:h
Sport op Zondag en
allemaal aan vast
wat er
zit
HSpOker
ik- fc-:-
u
Wat doet men bij „geen sport"
tegen de verveling?
BEURSBAROMETER:
Amsterdamse beurs hield zich goed
onder daling van Wallstreet
Alle inzenders overtuigd dat geven
beter is dan ontvangen
PHILIPS
TAAIE BACTEMIESPOKEN
Sorjet tuinbouwzegel voorbeeld
voor Westland en P.T.T.
SUBCJ'ÏF
- y-v i-'ü'tE j
De taal van het
Nieuwe Burgerlijk
Wetboek
15 NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 22 JANUARI 1955
Nogmaals Gemiste Kans
chti
Men schrijft ons van Hervormde zijde:
HETGEEN U in uw blad van 18 dezer schrijft onder „Gemiste Kans" en
hetgeen ds L. H. Ruitenberg geschreven heeft over de Zondagssport,
in Het Vrije Volk, heeft wellicht nog enkele andere facetten.
In het algemeen waarderen wij het
slechts matig, wanneer in een blad dat
eel door on- of buitenkerkelijke men
en gelezen wordt, als uiteraard Het
Vrije Volk, van kerkelijke zijde met het
oog op die buitenstaanden „heerlijk
wordt gedaan. Hiermede is niet
gezegd, dat ds Ruitenberg dit welbe
deed of doet. Hij zou alleen dienen
te verdisconteren, wat hij ongetwijfeld in
de P.v.d.A. wel zal hebben bemerkt of
ontdekt: dat er daar en ook elders bui
ten de kerk velen zijn, die allerminst
de kerk verwachten, dat zij een ze
kere „blijde ongebondenheid" zal propa
geren, zelfs niet met betrekking tot de
Zondag.
Wij zijn er van overtuigd, dat de ge
schoolde arbeider, die er een bewuste
levensstijl op nahoudt, ook van de kerk
bepaalde stijl verwacht en het haar
riet kwalijk neemt, dat zij daaraan vast
houdt. Integendeel, het slechts weinig
waardeert, als de kerk „al te gewoon"
il doen en daardoor... al te geforceerd.
Wij z\jn het met u eens, dat de op
lossing van het probleem: handhaving
de Zondagsrust, gezocht moet wor-
in mogelijkheden, die op de Zon
dag die handhaving in de hand werken.
En dus bij de Zaterdagsport. Herhaal
delijk wordt echter van de andere zijde
betoogd, dat dit slechts mogelijk is, wan-
|neer de vrije Zaterdag wordt ingevoerd
de ochtend dus kan worden gebruikt
naar de sportvelden en de kleedka-
hun kinderen, die middelbare scholen be
zoeken (en dikwijls Christelijke middel
bare scholen) deelnemen aan sportver-
banden, die op Zondagmiddag hun wed
strijden en manifestaties hebben, doch de
Zondagmorgen voor zich opeisen om er
heen te trekken! Gevolg: velen dezer
opgroeiende, ambitieus hockey-ende kin
deren komen practisch nooit meer in de
kerk.
Nu kan men wel in het midden bren
gen, dat het ouderlijk gezag, eventueel
de macht daarvan, dit eenvoudig moet
verhinderen, maar ook hier is weer een
complex van factoren in het spel, bijv.
jweg, daarmede het vraagstuk
[Zondag voor tienduizenden niet is opge
lost, maar integendeel juist is gerezen,
Wij hebben nu eenmaal rekening te hou
den met 'n gesaeculariseerde maatschap
pij, die in deze richting eigenlijk dagelijks
verder gaat. Naast de enkelen, die de
kerk, de kerken, met al haar activiteit
weer binnen haar grenzen kan trekken,
blijven de duizenden, die alle binding met
kerk en godsdienst verloren hebben en
tot wie de kerk blijkbaar niet of nauwe
lijks in staat is een verstaanbaar woord te
I spreken.
Wat moeten die allen met hun Zon-
j dag, wanneer niet tevens, bij de vrije
2 onj Zaterdag, een verantwoorde vulling wordt
1.39, gegeven voor de Zondag? Zo beschouwd
1 is men er inderdaad niet door de wed-
strijdsport' voor de Zondag te verbieden.
Men schept dan een ruimte, die meer on
heil sticht en waarvoor de kerk meer
isprakelijk wordt gesteld, dan v«or 't
feit dat zij te eng en te smal zou zijn, aan
anderen de besteding van de Zondag te
i gunnen, zoals zij zich die zelf indenken.
Een andere vraag is: wat doet men
iet de verveling van ontelbare mensen?
Als er in Scheveningen (Febr. 1953) of
in Egmond een schip op het strand ligt,
gaan er duizenden op Zondag naar toe.
Ze zien niets dan een onbeweeglijk geval,
zijn eigenlijk teleurgesteld, gaan weer
naar huis en „hebben de Zondagmiddag
doodgeslagen".
Met andere woorden, is er nie
1*20 veelomvattender probleem: dat v;
:ijv« verveling, niet alleen op Zondag,
- voor alle vrije tijd, in de gezinnen
de menselijke verhoudingen? Is televisie
niet reeds een voorlopige mogelijkheid
voor velen om weer even aan de geza
menlijke en persoonlijke verveling te ont
komen door deze „primitieve beeld-
ëvej spraak?"
ZTxj IS NOG iets anders. Wij hebben
aan minder bezwaar tegen een op zich-
j zelf maar dat staat aan ieders consci-
entieuze beoordeling minder schuldige
besteding van de Zondagmiddag door
nu sport, als de Zondag als zodanig maar
i. de wordt gebruikt, waarvoor hij in de eerste
bra- plaats door God gegeven is: om Hem te
dienen en te danken voor het feit. dat
Hij de Zondag gaf!
Men kan er over discussiëren, of dit in
houdt, dat hiermede de gehele Zondag
gemoeid moet zijn. Maar een feit is het
w f wel, dat in heel wat christelijke gezinnen
de ou<*ers vo°r óe moeilijkheid staan, dat
de klassegenoten en de club en nog en
kele andere dingen. Men kan niet zo maar
dit alles schuiven op de gezagscrisis in de
gezinnen. Die is er, maar er is ook in de
paedagogisch-godsdlenstige overwegingen
iets veranderd bij 30, 40 jaar geleden.
of de strengere, ten aanzien van het
Zondagsvraagstuk, in het ridicule trek
ken, als men niet tevens, juist vanwege
het Evangelie en de mens, ernstige po
gingen doet om voor die mens dan toch
de Zondag tot een lust en een blijdschap
te maken. Alleen, het is de grote kunst
en de moeilijkheid óm dat te doen.
Heeft in Engeland, waar de Zaterdags-
sport dan gewoon is en de Zondag niets
biedt, de kerk of het christendom de Zon
dag gered? Zonder deze tegenpool heeft
men er niets van terecht gebracht en is
één der redenen voor de grote onkerke
lijkheid daar. dat kerk en christendom de
Zondag hebben bedorven. Men zal dus het
ene moeten doen en het andere niet na
laten. Dat alleen kan respect afdwingen,
bij allen.
DEZE WEEK heeft onze effectenbeurs een nieuwe reactie van Wall
street moeten verwerken, welke tijdelijk tot lagere koersen, onder
invloed van winstnemingen, leidde. De wijze, waarop de markt tot dusver
heeft gereageerd, kan niet anders dan voortreffelijk worden genoemd.
Nergens werd een „run-away"-markt opgemerkt, het aanbod was niet
dringend en toen de New Yorkse beurs enig herstel toonde, was men er
hier gauw bij om de opgaande lijn te hervatten. De verdere ontwikkeling
in Wallstreet is bepalend voor het toekomstig koersverloop op onze ef
fectenbeurs.
Als oorzaken van het aanbod op de
Amerikaanse markt noemde men de po
litieke spanning in het Verre Oosten,
waar de wapenen" in toenemende mate
gaan spreken, de teleurstelling over het
uitblijven van de in uitzicht gestelde be
lastingverlaging in Amerika en het feit,
dat een Senaatscommissie nu definitief
een onderzoek gaat instellen naar de
koersontwikkeling in Wallstreet. Het is
overigens best mogelijk, dat de verkla
ring van de reacties, welke zich in korte
tijd een paar maal hebben voorgédaan,
gezocht moet worden in zekere aanwij
zingen omtrent de ontwikkeling van de
economische toestand, welke nog niet
publiek zijn geworden. Meermalen komt
het voor, dat men eerst achteraf aan de
weet komt, waarom de beurs een bepaal
de richting is ingeslagen. Herhaalde reac
ties op de effectenbeurs met een herstel
daarna, wekken herinneringen op aan
een patiënt met een zwak hart, die van
tijd tot tijd „kleine waarschuwingen"
krijgt.
De internationale aandelen kwamen op
onze markt tijdelijk onder enige druk te
staan. Het feit, dat vele effectenbezitters
op aanzienlijke win
sten zitten, geeft de
markt een eenzijdig
karakter en als de
stemming „om" gaat,
dan willen vele men
sen door dezelfde deur naar buiten. Dit
gaat dan slechts ten koste van de koer
sen, wat men deze week heeft kunnen
constateren. Dinsdag Jl. daalden Olies tot
522 pet., Unilever tot 351 pet., Philips tot
•oor de oude aandelen en 298 pet.
de nieuwe, terwijl ten slotte A.K.U.
287 pet. noteerde. Daarna kwam, omdat
Wallstreet een herstel liet zien, ook hier
in snel tempo een verbetering tot stand,
open reserves ten laste van de stille
rgroot. De zichtbare reserves
worden nu vermeerderd met f50 millioen
(v.j. f 25 millioen). Een stijging der on
kosten kon niet worden vermeden, het
geen bij een minder gunstige bedrijfs-
gang wel eens zorgwekkend kan worden,
daar hier weinig soepelheid te bespeu-
De uitbreiding van de open
geschiedt omdat het bestuur der bank
„de innerlijke kracht der instelling ook
aar buiten wil doen blijken".
Het bedrag der handelsdebiteuren is
aanzienlijk gestegen n.l. tot f 317 millioen
(v.j. f217 millioen); de directie is zich
bewust van de gevaren, welke een lang
durige hoogconjunctuur met zich mede
brengt en houdt hiermede bij de credlet-
geving rekening.
Amsterdamsche Bank heeft een di
vidend van 12 pet. (v.j. 10 pet.) aange
kondigd, de Ned. Overzee Bank van 10
pet. (v.j. 9 pet.). Te verwachten valt, dat
de Twentsche Bank binnenkort ook met
TTET EERSTE BANKVERSLAG ls deze
-1"1- week verschenen en ook nu was het
weder de Rotterdamsche Bank, welke het
eerste „uit de bus" kwam. Het dividend
wordt verhoogd van 9 tot 10 pet., waar
toe de resultaten over het afgelopen jaar
alleszins aanleiding geven. Er resteerde
een batig saldo der verlies- en winst
rekening van f21,3 millioen (v.j. f 18,1
millioen). In navolging van de Holland-
sche Bank Unie heeft ook de Rott. Bank
De oplossing van onze 14-daagse prijsvraag
De vele inzenders, die zich ditmaal
wierpen op de beantwoording van de
vraag, wat nicht Nita moest doen. tegen
over haar tante Guusje, hebben ons. stuk
voor stuk. ernstige en wel overwogen ant
woorden gezonden. Daartegen steekt het
goede antwoord enigszins laconiek af.
maar het strookt, naar onze mening wel
met het karakter van de jonge vrouw, die
op haar verjaardag opeens voor zulke
moeilijkheden kwam te staanl
Er zijn onder de brieven tal van ern
stige beschouwingen, die wij alle met
grote aandacht doorgelezen hebben. In
vrijwel alle kwamen de woorden voor:
„Het is zaliger te geven, dan te ontvan
gen."
Verschillende briefschrijvers hebben
en naar onze mening zeer terecht de
nadruk gelegd op het egoïstisch karakter
van Nita en zij hebben de aandacht geves
tigd op het vreugdeloze van een dergelijk
bestaan. Dat laatste behelst het juiste ant
woord ook en dus heben we die inzendin
gen goedgekeurd
Een enkele laat Nita een maaltijd aan
richten voor het verguisde tantetje en dat
vonden wij zó sympathiek, dat wij ook
daarvoor een prijsje hebben toegekend.
De prijs van 10-— is voor mejuffrouw
M. Roos, Gemeenteweg 7 Hazerswoude
idorp) voor haar antwoord: „Ik heb t
ren. dat een mens, bij al zijn rijkdom toch
arm kan worden. Je kunt dan anderen
met blij maken en mist de vreugde
het geven".
Dit is het Juiste antwoord:
Nita zei: „Wie geeft wat ie heeft,
is waard, dat ie leeft. Want als je
niets hebt om te geven, heb je ook
geen leven".
Mevrouw A. Segaar, G. Doustraat 81.
Leiden kreeg ƒ5— voor: „Geeft U alstu
blieft, wanneer U dat nog doen kunt. Ik
weet nu, wat het ls, niets te kunnen ge
ven, hoe graag je dat ook wilt."
W. G. de Rooy, de MeJJ
van Streefkerkstraat 51, Leiden krijgt
2,50 voor: „Ik heb niet de vreugde
het geven kunnen ervaren, want ik heb
willen geven uit eerzucht en dat is vei
Udeld. U gaf uit een mild hart en mocht t
dankbaarheid en blijdschap van oogsten'
ARNHEM. Zaterdag. Een
ingezetene van onze
stad was gist era vond bezig
met het opruimen van zyn
zolder. Misleid door het
halfduister (er brandde op
de zolder slechts een zgn.
„gloeiende spijker") stap-
t e hij door het openstaande
zolderluik en maakte een
lelijke val. Met een been
breuk werd hij naar het
ziekenhuis overgebracht.
Dit is het gipsverband.dat
er over 4 weken al weer
af mag.
En dit Is de les:
Op keldertrappen, ov
zolders. In Rangen.
kosten hoeft i
LAMPEN
Méér LICHT voor WEINIBQELOI
een goed verslag en een dividendverho
ging zal komen, terwijl de Ned. Handel
Mij. vorig jaar reeds 10 pet. dividend
betaalde, en dat nu zeker ook weer
slechts tegen aanzienlijk lagere koersen
te plaatsen, maar ten slotte kwam ei
herstel. Aand. Heinekens Bier hebben
geen nadelige invloed ondervonden
de mededeling, dat geen emissie van
delen overwogen wordt. De bekendma
king, dat meer dan de helft van de
bierexport ad f 48 millioen voor rekening
van de Heinekens komt, maakte een
stekende indruk. De afzet in het lopend
boekjaar is blijven stijgen en de directie
hoopt de noodzakelijke uitbreidingen
eigen middelen te kunnen financieren.
Cultuurwaarden hebben deze week, in
het algemeen, weinig opwekkends te zien
gegeven. Slechts in aand. Amsterdam
Rubber deed zich weer een opmerkelijke
vraag van bepaalde zijde voor en de koere
kon een hoger niveau bereiken. Scheep
vaartaandelen hebben feitelijk niet ge
reageerd op de voortdurend gunstige be
richten van de vrachtenmarkt. Vermoe
delijk heeft de algemene zwakkere toon
deze week ook scheepvaart beïnvloed.
Op de emisiemarkt ls Phs. van Om-
eren verschenen met f 10 millioen nieu
we aandelen 150 pet. De claim werd de
e dag voor f 155 verhandeld, wat
f 2.50 boven de theoretische waarde is.
De vooruitzichten van het bedrijf beoor
deelt de directie niet ongunstig. De resul-
i over 1954 zijn niet minder dan over
1953, niettegenstaande er in het afgelopen
geen extra baten waren, zoals in
1953 (verkoop schepen e.d.). Een dividend
12 pet. wordt in het vooruitzicht ge
steld. De ontvangst van deze emissie zal,
reeds bleek, niet ongunstig zijn.
Mulder Boskoop is ook met een aandelen-
tgifte verschenen k 100 pet. De claim
stelde zich beneden de theoretische waar
de (f98).
Advertentie
RHEIIMATIEK EN
SPIERPIJNEN
Verlicht terwijl U slaapt.
Wij kennen tegen rheumatiek, jicht en
spit in de rug geen beter middel dan
dit receptje, dat U beslist moet pro
beren. Haal bij Uw apotheker of drogist
15 gram Rheumagic-olie, prijs slechts
80 cent, en 85 gram brandspiritus. Ver
meng beide in 'n schone fles. U heeft
dan 100 gram prima liniment, waarmede
U de pijnlijke plaatsen behandelt al
vorens naar bed te gaan. De pijn ver
dwijnt terwijl U slaapt
Toch is het so
254) Zoals we gezien hebben, danken
de bacteriën hun bijkans onverwoest
baar leven aan het vormen van sporen
die in de ongunstigste omstandighe
den in leven kunnen blijven. Dit fan
tastische weerstandsvermogen van boe
teriesporen, heeft de originele Zweed
se geleerde Svante Arrheniut in het
begin van deze eeuw argumenten aan
de hand gedaan voor het opstellen van
een nieuwe theorie ter „verklaring"
van het leven op aarde. Door hun on
voorstelbare gt
kolom
ffjne mazen waren voorsten,
thulp van vliegtuigen een lucht-
in 20 tot 4000 m hoogte „afge-
vist" over een oppervlakte van verschei
dene vierkante kilometers, waarbij 36
millioen voortdrijvende insecten wer
den gevangen. Op hoogten van 6000 m
dreven in geweldige hoeveelheden ook
sporen rond, die weliswaar niet met
vangnetten werden bemachtigd, maar
die hun aanwezigheid verraden hebben
doordat zij zich vasthechten aan kiem-
oedingsbo-
s die
i de
lucht hield die langs
het vliegtuig streek.
Het transport van
isport
rrklaa
wellicht wel
plotseling optreden
van zwamsiekten
van hogere planten
standigheden
gens belanden
hun bacteriëli
Arrh
perde hei denkbeeld dat de stralings
druk van de zon of van andere sterren
voldoende zou zijn om de bacterie-
sporen door het heelal te stuwen en op
de aarde te doen belanden. Hij dacht
zich dus het wereldruim bevolkt door
allerlei levenskiemen die door de druk
der lichtstralen van de ene planeet naar
de andere zouden worden verplaatst,
waardoor het leven door het heelal sou
worden verspreid.
Het is wellicht overbodig hierbij op
te merken, dat deze theorie geen enkel
inzicht kan geven omtrent het ontstaan
van het leven, zoals vele aanhangers
van evolutie- en afstammingstlieorieën
destijds gehoopt hadden, want het vraag
stuk tvordt hierdoor alleen maar ver
plaatst. Indien men niet wil aannemen
dat het leven werd geschapen, kan het
denkbeeld van Arrhenius ons toch uit
sluitend vertellen hoe het leven op aar
de kwam. maar niet hoe deze aange
waaide levenskiemen in andere re
gionen van het zonnestelsel (of daar
buiten) zijn ontstaan.
Nu is het inderdaad waar dat op gro
te hoogte in de atmosfeer een geweldige
verscheidenheid van leven is waaree-
tiomen. Met behulp van vangnetten die
onderstelt dat dergelijke kiemen van
zonnestelsel naar zonnestelsel souden
worden vervoerd, welke reis honder
den, duizenden en zelfs tienduizenden
jaren sou vergen. Bacteriesporen mo
gen taai zyn en eventueel wil men aan
nemen dat sy tegen de extreem lage
temperaturen
de cosmische stralen heeft
leren kennen, is men er van overtuigd
dat geen enkel levend organisme, van
welke eenvoudige of taaie structuur het
<ge zijn, buiten de beschermende
n onze dampkring bestand is te-
- verwoestende invloed van de
cosmische stralen, waarvan de hardste
gemakkelijk door een 100 m dikke lood-
laag boren, terwijl de hardste röntgen
stralen reeds door 3 cm lood volledig
worden tegengehouden.
IT el licht kunnen we later hierop wel
eens terugkomen, doch thans moeten
tappen op oi
vlamde tulpen, die hun
uiterlijk te danken hebbel
(Nadruk verboden
Voor de philatelistea
door G. 1. PEELEN
HET IS ALTIJD PRETTIG te bemerken dat deze rubriek critisch gelezen
wordt. Temidden van de nieuwjaarswensen was er ook een van de
Kornet der zware Lua V. d. Heuvel uit Ede. Naast veel lof uit hij op gees
tige manier ook enige twijfel: Hij vindt het interessant dat bij het Griekse
zegel inzake Cyprus (dat met de inktvlek!) door mij de Engelse tekst van
de lagerhuisdebatten, langs fotografische weg onder de vlek werd uitge
haald,maar, schrijft hij: nu kreeg ik zelf een zegel in handen, en daar
stond die tekst in het Frans op. En nu vraagt hij ondeugend: of mijn foto
toestel meteen ook vertalen kan!
De oplossing van dit probleem is nogal
eenvoudig: De serie telt 6 waarden en om
zoveel mogelijk bekendheid te geven aan
de „schande" van de Britse houding ten
opzichte van Cyprus gaf Griekenland ver
schillende waarden in verschillende talen
uit. De 1.20 drachmen in het Grieks, de 2
in het Frans en in het Engels, de 2.40 In
het Frans, de 2.50 en de 4 drachmen In
het Engels! Nu beeldde ik de 2.50 (Eng.
tekst) af. en Kornet v. d. Heuvel kreeg de
2.40 met Franse tekst In handen! Ziehier
de oplossing. De heer v. d. Ooyen uit
Voorschoten is zo vriendelijk mij er op
attent te maken, dat Spaans Sahara een
kuststrook langs de Atlantische
'ft, die bijzonder visrijk la.
Daarom ls het niet zo gek dat ook via-
op de zegels van dit gebied voor
komen, naast de kamelen waaraan men
lerst denkt als men de Sahara noe-
hoort. Dank voor deze aanvulling,
die ik hierbij graag doorgeef ten bate van
andere dierenverzamelaars. En nu gaan
we snel weer over tot de rijke oogst van
deze week. Afb. 1 ls het nieuwjaarszegel
Japan. Een prachtig, typisch Japans
lange 1
Oceaan 1
Kruis helpers op brancards en op de arm
de gewonden wegdragen, terwijl we op
afb. 10 de verslagen bewoners zien zitten
voor de puinhopen van hun ingestorte
huis.
Van de buurman van ons Suriname,
Brits Guyana kwam een nieuw zegel uit,
afb. 9. met een duidelijke landkaart,
waarop het Engelse deel, massief inge
kleurd. duidelijk naar voren komt.
Australië begint al propaganda te maken,
ook op de postzegels, voor de Olympische
Spelen die eind 1956 in Melbourne gehou
den zullen worden (afb. 11), en Sowjet-
Rusland laat zien, ter gelegenheid van
het bezoek van de Nederlandse deskun
digen uit Wageningen, die een studiereis
naar de Sowjet-Unie maakten, dat het ook
zijn „Westland" heeft. Een kleurige zegel-
reeks. waaruit afb. 12 een goed voorbeeld
is, brengt foto's van de Russische kascul-
tuur. met rechts in de natuurlijke kleuren
hun producten: bloemkool, tomaten,
groene kool en meloenen.
Westland let op Uw saeckl!, en vraag
PTT eens een Nederlandse Westland-
seriel
J"! c c\'ó •Ml.'Sffl'
zegeltje, zoals er leder Jaar op 1 Jan. ver
schijnt. Een vaas met in relief het wtt-
glimmende Boedha-kopje. Noorwegen
viert dit jaar het eeuwfeest van zijn post
zegels, en geeft bij die gelegenheid een
herdenkingsserie van 3 waarden uit,
waarop de oudjes herdrukt zijn. (afb. 2).
Australië wijdde een zegel aan de
„Australische nationale zuidpool onder
zoekingsexpeditie", zoals het randschrift
van afb. 3 vermeldt. Om de kaart van het
antarctisch gebied zijn gestyleerd de be
kendste dieren uit deze omgeving aange
bracht: zeeleeuwen, robben en pinguins.
We hebben tot nu toe in deze rubriek
geen aandacht geschonken aan de tiental
len zegels in Roomse landen verschenen
ter ere van het Maria-jaar 1954, eensdeels
omdat die ons. Protestanten, weinig te
zeggen hebben en niet bar interesseren,
anderzijds ook omdat ze voor het meren
deel foeilelijk van uitvoering waren, nare
zoete fondantplaatjes, als de smakeloze
goedkope heiligenbeelden, die men op de
markt en in bazars aantreffen kan. Vati
caanstad spande hierbij de kroon, door
een drietal, dat bijna profaan was van
smakeloosheid. Italië echter geeft als af
sluiting van dit Mariajaar, als hekkeslut-
ter, juist bij de jaarwisseling, een twee
tal zo smaakvol en aantrekkelijk, en ook
zo weinig „Rooms" in de Irriterende zin
van het woord, dat Ik graag ln afb. 4 een
waardige representant van dit soort zegels
doorgeef. Een prachtige gave meisjes
achtige Mariakop, vroom zonder zoetelijk
heid. en beschaafd van kleur. Ook verder
komt Italië goed tevoorschijn, met afb. 5
ter ere van Amerigo Vespucci, de grote
ontdekkingsreiziger waaraan Amerika zijn
naam dankt! Italië stelt blijkbaar zijn ge
boortejaar op 1454, anderen nemen
dat het 1451 was. In 1497. 1499 en 1501 be
zocht hij Amerikaanse kustgebieden,
welke ook door hem beschreven werden
Hij stierf in 1512. Op afb. 5 zien we zijn
portret tegen de achtergrond van de kaart
van Amerika.
Terwijl Nederland, verontrust door het
hoge geboortecijfer, zoveel mogelijk men
sen exporteert naar Australië en Canada
o.a. wordt In Frankrijk jaarlijks ook door
middel van de postzegels propaganda ge
maakt voor groter gèzinnen. Ook nu weer
kwam zon zegel uit. dat het moeder
schap idealiseert: afb. 6. een subliem
schilderij van een moeder met haar kind,
boven het onderschrift „Maternlté". De
toeslag ls voor het Rode Kruis. Polen was
de dierenverzamelaars terwille door «en
viertal zegels met inheemse dieren, waar
van we er één afbeelden: nr 7, gems Eerst
nu verscheen een grote toeslagserie van
Algiers ten bat* van de slachtoffers van
de aardbevingsramp in Orieansvllle in
Sept. 1954. Op afb. 8 zien we de Rode
het gewenste woord zou zijn. Slechts ln
enkele er van ls tweeëerlei opvatting mo
gelijk. Men zie hiervoor de bladzijden 4.
10, 13, 14, 20, 25, 26 van het wetsontwerp.
Daar dit een algemene karakteristiek
moet zijn, kan ik, zonder ta veel plaats
vragen, niet op details ingaan.
Op blz. 20, l-7-2-5a wordt dien s volgens
gebruikt. Dit moet zijn die n volgens.
Blz. 27, 1-8-2-4 tweede lid staat: „De
echtgenoot, die een eis tot opheffing van
het deelgenootschap heeft aanhangig ge
maakt, kan tot behoud van zijn recht de
maatregelen nemen, die in het Wetboek
van Burgerlijke Rechtsvordering n a
zijn aangegeven".
Ik geloof ook dat nader dient te
vallen. Er is over deze maatregelen nog
niets gezegd, dus heeft nader geen zin.
Op blz. 45. 1-14-4-13 staat: „De recht
bank ls te allen tijde bevoegd de proef
tijd te beëindigen." Nu is als rechtsterm ln
gebruik: een zaak beëindigen. Maar, aan
gezien het hier over een proeftijd gaat,
geloof ik ook dat we hier met een Ger
manisme te doen hebben en dat het
juister zou 2ijn te schrijven: „te doen
eindigen".
Blz. 49, 1-15-4-62 luidt: „De ouder-voogd,
alsook de rechtspersoon, waaraan de
voogdij is opgedragen, zijn van eedsafleg
ging vrijgesteld". De vraag is
Brengt de personificatie van de rechts-
Dameshanden
ruwofschraal?i
nmEfl
geeft handen om
trots op te zijn.
persoon niet mede dat waaraan
vangen moet worden door, aan wie of
aan welke? Ik geloof van wel. ik zou In
dit geval aan welke verkiezen.
Blz. 58. 1-15-12-15 zegt: „De voogd kan
de boedelrechter machtiging vragen (om)
zich op eigen verantwoordelijkheid, n
op kosten van de minderjarige, door
of meer bezoldigde bewindvoerders
zijn bewind te 1 a t e n bijstaan".
Moet dit niet zijn: doen bijstaan? Stel
lig, naar ik meen, daar het hier geen toe
lating, maar een wilsdaad ls.
Hiermee heb ik de voornaamste vragen
van mr dr Sinninghe Damsté behandeld,
maar al bladerende ln het wetsontwerp,
zijn mij een aantal andere grotere of
kleinere onjuistheden of onduidelijkheden
ln het oog gevallen Daarover spreek ik
in een tweede artikel
Dr F. C. Domlnlcus.
De oud-raadsheer van de Hoge Raad,
mr dr J. H. R. Sinninghe Damsté, alhier,
heeft mijn oordeel gevraagd over een
aantal plaatsen in het Ontwerp Burgerlijk
Wetboek, natuurlijk alleen ten opzichte
van het taalkundig deel. Daar ik geen
jurist ben. zal ik het niet wagen, over
zuiver juridische kwesties een oordeel te
vellen. Ik wil echter graag op de vragen
van de bovengenoemde bekende Jurist een
antwoord geven en daarna nog enige vra
gen stellen, die bij mijzelf zijn opgekomen
onder het bestuderen van het wetsont
werp. Het feit dat mr dr Sinninghe Dam
sté mij deze vragen stelde, sluit natuurlijk
vanzelf ln dat hij zich niet als een taal
geleerde beschouwt. HIJ stelde er prijs op
dit vermeld te zien
Laat mij mogen beginnen met enige
opmerkingen over het Algemene gedeelte
dat de Minister van Justitie mr L. A.
Donker, aan het wetsontwerp liet vooraf
gaan.
Daarin staat over wijlen prof. Meijers:
„lmeand. die beschikte over de bijzon
dere gaven van geest en hart, over de
grote werkkracht, over de diepe eerbied
voor de medemens en d 1 e n s overtuiging".
Dit moet m.l. luiden: z Ij n overtuiging.
Men gebruikt diens alleen, indien dit
nodig is om een misverstand te voor
komen, b.v. in een zin als: In de auto
zaten de eigenaar, zijn chauffeur en
diens zoon (n.l. van de chauffeur).
Schreef men z ij n zoon, dan zou dit opge
vat kunnen worden ln de betekenis van:
de zoon van de eigenaar. Ook in het wets
ontwerp komt herhaaldelijk diens voor.
waar „zijn" juister zou wezen.
Verder staat er: „De omvorming van
het door prof. Meijers ontworpen eerste
deel voor het nieuwe wetboek tot wets
ontwerpen biedt de gelegenheid om
enige woorden te wijden aan de voltooiing
van de ontwerpen", enz. Het woord o m-
vorming is een Germanisme en zou
m.l. vervangen kunnen worden door: wij
ziging of verandering. Het woord o m ls
overbodig en verslapt de stijl. Wat ver
der komt het woord omvorming nog
maals voor, n.l. ln deze zin: „Intussen
hebben zij aan de omvorming van het
in druk verschenen eerste gedeelte van
het ontwerp van prof. Meijers tot de thans
ingediende wetsontwerpen reeds zeer
daadwerkelijk mede g e w e r k t".
Dit klinkt onwelluidend, maar bovendien
is het m.l. niet mogelijk daadwerkelijk
door zeer te doen voorafgaan, daar we
hier met een volstrekt begrip te maken
hebben. Ik zou dus ook liever hebben ge
schreven: ln zeer belangrijke mate.
Verder lees Ik: „De weg tot succes zal
slechts ten einde kunnen worden afge
legd, indien de door prof. Meijers getrok
ken richtlijnen gehandhaafd blijven". Ik
geloof niet dat ten einde hier juist ts.
Ik meen dat het moet zijn: „tot het
einde".
Verder: „Het deel dat thans ter be
schikking is, ls zeker omvangrijk ge
noeg om het afzonderlijk de parlemen
taire weg te laten doorlopen". Het ware
juister het eerste 1 s door staat te ver
vangen. Dan volgt: „Voor het overgrote
deel is de beoor d e ling van dat deel
geheel los van het nog te verwachten
ged e e lte mogelijk en aangeweze n".
(Du. angewlesen).
De eentonigheid van de zin, deel, beoor
deling, deel, gedeelte) springt in het oog,
bovendien rijmt geheel op deeL Een aan
gewezen zou vervangen kunnen wor
den door: voor de hand liggend.
In de volgende zin staat: „behoudens dat
desnodig de weg opensta voor latere
herziening." Ik geloof niet dat het woord
desnodig bestaat. Ik vermoed dat het
een contaminatie is van zonodig en
desnoods.
De punctuatie van het wetsontwerp Is
lang niet altijd onberispelijk. In de Inlei
ding treffen we deze zin: „De andere
wetsontwerpen betreffende het door prof.
Meijers ingediende gedeelte van het
nieuwe wetboek beslaan elk een boek van
het wetboek". (Zonder komma's. Ik had er
toch zeker één achter wetboek verwacht).
Iets verder spreekt do Minister over
standpunten, die in de Tweede
Kamer zijn tot uiting gekomen. Ik
geloof niet dat een standpunt tot uiting
kan komen en vermoed dat „meningen"
bedoeld is.
In de inleiding zowel als in het Wets
ontwerp wordt herhaaldelijk gespeld:
tezamen. Dit moet zijn te zamen (in twee
woorden).
Ik kom nu tot de vragen van mr dr
Sinninghe Damsté.
Er wordt enigszins slordig omgespron
gen met de woorden Indien en wan
neer. Zelfs een gewoon schoolwoorden-
boek als het „Verklarend handwoorden
boek der Nederlandse taal" van Koenen—
Bezoen, schrijft waarschuwend: „W a n-
n e e r heeft betrekking op tijd. Men ge-
bruike het niet voor indien".
Toch lees ik ln Wetsontwerp 3766 art. 1:
..Een wet is dwingend, wanneer haar
toepasselijkheid niet kan worden uitge
sloten". Dit moet m.l. beslist Indien
zijn
Ook in art. 3: „Een regelende wet of
gewoonte wordt niet toegepast, wan
neer haar toepassing m het gegeven
geval op grond van bijzondere omstandig
heden in hoge mate onbillijk zou zijn". Ook
hier ls klaarblijkelijk: Indien bedoeld.
In Art. 5 staat: „Deze wijze van toepas
sing ls slechts geoorloofd, wanneer de
rechtstreeks In het gegeven ge-
:let". Hier zou wanneer mis
schien te verdedigen zijn, maar m.l. ware
Indien juister.
In wetsontwerp 3767 komt deze verwis
seling van de twee woorden herhaaldelijk
voor b.v. In 1-3-2. Ook ln 1-3-3- staat:
„Wanneer Iemands goederen onder be
wind staan. volgt hij voor alles wet do
uitoefening van dit bewind betreft de
woonplaats van de bewindvoerder".' Ook
hier ware Indien juister.
-» y*?!r*nden we voorbeelden In 1-5-
1-18-iJ* 1-15-12-13: 1-16-11; 1-18-1-3;
Voor vervolg zie kolom 6
