^u?ee jongs auteurs herdrukt
Muziek-Spectrum-
een vergissing
Cultureel
venster
DE GLANS
der dagen
I De Ziel tof zichzelf
Godsdienst op Engelse scholen
vaak slechts een dun vernisje
LEZERS
PELGRIMAGE
Noorse bisschoppen: de kerk
moet positief spreken
NIEUWE LEIDSCHE COUHANT
MAX DENDERMONDE
JACOBA VAN VELDE
Er zijn twee redenen om deze auteurs jong te noemen.
De eerste is. dat het schrijven van een goede roman een
zekere rijpheid veronderstelt, die bij een lyrisch dichter kan
worden gemist. De tweede reden ligt in het begrip „jong"
zelf. Door het over de gehele linie ouder worden van de
20e eeuwse mens (indien hij tenminste oorlogen en kampen
overleeftnoemt men iemand van in de dertig met volle
overtuiging jong. Welnu. Dendermonde is van 1919 en
Jacoba van Velde verzwijgt weliswaar in het mij ten dienste
staande autobiografietje haar leeftijdmaar het door haar
aangeduide geboortejaar 19.en het daarbij gevoegde portret
zeggen genoeg. Herdrukt zijn dus deze jonge auteurs.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!
Dendermonde (pseud. van
Henk Hazelhofi heeft al vrij veel
gepubliceerd: gedichten, novel
len. romans, zodat zijn „De we
reld gggtHMHUjMMMjl
zonder God. ja wat nog erger
is: van de post-christelijke
mens uit de 20e eeuw, die het
viijt ten onder' i dpcnrum- de obligate edelaar-
indruk van dit digheid en het optimisme van
Jacoba de 19e eeuwse niet-gelover
mist, dat wil dus zeggen:
wiens naaktheid en armoede
JACOBA VAN VELDE
JtfUZlEK. is er niet om over
te schrijven, maar om naar
te luisteren. Het is een oude
waarheid, die toch nog wel
vaak vergeten wordt. Hoeveel
letters worden er niet jaarlijks
gedrukt die betrekking hebben
op de muziek. Verklaren wil
men, steeds maar verklaren
met woorden. Die „men" is dan
vaak hij, die zelf niet compo
neert en zelf niet speelt. Van
1946 af verschijnt er in ons
land een uitnemend fnaand-
blad, dat zich bepaalt tot de
muziek. Dat blad „Mens en
Melodie" is een uitgave van
Het Spectrum te Utrecht rn
aan dat blad werken talloze
mensen mee, die zelf wel com
poneren en zelf wel spelen.
Ook bekende musicologen, wier
taak het nu eenmaal is de mu-
ondermaanse leven
van Velde daarentegen, oorspron
kelijk danseres van beroep, bo-
veel ««worden.
C. RIJNSDORP
Max Dendermonde, De we
reld gaat aan v1t ten
onder, 2e druk, ultg. Amster
damse Boek- en Courantmü-. Am
sterdam, 1954;
Jacoba sa
Querido
geschreven, zodat deze aankondi
ging van herdruk met enkele op
merkingen kan volstaan.
Over Dendermondes boek dit:
bij meer wetenschappelijke, na
der: wijsgerige aanleg van de
schrijver zou het een filosofisch
boek hebben kunnen worden. Zo
als Roussau de overbeschaafde
wereld van zijn tijd van een in
verstandelijkheid en vormelijk- t
heid verstarde cultuur tot de E
natuur terugriep, zo roept Den- schappij, Amsterdi
dermonde met^zyn ro-
haar noodlottige activi
teiten tot de luiheid
terug. Natuurlijk niet de
ordinaire luiheid, maar
het epicurisme van de
mens. die wéét. dat hij
lui is en waarom hij het
is. Het is de luiheid van
de overwerkte en ont
goochelde 20e-eeuwer,
die niet langer aan de
mooie dingen van het
leven wil voorbijdraven.
Het boek speelt in
in Aet dorp
aan de ouwe
Velde, De g r o-
druk. uitg. N.V. trou-
Uitgeversmaat- kuns
m. 1954. ama
ook niet zijn.
verdiepen, zijn gedach
ten over kunst en zijn
eigen werk behoevèn
werkeir
...1 familie Pousekovsky de eerste
viool speelt. De zwakke stee van
het boek is. dat de held, Alex J.
Weatherhood, de welmenende lui
lak. een reeks aangeboren voor
delen heeft meegekregen: uiter
lijk voorkomen, intelligentie en
talent. Het kost hem veel meer
moeite zich de eruditie en de
bewonderaars van het lijf te hou
den. dan om die te verwerven.
Dat een vrouwelijke Pousekovsky
op hem verliefd wordt, is aan
nemelijk (een verliefdheid be
hoeft men nooit te motiveren),
vttANNEER ge uw boekverkoper vraagt
voor te leggen welke geschikt'zijn vo
dan zal hij vermoedelijk niet zo maar op zijn kasten toelopen
en met een arm vol terugkomen. Voor de oudere generatie biedt de resultaten telkens
dat haarvader, de grote de moderne literatuur niet veel aanlokkelijks. De verandering zien'
hemHdeH'geh^mst^e'xperrme'nten dc geestesgesteldheid, veroorzaakt door twee wereldoorlogen,
laat meemaken, wil er bij mij
niet in. De opzet van het boek
liet echter geen andere mogelijk- Ook de moderne literatuur
heid toe: de luiheidsprofeet oude mensen is veelal nie
schikt om aan oude mense
resultaten getuigen i
dochter Justine.
Nu moet er bij
i oud Twei
scheppingsdrang
gedachte, bevat een kern handen te worden gegeven. Ik zijn historische sfeer en oude die geen genoegen
De Grote Zaal speelt in een
heel andere wereld: die van
ouderdom. vereenzaming en
dood. De grote zaal is, in het
rusthuis waarin de hoofdfiguur
onafwendbaar terecht moest ko
men. de afdeling waarheen die
genen worden gebracht, met wie
het wel spoedig zal aflopen.
dusdanig, dat
de overigens volksgebruiken (Palmpasen)
j de figuur van deze met een nj»
zeer goed geschr gemoedsleven gezegende oude het
van Jacoba van Velde ,,De Gro- vrouw, twee uitzonderlijke cr
te Zaal". ditposten zijn op de rekening v;
Het is dan ook een verheugend ook "hetgee"' haar^oed^ 'recht fen-Vereniging ,.'t Open oog".
|is_pi j-.. J» - heeft gewoekerd. Maar het welker leden uitnemende foto's
alle op- exposeerden, doch met die foto's
tevens bewezen zelfs als foto
graaf geen genoegen te kunnen
nemen met het gewone plaatje.
Bepaalde' licht vallingen of com-
Dit kleine wonder heeft Fré weldoende* s'óberhètd heeft bereikt Posities geven ook aan die foto's
op haar naam staan. 1S voorbeeldig.
fijnzinnige, zorgvuldig Er gaat een sterkende kracht
geschreven korte roman ,,De van djt boekje uit. want het ziet
de ouderdom in het licht van het dat
evangelie. Justine begrijpt het: Wat
„Het is niet de angst om
te worden het is de angst
jmM worden
een uitstekend geschreven verhaal resultaat is dan ook i
is verschenen (bovendien in een zichten hartverheugend.
bijzonder heldere druk!) over een Het blind zijn van de oude m
tachtigjarige dat men met alle vrouw van Rees, geeft aan ha:
genoegen ook aan een tachtig- „terugzien" wel een heel b
jarige kan laten lezen. pafalde sfeer. Wat Fré Domisi
met eenvoudige middelen
De fictie
het boek om en om door de D^ljs!
moeder (de oude vrouw) en de met ha
dochter Helena is geschreven,
een even eenvoudige als doeltref-
fende vondst, die meteen voor de M. Stols, Den Haag 1954).
schrijfster de mogelijkheid mee. t de oudf
bracht het sterven van de moeder meTrmw Van Rees, die ro riels-
:'^re°^S,,iS,^8r0V! er't' h» T"e"ts« geest'nie*t"te"h'ebben"gekend'
soberheid en strakheid van ver- stadje wil bezoeken waar B.
teltrant en stijl aan de ene kant. haar jeugd doorbracht. ic uucr
en de gemakkelijkheid en losheid jeu^d waaraan zij de rijkste dragen
van toon anderzijds. Het boek is herinneringen bewaarde, waar-
zij ook haar kinderen heeft
In dit verband is
ardig. dat de Boskoopse
Schilderskring dit jaar samen
werkte met de Amateur-Fotogr
eigen karakter.
u concentratie, -
door vrouwelijk '"ten Senlelen'
t geest en toon betreft.
•nderneemt de reis onder
de hoede van haar dochter Justi
ne. bij wie zij in huis
De meesterlijke illustratie op
de omslag en trouwens de gehele
uitvoering van dit boekje maakt
het naar inhoud en verschijning de moeilijkheden
een volkomen geslaagde uitgave, /"ft
een eenheid, zodat men dit werk-
je per se niet in een andere vorm
zou willen lezen en bezitten.
Maar.het is een uiterst
somber en troosteloos boekje,
dat geen verstandig mens aan
oude mensen
kunstschil-
Justine heeft te kampen met
haar huwc-
JMHMHkunstenaar. doch
tenslotte wordt deze pelgrimage
ook voor haar van beslissende
betekenis, wanneer zij. gesterkt
door haar geestrijke oude blinde
moeder, haar leven weer kan
menselijk als literair, doch
onthullen dan ook maar de ont
stellende armoede van de mens
de tachtigjarige oude
■v
Kant nooit u tegen de eeuwige orde.
Waar niemand 't doe1 van kan bevroên
Maar laat het leven in u worden.
Doend' wat uw hand vindt om te doen.
Wat pijnt ge u in uw aardse banden
Om wat niet in uw macht staat af?
Aanvaard het alles uit de handen
Van Die uw leven 't aanzijn gaf.
Als u het leed dreigt te overstelpen,
Stort vrij in tranen uit dat leed;
Zij zullen tot berusting helpen,
Waarin ge uw bitterheid vergeet.
En ga de dagen uwer jaren
in blind vertrouwen tegemoet,
Zoals door 't ruim de wolken varen,
Waarheen Gods wind ze varen doet.
het vak dat vraagt,
voor de nederigste
patiënt bij nacht en
ontij klaar to staan.
Karakteristiek is
zijn verstrooide
drentelen naar zijn
geparkeerde wa-
waarop hij zijn
sleuteltje uit zijn
vestzak vist. Ka-
BIJ DE SCHILDERENDE
AMATEURS VAN BOSKOOP
aw E KUNST is niet alleen
11 het bezit van die kleine
IE groep
W zich beroepskunstenaai J
Dat mag de kunst bezigheden hebben: kweker, han
en toch zo uitgestrekte ge
meente Boskoop, het roemrijke
boomkwekersdorp aan de Gou
we. Van 1947 werken hier enke-
Ie amateurschilders samen in de
de leden Boskoopse Schilderskring, men-
die dus de gehele dag andei
riek te beschouwen en te ana-
Alsof dit blad niet genoeg
meer is. heeft de uitgever-druk
ker J. van Haaren te Eindho
ven ook een maandblad doen
verschijnen, dat zich met de
zgn. klassieke muziek bezig
houdt. Het blad heeft als titel
gekregen „Muziek-Spectrum"
dus niet erg fijngevoelig ten aan
zien van de uitgever van het
eerste muziekblad „Mens en Me
lodie". Het eerste nummer heeft
beslist niets van een spectrum
en men krijgt zo de indruk, da'
hier weer zo echt eens gelief
hebberd wordt door enkele lief
hebbers. We twijfelen namelijk
niet aan de liefde van de zo
niet geheel dan toch wel ta
melijk onbekende redacteuren en
medewerkers voor de muziek,
maar alleen „liefde tot" is niet
voldoende om bij anderen ..be
grip voor" bij te brengen.
Enkele mooie foto's moeten
vergoeden wat er aan wijsheid
in het geschreven woord te kort
komt. Er staan in dit numpier
heel aardige stukjes over Fauré.
Bach. Haydn, Jeugd en Muziek
en Willem van Otterloo. benevens
wat gramofoonbesprekingen. Met
het artikel „Leidingwater of mu
ziek" worden weer enkele open
deuren ingetrapt t a v. het radio-
gebruik en over „Tannhauser"
schrijft iemand zonder taalge
voel. Enfin, wie van oppervlak
kige treinlectuur houdt, vindt wel
iets in dit „Muziek-Spectrum"
dat geen spectrum is.
CORN. B.
De delaar. accountant, vertegenwoor-
J ger. enz. In hun vrije uren
:hilderen ze. soms samen, soms
veelal buiten.
is ook het bezit
ir. die naast de dage
lijkse werkzaamheden de op 'eigen' atelil
kunst even hard nodig
heeft als de man. die De sleur van het dagelijkse werk
„van de kunst" leeft. De wordt dan onderbroken door de
amateur mag dan geen steeds nieuwe verrassingen van
tijd hebben zich in de kunst en het leven komt daar
door op een hoger plan te liggen.
Vanzelfsprekend behoeft men
bij deze mensen geen progres-
niet minder gieve jdeegn te verwachten. De
lv mooie dingen in het leven trok-
""'J? doppen na
te schilderen, heel gewoon een
potje, een bloem, een landweg
of een huis. Ze genoten cr zelf
van als het „leek". Maar al wer
kend gingen ze zich vrijheden
veroorloven, gingen ze eigen
stemmingen schilderen, gingen ze
eigen indrukken op doek vastleg
gen. Men behield nog wel de na
tuurlijke vormen, maar het werd
langzamerhand heel wat meer
een paar boeken dan naschilderen. En op de jaar-
ouden van dagen, lijkse Kerstentoonstelling in de
openbare school te Boskoop zijn
Te veel in aparte hokjes
Al lijkt dun het ideaal van Groen
van Prinsterer verwerkelijkt
IN Amerika is de staatsschool volkomen gesaeculari-
seerd en wordt zelfs het recht om de schoolkinderen
een bijbel uit te reiken, betwist. In Frankrijk is alle gods
dienstige onderwijs contrabande. Maar in Engeland schijnt
het oude ideaal van Groen van Prinsterer verwerkelijkt
te zijn: de overheidsschool met de bijbel. Doch dat laatste
is te optimistisch: de toestand is van evangelisch stand
punt nauwelijks bevredigend te noemen.
Dr. K. J. Kraan, gevet, predi- de levenssferen. Zo zijn ook re-
kant in Londen, vertelt in Ad Fon-
tes. dat men bij een wet van 1944
de Engelse natie alom een niet-
kerkelijk, algemeen-christelijk re
ligieus onderricht probeerde te 1IW1U t
verzekeren. Alle gesubsidieerde siechts een tiende
scholen (90 pet) moeten de dag king gaat geregeld
begir
(hymn-singing. schriftlezing
gebedi. Godsdienstonderwijs is
verplicht; desgewenst kunnen on
derwijzers en kinderen vrijstelling
krijgen. Dit onderwijs mag niet
ligie en gezin vaak aparte do
meinen.
De kerken? Ze hebben „zoveel
met zichzelf te stellen om het
hoofd boven water te houdei
de bevol-
de kerk)
korte eredienst dat men aan ccn actie naar buiten
BB veel te weinig toekomt. Het bewa
ren staat meestal voorop en hele
maal achteraan komt het winnen
en vermeerderen!"
Invloed ten goede
rigens
e Calvinistische Stude'
r de beweging. Deze heeft
christelijke opvoeding,
te
bij mij heeft, begrijpelijkerwijs, diepe sporen nagelaten in de literatuur, dat deze amateur-schilders, zo
v,5» dan al niet over artistieke
•oblemen mogen piekeren, toch
t de
De Boskoopse schilders doèn
hun schilderijen, de één
wat meer en de ander wat min
der. Een R. Luytjes b.v. heeft
in een groot bloemstuk, een jas
mijn, heel wat meer gegeven
dan alleen maar de zichtbare
werkelijkheid en zijn kinderpor-
P. J. RISSEEUW tret heeft in zijn teerheid en
zuiverheid iets van het door
schouwde. De tekenaar Jan Groe-
neveld heeft wellicht de meeste
fantasie (o.m. met een heel
grappige en speelse verbeelding
van een tambour-maltre), maar
zal die fantasie nog in de juiste
vorm moeten leren gieten. In
zachte tinten heeft Drikus van
der Valk zijn werk opgezet als
wilde hij het geziene iets milder
maken in zijn droom en Thijs
van Wijngaarden geeft juist weer
alle felheid en temperament in
zijn huizen en bloemen, soms
verbazend knap (Ridderbuurt en
Oostindische kers), soms in de
verfbehandeling wat zwak
(Aaronskelk).
De thans in Amerika wonende
Boskoper Rudolf Kluis zoekt het
iets meer naar de abstracte kant
en bewijst in een knap geschil
derd bloemstilleven, dat hij wel
eens wat van Chagall heeft ge- vg
zien, terwijl Jan P. v. Oostrom
wat minder innerlijke bewogen- j=
heid toont. Verrassend is het
werk van de zeer jeugdige Hen-
ny Erkelens, een jongeman die b
zowel in olieverf en contépotlood
als in de ceramiek opmerkelijke
resultaten wist te bereiken en
zeer zeker eigen schepping ver-
kiest boven copie.
Net als eens in het Vlaamse
Maaseyck jan het einde van de
14e eeuw twee gebroeders Van
Eyck leefden en beiden schil-
derden, zo zijn er ook nu in
Boskoop twee gebroeders Van
Eyk: Jan en Gert van Eyk. De b
éen is accountant en de ander b
boomkweker, maar beiden zijn j§
ze kunstenaar. Er is tussen
hen echter wel meer verschil b
dan bij de 14e eeuwse gebroe-
ders Van Eyck. Gert van Eyk
is dynamischer dan Jan, feller b
in zijn kleuren, meer fantasie
in zijn verbeeldingen, soms hu-
moristisch of ironisch, steeds
heel direct. Jan van Eyk is de
rustige beschouwer, die nevel
of sneeuwlucht geheel onder-
gaat en eerlijk weergeeft,
prachtig van tint.
Dat zijn zn die schilderende
amateurs uit Boskoop, die
mensen die nog de tijd vinden
en ook willen vinden om
het schone van het omringen- b
de vast te houden, tc blij-
ven beleven. In de kleinere
dorpen van ons land wordt
vaak een grotere kunstactivi-
telt gevonden dan In de steden.
CORN. BASOKI I
provincie Londen wordt de onder
wijzers aanbevolen, kennis te ne
men van de resultaten der
Schriftcritiek. Bij de meeste on
derwijzers is de evolutieleer troef.
Met de eerste hoofdstukken van
Genesis gaat dan ook een groot
gedeelte van het Oude Testament
overboord.
„Een juffrouw vertelde aan de
kinderen de geschiedenis van
Noach en zei. dat de kern van
die oude verhalen wel waar was,
maar dat veel er later bij ge
maakt was. Zij vroeg, welke kin
deren nog alles letterlijk geloof
den. wat in de Bijbel stond en
voegde de jongens cn meisjes, die
hun vinger opstaken, toe, dat ze
spoedig wel wijzer zouden zijn. _v__.
Toen ik me daarover bij het Hoofd Zaterdagavondradio met haar
welke zoveel mogelijk overtuigde
christenen wil aanmoedigen, uit
roeping bij het onderwijs te gaan
en zich speciaal op het bijbelon
derricht te specialiseren.
Het verschil tussen Nederland
en Engeland tekent de schrijver
ten slotte aldus:
als men een kamer u>»l
verven en men heeft verf te
weinig, kan men twee dingen
doen: of men geeft de hele
kamer één laag. of men geeft
één muur drie of vier lagen. Het
eerste ziet men in Engeland: het
hele nationale leven christelijk
gekleurd, maar de laag is raak
o zo dun. Het tweede zie je in
Nederland: een muur geverfd
met dit'erse lagen, menie, grond
verf enz. volgens alle regelen
oog. der kunst, christelijke scholen,
kranten, partijen, vakverenigin
gen enz. enz. Maar een groot
deel van de natie is godsdien
stig blank, of liever kleurloos,
geheel van de ware religie ge
speend.
Maar gelukkig, dit beeld moge
in feite juist zijn, de christenen
leven niet alleen bij de feiten,
maar ook by Gods wonderen..."
beklaagde, zei ze, dat ze dit
paedagogisch vond. maar dat ze
het zakelijk met haar collega eens
In Londen zijn zelfs vrij veel
onderwijzers communist, en nie
mand kan hen beletten het mate
rialisme te propageren, zelfs in de
bijbelles
Niet in het gezin
Daar komt volgens dr. Kraan
nog bij, dat van een godsdien
stige opvoeding in het gezin
heel dikwijls weinig terecht
komt, zodat het huisgezin even
tuele verkeerde invloeden van
de school nauwelijks compen
seert. Overal zijn „waterdichte
schotten" tussen de verschillen-
hoorn van platvloerse overvloed
ligt over menig gezin, waarvan
de leden 's Zondags kalmweg
het „Hoe branden mijn gene-
genheén" aanheffen. Och, er is
toat gesmaad op de harmo-
Avondgebed bij het einde des jaars:
.en bevestig Gij het werk onzer handen over ons,
ja, het werk onzer handen, bevestig dat'*. (Psalm 90)
van baard, gouden bril en hoge te krijgen cn hem. die zoveel
Ziehier een gegeven dat in han- hoed. om van koetsje en wan- jaren al voor het lichamelijk
den van menig auteur volkomen delstok niet te spreken, maar welzijn van zijn gehele familie
handen zal ge- verknoeid zou kunnen worden deftig in een meer hedendaagse zorgde, een groet, zo niet een
eerlijkheid en door te uitgesponnen herlnnerin- betekenis, die in zijn geval praatje af te dwingen. Terwijl
onopgesmuktheid zijn prach- ®en en sentimenteel gejammer. neerkomt op het achteloos-cor- hun blikken elkaar ontmoetten,
tige eigenschappen. zowel Fré Domisse is er echter vol- reet dragen van goede kleding; moest hij vaststellen dat het de
komen in geslaagd de lezer te hoogheid, door zakelijke vrien- dokter niet was. De pseudo-
verplaatsen" in de gedachten- delijkheid verzocht en de van- arts moet er niets van begrepen
creld en het gevoelsleven zowel zelfsprekende bereidheid om, als hebben: het begin
leefde groet, een
intredende verstar
ring. een half open
mond en grote
ogen. die zich on
middellijk naar de
ramen wendden,
waar niemand te
zien was. Intussen
stapte de dubbel
en reed kalmpjes
Spokendans
Onder deze titel heeft Albert
Helman bij de Amsterdamse
Boek- en Courant Mij een novelle
uitgegeven welke hij beter aan de
vergetelheid had kunnen prijsge
ven. Wij hebben een te goede her
innering aan zijn meesterlijke
Mexicaanse roman De Rancho
van de X Mysteries om dit quasi
Hollandse spookverhaal te kun
nen waarderen.
Het verhaal dankt waarschijn
lijk zijn ontstaan aan een der ve
le uitnodigingen aan de Nederland
se auteurs om mee te dingen aan
een novelle voor het geschenk
van de boekenweek. Zoals bekend
werd bij deze uitnodiging steeds
rakteristiek is ook zijn rijden, weg. Bij de hoek keek hij nog
emotieloos, bijna wetenschappe-
doet straat verdween.
lijk. Een beetje ongewoi
S zijn vogelachtig profiel aan. ais- D
ook de grote adamsappel, de
ö- geelachtige gelaatskleur en het t
onzuivere wit van de ogen. De
nette, witharen schedelbedek-
king lijkt op een pruik, maar
is het niet. Hij, woont aan een
i> kade bij een schuine zijstraat,
g Toen mijn zegsman onlangs die
zijstraat uitkwam, keek hij
vreemd op. De dokter, in een
oud pak. stond vlak
hij in de zij- Nederlander aanstoot geven
een dubbelganger
daar aan toe. maar
dat deze dubbelganger uitgere-
je deur tapijtjes op
fiets bindt, terwijl niemand
erg heeft in deze speelse gril
van het leven!
Als iemand in het doktershuis
het nu maar eens gen erkt had:
Een kind met een wijzende vin
ger. een grijs, blozend dames
huis 'bij een boompje opgerolde hoofd met ongelovige ogen. of
tapijtjes op de bagagedrager
een fiets vast te binden.
Merkwaardig. Ging hij verhui
zen? Waren dit Persjes, waarop
hij bijzónder gesteld was en die
hij eigenhandig wou overbr
de dokter zelf. geconfronteerd
met zijn volmaakte evenbeeld,
zijn nimmer bestaan hebbende
tweelingbroer, de ik die hij op
lager levensplan had kunnen
orden Of moeten
Toen mijn kennis hem niet omkeren en stellen, dat er
passeerde,
hem zijn
mand aan het raam e
wees op een aanstaande
zing. Verbaasd en een beetje ge- gemerkt:
■u-uwUuuuUUictcirui ergerd vanwege die rug keek
dit oneindig boeiende leve
op één dag duizend merkwaar
dige dingen gebeuren, waarvan
slechts een enkele wordt op-
Helman vertelt nu Van een
auteur voor wie deze bepaling
een nachtmerrie werd. Een goed
vriend biedt hem voor een maand
zijn afgelegen landhuis op de Ve-
luwe aan en dan begint net spul.
Een vroeger gestorven collega
komt hem elke nacht plagen met
lange gesprekken waarbij het aan
de nodige entourage niet ont
breekt.
Als Helman er nu een kolder-
verhaal van gemaakt had. zouden
wer er plezier in gehad kunnen
hebben, maar het is net iets te
serieus voor een spookverhaal
Ook het gemis aan humor wreekt
zich hinderlijk.
Het werd een slap aftrekseltje
van de waarlijk mysterieuze ver
tellingen uit „De Rancho."
De meester-verteller is deze
keer onder de maat gebleven.
Dit spook is (met permissie)
vlees noch vla.
3-8 Januari:
Week der gebeden
Volgende week, van
Maandag 3 tot Zaterdag 8
Januari, is de Algemeije
Week der Gebeden. Zij is
uitgeschreven door de
Evangelische Alliantie. Het
zal de 109de keer zijn. dat
dit ieder jaar, zonder on
derbreking, geschiedt en de
oproep wordt gevolgd door
duizenden evangelische
christenen in tientallen lan
den. Gedurende de vorige
eeuw, en nog lang daarna,
heeft de oproep tot vere
nigd bidden gedurende de
de eerste week van het
nieuwe jaar in wijde kring
weerklank gevonden.
De onderwerpen voor ge
bed in 1955 concentreren
zich op de Persoon en het
Werk van de Heilige Geest-
Met medewerking van lei
ders van verschillende bij
bel- en zendingsgenoot
schappen zijn richtlijnen
voor gebed in vele talen
vertaald en over de wereld
verspreid. Een Ned»rlands
comité (losstaande van wel
ke oecumenische beweging
ook en samengesteld uit
predikanten en anderen uit
verschillende kerken) roept
ook de Nederlandse christe
nen op. aan deze gebeden-
deel te nemen.
De richtlijnen geven voor
iedere dag een onderwerp
aan voor Schriftlezing,
overdenking. schuldebe-
lijdenis, dankzegging en
gebed. Op 3 Januari: de
Geest en de wereld, 4 Ja
nuari: de Geest en de Hei-
Avondgebed in vele plaatsen
opnieuw in zwang
Het avondgebed, nog In de oude Dordtse kerkenordening in
artikel LXIV vermeld, begint opnieuw in steeds meer plaatsen
va.n ons land in gebruik te komen. Een warm pleidooi er voor
vonden we in het Centraal Weekblad. Kernachtig vat H. de Jong
de bedoeling van het Avondgebed samen: „men wil op gepaste
wijze de Zondag inluiden".
i hef christelijk
n heeft te vroeg
neergcKeKen op het huis waar
vader of moeder rich 's Zater
dags achter het orgel zette opdat
men als gezin het Laat ons de
rustdag wijden" aanhief. De ruil
is niet best: in plaats van het
harmonium nu op Zaterdag
avond de draaiorgelman!"
Ook de begeerte om als chris
tenen t-an allerlei kerken samen
te bidden (voor de eenheid, de
zending, de vrede, de komst
van het godsrijk) heeft het
avondgebed opnieuw tot leven
gewekt. Zo in Amsfelueen,
Medemblik. Kornhorn, Opper
does, VIaardingen e.a.
Niemand verwachte grote op
komst voor deze vesperdiensten;
dat i* echter in een gebedssa-
menkomst van geen belang.
„Laat men het dan doen des
noods om der tienen wil, die
hun gebeden zeggen voor vele
duizenden!"
Het avondgebed vindt de schr.
ren prachtige gelegenheid'om
liefde te wekken voor vergeten
onderdelen van de oude litur
gie. bij voorbeeld de gezongen
geloofsbelijdenis, het klein
gloria, het „Here ontferm u
onzer", het zingen der onbe
rijmde psalmen in recitatief-
Bovendien biedt het avond
gebed de mogelijkheid om zich
wat beter in te stellen op het
kerkelijk jaar. Wij handhaven
in dc gereformeerde kerken
meestal wel de advents-, pas
sie-, paas- en pinkstertijd, hoe
wel men in dit opzicht som
vreemde dartelingen met de
kerkelijke kalender maakt, maar
heiligendagen kennen w\j niet
U griezelt al? Wij vragen:
wat is er op tegen om op de
dag, die vanouds gewijd was
bij voorbeeld aan Lucas, eens
bij deze evangelist stil te
staan en God te danken voor
wat Hij in die gewijde bij
belschrijver aan zijn kerk
gaf? Walirom zouden ioy in
onze kerk wèl Bavinck her
denken bij de herinnering
aan zijn geboortedag en niet
Lucas, de andere evangelis
ten, apostelen, kerkvaders,
martelaars?"
land, 5 Januari: de Geest
en de gemeente, 6 Januari:
de Geest en de christen, 7
Januari de Geest en het
Woord en 8 Januari de
Geest en herleving.
l' j" jT'".''?- j' 1 k.rk ,n U..I
.Tï,biMchoppcn betogen dat de
ald"s de brief. Het ene is de kerk niet alléén een protesterende
dGd8r„:Te:hmd""k'" -
menselijk leven gezet, niet eer- kcrk m°et positief zijn in
biedigen. leven wij dichter dan haar Prediking en haar dienst-
ooit bij wanhoop en vervaL In de- betoon. »De hoofdzaak, waarmee
ze situatie mag men dc kerk niet de kerk zich bezighoudt. maR
verwijten dat zij het volk op- noo,t zi->n de verhouding van
roept, dc wet van God te eerbic- kerk en 8taat. hoezeer dit een
digen. Integendeel, men zou het w"kel|jk vraagstuk Is. of de
haar moeten kwalijk nemen, als opvattingen over bUzon-
zU niet waarschuwde zoals zij ge- dere Punten, bijv. wat Gods bat
roepen is te doen Geen enkel le- ste oordeel betreft. Maar de kerk
vensterrein valt bulten het licht moet rtch vooral er op toeleggen
van Gods Wet. de situatie te kennen van die
Wij geven toe. dat w|j zijn te- fn»nnen en vrouwen, die hulp no-
kortgeschoten in het verkondigen dig hebben, en duidelijk te wc-
van het andere aspect van de w*lke hulp. Voor de kerk be-
Boodschap het Evangelie van ''kent de huidige situaUa «en
de reddende liefde van God In Je- uitdaging en een kans. waarop
zus Christus kwam niet om te de kerk een oprecht antwoord
eisen, maar om te geven, niet om moet geven in levend geloof en
gediend te worden maar om te acH*ve dienstbetoning. Vraagt
dienen, niet om te oordelen maar v'*l van de kerk Zowel God als
om te behouden God alleen weet de mensen hebben daar recht op.
hoe velen tegen deze Boodschap Doch vraagt niet om alles maar
"tfK God vr.an. Vprw.cht v.n
waarheid cn hun eiecn consciëntie Ztjn kerk dat n| felovla Zlln Wet
neseerden, en hoevelcn he, deden en ZUn Evangelie bedient HU
nmdet de Heodachap werd gepre- verwacht levend geloof en ac-
tleve dienstbaarheid."
dikt zonder liefde.'
