Eerste meisjes-studenten
hadden saai leven
:Met vallen en opstaan kwam men toch
tot een eigen vereniging
!E
Uitbreiding „Anatomie" in
gebruik genomen
Invloed van het winterweer
doet zich gelden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 15 JANUARI 1955
De jonge jaren van de V.V.S.L.
(Van een medewerkster)
EN JUBILEUM IS ALTIJD een mooie gelegenheid even stil te staan en
de afgelegde weg te overzien, in het bijzonder zich te verdiepen in het
komen op die weg. De viering van het elfde lustrum van de Vereniging van
Vrouwelijke Studenten te Leiden in de tweede helft van deze maand was
voor ons aanleiding ons af te vragen, wat de bedoeling was van de meisjes,
die in 1900 de vereniging hebben opgericht. In hoeverre zouden zij zich
wel rekenschap hebben gegeven van de gevolgen, die deze eerste schuch
tere poging, zich aaneen te sluiten, zou hebben?
Mevrouw N. Stokvis—Cohen Stuart,
die toentertijd met twee andere eerste-
jaars. mej. J. Reudler en mej. A. de
Waal, het initiatief nam tot oprichting
van de V.V.S.L.. was zo vriendelijk deze
vragen voor ons te beantwoorden en iets
I over de eerste activiteiten van de jong-
geborene te vertellen. Mej. dr Reudler,
aan wie wij hetzelfde hadden gevraagd.
kon tengevolge van 'haar gezondheidstoe-
stand helaas niet aan ons verzoek vol
doen.
Mevrouw Stokvis was in haar meisjes
tijd op de H.B.S. altijd alleen geweest in
klassen met louter jongens. Op school
werd ze door haar klasgenoten en buiten
de school door de andere meisjes als een
buitenbeentje beschouwd. Dat isolement
heeft ze sterk als iets neerdrukkends ge
voeld. Toen zij dan ook. in October 1899,
naar Leiden kwam. stelde zij zich veel
voor van het contact, dat stellig met
andere meisjes-studenten zou ontstaan.
In het jaar 1900 studeerde een veertig
tal meisjes in Leiden, verdeeld over de
verschillende faculteiten. Ze kenden el
kaar alleen voorzover ze.dezelfde col
leges liepen of elkaar als spoorstudent
ln de trein naar Den Haag zagen.
Stil en zoet
Op haar eerste college ontmoette
mevrouw Stokvis (Toen nog: mej. Cohen
Stuart) een achttal vrouwelijke mede
studenten. onder wie mej. Reudler. Stil
en zoet zaten ze op een rijtje in de eerste
collegebank. Op het Faustcollege van
prof. Bolland, eenmaal per week op een
avond, leerde zij mej. De Waal kennen.
Alle drie bleken zij te voelen voor een
nauwer contact tussen de min of meer
op zichzelf levende vrouwelijke studen
ten, Zo kwamen zij tot het opstellen van
een convocatie, gericht tot alle meisjes
studenten. voor een bijeenkomst op 27
'Januari 1900 bij mej. Cohen Stuart aan
huis. Een twaalftal meisjes gaf aan die
uitnodiging gehoor.
Van dit twaalftal zijn. behalve mevr.
Stokvis en mej. Reudler, nog in leven
mej. Chr. Beder en mevrouw mr A.
BrusseJapikse. Ook mej. Beder hebben
wij een bezoek gebracht. Zij maakte ons
duidelijk, dat de eerste vrouwelijke stu
denten zwaar de verantwoordelijkheid
voelden van het voorvechtster zijn. Zij
moesten door haar voorbeeld de mensen
er van overtuigen, dat meisjes evengoed
konden studeren als jongens. De studen
tentijd werd daardoor saai, maar nooit
heeft zij spijt gehad van haar medische
studie. Hierdoor heeft zij een mooi en
rijk leven gehad.
voor de bijeenkomsten 'n zaal in 't aca
demiegebouw beschikbaar gesteld. Maar
ook dit bracht niet 'het gewenste contact.
Meer en meer werd de behoefte aan een
eigen clublokaal openbaar.
Het clublokaal boven restaurant Ceres.
Papengracht 23, bracht wel verbetering.
sing aan de studentenwereld vergemak
kelijkt.
Al heel gauw werden geregeld facul
teitsvergaderingen gehouden, die de club
tot iets meer dan louter een gezellig
heidsvereniging maakten. Na de oorlog
deze taak overgegaan op de faculteits-
renigingen. Na een paar jaar ontston
den verscheidene sub-verenigingen voor
toneel en allerlei takken van sport. De
disputen, waarvan de eerste in 1927 werd
opgericht, hebben enthousiaste leden en
staan op een hoog peil. Dergelijke instel
lingen, evenals het vormen van jaarclubs
uit het eerste jaar. en het Ma-systeem,
hebben de oude V.V.S.L.-leden in haar
studietijd niet meegemaakt.
Toen wij mevrouw Stokvis vertelden,
dat iedere noviet aan het einde van het
novitiaat een matrones krijgt toegewezen,
die haar verder wegwijs maakt in de stu
dentenwereld, vroeg ze of dit nodig was.
In haar tijd waren de meisjes veel te
gelukkig met haar zelfstandigheid. Toch
schijnt tegenwoordig de behoefte aan een
dergelijk systeem te bestaan. De stu-
pas op het Steenschuur. boven het
Nut, werd d>it een succes. Aan de inrich
ting werd grote zorg besteed. Er kwam
piano, en zelfs werd een biljart op
gesteld. Gestadig nam het aantal leden
toe. Gezelligheid kon men in die tjjd nog
niet in zoveel richtingen zoetten als
tegenwoordig. Het samenzijn beperkte
zich voornamelijk tot vermaak binnens
huis.
Maar gaandeweg werd dit anders. De
.•strengheid", die de eerste meisjes-stu
denten zich als het ware oplegden om
geen nodeloze aanstoot te geven, kon nu
plaats maken voor ongedwongenheid en
de vrijheid van het studentenleven. De
vreugden en de geestelijke ontwikkeling,
die de studententijd biedt, kon nu door
de meisjes in dezelfde mate worden ge
noten als door de jongens.
De geleidelijke groei van de vereniging
leidde tot een behoefte aan gedwongen
kennismaking met de nieuw-aangekomen
Touwelijke studenten. Het novitiaat ont
stond. dat. zij het in iets andere vorm,
nu nog de eerstejaars haar aanpas-
Leesgezelschap
Om dan terug te keren tot de avond
van de 27ste Januari 1900: toen werd het
Leesgezelschap van Vrouwelijke Studen
ten opgericht. De bedoeling was. elkaar
beter te leren kennen op wekelijkse bij
eenkomsten, waarop zou worden gemusi
ceerd en voorgelezen. De meisjes hadden
een buitengewoon saai leven. Er was geen
wereld voor hen opengegaan. Net als
vroeger op school blokten ze voor de
colleges. Lezingen en disputen, die wel
door de mannelijke studenten konden
worden bezocht, waren veelal voor de
meisjes niet toegankelijk. Dat ze iets
wilden worden, in haar eigen onderhoud
zouden leren voorzien, gaf wel doei aan
haar leven, maar maakte dat leven toch
niet gemakkelijker. Het studerende
meisje, de werkende vrouw, moest zich
nog haar plaats in de maatschappij ver
overen. Maar de weg er heen was een
zaam en men werd er te ernstig door voor
de leeftijd.
Geen succes
De wekelijkse bijeenkomsten werden
geen succes. Men beleefde te weinig om
,.slof" te hebben voor een prettig gesprek,
en het was toch ook niet de bedoeling,
af te dalen tot het peil van het gewone
theekransje. Na een paar maanden werd
dan ook besloten een poging te doen voor
contact op breder basis. Aan leden
niet-leden werd een convocatie gezonden
voor een vergadering op 2 Mei. Daar
werd besloten een vereniging op te rich
ten met het doel elke maand een bijeen
komst te houden met voordrachten ei
disiussies. De meisjes werden zo ge
dwongen haar gedachten goed onder
woorden te brengen. Op dit gebied had
den ze een grote achterstand in te lopen
op de mannelijke collega's.
Door bemiddeling van de professoren
Lorentz en Drucker, die veel belangstel
ling hadden voor de vereniging, werd
Het eerste bestuur van de V.V.S.L. Over de juiste volgorde der namen
bestaat enige twijfel, maar praeses was in elk geval mej. Cohen Stuart
(thans mevrouw Stokvis-Cohen Stuart).
denten. die bij geen enkele vereniging
zijn aangesloten, kunnen zich bij het
Civitasbureau opgeven en krijgen zo een
Pa en Ma. Hert. is ook niet waarschijnlijk,
dat het Ma-systeem zomaar is ingesteld.
Dat het Sinterklaasfeest met arme kin
deren nog altijd wordt gevierd, vonden
de oud-V.V.S.L.-ers prachtig.
Heel veel is in de loop der jaren
veranderd, maar het doel van V.V.
S.L., het contact tussen meisjes-stu
denten van alle faculteiten en zo be
vordering van gedachtenwisseling in
ruime kring, is onveranderd geble
ven en nog altijd beantwoordt
vereniging aan dit doel. De meisjes
van nu hoeven zich niet bezwaard te
voelen door het verantwoordelijk
heidsbesef, dat zo zwaar drukte op
de eerste leden, mits zij tonen waar
dige opvolgsters van die pioniers te
zijn.
Prof. dr J. Dankmeijer heeft „theatrum
anatomicum" in ere hersteld
DE UITBREIDING VAN het anatomisch laboratorium te Leiden, waar
over wij gisteren reeds schreven, is gistermiddag officieel in gebruik
genomen. Prof. dr J. Dankmeijer verklaarde in een toespraak de motieven,
die tot deze uitbreiding hebben geleid.
Het eerste motiefis van historische
aard Er zijn in de geschiedenis gebeur
tenissen aan te wijzen, waaruit wij de
impuls kunnen putten om onze instituten
niet te laten verouderen. In dit verband
vertelde prof. Dankmeijer iets over wat
ten tijde van Lodewijk de Veertiende in
Frankrijk voor de anatomie tot stand
kwam.
Werkloosheid in Leiden
Ook gedurende de periode van 3 tot 8 Januari zette de stijging van het aanbod zich
voort, hoewel in geringer mate dan sinds medio December het geval is geweest,
en beliep 1000, t.w. 950 als geheel werkloos ingeschrevenen en 50 bij objecten voor
aanvullende werken geplaatste personen. De stijging is het gevolg van de invloed
het winterweer en de eindiging van enkele werken (van tijdelijke aard).
Een vergelijking met het overeenkom
stige tijdstip in 1953 en 1954 doet zien.
dat de voordelige verschillen nog steeds
belangrijk kunnen worden genoemd, n.l.
reep. 1390 en 740. Zou hieruit reeds de
conclusie getrokken kunnen worden, dat
Stand 4 October 1952 1722 Eindstand uit. December 1952
Stand 3 October 1953 1056 Eindstand uit. December 1953
Stand 2 October 1954 '430 Eindstand uit. December 1954
VERGELIJKENDE CIJFERS:
de zgn. blijvende werkgelegenheid aan
merkelijk is toegenomen, nog overtuigen
der wijzen onderstaande vergelijkings-
cijfe-rs dit uit (laagste najaarsstanden, ba-
nevens slotcijfers).
Verschil 741
Huishoudelijk
Personeel
De vraag naar jeugdigen bleef zich op
gelijk niveau bewegen (pl.m. 70). Het
aanbod nam iets toe, doch dit betekent
niet, dat het tekort aan jeugdigen zal af
nemen, aangezien de stijging grotendeels
het gevolg is van seizoensinvloeden (o.a
bouwsector).
Het aanbod van als geheel werkloos in
geschreven vrouwen steeg enigszins er
bedroeg op 8 Januari j.l. ruim 130. Even
zo nam de vraag toe. Voor ruim 60 pet.
hebben de Ingediende aanvragen betrek
king op huishoudelijk personeel, hetgeen
een bewijs is van het reeds eerder ge
signaleerde tekort aan dit personeel. Het
zal dan ook slechts langs de weg der ge
leidelijkheid en het benutten van alle
daarvoor in aanmerking komende kansen
•lijk zijn op enigszins bevredigende
Controleur N.Z.H.
onderscheiden
De heer G. J. West te Haarlem, con
troleur bij de NZHVM, is onderscheiden
met de eremedaille in zilver, verbonden
aan de orde van Oranje-Nassau.
Verschil 670
wijze het tekort te doen afnemen. Het
aanbod was en is uiterst miniem. Overi
gens zijn er plaatsingsmogelijkheden in
vrijwel alle bedrijfstakken.
Waarom alleen witbrood
goedkoper?
De plaatselijke bakkerijcommissie te
Leiden schrijft ons het volgende naar aan
leiding van de verlaging in prijs van
witbrood met 1 cent per 800 gram:
Slechts één bloemsoort is zodanig ln
prijs verlaagd, dat dit een prijsverlaging
van 1 cent per heel brood van 800 gram
van het zogenaamde puur-witbrood mo
gelijk heeft gemaakt. De verlaging in
prijs van deze bloemsoort is een gevolg
van de sterke prijsstijging van het afval,
dat >bü vermaling van het graan vrijkomt.
In feite is de broodprijs dus afhankelijk
van de prijs, die de meelfabrikant voor
het afval maakt. Deze prijzen zijn zeer
veranderlijk en het is niet uitgesloten,
dat de verlaging van de broodprijs zeer
tijdelijk is.
Daar in de broodprijsverhoging van het
recente verleden niet alle kostprijsver-
hogende factoren zijn verdisconteerd, is
voor de bakkerij niet verantwoord
verdere uitbreiding aan de prijsver
laging te geven.
Het tweede motief ontleende hij
embryologie en verschillende va
principes, waar het er om gaat. voort te
bouwen op de bestaande toestand en dc
ontwikkeling tot haar rech: te doen ko
men. Spr. besloot met woorden van er
kentelijkheid tot het college van cura
toren, de rijksgebouwendienst, de districts-
bouwkunddge, de heer Maas. de aan
nemers en de medewerkers van het la
boratorium.
De president-curator herinnerde er aan.
dat de bestuurders van de Leidse univer
siteit zich haast van de oprichting al
van de noodzakelijkheid van anatomisch
onderwijs bewust zijn geweest Vele ana
tomen hebben Europese vermaardheid ge
noten en zich telkens als pioniers nieuwe
wegen in de wetenschap ingeslagen.
Na gewezen te hebben op de verande
ringen in de loop der jaren in de per
sonen. de methoden en de lokaliteiten,
omschreef de president-curator nog de
zorgen van na de bevrijding, door de toe
neming van het aantal studenten, het be
perkte budget, de onvoldoende ruimte en
de geringe mogelijkheden het instrumen
tarium te vervangen en uit te breiden
Prof dr J. N. Bakhuizen van den Brink,
rector van de universiteit, zei dat de ge
beurtenis van deze middag wijst op dc
vitaliteit van de medische faculteit en de
goede zorgen van de bestuurderen der
universiteit.
Ook voerden nog het woord een ver
tegenwoordiger van de rijksgebouwen
dienst. van de wetenschappelijke staf der
medische faculteit, die tevens namens de
van het laboratorium sprak, en van
het bestuur der medische faculteit.
Prof Dankmeüer heeft ook één van de
oudste vormep van het anatomisch on
derwijs. namelijk het ..theatrum anato-
im" in ere hersteld. In de vroegere
studiezaal kunnen de studenten in cirkel
vormige opgaande rijen neerzien op dc
ontleedkunde van hun leermeesters. (Dit
bedoelden we gisteren te schrijven, maar
de pen sliptcl.
GEMEENTE LEIDEN
Oiticiële publicatio
VERORDERING OP DE AANLEG VAN
STRATEN EN WEGEN
B en W van Leiden brengen ter open
bare kennis, dat op de secretarie dier ge
meente, afdeling Openbare Werken, ter
lezing voor ecu ieder gedurende drie
maanden is nedergelcgd de verordening
van 20 December 1954, houdende wtfzi-
gihg van de verordening van 18 Decem
ber 1913 (Gemeenteblad no 43> op de aan
leg van Straten en Wegen, laatstelijk ge
wijzigd bij verordening van 30 Novem
ber 1931 (Gemeenteblad no 33).
Leiden. 14 Januari 1055.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, Dc Burgemeester
J. Bool F. H. v. Kinschot
Leidse sigarenwinkeliers
bijeen
Gisteravond hield de Leidse vereni
ging van sigarenwinkeliers haar jaar
vergadering in De Vergulde Turk.
De voorzitter, de heer Spoor, gaf na
de opening een verslag over het afgelo
pen verenigingsjaar waaruit bleek, dat
de Leidse sigarenwinkeliers zeer goed
georganiseerd zijn. Niet minder dan vier
winketiecs traden het afgelopen Jaar toe
als lid. waardoor het ledenaantal gesle
gen is tot 31 winkeliers, wat voor Leiden
een groot aantal betekent.
Hel financieel overzicht, droeg ook al
ler goedkeuring weg.
Daarna behandelde men het onderwerp
..De gewijzigde omzetbclaslingheffing en
de gevolgen daarvan voor ons vak", wel
ke uiteenzetting met grote belangstelling
werd gevolgd,
Na de rondvraag, waarvan een druk
gebruik werd gemaakt, sloot dc voorzat
ter onder dankzegging voor de gTote op
komst deze geslaagde Jaarvergadering.
Daarna bleef men nog enige tijd gezel
lig bijeen om een nummertje hersengym
nastiek bij te wonen, waarbij alleen vra
gen werden gestelt die in verband ston
den met de tabaksbranche. Voor de ver
schillende deelnemende ploegen had men
een aardig geschenk, hetgeen vooral door
oe dames op prijs werd gesteld.
Rotterdams Philh. Orkest in
een populair concert
Aantrekkelijk, licht verteerbaar
programma onder Flipse
Ook voor het populaire concert van gisteren, georganiseerd door K. en O.,
bestond zeer veel belangstelling, zodat de Stadsgehoorzaal geheel gevuld
was. Het Rotterdams Philharmonisch orkest voerde onder leiding van
Eduard Flipse een aantrekkelijk, licht verteerbaar programma uit, bestaan
de uit werken van Tsjaikofsky, Liszt, Saint-Saëns en Gounod.
Over het algemeen werd er voortref
felijk gemusiceerd; Tsjaikofsky's overbe
kende. charmante Notenkraker-suite
klonk licht en doorzichtig, als echte bal-
lot-muzriek. Marinus Flipse gaf een de
gelijke pianistische indrukwekkende,
doch wat droge vertolking van Iiiszts
pianoconcert in Es; het orkest volgde
hem hierbij zo nu en dan slechts aarze
lend. hetgeen juist bij dit concert, waar
zoveel afhangt van de samenwerking tus-
orkest en solist, hinderlijk is. Ten
slotte is Liszts muziek wel wat verbleekt
en doet enigszins geparfumeerd aan: de
losse opbouw van dit concert wordt
slechts vergeten wanneer de vertolking
(Advertentie).
Vrije tijd voor
de huisvrouw!
Stoffer en blik hebben het veld ge
ruimd voor de stofzuiger, het was
bord is verdrongen door de was
machine. Maarin die was
machine hoort de echte alkalivrije
Echfalon. Dan gaat het nog beter,
nog vlugger! Echfalon, het middel
voor de fijne was. is niet duurder.
Gebruik het dus ook voor de gehele
gezinswas. en niet uitsluitend voor
alle mooie vrouwen- en kinder-
Een dokter nodig
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
morgen waargenomen door de artsen Van
Alphen, Den Haan, De Jager, Stoffers en
Wijdicks.
Welke apotheek?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
15 Januari 13 uur tot Zaterdag 22 Januari
8 uur waargenomen door Apotheek Van
Driesum. Mare 110. tel 20406. en de Zui-
der-apotheek, Lammenschansweg 4. tel.
33553.
Prof. mr dr C. W. van der Pot
Met recht
TlfET RECHT is prof. mr dr C. W.
van der Pot oud geworden. Een
nieuwe mijlpaal in het leven van deze
hoogleraar is weldra zijn 75ste ver
jaardag, die hij op Dinsdag 25 Januari
hoopt te vieren.
Er waren meer mijlpalen ln het
leven van prof. Van der Pot. Eén er
van was zijn benoeming tot hoogleraar
aan de universiteit te Groningen in
1921. Hij doceerde daar staatsrecht,
administratief rsc'jt. volkrnrecr.' en
staatkundige geschiedenis. Die benoe
ming, vijf Jaar nadat hij zijn disser
tatie „Wet en algemeene maatregel
van bestuur in het Nederlandsche
Staatrecht" schreef, kwam tamelijk on
verwachts. „Ik moest helemaal om
schakelen." zegt de hoogleraar. Deze
omschakeling was er een van de prak
tijk naar de theorie; vóór 1921 was hij
namelijk secretaris van het hoogheem
raadschap Rijnland (sinds 1910) en wet
houder van Financiën en Volkshuis
vesting te Leiden (sinds 1918).
Al is de hoogleraar reeds vijf jaren
emeritus, nog steeds heeft hij vele en
drukke functies. Hij is o.m. redacteur
van het Nederlands Juristenblad en
het Rechtsgeleerd Magazijn Themis",
lid van de Onderwijsraad, van de
Staatscommissie voor Waterstaatswet-
geving en voorzitter van de Kamer
Groningen van de Raad voor Rechts
herstel. Deze laatste functie brengt
mee, dat hij eens in de veertien dagen
naar Groningen moet. (Hij woont
thans ln Den Haag). Prof. Van der
Pot schreef voorts enkele boeken,
waarvan het bekende handboek
„Staatsrecht", dat de historische ont
wikkeling van het staatsrecht behan
delt. in 1953 zijn vijfde druk beleefde.
Hij is ook voorzitter geweest van de
Commissie voor Hoger-Onderwijs-wet-
geving. In 1950 werd hij benoemd tot
Commandeur in de Orde van Oranje-
Nassau.
Uitgekleed!
2N 1947 werd de student Friedrich
Georg in Halle 's avonds op straat
aangehouden door Sowjet-militairen
en alleen in hemd en onderbroek ge
kleed huiswaarts gezonden. Die sol
daten waren er kennelijk op uit, in
burgerkleren te deserteren. Dit is één
van de aanleidingen geworden voor
de arrestatie van de student, die na
heel veel lijden en omzwervingen
thans met een groep lotgenoten-
vluchtelingen in Leiden bij pleeg
ouders is ondergebracht.
Friedrich ging tijdens zijn studietijd
in de Oostelijke sector wel eens naar
krantenredacties in West-Berlijn, om
op de hoogte te komen van culturele
manifestaties in de Westelijke wereld.
Bovendien kreeg hij van tijd tot tijd
pamfletten mee met politieke inhoud,
die hij en zijn kameraden op straat
hoeken in Halle aanplakten,
In 1948 werd Friedrich Georg ge
arresteerd. Hij stond terecht voor een
Sowiet-tribunaal en werd veroordeeld
tot 25 jaar tuchthuis. De gronden van
de veroordeling? Vijandigheid tegen
over dc Sowjet-staat (zijn aanaifle
van klerenroof door Russische mili
tairen), cultuurspionnage (bezoek aan
West-Berlijnse redacties, waar kenne
lijk Oost-Duitse spionnen hebben ge
zeten) en dan natuurlijk de pamflet-
tenactie.
Tuchthuizen1
1VA DE veroordeling van Friedrich
Georg volgde een jaren durende
tocht langs tuchthuizen in de Oost
zone. tot z(jn verschijnen voor het
tribunaal zat Friedrich drie maanden
in een tuchthuis te Halle. daarna, tot
1953, in de strafgevangenis van Baut
zen. In 1951 werd het gevangenisregiem
door de Russen overgegeven aan de
Volkspolltie.
Onze vraag, welk regiem beter was,
voorzover hier dat woord kan worden
gebezigd, bracht een levendig debat
te weeg tussen Friedrich cn zijn kame
raden. Ze werden het er over eens,
dat het weinig uitmaakt of men van
de kat of de hond wordt gebeten. De
behandeling was in beide gevallen
even slecht.
In 1953 verhuisde Friedrich naar het
voormalig strafgesticht van de Wchr-
macht in Torgau. Daar kreeg hij ook
bij algemene amnestie de vrijheid weer.
Friedrich's ouders waren intussen
overleden, en hü wist naar West-
Berlijn te ontkomen.
Deze student ls thans Ingeschreven
bU de universiteit van Bonn en set
zijn onderbroken studie in Germaanse
talen en psychologie voort. Na drie
of vier semesters Is hij klaar voor het
leven. Dan zal hij 30 of 31 jaar zijn.
En wie vergoedt die verloren
jaren? De houding van de West-Duit
sers is: ,Je had helemaal geen verzet
hoeven te plegen, het is je eigen
schuld". En van 115 Mark ondersteu
ning in de maand scharrelt hij maar
PONDERD JAAR GELEDEN
feit. We hoorden klanken die wezen
op een neiging de Derde Weg als de
juiste tc zien. dus een verenigd en
neutraal Duitsland als een soort buf
fer tussen Oost en West.
Verretoeg de meeste studenten, die
we spraken, blijven in West-Berlijn,
hoe moeilijk het leven daar ook is.
Want daar en daar alleen voelt men
de schrijnende wonde van de verde
ling zoals zij die ook voelen. In die
atmosfeer leven ze verder, zoekend
en tastend naar een nieuwe toekomst.
Pieterskerk
ral niet bekend, doch de dertiende
Januari van de laatste oorlogswinter
bl\jft in vele Leidse gezinnen voort
leven als een donkere dag. Een dag
die nieuwe ellende en rampspoed
bracht. Ook een dag waarop de dood
rondwaarde. Er éven aan terug den
ken kan geen kwaad voor hen, die op
13 Januari 1945 in de familiekring
konden blijven. Een verder: men over
denkt óók de stukjes over Friedrich
Georg en r\jn kameraden....
Tip uit Karthoum
bektjian Brothers te Karthoum, hele
maal In de Soedan. Deze broers, die
tezamen In vereniging handelen, im
porteren tal van artikelen, maar kun
nen kennelijk nog meer goede produc
ten gebruiken. Als daar zijn: ingeblik
te levensmiddelen, tarwebloem, touw,
biscuits, suikergoed, licifersen
kranten. Dat wil zeggen „once read
newspapers" en „overissued news
papers", kranten dus die éénmaal ge
lezen of die teveel gedrukt zijn.Dat
trof ons papieren hart natuurlijk en
we hebben thuis de dagelijks groeien
de stapel er nog eens op na gekeken.
Misschien zat er een aardige bron van
bijverdienste in. Maar nee, zelfs in de
Soedan loopt dat allemaal over ban
ken: Barclay's Bank en The National
Bank of Egypt. Het wordt ons te inge
wikkeld, met deviezen en zo. We hou
den het maar op de papleren kerk en
de jongens van Kunst en Genoegen.
Hereniging
de politieke vraagstukken van deze
tijd? Ze willen daar wel over praten,
maar al spoedig blijkt, dat voor hen
één probleem alle andere volkomen ln
de schaduw stelt: hereniging van
Oost- cn West-Duitsland. Aangezien
ze bijna allen nog familieleden in het
Oosfen hebben, is dat ook tvel te be
grijpen.
Eenstemmig is de groep van oor
deel. dat men ontruiming van het
Oosten door de Russen nooit op ethi
sche gronden behoeft te verwachten.
Maar op welke grond dan wel? Door
overleg? Daarover spreken ze geen
vast oordeel uit. Over het algemeen
zijn ze geporteerd voor de nu verla
ten stelregel van de VS.. die macht
hebben gesteld tegen Sowjet-brutali-
piETER A. SCHEEN ts een bekwaam
Haags kunsthandelaar. In zijn
zalen aan de Zeestraat organiseerde
hij reeds tal van tentoonstellingen, en
telkens weer treft het ons, dat er zo
veel Leidse schilderijen te bezichtigen
zijn. Ook dé tot 5 Februari durende
wintertentoonstclling omvat enkele
doeken met oude Sleutelstadsgezich
ten. Zie nu eens naar de Pieterskerk
van C. Behr (1812-1895). Het doek is
69 bij 88 cm en de figuren zijn er op
aangebracht door niemand minder dan
Johannes Bosboom
Trieste terugblik
rpiEN JAAR GELEDEN leerde Hol-
-* land de angstwekkende beteke
nis van het woord .razzia" maar al
te goed kennen. Na Rotterdam volg
den Den Haag, Amsterdam, Dor
drecht, Haarlem en op 13 Januari 1945
de Sleutelstad. Op die mooie winter
dag werden 's middags om half vier
de toegangswegen hermetisch afge
sloten: Leiden was aan de beurt. Aan
vankelijk leek de razzia circa zeshon
derd slachtoffers te vragen, maar ge
lukkig wisten zeer velen nog te ont
snappen. Juiste cijfers zijn in dit ge-
Ervaring
]£EN KUIKEN zeide tot zijn arts:
„mijn kop voelt aan als
gloeiend kwarts.
Dat komt, omdat een man, een
dikke,
een eitje op de kop kon tikken,
en dat ook deed, maar toen vergat,
dat ik airede binnen zat".
aie geestdrift opwekt, welke de toehoor
der meesleept ook door zwakke of zelfs
banale passages heen. Dit was niet geheel
het geval, al kwamen ook prachtige mo
menten voor
Na de pauze genoot men van Saint-
Saëns' uitvoerige Carnaval des animaux,
een humoristisch werk vol parodistische
vondsten, waarvan echter de eigenlijk
muzikale waarde niet zeer groot geacht
kan worden. De uitvoering was in veel
opzichten uitstekend, slechts het samen
spel der twee klavieren zou nog voor
verbetering vatbaar geweest zijn. De eer
ste cellist verdient een bijzonder woord
van lof voor de prachtige voordracht
van Lc Cygne.
Tenslotte stond Gounods ballet-muziek
uit Faust op het programma. Ze werd
met élan uitgevoerd, ln sommige delen
werd het tempo wel wat snel genomen,
aoch voor het overige viel er veel te
prijzen.
Als componist van ballet-muziek pre
fereren we toch Tsjaikofsky boven
Gounod.
Ook ditmaal leidde Eduard Flipse de
te spelen werken zelf met enkele woor-
oen in. De smakelijke wijze, waarop hij
elk werk aan zijn toehoorders weet voor
te zetten, had veel succes. Wij zijn er
van overtuigd, dat deze populaire con
certen ook in de toekomst steeds meer
toehoorders zullen trekken cn daarmee
in hoge mate tot de verbreding van ons
muziekleven zullen leiden.
J. van der Veen
Leidse Vogelvrienden
zagen films
Voor de leden van „Dc Leidse Vogel
vrienden" werd gisteren in de Jacoba-
zaal van De Burcht een filmavond gege
ven. Het uitgebreide programma bevatte
naast enkele interessante natuurfilms
over het vogelleven, onderwerpen voor
elk wat wils. Een dwaze tekenfilm, het
bekende filmwerk van Herman van der
Horst „Het schot is te boord", een rol
prent over de beroemde Engelse potten
bakkerijen en een muziekfilmpje uit het
wilde Westen.
Deze avond werd geopend door de
voorzitter, de heer A. van Mook. die in
kort bestek een verslag uitbracht over
het afgelopen verenigingsjaar. Voor De
Leidse Vogelvrienden is 1954 een gunstig
jaar geweest. Na de strubbelingen in het
begin heeft het nieuwe bestuur andere
wegen gezocht om de leden zoveel mo
gelijk te kunnen aanbieden over hun
hobby. Spreker wees op de succesvolle
tentoonstelling in het afgelopen jaar en
roemde de prettige samenwerking met
De Zanger. Gelukkig is het ledenaantal
nog steeds groeiende en door de sterke
kern, die nu gevormd is. cn de goede
financiële positie, geloofde de heer Van
Mook. dat de vereniging alleszins een
goed jaar tegemoet gaat Het bestuur
heeft grootse plannen en treft alweer
voorbereidingen voor een grote feest-
Een warm bait voor een
icoud werk
In de week van 7 tot en met 12 Fe
bruari wordt in Isriden een huls-aan-
huis-colleclo gehouden voor de t.b.c.-
sanatorla Sonncvanck cn Zonnegloren.
Natuurlijk zijn hiervoor collectanten nodig
met een warm hart, die de winterse
koude voor het goede doel willen trotse-
Men kan zich aanmelden bij de volgen
de adressen: P. Akkerman, v. d. Spiegel
straat 5; mevr. A. Bink, De Laat de Kan
terstraat 13; dokter J. de Bruijne, Hoge
Rijndijk 19; G. F. E. Klers. Cobetstraat
36; W- Klljn, Van Speyckstraat 32; F. v.
d. Laaken, Rijn- en Schiekade 100; mevr.
Lambooy. Hoge Rijndijk 3; W. v. d. Lin
den, Oude Rijn 44a; mevr. T. Mol, Zoe-
terwoudseweg 92; voorts aan het secre
tariaat, P. M. Overduin, Herengracht 21,
teL 22653.
