Het ULO vooral niet in de
richting van M.O. dringen
IL
Te Geneve werd een
erisis openbaar
Pleidooi van de heer Stapelkamp voor
het Chr. Nijverheidsonderwijs
Scheveningse Vlaggetjesdag
voor Europese televisie
KERK en SCHOOL
ZWITSflL
progl
Puzzle
DONDERDAG 17 FEBRUARI 1955
WiHe tanden
frisse adern
Verrukkelijke pepermuntsmaak
DE MEEST VERKOCHTE TANDPASTA TER WERELD
TV"A HET RAPPORT over de pensioengerechtigde leeftijd heeft de
-Li Europese Arbeidsconferentie te Genève zich bezig gehouden met het
rapport over de taak van werkgevers en werknemers inzake de opvoering
van de productiviteit.
Het is een interessant stuk geworden. Een hogere productiviteit, aldus
het rapport, opent de mogelijkheid tot:
1. betere voorziening van verbruiks- en kapitaalgoederen tegen
lagere prijzen;
2. hogere reële verdiensten;
3. verbetering van arbeidsvoorwaarden, inclusief een kortere ar
beidstijd;
4. in 't algemeen een versterking der- economische fundamenten van
het welzijn van een volk.
Teneinde te bereiken, dat een hogere productie ook in feite tot deze
resultaten leidt, is het nodig:
1. dat er een vrije en sterke vakbeweging bestaat;
2. dat bijzondere aandacht wordt besteed aan de verbetering van de
arbeidsmethoden
3. dat de resultaten van de hogere arbeidsproductiviteit billijk ver
deeld worden onder de kapitaalverschaffers, de werknemers en de ver
bruikers.
Met klem bepleit het rapport een goede verbinding en verstandhouding
tussen de leiding van de onderneming en de werknemers. En in 't bijzonder
breekt het een lans voor de inschakeling van de werknemers en hun or
ganisaties bij het voorbereiden en uitvoeren van maatregelen tot verhoging
van de productie.
"C^EN GEHELE reeks van amendementen hebben de werkgevers uit de
vrije landen op dit rapport ingediend. De strekking van enkele amen
dementen was. dat in de ondernemingen over de opvoering van de pro
ductiviteit wèl overleg gepleegd moet worden met de werknemers, doch
niet met de organisaties der werknemers. Een tweede bezwaar was, dat
in het rapport een wat al te d i r e c t verband werd gelegd tussen opvoering
van de productiviteit en verhoging van het loonpeil. Zelfs toen de Britse
regeringsgedelegeerde het alleszins aanvaardbare voorstel deed, de des
betreffende paragraaf in die zin te wijzigen, dat verhoging van de produc
tiviteit op den duur zou leiden tot een verbetering van het loonpeil,
gaven de werkgevers nog niet hun stem aan de paragraaf.
Deze houding van de werkgeversgroep. die blijkbaar onder starre
conservatief-liberale leiding staat, moet. dunkt ons, gelaakt worden.
Het rapport is weliswaar aanvaard, doch met slechts 47 stemmen vóór,
37 tegen en 4 onthoudingen. De gehele werkgeversgroep, benevens een
groot deel van de totalitaire staten stemden tegen.
T"\!T OPTREDEN van de werkgeversgroep heeft consequenties gehad by
het rapport over de financiering der sociale verzekering.
Ook op dit rapport hadden de werkgevers uit de vrije landen een serie
amendementen ingediend. Daaronder waren er verschillende, die naar onze
mening ook voor de arbeiders aanvaardbaar waren. Ook en vooral op
internationale conferenties ipoet men bereid zijn, compromissên, die het
eigen principiële standpunt niet aantasten, te aanvaarden.
Kennelijk als reactie op de houding van de werkgeversgroep vormden
de arbeiders thans een blok Het éne na het andere werkgeversamendement
werd verworpen. De resolutie zelf werd met 68 tegen 18 stemmen (van de
werkgevers) en 3 onthoudingen aanvaard.
Veel betekenis heeft deze resolutie over de financiering der sociale
verzekering overigens niet. De financieringsmethoden lopen in de ver
schillende landen zó zeer uiteen, dat een resolutie met enige wezenlijke
inhoud niet bereikbaar bleek te zijn. Nog belangrijker dan deze verschillen
in de financieringsmethoden zijn de werkelijk enorme verschillen in op
vatting over het wezen der sociale verzekering. Deze opvattingen variëren
van staatsarmenzorg tot onderlinge verzekering op min of meer commer
ciële basis. Een synthese bleek niet te vinden te zijn, zodat de desbetref
fende resolutie practisch volstaat met aan het Internationaal Arbeidsbureau
te verzoeken, het begonnen onderzoek voort te zetten.
■JVTU DE CONFERENTIE tot het verleden behoort, is er aanleiding tot
•L een eindoordeel.
Dat oordeel kan helaas niet in alle opzichten gunstig zijn. Weliswaar
is een drietal resoluties aangenomen over de pensioengerechtigde leeftijd,
de verhoging van de productiviteit en de financiering van de sociale ver
zekering, maar daarbij moet in de eerste plaats bedacht worden, dat al
thans de laatstbedoelde resolutie een weinig wezenlijke inhoud heeft en
in de tweede plaats, dat de werkgevers uit de vrije landen hun stem aan
de resoluties hebben onthouden.
Die weinig wezenlijke inhoud van één der resoluties is niet het ergste.
Alle begin is nu eenmaal moeilijk. Erger is het tweede: de houding der
werkgevers. Niet alleen erger, maar ook moeilijker. Het oppositionele
gedrag der werkgeversgroep uit de vrije landen mag namelijk niet los van
de entree der Russen beschouwd worden. Deze entree schept een volkomen
nieuwe situatie, die alleen door cordiaal overleg tussen de werkgevers en
de werknemers uit de vrije landen beheerst kan worden. En dat cordiale
overleg ontbreekt.
Op zichzelf beschouwd achten wij het standpunt der werkgevers met
betrekking tot de Sovjetlanden volkomen juist. Nu de Internationale Ar
beidsorganisatie besloten heeft de Russen toe te laten tot de organisatie,
behoeft dat nog geenszin» te betekenen, dat de zgn. werkgevers- en de
zgn. werknemersafgevaardigden uit Rusland worden erkend als vertegen
woordigers van vrije organisaties.
NU MOET het toch mogelijk zijn, dat de vrije werkgevers- en de vrije
werknemersorganisaties over de thans te volgen gedragslijn tot over
eenstemming komen. Maar daarvoor is overleg nodig en dat ontbreekt op
Europees niveau. De geest van de Nederlandse Stichting van de Arbeid is
in Genève ver te zoeken. Als twee blokken treden de werkgevers- en de
werknemersgroep op en van een werkelijk overleg en van een goede sa
menwerking is weinig of geen sprake.
Dat heeft er toe geleid, dat de arbeidersgroep tegenover de totalitaire
staten een andere tactiek heeft toegepast dan de werkgevers. De arbeiders
groep heeft in de werkcommissies ook een paar zgn. arbeiders vertegen
woordiger» uit de totalitaire larftien aangewezen, maar steeds in een zó
gering aantal, dat by stemmingen de vakbeweging uit de vTije landen de
onbetwiste meerderheid heeft.
De werkgevers uit de vrije landen daarentegen hebben geen enkele
zgn. werkgever uit de totalitaire landen in de werkeommissie benoemd.
Toen de laatste daartegen op de conferentie protesteerden, gingen
helaas verschillende Westerse regeringen en ook enkele arbeidersafge
vaardigden uit de vrije landen overstag, waarop de werkgevers uit de vrije
landen er de brui aan gaven en wonderlijk om het te zeggen gingen
staken.
Dat leidde er toe, dat de werkgevers uit de vrije landen hun amen
dementen moesten indienen by de pleno-vergadering, toen de commissie-
arbeid reeds verricht was en zowel regeringen als arbeiders klaar waren
met het vinden van aanvaardbare oplossingen.
Dat de amendementen der werkgevers vriiwel stuk voor stuk sneu
velden, moet dan ook voor een zeer groot deel verklaard worden uit de
hiervoren geschetste situatie.
Niet geheel ten onrechte kan men dan ook spreken van een crisis in
de Internationale Arbeidsorganisatie. Een crisis, die alleen opgelost kan
worden door een reëel overleg en een geest van samenwerking tussen
werkgevers en werknemer» in de vrije landen. Aan die ceest ontbreekt
echter aan beide zyden nog het een en ander! M. RUPPERT.
DE HEER T1LANUS IN DE TWEEDE KAMER
wijzing va
de Raad
diploma's
hiedenis
het v
rzoek
(Van onze Parlementsredactie)
T~"\E ZAKELIJKE SFEER, waarin de algemene beschouwingen over de
begroting van het departement van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen werden gehouden, heeft de heer Van Sleen als woordvoerder van
de P.v.d.A. gistermiddag doorbroken door een politieke knuppel in het
hoenderhok te gooien, waarbij niet alleen een aanval werd gedaan op de
roomse ministers van onderwijs, die in de afgelopen jaren zijn opgetreden,
op de K.V.P., maar waarbij de socialistische fractie zich ook onttrok aan
de verantwoordelijkheid van het in de afgelopen jaren gevoerde beleid.
Begrijpelijk kwam hier reactie op. De heer Peters (kath. v.) stelde de ver
antwoordelijkheid scherp omlijnd, er op wijzende, dat het onderwijs deel
uitmaakt van het regeringsbeleid, waar dus ook de socialistische ministers
aan meewerken. Bovendien is de P.v.d.A. in gebreke gebleven de lacunes
in het beleid van de verschillende ministers van onderwijs aan te vullen,
of aanwijzingen hiertoe geven.
Het betoog van de fractie-voorzitter
in de Chr. Hist. Unie, de heer H. W
TILANUS deed heel wat -sympathieker
dan de lange redevoering van de heer
Van Sleen. „De objectiviteit gebiedt te
erkennen, dat de minister onder moeilijke
omstandigheden aan het bewind is geko-
De financiële toestand was in 1952
toch wel even anders dan thans", zo zei
de Chr. Hist, onderwijsdeskundige, die
hieraan toevoegde, dat de ambtsvoorgan-
•■an minister Cals het er voor zijn
opvolger niet gemakkelijk op had gemaakt,
door vlak voor zijn aftreden drie wets-
•erpen in te dienen. Herinnerende aan
de toezegging van enkele nota's merkte de
heer Tilanus op. dat hij geen bewonde-
is van nota's, omdat ze geen blijk
geven van een krachtig beleid. Er moeten
geen nota's, maar wetsontwerpen komen,
het Nederlandse volk wil thans wel eens
daden zien. Spr. zou niet direct een be
vestigend antwoord willen geven op de
vraag of ons onderwijs schade lijdt door
•n gebrek aan nieuwe wetgeving. Voor
nieuwe regeling van het V.H.M.O. wiJ
>r. een soepel kleed, dat ruimte laat
oor ontplooiing.
De heer Tilanus kon niet meegaan met
de gedachte van de heer Roosjen om voor
het ULO een afzonderlijke wettelijke re
geling vast te stellen. Dit zal de nekslag
het ULO zijn. Men moet ons ondei
wijs niet teveel ln verschillende wetten
nrukken en zeker het ULO niet in de
richting van het MO drlnger
Onjuist noemde de heer Tilanus de op
merking van mevr. Fortanier-de Wit (lib.)
alsof het onderwijstekort a
Cala te wijten zou zijn. „Hi
schillende oorzaken voor aa
zoals b.v. de geboortegolf van 1946. Maar
dit laatste is de minist<
schuldig" .(Grote vrolijkheid). Laat de
minister nu eens precies vertellen
onvervulde vacatures er bij het onderwijs
zijn. Uit ervaring wist spr., dat pas afge
studeerde krachten soms moeilijk
noeming kunnen krijgen. De naa
gebrachte klachten over de salariëring
van het onderwijzend personeel zijn niet
altijd ongerechtvaardigd. Waarom
betaling van de toelage aan onderwijs
krachten, die leerlingen van een kweek
school moeten inwerken nu nog steedi
niet geregeld? Laat men voorzichtig zijn
met de verlaging van de leerlingensc'naal
en rekening houden met de omstandighe
den. Hier kan niemand ijzer met handen
breken en naar spr.'s mening doet de n
nister hier wat hij kan.
De positie van het kweekschoolondt
wijs besprekend, drong de heer Tilanus
op aan. dat de minister een einde mac
aan de z.g. adoptieregeling en van z
bevoegdheid gebruik maakt om nieu'
kweekscholen te stichten. Het departem»
is ten aanzien van de adoptie-klassen
nogal schriel, zulks in tegenstelling
de royaliteit die voor de spoedopleiding
van onderwijzers wordt toegepast.
Bestaat er enige zekerheid, dat de jong»
mensen, die thans met financiële steui
van de overheid voor onderwijzer stude
ren. ook een aantal jaren voor het onder
wijs behouden blijven? Als een middel oir
het onderwijzerstekort In te perken lan
ceerde spr. de gedachte om voor de leer
lingen van de eerste en tweede klassen
'e z.g. halve schooldagen in te voeren.
Onjuist noemde de heer Tilanus de af-
de Hervorm-
oor Kerk en School om de
oor bijbelkennis en cultuurge-
>ver het Christendom te erken-
wijzen. Het is een krasse af
wijzing, zonder enige motivering, die uit
een departementale pen is gevloeid en aan
het diplomatieke oog van de minister zal
zijn ontgaan. Spr. vertrouwde, dat deze
afwijzing in een tegemoetkoming zal
orden omgezet.
Tenslotte besprak de heer Tilanus nog
de voorgestelde snellingsoplossing van
taal. die hij onmogelijk noemde en
drong hil er bij de minister od aan. dat bij
benoeming van hoogleraren voor een
theologische faculteit niet alleen de we-
nschap overheerst.
Nijverheidsonderwijs
Vooraf had de heer STAPELKAMP
(a-r.) reeds verklaard, dat het beleid van
er en de staatssecretaris ten aan-
het nijverheidsonderwijs zijn in.
stemming heeft. Ondanks de groei zal
voortgaan met de uit
bouw van het nijverheidsonderwijs, waar
bij rekening gehouden dient te worden
met de geestelijke stromingen in ons
volksleven. De heer Stapelkamp was van
oordeel, dat een tweejarige cursus voor
het technisch lager onderwijs in verband
de te verwerken leerstof zal moeten
worden uitgebreid tot een driejarige cur-
Spr. ontveinsde zich niet, dat hierdoor
het lerarentekort zal toenemen, afgezien
de grotere behoefte aan schoolruimte
Het lager technisch onderwijs zal niet
alleen gericht moeten zijn op de industrie,
maar ook op het ambacht. Nu mei
achterstand voor het Christelijk nijver
heidsonderwijs poogt in te halen, ver
trouwde de heer Stapelkamp op de mede
werking van de regering. In de practijk is
het toch zo. dat de gemeentebesturen,
wanneer zij overeenkomstig art. 25 van
de wet op het Nijverheidsonderwijs zich
moeten uitspreken voor de stichting van
een nieuwe school, de politiek een te grote
rol .speelt. Spr. drong daarom aan op
wetswijziging, opdat hieraan een einde
komt en de rechtsgelijkheid van het bij
zonder nijverheidsonderwijs wordt vast
gelegd.
Tenslotte bepleitte de heer Stapelkamp
voortgezet onderwijs voor de 14-jarige
meisjes, die straks niet meer in de fa
brieken mogen werken.
De heer VERMOOTEN (soc.) die gisteren
zijn maidenspeech hield was niet tevreden
over de gang van zaken bij de hervorming
van het V.H.M.O. en bepleitte eer. bevor
dering van de studie voor middelbare
akten. De heer GORTZAK (comm.) kon
geen letter en geen cijfer uit de onder
wijsbegroting waarderen en kwalificeerde
het onderwijsbeleid als onvoldoende.
De laatste spreker van gistermiddag, de
heer PETERS (kath. v.) begon zoals ver
meld met een politiek steekspel met de
heer Van Sleen en was hierna van oor
deel. dat mevrouw Fortanier-de Wit ook
eenzijdig in haar critiek was geweest. Dit
liet deze liberale spreekster niet op zich
zitten, want direct snelde zij naar het
spreekgestoelte, waar zij de heer Peters
toevoegde: ,,Ik heb ook met waardering
over de minister gesproken. Lees de Han.
delingen er maar op naDe heer
Peters beloofde dit te zullen doen en
vervolgens verschillende aspecten uit de
begroting onder de loupe nemen, waarbij
hij er op aandrong voor de verzorging
lichamelijk gebrekkige kinderen een i
trale overheidszorg in het leven te roepen,
omdat thans drie ministers zich met deze
kinderen bemoeien.
Vanmiddag zullen mevr. Heroma-Meilink
(soc.). ds. Zandt (s.g.) de heer Engelbertink
en prof. Lemaire (kath. nat.) nog spreken,
waarna minister Cals een begin zal maken
met zijn beantwoording.
Cadeaux in de Tweede
Kamei
Gistermiddag heeft de heer Peteis
in de Tweede Kamer een warm pleidooi
gehouden voor het vak handenarbeid, dat
hij als verplicht vak op iedere school wil
zien ingevoerd. Om te laten zien welke
leuke resultaten er met handenarbeid
worden bereikt, bood hij namens de Ver
eniging voor Handenarbeid en de R-K.
Vereniging Handenarbeid, die een kleine
expositie in het gebouw van de Tweed-
Kamer hadden opgezet, enige werkstuk
ken aan, die leerlingen van een cv
handenarbeid hadden gemaakt De
zitter dr Kortenhorst kreeg een Don
Quichotte, minister Cals een vogel
de staatssecretaris mej. dr A. de Waal een
beeldje van een man. voor welke
deaux dr Kortenhorst met een sympa
thiek woord dankte.
Lutheis congies te Wenen
Lutherse bisschoppen van achter het
IJzeren Gordijn, hebben op een perscon
ferentie te Wenen verklaard, dat de com
munistische regeringen aan hun gods
dienstige activiteit niets in de weg leggen
i geen poging hebben gedaan om hun
:is naar Wenen te verhinderen.
De persconferentie werd in de Ameri
kaanse sector van de Oostenrijkse hoofd
stad gehouden ter gelegenheid van de
conferentie van het dagelijks bestuur van
de Lutherse Wereldbond o-l.v. bisschop
Hans Lilje van Hannover.
De vacatures bij het L.O.
Minister Cals geeft overzicht
van de juiste cijfers
een overzicht van de-Staten-Generaal
geeft minister Cals de cijfers van de
ures, afwezigheid en plaatsvervan
ging bij het L.O. per 16 September '53 en
"4 en per 16 Januari '54 en '55. Hieraan
het volgende ontleend:
Het aantal plaatsen in het verplicht
personeel, waarvoor niet een onderwijzer
ste dienst aanwezig was, bedroeg op
de genoemde data resp. 2150, 2516, 2415 en
2650. Deze plaatsen werden tijdelijk ver
vuld door gehuwde vrouwen (670, 877, 892
1033). Definitief gepensionneerden (96.
103, 152 en 122) en andere tijdelijk aange-
stelden (1291, 1443, 1199 en 1407).
Hierdoor waren nog onvervuld resp. 93,
93. 172 en 88 plaatsen.
Voorts waren afwezig wegens ziekte, zui
vering. militaire dienst, verlof, enz. uit
verplicht personeel 1332, 1360, 1541 en 1586
Deze plaatsen werden tijdelijk vervuld
oor gehuwde vrouwen (489, 540, 727 en
46). Definitief gepensionneerden (87, 70,
12 en 108) en andere tijdelijk aangestel-
en (660, 660, 481 en 612). Nog onvervuld
'aren resp. 96, 90, 201 en 170 plaatsen.
Uit het boventallig personeel waren we
gens ziekte enz. afwezig resp. 71, 69, 89
81. Hiervan waren onvervuld resp. 7,
9, 15 en 11 plaatsen.
Binnen 2'4 jaar zullen 15.000 vluch
telingen uit Duitsland naar de V.S. emi
greren. aldus heeft dr Paul Empie tijdens
de buitengewone zitting van de Lutherse
Wereldbond in Hamburg medegedeeld.
Nauwer contact tussen de landen
de Eurovisie permanent
Een reportage van de Scheveningse
„Vlaggetjesdag" (Zaterdag 21 Mei) zal
worden uitgezonden door de Eurovisie, de
televisie van een aantal Europese landen.
Aldus is op een bijeenkomst van de Euro
pese Radio Unie in Monte Carlo voorlopig
besloten.
Op het Eurovisie-programma komt ver
der voor. wat Nederland betreft, een uit
zending van een modeshow uit Zandvoort
op 29 Maart en van de wereldkampioen
schappen tafeltennis eind April te Utrecht.
De secretaris van de Nederlandse Tele
visie Stichting, de heer J. W RengeÜnk.
rapporteerde over de bijeenkomst in
Monte Carlo. Algemeen was men van op
vatting, dat men langzamerhand af moet
van het systeem van bepaalde Eurovisie-
weken of -maanden. De ervaringen en
technische ontwikkeling van het zender
net maken het mogelijk, de Eurovisie een
permanent karakter te geven en regelma-
fig na te gaan, welke programma's zich
lenen voor buitenlandse uitwisseling.
Dit wordt vergemakkelijkt nu in
midden van het jaar een permanente
binding tussen Engeland en het vasteland
gereed zal zijn, evenals rechtstreekse ver
bindingen België-Duitsland, Nederland-
Duitslana en Frankrijk-Duitsland. en (la
ter) Denemarken-Duitsland.
Een op voorstel van Nederland gepro
beerde uitwisseling van films over
grote steden is zeer geslaagd. Dit j-
komt er nog een uitwisseling van films
de rivieren en over de democrati
sche systemen.
Er komen rechtstreekse TV-reportages
van in Europa te houden onderdelen
de Olympische Spelen 1956. en filmrepor
tages van de Spelen zelf in Melbourne
(Australië).
Nu de cel ia
Chauffeurs knoeiden in
werkboekjes
Voor de politierechter te Groningen
hebben zich gisteren twee chauffeurs J. E.
uit Winschoten en P. S. uit Oude Pekela
te verantwoorden gehad wegens het
brengen van wijzigingen in hun werk
boekjes. O. v. J. merkte op, dat geregeld
chauffeurs voor deze ontduiking va:
rijtijdenbesluit terechtstaan. Een boete is
hier z i. niet op zijn plaats, omdat deze
toch doorgaans door de werkgevers wordt
betaald. Hij eiste veertien dagen gevan
genisstraf. De politierechter veroordeelde
de beide verdachten die niet waren
schenen, conform de eis.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Peize A. Blanson
Henkemans, legerpredikant te Utrecht.
Aangenomen: de benoeming tot
vicaris te Den Helder B. Holl, cand. te
Monnikendam.
Geref. Gemeenten
Beroepen: te Scheveningen T. Ca
baret te 's Gravenpolder.
Bedankt: voor Leiden en voor
Tholen M. Blok te Rotterdam-C.
te Santpoort en
t doctor in de 1
iroefschrift get
Promoties
AMSTERDAM (G.U.). 16 Febr. Gepri
noveerd tot doctor in de letteren en wijst*
eerte op proefschrift; Zwarte Planters. Pro»
De Invloed van enkele Ganglioplegics
Tonus en Contractie v
Spieren. J. F. Crul, geb. 1
Academische examens
LEIDEN, 17 Feb
aal- en letterkunde de
Jijk te Naaldwijk.
AMSTERDAM (G.U.). 16 Febr. Geslaagd
E Lek. mej
L Schrader.
Meijer. Hilv»
jr artsexamen le ged.: mej
i M Vroom en R A R Eldei
A Tuin, J L Beije en A
W)0&&v
VRIJDAG 18 FEBRUARI
sum I. 402 m. VARA; 7.00
m. 7.15 Gymnastiek 7.33 Grai
iterstanden 9.40 Schoolradio VPRO;
Avonturen met kinderen", caus. 10.05
wijding VARA; 10
Voordracht 1
Orgelspel AVRO: 12.00 Air
:k 12.30 Land- en tuinbouwme-
12.33 Sport en prognose 12.48 G
13.15 Mededelingen of gr
.20 Grai
edelingi
am. 13.
13.20
14.00
i Boekbespreking 14.35 Cello
programma
Voor de jeugd 19.10 GtUarensemble en soil
19.25 Vara-varia VPRO: 19 30 „Deep Rivei
nenspel 19.50 Berichten 20.00 Nieu»
20.05 Boekbespreking 20.10 Piai
VARA: 21.00 t
20.40 ..Leven in c
Ge zo/ide Bob/es
Uitsluitend bij Apothekei
ilksliederen en -dansen 22.20 Lichte mu
ziek VPRO; 22.40 Vandaag", caus 22 45
Avondwijding VARA: 23.00 Nieuwe' 23.15-
"i Gramofoonmuziek
lversum II. 298 m. NCRV: 7.00 Nieuws en
S.-berichten 7 10 Gewijde muziek 7.30
•n. 7.45 Een woord voor de dag 8.00
iws en weerbericht 8.15 Gram. 9.00 Voor
ieken 9.30 Voor de huisvrouw 9.35 Gram.
i Morgendienst 11.00 Gram. 12.30 Land-
iedellngen 12.33 Gram. 12.53
10 Prt
;ugd 14.30
Kamerorkest en solist 15.25 Voordracht 15.45
Gram. 16.00 Reportage 16.15 Gram. 16.30 In
strumentaal trio 17.00 Voordracht 17.20 So
praan. bas-bariton en piano 17 40 Beursbcr.
17.45 Stemmen v. overzee 18.00 Gram. 18 10
Een goed woord voor een goede zaak 18.15
Gram. 18.25 Rep. 19.00 Nieuws 19.10 Regerings
uitzending: Verklaring en toelichting, waarin
opgenomen: 1. enige aspecten van de nieuwe
rechtsorde in het Koninkrijk der Nederlan
den. door dr A. Jonkers, chef van de Directie
Suriname. Ned. Antillen v. h. Ministerie van
Overzeese Rijksdelen; 2. te plm. 19.20 Emigra
tiepraatje door H. A. van Luyk 19.30 Gram.
20.00 Radiokrant 20.20 Gram. 20.30 „De jeugd
vliegt uit", hoorspel 21.00 „Mozes en ASroi
opera 21.50 Fluit cn clavecimbe! 22.00 Weer
H. RIDER HAGGARD
De Diamantmijnen
van
Koning Salomo
i lagen de Suliman's
s; we waren er nu
erwijderd.
16.
Toen de zon weer opkwar
bergen majestueus voor ons;
niet verder dan twintig mijlen
Intussen raakte onze voorraad
geput en wij begonnen weer verschrikkelijk van
de dorst te lijden. Er was geen kans op om hier
in verbetering te brengen voor wij de sneeuw-
linie zouden hebben bereikt, die ver, zeer ver
boven ons lag.
Na een paar uren rust sleepten wij ons weer
verder over een helling, welke geheel uit lava
scheen te bestaan en ongetwifeld eeuwen ge
leden na een vulkanische uitbarsting was ge
vormd.
Omstreeks elf uur waren wy geheel uitgeput;
we gevoelden ons in een ellendige toestand,
want ons lijden was nog groter geworden door
dat de lavabedding zeer oneffen was en wij veel
pijn hadden gekregen aan onze voeten.
Enige honderden meters boven ons zagen wij
een paar grote klompen lava en trachtten die te
bereiken, om in de schaduw ervan te gaan lig
gen.
We bereikten die plaats en zagen tot onze ver
wondering een klein plateau, dat begroeid was
met een dicht groen gewas. Er scheen zich daar
een dunne aardlaag gevormd te hebben en het
zaad was er zeker gebracht door de vogels.
We stelden er overigens niet veel belang in,
want wij konden van dat gras, of wat het
mocht zijn, toch niet leven.
Zo zaten we daar onder de rotsen en steun
den en ook nu weer wenste ik hartelijk dat
wij nooit die dwaze tocht hadden ondernomen.
Na een ogenblik zag ik Umbopa opstaan en
naar de begroeide plaats lopen; tot mijn niet
geringe verbazing zag ik deze anders zeer waar
dige persoonlijkheid op eens dansen, juichen en
met iets groens wuiven.
Zo snel als onze pijnlijke voeten het toelieten,
gingen wij op hem af, in de hoop dat hij water
had gevonden. ,,Wat is er Umbopa, ben je gek
geworden?" vroeg ik in de Zoeloetaal. ,,Het is
voedsel en water!" en weer wuifde hij met een
groen ding. Toen zag ik wat hij had gevonden
Het was een meloen en er groeiden er honder
den hier.
Meloenen", riep ik tegen Good, die naast
mij stond en een minuut later had hij zijn valse
tanden in een ervan gezet. Wij aten er elk on
geveer zes voor wij. verzadigd waren en hoewel
het vruchten waren, waarin een ander misschien
weinig trek zou hebben gehad, geloof ik niet
dat in mijn gehele leven mij ooit iets beter heeft
gesmaakt.
Maar meloenen zijn niet zeer voedzaam en toen
wij onze dorst had«ien gestild met het weke ge
deelte kregen wij een verbazende honger. Nu
hadden we nog wel wat biltong, maar die stond
ons tegen en bovendien moesten wij er zeer
spaarzaam mee zijn, omdat wij met konden ree
gen. wanneer wij een ander voedsel zouden vin
den. Maar het geluk was op dat ogenblik met
ons, want een zwerm grote vogels trok over ons
„Schiet, baas. schiet!" riep de Hottentot- Ik
legde aan en had het geluk een der dieren te
treffen, het was een soort wilde gans en een half
uur later hadden wij een vuur aangemaakt en
daarna hadden wij een maaltijd zoals wij in lan
ge tijd niet gehad hadden.
Die nacht braken we weer op zodra de maan
begon te schijnen en we namen zoveel meloenen
mee als we maar konden dragen. De tempera
tuur werd koeler, wat ons hoogst welkom was
en zover wij konden oordelen waren we nu niet
meer dan een dozijn mijlen van de sneeuwlinie
verwijderd.
Op onze weg vonden wij nog meer meloenen
en wij waren nu niet langer in angst over het
water, want we hadden ook het vooruitzicht dat
er spoedig sneeuw genoeg zou zijn. Maar de hel
ling werd nu zeer steil en we vorderden slechts
weinig, niet meer dan een mijl per uur.
Ongelukkig waren we nu ook aan ons laatste
stuk biltong. Behalve de vogels hadden wij geen
levend wezen in de bergen gezien en evenmin
ook maar de geringste stroom water, wat ons
al zeer zonderling scheen omdat de grote uitge
strektheid sneeuw boven ons toch soms moest
smelten. Maar zoals wij later ontdekten en ten
gevolge van een oorzaak, welke ik niet kan ver
klaren, liepen alle stromen aan de noordzijde van
de bergen naar beneden. Wij werden nu meer
en meer angstig over het voedsel.
De dood tengevolge van dorst waren wij ont
komen, maar het scheen wel dat het ons bescho
ren was van honger te sterven. De gebeurtenis
sen van de drie volgende ellendige dagen zijn
net best te beschrijven door de aantekeningen
weer te geven, welke ik in die tijd in mijn no
titieboek maakte.
21 Mei. Vertrokken om elf uur, het was tame
lijk koud en wij namen zoveel water-meloenen
mee als we konden dragen. Wij vonden die dag
geen andere. Met zonsondergang hielden wij halt,
we warer. lange tijd zonder voedsel geweest en
leden veel van de koude.
iWordt vervolgd.)
verdenking 23.00 Nieuws 23.15 Kunstrubriek
1.45—24.00 Gramofoonmuziek.
Engeland. BBC Home Service. 330
oor de scholen 13.00 Gram. 13.25 G<
•amma 13.55 Weerbericht 14.00 Nieu
oorspel 14 52 Gram. 15.00 Voor de scholen
1.00 Hoorspel 16 30 Orkestconcert 17.30 Fill
uziek 18.00 Voor de kinderen 18.55 Weert
:ht 19.00 Nieuws 19,15 Sport 19.30 Manne
20.00 Gev.
19.50 Ci
.00 Causerie 21.30 Gi
euws 22.15-Causerie 22.45 Gev p:
23.15 Recital 23.45 Parlementair over
—0.08 Nieuws.
Engeland. BBC Light Progr. 1500
^~k|hdagbMtaB|||fa
22.01
00 Mrs
rkest 12.45 Voordri
verzicht 13 15 Mnn-
estconcert 14.45 Voor
e vrouw 16.00 Dansr
lentsmuziek 17.15 Mrs
:ht 13.00 Parler
■rkersorkest 13
Dale's dagboek 17.»
orkest 18.30 Causeri»
5 Amusementsmuziek
•0.24 Sport 20.»
—1.00 Niev
NWDR.
13.00 Nleu\
a 21.00 Reportage 21.15 Disi
Iperette-muziek 16.00 Ge*
s 17.35 Gram. 19.00 Nieuw
lek 20.30 Operamuzlel
23 40 Symphonic-
ieuws 0.25 Dansmuziek 1.15 Gev. muziek'. I
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12.30 Zang-
cital 12 40 Gitaarmuziek 13.00 Nieuws 135!
19.10 Gram. 19.30 Nieuws 20.00 „Li;
Or", opera 22.15 Gram. 22.45 Solisten-
t 23.45 -24.00 Nieuws,
set. 324 m. 12.00 Orkestcon
■richt 12.34 Gram. (12.50 Koer
S3
iek 14.0.
17 00 Niei
s 17.11
18.10
soldaten 19.00 Nieuws 19.40 Volkszang 2
Volksdansen 20.15 Orkestconcert 21.05 Kui
kaleidoscoop 21.20 Orkestconce
22.15 Intern. Radio-Unlversite
22 55—23.00 Nieuws.
Brnssel. 484 m. 12.00 Gram. 13.00 Niev
13.20 Gram. 15.00 Polyphot
22.30 Gra
16.05 Licht»
7.30 2
c 17.00 r
O^Gram3 1915
20.00 „Les Saltlmbanquei'
d. BBC European Service. Uitz
ior Nederland: 22.00—22.30 Nieu
i de dag en Hoe de weekbladen
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1 kapitale verglsstni
6 rivier in Frankrijk. 7 Chin, maat,
die steelt. 10 houding. 12 coupon stol
14 sprakeloos. 15 beschaafde vrouw. 1
aardhoopje bij golfspel, 18 hebbelijkheid
10 sport van een ladder, 22 munt, 23 ker
ze. 25 kruipend dier
VERTICAAL: 1 dierenroep. 2 dekfft
3 vereniging. 4 ontkenning. 5 ont
twee ineenlopende kamers. 7 zeer bekeo
bioloog en scheikundige, 9 woning,
«choorsteenzwart, 13 waarde vriend,
mil. hoofddeksel, 20 bedorven, 21 F
zomer, 24 ter plaatse.
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
39 HORIZONTAAL: 1 wafel, 5 bas, 8
9 enorm, 10 re, 11 ik, 12 koe. 13 ink"
14 MT, 15 es. 16 ga, 17 TG. 18 ordt
21 ram, 23 bij, 24 Sr. 25 Irene. 26 a'.«
27 (ode. 28 kraal.
VERTICAAL: 1 wars. 2 are, 3 fa, 4 lek
kerbek. 5 bok. 6 aroma. 7 smet. 11
13 is. 15 égard. 16 ge. 17 trio. 19 dij,
prei. 22 mee. 24 sla. 26 Aa.
RHEUMATIEK...
e pijn stillende Thera
