Structuur en evolutie van het
melkwegstelsel
Prof. dr Oort hield een zeer
belangwekkend diescollege
De heer G. van den Brink,
55 jaar, overleden
J NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1955
„Heimwee naar de verten"
le 'Vl.Uit het feit dat u hier gekomen bent, maak ik op dat ook in u iets van
Iheimwee naar de verten leeft. En dat u het er daarom op wilt wagen u een
uur te verdiepen in de onmenselijke koude en leegte van het heelal en in
3nt,bijn onvoorstelbaar grote afmetingen. Ik breng u dus naar het verre front,
waar de strijd tegen de duisternis van het onbekende in volle gang is. Maar
opdat u zult begrijpen, waar de strijd eigenlijk om gaat, wil ik u op weg
daarheen iets vertellen over het reeds doorkruiste terrein". Aldus begon
esia$>r°f- dr J. H. Oort zijn diescollege, dat hij voor een groot aantal belang-
h-Ttftellenden hield en dat werd geïllustreerd met lichtbeelden.
n-Ha ^adat pr°*- Mn korte uiteen zet-
1(1"utpng had gegeven over het begrip „Melk-
k. en ..Melkwegstelsel" waaronder
t. altnen verstaat een moeilijk voor te stellen
jpote zwerm van sterren, die de vorm
"'^peefit van een schijf, waarbij de zon on-
g' in het schijf vlak ligt stond hij
uitvoerig stil bij het uiterst ijle gas. dat
erd«ich tussen de sterren bevindt, zó ijl, dat
rSF gemiddeld slechts één of twee atomen
mijter kubieke centimeter zijn.
eni Dit interstellaire gas. evenals trouwens
:de zion en de meeste sterren, bestaat gro-
aedétendeels uit waterstof, en wel in de vorm
3<SJvan 5 tomen. Het togt uitermate grillig
te ijverdeeld en vormt Ihier en daar relatief-
dichte wolkgebieden, die massa's gelijk
ïdheaan enige tienduizenden zonnen hebben.
Smftjaartussen ligzen streken, die vrijwel
e^ïeeg lijken te zijn.
api De interstellaire wolken zijn gewoonlijk
E ivrij koud; zij koelen echter niet af tot in
Inwde buurt van het absolute nulpunt, want
de Sterstraling houdt hen een beetje op
temperatuur, en wel op ongeveer 100 of
!150 graden boven het absolute nulpunt.
Hier en daar gaat het gas echter in een
geheel andere toestand over, in de om
geving namelijk van een bijzonder soort
sterren, die een merkwaardige rol in het
Melkwegstelsel vervullen. Het zijn ster
ren van een zeer grote massa. In werke
lijke helderheid overtreffen deze z.g. su-
jperreuzen de zon tienduizenden malen.
P—
Bovendien is hun oppervlaktetempera-
tuur veel hoger en is de ultraviolette stra
ling, die zij in grote hoeveelheden uit
zenden, in staat om waterstofatomen ir.
de hen omringende interstellaire wolken
te spfldieen in protonen en electronen.
I Warmte
J Bij die splitsing komt veel warmte
vrij, zodat de temperatuur van die wol
ken oploopt tot ongeveer 10.000 graden.
Deze gloeiend geworden wolken zenden
'i<pP licht uit. Wij zien ze als lichtende nevels.
fw« die vooral met de grote Californische te-
ziki lescopen zo prachtig gefotografeerd zijn.
2i- Door de sterke verhitting wordt ook de
leingasdruk in deze wolken sterk vergroot:
als gevolg daarvan zetten ze uit. Daarbij
p worden de hen om-gevende koude wolken
14J samengedrukt en uit het 'hogedrukgebied
Drsp< weggesloten. Deze samendrukking kan
tï.Miier en daar zeer sterk worden.
dti Het dat temidden van deze
isen stormachtige ontwikkeling in de Sterk
23J samengedrukte wolken nieuwe sterren
eciti geboren worden, en wel juist
Nw zeldzame superreuzen.
'471 Prof. Oort wees er vervolgens op, dat
het omgekeerde eveneens voorkomt, na-
inca meliik dat een ster zich geheel of ge-
rou, deeltelijk weer oplost in het interstellaire
17.! medium. Soms gaat dit explosief. Er be-
181 gint dan in de sier een proces van en
ieu» Éré'O.Htwikkeling, dat zichzelf versnelt
21,dat in weinige minuten de gehele ster
■ke* óoet exploderen op geheel analoge wij:
iser als de waterstofbom. Explosies van ec..
Ltd dergelijke hevigheid komen slechts zel
den voor. In het gehele Melkwegstelsel
misschien eens per eeuw. Een beroemde
nuii ontploffing van deze aard is die. welke
nu» het jaar 1054 plaats vond bij
dra retje in de Stier. Professor Duyvendak
ja! hee^t indertijd in Chinese kronieken uit-
J4jj voerige beschrijvingen van het opvlam-
men van deze ster gevonden.
Sj"g j De bij deze explosie -met grote snelheid
20.» naar buiten geworpen gasmassa's
eelt» 900 jaar na de uitbarsting, nog te
een van de helderste gasnevels. Deze
rset Krabnevel is de enorm sterke straling
uz'j het gebied der radiogolven, die door de:
17'l turbulente en hoogverhitte gaswolken
18 j wordt uitgezonden.
'^1 Resultaten
2U Prof. Oort wees zijn aandachtig luiste-
'uw rend gehoor vervolgens op de verschil-
lende aspecten van de waarnemingstech-
15j mek en stond een ogenblik stil bij de in
17j aanbouw zijnde reflector bij Dwin-geloo.
!9.J die de op één na grootste ter wereld za!
ras worden, en zette vervolgens uitvoerig
uiteen wat de waarnemingen de astrono-
men alzo geleerd hebben. Hierbü wee:
hij op de onge'.ij-kmatigheden in de ver
deling van de waterstof door het Melk-
Swegstelsel. die een spiraalvormige struc
tuur te zien geeft. Een structuur, die reeds
lang bekend was. ook bij andere Ster
stelsels.
Over het ontstaan van deze structuui
tast men nog in het duister, evenals ove'
het antwoord op de vraag hoe deze struc
tuur blijft bestaan. „Maar wie weet." al
dus prof. Oort, „of ik u op de volgende
dies hierop geen antwoord vermag te
geven!"
sterren, die wij op het ogenblik in
de spiraalarmen aantreffen, moeten gro
tendeels „héél jonge" sterren zijn, die om
zeggen „in de tegenwoordige tijd"
uit het gas gevormd zijn. In beginsel is
het ook mogelijk om sterren te bestu
deren, die bijvoorbeeld één omwenteling
,het Melkwegstelsel dat is 200
millioen jaar oud zijn. Hun verdeling
zou iets kunnen leren om-trent de ligging
der spiraalarmen. één omwenteling ge
leden. en zou dus iets kunnen vertellen
de wijze waarop spiraalarmen zich
ontwikkelen.
Oudheid
..Wij kunnen", aldus prof. Oort, „nog
n paar s'.3ppen verder terug gaan. In
de geschiedenis van bepaalde typen
sterren kan men op goede gron-
vaststellen, dat zij een leef-
moeten hebben van ongeveer
milliard jaar! Zij moeten gevormd
in de allereerste ontwikkelingsstadia
-het Melkwegstelsel of misschien nog
vroeger. Dit is bijvoorbeeld het geval met
,g. bolvormige sterrenhopen, die in
het Melkwegstelsel aanwezig zijn. Deze
sterren uit de verste oudheid zijn heei
anders in de ruirAte verdeeld dan het
gros der sterren, die later ontstaan zijn.
vormen namelijk geen platte schijf,
deze laatste, maar liggen vrijwel
bolvormig symmetrisch verspreid.
Deze verdeling moet tot op zekere
hoogte een afspiegeling zijn van de vorm
die het gasvormige Melkwegstelsel in dii
vroegste tijden had.
Brokken
Men stelt zich dit zó voor, dat vrij
spoedig na het ontstaan van het expan
derende heelal het chaotische oergas.
waaruit het bestond, uiteengevallen is in
enorme brokken met massa's van de
zelfde orde als het Melkwegstelsel. Deze
brokken waren aanvankelijk niet afge
plat, maar werden dit pas nadat de gas
massa's, waaruit zij bestonden, tijd gehad
hadden zich samen te trekken tot rote
rende schijven. Waarschijnlijk ontwikkel
de zich daarin tegelijkertijd de aanleg
van een spiraalstructuur. Allerlei
schillende fasen van deze ontwikkeling
ziet men om zich heen in de grote
scheldenheid der spiraalstelsels. Men Is
echter nog niet in staat ze tot een be
grijpelijk geheel samen te voegen-
Prof. Oort besloot zijn indrukwekkend
college met: „Het onderzoek van
structuur van het Melkwegstelsel en
de evolutie van zijn sterren heeft oi
contact gebracht met het zeer verre ver
leden. Eigenlijk zou men moeten zeggen:
met het allerverste verleden dat er is.
Door het onderzoek van deze èn van ge
heel andere verschijnselen leeft thans bij
sterrekundigen de hoop, dat zij eens
blik zullen mogen slaan in het won
van het allereerste begin van het
heelal.
De exploratie van het eindeloze
niemandsland, het heelal, is een ont
dekkingsreis, die door alle ontwik
kelde volken tezamen wordt ge
maakt. Er wordt actief, en dikwijls
georganiseerd, samengewerkt door
onderzoekers van alle delen van de
wereld. De astronomie heeft weinig
practische toepassingen. Zij wordt
beoefend door mensen, wier belang
stelling en gedachten dezelfde rich
ting hebben, en die zich door deze
zelfde gerichtheid sterk verbonden
voelen. Bij velen van hen leeft de
hoop dat deze instelling, die zelfs in
totalitaire landen slechts weinig
beïnvloed wordt, een klein steentje
moge bijdragen tot het wegnemen
van misverstanden tussen de vol
ken".
Agenda van Leiden
Donderdag
Foyer stadsgehoorzaal. 8 uur: hout
voorlichtingsavond, lezing John H. ter
Laak, films en expositie (2 uur: bijeen
komst voor leerlingen van nijverheids
scholen)
Lakenhal, 8 uur: K. en O., cursus
„Stromingen en figuren in de Vlaamse
Romanliteratuur" door Maurice Roelants.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Chr. gym
nastiekvereniging D.O.S.. propaganda-uit-
Gymneslum. 8 uur: volleybalontmoe
ting LeidenHaarlem.
Groenteveiling. 7 uur: micro-korfbal.
Vrijdag
Schouwburg, 8 uur: K. en O., ensemble
Wim Sonneveld met „Waar de blanke
Kleine Burcht, 8 uur: Fondclub Leiden
en omstreken
Uïterstejpracht 1B. 8 uur: Broeder
schap van oud-padvinders, jaarvergade
ring.
Koor Pieterskerk. 7.15-7.45 uur: Avond
gebed.
Zaterdag
Leidse Volkshuis. 4 uur: dT H. J. Teut-
scher over de hedendaagse bevolking van
Nieuw-Guinea.
Stadsgehoorzaal, half ach!: 53ste jaar
feest Werkmans Wilskracht.
Schouwburg. 8 uur: Litteris Sacrum met
..De grootse mislukking".
Zondag
Kerk Herengracht 6870. 7 uur: De
Kerk spreekt naar buiten, dr H. J. Wes-
ierink over: Ik leef toch goed?
Tentoonstellingen
Lakenhal. 104 uur: herdenkingsexpo
>itie Betje Wolff en Aagje Deken (tot 15
FebruarD
Nachtdienst apotheken
Apotheek Boekwijt. Breestraat 74, tei
20552, en de Haven-Apotheek, Haven 18.
tel. 20085.
Chr.-Gerei. evangelisatiekring
Evangelisatie en zending zijn
het hart der Kerk
Ds C. van der Weele uif Leiden sprak voor
Holland-Westte Hillegom
In de Chr. Geref. kerk te Hillegom werd gisteravond de eerste voorjaars
vergadering van de Chr. Geref. evangelisatiekring Holland-West gehouden.
De plaatselijk predikant, ds A. H. Schippers, sprak het openingswoord.
Medewerking verleende het Chr. Geref. evangelisatiekoor uit Nieuw Ven
nep. Als spreker was aanwezig ds C. v. d. Weele van Leiden, die zijn rede
de titel „De roeping der plaatselijke Kerk inzake evangelisatie" had ge
geven.
Ds Van der Weele wilde geen definitie
geven van Kerk en evangelisatie, omdat
thans het „hoe" van de roeping aan de
orde was. Sprekend over het optreden
de Amerikaanse evangelist Billy
Graham zeide spr., dat tegen deze man
actie is gevoerd ten goede, en ten kwade,
was dankbaar dat mannen als prof.
ner en ds Velema in de Wekker ten
goede hebben gereageerd. Het smart een
waar gelovige, wanneer aan de evangeli
satie te kort wordt gedaan. Wij moeten
in een veranderde wereld aan evangeli
satie doen. Wanneer de Kerk van Jezus
Christus waarachtig geloof bezit, heeft
dit een geweldige invloed op de wereld.
Ds v. d. Weele besprak twee vragen,
namelijk de drang naar binnen, en het
bevel van Boven. Evangelisatie en zen
ding zijn het hart van de Kerk. Aan de
hand van citaten van bekende schrijvers,
zoals Overduin en Veldkamp inzake de
roeping tot evangelisatie, ging spr. nader
in op de toestand van de onkerkelijkheid
in ons land. Wij moeten er voo
dat de „mensen van buiten" in onze ker-
Stichter van vogelpark Avifauna was een man
van initiatief en doorzetting
In zijn woning te Soesterberg is gisteren overleden de heer G. van den
Brink, de stichter van het vogelpark Avifauna te Alphen aan den Rijn.
Hij bereikte de leeftijd van 55 jaar. Ofschoon de gezondheidstoestand van
de heer Van den Brink al geruime tijd te wensen overliet, is zijn overlijden
toch nog onverwacht gekomen. Enige weken heeft hij nog in een zieken
huis te Haarlem doorgebracht er had zich een slepende ziekte bij hem
geopenbaard maar het operatieve ingrijpen mocht niet baten, hoewel
er aanvankelijk vooruitgang te bespeuren vieL
De heer Van den Brink werd op 23
Juni 1899 te Culemborg geboren. Toen
hij zes jaar was, verhuisde het gezin naar
Rotterdam, waar de heer Van den Brink
vijf klassen van een R.K. lagere school
doorliep. Zijn vader liet hem werken bU
kachelsmid in de buurt, waar de Jon-
een cent per uur verdiende. Toch
deed hö dat werk niet met tegenzin, zo
dat promotie zeker niet was uitgesloten.
Die promotie kwam, toen een hoefsmid
van de krachten van de jonge Van den
Brink gebruik wenste te maken. HjJ was
Verkoop bouwterrein
B. en W. stellen de raad voor, aan P
Maas en de N.V. Leidsche Bouwvereenl-
ging enkele percelen bouwgrond te verko
pen gelegen aan de Verlengde Fruinlaan
en aan en bij de Hulzingastraat.
A. de Wolf nam afscheid
van lichtfabrieken
De heer A. de Wolf. werkzaam aan de
stedelijke lichtfabrieken, bereikte gisteren
de pensioengerechtigde leeftijd. Daarmee
was voor hem het tijdstip aangebroken
om afscheid te nemen van directie, chefs
en collega's. Namens gemeentebestuur en
directie sprak de directeur in de directie
kamer zijn dank uit voor de plichtsge-
int trouwheid, waarmee de heer De Wolf in
nin de ruim 37 dienstjaren bij de afdeling
•tul gas zijn werkzaamheden heeft verricht,
ee: Ook de andere aanwezige superieuren
hadden waarderende woorden voor de
prestaties van de heer De Wolf. Zij wens-
rti ten hem geluk met zijn 65ste verjaardag,
m!- Namens de personeelsvereniging werd een
l! souvenir aangeboden.
l! De collega's van de afdeling kanalisatie,
met wie de heer De Wolf zoveel jaren
heeft samengewerkt, hadden zich in een
lokaal verzameld om van hem afscheid te
nemen. Zijn directe chef. de heer Spaar-
ien man, legde ln een toespraak de nadruk
er op de uitstekende samenwerking. Enkele
gi collega's wezen op de verhoudingen in het
menselijk vlak. di» na de totstandkoming
van de personeelsvereniging veel zijn
-er, verbeterd
ea, De heer De Wolf dankte voor alle be
wijzen van vriendschap en waardering en
voor het hem aangeboden cadeau.
de tweede van de meer dan dertig baren,
die Van den Brink heeft gehad, voor hö
dit tijdvak van zijn leven, toen hö 23 Jaar
was, eindigde als bankwerker-
bö de Calvé-fabrleken te Delft.
Wending
De heer Van den Brink trad ln hei
huwelijk met mej. B. Timmermans, een
Rotterdamse hoedenmodiste. Zijn leven
hierdoor een wending, hetgeen blijkt
uit het feit, dat hö later op de markt te
Den Haag met een stand vol dameshoeden
versoheen. Ondanks de moeilöke crisis
jaren gelukte het hem, na zön markt-
perlode grootbedrijven in dameshoeden
te stichten.
In 1940 kwam de heer Van den Brink
naar Alphen, als gevolg van het bombar
dement op Rotterdam. Hö werd eigenaar
van „Ten Rhön" en na de oorlog begon
bö hem het plan te röpen, op de uitge
strekte terreinen bö dit huls een vogel
park te stichten. Niet minder dan ander
half millioen gulden werd uitgetrokken
om dit grandioze plan van deze bözondere
met moed en initiatief te effectu-
Over Avifauna behoeven we verder
niet veel te schryven. Men weet het, dat
honderdduizenden mede door een groots
opgezette reclamecampagne naar Alphen
den RÖn werden getrokken om het
„wonder van Van den Brink" ln ogen
schouw te nemen. Het park werd in 1950
geopend en in 1953 door de gemeente
overgenomen. De plannen van de heer
den Brink bleken de financiële
draagkracht van het park te boven ti
gaan Van den Brink verliet Alphen
vooral uit teleurstelling, omdat hö meen
de, dat men hem meer medewerking
had kunnen geven dan hö had ontvangen.
Hö vestigde zich toen ln Soesterberg.
Zeer velen hebben de heer Van den
Brink bewonderd als een man van door
zetting, ook in tegenslagen, en van een
gezonde geest.
A. van der Berg 45 jaar
bij Wemink
Vandaag is het 45 jaar geleden, dat de
heer A. van der Berg in dienst trad
de N.V. Werninks Beton-maatschappij. als
betonwerker in het fabrieksbedrüf Hij is
opgeklommen tot baas. belast met de fa
bricage van speciale producten, waaron
der sierbeton. De heer Van der Berg
heeft deze dag in de familiekring door
gebracht.
In de ouderdom van 68 jaar is in
Wassenaar overleden de dierenarts dr
B. B Lautenbach; de teraardebestelling
heeft gisteren in alle stilte plaats gehad.
ken komen, als waren dit feestzalen. Wij
moeten weer blijde mensen worden.
De drang naar binnen is profetisch
Jezus' nam belijden. Wat het bevel van
n betreft- wij moeten de scharen
brood geven. Wij moeten eerst naar onze
:e gaan luisteren en laten zien, da!
wij iets anders hebben.
Ds L. Floor Sr van Nieuw Vennep sprak
het slotwoord
Chr. huishoudschool
wordt spoedig gebouwd
Lagere technischeschool
zal volgen
De jaarvergadering van de Vereniging
voor Chr. Nijverheidsonderwijs voor L
den en Omstreken werd gisteravond
Rehoboth gehouden. Uit het jaarverslag
de secretaris bleek, dat er goed'
rtgang zit in het werk met betrekking
de stichting van de huishoudschool
de lagere technische school. De boeken
de penningmeester werden in orde
bevonden.
De aftredende bestuursleden, de heren
G. F. E. Kiers. J. C. Elsgeest. J. J. van
Seventer en C. Veerman werden her
kozen. Voorts werd een kleine wijziging
in het huishoudelijk reglement aange
nomen.
Tenslotte werd het bestuur gemachtisd
om grond te kopen voor de huishoud
school. alsmede om deze te doen bouwen
en daartoe een lening aan le gaan ter be
strijding der kristen.
Haagse economische
politierechter
Boete voor vleeswaren
Voor de economische politierechter in
Den Haag werd een zaak behandeld te
gen een vleeswaren- en conservenfabriek
te Leiden Als gemachtigde verscheen
mej. mr I Boon Ten laste was gelegd,
dat een aantal blikjes boterhammenworst,
leverpastei en gehakt waren verkocht,
waarvan de samenstelling niet helemaal
deugde.
Mej. mr Boon verklaarde, dat men nog
al met moeilijkheden te kampen had ge
had. Uit de directie was de vakman
dwe:
die
zodat de moeilykheid was opgelost. Men
had bovendien nu een ander systeem,
door zelf proeven te nemen en deze op te
sturen naar een laboratorium te Utrecht,
om deze te laten controleren „Zij heb
ben vreselijk getobd," besloot de gemach
tigde.
De economische politierechter, die de
fabriek meermalen voor had gehad, zag
nu graag eens een ander verweer, nadat
hi.i al die tijd dit verweer had gehoord.
Mej. Boon zei. dat toen het bekend
alle verdere vervoer onmiddellijk wa
stopt. De economische politierechter wil
de dit graag aannemen, maar hö vond.
dat -het te lang had geduurd „Het is
voedsel, het zön geen lucifers." zo
De officier van justitie kon* zich de
eerste feiten r.og voorstellen, maar
het gehakt betreft niet. Voor de eerste
feiten, de boterhammenworst en de le-
pastei, eiste hij tweemaal zestig gulden
boete en voor het laatste honderd gulden
boete. De economische politierechter
oordeelde de N.V. tot driemaal vij
zeventig gulden boete
Burgerlijke siand van Leiden
GEBOREN: Netty J; d v H W Hakken
berg en J C Bredewoud. Albert G. z v A
van Vliet en H A van Duijn; Johannes
z v J Kol en B A Koeman: Joannes Ph M.
z v A B Ruigrok en T W M Rosdorff,
Anneliesie. d v C de Zwart en K Hoek:
Willem M. z v L Lobbezoo en G Kuiven-
hoven. Willibrordus J M. z v H J Bots
en C C M Plouvier; Yvonne D H. d
den Dikken en H de Geus: Eva M. d
Hoogweg en A Janssen: Adrlaan C. c
Zwart en M C van Musscher: Lolke.
H Looijenga en J v d Koóij; Cornells,
z v M v d Voet en C Kuijt.
GEHUWD: J Siera en M Ouwerkerk: G
Bleiienbere en R de Roode: P Roelands<
en A van Haarlem; W T v d Holst en A
Fasel M Gerse en J M Rijsdam.
OVFRI FPFN- W Laken wed vai
Van Schle, 75 J E Segijn, wed van Pelt
88 j.
Met fraaie auto-reproducties voor de liefhebbers
Ned. bond van oud-strijders
De heer W. C. Lemaire over
boegbeeld en vlootplan
De vergadering, die de afdeling Leiden van de Nederlandse bond van oud-
strijders gisteravond in de Harmonie hield, stond geheel in het teken van
de Marine. De Luitenant ter Zee der lie klasse o.c. van speciale diensten,
W. C. Lemaire, die enige jaren de marinepraatjes voor de radio verzorgd
heeft, sprak over de garantievaart met Hr Ms kruiser De Zeven Provinciën,
aam. voorzitter, dr P. H. Pott,
zijn openingswoord de waarne-
ind voorzitter van de landelijke bond,
kolonel b.d. Plantinga, welkom heten.
Dr Pott betreurde het, dat nog steeds
geen verkiezing voor voorzitter kon wor-
gehouden; een candidaat is nog niet
gevonden.
De heer Lemaire begon zijn causerie
et een toegift. Hij vertelde iets over d*
larinetraditie. die op het ogenblik weer
in het middelpunt der belangstelling
staat: de ontvoering van de „loden ver
rader". Hr Ms Van Speyk, die waar
schijnlijk Zondag in Nederland zal aan
komen. heeft namelijk deze verrader uit
Curacao weer naar Nederland ontvoerd.
In 1778 is een schip van de Kon. Marine
„De Natuurvriend'' gaat
huiskeuring houden
De heer J. Gijzenij behandelde gister
avond voor de leden van de aquarium- en
terrariumhoudersver. „De Natuurvriend"
vele problemen en geheimen in en om het
aquarium onder de titel „Antwoorden op
en van de maand". Dit naar aanlei
ding van vragen, welke de leden via hun
maandblad ter beantwoording werden
•gelegd.
'en over 8 uur heette de heer C. Borg-
hart, bij afwezigheid van de voorzitter, de
/ezigen welkom. Het deed spreker
groot genoegen om aan een 6-tal nieuwe
leden hun lidmaatschapskaart te overhan
digen. Na behandeling der notulen en in
gekomen stukken werden door de heer
Slootweg, namens de jubileumcommissie
enkele mededelingen gedaan omtrent be
steding van het haar, door de vergadering
toegestane bedrag, ter fiannciering van
het jubileum 1955. Alhoewel de heer
Slootweg nog geen gedetailleerd plan aan
de vergadering kon voorleggen, wist htj
wel te zeggen, dat het in de bedoeling van
de commissie ligt om de leden een feest
avond aan te bieden.
Hierna werd het woord gegeven aan de
heer Gijze'nij, die zijn uiteenzetting inleid,
de met de leden er op te wijzen, welk een
groot voordeel men opdoet door aan de
huiskeuring deel te nemen. Spr. ver
wachtte dan ook, dat buiten de cracks ook
vele jongere pasbeginnende liefhebbers
zich zullen melden. Verder behandelde de
heer Gijzenij op deskundige wöze
vragen. Hij zag ln de bestrijding va
gevreesde stipziekte liever de natuurlijke
methode toegepast dan het werken
chemische middelen. Vooral het werken
met lysol vereist grote voorzichtigheid
Met de rondvraag, waarvan enkele le
den gebruik maakten, werd de leerzame
avond besloten.
„Ons Belang" hield
jaarvergadering
In 't gebouw voor Chr Belangen heeft
de volkstuindersvereniging „Ons Belang"
gisteravond de jaarvergadering gehouden.
De voorzitter, de heer L. Dooyenburgh.
heette in het bijzonder de heer Boom,
bestuurslid van de Leidse bond, welkom
In zijn openingswoord wees hij op het
feit, dat twee bestuursleden, secretaris
M. v. d. Lelie en penningmeester A Hof
man. resp 30 en 20 jaar de vereniging
hadden gediend Hij bood de beide jubi
larissen een aandenken aan hun jubileum
aan. De oud-voorzitter, de heer J. J.
Zonneveld, maakte van de gelegenheid
gebruik om te zeggen dat hij met de
beide heren altöd prettig had samenge-
Uit het jaarverslag van de secretaris
bleek, dat er m de afgelopen zomer, hoe
wel het voortdurend ongunstig weer waj.
toch wel veel werk is gedaan De pen
ningmeester kon mededelen, dat er
batig saldo was. Verder gaf de heer Boom
een overzicht van plan Noord, het volkd-
tuinpark, dat in 1956 werkelijkheid zaJ
in de SL Annabaai op Curacao vergaai
Vijftig jaar later vonden vissers ee
boegbeeld, waarschijnlijk van dit schip
afkomstig. Via de markt kwam dit beeld
voor een zacht prijsje bij de familie
Maduro terecht. Het werd wat opgeknapt
en fungeerde van toen af als tuinbeeld,
Plotseling was het verdwenen. De dieven
waren een paar janmaats, die vonden,
dat dit beeld nog steeds van de marine
Het houten beeld werd ln het schip
verborgen en halverwege de reis te
schijn gehaald. Alle verfsoorten die op
het schip aanwezig waren, werden
het beeld gesmeerd. De haren kregen
rode kleur. Omdat het beeld ontrouw
geworden aan de marine was het
verrader en omdat de kleur van het haar
nu rood was kreeg het de naam
„rode verrader". In de loop van de tijd
is de naam, hoe weet niemand
veranderd in „loden verrader". D'
rineleiding was verlegen met de zaak.
knapte het beeld op en stuurde het
de eigenaar terug.
Maar sindsdien ls het gewoonte, dat
het beeld op geregelde tijden ontvoerd
wordt om dan weer teruggezonden te
worden. Zelfs is het in 1938 met inbri—
kerswerktuigen uit de kluis van
bank gehaald. In 1948 hebben adelborsten
zich weten in te dringen als het nieuwe
personeel, dat toevallig juist In die zelfde
tijd uit Nederland moest komen, en zijr
zo de plaats van het beeld te weten ge
komen. Het weghalen was nog maar eer
klein kunstje. Hoe de ontvoering nü ln
zijn werk is gegaan, is nog niet bekend,
maar een oude marinetraditie blijkt nog
Kruisers
Nu was de heer Lemaire toe aan zijn
eigenlijke onderwerp. Allereerst besprak
hij het ontstaan en de plaats van de krul
sers ln de vloot De positie van onz«
vloot in 1945 was slecht: slechts 1'3 deel
van 1939 was over en ook dit deel
keerde in slechte toestand. Een vlootplan,
zich uitstrekkend over de Jaren 1945—
1955. werd opgesteld. Het voornaamste
deel van dit plan was de bouw vai
lichte kruisers: „De Ruyter" en
Zeven Provinciën" Naar het ontwerp ge
maakt door het ministerie van Marine
werden de kruisers gebouwd door
particuliere scheepswerf. Na enkele proef
tochten is de garantie-vaart de laatste
étappe, voordat de marine de volledige
verantwoordelijkheid krögt over
schip.
De garantievaart van „De Zeven Pro
vinciën" was ook bedoeld als vlagver
toon en practische tijd voor 56 adelbor
sten. Het ls een prachtige rel» geweest,
waarvan de heer Lemaire op boelende
wijze wist te vertellen.
..De Zeven Provinciën" heeft op deze
tocht buitengewoon voldaan en de goede
naam, die het nu al overal op de wereld
heeft, is niet onverdiend. Dit schip heeft
100 millioen gulden gekost Om dit bedrag
iets te verzachten, vertelde de heer
Lemaire erbij, dat dit ongeveer op negen
tig cent per ons, de prijs van een ons
goede ham. komt. De garantie-vaart
heeft bewezen dat dit schip een waar
devolle aanwinst voor onze vloot ls. Het
is tevens een goede reclame voor de
Nederlandse Scheepsbouw.
Na de pauze vertoonde de heer Lemaire
een wervingsfilm. „Jonkers aantreden",
waarin de reis van de „De Zeven Pro
vinciën" was opgenomen.
I Steer in 't gezin?
De Nieuwe Leidsche" et inJ
De verdediging van
Malakka
Nleuw-Zeeland zal een squadron Jacht
bommenwerpers en een half transport-
squadron ter beschikking stellen voor de
verdediging van Malakka. Premier Hol
land heeft dit te Londen meegedeeld.
SASSENHE1M
A.R. kiesvereniging
Gisteravond hield de A.R. kiesvereni
ging in het Jeugdhuis een goed bezochte
ledenvergadering. In zijn openingswoord
»s de voorzitter, de heer J. Roodberg,
de belangrijkheid der twee agenda
punten. namelijk de bespreking van het
reorganisatie rapport en de verklaring en
toelichting op de gemeentebegroting 1655.
De voorzitter leidde zelf in over het
reorganisatierapport. Hij wees er op. dat
de A R de laatste verkiezingen gevoelige
slagen te incasseren kregen en dat daar
tegenover activiteit moet worden ge
plaatst. wat de bedoeling is van het plan.
Uitvoerig ging spreker in op de verschil
lende facetten van het rapport. Tenslotte
kondigde de heer Roodberg een contribu
tieverhoging van f0.75 aan.
Wethouder Vogelaar had een aandach
tig gehoor, toen hij enkele dingen over d«
Sasseriheimse gemecntchulshouding ver
telde. Allereerst gaf hij een overzicht van
het gebeurde in 1954 Zo memoreerde hö
de benoeming van het raadslid Schrama
tot wethouder. De heer Vogelaar noemde
de samenwerking in B. en W. voortreffe
lijk.
Het belangrijkste punt is natuurlök de
huisvesting, maar ontevreden mag Sas-
senheim niet zijn, aldus spreker. Na de
oorlog zijn hier in totaal 341 woningen
gebouwd terwijl men deze maand nog 82
woningen hoopt te gunnen.
Over de gemeentefinanciën was de heer
Vogelaar niet pessimistisch gestemd. Op
t ogenblik wordt het plan bestudeerd,
om voor 1956 de pas ingestelde reini-
gingsbelasting weer te laten vervallen.
Als belangrijkste uitvoeringsplannen
noemde spreker de aanleg van twee gym
nastieklokalen. die eind 1955 of begin '56
klaar zullen zijn, en de bouw van een
muziektent.
Na de uiteenzetting van wethouder Vo
gelaar maakten velen van de gelegenheid
gebruik om vragen te stellen.
VOORSCHOTEN
Mevrouw Lekkerkerker
(101 jaar) overleden
Mevr Gerrigje Lekkerkerker—Habben
is Dinsdag op de leeftijd van 101 Jaar en
6 maanden overleden. Zö werd op
29 Juli 1853 te Ter Aar geboren en
woonde sinds haar honderdste verjaardag
in rusthuis „Ruimzicht", Hoge Rijndijk 7
te Zoeterwoude. Mevrouw Lekkerkerker
venwel overleden ten huize van de
familie Habben aan de Laan van Longen-
horst te Voorschoten. Van 1880 tot 1953,
dus tot zö naar het rusthuis ging. heeft
zij ook te Voorschoten gewoond. De be
grafenis is bepaald op aanstaande Zater-
ag om 2 uur op Rhijnhof.
Feestavond Rouwkoop
De contactcommissie van de sportver
eniging Rouwkoop heeft twee feestavon
den gegeven, die allebei uitstekend ge
slaagd zijn. Zij had een toneelgroep, ge
vormd uit de leden, bereid gevonden een
kluchtig toneelstuk op te voeren (Over
12 dagen tegen middernacht), waarvoor
de heer D Vljlbrief uit Leiden de regie
op zich had genomen. De regie was uit
stekend. De spelers beheersten hun rol-
het geheel genomen goed. Uit
blinkers waren zeer zeker mevr. H. J. v.
d Burg en de heren I. Romijn en G. van
Beek Dc overige spelers, van wie de he-
J Stam en H. Perfors een moeilijke
rol te spelen hadden, hebben eveneens
goede bydrage tot het succes gele-
Namens de commissie opende de heer
d. Burg de avonden, de voorzitter van
Rouwkoop, de heer C. Scheepmaker, be
dankte na afloop de spelers en de com
missie. Hij bood aan de dames een wel
verdiend bloemetje aan en betrok de
souffleuse, de dochter van de regisseur,
zijn dank door overhandiging van een
doos bonbons.
VOORHOUT
Hogedrukpompen voor het
waterleidingb edrijf
De druk op het water ls ln Voorhout,
vooral in de kom van de gemeente, vaak
?eer gering. B. en W. zijn daarom van
mening, dat vóór het zomerseizoen ln die
toestand nog verandering moet worden
gebracht. Twee van de drie bestaande
hogedrukpompen zullen moeten worden
angen door nieuwe. Het college ver
zoekt de raad voor de vernieuwing 5000
beschikbaar te stellen. Er komt nu dus
misschien eeii eind aan de meer dan er
gerlijke wijze, waarop het water wordt
geleverd, iets waarvan nagenoeg alle in
woners van de gemeente te lijden heb
ben. Op Zaterdagen en Maandagen, hoog
tijdagen voor wat het watergebruik be
treft. ls de druk van het water zo laag,
dat douches geen water geven en closets
op de begane grond niet doorgespoeld
kunnen worden.
Het zal in verband met de aanschaffing
van de twee nieuwe pompen nodig zijn
een nieuwe watertransportlelding naar
de kom van de gemeente aan te leggen.
De kosten daarvan zullen 33.500 be-
Verbreding Leidsevaart
De plannen voor verbreding van de
Leidsevaart gaan vastere vormen aan
nemen. De eerste vporstellen tot grond
aankoop zullen de raad in de komende
vergadering worden aangeboden. Alle be
langhebbende aangelanden ls verzocht
grond af te staan. Enkele dagen geleden
ls in verband hiermee ten gemeentehuize
een vergadering gehouden. In verband
met de waterlozing en andere zaken is
het nog niet zeker, of er ook een nieuwe
sloot zal worden gegraven of dat de be
staande wordt dichtgemaakt of een ge
heel nieuwe betonnen afrastering zal
worden aangebracht. Het ligt ln de be
doeling, het wegverkeersdek een breedte
te geven van 6 meter met er naast een
fietspad van 2 meter breed. Als de diver
se besprekingen een vlot verloop hebben,
zal in de komende zomer een begin wor
den gemaakt met het gedeelte Nagel-
brug—Postbrug.
Agenda raad
De volgende week Donderdagavond om
half 8 komt de gemeenteraad ln open
bare vergadering bijeen. In verband met
de verbouwing van het raadhuis zal de
vergadering waarschijnlijk worden gehou
den in café „De Bonte Koe". De raads
leden krijgen daaromtrent nog nader be
richt. Er staan voor deze vergadering in
totaal 26 punten op de agenda. De belang
rijkste daarvan zijn: voorstel tot aankoop
ven een perceel grond langs de Leidse
vaart van het rijk en van het hoogheem
raadschap Rijnland; partiële herziening
van het uitbreidingsplan ln hoofdzaak;
verbetering van de Loosterweg; grondaan
koop aan de Loosterweg; beschikbaarstel
ling van 836 voor de plaatsing va»i 16
trottolrkolken in de Dr Kuyperlaan, Dr
Schaepmanlaan en Prof. Nolenslaan; be
schikbaarstelling van gelden voor de aan-
de volledige Inrichting van twee
sportvelden; benoeming leden van de
commissie tot wering van schoolverzuim;
uitbreiding en verandering van de ver
lichting langs de Spoorlaan; informatieve
bespreking van de bouw van vier wonin
de Rtjnsburgerweg; verhoging van
de wedden van het gemeentepersoneel met
6 procent
