Nieuwe Leidse Centrale op
10 Maart in gebruik
Plaatselijk bedrijf werd schakel
in provinciale voorziening
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG S MAART 1955
ZEGETOCHT DER ELECTR1C1TE1T
OP DONDERDAG 10 MAART staat Leiden een belangrijke gebeurtenis
te wachten: de officiële opening van de nieuwe centrale van de ste
delijke fabrieken van gas en electriciteit. Een gebeurtenis, die vooral.voor
de electriciteitsvoorziening in onze provincie van groot belang is. Naar wij
vernemen, zal de nieuwe centrale door de commissaris van de Koningin
in Zuid-Holland, mr L. A. Kesper, worden geopend. Ook zullen de burge
meester en wethouder D. van der Kwaak het woord voeren. Er worden
meer dan honderd genodigden verwacht. Ongetwijfeld zal bij deze gele
genheid worden stilgestaan bij de geschiedenis van ons electriciteitsbedrijf,
temeer omdat er alle reden is, dit bedrijf een eervolle plaats in het ge
meentelijke leven toe te kennen. Een korte schets van die geschiedenis
krijgt de lezer hieronder. In het andere artikel, dat ook op deze pagina
staat, wordt de betekenis van de opening der centrale aangegeven en de
plaats, die de centrale nu tegenover de andere, provinciaal, inneemt.
Het einde van de negentiende eeuw
heeft de electriciteit algemeen onder de
aandacht gebracht. In het jaar 1895 waren
er in ons land al enkele centrales, waar
van die te Rotterdam de enige was, die
door de gemeente werd geëxploiteerd-
Pas in het begin van de twintigste eeuw
werd men zich van het algemeen belang
van een deugdelijke electriciteitsvoor
ziening meer en meer bewust. Zo kwam
men in Haarlem, Amsterdam en Utrecht
tot stichting van gemeentelijke electrici-
teitsbedrijven.
Leiden bleef niet onberoerd. Bij raads
besluit van 25 Januari 1900 werd op voor
stel van B. en W. aan de commissarissen
van de gasfabriek uit de exploitatie van
die fabriek over 1899 een bedrag van
5.000 beschikbaar gesteld om te komen
tot plannen voor de oprichting van een
fabriek voor electrische stroomlevering
dn Leiden, met opgaaf van kosten vai
stallatie en exploitatie. Het onderzoek
leidde in 1901 tot een rapport, waarin
werd geadviseerd tot oprichting van e
draaistroomcentrale op het terrein van
gas-fabriek, en wel onder één beheer.
Doordat er twijfel rees omtrent de
vraag, of een draaistroomcentrale i
aan de verwachtingen zou beantwoorden
dan een gelijkstroomcentrale, werden d«
plannen voorlopig aangehouden. Drie
jaar later werd weer een rapport uitge
bracht, door een andere commissie, waar
in de bouw van een gelijkstroomcentrale
werd aanbevolen. Op 13 October 1904
besloot de raad onder voorzitterschap
van mr N. de Ridder tot oprichting
de fabriek, waarbij de commissarissen
van de gasfabriek werden uitgenodigd,
zodanige voorstellen bij de raad te doen.
dat tot uitvoering van het besluit kon
worden overgegaan.
In Februari 1905 werd weer een rapport
uitgebracht, waarin het draaistroom-
systeem werd aanbevolen. Nadat de raad
op 18 Mei aan commissarissen een
diet van 10.000 had toegestaan, besloten
dezen tot aanstelling van een electro-
technisch ingenieur. Ir F. A. Holleman
werd opdracht gegeven om voor Leiden
een fabriek volgens hét draaistroom
systeem te ontwerpen. Dit ontwerp dien
de hij in December van dat jaar in. In
1906 werd begonnen met de afbraak
huizen aan de Langegracht.'In Juli 1907
werden de stoomturbines gemonteerd,
waarna op 20 September de centrale
was gevorderd, dat het proefbedrijf
kdn beginnen. Op 15 October 1907 werd
officieel de naam „Stedelijke fabrieken
gas en electriciteit" ingevoerd.
Uitbreiding
De ontwikkeling van de electriciteits-
fabriek kan gunstig worden genoemd. In
het eerste jaar bleef het nadelige saldo
vijftien procent onder het geraamde be
drag, terwijl in het tweede jaar reeds een
voordelig saldo werd geboekt. In 1910
volgde de electriciteitsfabriek het voor
beeld van het gasbedrijf en begon de
stroomlevering aan naburige gemeenten
Begonnen werd met Noordwijk en Voor
hout. Plannen voor stroomlevering voor
tractiedoeleinden kregen eveneens vaste
vorm en leidden er toe, dat in 1911 de
paardentram uit het stadsbeeld verdween.
De stadslijn en de lijnen Leiden—Katwijk
en LeidenNoordwijk werden geëlectri-
Met de bouw van een administratiege
bouw aan de Langegracht werd in 1911
begonnen, evenals met de bouw van een
magazijn en een kantoor aan de Hooi
gracht. In 1912 konden beide gebouwen in
gebruik worden genomen. Tot het leve-
ringsgebied van de gasfabriek behoorden
toen reeds de gemeenten Sassenheim.
Voorschoten, Warmond, Leiderdorp, Kou
dekerk, Hazerswoude, Zoeterwoude, Val
kenburg, Oegstgeest en Rijnsburg; tot het
gebied van de electriciteitsfabriek de ge
meenten Noordwijk, Voorhout, Leider
dorp, Oegstgeest, Zoeterwoude, Hazers
woude en Alkemade.
~Aan het einde van de eerste wereld
oorlog kon geconstateerd worden, dat de
productie van de gasfabriek belangrijk
was achteruitgegaan. Dit vond zijn oor
zaak in de door de oorlogsomstandighe
den versnelde overgang van gasverlich
ting naar electrische verlichting, waar
door de stijgende lijn in de productie van
de electriciteitsfabriek werd gehandhaafd.
Maar omstreeks 1925 was de vooroorlogse
productie van de gasfabriek al weer met
Het exterieur van de nieuwe centrale te Leiden, zoals men het staande
op de Volmolengracht ziet. Een modern strak gebouw, dat voor zijn
bestemming niets te veel, maar ook niets te weinig heeft.
Diner in Burgerzaal
Voor het eerst zal volgende
week Donderdag in de Burger
zaal van het stadhuis een diner
worden gehouden, en wel ter
gelegenheid van de opening
van de nieuwe electriciteits-
centrale. Aan het diner zullen
ongeveer honderd personen
aanzitten, onder wie de com
missaris van de Koningin, mr
L. A. Kesper. en een dertigtal
burgemeesters.
De centrale wordt Donder
dagmiddag om half 4 officieel
geopend. De commissaris van
de Koningin zal daarbij een
fluit laten loeien.. Na afloop
van de openingsbijeenkomst,
waarin de burgemeester, wet
houder D. van der Kwaak en
mr Kesper het woord zullen
voeran, is er een ontvangst
voor genodigden.
Het personeel krijgt een ex
tra feestavond, op 18 Maart in
de gehoorzaal.
15 procent overschreden, door de uit
breiding van de stad en door het gebruik
n gas voor centrale verwarming.
Populair
De stroomlevering voor tractie
doeleinden onderging in 1924 weer
een uitbreiding, en wel voor de tram
lijn naar Den Haag. De uitbreiding
van de centrale hield hiermee gelijke
tred. Dat de electriciteit zich popu
lair had weten tè maken, bleek in
1932 bij de herdenking van het 25-
jarig bestaan van de .centrale, toen
de 3-October-optocht „Plus en Min"
aan dit onderwerp was gewijd.
Een ander aspect van het bedrijf is de
openbare verlichting. De electrische
straatverlichting heeft in snel tempo de
functie van de gasverlichting overgeno
men. In het jaar 1936 waren er reeds 1800
electrische lantaarns, tegen 1100 gas.
Op 3 October 1944 werd op bevel van de
bezetter de gaslevering gestaakt. De le
vering van stroom volgde op 1 December
dat jaar. Voor de voedselvoorziening
militaire doeleinden werd nog op zeer
bescheiden schaal stroom geleverd, maar
op 11 April 1945 lag het bedrijf geheel
stil. Reeds enkele dagen na de bevrijding
•as de centrale weer geheel bedrijfs
klaar; op 7 Mei kon. dank zij de „onder
gedoken" kolen, met de levering van
stroom aan vitale bedrijven worden be
gonnen.
Collectieve productie
Het verzorgingsgebied van de electrici
teitsfabriek was van 1926 af één geheel,
omvattend ruim een-vijfde deel van Züid
Holland. De ontwikkeling van de electri
citeitsvoorziening ln onze provincie wijkt
dus af van die in de andere provincies,
de voorziening, afgezien van de
grootste steden, door provincials maat
schappijen wordt verzorgd.
Het provinciale bestuur beperkte zich
voorlopig tot een regelend optreden,
waartoe een in 1918 tot stand gekomen
provinciale verordening, de mogelijkheid
opende. In 1935 meende de provincie tot
verdér coördinerend handelen te moeten
overgaan. Een commissie adviseerde la
ter, door middel van koppeling over te
gaan tot een collectieve productie. Dit
advies werd door de besturen van de
provincie en de gemeente opgevolgd en
op 3 Febr. 1941 besloot de Leidse raad
tot medewerking aan de oprichting van
de N.V. electriciteitsbedrijf Zuid-Holland
als centraal orgaan voor de collectieve
productie. Na het klaarkomen van
noodzakelijke koppellijnen volgde op 1
April 1943 de opneming van de Leidse fa
briek in het Zuidhollandse productie-
orgaan. Dit had tot gevolg, dat van die
datum af de productie in de electriciteits
fabriek geheel ten laste van de genoemde
N.V. geschiedt, terwijl de energie voor
het eigen verzorgingsgebied van dit be
drijf ingekocht wordt tegen een aandeel
in de productiekosten van de voor de ge-
Het gebouw van het nieuwe
gedeelte der electriciteitsfa
briek kan ruimtelijk in drie
delen worden gesplitst. Dit is
de grote machinehal, waarin
turbogeneratoren zijn opgesteld
Foto N. van der Horst
hele provincie benodigde electrische
energie.
Ter gelegenheid van het 100-jarig be
staan van de gasfabriek (1948) is een ge
denkboekje uitgegeven- waaraan wij deze
gegevens hebben ontleend en waarin
wordt gemeld, dat vanuit de Leidse gas
fabriek in dat jaar in Leiden en vijftien
omliggende gemeenten aan 39.180 aan
sluitingen gas werd geleverd; de elec
triciteitsvoorziening ging over een ver
zorgingsgebied van 33 gemeenten met
62.100 aansluitingen.
Toen de opneming van de fabriek
in de Zuidhollandse productie combi
natie een feit werd, kon met voldoe
ning worden geconstateerd, dat de
bedrijfsresultaten een vergelijking
met die van de andere bedrijven zeer
goed konden doorstaan. Het gevolg
van deze verandering was, dat niet
langer de behoefte van het eigen
leveringsgebied maatgevend was
voor de productie; deze moest naar
aanwijzingen van de N.V. ingesteld
worden in afhankelijkheid van de
electriciteitsbehoefte der provincie.
Het oude vermogen van de electrici
teitsfabriek (1948) was 36.000 kilowatt.
Door de afbraak, die aan de nieuwbouw
moest voorafgaan, werd 12.000 kw wegge
haald, maar er kwam door de uitbreiding
65.000 kw bij, zodat men thans over een
productievermogen van 89.000 kw be
schikt. Voor het eigen verzorgingsgebied
heeft de centrale ongeveer 42.000 kw no
dig. Meer dan de helft komt dus door de
koppeling met de overige provinciale cen
trales, aan andere gebieden ten goede.
Doof dat zuurbranden
op Uw maag
met 'n paar Bennies.
'n Wonder, op hoe korte termijn die
helpen. Binnen een paar mfnutenl Nog
vóór die Rennies zijn gesmolten op Uw
tong. behoort het zuurbranden tot het
verleden. Rennies kunt IJ altijd en overal
innemen, onopvallend, zonder water of
In Leiden worden belangrijke
fluctuaties opgevangen
Op dagen van hoogste productie gaan er
400 ton steenkolen doorheen
DE PRODUCTIE VAN electrische energie geschiedt in de provincie Zuid-
Holland door een zestal gemeentelijke centrales, die samenwerken in de
N.V. Electriciteitsbedrijf Zuid-Holland. De Leidse Electriciteitsfabriek is
een van deze centrales. In het kader van deze samenwerking is een onder
linge taakverdeling gegroeid, die aan de belangrijkste centrales een be
paald karakter heeft gegeven. Zo is aan de Leidse Centrale de taak toege
dacht, mede te werken aan het opvangen van de belangrijke fluctuaties,
die in de loop van de dag en van het jaar optreden in de behoefte aan
electrische energie.
Deze taak brengt met zioh. dat bij het
project voor een uitbreiding van produc
tiecapaciteit in het bijzonder gelet moet
worden op het bereiken van de grootst
mogelijke vrijheid bij de bedrijfsvoering.
Voor de uitbreiding van- de productie
capaciteit van de Leidse electriciteitsfa
briek met 60.000 kW werd hierom be
sloten dit vermogen te verdelen over
twee productie-eenheden, ieder dus van
30000 kW Elk dezer eenheden bestaat
uit een turbogenerator van dat vermogen,
die de electrische energie onder 'n span
ning van 10.000 Volt levert, en twee
stoomketels uitgerust met mechanische
roosters, die de stoom aan de inlaat van
de turbine leveren met een druk van
42 ato en een temperatuur van 450° C. In
verband met de stoomlevering aan der
den werd hieraan nog toegevoegd de op
stelling van een z.g. tegendrukturbine,
die de stoomdruk tot 5 ato terugbrengt
en vermogen van 4900 kW ontwik
kelt.
De uitbreiding werd geprojecteerd op
het bestaande fabrieksterrein, op de
plaats van het oudste deel der electrici-
teitsfabiiek en enkele daarnaast gelegen
gebouwen, waarin belangrijke installa-
van de gasfabriek waren onderge
bracht. Het eerste werk. dat verricht
moest worden, was dan ook het verplaat
sen van die installaties der gasfabriek en
het slopen van de gebouwen en van het
betrokken deel der electriciteitsfabriek.
Dit was een omvangrijk werk, dat rond
twee jaren in beslag nam.
Op 14 September 1951 werd de eerste
van de rond 790 betonnen heipalen ge
slagen, het begin van. de nieuwbouw, die
regelmatig voortging en leidde tot het
voor de eerste maal in beweging brengen
van de eerste turbogenerator in Oct. 1953.
Drie delen
Het gebouw van het nieuwe gedeelte
der electriciteitsfabriek kan ruimtelijk in
drie delen gesplitst worden. Het eerste
Ik ben erg blij..
„De honderdduizenden scha
kelaars worden eenvoudig en
zonder nadenken in de wonin
gen omgedraaid; u wilt licht
hebben en vindt het vanzelf
sprekend, dat door deze kleine
beweging het er ook is.
Echter, voordat de stroom in
uw woningen is, is er heel wat
gebeurd. De honderden kilome
ters kabel, waar ook uw wo
ning op is aangesloten, worden
gevoed in één centrale te Lei
den. Deze centrale nu is ver
groot en voor een belangrijk
deel vernieuwd en op 10 Maart
heeft de officiële ingebruik
stelling plaats. Na jaren van af
braak en nieuwbouw (u heeft
er thuis niets van gemerkt) is
het millioenenplan uitgevoerd.
Het verheugt mij, dat Leiden
een centrale heeft weten te be
houden.en wat nog verheugen
der is: heeft weten uit te brei
den, zó, dat de productie van
stroom thans zo groot is, dat u
rustig vele lampen kunt laten
branden zonder een waarschu
wing thuis te krijgen.
Werkelijk, ik ben erg blij
met het gehele complex; het is
een prachtig en knap stuk
werk. Aan alle werkers, die
hebben meegeholpen om deze
nieuwe centrale te bouwen,
mijn eresaluut".
D. VAN DER KWAAK,
wethouder van f inanciën
en de bedrijven.
Soep aan huis
T^EN WAT ONGEWOON beroep
heeft de heer F. van Proosdij.
Burgemeester Brugplein 18 in Leider
dorp. Sinds October van het vorige
jaar heeft hij in het pand Kerklaan
5 aldaar een kokerij in bedrijf. Eerst
was hij slager in de Noordhollandse
gemeente Huizen, maar op verzoek
van zijn familie kwam hij naar Lei
derdorp om met enige familieleden
de bevolking van soep te voorzien.
Door allerlei omstandigheden heeft
de heer Van Proosdij de soepkokerij
nu alleen voortgezet en zijn activiteit
wordt door de bevolking zeer gewaar
deerd. Dank zij de goede medewer
king van de burgemeester van die
gemeente kon hij zich daar vestigen.
De heer Van Proosdij heeft zijn
(soep)vleugels nu verder uitgeslagen
en bedient ook ingezetenen van Lei
den van zijn vloeibare en zeer sma
kelijke waar. In deze koude tijd gaat
de soep er wel in.
Nou ja...
flNS ZOONTJE van vier maakt sinds
enige tijd deel uit van een groepje
kleuters, dat onder leiding van een
aardige juffrouw in een groot gym
lokaal kleutergymnastiek beoefent.
Ouders mogen daar nooit by zijn, want
dat zou de aandacht van de kinderen
te veel afleiden, en de juffrOuw zit
dan met de narigheid. Zo moeten we
uit zijn eigen mond horen hoe het er
wel toegaat. De eerste keren kwam
hij uiterst tevreden naar huis. De spel
letjes waren erg leuk. de juffrouw
zong aardige liedjes en de andere
kleuters bleken goede speelkameraad
jes te zijn.
Maar de laatste keer was hij veel
zwijgzamer dan anders. Tot het avond
eten toe bleef hij in diepzinnig ge
peins verzonken bij z'n speelgoed zit
ten.
Nu zijn wij wel zo opvoedkundig
voorgelicht, dat we rustig afwachten
tot een bepaald probleem in het kleu
terbrein is gerijpt tot een vraag. Toen
hij in een stoeltje zat met z'n boter
ham voor zich, kwam het er eindelijk
uit. Ja, hij had 's middags een poosie
niet mee mogen doen met de anderen-
En waarom dan niet? Dat bleek hier
in te zitten, dat de kinderen zich op
een bepaalde wijze moesten voortbe
wegen, met een bal in hun handen ge
klemd. En die bal wilde niet tussen
z'n handjes blijven zitten, maar rolde
steeds maar weer weg.
„Toen moest ik een poosje op de
bank zitten", zei hij bedrukt. En toen
kwam de toevoeging, die ons in lachen
deed uitbarsten, alle opvoedkundige
regels ten spijt.
Met een schouderophalen besloot de
dreumes met een hartgrondig „Nou
ja
Overstapje
TV^IJ KENNEN iemand, die eerst on-
der de loonbelasting viel. doch
later onder de vermogensbelasting.
Vroeger spaarde hü postzegels, thans
verzamelt h(j schilderijen. We kennen
ook iemand, die van de vermogens
belasting weer overging naar de
WIE MOET ER NOG SOEP?
Georg Rueter 80 jaar
]y|EN ZEGT WEL EENS, dat Lei-
denaars hun eigen stad maar
bar slecht kennen. Of dat hele
maal waar is laten we nu maar
in het midden, maar we denken
toch wel dat maar heel weinig
stadgenoten zullen weten wie de
ontwerper is van het prachtige
Marnixraam in de Pieterskerk. Die
man is de bekende Amsterdamse
schilder Georg Rueter, die op 8
Maart zijn tachtigste verjaardag
hoopt te vieren. Hij heeft zich gro
te naam verworven als schilder
van portretten en tal van vooraan
staande personen, zowel uit uni
versitaire als wetenschappelijke
kringen, zijn door hem in de loop
der jaren op het doek vereeuwigd.
Op zijn verjaardag wordt in de
sociëteitszalen van de maatschap
pij Arti et Amicitiae aan het Rokin
in Amsterdam een receptie ge
houden.
Wie is de „afzetter"?
zal het met de verkoop van „De Stem
van Ambon" ln de toekomst nog veel
beter gaan. Wie het blad koopt steunt
de Republiek der Zuid-Molukken en
dient een goede en rechtvaardige
zaak.
Vaandels naar Leiden
deel, door een glazen wand van de an
dere delen gescheiden, is het ketelhuis,
waarin, de ketels met toebehoren zijn op
gesteld. De hier geproduceerde sitoom
wordt geleid naar de machinehal, waarin
de turbogeneratoren zijn opgesteld. In.
deze machines verricht de stoom zijn
arbeid, om uiteindelijk tot water gekoeld
naar ce ketels te worden teruggepompt.
De hiervoor benodigde pompen staan
in het derde deel van het gebouw, ge
legen tussen ketelhuis en machinekamer.
In deze ruimte zijn ook opgesteld de
apparaten, waarmede uit het Grachtwater
door chemische reiniging, gevolgd door
verdamping en koeling het benodigde
zuivere suppletiewater voor de ketels
wordt gemaakt.
In de laatste maanden waren de
nieuwe machines en ketels reeds vol
ledig ingeschakeld by de electrici-
teitsproductie. In plaats van een op-
1IET LEGERMUSEUM Generaal
Hoeffer aan de Gevangenlaan te
Leiden krijgt er twee vaandels bU.
BU Koninklijk Besluit is namelijk be
paald, dat het vaandel van het voor
malige korps marechaussee van At-
jeh en onderhorigheden, en ook het
vaandel van de voormalige militaire
luchtvaart van het vroegere Konink
lijk Nederlandsch-Indisch leger, sul
len worden bewaard ln dit Leidse
STEM VAN AMBON
stander aan Roelfientje. Hij heeft een
zaak in touw- en borstelwerk. Voor
heen moest hij voor een artikel een
halve procent omzetbelasting betalen,
maar die tijd Is voorby.
Nu betaalt de fabrikant die omzet
belasting. En de winkelier betaalt die
fabrikant thans zes tot zeven procent
meer voor een artikel. Mag dat wel,
heeft de middenstander gevraagd. Hij
mag namelijk zelf die verhoogde kos
ten niet aan de klant doorberekenen.
De middenstander is dus weer de dupe
en de touw- en borstelwerk-winkelier
zou graag willen weten wie nu
eigenlijk de „afzetter" is.
Stem van Ambon
Te log
J£EN GANS zat laatst een brief
te schrijven
Van kwart voor elf tot over vijven.
„En 't gekke is," zei 't dier mij
wrang,
„Die brief was kort, maar
't duurde lang
omdat ik slechts een veer kan
grijpen:
mijn vliezen zijn te log voor
QP HET GANGETJE is vorige week
Zaterdag de straatverkoop be
gonnen van ..De Stem van Ambon".
De stichting Door de Ecuwen Trouw,
afdeling Leiden, heeft die verkoop ter
hand genomen, samen met de Leidse
afdeling van het Veteranenlegioen Ne
derland. Het is goed gegaan met de
eerste afzet op straat. Vele kopers
hebben meer voor het blad betaald
dan werd gevraagd. Maar als men er
eens goed over nadenkt wat Ambone
zen hebben gedaan voor Nederland
se gevangenen in Japanse gevangen
kampen, en als men ook eens wil be
denken dat deze mensen grof onrecht
is aangedaan door het land. waarvan
wij de regering hebben gekozen, dan
Twee millioenenwerken
Als men het over het Leidse
millioenenplan heeft, denkt elke
Leidenaar onmiddellijk aan de
spoorwegwerken, die ongeveer 25
millioen hebben gekost. Maar al
hebben de Spoorwegen sinds 1948
ontelbare krantenkolommen opge
ëist en al valt de bescheidenheid
van de nieuwbouw der electrtci-
teitscentrale, die met vandaag mee
niet méér dan een paar pagina's
vroeg, wel sterk op. met dit laat
ste werk is toch óók een slordige
twintig millioen verwerkt. Slor
dig. zeker, want het oorspronke
lijke bedrag is 20 millioen geweest
en in de loop der jaren is er door
verhogingen op allerlei gebied
lonen, prijzen enz. wel wat by-
gekomen. Wat de kosten en wat de
tijd betreft, hebben de spoorweg
werken en deze nieuwbouw netjes
gelijkte tred gehouden. Het werk
voor de centrale begon immers
ook in 1949. Het eerste millioenen
plan is dus volledig ten uitvoer
gebracht. Het tweede zal spoedig
volgen; de Spoorwegen zijn aan
de laatste phase bezig.
somming van de grote verscheiden
heid van machines en apparaten, die
daarby een taak vervullen, mogen
een paar cyfers een indruk geven
van de omvang van het bedryf. Op
de dagen van hoogste productie werd
per dag geproduceerd rond 800.000
kWh, waarvan rond 35.000 kWh in
het eigen bedrijf werd gebruikt. Met
inbegrip van de stroomlevering aan
derden leverden de stoomketels hier
voor rond 3500 ton stoom, waarvoor
verstookt werden rond 400 ton steen
kolen. De hoeveelheid koelwater, die
in het bedrijf de bedde turbogenera
toren passeert, opgepompt uit de
Maresingel en weer in de Lange
gracht geloosd, bedraagt 12.000
m3/uur.
TH. J. VAN DER HEIJDEN,
rechtskundige
Hoge Rijndijk 103a. Leiden,
telefoon 23405
Pacht-, rechtszaken en incasso's.
Vergadering van wijk 4 der
A. R. kiesvereniging
In het Gereformeerd Jeugdhuis hield
wijk IV van de AR. kiesvereniging
„Nederland en Oranje" gisteravond een
vergadering, waar dr F. H. von Meven-
feldt sprak over de taak van de staat.
Een verslag van zijn betoog gaven wij
reeds, toen dr Von Meyenfeldt dit on
derwerp voor een der andere wijken be
handeld had.
Een dokter nodig
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
morgen waargenomen door de artsen
Van Bockel, De Graaff. Kors. Masten
broek. Schaefer en Veldhuyzcn.
Welke apotlieek?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 5 Maart 13 uur tot Zaterdag
12 Maart 8 uur waargenomen door de
apotheek Kok, Rapenburg 9, tel. 24807,
en door apotheek „Tot Hulp der
Mensdhheid", Hooigracht 48, tel. 21060.
