SKETCH
Leiden dit jaar opgenomen in
het Holland-Festival
,Laat de raad voortaan in de
avonduren vergaderen"
Agenda voor de Leidse raad
Ds Jac. Jonker: Hoe was die
soldaat in Indië?
Leidse ouders verborgen hun
kinderen voor politie
De heer Hes over historische
zijde van de film
Veilig rokten - Cotex Filters
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DINSDAG 1 MAART 1955
GEEN STILLE ZOMER MEER
B. en W. vragen raad garantie voor
culturele manifestaties
A LS DE GEMEENTERAAD in zijn volgende week Maandag te houden
vergadering het voorstel van B. en W. aanneemt om met vijftiendui
zend gulden als garantiebedrag de plannen te steunen, zal Leiden in de
komende zomer half Juni tot half Juli géén dode stad zijn. Er is al
meermalen en op verschillende plaatsen over geklaagd, dat in Leiden des
zomers maar weinig te doen is, en dat Leiden beslist niet door vreemde
lingen zou worden bezocht, als het niet kon bogen op centra van geschie
denis en kunst, zoals musea en historische gebouwen. Het culturele leven
in onze stad heeft na de oorlog, dank zij geslaagde initiatieven, een grote
vlucht beleefd, maar daartegenover kan men zich niet aan de indruk ont
trekken, dat zich omstreeks Mei een futloosheid van ons meester maakt,
die pas in September of eigenlijk na drie October wordt overwonnen.
Dat wordt anders! Er zullen in Juni en Juli hier dingen gebeuren, waarvan
velen in en ver buiten Leiden gaan spreken.
De stichting K en O. liep al laag met
plannen rond bepaalde dingen te organi
seren. .Manifestaties", zoals dat met een
groot woord heet In deze kring waren al
verschillende suggesties naar voren ge
komen en zelfs ook besprekingen ce-
voerd. Men merkte echter na enige tiid
dat in een andere kring in dat opzicht
ook niet werd stilgezeten. Dat was het
Leidse Toonkunst koor. dat vorig jaar met
leden van het Concertgebouworkest in
de Hooglandse kerk de ,,Hohe Messe"
met zeer goed resultaat heeft uitgevoerd
Het plan was gerijpt, de tweede uitvoe
ring van dit grootse werk van J. S. Bach
'nog meer bekendheid te geven en daar
voor ook anderen" te interesseren Be
sprekingen tussen K en O. en het Toon
kunstkoor leidden tot een goede coördi-
Comité gevormd
Waar culturele actie grotere vormen
gaat aannemen, kan het gemeentebestuur
zéker niet worden gemist. En toen dan
ook contact met de plaatselijke overheid
werd opgenomen, bleek de wethouder
van onderwijs, de heer J C. van Schaik
eveneens met plannen rond te lopen. Het
gevolg is logisch. Er moest een brede
commissie worden gevormd om de plan
nen te bundelen en nader uit te werken
Deze commissie wier officiële naam ..Co
mité kunstmanifestaties Leiden 1955" is.
werd op 14 Februari door de heer Van
Schaik geïnstalleerd.
Zij bestaat uit de heren Iskar Aribo,
dirigent van het Leidse Toonkunstkoor.
P Brouwer (muziek). Herman Kleibrink
(film), W Rensink secretaris-penning-
meester. W. Tweehuizen (schilderkunst).
J. N. van Wessem, directeur van het ste
delijk museum, en A J. van der Pompe
directeur van de stichting K. en O.. voor-
Uit de omschreven opdracht blijkt, dat
dit comité zich ten doel stelt, voor de
periode van 15 Juni tot 15 Juli een aantal
kunstmanifestaties voor te bereiden. Zy
moeten van dien aard zijn. dat redelijker
wijze een groot aantal belangstellenden
ook van buiten Leiden kan worden
verwacht De reden is. „dat er tot dusver
in Leider, in die periode op het gebied
van het actieve culturele leven te weinig
te genieten is geweest."
Voortvarendheid
Reeds nu kan een deel van de plannen
worden bekendgemaakt. Het gehele pro
gramma zoals men zich dat voorstelt, is
beduidend groter. De lezer weet echter,
dat het doorgaan afhankelijk is van de
beslissing van de gemeenteraad op het
voorstel van B en W
Overigens is te verwachten, dat het
voorstel in de raad niet zonder enthou
siasme zal worden begroet. In dit college
is de zomerse stilte in de stad onlangs
nog gelaakt. Wie verder ziet, dat in an
dere steden (niet eens veel groter dan
Leiden) aanmerkelijk hogere bedragen
voor cultureel leven in de zomertijd be
schikbaar worden gesteld, behoeft van
dit bedrag zeker niet te schrikken.
Een stad als Leiden mag in de folders
voor landgenoot en vreemdeling niet ont
breken En gezien de activiteiten in grote
en kleine plaatsen kunnen wij met een
heenwijzing naar musea, grote kerken.
Gravensteen en eventueel nog de grach
ten niet volstaan. Daarom verdient het
alle waardering, dat het genoemde comité
direct al met zoveel voortvarendheid zijn
werk is begonnen en reeds enkele weken
na zijn installatie de volgende plannen
bekend kon maken.
Concertgebouworkest komt
Op 17 Juni zal in de afdeling muziek
het volledige Concertgebouworkest op
treden met een uitvoering van de achtste
symfonie van Anton Bruckner. Het orkest
zal onder leiding staan van Eduard
Beinum. die van plan is. reeds een paar
dagen na deze uitvoering voor enkele
maanden naar Amerika te vertrekken
Het concert wordt gegeven in de Pieters
kerk. Er zullen minstens achttienhonderd
plaatsen beschikbaar ztfn.
Bruckner voltooide ziin ..Achtste" in
de zomervacantie van 1885 In het najaar
van 1886 onderwierp hij het werk r.og
aan een grondige herziening. In „Muzi
kale Ommegang" staat over de symfonie
onder meer te lezen: „Hetgeen dit werk
voor de schepper zelf was is het nog in
meerdere mate voor de hoorder, die be
seft. dat hij in aanraking gebracht wordt
met een van de grootste meesterwerken
der symfonische wereldliteratuur".
Op 21 Juni zal eveneens in de Pieters
kerk een concert worden gegeven door
het Holland-Festival-kamerorkest onder
leiding van Szymon Goldberg. De diri
gent zal daarbij ook als solist optreden
Uitgevoerd worden werken van J. S
Bach. De heer Van der Pompe deelde
mee. dat men onder meer een keuze kan
maken uil de zes Brandenburgse concer-
De uitvoering van de „Hohe Messe"
zal dit jaar hoogstwaarschijnlijk plaats
hebben op 20 Juli. De kerkvoogdij van
de Hervormde Gemeente heeft in prin
cipe toegezegd, dat de Hooglandse kerk
die dan in restauratie» zal zijn, kan wor
den gebruikt. Een van de redenen waar
om men voor deze uitvoering de Hoog
landse kerk verkiest boven de Pieters
kerk. is, dat het contact tussen organist
en koor en orkest er beter is. Zoals
vorig jaar. nemen koor en orkest plaats
op een podium onder het orgel. De uit
voerenden zijn weer het Toonkunstkoor
en leden van het Concertgebouworkest,
het geheel onder leiding van Iskar Aribo.
Wat de afdeling toneel betreft zal op
6 Juli een opvoering worden gegeven
van het stuk „Much do about nothing"
van Shakespeare door de Shakespeare
Memorial Theater Company uit Strad-
ford on Avon. Al enkele jaren is ge
poogd, dit gezelschap naar Nederland te
krijgen, steeds zonder resultaat. Waar
de voorstelling zal plaats hebben, is nog
niet bekend.
Holland-Festival
Het mag voor Leiden als een bij
zondere eer worden beschouwd, dat
al deze manifestaties zijn opgenomen
in het Holland Festival, dat van 15
Juni tot 15 Juli in ons land wordt
gehouden. Dat reeds betekent, dat er
hoge artistieke waarde aan mag wor
den toegekend. Het bestuur van het
Holland-Festival heeft er niet alleen
goedkeuring aan gehecht, maar het
toonde zich ook enthousiast. Met
name geldt dit voor de uitvoering
van de „Achtste" van Bruckner, die
niet elders wordt uitgevoerd, en voor
de „Hohe Messe", waarvan in
kader van het Holland-Festival
voor het eerst twee uitvoeringen
worden gegeven.
De algemene folder van het Festival,
die ook in het buitenland op grote schaal
wordt verspreid, vermeldt dit jaar dus
ook Leiden In het regionale programma
zullen de Leidse manifestaties uiteraard
tot in bijzonderheden worden aangekon
digd. Vermelden wij nog. dat de heer
Marcel Keezer aan het Leidse comité is
toegevoegd speciaal voor de publiciteit.
Voorste/ Van DijkDe Bree
B. en W. plaatsen de vroede vaderen
voor de beslissing
IJ DE OPENBARE BEHANDELING van de gemeentebegroting voor
1955 deden de raadsleden A. van Dijk en K. F. de Bree een voorstel
van de volgende inhoud: „De ondergetekenden stellen voor, dat de burge
meester de vergaderingen van de gemeenteraad voortaan als regel doet
plaatsvinden in de avonduren aanvangende om 19 uur en bij uitzondering
des middags."
B1
Dit voorstel werd om prae-advier in
handen van B. en W gesteld. Reeds van
meetaf stond het vast. aldus B. en W„
dat het hier een zaak met verschillende
kanten betreft; in hoofdzaak gaat het om
factoren, wier gewicht bezwaarlijk aan
de hand van een bepaalde maatstaf kan
wonden vastgesteld en die elk voor zich
door de voorzitter en de leden van de
raad wel van uiteenlopende waarde zul-
.en worden geacht.
Vóór het houden van avondvergade
ringen pleiten voornamelijk de volgende
argumenten: 1) zakenlieden, beoefenaars
van vrije beroepen en werknemers kun
nen zich 's avonds in veel gevallen ge
makkelijker vrijmaken; 2) wanneer niet
regelmatig een middag beschikbaar be
hoeft te worden gesteld voor de raads
vergaderingen, zal het de raadsleden ge
makkelijker vallen zich vrij te maken
voor die bijzondere gebeurtenissen (zoals
excursies e.d.), die uitsluitend overdag
plaats kunnen vinden; 3) de publieke be
langstelling zal 's avonds groter kunnen
Tegen het houden van avondverga
deringen kunnen de volgende argumenten
worden aangevoerd: 1) bij de laatste ver
hoging van het presentiegeld van de
'raadsleden tot het maximum geoorloofde
bedrag is met name het verzuim in de
normale werkuren in aanmerking geno
men;, 2) aangezien het aanvangsuur niet
vroeger gesteld kan worden dan op 19.30
uur. zal de duur van de avondvergade
ringen in vele gevallen korter moeten
zijn. of men moet er „nachtwerk" van
maken. Juist met het oog hierop kan de
neiging ontstaan zich meer dan wenselijk
is in het spreken te beperken; 3) bij het
vergaderen in de middaguren bestaat de
mogelijkheid om zo nodig de vergadering
's avonds voort te zetten, welke mogelijk
heid vervalt, waarbij in aanmerking is
te nemen, dat de vermoedelijke duur van
een raadsvergadering, naar in de practijk
is gebleken, slechts bij uitzondering met
enige zekerheid is te voorzien; 4) er
wordt regelmatig beslag geleed op een
avond, terwijl tal van raadsleden, evenals
de leden van het college van B. en W.
hun functies in het maatschappelijk
1 juist op de avond zijn aangewezen
;ondvergaderingen kunnen bezwarer
opleveren met het oog op de gezondheids
toestand van sommige raadsleden; 6i
s middags is men in het algemeen minder
.-ermoeid. zodat middagvergaderingen
ninder inspannend zijn dan avond
gade ringen; 7) de ambtenaren worden
door avondvergaderingen extra belast;
5) avondvergaderingen zijn voor de pers
zeer bezwaarlijk. De journalisten zullen
's nachts de kopij moeten uitwerken. Bo
vendien zijn er dagbladen, die reeds
's nachts gedrukt worden: voor deze dag
bladen komt het verslag te laat.
Zoals B- en W. boven reeds opmerkten,
een nauwkeurige afweging van het vóór
tegen niet gemakkelijk. De leden var
het college géven op zich zelf ongetwij
feld de voorkeur aan het vergaderen ge
durende de middaguren, doch kunnen de
bezwaren daartegen zeer goed begrijpen
zouden allerminst hun visie aa
raad willen opdringen. Daarom is overleg
gepleegd met de voorzitters der verschil
lende fracties. Daarbij is de indruk ver
kregen, dat. ofschoon een niet onbelang
rijk aantaL leden tot het vergaderen des
avonds wenst over te gaan. nochtans de
meerderheid van de raad handhaving
de tot nu toe gebruikelijke vergadertijd
voorstaan.
en W. geven er. in bet licht vai
bovenstaande, de voorkeur aan. de beslis-
in deze geheel aan de raad over te
laten en zich dus van het doen van een
voorstel te onthouden.
De Leidse raad behandelt Maandagmid
dag 7 Maart de volgende agenda:
Eervol ontslag aan ir J. B. Grandjean.
Verzoek van d_- Geref. Schoolvereniging
om gelden beschikbaar te stellen voor het
vernieuwen van de gasleiding in de Stad-
houderslaanschool. met gunstig prae-ad-
Verzoek van de Vereniging voor Chr.
onderwijs om medewerking voor de ver
betering van de electrische installatie in
de B.L.O. school aan het Plantsoen (Ds
De Wolffschool), met gunstig prae-advies
van B. en W.
Verstrekken van de Jeugdverkeerskrant
aan leerlingen der zesde klassen.
Voorstel Inzake het '«eschikbaar stellen
van gelden ter bevordering van het alge
meen gebruik van schoolmelk (nadere
mededelingen volgen).
Garantie aan de stichting „Dodenher
denking" in verband met d' herdenkings
bijeenkomst in de Pieterskerk op 4 Mei
1955.
Garantie van ten hoogste 15.000 voor
kunstmanifestaties in Juni en Juli 1955.
Straataanleg en aanleg van sportvelden
in Leiden-Zuidwest (ongeveer 1.125.000).
Onttrekken van de Vincentiuspoort
aan het openbaar verkeer.
Beschikbaar stellen van 72.000 voor
verbetering en verdere uitbreiding van de
Stadshulpwerf.
Beschikbaar stellen van 51.500 voor de
uitbreiding van de plantenkassen op de
stadskwekerij.
Verkoop van enige percelen bouwter
reinen in Leiden-Zuidwest (Bos- en Gast
huispolder).
Verhuring van een deel van het v
malig» station aan de Herensingel.
Verpachting van het visrecht in de Gro
te Sloot (Warmond) aan P. van der Drift,
beroepsvisser te Warmond, ad 22,50
voor 1955 (bij verlenging).
Aanleg kleuterspeelgelegenheden in de
binnentuinen van bouwplan Noord III
(331 woningen en 2 winkels 'en noorden
van de Willem de Zwijgerlaan, kosten
7000).
Aangaan van een geldlening ad 2 min,
ondershands, koers 100 pet, af te lossen in
rente 2i.« procent.
Aangaan van een geldlening ad 500-000
onderhands, koers 100 pet, af te lossen in
30 jaarlijkse termijnen, rente 3yA pet.
Verhoging vergoeding kosteD telefoon
aansluiting raadsleden 20 inplaats van
15 per jaar, in verband met tariefsver
hoging locale gesprekken van 3 op 4 cent).
Voorstel tot het goedkeuren van de be
groting voor 1955 van de stichting „Bur
gerijfonds van Leiden" (begroting 17.104
waarin begrepen een batig saldo ad
ƒ17.019).
Goedkeuring van de rekeningen
1952 en 1953 van het college
vrouwenkraammoeders (1952: inkomsten
13.671,83, uitgaven 4.576,57; 1953: in
komsten 12.651,59, uitgaven 4.02
Goedkeuring van de begrotingen
1954 en 1955 van het college van vrou-
kraammoeders ('54: inkomsten 11.391.84.
uitgaven 3.91750; 1955: Inkomsten
ƒ12.153.59. uitgaven 5.156.80).
Voorstel van de heren A. van DUk
K. F. de Bree (KVP) «.m de vergaderii
gen van de raad in de avonduren te do»
plaats vinden.
Op 4 Mei 1955
Herdenkingsdienst in
de Pieterskerk
De stichting „Dodenherdenking" heeft
emeénd, de jaarlijkse dodenherdenking
an de vooravond van de bevrijdingsdag
it jaar een plechtiger karakter te moe
ten geven dan in andere jaren. Zij heeft
het plan om, evenals tien jaar geleden,
herdenkingsbijeenkomst te organise-
in de Pieterskerk. Tijdens deze bij
eenkomst zullen onder meer twee muzi
kale werken worden uitgevoerd.
De daaraan verbonden kosten kunnen
slechts voor een betrekkelijk gering deel
:t opzet laag gehouden toegangs
gelden worden bestreden. De begroting
bijeenkomst vertoont dan ook een
tekort van 4000. Er is naar de mening
f. voor de gemeente alle re
den, zich voor dit tekort garant te stellen.
Het college stelt de raad daarom voor.
aldus te besluiten.
Verkoop bouwterrein
In verband met woningbouw heeft de
firma A. Ph. Kuyl te Voorschoten het
gemeentebestuur verzocht een stuk bouw
terrein ter grootte van 7060 m2 te mogen
kopen, gelegen in het uitbreidingsplan
Leiden-Zuid-West in de Bos- en Gast
huispolder. Overeenstemming is bereikt
verkoopprijs van f 25 per m2.
W. stellen voor, de grond te ver-
Ir J. B. Grandjean per
1 Sept. met pensioen
Ir J. B. Grandjean, leraar aan de HBS
Burggravenlaan, heeft de raad verzocht,
hem wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd met ingang van
1 September 1955 ontslag te verlenen, ir
Grandjean werd 3 Mei 1890 te Magelang
geboren. B. en W. stellen de raad voor.
het ontslag eervol te verlenen.
eugdverkeeiskiani voor
leerlingen zesde klasse
Het centraal bureau van het Verbond
voor Veilig Verkeer geeft een jeugdve
keerskrant uit, bestemd voor de leerlin
gen van de hoogste klassen der lage
scholen. De krant verschijnt maandelijks
behalve in Juli en Augustus.
Om de opvoeding van de Jeugd tot
goede weggebruikers te bevorderen,
achten B. en W. het gewenst de jeugd-
verkeerekrant te verstrekken aan de leer
lingen van de zesde klasse van de open
bare en bijzondere lagere scholen. Dt
schoolbesturen hebben hun instemming
met dit plan betuigd-
Omdat circa 1500 leerlingen
king komen om de krant te ontvangen
de kosten van een abonnement f 0.41
per jaar bedragen, zal met deze verstrek
king een uitgave van f 600 per jaar zijn
gemoeid. In verband met het tijdstip
waarop de abonnementen zullen kunnen
ingaan B. en W. denken aan 1 April
1955 zal voor dit jaar een bedrag
f 420 voldoende zijn. B. en W. stellen de
raad voor, dit bedrag beschikbaar te
stellen.
Uitbreiding kassen op
stadskwekerij
De raad zal Maandag beslissen ove
een voorstel van B. en W. om een bedrag
van f 51.500 beschikbaar te stellen
de uitbreiding van de plantenkassen op
de stadskwekerij, alsmede voor de aanleg
van een verwarmingsinstallaltie
electrische installaties.
In verband met de uitbreiding van de
plantsoenen in Leiden moet de kwekerij
steeds meer planten leveren. Bedroeg het
aantal geleverde planten in 1946 38000,
in 1953 was het aantal 84.000 en In 1954
86.700. De capaciteit van de kwekerij is
op levering van een zo groot aantal
bloemplanten niet berekend.
De kosten van de bouw van grenen
houten kassen, van verwarming en van
verlichting worden geschat op f 51.500.
Met het oog op de omstandigheid, dat de
bouw van kweekkassen e.a. moet worden
uitgevoerd door deskundigen en de uit
voering ths6en Mei en October dient te
geschieden met het oog op het kweek-
seizoen stellen B. en W. een onder
handse opdracht voor.
Verdere verbetering
van Stadshulpwerf
B. en W. stellen de raad voor, een
bedrag van f 72.000 beschikbaar te stellen
voor de verbetering en verdere uitbrei
ding van de Stadshulpwerf. Het plan om
vat de bouw van een steenhouwerswerk
plaats, een wagenloods, bergplaatsen, een
schaftlokaal, een toiletafdeling met was-
en kleedgelegenheid en de aanleg van
een centrale-verwarmingsinstallatie. Het
schaftlokaal wordt van het nodige meu
bilair en van sanitair
Vinceniiuspoorl wordt
gesloten
De eigenaresse van de Vincentiuspoort,
tan de Langegracht, heeft B. en W. toe-
temming gevraagd, de poort af te slui
ten. In deze poort, die doodloopt, staan
drie bouwvallige woonhuisjes, ten aan-
waarvan B. en W. toestemming heb-
/erleend, deze aan de bestemming als
woonruimte te onttrekken. De huisjes
:ijn onbewoond en de poort, die voor het
verkeer geen enkele betekenis heeft,
dient alsdan aan het openbaar verkeer te
en onttrokken. De raad is daartoe
bevoegd en B. en W. vragen de raad
daarom, van zijn bevoegdheid gebruik
Kleulerspeelplaaisen in
plan Noord III
Binnenkort moet worden overgegaan
tot de aanleg van plantsoenen en binnen
tuinen bij de 331 woningen ten Noorden
van de Willem de Zwijgerlaan, plan
Noord III. De kosten voor het aanleggen
kleuterspeelgelegenheden, in totaal
geraamd op f 7.000, zouden B. en W. voor
rekening van de gemeente wilen bren
gen, omdat door deze aanleg de gemeente
dt ontlast van de aanleg van een cen
trale plaats. B. en W. stellen voor, het
bedrag beschikbaar te stellen, voor een
speelgelegenheid met zandbak in elk van
de vijf binnentuinen.
Wees toch
veeleisend!
Veteranenlegioen Leiden
Hoe was die soldaat in Indië? Over deze vraag sprak ds Jac. Jonker, ge-
t eformeerd predikant te Amsterdam, gisteravond in de kleine zaal van de
stadsgehoorzaal. Hij deed dit aan de hand van twee boeken van Job Sytzen:
„Niet iedere soldaat sneuvelt" en „Gods Ravijn". Deze avond was tot stand
gekomen door samenwerking van het Veteranenlegioen, het Boekhuis en
de uitgeversmaatschappij Sijthoff. De heer R. J. Teenstra van het Boekhuis
opende de avond.
blemen cn zij moest haar nood ook eens
klagen. Als zo'n brief hem dan niet het
opduwertje gaf. dat hij nodig had, is het
dan verwonderlijk, dat hij zijn toevlucht
zocht bij een paar stevige borrels?
Wat moest de soldaat in Indië doen?
Het land veroveren? Nee. Roem verwer
ven? Nee Hij moest zorgen, zo terug te
komen als hij gegaan was. Maar dat was
niet mogelijk. De gesneuvelde kreeg een
kroontje. Maar zij, die terugkeerden, vie
len tegen. Hij was geel cn mager gewor
den, hy dronk en hield er allerlei rare
gewoonten op na. Slechts een enkele kon
zeggen, dat hij trouw gebleven was.
En terug in het moederland, wat dan?
Hoe haken zij en hoe haakt het moeder
land in? Vele rekeningen moesten nog
vereffend worden. De rekening van de
doden was vereffend. Die brachten geen
deining meer Maar de rekeningen van
hen die in krankzinnigengestichten zit
ten, die met kunstledematen door het
leven moeten gaan. die matjes vlechten
en brailleschrift moeten lerenDe
lezing van een fragment uit het boek
besloot het eerste deel van óe avond.
Ds Jonker sprak voorts over de klacht,
die spreekt uit het boek „Gods Ravijn".
De soldaat, die met zijn motor in het
ravijn gestort is en meer dood dan levend
in het ziekenhuis ligt, en als hij dan her
stelt. weet minderwaardig te zyn, slin
gert al zijn opgekropte critiek de wereld
in. Het is een aanklacht tegen heel de
maatschappij. Enige gedeelten uit dit
boek gaven een duidelijk beeld van wat
het boek zeggen wil.
Filmpjes van. de heer H. J. Oosterhuis
toonden het leven van de soldaten in
Indië. De voorzitter van het Veteranen
legioen. de heer J. Diks, sprak tot slot
Is de hoofdpersoon uit „Niet iedere
soldaat sneuvelt" een held, van wie een
moeder zegt: „Zo zou mijn jongen ook
geweest zijn" of een wat langer getrouw
de vrouw zal verzuchten: „Was mijn man
ook maar zo"? Nee, aldus ds Jonker, hij
is een van de vele soldaten, voor wie de
veldpost hel belangrijkste uit hun leven
daar was Hij is één soldaat uit die man-
nensamenleving, die maar hèlf in Indië
was en voor de èndere helft thuis. Daar
om was de veldpost zo belangrijk. Als hij
nu fluisterde; „Ik houd van je", dan
moest zijn bekentenis via de facteur met
het schip naar Nederland, waar dan weer
over het antwoord nagedacht moest wor
den. zodat hij na 11 of 12 dagen bericht
terughad, en dan niet dat las, wat hij had
willen lezen. Want ja. de vrouw had. nu
haar steun haar ontvallen was, ook pro-
i enkel woord.
APART VAN SMAAK
10 stuk* 40 ct. 10 stuks 10 «f. 30 «tuk» 2... 20 «tuks corktlpped 10 Cf.
Haagse politierechter
Zes maanden gevangenisstraf vorderde
de officier van Justitie bij de Haagse
politierechter tegen een 41-jarige koop
man uit Leiden, en een maand tegen
diens 39-jarige echtgenote. Deze hadden
hun twee minderjarige dochters, die in
een rijksopvoedingsgesticht verbleven,
verborgen toen deze gevlucht waren en
de vrouw had geprobeerd de politie om
de tuin te leiden toen deze de kinderen
wilde opsporen. De politieman ontdekte
echter op de zolder onder een vloerkleed
een luik met scharnieren. Het luik werd
opengebroken en toen kwamen de meis
jes te voorschijn. De vrouw was al dik
wijls veroordeeld, de man nog vaker De
kinderen waren ook al vaak gevlucht.
Als getuige werd de brigadier-recher
cheur P G uit Leiden gehoord. „Mijn
heer heeft zijn plicht gedaan", zei de
De officier van Justitie noemde het
begrijpelijk dat de ouders hun kinderen
graag behouden, maar deze ouders heb
ben zelf aanleiding gegeven dat zij ont
zet zijn uit de ouderlijke macht. Zij moe
ten hun hand nu eens in eigen boezem
steken. De kinderen wisten dat zij met
open armen zouden worden ontvangen.
De man zelf is kort geleden wegens we-
derspanningheid in verband met de aan
houding van een van zijn kinderen ver
oordeeld
„Ik heb ze 12 jaar gemist. Ik kan ze
toch niet als een hond voor de deur
laten staarv," snikte de vrouw. „Ik ga
m'n kinderen zelf niet bij de politie aan
geven." voegde de man er aan toe. Het
vonnis luidde: Voor de man vier maan
den gevangenisstraf, voor zijn vrouw
veertien dagen.
Engelse dame bedrogen
eens vaker van hem kocht, kwam
logé aan de deur. Het was een En
gels sprekende dame, die hem slecht be
greep. Hiervan maakte de koopman
dankbaar gebruik. Hij verkocht de dame
postpapier tweemaal zo duur en toonde
haar toen zonder meer een aanmaning
om het electrisch licht te betalen, een
papier aat hij toevallig in de zak had.
De dame dacht dat zij betalen moest cn
kwam met f20 te voorschijn. De ver
dachte gaf geen wisselgeld terug, maar
schudde de dame hartelijk de hand en
verdween. Thans stond hij terecht voor
de Haagse politierechter.
Het geld had hij niet terugbetaald.
Reeds eerder was de man veroordeeld
De officier van Justitie vond het een
misselijke streek. Hij eiste drie weken
gevangenisstraf. De verdachte vertelde,
dat de gemeente hem juist weer op
paard wilde helpen met een voorschot
voor een lompenhandel. Gezien dit feit
wilde de politierechter het nog eenmaal
met de man proberen en hy veroordeelde
hem tot twee maanden gevangenisstraf
voorwaardelijk met drie jaar proeftijd
„Ik zal het nooit meer doen," zei ver
dachte.
Schuldheling
Overeenkomstig de els veroordeelde
de Haagse politierechter, mr Nauta, een
32-jarige caféhouder uit Alkemade tot
f50 boete of 25 dagen wegens schuldhe
ling „Een heel bedenkelijke geschiede
nis", vond de rechter het. Er was een
jongen bij de caféhouder gekomen, die
Filmcursus LJ.A.
Op de tweede avond van de filmcursus der Leidse Jeugdactie stond de
historische zijde van de film in het middelpunt der belangstelling. In
causerie van een uur heeft de heer J. Hes de toehoorders in vogelvlucht
door de nog zo jonge historie van de film heengevoerd, en in een half uurtje
vragen beantwoorden werd op diverse problemen nog nader ingegaan.
Natuurlijk begon de heer Hes bij de
uitvinding van de gebroeders Lumière,
die in 1895 de eerste bewegende beelden
in het openbaar vertoonden, en wel te
Parijs. Merkwaardig is, dat de broers
hun uitvinding als een voorbijgaand ver
schijnsel beschouwden, en dat later de
Amerikanen de filmindustrie een grote
vlucht hebben gegeven. In de eerste jaren
van onze eeuw behoorden filmvertonin
gen tot de gerenommeerde kermisverma
kelijkheden. De films waren eigenlijk
niet anders dan stukken verfilmd toneel,
en het is de verdienste van de Ameri-
Zes korfbalvelden bij
Boshuizerkade
Ter verdere uitvoering van het uit
breidingsplan Leiden-Zuidwest hebben
een plan doen ontwerpen tot
het bouwrijp maken van gronden en tot
de aanleg van een sportveldencomplex
bet verlengde van de Boshuiierkade
i Zuiden van het geprojecteerde wlnkel-
__ntrum. De totale kosten van de uitvoe
ring worden geraamd op 1.185.000. Dit
bedrag kan in veertig jaren worden afge-
■chreven.
Het sportveldencomplex zal In verband
met het aantal korfbaltwaalftallen en het
grote gebrek aan bespeelbare velden voor
deze tak van sport als korfbalcentrum
worden ingericht, en wel zodanig dat op
het desbetreffende terrein zullen worden
aangelegd drie grote wedstrijdvelden.
twee kleine wedstrijdvelden voor lagere
twaalftallen en een oefenveld, Hierdoor
zal voorlopig in de behoefte aan speel
velden voor de korfbalsport worden voor-
Het complex zal vla twee toegangen be
reikbaar zijn en door een beschuttend»
beplanting worden omgeven. Het oefen
veld wordt van de wedstrijdvelden afge
scheiden door middel van een haag. Er
is voldoende ruimte voor een kleedge
bouw en een rijwielstalling. Het terrein
wordt gedraineerd met drainreeksen op
zeven meter afstand.
Het komt B. en W. voor. dat de gras
mat van de sportvelden uitgezonderd
het oefenveld, dat van een halfharde ver-
bardlng wordt voorzien moet worden
ingezaaid. Tegen het gebruik van zoden
zou geen bezwaar bestaan, als ze van
zandgrond afkomstig waren. Deze zijn
moeilijk verkrijgbaar en duur. Het zou
een hogere uitgave vorderen van 26.000.
kaanse filmmakers geweest, dat zij met
deze traditie hebben gebroken. Zij bra
ken uit de studio's en de eerste Westerns
betekenden dan ook een hele ommezwaai.
De eerste wereldoorlog deed de belang
stelling voor de film enorm toenemen
De mensen hadden er behoefte aan de
werkelijkheid te ontvluchten. Hetzelfde
verschijnsel deed zich trouwens in de
tweede wereldoorlog voor. Het bioscoop
bezoek in ons land is na de oorlog twee
maal zo groot als daarvoor.
Propaganda
Om tot de eerste wereldoorlog terug te
keren, voor het eerst werd de film toen
in een bewust propagandaschema inge
past. In Duitsland bijvoorbeeld versche
nen hele series nationalistische films,
bedoeld om de oorlogswil van het volk
aan te wakkeren. Na de oorlog voerden
de revolutionnaire Russen een geheel
nieuwe stijl in, die een enorme invloed
heeft gehad. De massaregie en close-up
deden hun intrede. De Italiaanse neo
realisten van na de tweede wereldoorlog
grijpen hier nog steeds op terug. De heer
Hes legde er de nadruk op, dat de bloei
periode van de film viel in de jaren
1923 tot 1929. Bij de intrede van het ge
luid in de film duurde het geruime tijd.
voor men inderdaad beeld cn geluid tot
een aritsitiek verantwoord geheel wist
De geluidsfilm heeft ook de overmacht
van Hollywood ingeluid. Het Engelse
taalgebied is immers veel groter dan dat
van welke taal ook.
Televisie
In het slot van zijn causerie ging de
Inleider nader in op de concurrentie tus
sen film en televisie, die tot een storm
achtige ontwikkeling heeft geleid var
hij nog van vroeger kende. Hij had
teld dat hij grind reed voor de bouw
een veiling. Verdachte had toen van deze
kennis voor f 15 een partij grind gekocht
die, naar later bleek, f45 tot f50 waard
was. Ter zitting betoogde verdachte niet
geweten te hebben dat het grind van
diefstal afkomstig was. Ook zou hij niet
op de hoogte zyn geweest van de prijzen.
(Advertentie)
*re wijzen van vertoning. In het kort
besprak hij de systemen, bekend staand
onder de namen 3 D, Cinema Scope en
rama, waarbij hij zich afvroeg of bij
het steeds duurder worden van de syste-
...jn nog wel van een artistieke ontwik
keling kan worden gesproken. Het best
vond spr. het zogenaamde „ademende
doek", waarbij de beeldgrootte wordt
aangepast aan de aard van het beeld.
De enorme kosten van dit alles nood-
aken de filmfabrikanten concessies te
doen aan de smaak van het publiek, om-
de kosten er tenslotte op z'n minst
r uit moeten komen. Als de volledige
suggestie van de werkelijkheid is bereikt,
is de aantrekkelijkheid er meteen af,
aldus de heer Hes. en zal men nieuwe
wegen moeten zoeken.
lezing werd toegelicht met de ver
toning van The Stage-Coach Driver, een
Amerikaanse Western uit 1903, The Great
Train-Robbery uit dezelfde periode, en
tot slot de majestueuze trappenscène uit
Eisensteins werk Pantserkruiser Potem-
kin. gM1
Dit is d» Heap, die vanavond in het
wijkgebouw Rehoboth zal spreken
over de Protestanten in Columbia. Als
22-jarige ging ds Heap naar een En
gelse bijbelsch ooI en samen met zijn
vrouw trok h{j in 1940 naar Columbia.
Daar nam juist in de dagen van ver
volging de belangstelling voor de pre
diking van het Evangelie toe. En de
verboden diensten werden er drukker
bezocht dan ooit. De Christenen in
Columbia zijn „overtuigde mensen",
aldus ds Heap, en ik kon rustig met
verlof gaan, want zij houden het werk
in stand en breiden het zelfs uit."
Agenda van Leiden
Dinsdag
Rijksmuseum van oudheden, 8 uur: dr
W. C. Braat over sieraden uit de volk»-
verhulzingstijd-
Rehoboth, 8 uur: ds S. P. Heap over de
protestanten in Columbia.
Baptisten Gemeente, Groenesteeg 16
(Jeruël), 8 uur: spreker ds Harkema.
Woensdag
Lutherse kerk. 8 uur: prof dr W. J.
Kooiman over: Is de Luther-film anti-
Rooms? (met discussie).
Foyer gehoorzaal. 8 uur: P. J- C. R. en
L. J A., burgerzinavond.
Wijkgebouw Levendaal, 8 uur: wijk III
AR. kiesvereniging, P. A Glasbergen
over: Bezinning op plaats en taak der
kiesverenigingen.
Rijksmuseum voor volkenkunde, 8 uur
dr J. Keuning over: Enggano, geechiede
van een verdwenen cultuur (met
lichtbeelden).
Bellevue, 8 uur: Leidse Vogelvrienden,
kleurenfilm „Het Rietland".
■gstgeest, wijkgebouw De Ke«n-
penaerstraat 42, 8 uur: ledenvergadering
wijkverpleging voor alle gezindten (Groe-
Kruis)
Dudshoo
Ring Leiden e
Donderdag
Stadsgehoorzaal, half 8: Chr. kinderkoor
„Lenteklokjes" met jongenskoor, 13de uit
voering.
Kleine Burcht, 8 uur: Genealogische
Vereniging. W. D. H. Rozier uit Amster
dam over: Walen en Hugenoten te Leiden.
Remonstrantse Kerk (kerkkamers), 10
12, 2—5 en 7—9 uur: verkoopdag ten bate
van clubhuis „De Sperwers
Veilinghal, 7 uur: Mlcro-korfbal-tour-
Lnxor-theater
Dagelijks half 3. 7 uur en 9.15 uun
Luther-film.
Nachtdienst apotheken
Apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn 18,
tel. 20523 en de Doeza-apotheek, Doeza-
straat 31, teL 21313.
Burgerlijke stand1 van Leiden
GEBOREN: Leonora A, d v L H Bokma
en A A Bol; Tineke, d v L J Burgers en
T v Kampen; Helena M, d v P J Otten
en L M van Dijk; Thcodorus, z v A van
Westbroek en W E van Leeuwen; Johan
na C A, d v J P M Assendelft on C A M
Hoogendoorn; Berend E, z v J E Stuit
en A Bos; Anthonlus P, z v W H Wou
ters en C G Varkevisser; Anthonle, s v
J H Mulder en E de Bruin; Yvonne E.
d v D J van Duijvenboden en E van Ark;
Yvonne J J, d v J L Buijn en A J C Bij.
GEHUWD: L Philips en J M de Water.
OVERLEDEN: K de Jong, hulsvr van
Vletter, 66 j; L Sinteur. huisvr. v Cam-
bier. 75 J; M S Jansen, hulsvr v Van Loef,
57 J; G J Jonk. wednr, 79 J; S T J van
Vliet, man, 66 J.
