Leidse nachtwacht liep
heel wat roeden
^TRAFFIC
TRAFFIC
Schilderachtige figuur moest zware
uitrusting meetorsen
luidt een nieuw tijdperk mf
oO
Tafeltennis en volleybal in
de stadsgehoorzaal
Onderdak in Leiden gevraagd
voor jonge studenten
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG 30 DECEMBER 1954
MET KLAP EN RATEL
Nog slechts enkele dagen en wij worden via advertenties en gedrukte
kaartjes weer overstroomd met goede wensen voor het nieuwe jaar. Deze
wensen mogen verschillen van „g.n." tot „Wij wensen onze geachte cliën-
tele een in alle opzichten Voorspoedig en Gelukkig Nieuwjaar": één ding
hebben zij alle gemeen: zij munten uit door gebrek aan fantasie en roman
tiek. Dat was in vroeger eeuwen anders. Er werd toen van het Nieuwjaar-
wensen heel wat meer werk gemaakt, al willen wij daarmede niet beweren,
dat de wensen destijds ook meer gemeend waren dan tegenwoordig.
houden". Wij lezen hieruit, dat er „8
waekers mitter clappe" in dienst waren.
De Stad was verdeeld in 8 wijken, waar
in elke waker om het uur zijn ronde
moest doen. Alleen 's-winters bij z
sneeuwval of ijzcl, mochten zij on
2 uren een ronde maken.
Naar gelang het seizoen, wisselden hun
ronden. Hiervoor was het volgende sche
ma opgesteld:
Van 1/5 t/m. 31/7 van 's avonds 10 tot
's morgens 2 uur.
Van 1/8 t/m 15/10 van 's avonds 10 tot
's morgens 3 uur.
Van 16/10 Vm 15/3 van 's avonds 9 tot
's morgens 4 uur.
Van 16/3 t/m 30/4 van 's avonds 10 tot
's morgens 3 uur.
Zij moesten hun „ommegang gheheel
ende volcomelicken doen, zonder eenige
steghen of straten over te slaan, of
derszins te vercorten". Doende hun
megang zullen zij „naerstelicken ende
zorchvuldelicken toezien of iemants deu
ren ofte vensteren onghesloten zijn ghe-
bleven: Ende zulex bevindende, zullen de
goede luyden daer van strac opcloppen,
waerschouwen ende verwittighen, opdat
zij hun schade mogen beschutten".
Het is niet onze bedoeling de oude ge
bruiken van het Nieuwjaar-wensen onder
familie, buren en kennissen te schilderen.
Neen, onze voorkeur gaat uit naar de
„Nieuw-Jaers-Wenschen" of „Groeten"
van de in hun oude vorm uitgestorven
beroepsdragers, zoals de Nacht- en Klap-
„De Klepperman"
Wy willen onze beschrijving van de
nachtwachts aanvullen met het welis
waar wat zoetelijke, maar bij de oude
re lezers ongetwijfeld toch ook zo ver
trouwde liedje „De Klepperman" van
H. van Alphen:
1
Zou ik voor den klepper vreezen,
O! die lieve, brave man
Maakt, dat ik gerust kan wezen
En ook veilig slapen kan.
Móeder-lief! 'k geloof het vast
Dat hij op de dieven past.
Schoon hij loopt door wind en
regen,
't Zingen wordt hij nimmer moê:
Goede God! Geef hem Uw zegen,
Maar mijn oogjes vallen toe.
Lieve klepper! houd de wacht!
Ik ga slapen: goede nacht!
wakers, de Stads Lantaarnlieden, de
Aschkarhaalders en de Torenwachters.
Deze lieden maakten zich er niet va
af met een simpel gedrukt kaartje. Neen
zij leverden waar voor hun geld! Een
folio-vel, geheel met dichtregelen bedrukt
en verluciu met een dikwijls heel
óige koper- of houtgravure, hun beroep
voorstellende; met minder deden zij het
niet. Vanzelfsprekend moeten wij aa
ze „dichtkunst" geen hoge eisen stellen.
Meestal zijn de verzen gezwollen van
en hoogdravend. Zij zullen ook wel niet
vaak uit hun eigen brein zijn ontsproten
maar meestal zijn gemaakt door
daartoe „bekwaam vaerzenmaeker'
door de schoolmeester, die tegen vergoe
ding veelal in zijn vrije tijd gelegenheids
dichten wrocht.
Niettemin vorfhen deze Nieuwjaars-
prenten een welkome aanvulling op de
geschiedenis van onze goede, oude tijd
en het ls daarom, dat wij onze lezers
hiermede wat nader bekend willen maken
Wij kiezen hiervoor de Leidse Nacht
wacht, een figuur, die eeuwenlang het
nachtelijke straatbeeld heeft verlevendigd
en eigenlijk nog steeds niet is uitgestor
ven, zij het dan ook, dat deze beroeps-
dragers thans de prozaïsche naam dragen
van controleur van de Nachtveiligheids
dienst.
Duisternis
Alvorens echter een korte bloemlezing
te geven uit de Nieuwjaarswensen van
de Nachtwacht, willen wij beginnen met
een stukje geschiedenis.
Nog in het midden van de 16de eeuw
was onze stad, als de maan niet scheen,
i in diepe duisternis gehuld. Aan openbare
straatverlichting werd toen praktisch nog
niets gedaan. Daar kwam nog bij, dat de
meeste straten, vooral in de achterbuur
ten, slecht waren geplaveid. Voegen wij
hier nog aan toe de aanwezigheid van
de vele grachten en grachtjes met haar
dikwijls gevaarlijke ophaalbruggetjes,
dan is het duidelijk, dat 's nachts nog
wel eens ongelukken gebeurden.
Ook was er altijd gevaar voor brand.
De helft van de hulzen en zelfs ook nog
de St Pancras (de Hooglandse Kerk) wa
ren destijds met rieten daken gedekt.
.Tenslotte was er de onveiligheid tenge-
ivolge van de velt rondzwervende bede-
i laars en vagebonden. Leiden had op dat
gebied vroeger een zeer slechte naam.
Behalve aan de teruglopende lakennij
verheid, was dit voor een deel ook te
wijten aan de aanwezigheid van de vele
kloosters in en om Leiden, die door hun
vele aalmoezen de werkschuwheid in de
hand werkten. Ook de aanwezigheid van
de vele buitenlandse studenten, die on
derling herhaaldelijk in twist leefden,
hetgeen dikwijls uitliep op hevige vecht
partijen, maakten het nachtelijk verkeer
Veiligheid
Het is dus alleszins begrijpelijk, dat de
Stedelijke Regering er al vroeg op uit ls
(geweest, ook in de nachtelijke uren voor
irust en veiligheid te zorgen. Overdag
zorgden hiervoor de rakkers van de
iSchout; voor de nacht echter werd deze
taak toebedeeld aan de nachtwachts,
ook wel genoemd Clapper-luyden, Nacht
wakers, Klapwakers, Klepperlieden, Ra-
telwachts.
Wanneer precies in Leiden de Nacht
wachts voor het eerst zijn opgetreden.
U niet na te gaan. Uit een oude Stads
rekening van het jaar 1536 kunnen wij
echter opmaken, dat toen reeds de nacht-
jWacht bekend war. In deze rekening le-
n wij, dat de regering voor een zekere
Jan Dirksz. „der stede nachtwaker" een
itrompet koopt „om ter gewoonlicker ure
die nachtwake dalrmede te trompen".
Acht wijken
Heel wat meer bijzonderheden geeft
ons de Ordonnantie van 29/7 1583. een
..Ordre aengaende de ronden of gangen,
dewelcke de Clapper-luyden. bij nachte
langs der straten zjllen moeten doen ende
Klap en roep
Om de vijf roeden, te weten ongevt
na elke 25 treden moesten zij „hun clap-
pen slaen ender daer naer claerlicke ende
met goed onderscheyt roupen wat de
xlocke heeft, tzij de geheele ofte halve
uyren, hem regulerende naer uyrwerek
opt Raethuys". Bij brand, oproer er
straatrumoer dienden zij elkander te hel
pen en ter waarschuwing dan „hun clappe
gheduyrichlicken te slaen en met ghe-
rucht en gheroup de gemeehte te zamen
roupen".
Verder was het hun niet geoorloofd
om tijdens de ommegang huizen binnen
te gaan waar bruilofsfeesten of verga
deringen werden gehouden, ook niet
drinken. Dat dit laatste geen overbo
dige bepaling betekende, vinden wij be
vestigd in een keur van 1767, waarin
staat te lezen, dat zij „zullen gehouden
zijn nugteren en bequaara ter wag
de nachten in de periode 1/5—31/7,
6 stuivers voor die in de perioden 1/8
15/10 en 16/330/4, en 8 stuivers voor de
nachten in de periode van 16/1015/3.
Ter vergelijking tekenen wij hierbij aan,
een pond boter destijds 9i stuiver
kostte en een pond rundvlees 1 stuiver.
Wij kunnen dus niet zeggen, dat het
nachtloon onredelijk laag was.
Desondanks bleek het baantje van
nachtwaker toch geen erg winstgevende
betrekking te zijn en 't is weer van Hout,
die hiervoor op een Keur van 1598 aan
tekening maakt en vermeldt, dat zij dik
wijls overdag nog als turfdrager, kuiper,
lijndraaier enzovoort moesten optreden.
Evenals de andere stadsdienaren, moes
ten ook de clapper-luyden de eed afleg
gen en zij moesten „zweeren ende gelo
ven deser stede getrouwelic als waec-
kers mitter clappe te dienen" enzovoort,
welke eed zij moesten bevestigen door de
formule „Zo waerlicken helpe ons God
ende zijn heylich woort".
Uitbreiding
De Keur van 1583 is herhaaldelijk ver
nieuwd. Zo werd in de Keur van 1607
het aantal wakers tot 12 uitgebreid en
kreeg elke waker een wijk van ongeveer
740 roeden te lopen, 's Winters werden
verder volgens deze keur de wachten met
„noothulpers" verdubbeld en liepen zij
twee aan twee hun ronde. De laatste
Keur, welke wij over de nachtwakers
aantroffen, is die op de „Klapwakers"
van 1828. Daarna vonden wij op dat ge
bied geen regelingen meer van Over-
Wens uif 1696
Uit: Nieuwe-Jaers-Wensch van de
Leytsche Klapper.W aght in 1696
Wij die gesteld tot Waeckers in
de nachten,
Syn tót U dienst bereyt, te
samen met malcaer:
Op dat gij sonder vrees, of
sware naergedachten
Mooght rusten heel den nacht,
sonder eenigh gevaar.
heidswege en wij kunnen aannemen, dat
de taak van de nachtwachts in de tweede
helft van de 19de euw, althans wat be
treft de handhaving van openbare orde
veiligheid, geleidelijk aan is overge
gaan op de politie.
Uitrusting
Behalve met een klapper of ratel (In
Lelden zijn beide attributen in gebruik
geweest), waren de nachtwakers uitge
rust met hellebaard of piek. Vaak w
zij ook vergezeld van een hond. Uit het
Een nachtwacht in volledige uitrusting, vergezeld van een niet erg ver
vaarlijke hond, tijdens zijn nauwkeurig beschreven ronde. Hellebaard
en ,^zijdgeweermoesten boosdoeners afschrikken.
komen en gedurende haar wagt zich nug
teren en bequaam te moeten houden.
Ook niet in 't Wagthuis of onderweg te
slapen".
De burgerij moest het waakgeld betalen
op dit punt lazen wij in de Keur van
1583 nog een aardige bijzonderheid. Als
burger bij de derde aanmaning nog
in gebreke bleef bet verschuldigde waak
geld te voldoen, mocht de waker zijn
leur en vensterluiken verwijderen en
>P het Stadhuis brengen, waar deze at-
ributcn werden bewaard, totdat de ach
terstand was betaald.
Loon
Het loon der wakers was kennelijk vóór
>83 maar zeer laag geweest, want in de
Keur van dat jaar heeft de toenmalige
Stadssecretaris, Jan van Hout vermeld,
dat dit „tot noch toe te zeer cleyn ende
sober is ghewcest ende derhalve nootich
verhoocht heeft moeten werden" H»t
loon werd toen jebracht op 5 stuivers
midden van de vorige eeuw is ons ove
rigens nog wel een zeer volledige om
schrijving van hun uitrusting overgele
verd.
Wij citeren: „Verbeeldt U een man. ge
kleed in een lange blauwe schansloper,
dragende een broek van dezelfde kleur,
eer. karpoetsmuts op het hoofd, een rode
bonte doek om de hals, hoge schoenen
met leren riemen aan de voeten, meestal
met een kort eindje pijp in de mond,
waaruit een geur opstijgt van tabak, om
deszelfs „lieflijke" geur bekend onder de
naam van ratel-wachts-tabak, of wel
kauwende op een dikke knoest van die
onschatbare plant; verder voorzien van
zijdgeweer, paternosters, touwtjes en
koorden, een zak. niet om de kinderen
in te pakken, maar ter berging van de
dregge, een hengeltulg bestemd om hun
natuurgenoten, die tengevolge van de
benevelde lucht soms ook van hun be
nevelde geest in het water zijn geraakt
op te vissen; verder dragende een ratel
Nieuwjaarsgroet uit
vorige eeuw
Uit: Nieuwejaars Heil- en Zegen-
vensch door de Klapwakers in 1843.
Vervul, O Hemelvader! onzen
wensch,
Dien we in dit nedrig dicht U
opwaarts zenden;
Geef heil en zegening aan eiken
mensch,
En laat ons hart zich dankbaar
Uwaarts wenden.
Beveilig ons voor ramp en
tegenheên;
Doe aan ons wel, opdat wij
mogen leven
Ter Uwer eer. Wil ons zoo hier
beneên
De voorsmaak van een zalig
Teven geven.
de
Het jaar zoo rijk aan lief en leed
met reeds vergrijsde lokken,
Dat in zijn jeugd reeds schreyen
deed
Is weer voor goed vertrokken.
Wij riepen juist op onze wacht
Het plegtig uur van middernacht
Voor burgers en geburen.
Toen zonk het magt'loos op de
baar
En 't pas geboren Nieuwe Jaar
Lag spartlend in de luren.
Dezelfde schrijvir leidt deze beschrij
ving op de volgende aardige en genoeg
lijke wijze in: „Bewaar je vuur en
kaarsie wel! de klokke tien! tien 'et de
klok! geaccompagneerd met een oorverdo
vend geratel of geklep, is de roep welke
als een galm des avonds met de klok
slag van dat uur geheel de lucht van
Nederland doet weergalmen, de kinderen
schrik aanjaagt, zorgvuldige huismoeders
en minder zorgvuldige dienstboden van
hare stoven doet oprijzen, om het over
geschoten kooltje in de as te rekenen en
de dieven ter waarschuwing strekt, om
hun oorbeloofd bedrijf, willen zij het ver
diende loon daarvoor niet genieten, voor
enige ogenblikken te staken.
Wie zo schreeuwt, zo ratelt of klept,
weet het kleinste kind, „het is de nacht-
Goede nacht
Uit omstreeks dezelfde tijd is ons nog
een beschrijving van de nachtwaker be-
Hoewel niet zo genoeglijk, willen wij
vanwege de „romantische" Inslag van
deze beschrijving ook hiervan een frag
ment laten volgen:
„Er ls zoets in het denkbeeld, dat,
wanneer wij in de schaduw der nacht
weerloos in de arm der sluimering ge
doken liggen, daar buiten voor ons ge
waakt wordt, teneinde zoveel mogelijk
de gevaren van ons af te wenden en ons
een ongestoorde rust te doen genieten.
Hoe verrukkend is het niet om, wanneer
de sluimering ons overvalt, nog even
door de vensterruiten te kijken, waar de
sterren als glimlachende engelenogen
over ons te waken schijnen en daarna het
zoete „klipklap" van des nachtwakers
klep, als met de oren in te drinken: het
is dan alsof hemel en aarde tegelijk ons
het wiegelied zingen en ons liefdevol toe
fluisteren „goede nacht"!
De nachtwakers. Hoe staan zij afge
scheiden van alle gewone stervelingen!
Wat ons nacht is, is hun dag en omge
keerd; als wij slapen, waken zij; als wij
rusten op het zachte dons of vaak nog
zachter stro, doorzwerven zij met vaste
tred regen en wind; als wij zwijgen of
in onze zoete dromen ternauwernood
fluisteren, schudden zij met vaste hand
de getrouwe klep en vermelden met hel
dere. welluidende stem het standpunt des
tijds. Er is iets plechtigs in de klepper; hij
is het beeld van de tijd zelf: of wij hem
horen of niet, hij treedt immer, immer
voort!"
Na dit „lieflijke" proza geven wij ook
het woord aan de nachtwachts zelve. Wij
hebben hiervoor fragmenten gekozen uit
een drietal Nieuwjaarsprenten. Deze
prenten brachten zij zelf aan de huizen
rond in de hoop hiervoor met een klei
nigheid te worden beloond.
J. de Koning
Eindelijk heeft de critische Virginia-roker zijn zin.
TRAFFIC is er, de echte, de pure.
Rook TRAFFIC; en jaar uit, jaar in zegt U: /C.
ct
Scboolwedstrijden geëindigd
Gisteren werden in de Stadsgehoorzaal de jaarlijkse schooltafeltennis
wedstrijden gespeeld. Zoals óok andere jaren, was de belangstelling zeer
groot: er deden dit jaar 250 scholieren uit Leiden en omstreken mee.
's Avonds om 8 uur opende de heer Voortman de slotavond van dit jaar
lijks terugkerende sportfestijn.
Hy zeide onder meer: „Elk jaar, 7.0 kan
men constateren, gaat de sport vooruit,
niet alleen de sport, maar ook de belang
stelling". Spreker hoopte op bestendiging
hiervan: het is reeds de vierde maal, dat
deze wedstrijden gehouden worden, en
altijd wordt er sportief gespeeld. Verder
dankte spr. de verenigingen, die zo be
reidwillig waren geweest hun tafels af
te staan.
Allereerst kwamen de finales tafel
tennis aan de beurt. Riekje Knibbe en
Wil Nijeboer. beiden van de meisjes-
H.B.S.. speelden óm het persoonlijk kam
pioenschap. Hoewel de zenuwen bij beide
meisjes nogal eens de overhand kregen,
was het toch een aardige wedstrijd. Wil
Nyeboer won deze met 2112 en 2321.
De heren deden het wat fanatieker,
zodat hier de stand werd 1321, 2117,
921 in het voordeel van Gerard Bak
kers (R.K. Ulo), die tegen Ed van Ooy
(gymnasium) uitkwam.
Hierna kwamen de meisjes-volleybal-
ploegen van de gem. Ulo. Plesmanlaan, en
het gymnasium in actie. Onder het ge
joel van een meer dan duizendkoppige
menigte, die storm voorspelde, trachtten
de beide ploegen elkaar de loef af te ste
ken. Wat het spel betreft: onevenwichtig,
elkaar vaak niet begrijpen en weinig met
de vingers slaan. Toch werden enkele
goede spelmomenten gezien, bij het gym
ïm heerste o.i. betere discipline, maai
de Ulo was technisch beter.
De eerste set eindigde 159 voor d«
ulo, de tweede 7—15, zodat nog eens ge
speeld moest worden. De laatste set
digde ln een 15—10 overwinning
het gymnasium, waardoor dit eerste
De heren gaven een heel ander beeld
te zien. Hier werd op overtuigende wijze
duidelijk, welke ploeg de beste was.
Het Chr. lyceum uit Alphen toonde dui
delijk zijn superioriteit boven het gym-
ïm. Het spel viel op door goede
samenwerking aan de Alphense zijde
goed individueel spel aan de gymnasium
kant. Ook hier leed het gymnasium
de kwaal van het elkaar niet goed be
grijpen. Ohris Siemons was de beste
bij het gymnasium, alhoewel hij
schien wat deprimerend werkte op zijn
medespelers. Bij de Alphenaren was
Vroege wel de beste, hij liet enkele staal
tjes van zijn kunnen zien door zowel links
als rechts te smashen.
Alphen won met 159 en 15—r8.
Voor veertien dagen
Hebben lange tijd in Russische concentratie
kampen doorgebracht
doet een dringend beroep op Leidse
families om een of meer van deze
jonge studenten gedurende veertien
dagen belangeloos als gast op te ne
men. Men kan zich in verbinding
stellen met het adres Stieltjesstraat
35. Leiden, voor het mededelen van
logeeradressen. Voor nadere inlich
tingen kan men zich wenden tot
mevrouw C. H. Hendriksen-Snel,
Roodborststraat 52, tel. 26855, en de
heer M. I. Smit, Tulpenstraat 6, tele
foon 23500.
De secretaris van de afdeling Leiden
an de Ned. vereniging van ex-politieke
gevangenen uit de bezettingstijd schrijft
Bij de laatste amnestie In de Sowjet-
Unie is een groot aantal jonge mensen
vrijgelaten, die door de Russen bij de be
zetting van Polen en nevenstaten zijn te
rechtgekomen ln concentratiekampen. De
meesten zijn uitgeweken naar West-
Duitsland en werden daar in vluchtelin
genkampen opgenomen.
Een aantal van deze mannen is nu in
staat gesteld door de Westduitse rpgering
om te gaan studeren. De Ned. vereniging
van ex-politieke gevangenen uit de be
zettingstijd heeft nu in samenwerking
met het nationale comité tot bestrijding
van het concentratiekampsysteem stappen
ondernomen om enigen van deze jonge
ren met het vrije Nederland kennis t«
laten maken.
In overleg met de afdeling Leiden is de
eerste groep, bestaande uit dertig jonge
ren. allen de Duitse taal sprekende,
tot en met 24 Januari in Leiden. Voor hen
moet uiteraard onderdak bij Leidse fa
milies worden gezocht. Een aantal voor
aanstaande mensen In het land heeft zich
bereid verklaard, ln samenwerking
het bestuur van Expogé voor hen s
den en overdag excursies te organis
Aan enkele excursies, zal. dank zij
medewerking van industriëlen, een avond
maaltijd verbonden zijn. De eerste groep
telt 26 jongens en 5 meisjes, in de leeftijd
van 20 tot 20 jaar
Leidse bromfietser had een
ongeluk in Wassenaar
Op het rijwielpad langs de Rijksstraat
weg in Wassenaar botsten de bromfietser
Van V. uit Wassenaar en de 24-jarige
Leidse bromfietser L.. toen Van V. zijn
achterlicht wilde controleren en daarbij
begon te slingeren. L. is. nadat dokter
Wafelbakker de eerste hulp had verleend,
met een hoofdwond naar het ziekenhuis
Zuidwal in, Den Haag overgebracht.
Generaal Franco heeft een onder
houd gehad met de Spaanse kroonpreten
dent Don Juan over de opvoeding
de oudste zoon van Don Juan, de 16-Ja-
rige prins Juan Carlos, die door Franco
gaarne als zijn opvolger als staatshoofd
^7-rr j izou word®" gezien; over herstel der
Het bestuur van de afdeling Leiden narchie zou niet gesproken zijn
Prijzen
De wethouder yan onderwijs, de heer
J. C. v. Schaik. deelde daarna de prijzen
uit, terwijl hij voor elke school een gees
tig speechJe had.
De uitslagen waren als volgt;
Tafeltennis meisjes: 1. Meisjes-H.B-S.,
2. Chr. lyceum. 3. Gymnasium.
Jongens: 1. Gymnasium. 2. R.K. Ulo.
3. R.K. Lyceum.
Volleybal meisjes beginners: 1. Meisjes-
H.B.S.. 2. R.K. Ulo. Levendaal, 3. Agnes-
lyceum.
Jongens beginners: 1. Gymnasium II,
2. Lyceum Alphen II, 3. Gem. H.B S. II.
Meisjes gevorderden: 1. Gymnasium,
2. Ulo. Plesmanlaan. 3. Gem. H.B.S.
Jongens gevorderden: 1. Chr- Lyceum
Alphen. 2. Gymnasium, 3. Chr. Kweek-
schooL
Jubilerende brugwachters
Op 2 Januari hopen de brugwachters
eerste klasse M. C. van Vuuren. Waard-
gracht 66. en O. Wielinga. Heemskerk-
straat 54. respectievelijk dienst doende
aan de posten Singelbrug en Janvossen-
brug, te herdenken, dat zij 25 jaar ge
leden in gemeentedienst traden. Het is de
wens van de jubilarissen die dag
gemerkt te laten voorbijgaan.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Tineke, d v W van Ommen
en) W van Duuren. Hendrik, z v H Hoek
en B K van Duijn. Johanna, d v J Pet
J Gressic. Josina J a v J Spies en W S
van Kampen. Denijs, z v J D van
Bos en L B Houben, Alida. d v J I Neu-
tcboom cn M C Brouwer. Marinus N
C A Duyvestyn en W Krook. Alida J d
v P Sieval en C Chaudron, Johannes
v H Sicra en S S van Kampen. Maartje
d v K Hoek en J Verhoef. Adriaan P M
z v A Zuijderduin en J Sierat.
GEHUWD: N P A van Maarlc
Dreef. D Tysterman en J van Starken-
burg. M v d Steenhoven en M Sterren
burg, A H M Rijsbergen en H M M
Bokern, D Smit cn A W Korteweg. T H
Mühlslaff en E J M Brand, G Ruwaard
en J Laven. J J Luijben en A C van
Leeuwen. F A van Velsen en A P M
Schretlen. D Stokkel en H M Nagtc-
geiler.
OVERLEDEN: A Kujjf. man 45 j; R
Siraa. wed van Brandenburg. 63 j; A
Wakka, dr. 13 uur.
Oudejaarsdienst in de
Marekerk
Onder de aankondiging van de vele
Kerstactiviteiten, in ons blad van een
week geleden, werd reeds melding ge
maald van een bijzondere kerkdienst,
uitgaande van de commissie voor bijzon
der Kerkewerk van de Hervormde Ge
meente te Leiden, op Oudejaarsavond
n 7 uur in de Marekerk.
De leiding van deze dienst berust bij
dr P. L. Schoonheim. Hij zal spreken
over hel onderwerp: „Voorbijgangers
1954". De samenzang wordt begeleid door
het orgelspel van de heer J. Hoogorwerf.
Bovendien zullen in deze Oudejaarsdienst
koperblazers de zang steunen en daarmee
an deze dienst een apart cachet geven.
Antieke kan in elkaat
getrapt
Een 41-jarige Leidenaar heeft kans ge
len. uit de Doopsgezinde kerk. toen daar
en Kerstboom werd geplaatst, een an
tieke tinnen kan. daterend van 1806. te
ontvreemden. Hij probeerde tevergeefs
de kan kwijt te raken aan antiquair» en
uitdragers, zodat hij het honderden gul
dens waard zijnde kunstvoorwerp ln el
kaar trapte cn als oud materiaal ver
kocht. De politie heeft deze oude beken
de opgesloten. De kan zal wel niet meer
in oude luister kunnen worden hersteld.
Pleidooi in Kerstnacht
niet tevergeefs
De Commissie voor Bijzonder Kerke
werk van de Leidse Hervormde Gemeen
te schrijft ons:
Naar ons van verschillende kanten
werd verzekerd, hebben velen, die de
Kerstnachtdienst in de Pieterskerk bij
woonden. niet kunnen waarderen, dat dr
P. L Schoonheim in zijn toespraak zo
zakelijk en op de man af de nood van
millioenen medemensen heeft getekend,
en de vraag „Kerstfeest voor iedereen?"
ronduit met „neen" heeft beantwoord,
om van hieruit een dringend beroep te
doen op de kerkgangers voor de winter-
collecte van de Hervormde diaconie, die
in de Leid6e Hervormde Gemeente in de
Kerslnachtdiensten en de diensten op de
Kerstdagen pleegt gehouden te worden.
Buiten beschouwing latende of men de
inhoud en de vorm van genoemde toe
spraak al dan niet moet waarderen, het
pleidooi voor een goede diaconiecollecte
blijkt niet zonder uitwerking geweest te
zijn.
De inzameling voor de Hervormde dia
conie. voor zover het de Kerstnachtdienst
in de Pieterskerk betreft, heeft namelijk
f 1015.82 opgebracht.
Dit is een hoog bedrag, wanneer men
in aanmerking neemt, dat de opbrengst
vorig jaar. van twee zeer druk bezochte
Kerstnachtdiensten, voor hetzelfde doel
samen achthonderd gulden bedroeg.
Overigens delen wij nog mee. dat de
Kerstnachtdienst in de Pieterskerk door
onvoorziene omstandigheden meer dan
anderhalf uur in beslag nam.
Bij de voorbereiding was helaas geen
rekening gehouden met het feit. dat de
cantate di; vorig Jaar in een Kerst-
bijeenkomst in het Luxortheater voor het
eerst werd uitgevoerd in de ruimte van
een kerk als de Pieterskerk bUna twee
maal zoveel tijd vraagt.
Uiteraard zal een dergelijke organisa
torische fout bij volgende gelegenhecen
beslist vermeden worden. Een Kerst
nachtdienst ln een onverwarmde kerk
moet zeker niet langer dan een uur
Vacantiebezigheden in
het Volkshuis
Gedurende vier dagen zorgt het Leidse
Volkshuis aan de Apothekersdijk ervoor,
dat vierhonderd jongens en meisjes aan
gename herinneringen zullen hebben aan
hun kerstvacantie. Ze worden daar be
ziggehouden met plak-, teken- en hand
werk en er staan ook film- en toneel
voorstellingen op het programma. Mor
genmiddag worden deze vacantiebezighe
den afgesloten met een oliebollenluif.
