SKETCH
Interpellatie Huurman liep uit op groot
woningbouwdebat
Schoolmelk en clubgebouwen
hielden raad bezig
Boerenbedrijven vergen een
efficiënt beheer
Onaangename lucht van Pernis
niet giftig
5 I
NIEUWE LEIDSCHE COUE ANT
DINSDAG 15 FEBRUARI 1955
Cijieidans in Leidse raad
Tekort over drie jaar 388 woningen;
en waar de grond te vinden?
gadering van de Leidse raad er erg onschuldig uit. De lange duur
van de beraadslagingen werd ook niet zozeer door die agenda veroorzaakt,
als wel door een interpellatie van de heer Huurman over de woningbouw
en enige daarmee samenhangende kwesties. Dit raadslid was tot zijn
vragen gekomen door mededelingen van de heer Deerenberg, lid van
Ged. Staten, gedaan op een vergadering van de Kamerkieskring der
K.V.P., waartoe ook de raadsleden waren uitgenodigd.
De heer Huurman (Prot. Chr.) dan
had de volgende vragen gesteld: 1. Was
het aan het college van B. en W. bekend
dat. volgens mededeling van de heer Dee
renberg. lid van G S-, gedaan in een ver
gadering van de K.V.P. te Leiden, het toe.
gewezen bouwvolume in de gemeente
Leiden in 1954 niet is gerealiseerd?
2. Indien deze mededeling juist is, kun
nen B. en W. dan meedelen, wat hiervan
de oorzaak is?
3. Is het niet opgenomen bouwvolume
over 1954 thans voor de gemeente verlo-
4. Uit de mededelingen van Gedeputeer
de Deerenberg bleek, dat die gemeenten,
die over een goedgekeurd uitbreidings
plan. over een structuurplan en over één
of meer voor uitvoering gereed zijnde
plannen beschikken, eerder medewerking
tot vergroting van bouwvolume verkrij
gen, dan gemeenten die hierover niet be
schikken? a.
heeft de ge-
n goedgekeurd
uitbreidingsplan
b. Heeft de ge
meente Leiden
een structuur
plan. c. Heeft de
gemeente Lei-
ien bouwplan
voering gereed
in portefeuille?
Met wijs be-
I leid had de bur-
gemeester de
beantwoording
van die vragen
uitgesteld tot na de pauze, al leek het er
eerst niet op dat het een groot debat zou
worden. De heer Huurman had geen be
hoefte aan een nadere toelichting, waar
na wethouder Jongeleen volstond
met de verklaring, dat de heer Deeren
berg zich niet zo heeft uitgelaten. Dit
deed natuurlijk de heer Huurman oprijzen
Hij geloofde, dat de wethouder zich wat
al te gemakkelijk van de interpellatie af
maakte. Op die vergadering heeft de heer
Deerenberg een kaart getoond, waarop
stond aangegeven hoe ver de gemeenten
in Zuid-Holland gevorderd waren bij de
realisering van het bouwvolume 1954. Lei
den stond er niet gunstig voor volgens die
kaart en spr. was daar wel van geschrok-
Stilzwijgen
Nu deed wethouder Jongeleen dan wat
uitgebreider mededelingen. Op 1 Maart
1954 had de heer Piena een vraag gesteld
over het bouwvolume 1954, en spr. had
toen moeten antwoorden, dat G.S. zich
hierover nog steeds in stilzwijgen hulden.
G.S. hebben dus twee kostbare maanden
verloren laten gaan en spr. kreeg dat
weer op zijn brood. De heer Deerenberg
heeft gezegd, dat in Augustus 1954 het
bouwvolume in Zuid-Holland niet wa
realiseerd; Leiden is daarbij niet genoemd
In andere provincies was 't bouw
volume half December 1953 al voor
het volgende jaar bekend. In onze
provincie kwam dat pas half Maart
1954, en toen heerste er een onoffici
ële bouwstop, zodat pas in Juni het
eerste contingent kon worden aanbe
steed. G.S. klommen hoog in de
mast dat het zo lang duurde vóór de
bouwplannen by de provinciale di
rectie werden ingediend, maar ze
hadden zelf twee maanden verloren
laten gaan met de toewijzing.
aan vooral te zorgen voor een voorraad
plannen. Zou het niet beter zijn de dienst
gemeentewerken uit te lichten uit het al
gehele reorganisatieplan en voor dit plan
nen maken verantwoordelijk te stellen?
De heer Meester. (P.v.d.A.) sprak
zijn verbazing uit over de uitnodiging van
B. en W. voor de vergadering van de
K.V.P., dit achtte hij bepaald onjuist. Hij
bracht de motie in herinnering, door de
raad bij de begrotingsbehandeling aange
nomen. waarin als cijfer 700 woningen per
jaar werd genoemd. Is daar voldoende
bouwterrein voor beschikbaar? Aio dat
niet zo is, moet nu reeds de procedure tot
gebiedsuitbreiding aanhangig worden ge
maakt.
Een duidelijk antwoord op de vragen
van de heer Huurman met ,.ja" of „nee"
was de wens van de heer Van D ij k
(K.V.P.waarna de heer H a g c
(V.V.D.) kwam verklaren de wijze, v
op de raadsleden voor de vergadering met
de heer Deerenberg waren uitgenodigd,
niet elegant te vinden. De heer Van
W e 1 z e n (C.P.N.) drong aan op groter
medezeggenschap van de bouwvereniging
bij de voorbereiding van bouwplar
waarna de heer Stolp (Prot-Chr) dui
delijk maakte, dat het bouwvolume
de torenflat wel was gereserveerd uit het
contingent 1954, doch zeker niet gereali-
Problemen
Aan de heer Jongeleen weer de taak
om al deze sprekers te beantwoorden. Op
het moment van het opstellen van de
memorie van antwoord lagen de aanvra
gen van particuliere bouwers op tafel, zei
hij. De bouwaanvrage waar de heer Huur
man op doelde betrof een terrein, waarop
een fabriek stond, die eerst moest
worden afgebroken.
In het uitbreidingsplan moet veel
grond voor scholenbouw worden ge
reserveerd. omdat dit vóór de oorlog
is verzuimd. Als wethouder Van
Schaik zyn zin krijgt, moeten er nog
17 of 18 scholen worden gebouwd,
met 7 gymlokalen. Daarom moet het
uitbreidingsplan steeds worden ge
wijzigd. Het is niet mogelijk de ii
motie genoemde 700 woningen
bouwen op één plaats, dat moeten
er wel drie of vier worden. Wat de
heer Meester over de grondnood
heeft gezegd is volkomen juist.
De wens van de heer Van Iterson kor
spr. wel begrijpen. Het reorganisatierap
port ls al voor de helft in het college be
handeld, heden (Dinsdag) volgt de an
dere helft, zodat het binnenkort in di
raad komt.
De heer Jongeleen kondigde aan, da
er voor Leiden dit jaar wel weer eei
extra bouwvolume in het vat zit. Hei
jaarlijks accres schatte hij op 350 a 400.
Om aan de wens van de heer Van Dijk
voldoen beantwoordde hij vraag 1 met
„neen", 2 met „niet Juist", 3 met „r
en 4 met „ja". Binnenkort moet In de
raad een voorstel worden behandeld
de bouw van een winkelcentrum i
nieuwe wijken, zo kondigde hij nog
Met een particulier architect voor
woningbouwvereniging had spr. bittere
ervaringen opgedaan, dit tot de heer Van
Weizen.
In de toekomst trekt de heer Jongeleen
zich weinig meer van het bouwvolume
aan. maar zal hij plannen indienen
dra ze gereed zijn. Men moet dan n
zien wat er uit komt.
De burgemeester legde nogmaals
de nadruk op het feit, dat de kaart var
de heer Deerenberg slechts een steek
proef betrof. In een uitbreidingsplan'ko-
men altijd wijzigingen, zei hij, hoe
dit stuk ook opstelt. Tot slot van dit de
bat zei de heer Huurman het te betreu
ren, dat de wethouder aan de raad geen
mededeling heeft gedaan van na de be
groting gewijzigde cijfers.
Men zal voortgaan met stichten van
vergaderruimte voor sportclubs
Behalve de interpellatie Huurman over de woningbouw heeft de Leidse
raad gisteren nóg een interpellatie te verwerken gekregen, al nam die dan
niet zoveel tijd in beslag als de eerste. Mevrouw Braggaar-de Does had
zich zorgen gemaakt over het teruglopen van het gebruik van melk op de
Leidse scholen. Zij stelde hierover een drietal vragen.
Cijfers
In Augustus 1954, en dat stond op de
kaart, was het bouwvolume in Leiden
t geheel verbruikt, maar eind Decern-
dat
i het
volume nog 48 woningen tekort k'
Het contingent over drie jaar bedroeg
1100 woningen. Per jaar is dat dus 367.
Met een migratietoewijzing van 50. met
nog eens 50 voor de academie en 50 voor
krotopruiming komen we op 507 in totaal
voor 1955. De 48 in 1954 te veel gebruikte
contingenten afgetrokken, blijft
De heer Jongeleen gaf een opsomming
van de in voorbereiding zünde plannen,
die voor een deel zeer ver zijn gevorderd.
Hij kwam tot een totaal voor 1955 van 728
woningen, met nog 58 in de vrije sector
maakt een totaal van 670. Het bouwvo
lume bedraagt 459. zodat we dit jaar 269
woningen tekort komen. Over 1956 is het
volume 466. tekort 1955 269. blijft over 197.
Aan opdrachten en plannen voor 1956
wordt gerekend op 585 woningen, zodat
het tekort over drie jaar in totaal 388
woningen bedraagt.
Het uitbreidingsplan is goedgekeurd.
Een structuurplan is in voorbereiding,
doch nog niet gereed. Breedvoerig ging
6pr. in op het gebrek aan bouwgrond. Nu
wordt in Zuid-West grond bouwrijp ge
maakt voor 406 woningen, terwijl de
eigenaar er nauwelijks af is. In B. en W.
komt aan de orde het bouwrijp maken
van grond, waar de eigenaar nog op zit.
Dit gebrek werkt zeer remmend op de
woningbouw.
Voorbeeld
De heer Huurman verklaarde in zijn
antwoord de nu gegeven cijfers niet
direct te kunnen beoordelen. In de memo
rie van toelichting op de begroting 1955
stond vermeld, dat er nog 18 woningen
van het bouwvolume 1954 beschikbaar
waren Hoe rijmt de wethouder dit nu
met de thans gegeven cijfers? Als G.S.
niet direct het bouwvolume bekend ma
ken. behoeft dat het maken van plannen
toch niet in de weg te staan? Spr. gaf
een voorbeeld hoe men in Leiden tot bou
wen komt. In Januari 1954 was een aan
vraag ingediend om een stuk bouwgrond
te mogen krijeen. Het antwoord kwam in
Mei. en de definitieve toewijzing geschied
de weer enige maanden later.
De wethouder kan wel zeggen, dat he'
uitbreidingsplan goedgekeurd is. maar hij
zegt er niet bij hoeveel wijzigingen van
dit plan nog hangende zijn. Er moet een
betere leiding komen bij de toewijzing
van bouwvolume In Leiden.
Momentopname
De fractiegenoot van de heer Huurman,
de heer Van Iterson, stelde duide
lijk 'n het licht, dat de tekening van de
heer Deerenberg een voor Leiden ongun
stige momentopname was. Hij drong er op
Nog voor de pauze was de agenda af
gewerkt en kwam deze interpellatie aar
bod. Mevrouw Braggaar-de Does
P.v.d.A) had de volgende drie vragen
1. Is het B. en W. bekend, dat het be
drijfschap voor ziuiivel heeft doen publi
ceren, dat het zich bereid heeft
klaard geld basohifobaar te stellen,
door de verhoging van de ouderbijdrage
voor de schoolmelk in verband mi
stijging van de melkprijs. althans
lopig, achterwege kan blijven?
2. Kunnen B- en W. ook mededelen,
of genoemde bereidverklaring ook posi
tieve gevolgen voor de schoolmelkvoor-
ziening te Ledden heeft?
3. Indien vraag 2 ontkennend wordt
beantwoord, kunnen B. en W. dan r
delen, op welk tijdstip de venhoging
de ouderbijdrage voor de schoolmelk
wordt teniet gedaan?
Mevrouw Braggaar lichtte deze vragen
nader toe. Vóór de melkprijsverhoging
namen 2600 schoolkinderen aan de melk-
voorziening deel, na de verhoging 2500.
terwijl zeker ongeveer 15.000 kinderen
voor schoolmelk in aanmerking komen.
Met het onderwijzend personeel ware
misschien overleg te plegen over uitbrei
ding van de verstrekking.
Wethouder Van Schaik nam de be
antwoording voor zijn rekening. Uit de
pers had het college vernomen, dat het
bedrijfschap 3 cent van de verhoging wil
betalen. Ir. Leiden heeft dat geen gevol
gen, omdat de commissie, die zich nier
de melk voorziening bezig houdt,
andere richtlijnen volgt dan de lande
lijke commissie Het optreden van dit
landelijk comité, dat besluiten neem:
zonder de gemeentebesturen er in te ken-
aanleiding geworden tot een be
spreking in de vereniging van Neder
landse gemeenten. He*, resultaat van deze
beraadslaging wordt nog in B. en W. be
sproken. Aangezien het college zijn
standpunt nog moet bepalen kan in de
volgende vergadering pas een voorste)
gemoet worden gezien.
Mr Drijber (WD) vroeg zich af. of
deze interpellatie ndet wat voorbarig is
gehouden, nu in de commissie voor on
derwijstaken deze kwestie reeds is be
sproken, welke uitlating de heer Mees
ter (P.vd.A.) in het geweer braoht.
Deze betoogde, dat het zeer nuttig is
dat deze zaak in het openbaar wordt ge
bracht. Mevrouw Vijl brief CP.N.
iloot zich hierbij aan. De f ractie voorzit-
ïn de K V.P., de heer Van D ij k
ook op de bespreking in de onder
wijscommissie en zei: „Maar er moeter
eer vragen worden gesteld, dan zijn wr
■eer flink". De heer Meester noemde
eze uitlating onbehoorlijk.
Nieuwe leden
Bij het begin van de vergadering leg
den de nieuw-benoemde leden van de
raad, de heren C. Baart en N. L a n -
1 Jr, de vereiste beloften af,
zij hun plaatsen in de rij van de
P.v.d-A.-leden innamen.
In de commissie voor het onderwijs
werd de heer Meester <P.v.d.A.) be
noemd, in die voor de lichtfabrieken de
heer Sommei ing (P.v.dA.), en in die
de Lakenhal de heer Van den
gh (P.v.d.A.). Mej H. J. W. Wes-
selo kreeg, op haar verzoek, eervol ont
slag als hoofd der openlbare kleuterschool
in de Gortestraat.
Bij het voorstel een creddet te verlenen
x>r uitbreiding van de fietsenberg
plaats en het maken van een tweede toe
gang tot de speelplaats van de openbare
u.l.o.-school aan de Plesmanlaan vroeg
de heer Stolp (Prot-OhrJ, of de reeds
eerder uitgevoerde voorzieningen aan
deze school niet met de onderhavige ver
enigd had kunnen worden, dat werkt
tooh goedkoper. Volgens wethouder Van
k moesten ook nog andere aan
het licht gekomen gebreken aan de echoot
worden verholpen.
Zowel de heer Van Dijk (KVP) als
de heer Stolp (Prot.-Ohr.) waren niet
geheel voldaan over het voorstel tot
hoging van het bedrag per leerling
1955 wegens hogere vergoeding voor
ministratiekosten Bij de behandeling
de begroting hadden zij samen hierover
een voorstel ingediend, maar ze wilden
nu wel afwachten wat er op ddt punt bij
de volgende begroting nog te bereiken
val-t.
-tjes
Bepaald klassiek kwam mr V
stra (Prot.-Chr.) uit de hoek, toen het
voorstel aan de orde kwam f 82.000 be-
sahikbaar te stellen voor twee clubge
bouwtjes op het sportveldencomplex in d<
Rodenburgerpolder. „What is in a name"
zei Shakespeare reeds, aldus dit raads
lid. Hij had bezwaren tegen de toevoe
ging „tjes" aan de gebouwen, want he'
worden optrekken met behoorlijke afme
tingen. Het was psychologisch juister ge
weest wanneer het voorstel was aange
kondigd overeenkomstig de werkelijk
heid. Zouden semi-permanente gebouwen
hier niet beter op hun plaats zijn geweest?
De heer Zunderman (P.v.dA.) leg-
er de nadruk op, dat met dit voorstel
de mogelijkheid tot vergaderen wordt ge
schapen voor sportclubs, die anders geen
onderdak hebben. Hij was zeer verheugd
over de spoedige indiening er van.
heer De Hos son (K.VP.) had de
druk gekregen, dat we nu weinig krijgen
veel geld. De sportstichting had ook
?en bouw voorstel kunnen doen. meen
de hij.
Mr D r ij b e r (WD) vroeg hoe de
periode wordt overbrugd waarin het ten
nisveld klaar is. maar het kleedgebouw
nog niet.
In zijn antwoord verklaarde wethouder
an Schaik nog geen juiste naam te
hebben gevonden voor deze gebouwen. De
bouwprijs bedraagt f 62.000, de meerdere
kosten worden veroorzaakt door een ver-
lidhtangskabel, douches, enzovoort. Het
gebouw krijgt een oppervlak van 260
Wees toch
veeleisend!
kJöQf) f?
APART VAN SMAAK
10 «tukt 40 c
uk* f 2.-. 20
Ir A. v. d. Hoek sprak voor kring Rijnland
van Holl. Maatschappij
De kring Rijnland van de Hollandse maatschappij van landbouw hield gis
teravond in Het Gulden Vlies een goed bezochte vergadering, die een half
uur te laat begon. Na een kort openingswoord van de voorzitter, de heer
Corn. Heijboer uit Ter Aar, hield ir A. v. d. Hoek, voedselcommissaris voor
Zuid-Holland, een causerie over actuele landbouwproblemen.
drijfsvoering op boerenbedrijven aan met
vergelijkende cijfers. Ook het actief lid
zijn van de standorganisatdes is belangrijk.
Burgerlijke Eland van Leiden
Naast allerlei hedendaagse vraagstuk
ken zag spr. twee grote problemen, die
ook de toekomst_raken: het gebrek aan
vertrouwen van de boerenstand in de re
gering en de publieke opinie, die
tegen de boerenstand keert. Wat het
laatste betreft, laakte de heer v. d. Hoek
allerlei geschrijf in dag- en weekbladen
grapjes voor de radio over de jongste
verhoging van de melkprijs.
Na deze inleiding begon spr. zijn betoog
bij de tijd na de tweede wereldoorlog,
toen de wereldmarkt met een nijpend
gebrek aan allerlei consumptie-artikelen
le kampen. Hierna kwam Korea en
die periode achter de rug was.
gingen vele landen hun voorraden af
stoten op de wereldmarkt met als gevolg
zekere verzadiging. Daarbij deed zich
de landbouw het probleem voor, dat
de elasticiteit van de bevrediging van de
behoefte aan consumptie-artikelen veel
geringer was dan die van dc industrie. In
Nedrland werden in die tijd de garantli
prijzen ingevoerd en voorts kwamen
monopolieheffingen.
Spr. is er voorstander van. dat iedere
Nederlander de Nederlandse kostprijs var
de landbouwproducten moet betalen, er
inziens moe' de boerenstand, dit
geen cent rijker is geworden van de jong
ste verhoging van de melkprijs, ook vech-
oor een volgende verhoging van dri«
cent per liter.
Tot slot hield de heer v. d. Hoek eer
pleidooi voor doelmatig boeren. De voor
lichting moet terdege worden benut, al
dus spr., en de kinderen moeten een goede
scholing hebben. Spr. toonde het nog veel
voorkomend gebrek aan een efficiënte be-
vierkan-te meter, het andere van 70
kante meter. Hij achtte het noodzakelijk
deze wijze voort te gaan, om de clubs
vergaderge'.egenheid te he'.pen. Een
voudiger dan nu kan het niet, bouwen 'r
hout zou nog f 30 mille duurder zijn uit
gekomen. Wethouder Jongeleen vul
de dit nog aan met de verklaring van d«
sportstichting geen bouwvoonstellen te
verwachten.
Mr Drijber kreeg nog een oplossing van
de heer Van Schaik over de interim-
periode, dan wordt daar een nie: meer
•gebruikt houten kleedgebouwtje tijdelijk
geplap.'.-t. De raad had verder ge-in be-
m. De rest van de voorstellen, in
clusief het aangaan van geldleningen voor
totaal f 4 miilioen. lokte geen discus-
In de rondvraag brak mej. Van N i e -
es (P.v.d.A.) een nns voor de bouw
in een abri voor. trampassagiers aan de
Hoge Rijndijk. De heer A a 1 d e r s (KVP)
vroeg of het niet mogelijk was het Rui-
Consciëntieplein te bestraten. Beide
suggesties zullen worden onderzocht.
Geboren: Adriana J d v J van Mulligen
en C. Vos, Jacoba d v G Collé en H Klui
vers, Geertruida J d v H J van den Burg
en J P de Wolf, Robby, z v P van Putten
en A Koster, Sylvia M d v A van Egmond
en M Kroesemeijer, Petronella H Ph d v
H Roest en J E H Staffeleu. Alberdina J
d v A Sulsters en E Molenaar. Marianne
I d v F Meijer en A G Hoogervorst, Mar-
janne P d v H J Verhoeven en C de Roo-
de. Adriana J d v C Snoep en P J den
Herder.
Gehuwd: H v d Linden en N de Wilde.
Overleden: J v d Werf wed van Maurits
73 j, J Zonneveld man 65 j. C C M van
Deutekom, .huisvr van Schenk 55 j. H
Knibbe man 73 j.F van Ommen wednr
95 j, A v d Reijden man 38 J.
Schilderkunst der Gouden Eeuw"
J. 1. Hens causeerde voor de
amateur-fotografen
De in de fotografische wereld zo bekende beer J. J. Hens uit Amsterdam
sprak gisteravond in De Doelen voor de Lèidse amateur-fotografenvereni
ging over het onderwerp „Schilderkunst der Gouden Eeuw". In het begin
van de causerie wees spreker er op, dat wat de fotografie betreft, in Leiden,
de stad, waar zoveel kunstschilders van wereldnaam hebben gewoond, de
victorie is begonnen.
Na een honderdjarige strijd is de foto
grafie erkend, toen in 1953 het pre
kabinet zijn deuren openzette voor de di
verse specimina van deze kunst. Immers,
ook de fotografie is in haar hogere bete
kenis het vastleggen van een schoon-
heidsbeleven.
Met een aantal dia's begon de heer
Hens zijn toehoorders terug te voeren
naar de middeleeuwen. Van groot
lang is het, een kunstwerk op zijn juiste
waarde te schatten, dit te zien in de tijd,
waarin het werd gemaakl. De Vlaamse
primitieven gaven wat zij konden en
Agenda van Leiden
Dinsdag
Casino. 9.15 uur: K. en O-filmstudie-
kring, première van „Herrliche Zeiten'
van Giinther Neumann.
Schouwburg, 8 uur: K, en O., cabaret
avond Cees de Lange.
Rijksmuseum van oudheden. 8 uur:
H. Brunsting over de opgravingen
Pylos 1939-1954 (het paleis van koning
Nestor).
Warmond, gemeentehuis. 8
raadsvergadering
Oegstgeest, Irene, 8 uur: „Kunst
en Genoegen" met „Het recht moet zijn
loop hebben" door Bert Petts.
Woensdag
Marekerk, 8 uur: interkerkelijke avon<
stichting „Ziekentroost" m.m-v. Koks-
schoolkoor.
Burcht. 8 uur: Vereniging van Zeeuwen
„Luctor et Emergo", 25-jarig bestaan,
ivue „Mee de bus-se op reize".
Prediker, half 8" Chr. Houtbewerkers.
38ste feestvergadering.
Foyer Stadsgehoorzaal, 8 uur: K. en O.,
film „Kleurenpracht van Zuid-Afrika",
toegelicht door Jan P. Strijbos.
Schouwburg, half 8: speeltuinvereni
ging „Oosterkwartier", „Goudhaartje
de Troubadour".
Gerecht 10. 8 uur: Tuinbouw en Plant
kunde.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: winkeliersver-
ïiging „De Professorenwijk", Anova
cabaret-revue „Lach en zing".
orschoten, Gebouw Chr. Belan-
8 uur: Jubileumconcert „Zang zij
leus" (25 jaar).
iderdorp, Irene, 8 uur: Suriname
zendingsavond.
eterwoud e, 7.45 uur: gemeente-
Donderdag
Luxor, half 11: voorstelling film „Maar
ten Luther", voor genodigden.
Lakenhal. 8 uur: K. en O cursus „Stro
mingen en figuren in de Vlaamse roman,
litteratuu'" door Maurice Roelants.
Schouwburg. 8 uuir: Litteris Sacrum
met „De grootse Mislukking".
Oegstgeest, Terwee weg 71, 3 uur:
heropening verbouwde boerenleenbank.
Oegstgeest, Patronaatsgebouw. 8
jr: „De Lckenspelers" met „De Rebel"
in Arie van der Lugt.
Nachtdienst apotheken
Apotheek Herdingh en Blanken, Hoge-
woerd 171, tel. 20502. en apotheek Reijst,
Steenstraat 35, tel. 20136.
Diescollege dt D. L. Kedde
Oorzaken en meetmethoden van lucht
verontreiniging
DR D. L. KEDDE TE LEIDEN, pharmaceutisch inspecteur van de v<
gezondheid voor Noord-Holland, heeft in het kader van de herdenking
van het 76ste lustrum van de Leidse universiteit een diescollege gegeven
over het onderwerp: „Luchtverontreiniging, oorzaken en meetmethoden".
De belangstelling voor de bestrijding van luchtverontreiniging is alom
stijgende, zowel vanwege de toenemende overlast bij intensieve industria
lisatie als tengevolge van een aantal rampen, die in de laatste decenniën
hebben plaats gehad.
Zo vielen er bij de ramp in de Maas
vallei in 1930 70 doden te betreuren, In
1948 20 doden in Donora (U.S.A.), 22 doden
bij Poza Rico in 1950 door zwavelwater
stof van een olieraffinaderij en 3000 tot
4000 doden in Groot-Londen tijdens
zware mistperiode in December 1952. Een
zeer groot aantal ziektegevallen liet dr
Kedde dan nog buiten beschouwing.
Van de oorzaken noemde en besprak
dr Kedde roet, vliegas, vllegstof (gemalen
Op deze manier vermaakten
ski-enthousiasten zich zodra er
voldóende sneeuw tn de duinen
was gevallen om de geliefde
bergsport te beoefenen.
chemische producten of ertsen), zwavel-
dioxyde, zwaveltrioxyde, fluoorwaterstof,
oxydantia zoals ozon en organische per-
oxyden, stikstofoxyden, zwavelwaterstof
en mercaptanen.
De laatste groep stoffen komt vooral in
de buurt van olieraffinaderijen (Pernis!)
in de atmosfeer. Ze zijn uiterst onaange
naam van geur cn reeds waarneembaar
in een hoeveelheid van 0.00004 mg per
kubieke meter lucht. Hoewel de giftig
heid bij deze geringe hoeveelheden geen
rol speelt, maakt de onaangename geur
een zo volledig mogelijke beperking van
de hoeveelheid „losgelaten" gas nood
zakelijk, hetgeen een zeer moeilijke
kostbare opgave ls.
Dr Kedde gaf vervolgens een oi
zicht van de toestellen, die voor het be
palen van de genoemde verontreinigingen
gebruikt worden, variërende
dlge bakken tot kostbare en gecompli
ceerde electronische apparaten.
Tenslotte stond de spreker stil bij de
vraag of rampen, zoals deze zich elders
hebben voorgedaan, ook in ons land mo
gelijk zijn. Met een voorbehoud ten aan
zien van explosies, branden of buisbreu-
ken, kan toch vastgesteld worden, dat
zowel dé geologische als de meteorolo
gische gesteldheid van ons land het niet
waarschijnlijk maakt, dat hier de „nor
male" verontreiniging van de buiten
lucht door industrie en bewoning to'
rampen als de boven vermelde aanlei
ding zal geven. Limburg zou hierop tot
op zekere hoogte een uitzondering kun-
Maar ook verontreinigingen vap ge
ringere omvang kunnen wel degelijk
schadelijk of uiterst hinderlijk zijn. Het
is daarom noodzakelijk, dat de diensten,
die zich met dit onderwerp bezig hou
den. goed ingericht zijn wat betreft per-
apparatuur. Ook in ons land zijn
in dit opzicht een toenemende belang
stelling en speurzin waar te nemen.
Lutheililm: niet 18,
maai 25 Februaii
n ons bericht over het comité voor
de Lutherfilm ls abusievelijk vermeld, dat
vertoning van deze film op 18 Febru
ari begint Dit moet zijn 25 Februari, in
het Luxortheater.
Bespreking van de
Lutherfilm
Woensdagavond 2 Maart zal In de
Lutherse kerk een bespreking van de
Lutherfilm worden gehouden door prof
W. J. Kooiman. Luthers hoogleraar te
Amsterdam, en prof. J. C. Groot, hoog
leraar aan het Groot Seminarie
ben als zodanig een heel ander karakter
dan de kinderlijke tekeningen in de mo
derne kunst.
Ook de schilderkunst der Gouden Eeuw
was kenmerkend voor de geest van die
tijd. De levensvreugde na de tachtig
jarige oorlog gaf een opleving te zien op
elk gebied. Juist de schilderkunst kreeg
hier de kans om op te bloeien. Boven al
de grote namen in dc schilderswereld staat
Rembrandt. Van grote betekenis voor de
fotografen zijn de compositie en de licht
val in deze schilderijen. Meermalen toon
de spreker aan de hand van voorbeelden
aan. hoe de schilder zijn voorstelling op
bouwde in drie plannen: voorgrond, mid
denpartij en achtergrond.
Omdat men in die tijd het fotografische
procédé niet kende voor de reproductie,
was het van belang alles zo natuurge
trouw en minutieus mogelijk te schilde
ren. De heer Hens was er van overtuigd,
dat, nu de fotografie deze taak heeft
overgenomen, dit een van de oorzaken is,
waardoor de schilderkunst meer en meer
de abstracte kant uitgaat.
De heer J. G. Gompelman, voorzitter,
bedankte de heer Hens voor zijn interes
sant betoog en bracht nog even de deel
neming aan de Teca '55 op tafel. Het
bestuur was poolsho 'gte gaan nemen van
de beschikbare ruimte en was van me
ning, dat deze alleen met veel kosten tot
een behoorlijke expositiezaal te maken is.
Hiervoor moet zeer zeker nader ov.erleg
worden gepleegd.
Overste Warmoltz naar
Den Haag
Overste mr R. Warmoltz, commandant
an de rijkspolitie van het district Leiden,
wonende te Katwijk, ls benoemd tot toe
gevoegd officier van de gewestelijke
commandant. Majoor L. G. van der Meu-
n te Den Haag volgt hem op.
Mr Warmoltz werd in 1903 te Ternaard
geboren. In 1928 voltooide hij zijn juri
dische studie te Utrecht en op 1 Januari
929 begon hij zijn politieloopbaan in die
stad. In 1936 kwam zijn benoeming tot In
specteur van politie te Katwijk af.
commandowisseling betekent, dat
het district Leiden een commandant ziet
vertrekken, die overal waardering ont
moette, dank zij zijn sympathieke optre
den.
Vergelijking tussen
oude kunsten
Op Uitnodiging van de directeur van
het rijksmuseum van volkenkunde en da
besturen van het Vooraziatisch genoot
schap „Ex Oriente Lux" en de vereniging
„Lucas van Leyden" sprak gisteravond
in het rijksmuseum van volkenkunde
prof. dr E. W. Palm, hoogleraar aan de
universiteit van Sant Domingo- Na het
lkomstwoord van prof. dr H. G.
Beyen hield prof. Palm aan de hand van
lichtbeelden een Jezing over „Pre-Colum
bian and early mediterranean art
compared"
Prof. Palm had zijn lezing opgedragen
aan de nagedachtenis van prof. Huizinga,
want de eerste maal dat hij naar Neder
land wilde komen, was het om colleges
van deze, door hem vereerde professor
te volgen. Door ziekte kon dit niet door-
Een vergelijking tussen de oude kunst
uit Zuid- en Midden- Amerika en die uit
het Middellandse-Zeegebied opent inte
ressante perspectieven. Vooral nu de
laatste tijd steed9 meer de inhoud en niet
de vorm van het kunstwerk als basis
wordt genomen voor de comparatleve
kunstbeschouwing. Door het tegelijkertijd
projecteren van twee beelden was een
goede vergelijking mogelijk. Belangwek
kend was vooral de vergelijking van de
zonnepyramide van Teotihuanean van de
tempeltoren te Oer. Bij de beeldhouw
kunst viel in het bijzonder op het sta
tische karakter van de Amerikaanse en
het dynamische karakter van de Europees
kunst-
De directeur van het rijksmuseum van
volkenkunde, de P. H. Pott, sprak het
slotwoord.
N.Z.H.-gebouw in Leiden
Aanbesteding moest
worden aangehouden
De aanbesteding van de bouw van het
nieuwe gebouw van de N.Z.H.V.M. bij het
station te Leiden is aangehouden, omdat
de laagste inschrijver met zijn inschrij
ving boven het eindcijfer van de begro
ting kwam. Er zullen thans onderhande
lingen moeten worden gevoerd tussen da
directie van de N.Z.H., de laagste In
schrijver en de architect, ir Schelling.
Op de vraag aan de directie, of het
niet-gelukken van de aanbesteding lang
durig uitatel van de bouw betekent, kre
gen wij ten antwoord, dat bij de N.Z.H.
het voornemen blijft bestaan, binnenkort
uitvoering van de plannen over te
gaan.
Leidse kantonrechter
Het was er gisteren
weer raak
Het was weer raak gisteren, met het
aantal overtreders van de verkeersregels,
dat voor de Leidse kantonrechter moest
terechtstaan. Liefst 125 roekeloze en
achteloze weggebruikers kwamen voor da
balie. Er vielen weer treffende staaltjes
an verkeersontucht te registeren.
Om één van de vele gevallen te noe-
ien: een chauffeur had een aanhangwa
gen aan zijn vrachtauto gekoppeld met
stuktouw, hij had geen stoplich
ten, geen remmen en had bovendien da
lading te ver uitgestoken.
Verder had er weer eena Iemand on
voorzichtig een portier geopend. En als
niet dat geval was geweest van de
n. die zijn grootmoeder met een bak
fiets had vervoerd, dan had men op deze
trieste dag voor de verkeersautoriteiten
geen enkele keer even kunnen glim
lachen. Trouwens, die man met zijn bak
fiets en zijn grootmoeder had zelf niet
bijzonder veel reden voor glimlachjes,
nt hij was bij het transport aangere
den. Schade f 10.80- De rechter aprak over
het hoofd van de chauffeur, die hem dat
flikte, het echuldig uit. Hij mócht nog
1,1 f 35 betalen of 10 dagen brommen.
figuurlijk.
De volgende week kan de rechter i
War- verder veroordelen. Hardleers zijn
wel....
