheden te weinig om de groei van de beroepsbevolking op te vangen, doch men mag aannemen, dat het bedrijfsleven zal trachten het tekort aan arbeidskrachten te beëindigen, zodat de toeneming der werkgelegenheid iets groter zai worden dan de vermeerdering der productie. Het bruto-nationaal product wordt ge raamd op f27,09 (v.j. 26,22) milliard, het gezinsverbruik op f 16.4 015,77) milliard, de overheidsbestedingen op f4,41 (4.25) milliard, de bruto-investeringen door be drijven op f5.23 5.50) milliard. Een uitkomst voor slecht-etende kinderen Toch is het zo 310) De slordig zittende riem van de regenjas, die een slag gedraaid is en daardoor wellicht een wat onverzorgde indruk maakt, heeft ons aanleiding gr- geren tot een diepzinnige beschouwing. Onze opmerkingen richtten zich echter niet op de kleding, maar op de merk waardige figuur die de riem vertoonde. een figuur, die slechts één zijde hrzat. het zgn. hlad van Möhius, dat met een uitgangspunt een om te controleren om de wereld k< dan zou hy tot dat hy gedurende zich ter hoogte 5 andere hondje, en Maart schijnt naar Maar rr is nog dighrid. Onze vi in welke lyd de reis n worden volbracht, ijn schrik bemerken de tocht van stand t zyn snuit bevindt an de tenen van het l.rnrTnV wyzen"' en andere merkwaar- rrvorligr wereldreizi- makkelijk kan wor den nagemaakt. We zouden ons best kunnen voor stellen dat in dit vlak zirh een hond je beweegt, een on f als ren links-kykend hondje, maar na het volbrengen van de rrrhts-kykend ver anderd! Het hondje zelf is niet veran dernemend diertje dat het plan heeft opgevat een reis Ie gaan maken door altijd maar rechtuit te lopen. Iets derge- theorie althans. derd en bemerkt van deze vreemd soortigheden geluk kig niets. Maar la- voorstrllen. 'dat het dier zo verstandig is geweest een kom pas mee te nemen. keroor naar het Verten. Zonder rechtdoor naar het N. lopen en berriken van de N.pool steeds den alt vóór het t op. Alles i« nende hondje rr, dan dat hy rechl- >mt hy weer op het lan, dan loopt hy on- merkt daar natuur r ion hy by het uit- links het W. Kor i het V. rechts! O. snelheid kan laten drai n maakt erhter ook (Nadruk verboden) Grondlegger homoeopathie wordt internationaal herdacht Op 10 April zal het tweehonderd Jaar I en scheikunde. Hij schreef veel over me- geleden zijn. dat de grondlegger der ho- jische onderwerpen en bekend werden SiSTftr artikelen. w..r,n he, «Jn de „Liga Homoeopathica Internationalis" cn de „Deutsche Zentralverein Homoeo- pathischer Aertze" van 4 tot 9 September een Hahnemannjubileumcongres in Stutt gart. Hahnemann, die te Meiszen In Saksen werd geboren, werd op twintigjarige leef tijd student in Leipzig. Hij voltooide zijn opleiding te Wenen bij de toentertijd be roemde dr Quarin. In 1779 promoveerde hij op een proefschrift over de oorzaken en de behandeling van kramptoestanden Als zelfstandig arte werkte hij in ver schillende Duitse plaatsen en verder hield hij zich intensief bezig met plantkunde aderlaten Communisten krijgen leiding in Sowjet landbouw Kroesjtsjef. eerste secretaris van de Russische communistische partij, heeft vandaag in Moskou bekendgemaakt, dat de partij haar contróle op de landbouw zal verscherpen door tienduizenden be trouwbare partijgenoten te benoemen tot leiders der collectieve boerderijen. De maatregel zal in de eerste plaats worden toegepast op boerderijen die een achterstand hebben in de productie. Ernstige waarschuwing van Senator Kefauver De democratische senator Kefauver heeft verklaard, dat in de Amerikaanse regering een complot gesmeed wordt om het land in een oorlog met China te storten. De senator noemde deze krach ten zó sterk, dat het wel eens moeilijk zou kunnen zijn hen te weerstaan. Kefauver vreest dat Eisenhower de verantwoordelijkheid die voortspruit uit zijn blanco volmachten ten aanzien van het gebied rond Formosa, wel eens zal betreuren. NAAR DE ..KERK" IN LELYSTAD f.£ (Van onze kerknieuwsredacteur) ZONDAGMORGEN IN ALLE VROEGTE, na een autorit van twee uur over gladde wégen en na een uur moeizaam varen door uitgestrekte, nog dikke ijsvelden, zetten wij voet aan wal in Lelystad, om er naar de kerk te gaan. Wij waren de gast van ds. M. D. Gijsman, Herv. predikant voor buitengewone werkzaamheden uit Den Haag, die deze grote reis moest ondernemen om voor te gaan in de godsdienstoefening, die wel een heel bijzonder karakter draagt. Want Hervormden, Gereformeerden, Christelijk Gereformeerden e.a. gaan elke veertien dagen naar een interkerkelijke dienst, waarin beurtelings voorgangers van verschillende kerken voor gaan. Zelfs gaat men er samen aan het Avondmaal. Het verwachte overschot op de beta lingsbalans is door het bureau verlaagd van f 1 milliard tot f 700 millioen. De stijging van het gezinsverbruik wordt geraamd op 2.3 pet., de aanwas der bevolking op 1,1 pet., zodat het verbruik per hoofd zal toenemen. Het bureau acht de kans op inflatoire verstoring van het inwendig geldelijk evenwicht klein. Een toeneming van de goud- en deviezenvoorraad wordt ver wacht. tenzij de versnelde aflossing van buitenlandse credieten en de kapitaaluit- Mcn verwacht de bouw van 65.000 wo ningen en afneming van het woningtekort tot 175.000. Gerekend wordt op een finan cieringstekort van de overheid van f 1050 min., tegenover een besperingsaan- bod van f 1680 min. van institutionele beleggers. Toch zal aan deze „noodsituatie" weldra een einde komen. De Dienst voor de Zuiderzeewerken heeft namelijk om tege moet te komen in de behoefte aan een behoorlijke vergadergelegenheid een een voudige kerkbarak laten maken, aan de uitvoering waarvan men binnenkort hoopt te beginnen. Deze kerkbarak symboliseert wel de meest brede oecumene, want alle gods dienstige richtingen komen er onder één dak. Maar onder dat ene dak moesten toch scheidsmuren worden aangebracht. Er zijn ruime vergaderlokalen in. van ca 9 x 9 meter, een voor de r.k., een grotere en twee kleinere lokalen voor de Protestant, se groeperingen. Met de Kerst hoopt men het gebouw, dat uiteraard een semi-permanent karak ter draagt, gereed te hebben. De kampbeheerder van Lelystad. de heer W. de Jong, heeft met veel liefde en toewijding al prachtig snijwerk vervaar digd ter versiering van de kansel, die uiteraard in het eenvoudige gebouw van sobere makelij zal zijn. Waarover de heer De Jong als enthou siast amateur nog piekert is de frontver siering van de preekstoel. Wie kan hem aan een goed idee helpen? Het ligt voor de hand. dat het betrekking moet hebben op de eigenaardige wijze waarop hier land wordt gewonnen en hier een stad Waar ligt en wat ls Lelystad eigenlijk? „Stad" is voor het prille begin van een gemeente, die in een verre toekomst der tigduizend inwoners ral krijgen, op het ogenblik wel een heel weidse betiteling. Er slaan op een verbreed stuk van de Knardijk, enige honderden meters lang en negentig meter breed, een stuk of wat houten barakken en een aantal stenen semipermanente woningen, die de 28 ge zinnen van het administratief en toezicht houdend personeel van de Dienst Wierln- germeer een klein, sober, maar niettemin gezellig onderdak verschaffen. Ongeveer honderd mensen wonen daar midden op een stukje grond rondom het wijde water, waarop men het nieuwe land moet veroveren, boven de blauwe lucht met de witte wolken en als een donkere streep tot in verre horizon, de Knardijk, die Lelystad verbindt met Harderwijk. De opbouw van Lelystad kan pas aan vangen als volgend jaar tegen September een begin kan worden gemaakt met het leegmalen van de nieuwe polder, Oostelijk Flevoland, die 54.000 ha groot zal zijn. Dan zal dus eerst de noordelijke dijk van Lely stad tot Schokkershaven bij Kampen klaar moeten zijn. En daaraan werkt men nu. Dagelijks brengt de „Dr C. Lely" enige honderden arbeiders van de Knarhaven, halverwege de Knardijk naar Lelystad. Zorg van arts en spaarbank T^OEN we aan land stapten werden wa hartelijk begroet door de arts aan wie de geneeskundige verzorging is toe vertrouwd van de „eilandbewoners", dok ter H. J. Bekius. Er waren gelukkig wei nig zieken. „Het is hier gezond wonen", merkte de jonge dokter op, en hij wees ons zijn huis, met bordje: Genees kundige verzorging, spreekuur van 19 tot 20 uur. Iets verderop zagen we een bordje met Nutsspaarbank, geopend van 7 tot 8 uur 's avonds. Wel een bewijs, dat hier ge in zwang zijnde purgeren veroordeelde. Toen hij een boek van een Engelse medicus vertaalde, kwam hij daarin een verklaring tegen van de koortsverdrij vende werking van kinine. Hij was het met die verklaring niet eens, ging de werking van kinine bij zichzelf en anderen na en trok uit de resultaten van die proe ven de concluaie. dat kinine koorts ver drijven kan. doordat het een andere koorts opwekt. Na proeven met nog meer geneesmiddelen kwam hij tot het opstel len van zijn theorie, dat men een ziekte kan genezen door met een geschikt medi cijn een gelijksoortige ziekte op te wek ken. Zijn voornaamste werk, „Het Orga- non der Rationele Geneeskunde", waarin hij de homoeopathische geneesmethode verdedigt, verscheen in 1810. De laatste acht jaren van zijn leven werkte Hahnemann als arts in Parijs, waar hij op 2 Juli 1843 op 88-jarige leef tijd overleed. Minister Kernkamp weer aan het werk Minister Kernkamp zal zijn werkzaam heden aan het departement van overzeese rijksdelen, na zijn ernstige ongesteldheid, op Maandag 18 April weer aanvaarden. spaard wordt op een stuk grond, waar niet zo heel veel te verteren valt. Tegen half elf begon de dienst. Ook al is deze kerkdienst dan maar voor veertig zielen In een houten werkkeet, met hou ten stoelen, een lessenaartje en een sera fijntje voor de begeleiding van de ge meentezang, het is er echt „kerk". Weet U wat ons bij het uitspreken van de zegen al bijzonder trof? Dat was het „in de gemeenschap van de Heilige Door de vensters zag mén uit op het water, alles water, zover het oog reikt en heel dichtbij kale bomen nog, in het na jaar geplant, maar die op de nieuwe grond beloven te zullen gaan bloeien; de knop pen zitten er ln. Daar zaten de Hervorm de dokter en de kampbeheerder naast de Gereformeerde moeder met haar kroost. Da Chr. Geref. opzichter naast de Doops gezinde administratieve ambtenaar. Het was Juist een jaar geleden, dat met deze diensten een begin werd gemaakt. En ds Gijsman bracht er Zondagmorgen 't eenvoudige, maar aangrijpende lijdens- evangelie uit de Hebreeënbrief: Laat ons dan met vrijmoedigheid toegaan tot de troon der genade. Bij het opgeven van ds gezangen we%d vermeld, waar ze te vin den waren in de Hervormde zowel als in de Geref. bundel. Straks zal alles weer anders worden. Eerst komen toeristen naar Lelgstad. (Voor dit Jaar staan 45.000 bezoekers, die Oraag eens komen kijken naar het pipan- fische werk, op de Itfst). Dan komen boeren ran elders het nieuwe land be- nteui leving opbouwen met alle verschillen die ze in de oude hebben pekend en die ze overplanten. Jammer, eensdeels, want Gods Hcilipe Geest werkt door ook als de kerkelijke scheidsmuren niet precies konden wor den afgebakend. Dat hebben we Zondag onder het gehoor ran ds Gasman u>el LELySTAQ Jo^pril« HOE VERGING KLIPFONTEIN Voer het schip te dicht onder de kust (Van een onzer verslaggevers) De Raad voor de Scheepvaart is gisteren het onderzoek begonnen naar het vergaan van het 10.555 brt metende m.s. Klipfontein van de N.V. Ver. Ned. Scheepvaart Mij. Den Haag op 8 Januari 1953 nabij Ponta Zavora voor de kust van Portugees Oost-Afrika. Zoals bekend konden alle 103 passagiers en de 118 bemanningsleden veilig van boord komen vóór het schip in de golven verdween. Als eerste werd de kapitein, de heer J. H. Oosterhuis uit Heemstede gehoord. Zeer uitvoerig onderzocht men aar de har.d VU de gebruikte Er.gclse kaart en een Portugese kaart, wat het juiste punt is geweest waar het schip zich op dat moment moet hebben bevonden. De voor zitter citeerde een Portugese visser, die de Klipfontein dicht onder de kust had waargenomen en een ramp had verwacht. De kapitein verklaarde in de overtuiging te hebben verkeerd dat „de zaak daar schoon was." Op welke plek Ir J. V.sser, docent aan het Intern. Op- leidingsctntrum voor luchtkartering te Delft, die de foto's, genomen door een passagier en die welke gemaakt zijn van een Engels vaartuig en de kustvaarder Holland af vergeleek, verklaarde tot de conclusie te zijn gekomen, dat de foto, door de passagier gemaakt, was op drie kwart r.ijl buiten de kust en een plaats aangaf, die één mijl dwars van de on diepte i«g. welke op de Portugese kaart staat Ds passagier, de heer S E Hocke. had zijn plaat geschoten" onmiddellijk nadat hij het schip voelde sloten. In de middagz^tting werd gesproken over hetgeen na het stoten was gebeurd. Het houden van sloepenrol was op der gelijke kustreizen niet gebruikelijk, al dus de kapitein. Na de ramp is hierin verandering gebracht. De verklaringen van de derde stuur man stemden in grote HJncn overeen met die van ae gezagvoerder Zeer beslist zei hij. dat geen afwijkende koers was ge stuurd. Hij schatte de afstand tot de kust bij het rioten op twee mijl. De zitting werd daarna geschorst tot 6 April om de eerste stuurman te kunnen horen, die thans op zee is en tegen die tijd in Nederland wordt terugverwacht. «Het leven begint bij 40" protesteert De stichting Het leven begint bij 40" heeft de Kamerleden doen weten, teleur gesteld te zijn over het afwijzende stand punt van minister Suurhoff ten aanzien van deze sUchting Het bestuur vraagt de Kam» rieden een onderzoek te doen Instellen, opdat blijken za'. dat de stich ting gctuzics aan politiek doet, zoals de minuter meent.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | | pagina 5