JLBlliisiROË- De ontwikkeling voerde tot definitief opheffen koloniale verhoudingen YBERT Wanhopige Wener klom op hoge Stephans-toren Kunnen propellers de romp beschadigd hebben? WOENSDAG 15 DECEMBER 1954 H.M. de Koningin sprak in de Ridderzaal Drie minister-presidenten getuigden van vrijwillige samenwerking ]^"ADAT H.M. DE KONINGIN vanmiddag in de Ridderzaal, gevolgd door dr Drees als minister-president van Nederland, prof. Kernkamp als minister van Overzeese Rijksdelen, de heer Currie als minister-president van Suriname en de heer Jonckheer als minister-president van de Neder landse Antillen, de acte van bevestiging van de nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk der Nederlanden had getekend, sprak zij de volgende rede uit: I Mevrouw en Mijne Heren GedeCegeerden. A Nederland. Suriname en de Nederland se Antillen mogen zich gelukkig prijzen, dat een lange evolutie ongeveer met onze eeuw begonnen heden haar be kroning vindt in de bevestiging j Statuut voor het Koninkrijk der Neder- landen. Dit is het resultaat van de ont wikkeling, die voerde tot het definitie! opheffen der koloniale verhoudingen. De drie landen mogen met voldoe- i ning de wereld in dat Statuut een mo nument te aanschouwen geven van dt d macht die geestkracht, zelfbeheersing en wijsheid kunnen opleveren te midden van de woelingen van deze kritieke tijd. In het 'huidige stadium waarin wij ver keren, is het onbestaanbaar, dat een overeenkomst als deze. anders dan op basis van v o 11 ed i g e v r ij willig heid gegrond zou zijn. IIs een regeling eenmaal definitief ge drukt, ondertekend en afgekondigd, zo rechtvaardigt dat op zichzelf nog geen vreugde over haar totstandkoming. Zij 0 ls er pas. als zij er in wezen is. als zij leeft. De letter is de neerslag van de °"J geest, en de groeikracht van de geest m' van onze nieuwe verhouding moge le 1 huidige geslacht en de daarop volgende eBf ten zegen zijn. 3t| De groei van onze verhouding is ,jJ die van een gewas, welks samengestelde t i levensbehoeften voeding van een gezon- e j de kwaliteit vereisen, want anders zou eu tiet niet kunnen groeien en bloeien. verworden. Duidelijk vensvatbaarheid van deze ptai jyj ken bij het voortdurend sam de le- geble- .•erken de wederzijdse zorg rd| De storm der tijden heeft aangetoond, K dat ze stevig geworteld was. Graaft men G diep, dan zal men zien hoe, «oor de veel- llij zijdigheid dier goede zorgen, de hoofd wortel gestadig wordt gevoed en hoe die deze steeds levenskrachtiger verwerkt, m Wat Nederland betreft, het voelt zich, zowel met Suriname als met de Antillen leder afzonderlijk met recht verbonden In een tweeledige eenheid. Onze drieCedige saamhorigheid tegen- over de 'buitenwereld kan men niet ge- [rJ noeg als houvast waarderen, voor wan- er neer de stormen van buitenaf soms al te pn ruw zouden komen opzetten. Wat onze drie landen, gelegen in hun grillige geografische driehoek, ook moge scheiden en onderscheiden, al wat *is q verbindt kan .voeren tot een vruchtbaar samenwerken in het belang van het se- m menstel der drie: hét veelvoud, in het besef dat het heil daarvan altijd uitgaat boven dat der afzonderlijke landen: het i enkelvoud. [rij Zinvol is deze verbondenheid der drie tb| landen door de wederzijdse aanvulling, i die zij elkander geven, en die elk hun- der ten goede komt lai Moge onze rieuwe samenwerking Gods 1, j zegen waardig kunnen zijn. éi 'hf Vóór de handtekeningen werden ge il plaatst, spraken achtereenvolgens de mi- ïitl nister-presi tenten van Nederland. Sun- 1 name en de Antillen. a Nederland be !Dr Drees sprak als volgt: Majesteit, i De nieuwe regeling var. de verhou- inl dingen tussen Nederland, Suriname en »cl de Nederlandse Antillen, die hedenmid dag zal worden bevestigd, heeft een i lange voorgeschiedenis. Vooruitziende politiek eist een ontwik- fkeling van koloniale regering in. de rich ting van zelfstandigheid te bevorderen. Deze gedachte is reeds vele jaren geleden door de Nederlandse Regering uitgespro- raken- Ten aanzien van Suriname en de Ne- tderlancse Antillen heeft zij een gelukkige verwerkelijking gevonden. Geleidelijk aan, étappesgewijs, verkregen deze lan- n den door herzieningen van Grondwet en eij staatsregelingen meer zelfstandigheid in v» eigen en medezeggenschap in gemeen- ei schappelijke aangelegenheden. Het Sta- en tuut is op deze evolutionnaire ontwikke- nfl| lingsgang het sluitstuk. Het sluitstuk met wl dien verstande, dat een staatsrechtelijke regeling nooit voltooid is; kenmerk van at een organisch-gezor.d en harmonisch ge- n' heel is juist, dat het steeds in staat is 5-J mogelijkheden voor aanpassing bij ge- wijzigde omstandigheden te ontwikkelen en te benutten. irj Dat het van Nederlandse zijde beoogde J* en door Suriname en de Nederlandse An- j tillen begeerde doel heeft geleid tot zelf- a- standigheid binnen één Koninkrijk, onder n het constitutionele bewind van 't Oranje- huis. waarmede de drie Rijksdelen zich zo sterk verbonden gevoelen, schenkt grote voldoening. De behandeling van het wetsontwerp tot aanvaarding van het Statuut in de Staten-Generaal en de vast stelling van de wet op 28 October j.L, waardoor de bevestiging van het Statuut 11 voor het Koninkrijk door Uwe Majesteit all voor wat betreft Nederland thans moge- lai lijk is geworden, strekken ten bewijs, dat b* de nieuwe rechtsorde door Nederland 1 vrijwillig is aanvaard. iei Misschien is er grond voor critiek op e, de juridische vormgeving en systematiek Daar moge ik tegenover stellen, dat een wet in technisch opzicht gebreken kan i vertonen, en desondanks goed kanf zijn, ra omdat zij van wys beleid getuigt, tn Wijs zal het Statuut blijken te zijn, als j het voldoet aan de verwachtingen die de l01j Rijksdelen er aan stellen, hé Belangrijker dan de tekst van het Sta- v* tuut zal zijn de geest, waarin de beginse len. waarvan het uitgaat, worden beleefd. aJ In het bijzonder de wijze, waarop de part- «4 ners elkaar zullen weten bij te staan en v« te steunen, zal de Konir.krijksgedachte kunnen verdiepen. Indien de drie Rijks- e f delen hun betrekkingen onderhouden in :if de geest, welke aan 't Statuut ten grond- 1 «lag ligt, dan zal het Koninkrijk een hecht verband blijken, dat recht doet aan de verscheidenheid en dat de eenheid van de Landen en van het Koninkrijk in zijn ibé geheel versterkt. erf Moge deze rieuwe rechtsorde strekken oi tot heil van alle volkeren van het Ko- mnkrijkl Suriname De heer A. Currie. voorzitter vai Surinaamse regeringsraad, zeide: Majesteit. Door de Staten van Suriname is Statuut bij hun besluit van 9 September 1954 no 4 aanvaard, waardoor de beves tiging door Uwe Majesteit voor zoveel betreft Suriname zal kunnen plaats vinden. Met de afkondiging van het Statuut op 29 December e.k. in Nederland; Suri name en de Nederlandse Antillen zal, na een lange periode van gemeenschappelijk voorbereidend overleg, de Koninklijke belofte van 7 December 1942 zijn ver vuld en het doel bereikt, waarnaar door deze drie landen zo verlangend werd uitgezien, t.w. het vestigen van een nieuwe rechtsorde in het Koninkrijk der Nederlanden. Ondanks het feit, dat deze drie landen in velerlei opzicht belangrijk verschillen. zijn de samenstellers van het Statuut erin geslaagd, daarin een grondslag te leggen, die tot nauwere sa menwerking tussen de Rijksdelen zal kunnen leiden. Er is zowel in als buiten de volksver, tegenwoordigingen der drie landen reeds ben. Moge echter aan ons cn aan hen. die na ons zullen komen, de wijsheid worden gegeven om het naar de geest, die bij het tot stand brengen daarvan voorgezeten heeft, te hanteren, opdat het, onder de bezielende leiding van het Huis van Oranje, waaraan ook de Surinamers zo zijn verknocht, de gehele bevolking van het Koninkrijk ten zegen zij. De Antillen De heer E. Jonckheer, voorzitter van de regeringsraad van de Nederlandse Aartillen. verklaarde: Majesteit, Het is mij een voorrecht namens de Re gering van de Nederlandse Antillen te mogen verklaren, dat het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden met alge mene stemmen door de Staten van de Ne derlandse Antillen is aanvaard. Hiermede heeft het vertegenwoordigend college zich unaniem uitgesproken voor de toetreding tot de in gezamenlijk overleg tot stand gebrachte nieuwe rechtsorde. De gebeurtenis van heden, welke in de politieke en staatsrechtelijke ontwikkeling van het Koninkrijk der Nederlanden als een mijlpaal kan worden, beschouwd, moge blijvend symbool zijn van sat werking in koninkrijksverband onder de bezielende leiding van het Huis Wij mogen vaststellen, dat de deur thans geopend is voor een politieke evolutie op gelijkwaardige basis van de drie landen, die voortaan in het verband van nieuw Koninkrijk zullen samengaan. De bevestiging van het Statuut betekent de bekroning van een staatkundige wikkeling, die Nederland in de beide Amerikaanse landen van het Koninkrijk heeft tot stand gebracht. Nederland heeft hiermede in de moderne wereld een plaats ingenomen in de voorhoede der volkeren, De acte van bevestiging De vandaag door H.M. de Koningin getekende acte, waarmee de nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk der Nederlanden is bevestigd, luidt als Wij, JULIANA, bij de gratie Gods. Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje Nassau, enz., enz., enz. Op heden de vijftiende December negentienhonderd vier en vijftig, in plechtige bijeenkomst in de Ridder zaal te 's-Gravenhage; Gelet op artikel 218 vtm de Grond wet en op artikel 61 t»an het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Overwegende, dat een nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk der Nederlanden is neer gelegd in een Statuut, dat ts opge steld door de uit vertegenwoordigers der bevolkingen van Nederland, Suri name en de Nederlandse Antillen sa mengestelde Conferentie Nederland SurinameNederlandse Antillen; dat het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden vrijwillig langs de mocratische weg is aanvaard; a. door Nederland bij de wet van 28 October 1954, na goedkeuring tn elk der Kamers van de Staten-Ge neraal met een meerderheid van meer dan twee derden der uitge brachte stemmen; b. door Suriname bv besluit van de Staten van 9 September 1954 met een meerderheid van meer dan twee derden der uitgebrachte stem- c. door de Nederlandse Antillen bij besluit van de Staten van 26 Augus tus 1954 met een meerderheid van meer dan twee derden der uit gebrachte stemmen; dat hiermede de nieuwe rechtsorde, zoals deze tn genoemd Statuut is vervat, overeenkomstig het eerste lid van artikel 218 van de Grondwet is aanvaard en dat mitsdien die nieuwe rechtsorde door Ons kan worden be vestigd; dat het door Ons bevestigde Sta tuut voor het Koninkrijk der Neder landen krachtens vorenaangehaalde bepalingen plechtig dient te worden afgekondigd in het gehele Koninkrijk; BEVESTIGEN de nieuwe rechtsorde, zoals deze is vervat in het Statuut voor het Ko ninkrijk der Nederlanden. BEVELEN dat het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden zal worden afgekon digd op 29 December 1954. a. In Nederland door plaatsing van deze acte en van het Statuut bij proclamatie in het Staatsblad en in een buitengewoon nummer van de Nederlandse Staatscourant, ver schijnende des namiddags te 2.30 b. In Suriname door voorlezing van deze acte in een plechtige bulfen- gewone openbare vergadering van de Statqn des voormiddags te 9 uur en opneming daarvan en van het Statuut bij proclamatie in het Gouvernementsblad en in een bui tengewoon nummer van het Gou- vernements-advertentieblad c. In de Nederlandse Antillen door voorlezing van deze acte in een plechtige buitengewone openbare vergadering van de Staten des voormiddags te 10 uur en opneming daarvan en van het Statuut bij proclamatie in het Publicatieblad en in een buitengewoon nummer van de Curagaose Courant; d. In Nieuw-Guinea door plaatsing van deze acte en van het Statuut bij proclamatie in het Gouverne mentsblad en in een buitengewoon nummer van het Oj/icieel Nieuws blad, verschijnende des avonds te 11.30 uur. dat i i deze acte, in driei'oud op gemaakt, met Onze handtekening be krachtigd. van het grootzegel van het Koninkrijk der Nederlanden voorzien, een exemplaar in het Kabinet der Koningin zal worden bewaard en een exemplaar zal worden nedergelegd in de archieven van Suriname en van de Nederlandse Antillen en dat authentieke afschriften van deze acte zullen worden gezonden aan de beide Kamers der Staten-Generaal, de Sta ten van Suriname en van de Neder landse Antillen en aan de Gouverneur van Nieuw-Guinea. Gedaan te 's-Gravenhage, op de 15e December 1954. JULIANA De Minister-President Minister van Algemene Zaken W. Drees; De Minister van Overzeese Rijksdelen W. J. A. Kernkamp; In tegenwoordigheid van: A. Currie, Minister-President. Minister van Algemene Zaken en van Binnenlandse Zaken van Suriname; E. Jonckheer, Minister-President, van de Nederlandse Antillen. 6EEF UW KEEL 't BESTE: Gebruik regelmatig Bonn is ongerust Duitse jeugd apathisch tegenover het leger Schroeder, de Westduitse minister van binnenlandse zaken, heeft ln een toe spraak tot vertegenwoordigers van vijf millioen jonge Duitsers op waarschuwen de toon betoogd, dat er nergens, noch ln het Westen, noch in het Oosten, een plek- 'U zijn waar de jongeren, die aan da dienstplicht willen ontsnappen, veilig zou den zijn. t een Duitse regering zich genood zaakt ziet de Duitse mannen de dienst plicht aan te praten, komt door de steeds toenemende weerstand onder de jongeren tegen deze dienstplicht. Tegenover de vele vrijwilligers die zich voor het nieuwe na tionale leger hebben aangemeld, staan duizenden en duizenden Jonge mannen die het idee van een nieuw Duits leger steeds minder aanlokkelijk vinden. Verouderde hoest Maak een eind aan dat gekuch. Zuiver Uw lucht wegert van gevaarlijke ziektekiemen met de Snelwerkende (AKKEff- IJl#** -SIROOP) Geen geld voor de huur... Wankelend stond hij 5 uur in de wind tot moedige geestelijke hem redde EEN 26-jarige Oostenrijker heeft gisteren in Wenen opschudding ver oorzaakt door boven op de 146 meter hoge torenspits van de St. Ste- phanskathedraal te klimmen en te weigeren zijn gevaarlijke zitplaats te verlaten. Een moedige geestelijke slaagde er tenslotte in, de man van de toren af te krijgen door hem er van te overtuigen, „dat het leven toch wel de moeite waard is." Gistermiddag om drie uur zagen twee arbeiders, die elders aan de kathedraal herstelwerkzaamheden verrichtten, de jongeman rap langs een steiger naar bo ven klimmen. Ze vroegen hem toen wat hij daar moest en de jongeman antwoord de dat hij tot dezelfde firma behoorde als zijzelf. De arbeiders lieten hem be gaan. Even later hoorden zij de jongeman een luid „halleluja" aanheffen vanaf het topje van de toren. Toen hij niet naar beneden kwam, waarschuwden de arbei ders de politie. Een uur later klauterden drie brand weerlieden en een geestelijke naar boven, maar toen zij hem bijna bereikt hadden, riep de Jongeman hun toe. dat hij naar beneden zou springen wanneer zij nog een stap hoger durfden te komen. Even na vijven liet de jongeman weten, dat hij met een geestelijke wilde praten. De eerwaarde Franz Gruber (34 Jaar), die een groot liefhebber van de bergsport is, klom langs de toren omhoog om met de man te praten. Gruber sprak gedurende 45 minuten met de man en daalde toen Onderzoek ramp Triton Geheimzinnige verwondingen van twee der omgekomen inzittenden zoveel gezegd en geschreven over het Statuut, dat, zonder gevaar te lopen in herhaling te treden, practisch niets meer >u kunnen worden gebracht. Deze plaats zou ook niet dc meest ge ëigende zijn om daaromtrent in beschou wing te treden. Niettemin acht ik het niet ondienstig constateren, dat door de nieuwe rechtsorde Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen binnen het Ko ninkrijk zelfstandig eigen belangen zul len behartigen en op voet van gelijkwaar digheid verbonden zullen zijn tot het rzorgen van de gemeenschappelijke belangen, en tot wederkerige bijstand Verder, dat, door de wijze van aan vaarding van het Statuut, n.l. uit vrije wil der drie landen en door de grond beginselen van zelfstandigheid en gelijk waardigheid waarop het steunt, vanaf 29 December a.s. aan elke koloniale ver houding tussen Nederland enerzijds en Suriname en de Nederlandse Antillen anderzijds volledig een einde zal zijn gekomen. De te dezen aanzien m het Nederlandse Parlement naar voren ge komen mening bij de behandeling van ontwerp van wet tot aanvaarding het Statuut, t.w. dat om een kolo niale verhouding te beëindigen een on- afnankelijkheids-status zonder binding anderen niet altijd nodig is, doch dat de eenzijdige oppermacht van het moe derland dient te worden doorbroken, en dat dit in het Statuut op overtuigende wijze is geschied, is ongetwijfeld volko men juist. de grondslagen van het Sta tuut is, dat de drie landen elkaar hulp bijstand verlenen Gelijk de Minister- President van Nederland zo juist in zijn rede zeer terecht opmerkte, zal de wijze, aarop de partners elkaar zullen weten ij te staan en te steunen, dc Konink rijksgedachte kunnen verdiepen. Statuut zal. evenals elk ander erk, zijn onvolkomenheden heb- die niet aarzelen, te handelen overeet komstig de hoge beginselen va vrijheidsliefde en recht. De Nedei landse Antillen zullen voortaan leven in het besef, dat de oude banden thans plaats hebben gemaakt voor nieuwe vrijwillig aanvaarde grondslagen van samenwerking tot wederzijds welzijn. Zij zullen zich dan ook, zoveel als de omstandigheden dat toe laten, meer dan ooit op eigen krachten kunnen ontplooien. Zij zullen zich daarbij geruggesteund weten door de rechtsbeginselen, die het gehele Koninkrijk geldingskracht zul len bezitten. Zij zullen daarbij geen ogen blik nalaten te beseffen, dat door de plicht tot wederzijdse hulp cn bijstand tusse landen van het Koninkrijk de stellige zekerheid wordt geschonken, dat, in on derlinge samenwerking met hand having van de rechtsprincipes, waarover ik zo juist mocht spreken, voor de Neder landse Antillen zal kunnen worden ver wezenlijkt hetgeen in de harten van de Antillanen besloten ligt, sedert Hare Majesteit Koningin Wilhelmina in 1942 Haar Koninklijke rede heeft uitgesproken. Vandaar dan ook dat onze dank mede uitgaat naar de toenmalig* Vorstin uit het Huis van Oranje. Door Haar daad werd het mogelijk, dat door overleg, na voorzichtig afwegen der belangen, de nieuwe rechtsorde thans kan worden verwezenlijkt. Ook U, Majesteit zijn wij eerbiedig onze dank verschuldigd voor hetgeen door Uzelve, Uw Ministers en het Nederlandse parlement voor de nieuwe rechtsontwik keling ls verricht. Moge het gegeven zijn, dat tot heil van de volkeren van het Koninkrijk, dit Sta tuut uitgroeit tot levend recht. Slechts dan zal het zijn waarde voor het Koninkrijk der Nederlanden ln het alge- Er -s bij de voortzetting van het onder zoek naar de ramp met de Triton melding gemaakt van geheimzinnige verwondingen van twee der omgekomen inzittenden. Zij zaten op de plaats, waar de romp gebro ken was en hun verwondingen echenen veroorzaakt te zijn door een plotselinge klap, maar volgens eerdere verklaringen was het toestel zeer zacht in het modde rige water terecht gekomen. De vertegenwoordiger van de Ierse regering, Sean MacBride opperde de ver onderstelling, dat de verwondingen, waar over de K.L.M.-deskundigen nog in on zekerheid verkeren, veroorzaakt zijn door, een van de propellers, die op de bewuste! plaats tegen de romp sloeg. Hij had ge hoord. dat de motoren en propellers de vleugels aanzienlijk konden hebben be schadigd, maar hij had nog niet eerder; vernomen, dat dit ook met de romp kon gebeuren. „Het is een raadselachtig punt", I zei hij. Het hoofd van de afdeling Lockheeds van de K.L.M., de heer C. A. Bruynestein, 1 opnieuw al9 getuige gehoord, verklaarde, dat hem bij het onderzoek van het wrak j was gebleken, dat landingsgestel en lan- I dingklephandles in bovenwaartse stand waren, hetgeen betekent, dat het onderstel op de juiste wijze was ingetrokken en de klappen tijdens het opstijgen omhoog wa- j ren gegaan. Hij geloofde niet, dat het niet aangaan van de rode waarschuwingslamp, wanneer het onderstel niet ingetrokken is. de oor-j zaak van de ramp kan zijn geweest Het kan er misschien verband mee houden, j zo meende hij. Dr William Flynn, de arts van het vlieg veld Shannon deelde mede. dat zijn on-' derzoek naar de toestand van dé lijken, die uit de Triton zijn gehaald, er op duid de, dat alle overledenen waren gestorven aan benzinedampvergiftiging. Het moet zeey snel in zijn werk zijn gegaan, omdat er geen irritatie aan de ogen was. Me vrouw Caroline Plantz uit de V.S.. levend uit het wrak was gekomen, over leed aan ernstige kneuzingen, mogelijk veroorzaakt door een grote opwaartse kracht. De Amerikaan Tulles, die zich frieer dan drie uur aan de staart van het vliegtuig klemde, en losliet, toen de red dingsboot vlak bij was, overleed, doordat zijn hart het begaf en niet door verdrin king. weer af naar de begane grond om de mis te lezen. Hij vertelde dat hij de mar op een armlengte genaderd was, dat hij niet dichterbij had mogen komen. De man had hem toegevoegd: „Dit is mijn koninkrijk" De waaghals had aan Gruber mi deeld dat hij voor 3000 schilling (om zijn huur te betalen) zijn hoge zitplaats verlaten. De geestelijke had hem beloofd te zullen proberen dit bedrag bijeen brengen en weer boven te zullen kom< De man beloofde op zijn beurt niet naar beneden te zullen springen. De gees telijke begreep uit zijn verhaal dat de waaghals in een bakkerij werkte, want hij zei dat hij genoeg van deegrollen had. Verder vertelde hij dat hij ln het Vreem delingenlegioen had gediend en in Indo- China had gevochten. Wegens evenwichts stoornis was hij afgekeurd voor de dienst. Verder klaagde hij er over dat hij in twee dagen niet gegeten had. Gruber had de indruk dat de man meer dan middelmatig was ontwikkeld. Hij on dervroeg de geestelijke in het Latijn, om na te gaan of hij inderdaad met een gees telijke te doen had. De geestelijke hield de jongeman voor, dat hij niet naar beneden moest sprin gen, daar het leven toch wel de moeite waard is. Daarna liet de priester de Jon geman alleen. Toen hij tenslotte terug keerde met bankbiljetten van ln totaal 3000 schilling ging Hofbauer, zoals de waaghals heette, met hem mee Gruber vertelde, dat Hofbauer tot de laatste minuut van zijn redding in ernstig gevaar verkeerde. Uitgeput door zijn lan ge verblijf op de toren, stond hij wijd beens op de richel van een meter breedte wankelend in de gure wind. „Elk ogen blik vreesde ik dat hij door uitputting zou vallen. Ten slotte slaagde ik er ir hem met een stuk touw te beveiligen Toen bracht de brandweer hem naar be neden en trok hem de toren binnen" vertelde de priester. De brandweer hac 20 minuten voor de redding nodig. Hofbauer heeft vijf ifur op de toren spits doorgebracht. Vóór en tijdens d» redding hebben in de kathedraal 700 men sen voor de jongeman gebeden. Honder den politiemannen en brandweerlieden hadden intussen het kerkplein afgezet springzellen uitgespreid. Toch is het zo De rehabilitatie van Ind. oorlogsslachtoffers Tekort aan personeel werkt' vertxagend Sinds enkele maanden is de afd. rehabili tatie Indische oorlogsslachtoffers van het ministerie van buitenlandse zaken in Den Haag bezig met de behandeling van de tienduizenden vragenlijsten, die terzake door de betrokken oorlogsslachtoffers zijn ingediend, nadat voor dit doel f 185.750.000 beschikbaar was gesteld. In een onderhoud met de heer R. K. A. Bertsch, hoofd van deze afdeling, deel de deze mede, dat tot ultimo November 1954 ruim 55.000 verzoeken om toezen ding van vragenlijsten waren ingediend. Hiervan kwamen er ruim 49.000 uit Ne derland, 232 uit Suriname, 55 uit de An tillen, 920 uit Nieuw-Guinea, 3300 uit In donesië en 1226 uit andere landen. Tot 1 December hebben 49.000 personen de toe gezonden vragenlijsten ingevuld terug gestuurd, bijna 6000 lijsten van aanvragers in Nederland zijn nog niet terug ontvi gen. Tot op heden zijn bijna 2000 beschik kingen getekend van volledig afgehandel de zaken, waarbij dus voor 20i ders machtiging is verleend tot uitbeta ling. In totaal is voor deze gevallen een toewijzing van 6-500.000 goedgekeurd. Op een vraag of een eenvoudige reken som niet leert, dat de afwikkeling van alle, ongeveer 50.000 gevallen vele jaren zal duren wanneer in hetzelfde tempo wordt doorgewerkt, antwoordde de heer Bertsch dat dit bij de huidige stand zeken zeker het geval is. Zijn afdeling is met ongeveer 60 man personeel begonn' en zou zeker nog een dertigtal krachten kunnen gebruiken, in dat geval afwikkeling ongeveer twee maal zo snel kunnen gebeuren. Er is toestemming ge geven dit personeel aan te trekken, maar noeilijkheid is. dat men geen kan- -uimte en huisvesting beschikbaar heeft. Tot slot verklaarde de heer Bertsch nog n antwoord op de vraag of door een ver- ienvoudiging van de richtlijnen of van de behandelings-procedure de zaken snel ler zouden kunnen worden behandeld, een dergelijke vereenvoudiging niet mogelijk is. Handen en Lippen ruw?pnpni i en voor de Nederlandse Antillen ln het bijzonder kunnen opbrengen. Onder Uw hoge leiding zullen de Neder landse Antillen hun beste krachten aan de totstandkoming daarvan wijden. Moge Gods zegen rusten op het werk an de in het Koninkrijk particip-rende LEEFTIJD VAN ZAKDOEK 224) fTanneer u ergens leest dat de sakdoek een onontbeerlijk onderdeel van de dagelijkse uitrusting ra»» ieder mens is, moet u er voor oppassen dat u zich niet laat meeslepen door de na druk waarmee dit wordt gezegd. Het klinkt wel overtuigend, mam de wer kelijkheid is helaas anders. Zelfs wan- fat ««--«e in het jaar 1328 de eeri genkomen, maar deze is i ge die toerd aangetroffen halve eeuw later schifi reeds een luxe artikel f< want Charlotte ran St ran Lodewijk XI van F drie tijden zakdoeken, i Ook in de oudheid kende men geen zakdoeken, al droeg men vaak een doek waarmee het voorhoofd kon worden af gewist. Bij de Romeinen droeg deze lap de naam sudarium. Gedurende de mid deleeuwen werd de neus met de vin gers gesnoten, maar soms werd hier voor ook de slippen ran de mantel ge bruikt. De huilebalken die, in steen gehouwen, op hel graf van de Franse koning Philips IV staan U treuren, ge ven ons daan an het beste bewijs, icant één hunner veegt demonstratief de neus af met de punt van de rouwmantel, een gebruik dat dus nog in het begin van de léde eeuw bestond. Het is werkelijk een verademing, wanneer we eindelijk in de nalatenschap van koningin Olementia van Hongarije doeling ran de Rotterdt neus en herhaaldelijk kc ook het woord neusdoek tari sari el ij sten legen, maa de halsdoek werd daarvoor Kortom, tot aan de Franse re hoevan ue ons werkelijk geen illusies te maken aangaande een algemeen en nuttig gebruik van de zakdoek. Dit on derdeel ran het toilet is pas in de vori ge eeuw in de meeste kringen doorge drongen. En zien we om ons heen. dan moeten we constateren dat in ander halve eeuw tjjds nog lang niet allen ren de nuttigheid overtuigd zijn. O ja, weet u dat de oude F.gyptenaren reeds blokdruk kenden Daarover morgen. (Nadruk verboden) De infiltratie der Roden in Azië Het veto over gebruik van atoomwapens Moet „klassieke" bewapening van Europa uitgebreid? Tengevolge van het plotseling zeer actueel geworden geschil, over het al dan gebruiken van atoomwapens bij een Russische aanval, zullen de staatslieden het Westen wellicht worden ge dwongen, voor de verdediging van Euro pa hun klassieke bewapening uit te breiden. Aan de vooravond van de be langrijke NAVO-bijeenkomst te Parijs, :t wel duidelijk, dat de regeringen het laatste woord willen hebben over het gebruik van atoomwapens. Dtt stand punt doet echter de vraag rijzen, wat er gebeuren, als de regeringen in nood gevallen besluiten, geen atoomwapens gebruiken. Op zijn beurt doet dit weer de vraag izen, of de NAVO-strijdkrachten zonder oomarsenaal sterk genoeg zijn, om aan ft front ln Europa stand te houden. Zelfs wanneer zij versterkt worden door de twaalf Westduitse divisies. wa»r i de Parijs* accoorden voorzien. De stafchefs van de NAVO staan op het standpunt, dat h*t Westen meer man schappen op de been moet brengen, als het zonder de hulp van atoomwapens be veiliging tegen een aanval van Rusland': 300 actieve en reserve-divisies wenst. Verwacht wordt evenwel, dat de minis ters hiertegen gekant zullen zijn, gezien het oproepen van meer manschap pen. langere dienstplicht en hogere be lastingen, weinig populair zullen blijken f zijn. Intussen heeft de Brits* socialistische oud-minister Shinwcll laten weten, dat iorgen ln het Lagerhuis aan Churchill de vraag zal stellen, of hij de Britse ver tegenwoordigers op de NAVO-biJeenkom- n van dez* week heeft opgedragen, op te staan, dat het NAVO-opperbevel niet het recht heeft van atoomwapens gebruik te maken, alvorens de Britse re gering daarto* toestemming heeft ver- aanzien van de Aziatische politiek, dient in de eerste plaats een compromis be reikt te worden over het omstreden For mosa. Echter ia juist Formosa de grot* hinderpaal. De Ver. Staten en de Sow- jetunie beschuldigen elkaar er van, dat de vrijheid van scheepvaart ln het ge bied der wateren rond Formosa geschon den wordt. Het ls Amerika dat ce aan vallen der Chines* nationalisten finan ciert en beschermt, aldus de visie der communisten. Daar staat tegenover, dat de mannen van Tsjang Kai-sjek bewe ren. slechts zelfverdediging toe te passen. Hoe wil men onder deze omstandigheden dan een compromis ten aanzien van Azië bereiken? De uitlatingen van radio- Peking en de communistisch-Chlncse persbureaux geven niet veel hoop voor de missie vamde secretaris-generaal der V.N., Hammarskjoeld, (lie in Peking een pleidooi wilde houden voor vrijlating der Amerikaanse vliegers, die in Rood China worden vastgehouden- Op hun beurt ver wijten de communisten aan Amerika, dat tal van Chinese studenten, ln Amerika verblijf houdende, niet naar hun vader land mogen terugkeren. Na de daadwerkelijke oorlog ln Korea, waarop een wankel bestand volgde, zijn er geen symptomen die wijzen op rust in Azië. Wij behoeven slechts drie landen te noemen. Indonesië, waarvan de Ver. Sta ten zich om redenen van eigen nut dis- tanciëren, Birma, Indochina. Wel dege lijk heeft permanente aggressie in Azië de communisten grote gebieden in handen gespeeld. Daarnaast moet geconstateerd, dat slechte sociale en economische om standigheden vele gebieden rijp maakten voor de ideologie van het communisme, waarvan de bewoner* wel geen snar* be grepen zullen hebben. Analfabeten in de politiek kan men gemakkelijk een com munistisch rad voor de ogen draalen, vooral als er gebrek is aan voeding en productiemiddelen. Vandaar, dat steeds meer stemmen in Amerika zijn op gegaan, een soort van Aziatisch Mar9hal-plan van stapel te doen lopen. Dit zou dan door een sane rende werking de bevolkingen der Azia tische gebieden moeten afhouden van de rode dictatuur. Het communisme erhermt ln Azië maar al te graag met leuzen, als zou het Westen het ..kolonialisme" willen handhaven en waar het de kans zag, dit opnieuw invoeren. De Indonesiërs bij voorbeeld hebben dit bij de gerechte aan spraken van Nederland op Nieuw Guinea ten onrechte betoogd. Het is een feit, dat vele Aziatische landen niet recht weten, hoe te laveren. Birma heeft bB monde van premier Oe Noe te kennen gegeven, dat het begrip wil kweken voor het stand punt van communistisch China bij de Ver. Staten, maar tegelijkertijd wil het betere betrekkingen met de Sowjetunie en de Oosteuropese landen- In een com muniqué, uitgegeven na het bezoek van de Birmese premier aan communistisch China, werd met nadruk gezegd, dat de stabilisering van de vrede in Indochina -ntieel belang ls voor de rust ln Zuidoost-Azië. Terwijl het Amerikaanse Marshall-plan voor Azië nog lang niet in kannen en kruiken ls, gaat China de handelsrelaties met Birma intensiveren. Welke waarde kan men er aan toekennen, het machtige China en Birma, het beginsel van „co-existentie" zal worden geëerbiedigd en d* kwestie van d* grenslijn geregeld? Naast Formosa speelt Indochina bij een regeling der verhoudingen in Azië een grote rol. Immers ln Genève werd de winst der Roden ten aanzien van Vietnam geconsolideerd en zal het daarbij blijven? De leider der communisten Ho Tsji Minh heeft er bij voorbaat op gewezen, dat de huidige situatie in Zuid-Vietnam zeer zorgwekkend is, tengevolge van de onbe schaamde tussenkomst der Amerikaanse „interventionisten". Daar zouden de land genoten in het Zuiden van Vietnam tegen in verzet komen. Trouwens het toezicht op de wapenstilstand in Indochina laat te wensen over. waar blijkbaar commu nistisch China nog steeds kans ziet. mili taire uitruatlng over de grens binnen le smokkelen. De Franss commissaris-gene raal in Indochina, Paul Ely, gaat dan ook binnenkort naar Parijs om ruggespraak te houden met de Franse regering Spe ciaal op het oog heeft hij daarbij de on rustig* situatie in Zuid-Vietnam. alsmede de kwestie der Frans-Amerikaanse be trekkingen in Indochina. Dezer dagen werd onthuld, dat na 1 Januari Amerika de verantwoordelijkheid op zich zal ne men voor de opleiding van een nieuw Vietnamees leger van 90.000 man. Frank rijk zou hiermede accoord zijn gegaan, mits daardoor de Amerikaanse dollarhulp aan het moederland niet zal verminderen. Er zijn feitelijk nog geen tekenen, zoal* men wel beweert, dat de communistische infiltratie In Aziatische gebieden zou zijn stop gezet. Thailand zit met het probleem van de 50.000 Vietnamese vluchtelingen, die bij Noordoost-Thailand over de grens kwamen. Veldmaarschalk, tevens premier Piboel Songgram is van oordeel, dat deze vluchtelingen daar een bruggenhoofd voor communistische infiltratie vormen en eventueel zou hij geweld gebruiken om deze ongewenste gasten te verwijderen. Tenslotte nog een ander symptoom van permanente onrust, want al kwam in Korea een „bestand" de vijandelijkheden beëindigen, in Zuldwest-Korea zetten communistische agenten hun heilloze ac tie* voort Niet genoeg kan men er daar om op wijzen, van hoe groot belang het is, het economisch herstel der Aziatisch* landen te versnellen, het pauperisme t* keren, omdat Juist de armoede der grot* massa's in Azië de communist.scha in filtratie vergemakkelijkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5