J
SCH E VEN IIN G E N - R ADIIO
<2>e óprookjeó van *3-1. &&ncleróen
Tekeningen: BOERCE PRAMVIG
- ..-.«si
9. Daar zat hij nu. En toen zei men hem: jongen vloog weg om het vuurslag te ha- wil niet!" zei de koning, maar de grootste
„Morgen zal je gestraft worden!" Alle men- len en bracht het bij de soldaat. horxl pakte de koning en de koningin beet
sen liepen uit; daaronder was ook een Buiten de stad zou de soldaat gestraft wierp hen de hoogte in. Toen schrokken
schoenmakersjongen met een schootsvel worden. Maar vóór dit gebeurde wilde hij e solisten hevig en het volk riep: ..Dap-
,oor pantoffels aan. Een van zijn pantof- „og zo graag een pijp ubak roken. Da, 5^moSSe^'r^è', ïibbe™'"m""
fels vloog van zijn voeten en kwam juist wilde de koning hem niet weigeren. Toen Toen zetten zij de soldaat In de koets
tegen de muur terecht, waarachter de sol- nam de soldaat zijn vuurslag en sloeg vuur, van de koning. De jongens floten op hun
daat voor de tralies zat te kijken. een. twee. driemaal en daar stonden vingers en de soldaten presenteerden het
„Hei joh!" zei de soldaat, „wil je niet al de honden. „Helpt mij vrienden!" riep geweer. De prinses werd koningin. De brui
eens even mijn vuurslag-halen, dan zal ik de soldaat, en toen vielen de honden op loft duurde acht dagen, de honden zaten
je vier kwartjes geven!" De schoenmakers- de rechters en de gehele raad aan. „Ik mee aan tafel en zetten grote ogen op.
II. DE NIEUWE KLEREN VAN DE KEIZER
^FELE jaren geleden was er eens een
keizer, die zo buitengewoon veel van
mooie kleren hield, dat hij al zijn geld uit
gaf om heel mooi gekleed te gaan. Hij had
voor ieder uur van de dag een andere rok.
en evenals men van een koning zegt: „Hij
Is In de raadszitting", zo zeide men altijd
hem: „De keizer
zijn kleedka-
In de grote stad waar hij woonde, ging
het zeer vrolijk toe. Op zekere dag kwa
men er ook twee oplichters, die zich voor
wevers uitgaven en zeiden, dat zij de kunst
verstonden de prachtigste stoffen te we
ven. De kleren bezaten de wonderlijke
eigenschap, dat zij onzichtbaar werden
voor ieder mens. die niet deugde voor zijn
ambt. of die onvergefelijk dom was.
..Dat zullen nu eerst eens prachtige kle
ren zijn", dacht de keizer; en hij gaf aan
de beide bedriegers veel geld vooruit, op
dat zij aan hun arbeid zouden kunnen be
ginnen.
Zij zetten dan ook twee weefgetouwen op
en deden alsof zij werkten, maar zij had
den volstrekt niets op het touw. Zij ver
langden de fijnste zijde en het prachtigste
goud. doch staken dit in hun eigen zak.
2. ..Nu zou ik toch wel een.
len weten, hoe ver zij met
zijn!" dacht de keizer. ..Ik za
eerlijke minister naar de we\
Hij kan het best zien. hoe het
valt. want hij heeft verstand.
graag wil-
un weefsel
mijn oude.
n niemand
j!"
de
zaal in. waar de twee bedriegers aan hun
lege weefgetouwen zaten te werken
..Wat is dat nu: ik kan er niets van zien!"
dacht hij. „zou ik dom zijn? Zou ik niet
voor mijn ambt deugen" Neen. dat gaat
niet. te vertellen, dal ik het weefsel niet
zien kan!"
„Nu. gij zegt er niets
zei t
„O. het is beeldig, allerkeurigst!" zei de
oude minister, terwijl hij door zijn bril
keek. „welk een patroon en welke kleuren!
Ja ik zal de keizer zeggen, dat het mij
goed bevalt!"
3. Toen wilde de keizer het weefsel zelf
zien. Met een heel gevolg van uitgelezen
mannen begaf hij zich naar de beide slim
me bedriegers, die nu uit alle macht weef
den.
„Wat is dat!" dacht de keizer, „ik zie
niets! dat is toch vreselijk! Ben ik dan
dom! Ben ik niet geschikt om keizer te
zijn? Dat zou het ergste zijn, wat mij
overkomen kon!"
„O. het is bijzonder mooi!" zei de kei
zer. want hij wilde niet zeggen, dat hij
niets zien kon.
„Het is heerlijk! verrukkelijk! excel
lent!" ging het van mond tot mond. en
allen waren er hogelijk mee ingenomen.
De keizer vereerde elk van de bedrie
gers i
te dri
De gehele nacht vóór de morgen, waar
op de optocht zou plaats hebben, zaten de
bedriegers op en hadden meer dan zestien
lichten opgestoken. Men kon zien. dat zij
zich haasten moesten om de nieuwe kle
ren van de keizer gereed te krijgen.
wordt over de zeven wereldzeeën gehoord
Op één na drukste kuststation ter wereld. Deze maand ÖOjaar in de aether
AAN een reeds In vredestijd goed
opgezette waarsohuwingsorganisa-
tie is het te danken, dat Radio Sche-
veningen in Mei 1910 practisch de ge
hele vloot uit handen van de vijand
kon houden, liet was de laatste
dienst, welke het kuststation bewees
voordat het voor de tijd van vijf be
zettingsjaren uit de aether ver
dween.
jfLLE marconisten van de grote
vaart en de meeste zeelieden, van
welke nationaliteit ook, kennen P.C.
II., de roepletters van Scheveningen-
Radio, want over de gehele wereld
wordt het Nederlandse kuststation ge
hoord. En niet alleen gehoord, maar
ook gewaardeerd om zijn service,
snelheid en nauwkeurigheid.
Doch vele Nederlanders, voor zo
ver zij tenminste niet op enigerlei
wijze met de zee in contact staan,
kennen hun prachtige kuststation ter
nauwernood, laat staan dat zij we
ten, dat het 19 December a.s. reeds
vijftig jaar geleden zal zijn, dat Sche-
veningcn-Radio haar werkzaamheden
begon in een optrekje van slechts en
kele vierkante meiers, met een Tele-
funken vonkzender en een paar man
personeel.
Een prachtig kuststation, inder
daad. Niet zozeer om de behuizing,
hoewel die er ook zijn mag, maar
vooral om het werk, dat daar ver
richt wordt voor de veiligheid, de ge
zondheid en het moreel van beman
ning en passagiers van de schepen,
die, onverschillig onder welke vlag,
de wereldzeeën bevaren.
In vroeger tijden waren de sche
pen, zodra zij de haven hadden ver
laten, overgeleverd aan de willekeur
der elementen, die, bij gebrek aan
tijdige waarschuwingen, meestal niet
te omzeilen waren. Zodra de schepen
zee gekozen hadden, waren alle ver
bindingen met de vaste wal verbro
ken tot het ogenblik, waarop zij de
volgende haven binnenvielen.
Het einde van deze eenzaamheid en
verlatenheid kwam in zicht toen de
Italiaanse natuurkundige Guiglielmo
Marconi in December 1894 dus de
ze maand zestig jaar geleden! tot
de ontdekking was gekomen, dat men
de door de Amerikaanse uitvinder en
portretschilder Samuel Morse voor
de lijntelegrafie uitgedachte morsete
kens ook door de aether kon over
brengen. welke ontdekking niet alleen
aan de draadloze telegrafie het aan
zien heeft gegeven, maar ook de ont
wikkeling van de radio, de televisie
en radar mogelijk heeft gemaakt.
IN 1897 werd het eerste Marconi-
station aan de Needies op het
eiland Wight opgericht en op 12 De
cember 1901 werd reeds voor de eer
ste maal over de Atlantische Oce
aan een bericht overgebracht per
draadloze telegrafie. Marconi seinde
toen van Poldu Station in Cornwall
aan de zuidwestkust van Engeland
naar St. Johns op New Foundland,
een afstand van 1800 mijlen.
Een arts van 't Rode Kruis geeft
een scheepskapitein advies wat
deze met een zieke heeft te doen.
Geschiedde de draadloze overbren
ging van berichten aanvankelijk tus
sen vaste punten, al spoedig was men
ook in staat ontvangers en weer la
ter ook zenders aan boord van sche
pen op te stellen en het bleek mo
gelijk hoewel eerst nog maar over
betrekkelijk korte afstanden met
varende schepen mededelingen en be
richten uit te wisselen. Reeds in De
cember 1899 was het Britse East
Goodwin lichtschip met een toestel
voor draadloze telegrafie uitgerust.
Toen het op 3 Maart van het jaar
daarop door het s.s. ,,R. F. Mat
thews" werd geramd, werd voor de
eerste maal een nuttig gebruik ge
maakt van deze vinding, die vooral
voor de scheepvaart van onnoemelij
ke betekenis is geweest.
Het Duitse stoomschip Kaiser
Wilhelm der Grosze" is in Maart 1900
het eerste handelsschip geweest, dat
met een station voor draadloze tele
grafie werd uitgerust, maar nog in
datzelfde jaar kreeg ook de Belgische
postboot ..Princesse Clémentine" van
de dienst OstendeDover een derge
lijke installatie. Ook Lloyds zag di
rect het grote belang van Marconi's
vinding in, want reeds in 1898 wer
den de eerste twee zenders door deze
Engelse maatschappij aangeschaft,
in hetzelfde jaar dus, waarin de
draadloze telegrafie voor het eerst
door de pers werd benut. Dat ge
schiedde door de Dublin Express, die
zich draadloos een verslag van de
grote zeilwedstrijd van Kingston liet
doorseinen.
Omstreeks 1907 waren er |:ceds 140
schepen met telegrafisten aan boord,
die een toestel bedienden van Mar
coni, die in November 1909 de Nobel
prijs voor natuurkunde kreeg toege
wezen. De marconisten bestonden
hoofdzakelijk uit telegrafisten, die hun
betrekking bij het spoor en bij de
posterijen hadden verlaten om zich
op nieuw terrein te begeven.
IN September 1904 viel het besluit
om ook in Nederland een radio-
telegrafisch kuststation op te richten,
aanvankelijk met een werkingssfeer
van slechts 200 km. Op een terrein
nabij de Scheveningsr vissershaven
verrezen de zendermasten en een
klein gebouwtje en op 19 December
1904 kon het P.T.T. radiostation
„Scheveningenhaven" zijn werkzaam
heden begiiuien, d.w.z. het onderhou
den van het contact met de schepen
op de Noordzee.
De werkzaamheden breidden zich
allengs uit, zodat, mede uit techni
sche overwegingen werd besloten de
zenders en de ontvangers te schei
den, hetgeen in 1926 geschiedde. De
zenders bleven te Scheveningen, maar
de ontvangers, het bedienend perso
neel en de directie verhuisden naar
IJmuiden
Het radiokuststation werd toen
Scheveningen-Radio genoemd. Het
seinde telegrammen naar de onder
weg zijnde schepen over gaandeweg
22 November 195/: Met een druk
op de knop schakelt de heer L.
Neher, directeur-generaal PTT.,
Scheveningen-Radio in gebruik.
grotere Afstanden, dank zij de ont
wikkeling van de kortegolf techniek.
Ten slotte, toen de radiotelefonie
meer en meer toepassing had gevon
den, en radio-telefonie ontvangers ook
op de schepen, voornamelijk vissers
schepen op de Noordzee waren inge
voerd, zodat de reders hun vissers
instructies konden geven en deze kon
den rapporteren over de vangst, het
weer, de vooruitzichten enz. werd
op 9 November 1931 door Schevenin
gen-Radio ook de radio-telefonie in
gevoerd.
Het eerste vissersvaartuig, dat zee
koos met een volledige installatie
voor radio-telefonie. was in 1931 de
motortrawler „Antje" RO 15 van de
Visserij Mij „Piscator" te Rotter
dam. Spoedig werden de grote voor
delen van deze technische toepassing
erkend, zodat het gebruik van de ra
dio-telefonie zich geleidelijk aan uit
breidde, met het gevolg, dat of
schoon van wettelijke voorschriften
geen sprake is thans het overgrote
deel der in de vaart zijnde Neder
landse trawlers met een dergelijke
installatie is uitgerust. De Ned. Te
legraaf Mij „Radio Holland", die het
merendeel der installaties in exploi
tatie heeft, organiseerde cursussen in
de visserij-havenplaatsen voor oplei
ding van het certificaat radiotelefo-
nlst.
De ontwikkeling ging langzaam en
geleidelijk, maar het verkeer nam
steeds toe tot
Het meuwe gebouw van Scheveningen-Radio. op het Sluiseiland te IJmuiden. van buiten en van binnen
gezien. In deze zaal s\jn ambtenaren bezig berichten op te nemen.
Het personeel voelde geen behoefte
om te zorgen voor de veiligheid van
Duitse schepen en de Duitsers vrees
den ieder internationaal contact, dat
niet ten bate van hun eigen troepen
werd onderhouden.
Vijf jaar van stilstand derhalve.
Maar niet van stilstand alleen, ook
van afbraak, roof en plundering. Op
het ogenblik van de bevrijding van
ons land was Scheveningen-Radio vol
komen van de aardbodem verdwe
nen. In de Scheveningse duinen was
het zendergebouw een trieste ruïne;
niet minder dan 18 van de 20 zen
ders waren verwoest, terwijl de trot
se zendmasten als een verwrongen
hoop staalsohroot op de sloper lagen
te wachten. F,n in IJmuiden was er
zelfs gt-en ruïne meer. Keurig opge
ruimd was het gehele gebouw, waar
van de fundamenten slechts door de
insiders te vinden waren. Alle appa
ratuur en alle gereedschap was op
geblazen of geroofd.
(Zie vervolg pag. 3)
