is de steg!
Leids sterrenkundige werkt
aan documentaire
i
fk
jpj\
i\
M
Op Oud-Poelgeest in gesprek
met Albert Camus
<Üew»itda*5
Ondanks gestegen omzet nog
geen vooroorlogs peil
CM®
NIEUWE LEIDSCHE COUHANT
3
MAANDAG 28 MAART 1955
HERMAN KLEIBR1NK OP 'T FILMPAD
3?
?j
4
1
l
Radio-telescoop onderwerp van
eenmans-productie
oprichting van de liga af, in 1942, tot nu toe heeft hij bij deze enthou
siaste groep amateur-filmers een voorname rol gespeeld. Dat was dus zui
ver het uitleven van een hobby. Maar-nu is de heer Kleibrink bezig met
een filmisch werkstuk, dat ook wel degelijk met zijn beroep, waarnemer
aan de Leidse sterrenwacht, te maken heeft. Aan het eind van de zomer
hoopt hij namelijk de laatste hand te leggen aan een film over de radio
telescoop te Dwihgeloo, een apparaat waarmee de straling uit het Melk
wegstelsel kan worden opgevangen.
In een werkkamer van de sterrenwacht
hebben we een uurtje gezellig zitten pra
ten met deze filmer-in-hart-en-nieren.
Want dat is hij, daarover ls leder, die
zijn producten heeft gezien, het eens. Ge
boren in Amsterdam kwam hij in 1931
naar Leiden, waar prof. De Citter de
scepter zwaaide ir de sterrenwacht. De
jonge Kleibrink ging van het juiste stand
punt uit dat een mens zo mogelijk hobby
en werkkring moet combineren. Hij voel
de veel voor dit vak en prof. De Citter
nam hem aan als rekenaar. Al spoedig
verdiepte de heer Kleibrink zich in aller
lei fotografische problemen, die met zijn
beroep verband houden, en zo ls de fil
mer Kleibrink geboren. In 1936 begon hij
te experimenteren met die wonderbare
camera, een uitdrukkingsmiddel met
weergaloze mogelijkheden. Twee jaar la
ter vertoonde hij zijn eerste product voor
een publiek van gelijkgestemden.
Sindsdien, en vooral na de oorlog, heeft
Herman Kleibrink in de kringen van de
amateur-cineasten grote bekendheid ver
worven. Zijn films „La Mer" „Van het
een komt het ander", de documentaire
over molen De Valk, ze zijn te bekend
dan dat we er hier nog in den brede over
hoeven uit te weiden.
Maar nu heef» hij dan iets voor de
lens genomen dat stellig in nog bredere
kring de aandacht zal trekken, namelijk
de verfilming van de totstandkoming van
de grote radio-telescoop in het Drentse
dorp Dwingeloo.
Historie
Reeds vóór de oorlog, zo vertelde ons
de heer Kleibrink, ontdekte een radio-
ingenieur in Amerika, dat uit het heelal
een vreemd geruis als radiogolven tot
ons kwam. Wat het was kon hij niet ver
klaren en de oorlog sneed de mogelijk
heid tot verdere onderzoekingen radi
caal af.
Maar een Leids student, H. C. van de
Hulst, piekerde en rekende verder. Zui
ver op theoretische gronden kwam hij
tot de conclusie, dat de zogenaamde lege
ruimte tussen de sterren onmogelijk leeg
kon zijn. Zijn redenering luidde, dat in
deze onvoorstelbaar grote ruimte wolken
waterstof rondzweven, die een op aarde
waarneembare straling moeten afgeven.
Hij berekende ook de golflengte: 21 cen
timeter.
Op 15 April 1944 zette hij deze theorie
uiteen aan een deskundig auditorium in
een colloquiumzaal van de Leidse ster
renwacht. De uiterlijke omstandigheden
van toen. armoedige kleding, ondervoe
ding, niets te roken, vermocht de be
langstelling voor dit denkbeeld niet te
doven. En terecht. De student Van de
Hulst, nu als professor-doctor collega van
zijn vroegere leermeester prof. J. H. Oort,
zou na de oorlog een wereldfaam krijgen
als ontdekker van de radio-astronomie.
Techniek
De techniek van de kleine golflengten
heeft vooral in de oorlog een enorme
sprong voorwaarts gedaan. Een oorlog
brengt altijd een versnelde beweging in
de techniek, maar met deze vooruitgang
waren de astronomen heel blij. Radar
bleek steeds beter te voldoen naarmate
de zenders impulsen met een zeer kleine
golflengte uitzonden. De ontvangers moes
ten daarop worden ingesteld en zo ver
rezen. ook langs onze kust, vreemde
bouwsels met ronde of rechthoekige pa
rabolische antennes Professor Oort wist
na de oorlog zo'n Duitse antenne op de
kop te tikken, en met deze zogenaamde
Würzburgspiegel ving men op de heide
bij Kootwijk de eerste straling uit het
heelal op. De heer Kleibrink heeft ons
de in beeld gebrachte kurve van die stra
ling laten zien. inderdaad steeds zwevend
om een golflengte van 21 centimeter, zo
als die Leidse student had voorspeld.
Met een grote bijdrage van Zuiver We
tenschappelijk Onderzoek wordt nu in
Dwingeloo de grootste radio-telescoop van
het Europese continent gebouwd, een
spiegel met een middellijn van 25 metei
en voorzien van een zo ingewikkelde ont-
vangapparatuur op electronisch gebied,
dat de technicus C. A. Muller daarmee
alleen al een meesterstuk op radiogebied
heeft geleverd.
Reconstructie
In Juli vorig Jaar begon Klelbrinks 18
mm camera te zoemen bij de eerste op
namen voor deze belangwekkende film.
Hij had nog opnamen van de marcheren
de Wehrmacht. die ook gebruikt zijn In
z'n documentaire over de hongertochten
Welnu, die soldaten zullen in deze film
reer marcheren, omdat het begin van
it alle9 immers in de oorlog valt.
Het colloquium is verleden week
Zaterdag in de echte omgeving gere
construeerd, waarvoor de deelnemers
van toen nu uit het hele land bijeen-
gevist moesten worden. „Student"
Van de Hulst heeft z'n inleiding op
nieuw gehouden en draaide een siga
retje van oude peukjes, allemaal echt
joals het toen was.
Prof. Oort en ir A. H. de Voogt van de
P.T.T. wandelen door de duinen en zien
de Duitse radarspiegel. Dat ding heeft de
cineast Kleibrink de meeste hoofdbrekens
gekost. Toen hij zijn film begon te maken
waren die dingen immers overal verdwe
nen. Stad en land heeft hij afgezocht om
een foto machtig te worden. Niets wilde
gelukken, op geen enkele oproep kreeg
hij antwoord. Tot de hoofdredacteur van
het foto-tijdschrift Focus, de heer Dick
Boer. zich herinnerde een negatief te
hebben van een kleinbeeld-kleurenfoto.
die hij eens van een duinlandschap op
Texel had gemaakt. En laat daar nu net
de gezochte Würzburgspiegel op voorko-
Een werkfoto uit de film, die
de Leidse sterrenkundige Her
man Kleibrink bezig is te ma
ken over het oprichten van een
radio-telescoop te Dwingeloo.
Hier ziet men de toren, waarop
de spiegel - middellijn 25 meter
- zal worden aangebracht. In
normale gevallen is het „kip
pengaas" van de spiegel duide
lijk te zien, maar deze foto
werd gemaakt toen sneeuw en
ijs er een ander beeld aan had
den gegeven.
men! De film was gered en Herman Klei
brink kon met vernieuwde ijver de pro
ductie van de radio-telcscoop-onderdelen
bij Werkspoor gaan vastleggen. Dat werk
heeft hem enorm geboeid. Hier kon hij
vaart in de film brengen, wat bij het op
richten en installeren van de telescoop
op de Kralose heide veel moeilijker was.
Met de voltooiing van dit indrukwek
kend werkstuk in Augustus of September
:al Herman Kleibrink ook zijn laatste
meters film aan dit onderwerp „verschie
ten". Met een bandopnemer maèkt hij er
een geluidsband bij en dan zal deze drie
kwartier durende film in roulatie komen.
In het buitenland toont men zich reeds
zeer nieuwsgierig naar het Nederlandse
..radio-astronomisch observatorium te
Dwingeloo". zoals de officiële benaming
luidt. Nu reeds weet men dat deze enor
me spiegel ook straling zal kunnen op
vangen, komend uit de ruimte buiten ons
eigen zonnestelsel
We twijfelen er dan ook niet aan, of de
leden van de vereniging voor weer- en
sterrekunde. van volksuniversiteiten, leer
lingen van middelbar© scholen en alle
andere groepen mensen, die zich interes
seren voor de wonderen van de schep
ping, zullen deze film zeker willen zien.
Deze Leidse amateur-cineast zal met zijn
prachtig© eenmans-prestatie veel eer in
leggen.
Gevestigde en vertrokken Dersonen
In de week van 21 tot en met 26 Maart
Te Leiden vestigden zich:
van Aalst, leerling-gezinsverzorgster,
Rapenbutg 59. B E J Bax. onderwijzeres,
Leeuwer.kstr 2 J J M Berbee, beroeps
militair. Oude Herengr 22, T M Berlage.
Rijn- en Schiekade 67, J J Boersma, se
cretaresse. Rapenburg 77, H Borgman en
fam, bouwkundige, Jan Lievensstr 26, A
Bnkel. verpleegster, Rijnsbweg 10.
A C de Bruin, onderwijzeres. Diefsteeg
6B. H J M Bruins Slot. tandartsassis
tente. Aooth dijk 6: H van Brummen.
leerling-verpleegster. Witte Singel 27; W
Bijl, leerling-verpleegster, Witte Singel
27. J T van Bijlevelt, verpleegster, Lee-
mansstr 38, C C Develing, doktersassis
tente, G'oenhovenstr 25. H W van Die-
conservenfabr.arbeider. Haarlemmer
weg 23. W van Dijk, Kaarsem.str 7. C R
Dijkstra, boerenknecht, Sumatrastr 189.
A M van Rijn-Eradus, Lopsenstraat 11 a.
J G B Escher. Rapenburg 88. W H van
den Eijkel. leerling-verpleegster, Witte
Singel 27 L Flesseman, Groenhovenstr 9.
J A van Grieken, portier, Levendaal 153.
C H P M Gijtenbeek echtgen van Jansma.
Sumatrastr 44 a, J W van den Ham, korp
der mariniers Sumatrastr 5, W Hane-
veld en fam, cassière Trianon. Leemans-
str 38. M C Sinke-Harinck, W Rózenstr
C A Heemskerk, leerling-verpleeg
ster, Hooigracht 15, J. C. Heidema, lasser,
Brederostr 9. L H Hekking. Rijnsb.weg
B, P A M Hersmus, hoofdstopster bij
Zaalberg. H. de Vriesstr 74. A P C de la
Parra-van Herwerden, Verdamstr 40. G
Kamp. Rapenburg 59, T N Liem, Thor-
beckestr 58 I D Vinck-Maldonado en
fam, Boerhaavelaan 12, P Malipaard, be
tonwerker, Molenstr 26, E F Nielsen.
Oude Vest 19, L J J M Niessen, arts,
Rijnsb.weg 5 H J Nulkes, brievenbestel
ler PTT. Gasstr 24, E C de Hoog-van On-
selen en fam. Lorentzkade 4. J P Boom-
Oostveen. Lombokstr 41. E S Rachlin,
Rijnsb weg 153. J van Rijswijk, conduc
teur NZHVM Boerhaavelaan 9 B Schaap,
onderwijzeres, Zeemanlaan 11. G F Schel-
tema, Langebrug 19, I S L Sobers, mili
tair, Groenhazengr 12, P Spit, Rapen
burg 4. J Swaak, hulp in de huish, Peli-
kaanstr 1, S Tetteroo en fam. techn ambt
PTT. Groenoordstr 27. C A N Tiel, W.
Singel 96 W M Troost, leerling-verpleeg
ster, Zoeterw singel 40 a, J M van Grie
ken-van Vaneveld, Levendaal 153, P Vis
ser en fam, werkbaas, Binnenlaan 13. O
P van Wier Kersenstr 28, C J M Wit
kamp. apotJh.ass, J. van Houtkade 29, W
C M Zonaerop, kantoorbediende, Tulpen-
straat 19
Uit Lelden vertrokken:
G A Andrée Wiltens, Rapenburg 95,
's-Gravenhage. Thorbeckelaan 673, H Ar-
noldus, Gasstr 62, Noordwijk. Van Speyk-
straat 4. E C Balster, H Morsweg 16.
's-Gravenhage Brugsestr 25, E J Poppe-
ma-van den Bent. Breestr 47, 's-Graven-
hage. fhorb laan 328. C A Bernsen. Zoe-
terw. Sm gel 100. Canada. C L M Bevers.
Steenschuur 12, Delft, Nw. Plantage 16,
C Bloot. Kloksteeg 7, Bussum. Ceintuur
baan 44. M M J F Crombach, Noordeinde
50, Valkenburg L St Gerlach. Prov.weg
257, C Dee, Herengr 51, 's-Gravenhage.
Ln. v. Poot 150. J C W Doornberg. Rapen
burg 131 Zeist, Sproncklaan 15, W v d
Haam, Kruisstr 7, Voorschoten, Burg
Vernèdepark 18, J P Arnoldus-Hooger-
vorst. Breestr 145 a. Noordwijk. Van
Speykstr 4, E Sterk-Houthuis. Hoflaan 5.
Amsterdam. Borneostr 20 III. H G de
Jong, Jac Catslaan 75. Nijmegen, Daalse-
Agenda van Leiden
Maandag
Schouwburg. 8 uur: Ned Comedie
De repetitie of de liefde gestraft,
Jean Anouilh.
De Doelen, 8 uur Leidse amateur-foto
grafenvereniging. films van leden.
Clubhuis „Ons Eiland", 8 uur: Vereni
ging voor paedagogiek, paedagogisch
forum.
Dinsdag
Foyer stadsgehoorzaal, half 3 en 8
stoffen- en confeotieshow Gerzon
Gulden Vlies. 8—10 uur: Leidato 1955.
inlichtingenavond.
Kleine stadszaa!. 7.45 uur: afdeling Lel
den Chr. Reisverenging, H. Na ter ver
toont kleurendia's over Centraal Europa
Schouwburg, 8 uur: Ned. Comedie met
De repetitie of de liefde gestraft.
Jean Anoudlh.
Rehoboth. 8 uur: C B.P.B., indrukken
van mevrouw J. C. A. KoningTolk ovei
Amerika, met film.
Rijksmuseum van oudheden, 8 uur: di
H J H. van Buchem uit Nijmegen ovei
de laat-Romeinse z.g. kruisboogfibulae.
Pieterskerk, half 8: retraite voor stu
denten-lidmaten.
Oegstgeest. Zendingsihuis. 2—6
uur: verkoopmiddag.
Stadsgehoorzaal, 7.15 uur: uitvoering
van de Matthaeus Passion (onverkort)
door Ex Animo, m.m.v. Rott. Philh.
Orkest.
Wijkgebouw Levendaal. 8 uur: C.H.
Unie, F. H. v. d. Wetering uit Amsterd;
over: Enige problemen in 1955, m.m
Inter Nos.
Rehoboth, 8 uur: Centrale AR. kies
vereniging, D. J. Brouwer uit Oegstgeest
over: Het Rijksmuseum (enkele opmer
kingen over de A.R. Partij nü).
Middelstegracht 3, 8 u.: ds H. F. Huson,
Vrij Evang. predikant te H. I. Ambacht,
over: Hebben de vliegende schotels
Nachtdienst apotheken
Apotheek Van Driesum, Mare 110, tel.
20406, en de Zuider-apotheek, Lammen-
sohansweg 4, tel. 23553.
Spreekbeurt Geref.
Gemeente
Voor de Geref. Gemeente hoopt Woens
dagavond om half acht ds A. F. Honkoop
van Goes voor te gaan.
Meisje van een balcon
gevallen
In de Da Costastraat speelde het acht
jarig meisje E. S. gisteravond ongeveer
zeven uur, tijdens afwezigheid van d<
moeder, op het balcon aan de achterzijdi
van het ouderlijk huis. Het kind klom op
de balustrade, viel er af en kwam vier
meter lager terecht op de betegelde bin
nenplaats. Zwaar gewond werd het kind
enige tijd later door de E.H D. naar he
A.Z. overgebracht Het meisje bleek eer
ernstige hoofdwonde, een zware hersen
schudding en een schedel basisfractuur te
hebben opgelopen.
weg 380 M C Karreman, Zijlsingel
Nieuwerkerk a/d IJssel, Ringdijk 60. M J
Kouwenhoven, Bos- en Gasthuispolder 5
Alkemade, Westeinde 81, L G M Klein-
Laman, Hoefstr 42 a, Katwijk, Bar. v
Wassen laan 6 H M van Loon, P C Hooft-
laan 1. Amsterdam, Raadhuisstr 39 boven,
J Dreef-Maas H Rijndijk 220, Japan, J
d Meij en fam. Hoefstr 42 a, Katwijk,
ir. v. Wassen.laan 6. M M A Mous,
Noordende 50. Leens, Warfhuisterweg
C 67. G Le Man-de Neef, Haagweg 48,
Groot Brittannië, M A C v 't Noordende,
Zoeterw. Singel 99, Delft, Verwersdijk
164. J L v d Post, Hogewoerd 20. Rotter
dam. Varkenoordsekade 44, HM de Rouw.
Noorde r.de 2 a, 's-Gravenhage. Ln. C. v.
Cattenbu'oh 24 a, D v d Schaaf. L. Cou-
perusstr 2. Den Helder, Buitenhaven 5,
Smoorenburg, Maarsmanssteeg 6 a.
Brunssurn, de Egge, J Verbraak, Noord-
einde 2 a. Roosendaal ca NB. Emmastr
100, J W van Welij, Hyacinthenstr 3.
Veenendaal. Patrimoniumlaan 77. J v d
Werff en fam. Oranjestr 11, Leiderdorp,
Zyloordkade 30 A Zandvliet, Thorbec-
kestraat 4. Delft. H de Grootstr 186.
Ds Popma We moeien naar „gisteren" en naar
„morgen" willen kijken
werd Zaterdag en gisteren in het kasteel Oud-Poelgeest gehouden,
waar een vijftig gasten aanwezig waren. Het was ditmaal de Franse
schrijver Albert Camus, die voor het voetlicht werd gebracht, een der op
vallende vertolkers van een modern levensgevoel.
Vervolgens besprak hij de beide ro
mans. Uit het eerste blijkt, dat Camus in
retranché tegenover de dingen staat; hij
wil zich dus versdhansen. La Peste geeft
de cirkelgang van het leven te zien; het
alles aanvaarden.
Welk antwoord zal de mens geven, zo
vraagt Ca mus. wanneer alles op de mens
afkomt? De eerste mogelijkheid is: zelf
moord. Maar daar wil hij niet van weten,
dat is capitulatie. Tweede mogelijkheid
van antwoord: de hoop, als religieuze
troost. Ook nu zegt Camus „nee", want
hij noemt het religieuze hopen in strijd
met de werkelijkheid.
De derde mogelijkheid ls die van de
heroïek, het heroïsme: het dapper tegen
over het leven staan, heldhaftig zijn. Dat
wil Camus. Zo kunnen we. aldus ds
Met het onderwerp „Aan de rand van
het existentialisme" was ds S. J. Popma.
Geref. studentenpredikant te Amsterdam,
de eerste spreker, die Zaterdagmiddag
optrad. Daar het niet mogelijk was. het
hele oeuvre van Camus te overzien, be
paalde ds Popma zijn toehoorders bij
twee boekwerken van de Fransman, na
melijk het in 1942 geschreven werk De
Vreemdeling en het boek De Pest, dat in
1947 het licht zag.
Camus werd in 1913 te Algiers geboren,
waar hy studeerde en een wijsgerige be
langstelling aan de dag legde. Later
reisde hij veel, schreef toneel en was
daar ook praktisch aan werkzaam. Ook
in het Franse verzet heeft Camus zijn rol
gespeeld
Na er op gewezen te hebben, dat uit
de twee genoemde boeken blijkt, dat
Camus ook romanschrijver was. gaf ds
Popma een definitie van zo'n schrijver en
zei hij. oat romanschrijven het styleren
is van n.ensen en de werkelijkheid van
het leven Spi noemde dit een stylerings-
beginsel.
'Camus heeft verschillende motleven
met helderheid naar voren gebracht,
waarin hij ons uitdaagt in zijn heroïsch
ontkennen van zin en doel van het leven.
Camus was volgens spr. hiermee verwant
aan veel dat ln onze tijd te voorschijn
komt en dat we kunnen samenvatten in:
de verschraling van de heilsverwachting.
Aan vele kanten zien we die verschra
ling. aldiis ds Popma. alsmede een wan-
trouwenJ kijken naar de toekomst Aan
dit beleven heeft Camus vorm gegeven in
de mythe van Sisyphus, waarvan ds
Popma ae inhoud in 't kort weergaf.
Minnenijd en zielestiijd
Het Kort Rapenburg ls gisteravond half
tien het toneel geweest van heftige ziele
en gewone strijd. Het ging allemaal om
een meisje. Een jongeman, die met dat
meisje omgang had zag op de voormelde
plaats, dat zijn aangebedene een ander lid
van het sterke geslacht om de hals vloog.
Eenvoudig van inborst als de versmade
minnaar was. ging hij zijn concurrent te
lijf, doch een agent poogde hier een stokje
voor te steken. De jongeman werd hier
door zo wanhopig, dat hij zich dramatisch
voor een auto op de straat wierp, de
agent in zijn val meeslepend De auto
remde echter zo schielijk, dat deze wan
hoopsdaad onvoltooid bleef.
De jongeman zag daarop zijn kans
schoon, de zo hartelijk begroete mede
minnaar naar de waterkant te trekken,
onder het uiten van de angstwekkende
woorden: „Kom mee, dan verdrinken wij
ons allebei en heeft geen van ons dat
meisje". Op dat ogenblik schoot als red
der in de nood een tweede agent toe. Ook
dit euvel voornemen werd dus in de kiem
gesmoord, waarna de concurrerende min
naar met meisje zijn heil zocht in een
café.
Toen de teleurgestelde jongeman ook
daar moeilijkheden zou gaan veroorzaken,
deed de gezamenlijke politiemacht hem
maar verhuizen naar het bureau. Daar
kreeg hij ruimschoots de gelegenheid na
te denken over de kronkelpaden der
liefde, die niet zelden in een kwalijk rie
kend moeras doodlopen.
H. van der Lucht in
het zilver
De heer H. van der Lucht, reserve-
conducteur bij de N:Z.H„ herdacht Za
terdag, dat hij 25 jaar geleden bij deze
vervoermaatschappij in dienst trad- Ten
huize van de jubilaris. Os- en Paarden-
laan 23, had een hartelijke huldiging
plaats. De chef de heer Th. Hetum. die-
vergezeld was van de heer Th. Thomas,
waarnemend chef van de exploitatie,
prees de jubilaris om zijn plichtsbetrach
ting en bood een enveloppe met inhoud
aan, alsmede de zil-veren medaille met
getuigschrift van de Ned. maatschappij
voor Nijverheid en Handel en de zilveren
draag-medail'le van de N.Z.H. Mevrouw
Van der Lucht ontving een bloemstuk.
Ook het bestuur van het jubileumfonds
en verscheidene collega's gaven blijk van
hun belangstellin-g. Geschenken en bloem
stukken waren de tastbare bewijzen van
hun waardering
U rookt de fijnste sigaret van
DOUWE EGBERTS Zilvershag
«20=""- G
ZII.VE» S -
Leidsche spaarbank in 1954
Verschenen ls het verslag over
van de Leidsche spaarbank. In dat jaar
overtrof het bedrag der Inlagen dat dei
terugbetalingen met f 2.5 millioen. Met
inbegrip van de bijgeschreven
steeg het inlegerstegoed met f 3 millioen
tot een totaal van f 22.3 mililoen. Het
verslag poogt dan een antwoord te vin
den op de vraag, of thans het vooroor
logse peil weer is bereikt.
Ook nu is het moeilijk met zekerheid
vast te stellen, welke factoren tot dit
bijzonder gunstige resultaat hebben bij
gedragen, aldus het verslag. De werkge
legenheid breidde zich verder uit en he'
reële loonpeil is nog iets gestegen. E<
deden zich op internationaal terrein geen
gebeurtenissen voor, die sterk tot d<
/erbeelding spraken en de publieke opi
ne verontrustten. Voor wat de groter»
itortingen en terugbetalingen -betreft i.'
het beeld wellicht mede beïnvloed door
de betrekkelijk lage obligatierente i
de willige stemming op de
delenmarkt anderzijds.
Nu zowel de omzet als het aantal be
handelde posten reeds enige jaren I
voortdurende stijging te zien geven rijst
de vraag, of de vooroorlogse verhoudin
gen zijn teruggekeerd. Zoals bekend ls,
bewogen de besparingen zich vlak ni
de oorlog op een aanzienlijk lager ni-
niet in het minst als gevolg var
orme achterstand in de voorziening
velerlei noodzakelijke, consumptie
goederen. Rekening houdend met de ge
daalde koopkracht van het geld kan ech-
ondanks de sterk gestegen inleg, nog
worden gezegd, dat het vooi
logse peil is bereikt.
De directie maakt wel het voorbehoud,
dat de spaarbanken slechts èèn sector
het spaarwezen vormen. Levensver
zekeringmaatschappijen en pensioenfond-
trekken eveneens grote bedragen aan
het is zeer wel mogelijk, dat zich
binnen het gehele spaarwezen min of
belangrijke verschuivingen vo
doen.
Nieuwe vormen als de afhaaldienst
het bedrijfssparen beogen uitsluitend de
financiële zorgen van de gezinnen te hel
pen verlichten. Het stemt tot voldoening,
dat thans reeds 6000 personen van deze
service gebruik maken.
Het pand Geversstraat 46, dat ln 1953
werd aangekocht in verband met de
opening van een definitief bijkantoor in
Oegstgeest, werd In het najaar door de
huurder ontruimd. Met de noodzakelijke
Popma, zljin uitspraak begrijpen: optimis
tisch over de mens en pessimistisch over
de menselijke situatie. In het boek De
Vreemdeling overheerst de donkerheid
de menselijke situatie; in De Pest
komt de moeilijke situatie op de achter
grond en de mens naar voren.
Aan het einde van zijn causerie merkte
ds Popma op, dat we hier komen te staan
r een beslissing van onze kant. Waar-
willen we niet naar „gisteren" kijken?
Omdat daar het kruis van Christus is. En
om niet naar „morgen"? Omdat er
het koninkrijk van Christus is, dat zegt:
Ik ben met u. al de dagen van uw leven.
We komen allen voor de keus te staan,
aldus spreker, we kunnen er niet van
weglopen.
Ónder leiding van ds Popma werd Za
terdagavond, na de gezamenlijke maal-
"jd, een discussie ln groepen gehouden,
vervolgens een gezamenlijk gesprek
Gistermorgen leidde mr A. W. Kist,
onder w.ens leiding de gehele conferen
tie stond, een oecumenische huisdienst,
die als thema had: Is Sisyphus een
mythe? 's Middags sprak dr P. van der
Hoeven over: De mens in opstand, naar
aanleiding van Camus' laatste boek.
verbouwing werd in November een be
gin gemaakt.
Cijiers
De gemiddeld gekweekte rente bedroeg
in het afgelopen jaar 3,25 procent (v.j. 3,27
procent). De exploitatierekening geefl
een voordelig saldo aan van f 108.334.16
met inbegrip van f 17.900.54 aan achter
stallige Indonesische coupons. Na enigi
extra afschrijvingen op gebouwen kon
f 196.552,53 aan de algemene reservt
worden toegevoegd.
Er werd f 11,5 millioen Ingelegd en f
mililoen terugbetaald, tegen respectieve
lijk f 9.5 millioen en f 8 millioen in 1953.
Het aantal deelnemers aan de afhaal
dienst steeg van 5.409 tot 5.663, van wie
4.876 per week en 787 per maand sparen.
De boden haalden van huis af f 1.160.000,
tegen f 1.005.000 In 1953. Het aantal stor
tingen steeg van 222.000 tot 243.000. Het
aantal In omloop zijnde spaarbusjes
overschreed de 4.000. Bijna 6.000 maa.
werd een busje ter lediging aangeboden.
Voor de eerste maal ging het gespaarde
bedrag de f 1.000.000 te boven.
De Speeldoos
Als Ma aan de touwtjes
trekt
Voor leden en donateurs gaf het revue-
cabaretgezelschap De Speeldoos Za
terdagavond een opvoering van het vro
lijke spel „Als Ma aan de touwtjes trekt'
van Henman Nauw jr. De regie was weel
in handen van Nard Boer, die ook eer
hoofdrol vervulde als heer des huizes.
Het stuk zelf heeft niet veel om hel
Ujf, dat is een kluchit zonder meer, waar-
Pa de onnozele pantoffelheld is, mi
een Inwonende zuster de lakens uit
delen en een aanstaande suikeroom
x>n komt logeren. Als dan ook nog
een neef plotseling komt opdagen, die
met verlof uit militaire dienst is. ont
staan a Mer lei verwikkelingen, die de toe
schouwers doen lachen. En daar wa.<
om begonnen!
De regisseur had met opzet de kolder
nog wat aangedikt, naar onze mening iets
te veel. Als pantoffelheld was Nard
Boer uitstekend, maar zijn onnozelheid
speelde hij te overdreven. Mevrouw Riek
As-Boer bracht een goede typering
een vrouw die de broek aan heeft,
newouw Jo van der Most-Kool, als
inwonende zuster, vulde goed aan. Aai
van der Most, de suiker-oom, speelde een
beetgje stroef, evenals Wim Hartevelt. die
de luidruchtige neef speelde. Ook de bij
rollen konden wel een beetje soepeler
zijn gewest.
Maar De Speeldoos wilde haar leden
•n prettige avond bezongen en dat is
haar gelukt.
Sfeer in 'l gezin?
De ..Nieuwe Leidsche" er int
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Robert zn v M Christlaanse
1 P C Polane; Maria W dr v J Dlstel-
?lt en T Ouwerkerk; Johannes zn v F
de Vink en A van der Blom; Pleter C zn
P C Vogelaar en J Verlint; Petrus C zn
v K G Korenhof en M de Haas; Gabriel
J zn v B de Jeu en G Sirach; Carola dr
v W de Bruin en W Pronk; Josephus J
M zn v E Martinot en F H M van der
Krabben.
OVERLEDEN: A van den Bos weduwnr
74 Jr; L Neuteboom man 82 Jr; J Massaar
man 50 Jr; H M van Stijn man 80 jr.
„Ons Grunnegerlaand" en
de eigen cultuur
Voor de leden van „ons Grunnerger-
laand" droeg de heer J. Zijl, die tot de
beste Groninger dialect-schrijvers van
deze tijd mag worden gerekend, voor uit
eigen werk. De heer Zijl, die hier reeds
eerder voor de oud-Groningers optrad,
had het deze keer uitsluitend in het hu
moristische gezocht, hetgeen wij wel iet
wat betreuren, maar dit ls dan ook de
enige aanmerking, die wij ons zouden
willen veroorloven. Deze spreker, die be
halve goed schrijven, ook uitstekend kan
voordragen, boeide van het begin tot het
einde en oogstte met z'n kostelijke, ge
zonde humor een daverend succes. Her
haaldelijk klonken lachsalvo's en drukten
de aanwezigen hun bewondering uit door
een, soms tot een ovatie aangroeiend, ap-
Het was dan ook inderdaad kostelijk.
Zo ooit dan werd deze avond wel het be
wijs geleverd, dat het Gronings zowel
voor poëzie als proza een zeer bruikbare
en klankrijke taal is. Terecht bracht de
voorzitter aan het einde van deze zeer
geslaagde, echt Groninger avond in war
me bewoordingen de spreker dank.
De leden wees hij er op, dat het nodig
Is steeds op de bres te blijven staan voor
het belang van de eigen waarden, in het
bijzonder van de eigen Groningertaai.
Doet men dit niet, dan gaat de Groninger
cultuur onherroepelijk teloor. Spr. sloot
de avond met het aanhalen van de op
roep van de grote voorvechter van de
Groninger beweging Geet Teis Pzn.:
„Grönnegers van Stad en Laand,
Klopt Joe 't haart veur grond, veur
6tam, veur oard?
Heb ie d'oalen daip in 't haart bewoard?
Woart den Jaen toal; 't lshaallige baand,
't Is de trots van 't Grönnegerlaand".
Jongetje aangereden
Zaterdagmiddag om kwart voor één ia
het drie-jarig jongetje L. G. van de
Nieuwe Rijn bij zijn ouderlijke woning
aangereden door een onbekend gebleven
fietser. Het ventje brak een been en werd
per E.H.D. naar het A.Z. vervoerd.
Sectie Jongerenwerk van
Hervormde Jeugdraad zag
Nederlandse fabrieken
De sectie jongerenwerk van de Her
vormde Jeugdraad heeft Zaterdagavond
haar eerste bijeenkomst gehouden. Deze
sectie is gevormd met het doel. de 16-20-
jarigen die in de week door studie en
avondlessen weinig tijd hebben, toch in
het wenk van de Jeugdraad te betrek
ken, aldus de heer J. P. Zwanenburg.
In samenwerking met de vereniging
Nedenlands Fabrikaat, werd een aantal
films vertoond. De heer W Beets deed
Ln zijn inleiding op deze films uitkomen,
dat het niet de bedoeling was. een indruk
te geven van de fabrieken cn machines,
dat men waardering wilde opwek
voor wat de mensen, die in deze fa
brieken werkzaam zijm, presteren.
Wc zagen opnamen bij een bezoek aan
de stijfseltfabriek „Onder Ons", de pro
ductie van Felix kattenbrood, de vervaar
diging van Van Rijn's mosterd, van af
grondstof tot eindproduct. Ook kreeg
men een indruk van de intensieve arbeid
in de Gero-fabrieken. Na beelden van de
vervaardiging van fornuizen in de Etna-
fabrieken tc Breda kon men kennis ne-
van het werk in de grootste con
fectiefabriek van het Europese vasteland:
de fabriek van Bendien, in Almelo Ten
slotte zag men de linnenweverij van Van
den Brink en Venster.
Aan het eind van de avond wachtte de
mwezigen een verrassing: er werd een
aantal producten van bovenvermelde fa
brieken verloot
Vreugde om
vijlling
